NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. - Opgericht 1883.
3?e Jaaraanp No. 9986
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
DINSDAG 28 DECF?'BER 19*lb
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN JSÏ» ABVERTENTIËN:
per drie maanden? ^an rege's 75 Cts.iedere regel meer 15 Cts. Bulten het Arrondissement
Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd wfSs. Haarlem van 15 regels 1.elke regel meer 0.20.'Reclames 30 Cts. per regel,
is (kom der gemeente) met het Letterkundig Weekblad „De Bii Abonnement aanzienlijk rabat.
Zaterdagavond"f 1.50 Advertentiën van Vraag en Aanbod, van 1—5 regels 40 Cts. per plaatsing,
Franco per post door Nederland2.— e"{e re8e' meer Cts. contant.
OefflustreSd Zondagsblad, 'voor Haarlêm' '.'.'.'.'.'.'.'.'.I 0.37'/, Redactie en Administratie: Groole Houtstraat 53.
de omstreken en franco per post. 0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zulder Buitenspaarne 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad Is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De Verzekering der (per week) geebonncorden wurdt gewaarborgd door „The Ooean" Rokln 151, Amsterdam.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
WOENSDAG 29 DECEMBER.
Schouwburg: Janswog: Moeder
Aleews.
Soc. Vereeniging: Volksconcert.
Cinema-Palace: Voorstelling.
Biosc. Theater, Gr. Markt: Voor
stelling-
Biosc. Theater, Bartcljonsstraa,:
Voorstelling.
OM ONS HEEN
No. 2104
Huiswerk op 4e lagere school
Een van de politieke partijen gaf,
laren geleden, een geschriftje uit,
waarin werd opgesomd, wat „onze
mannen" al zoo in den gemeenteraad
ter sprake gebracht hadden en hu
voorbaat de eer voor ben werd opge-
eiecht. wanneer later een van <le
door hen voorgestane denkbeelden
tot uitvoering kwam. Dit is de ge
makkelijkste metShode tot hot vomer-
ven van de onsterfelijkheid. Schrijf
een beschouwing over het vervoer
van reizigers uit Europa naar Ame
rika. per vliegmachine, in één dag en
één nacht, met twee rustpunten hou
een rede over den Europeesehen
Statenbond naderhand zal men
kunnen zeggen, wanneer die een
maal verwezenlijkt zullen zijn „dat
beeft mijn bet-over-overgrootvader al
gewild". Het kunstje is eenvoudig,
jammer alleen, dat de kunstema
pardon, de kunstenaar, er zelf de
resultaten niet van ziet.
Het maandblad Haarlems Onder
wijs verkondigt naar aanleiding van
de bekende circulaire der School
commissie, dat het al zeiven jaar ge
leden zijn meening gegeven heeft
over huiswerk en beklaagt er zich,
piet bekende ibescheldenihedd, over,
dat de Commissie tot nu toe haar
licht niet bij de onderwijzers opge
stoken heeft.
Om dit ernstig verzuim van de
Commissie weer wat goed te maken
deel ik mee. dat vóór zeven jaar
!Dr. Huet gezegd heeft, dat het huls-
werk moest worden afgeschaft, op
motieven, die we allemaal wel ken
nen en waarmee we ocflt instemmen
allemaal oudere, commissie, school
toezicht,, onderwijzers, hoofden, zelfs
waarsohijnlijk de leerlingen, naar
wier oordeel anders gewoonlijk niet
gevraagd wordt
Maar, nog altijd is 't verschil groot
tusschen zeggen en doen. Net als bij
den vliegdienst op Amerika. Het is
gemakkelijk te decreteeren er moest
voor jonge kinderen geen huiswerk
meer gegeven worden 1 Maar hoe
krijgen we dat gedaan Ziedaar de
moeilijkheid.
Wanneer in het algemeen aan de
hoefden van scholen voor u. L o. en
m. u. 1. o. wordt gevraagd „kan
het huiswerk niet afgeschaft wor
den dan kau het antwoord heel
nuchterijes wezen„als we daar
kans toe zagen, dan gaven, we het
nietIn dit verband staan er een
paar zinnen in de circulaire, die een
onbillijk verwijt bevatten „Het valt
helaas niet te ontkennen, dat vele
ouders in dezen niet vrij uitgaan.
Door velen van hen wordt niet leven
dig geuoeg beseft, dat zij beter doen,
hun kinderen na afloop van don
nagelijkschen schooltijd naar harte
lust vrijJieid van beweging te gun
nen. dan hen door inspannende pri
vaatlessen af te matten."
Maar zijn die ouders dan onwijs
geworden, dut zij hun kinderen op
zettelijk. „afmatten" door privaat
lessen Wel neen, zij ondergaan
eenvoudig den invloed van de open
bare meening, die overdreven waarde
beolit aan diploma's en examens en
aan 't vergaren van kennis in het
algemeen. Waar en hoe die publieke
opinie gevormd is. valt moeilijk te
zegcen. Zeker voor een gedeelte aan
den ondcrllngen wedijver van onze
paedagogen. Hebben wij niet in onze
gemeente een school, die expresseltjk
gesticht is opdat zij een afgeronde,
zelfstandig} schoolopvoeding gov en
eou en die toch weer aan 't opïeiden
is gegaan voor andere eoliolen 7 En
die wedijver, met de beste bedoelin
gen aangegaan en voortgeküt, mist
zijn invloed niet op de werkgevers,
die diploma's en examens eiscfhen van
leder, dien zij in hun dlenïl nemen
en dus op hun beurt den wedijver der
paedawogen weer aanvuren totdot
we zoover zijn, dat de sneeuwruimer
zijn dilploma aal moeten toonen, vóór
dat hij een schop in de hand krijgt
Laat ons niet verwarren kennis is
gehoon, maar wordt door een papier
niet bewezen. En er kunnen gediplo
meerden iziju, die tn hun vak de
practische geschiktheid missen, die
ongediiplcmeerden wèl hebben, aoo-
da/t aij de gediplomeerden ver over-
treflen.
Dat zal, in *t algemeen ook wel het
antwoord zijn van de schoolhoofden,
althans van de scholen, dile opleiden
tot andere examens: „wij moeten
zorgen, dat de leerlingen voldben
aan (bepaalde eisdhen en die kunnen
zij. zonder huiswerk, niet bereiken."
Dat huiswerk bestaat gi'ootendeels
uit schriftelijk rekenen (scans veel,
soms weinig sommen), aardrijkskun
de. geschiedenis en soms een taalles.
„Kan men dat op de opleidings
scholen afschaffen hebben wij aan
een deskundige gevraagd.
Het antwoord was ontkennend
onze zegsman meende, dait het inder
daad moeilijk zou gaan.
Maar hij meende, dat er een betere
oplossing voor te vinden was de
toevoeging aan deze scholen van een
zevende klasse. Of een half uur na
den tegenwoordigen schooltijd o p
school weiken. ouder toezicht
van den onderwijzer.
Het huiswerk wordt namelijk niet
alleen gegeven tot aanvulling van
kundigheden, maar ook om de leer
lingen zelfstandig te laten werken.
Dat daar ln de meeste gezinnen niets
van loomt is algemeen hekend. Du
omgeving is soms van dien aard, dat
aan rutstigen arbeid niet te denken
valt. een anderen keer komen er aan
het huiswerk andere huisgenooten te
pas, zoodat er van zelfstandig werk
niet gesproken kan worden.
De Commissie van Toezicht heeft
nu aan de schoolhoofden twee din
gen voorgesteld torn te kiezen óf het
huiswerk te beperken tot de zesde en
hoogere klasse, óf de oefening ln
zelfstandigen arbeid tip sahool en
niet in huis te houden. „De verschil
lende onderwijsvakken zullen dan
zooveel moeten wonden ingekrompen,
dat de tijd Hoor den aangegeven Ar
beid op school gevonden kan wor
den", zegt de Commissie. Maar, reeds
bij voorbaat de bezwaren voelende,
die daartegen zullen worden inge
bracht. voegt zij daaraïtn toe
„Mocht dit onverhokrpt niot mogelijk
zijn. dan zou aan het aantal les-
uien op school een kleine uitbreiding
gegeven moeten worden."
Die uitbreiding zou van zeer ge
ringen omvang moeten zün en dan
alleen gelden voor de twee hoogste
klassen. Een half uur is wel het
minste, dat we tons kunnen voor
stellen. Maar wie zou dan daarbij het
toezicht moeten houden 7 Daarvoor
is een zeer eenvoudige oplossing aan
de hand gedaan de plaatsver
vangende hoofden, die, zoo
zeide men, 100.extra ontvangen
en daar, als regel, niets voor doen.
Dat dan de sahooltijd weer te lang
zou worden, schijnt men niet te vree
zen er zijn nu al aoholen, waar in
den morgen het onderwijs wordt af
gebroken door een pauze van een
half uur en de middagsdbooltiid van
twee uiur door een rustpoos van een
kwartier.
De ScJtoolcommiÉsle noemt dit een
zeer gewichtige aangelegenheid, en
terecht, zoodat alle belanghebbenden
■het advies van de boofden inet span
ning tegemoet zullen zien. Noor veler
overtuiging ie aan de afschaffing vi
alle huiswerk nog dit grootc voor
deel verbonden, dat leerlingen bij het
vertrek uit de school zich voor dien
dag ontslagen voelen van de inspan
ning, die natuurlijk »p sdiool van
•hen gevorderd wordt Hot gevoel van
rust, bij het uitgaan van de sdhool,
kan niet volledig zijn, wanneer dc
dreiging van het thuiswerk, daJt bin
nen een paar uur toch weer gamaakt
moet worden, blijft bestaan.
Een ander voordeel van de circu
laire der Schoolcommissie la, dat ze
openbaar gemaakt werd. Dat ge
beurde sol nu toe maar Belden, ge
woonlijk aan 't eind van het jaar, in
liet gemeenteverslag, dat niemand
leest.
Al lang ie in dit blad op openbaar
heid van de vergaderingen aange
drongen. Maar misschien door
„Haarlems Onderwijs" nóg langer.
En als dat zoo is, staan wij, wanneer
er bij het besluit tot openstelling van
die vergaderingen voor het publiek
getriomfeerd mag worden, edelmoe-
diglljk de eer af.
J. C. P,
Stadsnieuws
PROVINCIAAL VERIFICATEUR.
Benoemd is tot verificateur ter
provinciale griffie van Noord-Holland
de heer A. H. van Deunsen. contro
leur der gemeentebelasting tc Al
melo.
Dit ambt is ingesteld, om een
hetere contróle op de Gemeente-reke
ningen enz. mogelijk te maken.
De heer Van Deuisen treedi in het
openbare leven te Almelo vrij vc-el op
den voorgrond. Hij is bestuurslid van
een aantal vereenagingen daar ter
nl a ri tsp
GRATIS BROOD EN KOFFIE.
Aan de uitdeeling namen lieden deel
«2 kinderen en 34 volwassenen.
Ingekomen giften
Bij den lieer Londen, Kampersirt
gel 50N. N. f 10, Mevr. V. f 10, Post
wissel 6, N. N. f 5, Hr. B. 1 N
N. fl.Hr. G. 2.50
Bij den heer lioms. Lange Marga-
rethastraat 38 H. F. O. 2.50.
Bij den heer Aliezerus, Bakenesser-
gracht 61 Mej. S. van L. 25.—.
De commissie voegt hieraan de vol
gende opwekking toe
Ilonger, welk een vreeslijk zwaard;
Bleef U vv kind ervoor gespaard,
Denk, dat velen op U wachten,
Die het onontbeerlijk brood
Moesten missen en toch dachten
Aan de hulp, die Gij steeds boodt
Wilt weer ruim Uw gaven schenken,
Zendt ze spoedig, groot en klein.
En wilt'toch vooral bedenken:
Voor de armen mild te zijn.
DIEFSTAL.
Proces-verbaal is opgemaakt 'tegen
C. J. S., Oosterslrnut, alhier, die on
geveer drie maanden geleden, toen hij
nog bij den heer Caderius van V'eeai
in dienst was als loopknecht, zich
heeft schuldig gemaakt aan diefstal
van twee moltondekens en een cocos-
Yloermat Terzake van den diefstal
van twee vloerkleedjes is t^/en K., die
wegens diefstal van vele voorwerpen
ten nadeele van den heer Caderius
van Veen, reeds verbaliseert! was, pro
ces-verbaal opgemaakt.
HAARLEMSCHE KUNSTKRING.
Van de vele reeds plaats gehad heb
bende avonden van den Kunstkring,
behoort de avond van Maandag onder
de best geslaagde. Geconcerteerd werd
door den heer Willem Gerke, 1ste
viool, mej. Ana Peereboom, 2de viool,
de hoer C. Th. Zw art, alt en T. Wes-
terdijk, viool. Het programma ver
meldde o.a.: Quartet op. 76, van Jo
seph Haydn, en Beethoven's Opus 18,
en Andanbe uit het D-moll tjuartet van
Schubert.
In het toonwerk van Haydn hebben
we van het viertal musiceenenden
veel kunst genoten. Behalve een wei
nig onrust in de Menuetto, waar
schijnlijk door de syncopische indee
ling. en den onzeJceren (1st© viool) in
zet der Finale, werden de vier dea
len keurig ten gelioore gebracht. Ook
in Schuberts Andante con moto gaf
meai uitmuntend samenspel, die, de
belangrijke gevarieerde bewerking in
aanmerking genomen, zeer te prijzen
vieL In beide werken was het spel
van den altist niet in overeenstem-j
inlng met de andere partijen wat be-
treft: toon en nuanceering, nn de i
slotmaat in Schubert zal door den i
eersten violist wel niet op streek be-1
doeld zijn. Tuasohen deze beide wer- j
ken zong Mej. Cafo van der Kaay
Non Credo, van Widor, en Des Kindes
Gebet van Max Reger, waarin zij zich
deed kennen als geschoold zangeres,
die vooral in hot hooge register be
gaafd is mei goede etemnuddelen.
Losser voordracht en meer toonvaet-
heid ln de laagte zal haar zang ten
goede komen.
Met de in het tweede gedeelte ge
zongen liederen van: Wagenaar,
Sol ml taler en Paula Moes de Cleroq-
Zubli had zij veel succes. Men noopte
haar tot een extra ltodeken van Cath.
v. Hennes.
De avond werd waardig besloten
met Beethoven's Quartet Op. 18 m
w-eik grootsch werk: Willem Gerke,
Ans Peereboom, G. Th. Zwart en T.
Westerdijk wel geen volmaakt, maar
dan toch zeer zeker hoogstverdienste-
lijk spel te genieten gaven. Het Ada
gio was het minst bevredigend en fcn
de finale werd het overigens zoo
schoon© spel van den cellist ontsiert
door eenige ruwheid in de stokvoe-
ring.
De dames Cato van der Kaay en
Ans Peereboom ontvingen bloamen.
Des middags was In t gebouw van
Zang en Vriendschap een mafcijrée ar-
tistlque gehouden, waar veel bezoek
was. De zaal bood thans een zeer ge-
zeUigem aanblik. Loege plekken, voor
zoover die nog aan den wand overge
bleven waren, had men met wat kleu
rige doeken gedekt, waardoor het
holle, dat den vorlgen keer wat hin
derde geheel verdween.
Er werd gemusiceerd door de dames
Annie Pusch, piano. Mej. Dijkstra,
zang, den heer W. Knikker, viool en
den heer Brondgeest. zang. Door ee
nige dames werd thee geschonken.
Zoals men weet, is de opbrengst
van diergelijke matinóe's voor ihot ge
bouw, dat de Kunstkring eerlang in
eigendom hoopt te krijgen.
EERVOL ONTSLAG.
Op zijn verzoek is eervol ontslagen
Dr. M. J. Sierks te Haarlem als tij
delijk leeraar aan de Rijkatuinbouw-
wniiterschool te Aalsmeer.
STORM.
Vandaag is 't een jaar geleden, dat
de 'storm veel schade aan do huizen
en in de plantsoenen aanrichtte. Het
had er Maandagavond veel vain, dat
we een herhaling van den December
storm van 1914 zouden krijgen; maar
't liep los.
F.r is dan ook geen enkele boom ge
vallen en de beschadigingen aan de
perceelen bepalen zich tot het breken
van een enkele ruit, het afwaaien van
een dakpan of stuk goot.
(Zie vervolg Stadsnieuws op pag. 2).
INGEZONDEN
in Ingezonden stukken, geplaatst of
geplaatst, wordt de kopie den inzender
met teruggegeven.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie aich niet aansprakelijk.
HAARLEM, Dec. 1915.
AAN ALLE WEERLOOZE HAAR
LEMMERS VAN WEERBAREN
LEEFTIJD.
Het is misschien aan weinigen be
kend, dat reeds Bedert oenigen tijd
eene verandering is ingetreden in het
wezen van den Vrijwilligen Land
storm, dat dit Instituut n.l. ln de
eerste plaats ia geworden een voorbe-
rcidingscursue voor allen, die in ge
val van oorlog onder de wapenen ge
roepen kunnen worden, dus voor alle
thans nog niet dienstplichtige manne
lijke Nederlanders van 17 tot 40 jaar.
Dat dit de bedoeling is van de mili
taire autoriteiten, blijkt wel het beet
hieruit, dat de vrijwilligers bij den
Landstorm, die bij hunne leeftijds
klassen van den verplichten Land
storm worden ingelijfd in hun rang
overgaan of zeer kort na hunne Inlij
ving reedö bij de opleiding voor on
derofficier worden geplaatst en bij
gebleken geschiktheid op de oplei
ding voor officier.
Het is verder gebleken, dat bij vele
werknemers zoowel als werkgevers,
nog een zekere vrees bestaat, dat het
behoorlijk vervullen van de burger
lijke betrekking en het volgon van
de oefeningen van den vrijwilligen
Landstorm niet vereonlgbaar zijn.
Mug ik allen, die dit meenen, er op
wijzen, dat uitdrukkelijk is voorge
schreven, dat de officieren met de
vervulling der burgerlijke plichten re
kening moeten houden dat dit ook
steeds gedaan wordt, blijkt wel hier
uit. dat de afdeeling Haarlem bijna
geheel bestaat uit ambtenaren, werk
lieden van groote fabreïken. bank-
geëm ploy eerden, bloemisten, advoca
ten, leerlingen van middelbaar
hooger onderwijs allen dus menschen,
die over weinig vrijen tijd beschikken
en die zich toch nooit bezwaard heb
ben gevoeld over de op zich genomen
verplichtingen Meer dan aan do we-
keüjkeohe oefeningen wordt dan ook
waarde gehecht aan de vrijwillige de
tacheeringen bij het Veldleger, en ik
verzoek alle jongelui, die zich nog
niet aanmeldden, 00119 bij kennissen,
die van de afdeoling deel uitmaken,
navraag te doen, of zij wel ooit go-
zonder, vroolijker, leerrijker vacan-
tiee hebben meegemaakt, dan mot den
vrijwilligen Landstorm te Breda, Gou
da of Lochem
Waar velen onzer zijn overgegaan
tot den verplichten Landstorm en de
lichting 1916 op het punt staat op te
komen, Is er thans weder gelegenheid
om recruten op tc leiden, die dan in
het komende voorjaar en zomer hun
militaire opvoeding bij een vrijwilli
ge detacheering kunnen voltooien.
Vooral wielrijders worden dringend
verzocht zich aan te melden voor
het gebruik der eigen rijwielen wordt
door het Rijk thans eene ampele toe
lage verstrekt. Maar ook voetgan
gers zijn van harte welkom. Unifor
men, reizen enz. alles wordt tegen
woordig door het Rijk bekostigd.
Gij, Haarlemmers, minnaars van
het Vaderland en van 6port, leert
schieten, ferm loopen en fietsen, leert
met een lach koude en ongemak trot-
seeren, leert de grootechheul der na
tuur genieten, maar bovenal leert door
gedisciplineerde en toch opgewekte
samenwerking uw Vaderland te die
nen, om klaar te zijn als de nood aan
den man komtl Ook in 't jaar zestien
moet Nederland waakzaam zijn.
Doel dan uw plicht jegens uw land
en meldt U aan bij de heereu
Mr. AI. SLINGKNöERCs, le-!uite
nant-commandant, Ziji weg 80.
M. j. VINK, 2e-luitcnant, Lange
Lakenstraat 12.
R. KOLKMAN, 2e-luitenant, Gael-
straat 23, of btj ondergeteekende,
le luitenant, p. a. de llaarlemsche
Baukvereeniging, Zijlstraat 76,
F. BEDING VAN BERKHOUT Jr.
Binnenland
BUITENGEWOON CONGRES
DER S. D. A. P.
Verschenen 13 de agenda voor het
buitengewoon congres der S. D. A. P.,
dat op Zaterdag 8 en Zondag 9 Ja
nuari te Arnhem gohouden zal wor
den.
Zaterdagmiddag 1 uur wordt het
oomgres geopend.
Alljreerst zijn aan de orde resolu
ties inzake de Grondwetsher
ziening. Inleiders zijn de heer
W. IL Vliegen en mevr. WibauL
Voorgesteld wordt, in een resolutie
uit te apreken
Het oongree erkent, dat in de thans
'verschenen wetsontwerpen tot grond
wetsherziening de verwazenlïjking
ligt ongesloten van wat door deae re-
geerinig bij haar optreden is toege
zegd het spreekt zijn waardeering
er over uit, dat de regeering, niet
tegenstaande de. moeilijke tijdsom
standigheden. deze ontwerpen heeft
ingediend op een tijdstip, dat de tot
standkoming binnen deze parlemen
taire periode gewaarborgd schijnt,
en beeluit. dat de S. D. A. P. al hare
krachten zal inspannen om eiken
openlijken of bedekten tegenstand,
die tegen die totstandkoming zal
worden geboden, te hulpen breken.
Het congres vorlilaart de evenredi
ge vertegenwoordiging, aooals die
wordt voorgesteld, te aanvaarden,
doch vordert, dat ook de toepassing
er van op eventueele verkiezingen
voor de Eerste K&incr, in de Grond
wet zaJ worden vastgelegd. Eveneens
stemt het congres er mee in, dat aan
den gewonen wetgever invoering van
stemplicht wordt overgelaten.
Het congres acht hot uitgesloten,
dat de regeering ovor het vastleggen
van liet algemeen vrouwenkiesrecht
ln de Grondwet haar veto tou uit
spreken.
Hot congres acüit verder het bestaan
©ener Eerste Kamer ln Strijd
met de grondgedachte eener volledige
democratische staatsinrichting, wes
halve de atsohufling dezer Eerste
Kamer door de S. D. A. P. wordt ge-
eischt. Wanneer de Provinciale Sta-
i ten het kiezerskorps voor de Eerste
Kamer blijven vormen, dient althans
de ontbindbaarheid dier Staten den
invloed van de kiezers te waarbor
gen.
Over het Ouderdomspensi
oen geeft de heer H. J. Schaper
een inleiding- In de desbetreffende
resolutie wordt voorgesteld
Het congres constateert, dat het
geen geboden wordt, btj verscheidene
eisohen der partij, inzonderheid wat
betreft de leeftijdsgrens, de hoopte
van liet pensiaenhedrag en de uit
sluiting der bedeelden, aaiuneikelijk
ten achter blijft
overweegt echter, dat het ontwerp
overigens geheel ln overeenstemming
is met het doof de partij aanvaard*
grondbeginsel, dat de kosten dezer
pension eertng geheel bobooren te
worden pedragen door den Staat,
De lieer J. W. E. Duys leidt in bet
onderwerp Ziekte- en Invali
diteitswet.
Deze re9«tlutie spreekt ui"
Het congres is van oordeel, dat bet
de plicht der georganiseerde arbei
ders en hun vertegenwoordigers in
het parlement !s. naast de aanvaar
ding van de ibij deze ontwerpen voor
gestelde verbeteringen en steun ver-
leerling aan de regecring. waar 2 i
deze verbeteringen wenscht aan te
brengen, met alle kraakt er voor t©
strijden, dat deze onrv.trpeu zoo
dicht mogelijk naderen tot dalgen",
wat de arbeidersklasse op het gebied
der sociale venzekaring mag ^ferli.-ii.
Mr. H. J. Nieboer rfpreekt over de
belastingen, waarover de vol
gende resolutie is ingediend
1. Het congres der S. D. A. P.
spreekt nla zijn overtuiging uit, dat
ons belastingstelsel verbetering be
hoeft in democratlschen zin en dat,
met name. overeenkomstig den eis. 1
van het slriidprogriuii der partij, be
lastingen op de noodzakelijke volks
behoeften bohooren te worden afge
schaft. j
Voor zoover de tegenwoordige toe
stand van de Rijks-fiuancien aan de
dadaluke vervulling van dezen eisch
mocht in den weg staan, moet ln elli
geval nlles worden nagelaten, wat
den belastingdruk op de volksklasse
nog zou vermeerderen, vooral nu de
arbeiders en de kleine middens! and
zwaar onder de oorlogscrisis hebben
geleden en daarentegen vele brai'.-
ters bun vermogen of inkomen zagen
toenemen.
2. Door de buitengewone uitgaven
voor de mobilisatie en andere nood-
uitgaven ln verband met de oorlogs
crisis, la de schuldenlast van den
Staat onrustbarend gestegen, waar-
door de etaatowerkzaamheid ernstig
dreigt te worden beleiraiiei d. Daarom
mooten de schulden, aangegaan om
de mobiliBatiekosten en andere nood-
uitgaven te bestrijden, zoo spoedig
mogeJiïk worden gedelgd met behulp
van een belasting op oorlogswinsten
en van buitengewone heff.ngen V'on
de gnxrtere vermogens en inkomens.
3. Versterking van de ge won 0
staatsinkomsten mag niet worden
verkregen uit beschermende invoer
rechten. Deze zouden voor ons laml
betcekenen benadeeling vaij de groo
te meerderheid van het volk, gedeel
telijk ten bate van de schatkist, maar
voor een groot gedeelte ook ten bate
van de beschermde fabrikanten en
grondeigenaars.
Het verdient daarom volledige In
stemming. dat de regecring zicii b j
baar plan van belastinghervorming
plaatst op vrijbandelsstandpunt.
4. De voorgestelde pensioenhelas-
ting ton bedrag© van één procent van
alle inkomens van 650 en hooger is
vuor de S. D. A. P. niet te aanvaar
den, omdat aij ee-n naar evenredig
heid buitenspoi igen druk op de klei
ne inkomens legt.
ln het algemeen bezwaar hebbend
tegen het koppelen van bepaalde hef
fingen aan bepaalde maatregelen van
wetgeving, omdat daaronder het be
ginsel van belasting naar draag
kracht in gevaar wordt gebracht, z--u
beru6t kunnen worden in de aanw ij
zing van een belasting naar het in
komen voor dekking van de kosten
der ouderdomsrente, mits daartrj een
stelsel mui progressie, als neergelegd
in de inkomstenbelasting, werd ge
volgd.
5. Nu kan worden aangenomen,
dat niet nlle ingediende voorstellen
in deze periode ln behandeling zuilen
komen, behooren. ter verkrijging v.m
heigeen dadelijk noodig zal zijn. dia
onderdeden van het plan 1e word' 1
behandeld, die het mee--: voldoen nan
den eisch van democratie in het be
lastingstelsel. bijvoorbeeld do divi-
dend- en taniième-belasting. de effoc-
tenbolasling, de vermogensbelasting,
de successiebelasting en de registra
tie- en zegelrechten.
6. OfscJioon de herziening van do
grondbelasting eerst na enkele Jaren
vruchten zal dragen, behoort daar
toe reels nu te worden besloten, ac-o-
dat vaststaat, dat deze belasting me> r
gelijkmatig zal drukken c-n het grond
bezit zal bijdragen in de koeten, d>«
binnenkort noodig zullen zijn voni
betere salariëering van s'.aatsperso-
neel. onderwijzors. enz voor onder
wijshervorming en andere doelein
den.
7. De tegenwoordige geldnood van
staat en gemeenten maakt het voor
deze lichamen meer dan ooit noodza
kelijk om, telkens wanneer zich de
gelegenheid daartoe voordoet, bedrij
ven in eigen beheer te nemen. Zoo
doende kunnen zij afgezien R»«
van de voordeden van socialen aai l
ondernemerswinsten tot zich trek
ken en zich inkomsten verschut f- n,
zonder op de belastingbetalers of de
verbruikers nieuwe lasten te leggen.
8 Duurzame verbetering van den
