hmrlem's oüsblio i
Ge Europsesclie Oorlog
A.lieen op ds Wereld
TWEEDE BLAD
Woensdag 1 DecamSier 18!o
Verspre.d nieuws
van deoorlogsveider»
HOE IN SERVIë GEVOCHTEN
WORDT.
T wfzdiiV ln dekking lacen en de kc
""la der Serviërs vnn de hoogte af
er ons heen gonsden. trad honderd
meter nchter ons een Servische vrouw
uit haar huis en maakte heel onbe
vreesd en zorgvuldig liaar waschgocJ
vast aan de schatting
DE STRIJD OM PIROT.
De „Norddeutsche AHgemeine Zci-
lung" ontleent hel volgende aan den
brief van een Bulgaarsch soldaat
In de stellingen, twee uur voor
1 Pirot, den eereten October, na het
voorlezen van dc oorlogeverklaring
I tegen Servië voor de troepen, kregen
twe© regimenten van onze divisie,
die bij Zaribrod aan de Servische
grens etonden, het beve Hot opruk
ken. Nadat wij dc Serviërs van de
greri6 stonden, het bevel tot opruk-
bataljons van ons regiment bevel le
gen de sterke Servische stelling
Tunski Liwadi (Tnrksche weidenj op
De "Süddeuischc Zeitung ontleent(c rukken en het vierde tegen hot
aan een brie! van een onderwijze', hoogste punt van Pirot, de Tsjcrni
die in Servië te velde staat, een qc Wrch (zwarte top). Ik hoorde tot een
bijzonderheden over oe wijze, waarop van de bataljons, die de Liwadi rnocs-
daar wordt gevochten. ten, annvallen. Dat waren geen wei-
Men moei, zoo schrijft hij, zich ge- J den. Misschien heeft men hun iro-
heel naar het terrein richten Heuvel j ;n>isch dezen naam gegeven. liet
schaart zich naast heuvel en daar j was rotsachtig berggebied, zonder
lusschendoor kronkelen de deden, 1 mos en. zonder gras. Tusschen deze
met bosch begroeide kegels en kloven j rotsen hadden de Serviërs alle tac-
liggen daar tegen aan en over dei tisclie voordeden. Het land was sterk
velden loopen heggen. Deze natuur-1 bevestigd en bovendien nog door de
lijke dekkingen zijn onze toegangs- j Serviërs verbeterd. Do Turski Liwadi
wegen. Wij naderen den vijand j bestaan uit een rotsmassief, dat door
meestal naar don aard van het ter- groote en kleine kloven doorsneden
rein in rijen achter elkaar. Eerst j wordt, waarvan elk uitstekend bo
gaan patrouilles op verkenning. Toch I schermd is. Do Sorvische loopgraven
zijn verrassingen niet buitengesloten, j waren uit steen gebouwd en met
De Serviër is handig en lustig. Hij panteerschilden voorzien. Van bm-
laat de patrouilles kalm voorbijgaan nen waren zij breed, goriefelijk en
en overrompelt daarna' de grooter af- bedekt zoodat de soldalen vuur kou-
declingen vnn zijn schuilplaats uit den aansteken om zich te verwarmen,
met vuur. Kort geleden heb ik dit! Do Sorvische soldaat kon rustig scliic-
zelf aan den lijve ondervonden. Dcten van achter zijn dekkir.g en. was
infanterie- en cavalerie-patrouille3 i van bommen voorzien, waarvan hij
hadden gemeld, dat een hoogte vrij een overvloedig gebruik maakte. Wij
van vijanden was. Toe:', we door een i aanvallers waren er daarom slechts
hoeve naderden, siste het door de aan toe vooral konden wij niet in vol-
hoomen. doende mate met artillerie opereeren.
liet terrein biedt zooveel natuurlij- Dl', alles verhinderde ons echter niet
he dekking, dat van een oorlog met de sterke Servische stelling te be
de spade ceen sprake kan xijn. Ook stormen. Hierbij valt op te merken,
de Serviër graaft weinig. Stellingen dat het gedurende onze aanvallen
met draad hindernissen heb ik tot nog
toe niet gezien. Toch zijn de Servi
sche stellingen ook zonder de*ze reeds
sterk genoeg. Wij kwamen o. a. aan
een tamelijk hooge bergreeks. De
bergen naar het zuiden worden, na
een reeks heuvels er tusschen, steeds
hooser. Deze bergreeks dan liep naar
achter langzaam af, naar voren
rechls en linl s had zii echter steile
en gedeeltelijk met bosch begroeide
heuvels. Nu stelle men zkh ongeveer
viiftig meter van den bovensten rand
af sterke schansen naar deze drie
kanten voor. Met Ir.geliouwde ma
chinegeweren. En van deze stellingen
wit loopgraven oni naar achter weg
te komen. De bergen rechts en linke
ziin precies zoo, alleen door een
scherpe kloof gescheiden, zoodat men
die kloof van twee kanten onder
vuur kan nemen en aan het prach
tigste flankecringsvuur blootgesteld
is. Als men daar nog bij bedenkt, dat
men niet loopen kan, maar slecb-.s
moeizaam naar boven klauteren, dan
zal men inzien, dat de artillerie hier
iets te doen heeft
Nu no« iets over de Serviërs. Hoe
listig zij ook zijn en hoe vermetel de
gevangenen ook voor zich uit kijken,
stand houden zij- toch niet. Een
krachtige aanval zal bij hen steeds
succes hebben. De uitrusting van de
Servische troepen is zóó verschillend,
dol als men wat gevangenen bij el
kaar beefC er fantasie voor noodïg
is. om daarin nog soldaten te herken
nen. Uniform is alleen het schoeisel,
een zool, die van voren snavelvormig
over de teenen is samen genaaid en
met gevlochten riemen taan den voet
vast zit. Een riem loopt dan naar
boven eu is boven den enkel ecuige
malen om liet been gewikkeld.
Onder de troepen zijn er velen in
burger kleed, ng Men kan gerust zeg
gen, da» iedere man onder dc wa-
stroomen regende en dat het geberg
te in oen dichten nevelsluier lag. Den
2den October viel er sneeuw era werd
hot zeer koud. Met onophoudelijk
krachtige bajonetaanvallen gingen
wij voorwaarts. Nog op den derden
dag na het bezin van onze aanvallen,
stonden wij tegenover nieuwe hinder
nissen. Do Turksche weiden hebben
geen water. Slechts in oen enkel dal
is eon broD, waaruit de Serviërs eu
wij ons© dorst moesten lesschcn. De-
zo eenige bron hebben de Serviërs
van het begin af behcerscht. Daar
wij reeds drie dagen dorst geleden
hadden, moesten wij die veroveren.
Na een hardnekkige» strijd van een
dag onder eon hagel van Servische
geweerkogels cn van machinegewoer-
en Lommen-vuur, verdreven wij dc
Serviërs en doodden dc meesten van
hen in de loopgraven, die de bron be
schermden.
EEN SPODDBR1EF.
Het Vlaamsclie Nieuws ontleent
aan een Fraasch blad
In de loopgraaf van M..., lieten de
officieren en soldaten, terwijl zij zich
tegen den bodem gedrukt hadden,
ec-n orkaan van ijzer, vuur en rcuk-
loozo gassen over hun hoofden heen
gaan, Het hoofd opheffen ware een
dwaasheid geweest en de beschermen
de maskers deden duchtig dienst. De
tweede-luitenant D..., die aan het
hoofd stond cener compagnie, voelt
opeens aan zijn kapotjas trekken, en
een soldaat die als een aal naar hem
toegekiopen was geeft den officier een
couvert waarop het woord „Spoed
stond. Hel bevatte eon papier waann
dringond verzocht werd, vóór 10 uur
eu het was reeds half tien eon
Staal m te zonden met de namen der
manschappen die in aanmerking
wenschtcn te koiuen voor een uittfee-
ling van snuiftabak,
pens staat. Zelfs tot zestig Jaar toe.
Ik heb reeds vele grijze eu gebogen DE OORLOG IN DE LUCHT,
gevojigenen gezien. De Serviërs zijn Het „Petit Journal" vertelt do vol-
met al het mogelijke gewapend. Iri gendc episode uil den oorlog in de
hun geweer iaden zij vijf patnonen, lucht
die den vorm hebben ^van de oude J Do Fransche tweedekker is op loOO
Duitsche. patronen, model '88. kien j meter hoogte. De menschen, in den
vindt ook nog looden kogels zonder trein zien hem niet. Hij is juist bo-
ïuantel, die x.j uit oude geweren ven hen. Plotseling, als een arend,
schieten. Verder zijn ze gewapend
met Oosten rij kschc en Russische ge
weren. Iedere soldaat heeft et-n hand
granaat in zijn zak.
Artillerie schimen de Serviërs wei
nig te hebben. W ij hebben tot'nu ten
minste niet veel last gehad van hun
bergbatterijen, die met ossen bespan
nen ziin. Eén goed ding hebben de
Serviërs zij vernielen niets. Elke
brug over de kleine stroompjes is
heel gebleven. Elk huls ongerept.
ilea moet zich vaak verbazen over
dc onbevreesdheid van de vrouwen.
Dikwijls heb ik ze alleen of in groep
jes voor de huizen zien staan tuesclien
beide gevechtsliniën. Toen wij bijv.
den lilden October achter den spoor-
dic op zijn prooi afschiet, daalt hij
boven het convooi Sn een bijna reciit-
standigen val. Het toeval dient dc
tweo Fransche vliegersrechts cn
links velden, in het midden op eon
kleinen spoordam loopt de trein. Geen
hindernissen van voren, geen hoo
rnen, geen bosch. De tweedekker daalt
steeds meer. Hoofden worden uit do
portieren gestoken en dan verschrikt
teruggetrokken; bij het herkennen
van het Fransche vliegtuig verstop
pen de Duitschers zich onder de ban
ken. Langzaam en rustig heeft G
de bestuurder van het vliegtuig, zijn
machine evenwijdig aan den trein
geplaatst en de B.. die zijn machine
geweer een kwart draai heeft laten
maken, begint le schieten. Tik ,llk,
lik, de Fransche kogels dringen door
de beschotten van de waggons heen
en richten een ware slachting aan.
Het geschreeuw van angst en pijn,
doodskretin zijn hoorbaar. De Fran
sche vliegers vliegen zoo dicht bij den
trein en zoo laag, dat ze kijkende door
de raampjes aan den rechterkant,
waar ze vliegen, het landschap kun
nen zien door de raampjes aan de lin
kerzijde. Na een hevige beschieting
van den trein komen ze bij de loco
motief. Een nieuwe regen kogels doodt
den machinist en den stoker en
kwetst de levensorganen van de lo
comotief doodelijk. De machine blijft
plotseling stsan, snuivende en wol
ken stoom uitspuitende. De trein
staat onbeweeglijk. Uit alle waggons
komen nu de Duitschers naar bulten
en rennen in een onbeschrijflijke ver
warring, struikelend en schreeuwend
Het Fransche vliegtuig is een beetje
gestegen en geen enkele Duitsoher
schijnt er aan te denken het naar be
neden te schieten. Het keert dan naar
de Fransche linie terug.
VAN 'T 1TAL1AANSCH-OOSTEN-
RIJKSCH OORLOGSVELD.
De Italiaansche correspondent van
'1 Alg. Handelsblad schrijft;
Die aanval op Monte Coston, naast
Monte Maronia, is een der merk
waardigs-© episodes uit dezen oorlog
in Trentino.
Zes dagen lang in een hondenweer,
dat zelfs merkwaardig Is in dit Al
peagebiod, waar men in het jaar 300
regendagen telt, had de Oostenrijk
sche artillerie, met de krocht die zij
noodig acht om niet alleen een mate
rieel dfoel te bereiken, maar ook een
demoralisLeCendeai indruk te maken,
de stollingen beschoten.
Maar een Alpenjager, die gewaar
schuwd is, telt voor drie.
Den 17en September begon de alge
mene aanval op Monte Coston, en
het bleek spoedig dat een poging tot
omsingeling werd gedaan. De Monte
Coston staat dwars over de grenslijn;
en zooals do naam aanduidt, heeft
hij het profiel van ecu rib, dia don
top vormt, en In het Zuiden plotse
ling m steile afgronden afdaalt. Een
prachtige steljing dus, om den vijand
het hootd te biedan. Maar versterkini
i-re-n kunnen er, zoo zij noodig zijn,
slechts zeer langzaam op komen en
moeten een ezelspaadje langs, dat
groote» bochten maakt alvorens dien
top te bereiken.
De Oostenrijkers nu wierpen dichte
colonnes tegen de Italiaansche ijzer-
draadversperringen; an de ochtend
van 18 September zag deze vol lijken
hangen. Maar de krachtigste aanval
werd bij verrassing uitgevoerd tegen
de Italiaansche hoofdversterking, die
achter aarden wallen gelegen was, en
waar men slechts kon komen langs
een lange onderaarsche gang. Het
andere uiteinde van drie gang kwam
uit op een plaats In dat ezolspaadje,
dat voor wie het niet weet, niet te
vinden ie.
Do Oostenrijkers waren van al die
bijzonderheden uitstekend op de hoog
te, en terwijl eon deel hunner troe
pon de stciling in front aanviel, ver
raste een ander deel den schildwacht,
en kroop door de ondernardscMie gang
cm de redoute te naderen. De aanval
was zoo snel en verrassend, dat de
redoute gealarmeerd werd, toen de
vijand er reeds was. dat wil zeggen,
teen deze nog 2D Meter van de Ita
liaansche kanonnen stond, waardoor
elke actie oiynogelijk werd.
Een kreet van woede klonk door de
redoute, een rilling van haat scheen
alten te bevangen: menseheu en werk
tuigen, officieren en soldaten, kanon
ncn en projectielen. Die redoute toch
was hst hart der Italiaansche versier,
king, dat de Oostenrijkers troffon.
Zij moest tot eiken prijs worden ver
dedigd.
Eu de twintig Alpinis, die geen tijd
meer hadden zich van de mitrailieuis
to bedienen, vormdon mot hunne ge
weren, bajonetten en revolvers een
doodelijkcn kring. De Oostenrijksche
linie aarzelde, golfde en besloot tot
den terugtocht» Maar nieuwe Oosten
rijksche troepen kwamen langs den
bedekten weg aan. Zij stieten op de
overigen, die terugtrokken, in tegen
gestelde richting. De botsing in de
nauwe en donkare gang, waarin de
laatste Oostenrijkers, die van het
ezclspaadjc kwamen, zich weerden
om tot eiken prijs er door te komen,
veroorzaakte een paniek, die de zaak
spoedig tot een beslissing bracht. Uit
de omleraardsche gang haaid© men
den volgenden dag vijf lijken van
Oostenrijkers, die in do botsing Ik;
leven hadden verloren.
De redoute kwam er evenmin zon
der ongelukken af. Ook daarin waren
slachtoffers gevallen en vele ernstig
gewonden. De kleine artillerist ui»
Como liad twee kogels in het hoofd
gekregen, eun in de linkerwang en
ten in den hals, en zeven kleine won
den van handgranaten, die hem ern
stig hadden bedreigd. Een er van was
zeis in de hartstreek. Maar daar hij
een kleine, sterke kor:! is, was hij in
twee maanden bijna weer genezen,
cn droomde hij, in zijn verband,
slechts vau vechten cn dooiion.
HOE HET ER IN GöRZ UIT ZIET.
Een oorlogscorrespondent van do
National Zeitung heeft Görz bezocht
Het publiek, zoo vertelt hij, Is volko
men onverschillig voor de beschie
ting. De straten wemelen van man
nen, vrouwen en kinderen en leder
gaat gel riten zijne weegs, of slaat op
straat alsof niet do loopgraven een
kilometer in vogelvlucht verder lagen
en alsof er gefen sbrapnells en ver
dwaalde kogels bestonden. Toch gaat
hier geen dag voorbij, dat er geen
donden vallen. Geen wagen rijst
eebter sneller, geen mensch versuMt
den pas. Aan den ingang van GOrz
ligt onder hooge c> pressen een kerk
hof, dat zooals alle kerkhoven in le
buurt vol ligt met graven van sol
daten.
Niemand heeft haast. De lieden no
men niet eens den kortsten weg. Ze
slenteren op hun gewone manier
rond, blijven staan kijken of proten.
De groole spiegelruit van het koffie
huis, waarin de kellners in rok heen
en weer trippelen, heeft reeds drie
ronde pleisters van inetaaL Hier 's
kort geleden een gast dood neer ge
gleden, naast zijn manneren tafeltje.
Nu zit er aan het zelfde venster en
aan dezelfde tafel een andera gast
en leeft rustig zijn krant» Van mor
gen is in een naburige straat een heel
raam ingeslagen door een stuk shrap
nel I. Daarnaast staat nu con getreste
hotelportier met alle gemoedlijkheid,
die een hotelportier eigen is, In 1e
poort.
Mei verbazing gaat men door -'e
witte stad met haar stijgende stra
ten en met haar witte pleinen, waar
op waterputten cn zuilen. Vele win
kels zijn gesloten. Die behooren aan
Italiaansche onderdanen of aan jii-
bstrouwbare dementen- Toch is
overal nog wel vertier en men kan
alles koopeu, zelfs een ei, als men or
maar 44 c lvcl'cr voor betaalt. In een
u.tslalkcpt staan champagnefles
schen en uitgezochte lekkernijen. Op
lederen hoek worden ringen uit allu-
miniuni van de ontstekers der sbrap
nells verkoeld. Daarop staat: sou
venir van GOrz.
In de buurt van een kleine levendi
ge rnarkt is zooeven een granaat ont
ploft. Niemand bekommert zich er
om. Bijna in elke straat ziet men hui
zen jnet verbrijzelde muren of sporea
vangranaten. Een toren draagt eep
he elan gordel van shrapnelltr offers.
Er zijn plekken die bijzonder toege
takeld werden. Daar zijn de kozijnen
weggebroken, de muren afgebrokkeld
en vol sporen van shrapnelIkogels, de
u thangborden verbrijzeld, de neerge
laten ijzeren roliuiken doorboord, i!s
had iemand overal zijn vinger ge
stoken door dun bordpapier. Ook hier
loopt niémand sueIIer. Vele straten
zijn, omdat zij bijzonder door ue
vijandelijke kanonnen bestreken wor
den, met houten schuttingen afgezet»
Het volk zelf noertit deze do shrap-
nellstraten. Er zijn toch nog men-
schen, die zich tusschen den muur
eu de schutting heen wringen, om
geen omweg te maken. Op hun gemak
loopen zij door het gevaarlijke slop.
Men zou meenen, dat de blind rond
vliegende projectielen de menechon bij
iederen stap angstig gemaakt hadden.
Zij hebben hun integendeel met on-
verSQrrHigiieid gewapend.
Ecu wijk, die naar de Isonzo loopt,
heeft men moeten ontruimen. Eik
huis is daar door de sbrapnells ge
troffen, elke muur, elk venster door
zeefd. Aan de Isonzobrug staan nog
slocJits ruinc». Zorgvuldig dekking
zoekende, gaan wij tot het laatste
huis. Wij komen aan de Isonzo. Vlak
bij liggen de galerijen van Podgora,
Op den heuvel daarachter staan de
ltaiianen. In twintig minuten kun
nen wij in de gevechteUnie zijn
ZESTIG UUR ONDER DEN
GROND.
Den 30sten October sprong zoo
vertelt ..Het Vaderlandin Artois
een Duitsche mijn tusschen de linie
van do Franschcn en hun tegenstan
ders. Daardoor geraakte een onder-
aardsche gang verstopt, dien de
Fran sollen van hun loopgraven naar
de Duitsche hadden geboord. Op dat
oogenblik bevonden zich twee genie-
scldaten uii Brt-iagne daarin op £8
n.eter van den ingang.
N'a een sterke beroering, gepaard
met een verblindend schijnsel, kon-
•den ze vaststellen, dat hun twee en
T een halve meter ln dc lengte was
'overgebleven om zich 1e bewegen..
Hun kaare- was namelijk blijven
branden.
Ze begonnen toen terstond inct po-
Ringen aan le wenden, den betranen
grond te bereiken. Zij vorderden iets,
lerwril ze dezelfde ruimte trachtten
in stand te houden. De aarde, samen
gedrukt dcor de ontploffing, bleek
r evenwel hl harder om te doorgraven.
i' Daar de ademhaling bovendien
moeiliiker werd, veranderden zc van
tactiek en probeerden ze dc Fransche
Unie te hereiken. Daartoe moest lan
ger worden uitgeboord, hetgeen las
tiger wa« dan zich een weg naar den
vuand te banen, maar dit laatste ver
kozen ze niet.
De lucht werd intusschen zoo slecht,
dat de kaars uitging en lucifers
niet wilden branden. In hel pikduis
ter groeven ze toen voort, terwijl de
een op den rug stond Van zijn kame
raad. die geknield lag. Ze zongen
zacht onderwijl Bretonsche liedjes.
Eindelijk zagen ze den nacht
hemel. Een glimworm had aangekon
digd, dat ze dc oppervlakte naderden.
Toen bemerkten ze echter, dat ze bij
een Duitsche loopgraaf waren uitge
komen. Ze groeven locn terstond een
onderaardschen gang naar deu an
deren kant. In den nacht van SI Oo
tober op 1 November bereikten ze
opnieuw de open lucht, maar de lich
te nacht verbood hen weg te loopen.
Eerst in den derden naohi, dien van
1 November, kwamen ze uitgeput bij
hun vrienden terug.
STERKTE DER OOSTENRIJKSCHE
TROEPEN OP DE 1TAL1AAN-
SCIIE GRENS.
liet Giornalc d'Italia" bevat een
tikel zoo schrijft een Zwitsersche
correspondent van het „Alg. Handels
blad" waarin bijzondei de nadruk
gelegd wordt op de waarde van het
Iialiaanachc ollensicf in verband met
de andere operaties der geallieerden.
Het artikel, dat zonder twijfel ge
ïnspireerd is door het ministerie van
oork-g, k&n beschouwd worden als
een antwoord cp de vele bedekte aan
vallen in dc bevriende pers over de
onthouding van Italië bij de Balkan-
expeditietj.
Uit de zeer nauwkeurige verken
ning van den vijand blijkt, zoo wordt
in het artikel gezegd, welke geweldi
ge troepen massa's dc Oostenrijkers
daar hebben samengetrokken, welke
troepen du» ten gevolge van de Itali-
acnsolse offensieve beweging aan an
dere fronten moeten worden onttrok
ken.
Dc formaties des Oostenrijkers aan
het Trentino- c-n Isonzo-front bestaan
uit minstens 300 bataljons, vormende
de drie legerkorpsen, onder aanvoe
ring van Dankl, Boroevic en Rohr
Hoogstens een vierde deel daarvan
behoort tol, den landstorm. Het hoofd-
contingenl daarentegen bestaat uit de
beste Oostonrijksche korpsen, liet
Hongnarwhe legeikorps van aarts
hertog Jozef, samengesteld uit linie-
troepen en Homed, liet legerkorps
van Graz en eindelijk nog verschil
lende contingenten uit Korinthië,
Dalmatic, Kroatië en Kruin. Gedu
rende den loop van den oorlog kwa
men later nog daarbij dc korpsen van
Lemberg en van Tarnow, tien pas ge
vormde bataljons van jagers, en de
landweer van Linz en Sankt-Polten.
Deze laatste troepen voorzien hoofd
zakelijk in den étappen-dienst.
Ondanks deze sterke formaties heli-
ben de Oostenrijksche troepen het
nergens tot een offensief kunnen
brengeui, en zouden zij reeds lang ge
slagen zijn, als zij niet door Duitsch-
land met een onuitputtelijken voor
raad van wapens en munitie werden
ondersteund. De Italiaans.he ootlogs-
comniunhiués hebben slechts melding
gemaakt van liet aan'.al gevangenen
(ongeveer 30.000) en hebb-n c-peette-
lijk alle veronderstellingen over de
verhezen van den vijand aan dooden
en gewonden vermeden. Het is ech
ter iKiveu allen tvvijlel verheven, dat
de Oostenrijkers enorme verliezen
geleden hebben, cn no« dagelijks lij
den.
Het valt niet tegen te spreken, zoo
eindigt het artikel, dat door bet
Italiaanscbe offensief van <ic laat
ste twee maanden liet Russische front
gedeeltelijk ontlast, en het oflsnsief
der Fransch-Engelsche troepen in
Servië gesteund werd.
Een oorlogscorrespondent van den
Berliner Lokalanzeiger is op de Col
di Lana geweest en seint nu d.d. 20
November, hoe hij den toestand daar
gevonden heeft. Hij heeft geconsta
teerd, dat de in twee nabij elkaar
liggende punten eindigende top van
den barg goh eel in handen van do
Oostenrijkers is en eveneens de heele
monte Sief (2426 meter hoog) ten
I noordwesten van de Col di Lana. De
I Oostenrijkers bezitten verder een
j steunpunt op de westhclling van de
Col di Lana en houden liet Stefzadcl
Onze Lachhoek
Eon vriendelijke wenk.
Er zou een concert gegeven worden
len voordeel© van een cf ander lief
dadig doel, in een der dorpeechoollo-
kalen en alle plaatselijke tK-roemdho-
den zouden daar iets ten beste geven.
Mejuffrouw Roos. de bekende eo-
proan, zou zingen, en alvorens te be
ginnen ii iep zij de toegevendheid van
het publiek in wegens verkoudheid.
To©n begon ze: ,.Ik zal mijn lier han
gen nnn een wilgenboo-o-o, aheml
Aan een wilgenboo-o-o, ohl"
Haar stem sloeg telkens bij de hoo
ge noot over. Toen klonk er een eten»
achter uit de zaal
„Probeer haar ce»a aan een lageren
tak te hangen, juffrouw 1"
Echtgenoot (flink) „Aan uw ver
kwisting zal vroeger of later een ein
de moeten komen, mewouw, begre
pen
Jonge vrouw: „Laten wij dan I t
later wachten."
Die Telefoonl
Do klant uit eon verafgelegen pro
vinciestad maakte een praatje niet
den directeur van een groot waren
huis, toen zijn oog viel op een handi
ge, kleine telefoon.
,Jn, zij is heel doelmatig." zei de
directeur. „Wij kunnen dadelijk con
tact krijgen mei iedere afdeeling. Pfo-
beor maar eens."
De bezoeker van buiten zette het
knopje op het nummer van de afdee
ling der verzonding, en vroeg, toen
hiermee zichzelf aanduidend
„Heeft u de artikelen voor den
heer Koning uit Middetetad al ver
zonden-?"
Dadelijk kwam daarop het ant
woord
Neen wij wachten op oen telegra
fisch antwoord uit zijn woonplaats.
Hij zag «c wat armoedig uit, vond u
ook niet?"
(2211 meter) tusschen Monte Sief m
den roUberg Settsas (2562 meter) b"-
w-t. De Italianen 1 tongen aan de Ct I
di Lana mot de bekende voorstelling
aan de zuidoostelijke graad op onge
veer 80) meter in vogelvlucht van
den top en 120 meter lager. Van hier
uit hebban zij een sappe aangelegd
over ongeveer honderd meter vogel
vlucht en twintig meter hoogte in do
richting van de Oos^csiJhk Honsaar-
sebe tops telling en hebben daar een
veld wacht genesteld. Verder iigcen
zij met ec-n veld wacht op 400 tot fflO
meter afstand aan de westhelling
van de Col di Lana op dezelfde iioog-
te ais "t Oostenrijksche liellSngsstemi-
punt. Daar achter liggen reserve».
In verband met de zuidoostelijke voor
stelling aan den voet van de Monte
Sief bij Quelle werken secties sterke
afdeel in gen. Do Itdiaansche stelling
aan het Siefzadd loopt be'rekkelijk
ver diep oostelijk van h -t zadel naar
den pas weg van de Falzarego en naai
de Falzareiro-boogte. De Italianen
hebben zooals in de verschillende 1"
gerberichlen is gemeld de Co! <ii La
na den 7den November vau 's m'd-
dags lot 's avonds in bezit gehad.
Voor en na dien tijd is hij Oosten
rijksche geweest. Hot Ilaliaansche !r-
gerbericht van 9 November is dus on
juist. De hier dom- de Italianen a's
veroverd opgegeven Monte Sief is in
dezen oorlog tot nu lo°> door geen Ita
liaan betroden. Het Italia&nsche ba-
richt van 11 November spreekt van
kleine ondernemingen om vijandelij
ke groepen te vorèirijven, die nog op
den anderen kant van de Col di I-ai.u
overgebleven waren. Deze andere kort
beetaat uit rotsstcilten die in 'n hal
ven cirkel van liet Siefzadel naar de
oostnoordoost graad van de Col rti
Lana onafgebrck^i door loopen. A!<
men niet de heele Oostenrijkscho
stelling van do Col di I.ana, de Mont
Sief en liet Siefzadel bezit, heeft nun
geen gezicht op dc achterzijde van dc
Col di Lana.
De lijdelijke bezetting van dc-n tcp
va» de Col da Lana door de Italianen,
dien zij goed door hun artillerie on
dersteund, tot stand brachten, was
een eerbiedwekkende prestatie. Veel
moeilijker echter nog was dc terug-
verovering door de Oostenrijkers, o
wel voor het steunpunt op de helling
als voor het Sic-fzadel hebben dc Ita
lianen aanzienlijke verliezen geleden.
Verder deeit deze corresponderl
nog mede: De Oostenrijksche stellin
gen maken een sterken indruk. D
stemming van de manschappen is
goed. De Italianen zitten geen oogen
blik stil. Het is eerbiedwekkend wat
im dit wintersch bergland (loor belde
partijen wordt gedaan.
De taak dar neutralen
Sir Edward Carson, de onlangs af
getreden Engelsche minister, heeft
Vrijdag j.L in de American Lunoheim
Club te Londen een vergadering vau
300 Amerikanen en hunne Engehche
gasten, toegesproken.
FEUILLETON
11FCTOR MA LOT.
30)
Daar nicii vèrlangd had. dal ik op
de harp zoa spelen, moende ik ter
stond aan dat verlangen te moeten
voldoen; die haast was in z .-kere wa
te een bewijs van goeden wil cn van
mijn stroven om mijne dankbaarheid
tc toonen»
lk nam mijne harp, zette mij o-p do
pieolit en begon toen to opalen. Op
dat oogenblik haalde de dame een
zilveren fluitje 1e voorschijn en eun
schelle toon klonk door de lucht. Ik
hield dadelijk op en vroeg me zeiven
af waarom z*j floot? Was het oindat
ik valsch spoelde of omdat ik zou op
houden?
Arthur, die alles opmerkte wat er
©m hen» heen gebeurde, begreep mijn
gedachte.
Mama heeft gefloten, ten tee-kern
dat rie paarden weder kunnen voort
gaan.
En de boot verwijderde zich dan
ook van den oever en dooi kliefde In t
kalme kanaal, door de paarden voort
get rokken .11 water klotste de kiel en
van weerszijden schenen, de boomc»
ons voorbij te trekken, verlicht dooi
de schuine stralen van de ondergaan
de zon
Wilt gij spelen? vroeg Arthur
En met een noweginz van zijn hoofd
zijn moeder bij zich roepend:, nam
hij hare hand eu hit-Id die in de zijne
gvxlur.ude al den tij<i, dat ik •verschil
lende stukken sp.eide, die mijn mees
ter mij geleeid had.
XIL
Mijn eerste vriend.
De moeder van Arthur was eene
Engaleche. Zij heette mevrouw Milll-
gan. Zij was weduwe en Arthur was
haar eenig kiud althans haar eenig
kind in leven, want zij had ean oud-
aten zoooi gehad, die op geheimzin
ntee wijze was verdwenen.
Toen het zes maanden oud was,
was dit kind verloren of gestolen, on
nooit had men er een spoor van kun
nen ontdekken. In den tijd waarin
dit piaals hail gehad, kon mevrouw
MiUigan dan ook niet hei nooöige on
deraoek instellen. Haar echtgonoot
lag toen op sterven en zij zelve was
zwaar ziek, zoodat zij niet wist wal er
om haar hoen gvbeurde. Toon zij we
dm* tot bevvusUun kwam, was haar
man gestorven en haar zoon verdwe
nen. Het onderzoek was ingesteld door
haar schoonbroeder, James Milligan.
Maar in diens keuze was iets /onder
lings, omdat de heer James Milligan
belangen had, die in lijnrechten strijd
waren met die zijner schoonzuster.
Immers, stierf zijn broeder zonden-
kinderen. dan was hij diens erfge
naam. Zijne nasponngen leidden tot
geenerlei ontdekking: in Engeland,
Frankrijk, België, Duitschland etn
Italië nergens was iets van het
verdwenen kind te ontdekken.
Toch erfde de heer James Milligan
niet van zijn bro.-der, want weinige
maanden na den dood van dezen was
er een nieuwe erfgenaam: de kleine
Arthur.
Maar dat tengere en ziekelijke kind
kon nitit lang leven, zelden de genees-
heeren, 11 ij moest- spoedig sterven en
na zijn dood zou James Milligan ein
delijk de erfgenaam worden van den
titel en het fortuin van zijn ouderen
broeder, want de wetten betreftendc
de nalatenschappen rijn niet dezolf
de in a.le landen, eu in Engeland kan
zich liet geval voordoen, dat een oom
erft, ten nadeele van cene moeder.
Het uitzicht van den heer James
Milligan werd dus bcpukt door de
geboorte van zijn neef; maar geheel
weggenomen word het niet. Hij be
hoefde slechts te wachten; en hij
wachtte.
De voorspelling van de genoeshee-
reu werd echter ntei verwezenlijkt
Arthur bleef wel zwak en ziekelijk,
maar hij stierf niet zooals men voor
speld had. De zorgvuldige verpleging
van zijne moe-dor hield hem in het le
ven. Dit is een wonder, dat, den he
mel zij dank, zeer dikwijls plaats
heeft.
Twintigmaal meende men, dat hij
bezwijken zou; achtereenvolgens, ja
somtijds twee te gelijk, had hij aile
ziekten gehad, w aai aan kinderen on
derhevig zijn.
ln den iaatsten tijd had rich een
treurige kwaal van hem meester ge
maakt; eene verlamming in heu
pen. Als geneesmiddel had men de
zwavelbaden voorgeschreven, en me
vrouw Milligan was met hem uaar
do Pyreneeen gereisd. Nadat hij daar
vruchteloos de baden had gebruikt,
had men een andere kuur aangera
den; de knaap moest liet lichaam ge
strekt houden en niet op zijne voeten
rusten. Toen had zijne moeder de
boot laten inrichten, waarop ik de
reis medemaakte.
Zij kon er niet toe besluiten haar
zoon in huis opgesloten te houden;
dan zou hij gestorven zijn van ver
veling en gebrek aan lucht Daar Ar-
Arthur den dag door van dee morgeus
huis voor hem maken, dat zich kon
verplaatsen.
De boot was dan ook geheel als eën
drijvende woning ingericht, met huis.
kamer, keuken, salon en veranda, ln
het salon of onder de veranda bracht
art hu r den dag door van des morgens
tot des avonds met zijne moeder aan
zijne zijde, en de landschappen trok
ken hem voorbij; hij behoefde de
oogen maar to openen.
Èene maand geleden hadden /-ij
Bordeaux verlaten en na de Garonn©
te zijn opgevaren, hadden zij nu hel
Zuider-kanaal bc-reik:. Dit biucht hen
in de vijvers en kanalen van de Mid-
dellandsche Zee, vanwaar zij de Rbó
ne zouden opvaren en uaarna de
Saóne; van deze rivier zouden zij in
de Lcire komen en dan te BriS.ro de
Seine nemen om den loop der rivier
te volgen tot Rouaan, waar zij een
grooter schip zouden huren om naar
Engeland terug te kceren.
Natuurlijk vernam ik al deze bij
zonderheden omtrent mevrouw Milli
gan en haar zoon niet den dag waar
óp ik aankwam. Ik vernam ze eerst
geleidelijk, eon voor een cn voeg ze
hier slechts in volgorde samen, o:n
mijn verhaal duidelijker te maken.
Op den eei-sten dag maakt© ik kennis
met het vertrek, dat ik op De Zwaan
zoo heette het schip bewonen
zou. Het was heel klein, twee d lang
en een cl breed, het was het aardig
sta huisje, dal de verbeelding van eon
kind zkh kan voorstellen. De men
bels bestonden uit een enkele kast.
maar die geleek wel op een toovci'-
flcsch van een goochelaar: cr kwam
van alles uit» Het bovenste gedee.to
was er niet vast op bevestigd, munr
kon opgelicht wonlen cn dan had
men een volledig bed: matras, hoofd
kussen en dek. Natuurlijk was liet
niet heel grool, maar toch groot ge
noeg voor mij om cr lekker in tc !-^-
gen. Onder dat bed was eene lade,
waarin reen alle voorworpen vond,
die men voor zijn toilet noodig had
cn daaronder was een andere lade
met verschillende afdelingen voor
ondergoed en bovcnkleeren. Tafels cn
stoelen waren er niet; althans ni-1
in den gewonen vorm, maar aan h t
hoofdeind© van het bed was tegen dërv
wand een plankje, dat men kon neer
slaan eu dat dan eene tafel vormde
cn tegen den aangrenzen den wand 'n
andere plank, welke, neergeslagen,
als stoel kon worden gebruikt.
Een rond gat, dat met een glas kon
worden afgesloten, diende om lucht
en licht te geven aan deze kamer.
Nooit had ik zoo iets aardigs en net*
gezien. Allee was van eikenhout ©u
vernist cn op den grond lag een ver
lakt zeildoek met witte cn zwarte rah
ten.
(Wordt vervolgd.)
