Haarlems Diu'
De Watersnood.
TWEEDE BLAD
Dinsdag 18 Januari 1916
OM ONS HEEN
No. 2112
Het oude slot te Heemstede
en zijn bewoner.
*t Zou mij niet verwonderen, wan
neer vele Haarlemmers het oude Slot
te Heemstede niet weten te vinden.
Sommigen denken, dat zij op da
hoogte ziin en zeggen jawel, aan
den Wagenweg, vlak bij do Kerk-
lnnn" dan bedoelen ze het voor
malig© oude Posthuis. Het oude Slot
ligt Drecies aan den anderen kant
van de gemeentewie bij het koffie
huis Het Wapen van Heemstede links
omslaat, langs de Protest antsche
Kerk, komt weldra op den Meerweg
een eind op dien weg loopt een zij
pad het land in, dat leidt naar een
villa en reohtsaf naar Het Oude Slot-
Of, juister gezegd, naar wat daarvan
overgebleven is een toren, een oude
poort, een brug en twee bijgebouwen,
waarvan het eene voor berging dient,
het andere bewoond wordt door den
heer Emile Erens. een broeder van
den zeer bekenden letterkundige
Frans Erens en zelf litterator.
Eerst een woord over het Oude
Slot. Wie daar staat tussclien de
oude poort en de brug, die vroeger
een fraai bouwwerk geweest moet
ztin, maar niet met zorg gerestau
reerd is, kan den loop van de oude
wallen nog zien en zich wel voor
den geest halen, hoe liet slot in zijn
bloeitijd bespoeld is door de golven
van het Haarlemmermeer, waarop
bet soms duchtig spolcen kooi. „De
vervallen brug en heel de bouwval",
zegt Jo. de Vries in zijn bundel
Pelgrimages, „is het treurig
overschot van een betrekkelijk Jong
kasteelToen deze plek 1636
schreef, had zij reeds een geheele
geschiedenis achter zich en haar
eigen herinneringen aan oude dagen
en oude glorie. De bouwval van het
huis te Heemstede is een bouwval op
een bouwval. Hier moeten reeds in
1250 en tot het jaar 1554 toe, op een
hooge middeleeuwsche burcht, hoe
ren van Heemstede hebben gewoond
e.\ rechtgesproken en, sedert Koning
Willem II, halsrecht hebben ge
oefend."
Later, na de middeleeuwen, werd
het. in 't begin van de 17de eeuw,
door den bekenden Raadpensionaris
■Adnaan Pauw hersteld en verbouwd
tot buitenverblijf. Maria de Medicls
e-n Maria Henriette van Engeland
moeten er zijn afgestapt, latei' is hot
op de familie Hoeufft overgegaan,
maar in 1810 werd bet vervallen huis
gesloopt, zoodat alleen overbleef, wat
we er nu nog van vinden.
De Vries spreekt van een armzalig
bestaan, maar waarschijnlijk is hij
nooit in het woonhuis geweest (de
voormalige hofstede van het kasteel),
anders zou bij daar verschillende
merkwaardigheden gezien en geno
ten hebben. Het was op den Novem
berdag, toen ik in de ruime huis
kamer op den eigenaar en bewoner
zat te wachten, doodstil ln de om
geving. Het zachte, gele licht van do
petroleumlamp (in dezen verren hoek
kent men gas noch electriciteit)
6Cheen op de ouderwetsche meubelen
en liet de grootste merkwaardigheid,
een ruimen schouw, in den schemer,
liet was niet moeilijk, te meenen, dat
de tijd hier plotseling twee eeuwen
achteruit was gestapt en daarbij
paste ook de bewoner, die rustig,
zonder de gejaagdheid van onze pe
riode, aan de massieve tafel zat en
zachtjes, met het eigenaardig accent
van Limburgs zonen, soms met vage
oogen, als keek hij er mee in een
vroeger tijdperk terug, praatte over
zijn letterkundigen arbeid, waarvan
hij zelf zegt, dat die niet uitgebreid
is. Hij kweekt hier vruchten en
anjers en moet van zijn vrije oogon-
hlikken gebruik maken voor letter
kundige studie. Stukken in den Ne-
derlandschen Gids, in de XXste
«jpeuw, een bundel Korte Verhalen en
een bewerking, die pas af en nog
niet verschenen is, ziedaar zija let
terkundige bagage.
Daar komen mooie dingen voor in
die vertellingen. 0\er een afscheid,
buvoorbeeld. in de schets „De laatste
dag".
,,'s Avonds, vóór hij zou vertrek
ken, stonden zij saiinen in den tuin.
Rondom bloeiden en geurden tallooze
planten onbewogen in de stille sche
mering. Roode rozen hingen gloeiend
neder uit slanke boompjes, ragran-
kende erwten blonken vol witte
bloempjes, als was er neergevallen
om te slapen een vlucht van kapel
len een vlierstruik spreidde zoete
lucht in de avondluwte. als vlakke
reukschaaltjes stonden, de bloemen
wit uitgestald op de neergebogen
takken. Achter den tuin, tegen een
helling, lag een strook koolzaad in
zelen bloei, die schitterend lichtte in
de rust van den avond, en op een
gtnsv'eldie ?r naast filet "een koe
-er breed gehoornd hoofd omhoog
tecan de lucht. De avond had ver
zacht-ng gebracht in het leed, wee
moed was gekomen ln hun gemoed.
Zii voelden, dat zijn vertrek zou zijn
als een einde en zoo was er veel goed
heid ln hun verdriet."
Maar de romantiek voldoet den
heer Erens niet meer. De mystiek
is H, die hem aantrekt. Voor een
bagatel kwam hij door een toeval in
het bezit van een hoogst zeldzaam
Italiaansch boekje „Vita mixabile
et doltrina 6anta dclla beata Cate-
rina de Geneva". Dat werk heeft hij
vertaald en in een artikel „De Theo
logie der Liefde" in het tijdschrift de
XXste Eeuw daarvan een aankondi
ging en een verklaring gegeven.
..Het wonderlijk leven en do hei
lige leer der zalige Catharina van
Genua" verscheen in 1645 te Napels,
honderd jaar na haar dood. „Het
grootste gedeelte van den bundel",
zoo lees ik, „wordt ingenomen door
de levensbeschrijving van Catharina,
geschreven door een kloosterling, die
tijdgenoot van haar was. IDaama
volgen haar twee eenige werkjes
een verhandeling over het vagevuur
die slechts van geringen omvang,
maar van diepzinnige beteekenis is,
en verder „de Dialoog", alsnu be
titeld: de theologie der lief-
d e", hiermede bedoelende de logos
of kennis der goddelijke liefde."
Catharina heeft het boekje zelf een
voudig genoemd „Dialoog tussehen
ziel en lichaam".
„Het boekje der dialogen ls een
voudig en blonk als een bloem in het
gras in diUboekje is het altoos stil,
geen woorden maken er valscfcen
klank. Het spreekt eenvoudiglijk over
de hoogste dingen, zooals deze zich
in Catharina verwezen lijkten met
zeer fijne en teere gedachten- en
gevoelsontwikkelingen van het eer
ste begin barer liefde, tot de zuiver
ste schoonheid der vergelijking, als
zij zegt het diepe, klare gel-uk der
extase. Dit boekje lezende in onge
stoorde stilte, innerlijk en uiterlijk,
voelt men haar zich 6ieed"s verder
var. ons verwijderen, van steeds
verder af hoort men haar wonderlij
ke woorden tot ons komen en altijd
schooner en reiner begint voor ons
te glansen het etherische beeld dezer
vrouw.'-
Zulk een werk van diepen ernst
past in deze omgeving van strenge
lijnen. De iheer Erens had weinig
tijdhij werd bij zijn broer Frans te
Zandvoort verwacht. Maar hij merk
te op, dat ik graag, al was 't in een
paar minuten, nog iets van liet huis
zou willen zien en braeht mij naar
zijn werkkamer, afgesloten door een
ovale deur van eigenaardig maaksel.
Maar curieuser nog is de kamer zelf,
een ware studeercel, verlicht döor
een hoog raam in een diepe nis, die
schuin afloopt: treffende herinnering
aan de bouworde van vroegere»
tijd.
En in dienzelfden stijl is ook de
gang, met aan het einde de deur van
den toren. Toen de heer Erens die
opende, kwam de stcenen wenteltrap
in 't oog en woei de koude toren-
lucht ons tegen. En ten slotte, als
om mij een Iaatsten indruk mee te
geven van vroeger eeuwentoen
de bewoner mij de huisdeur uitliet,
kwam een rukwind plots om den
hoek en blies de kaars uit.zoo moet
menigmaal een vroegere bowoner
met zijn gast op den drempel po-
staan hebben
Toen ging de deur dicht en stapte
ik voorzichtig het donkere pad op,
met als richtsnoer in de verte dé
lichten van het dorp. Op het pleintje
voor Het Viapen van Heemslede
deed dc Btoomtram. tegen den ach-
teigrond van contemplatie, dien ik
Pas verlaten had. dubbel hinderlijk
aan.
J. C. P.
Binnenland
MINISTER PLEYTE.
De Minister van Koloniën, mr B.
Th. Pieyte is Zondagmiddag van
zijn verblijf om gezondheidsredenen
in Zwitserland te 's-Cravenhage te
ruggekeerd. Da reis is den gezond
heidstoestand van dear minister ten
goede gekomen.
Mevrouw Pieyte is tot herstel van
hare gezondheid nog te Züricli ge
bleven, evenals dos Ministers dochter,
die in het Kantonpital aldaar we^
gens diphtheritis verpleegd wordt,
maar wier toestand geruststellend is.
De minister heeft Maandag zijn
werkzaamheden op 't departement
hervat.
STOOMSCHIP EQUADOR TERUG.
Hot stoomschip „Equador" van den
Koninklijken West-Indischen Mail
dienst, dat nabij Folkenstone op een
mijr. liep en naar Londen ging om
voorloopig te worden gerepareerd, is,
gecomoyeerd door de Nederlandsche
sleepboot „Noordzee, te JJinuiden
binnengebracht en naar Amsterdam
opgevaren.
ONGELUKKEN.
Het dienstmeisje van den heer Hap-
pé te Nijkork, dat bij den brand in
de apotheek brandwonden bekwam,
is in het ziekenhuis te Utrecht over
leden.
D© tochten van de Koningin en den Prins door 't geteisterde gebied.
Nieuwe berichten over de overstroomingen De oproep van de Watersnood-
oommissie. De Koningin geeft veorioopig f 10.000 aan die commissie.
Watersfloodeommlssle.
Maandag is te Amsterdam de ver-
gadering gehouden van de algemee-
ne vereenigde commissie ter leniging
van de rampen door watersnood in
Nederland. Voorzatter was do bur
gemeester.
De heer S. P. van Eeghen, voorzit
ter van administrateuren van het
fonds, deelde mode, dat hij Zaterdag
jl. bezoek had ontvangen van baron
Van Geen, particulier secretaris van
II. M. de Koningin. Baron Van Geen
doelde mede, dat II. M. bereid was de
oommissie dadelijk een bijCrago in
geld te doen toekomen, indien de al-
gemeene vereenigde commissie van
oordeel was, dat oen beroep op het
publiek moest worden gedaan.
De heer Van Eeghen zette voorts
uiteen, dat do toestand thans zooda
nig is, dat een beroep op het publiek
moet worden gedaan. Het fonds van
de algemeene vereenigde commissie
bedraagt effectief f 300.000, welke
gelden voorloopig vokfoende zullen
zijn om den eersten nood te lenigen.
Met algemeene stemmen werd be
sloten een beroep op het publiek te
doen.
Ten slotte werd e&n uitvoerend co
mité, bestaande uit administrateuren
van het fonds benoemd, tie weten de
heeren S. P. van Eeghen, voorzitter;
mr. \V. S. J. van Waterschoot van
der Gracht, mr. R. van Rees, mr. K.
J. Philips, leden; E. Sillem (fa. Hope
en Co., Keizersgracht 579—581, Am
sterdam), penningmeester, en mr.
A. W. G'erritzen, Keizersgracht 573,
Amsterdam, secretaris.
Na afloop van de vergadering heeft
burgemeester, den hoor W. A.
Groot, vergezeld van de wethouders
Schipper en Dorian tl.
Al dadelijk na aankomst van don
Commissaris der Koningin verzamel
de burgemeester Do Groot de bevol
king om zich heen en las hen een juist
ontvangen telegram van den Minister
van Oorlog voor, waarin hij; in ant
woord op eon desbetreffende verzoek
schrift aan de Koningin, bij legeror
der allo Marker», die zioh onder de
wapenen bevinden, vrijstelt van mi
litaire plichten. Met groot© vreugde
werd dezo tijding ontvangen.
Nu stapte» de leden van het ge
zelschap m een roeiboot, om, vourgo-
licht door den burgemeester, de ei
genaard igo reis op het eiland, tus
sehen de droeve overblijfselen van wat
eens Marken waa, te ondernemen. Do
vaartuigen burgemeester De Groot
had zorg gedragen, dat de pers zoo-
wed het bezoek vun den Commissaris
ais dat van den Prins van nabij kon
volgen werden geboomd over dc
ondergeloopen landen en dit betomen
was waarlijk geen slechte voorzorgs
maatregel, want herhaaldelijk kwam
do boot onzacht in aanraking met
door het water onzichtbaar geworden
hekken, palen en and©re voorwerpen.
Een bezoek werd aan hea gemeente
huis gebracht, waar liet water geluk
kig geen groote schade had aange
richt en waarin burgemeester Do
Groot alle kohieren, archiefstukken
en officieele bescheiden, welke uit 't
water moesten worden opgevischt, op
stoelen te drogen had gelegd. Daar
na werd de kerk bezichtigd, die niet
te lijóen hoeft gehad, al stond het wa
ter toch nog een halven meter hoog
en voorts de leeszaal, waarin de lij
ken, die tot heden waren aangespoeld,
waren geborgen.
D'it was wel een allerdroevigst be
zoek. Het was doodsstil op het nauwe
kerkpleintje geworden, toen de Com
missaris en zijn gevolg met ontbloot© j
hoofden liet houten gebouwtje verlie
ten.
het uitvoerend comité bespreking ge-. Twee lijken zijn nog niet gevonden
houden met den burgemeetster van
Amsterdam en burgemeesters of ver
tegenwoordigers van plaatselijke be
sturen de,r gemeenten Nieuwendam,
Buiksloot, Zaandam, Oostzaan en
Landsmeer, waarin besloten wordt,
dat de laatste gemeenten een comité
voor hen en omliggende gemeenten,
die het meest door den nood geteis
terd zijn, zouden vormen, doch dat
do oproep aan het publiek zou ge
schieden door de algemeene vereenig
de commissie, welke door haar uit
voerend comité de financieel© leiding
betreffende den watersnood zal voe-
OPROEP.
De Algemeene Vereenigde Commis
sie ter Leniging van Rampen door
Watersnood in Nederland,
Gezien en ontvangen de berichten
betreffende den lieerschenden waters
nood ln verschillend.© provincies van
Nederland,
Van oordeel, dat het noodig is zoo
spoedia mogelijk gelden in te zame
len om dien nood zooveel mogelijk te
lenigen,
Verzoekt bijdragen te willen zenden
aan don PeriinlingmeesteT, den heer
E. Sillem (firma Hope Co., Keizers
gracht 579—581, Amsterdam), terwijl
het die Commissie aangenaam zal zijn
indien de directies der dagblad- peis
ook geldein in ontvangst willen ne
men om die af te dragen aan den
Penningmeester voornoemd.
Vertrouwende dat velen in den lan-
do aan dezen oproep gevolg zullen
geven,.
J. W. C. Tc liegen, Burgemeester
van Amsterdam, S. P. van Eeghen,
Mr. G. J. Ph. Graaf Schlmmelpenl
ninck, Mr. R. van Rees, Mr. W. S. J.
van Waterschoot van der Gracht,
Mr. K. J. Philips, E. Sillem (Firma
Hope Co., Keizersgracht 579—581,
Amsterdam), Penningmeester, Mr. A.
W. Gerritsen, (Keizersgracht 573-575.
Amsterdam) Secretaris, Mr J. C. Ba
ron Baud, Mr. C. P. van Eeghen, F.
J. M. van Ogtrop, J. van den Honert,
Mr. W. J. M. Westerwoudt, F. Lief
tinck JHm, J G. Weitheiiu, H W.
van Marle.
De Koningin heeft Maandagavond
den heer S. P. van Eeghen ten pa-
leize ontvangen, in zijn qualiteit van
voorzitter van Administrateuren der
Algemeen© Vereenigde Commissie tot
leniging van rampen door Waters
nood, ten einde van den heer Van
Eeghen eenige inlichtingen Ic ver
krijgen omtrent de werkwijze der
commissie.
De Koningin deelde mede, dat
Zij bereid is met een© gift van tien
duizend gulden de lijst te openen, niet
dien verstande, dat wanneer mocht
blijken, dat later meer noodig is dan
de dan ingekomen giften mochten be-
dragen, Hare Majesteit het voorne- j verloren,
n.l. die van Klaas de Waard en
Maantje Visser. Over de ramp, die het
gezin ven Klaas de Waard trof, zal
men vooreerst op Marken wel niet rijn
uitgepraat. Het huis werd met zijn'
bewoners van zijn steenen fundamen.
ten geslagen.
„Och," had Klaas nog vóór eenige
weken gezegd, nadat hij een mijn in
zijn vieehnet had opgehaald. „Al
moest ik met mijn kinderen de aard
appelschillen van den weg halen en
koken om ons te voeden, dan krijgen
ze mij niet meer naar zee. Ik heb
geen cent echuld meer., heth uis en de
better is vrijik ga niet meer wa
ren 1"
Zoo zei de man in zijn angst
En de aee, het water, dat heden weer
zoo vriendelijk lokkend klotste, heeft
hem tooh gehaald en met hem zijn
ganecJie gezin.
De Commissaris bracht een bezoek
aan buurt Twee, de buurt, waar dc
botters dwars over den dijk tussehen
do huisjes, van hun palen geslagen,
kwamen aandrijivc». In doodelijken
angst hadden de mannen, de in den
nacht opdoemende gevaarten van
hun broozo woningen af te houden.
Men sloeg, tot aan den bals in het wa
ter staand©, gaten in de kiel, om de
schepen te laten zinken. Men is er
daan, in vergelijking van de andere
buurten, nog redelijk af gekomen.
Maar het huia van de weduwe De
Groot, heeft het niet zoo gelukkig
doorstaan. De vrouw, wier man ver
leden jaar, toen een marinesloep bij
Katwijk op een mijn liep, is omgeko
men, stond, onbewust van hetgeen
er om baar heen gebeurde, te huilen.
En terwijl haar familieleden hi dc
troosteloozo puinhoopen pompen,
steeds maar pompen om de poel, dio
eens een keurige woning was, droog
te krijger.1, wurmt zo wezenloos met
de door liet zeewater rood geboten
handen, onder den plankenrommel in
het slijk en glimlacht waarlijk nog
verheugd, zoodra ze een waardeloos
geworden vod te voorschijn werkt.
PRINS HENDRIK OP MARKEN.
Te ruim elf uur kwam Prins Hen
drik, vergezeld van zijn adjudant,
jhr. Bakker, per torpedoboot aan.
„Ik kom namens de Koningin U
Haar leed betuigen en zien wat hier
gebeurd is," zegt Prins Hendrik een
voudig tot den buigemeesler. en men
gaat oj) pad.
De matroos Stoker, met de torpedo
boot mede-gekomen, volgt eveneens 't
emalle pad. Plotseling vliegt c-en
schreiende vrouw op den jongeman
toe en neemt den eveneens snikken-
den matroos mede. De ouderlooze
knaap verloor zijn laatste, naaste fa
milieleden, zijn drie zusters, bij do
ramp. En later zag ik hem in een
jolletje overzetten over het onderge
loopen land en hij hield den zakdoek
stijf voor de oogen, als had de zon, die
thans zoo vriendelijk scheen, voor
hem voor immer baar gouden glans
men hoeft t
olgen.
tweede gift te laten
Op Marken.
Onze Amsterdamsobe correspondent
schrijft ons
EEN BEZOEK VAN DEN COMMIS
SARIS DER KONINGIN.
Als een blijde, hoopvolle tijding
was in do vroegte het bericht van
's Prinsen komst aan het zwaar ge
teisterde Marken over Edarn tot de
bevolking doorgedrongen. Als een
hoopvolle lijding, want het is de
zwaar beproefde bewolking van het
eiland zoo bang te motde. Reeds
hadden vroeg in den morgen de Com
missaris der Koningin, Jhr. mr. dr.
A. Róell, veijgezeld van Jhr. Boreel
van Itogelanden en den heer Kete
laar. leden van Gedeputeerde Staten
van Noord-Holland, zoomede de Grif
fier der Staten Mr. Vening Meimesz
een bezoek aan Marken gebracht.
De Commissaris werd aan dc kade
opgewacht en verwelkomd door den
Een jonge vrouw zat aan zija zijde,
niet in 6taat hem te troosten.
Allereerst bracht de Prins een bo-
zoek aan buurt Twee, eveneens in een
roeibootje gezeten, bezocht de kerk en
het gemeentehuis, liet zicli uitleggen,
boe de groote woonark zich over den
dijk en binnenliaven, midden tus
sehen de huizen in buurt Twee had
gewenkt en hoe toen de timmerman
e». zeikere Douland met levensgevaar
de ark tot zinken hadden gebracht.
De Prins volgde den burgemeester
tusscher. stegen en sloppen, wrong
zich tussehen de nog losstaande hou
ten schotten, stond dikwerf tot over
de enkels in de klei en het was Z. K-
IL geen moeite te groot om toch
maar van alles op de hoogte te wor
den gesteld. Ieder moest het zijne ver
tellen.
De HavenbuuiL, waar de botters
bij vier en vyf tegelijk op elkander
waren gedrongen, waar het wrakhout
ronddreef uit de vorste hoeken van
het eiland, waar de botters midden
op den dijk stonden en sommige op
geen balven meter 'afstand de wrak
ke huisjes toegrijnsden, zoo als ze uien
vreeselijken nacht uren lang hadden
gedaan, de bewoners met den wissen
dood be,dreigond. in de Havenbuurt,
waar we paalmutsen door dc kracht
vnn het water m de si een en zagen
gedrongen, waar bruggetjes als stroo-
halmcn door de botters werden afge
knapt, waar de telegraafpalen alle
werden verwoest en de voorpuien
van vele buizen een meter en meer
naar binnen waren gerameid, vertoef
de de Prins zeer lang.
Daar toch lagen de middelen van
bestaan van de Marker bevolking
verwoest, stuk gedrongen, hopeloos
op elkaar gedrukt, et uk gebeukt, ont
redderd.
„Neen, dat het zoo erg was. had ik
mij met kunnen vooretellen," zei de
Prins tot den burgemeester.
Bil den Molenwerf, de buurt wel
ke het meest geleden heeft, waar acht
huizen werden weggeslagen en voor
de Markers nog jarenlang de meest
smartelijke herinneringen zal blijven
bewaren.
Burgemeester De Groot schilderde
den Prins wal zich in dien vreeselij-
ken nacht op dit gedeelte van het ei
land, wear de bewoners wel hoorden
roepen en uit de vensters de noodvlag
zagen zwaaien, maar waar geen hulp
kon geboden worden
Geroerd hoorde de Prins het ver
haal aan over bet gezin Zeeman®,
waarvan de vader, de moeder en de
drie kinderen verdwenen zijn. Des
morgens bij het lichten had men Zee
mans nog met twee kinderen op den
erm bij het venster gezien. Later wa
ren allen verdwenen in de hemelhoo-
ge zee.
Tegen één uur verliet het gezel
schap van den Commissaris der Ko
ningin, hetwelk door wethouder
•Schipper werd rondgeleid, onderwijl
burgemeester De Groot den Prins
•oorlichitte, het e>land.
Na even den lunch bij den burge
meester gebruikt te hebben, zette de
Prins zijn tocht voort tot drie uur,
bezocht nog de geheel weggeslagen
bakkerij van Bredero, de openbare
school, die ook veel geleden heeft, de
Groote werf, waar dc gezusters Sto
ker omkwamen en drie huizen waren
ggeslagen, de Witte werf. waar
van de overlevering zal vertellen van
het huis van Klaas de Waard, dat
kantelde en met zijn bewoners weg
spoelde. Het lijk van De Waard is
nog r.iet gevonden en ligt vermoede
lijk onder het huis.
Ook werd den Prins gewezen het
geheel vervormde huis van J. de
Groot, die zijn vrouw bij de ramp
verloor en wiens kinderen met veel
moeite gered werden, het kuid van
acht maanden door middel van een
touw. waarmede het door het ijskou
de water werd gehaald.
Bij Jan de Vries, de zeilenmaker,
kwam de botter de kamer binnen.
Een hartverheffend tooneel was het
te zien. hoe hulp door Amsterdam
werd geboden, en tevens hoezeer
het de terneergeslagen bevolking op
monterde. Het was een echt vader-
landsch tafereel, en wij achten ons
gelukkig, het t© hebben mogen bij
nonen. De hoofdoprichter van de
Waterleiding te Amsterdam was met
een ijzeren schuit met 45.000 Liter
duinwater voor Marken en eenzelfde
hoeveelheid voor Volcndam aangeko
men. en hoe spoedig kwamen uit alle
hoeken en gaten van liet eiland man
nen, viouwen en kinderen met tob
ben, emmers eu kannen, om deze
met het zoo noodzakelijke frissche
water te vullen.
Dezelfde goede inval had de heer
J. J. van CapelJe geha'_ een goede
bekende op scheepvaart en philan-
tropisCh gebied. Ih allerijl was de
heer Van Capelle met 8000 liter wa
ter per motorboot naar Marken ge
komen. en zijn hulp werd door hel
gemeentebestuur dankbaar aan-
vuord: De heer Adrian kwam in den
namiddag met een volgeladen schuit
brooden, boter en zout, en zijn man
nen. bijgestaan door militairen, had
den geen handen genoeg om allen
te kunnen voorzien. Dat was toch
wel een vroolijk en opwekkend ge
zicht. na zooveel droevigs.
Ds. Klomp toonde mij een zoo
juist ontvangen telegram van het
Oranje-Kruis, waarin werd medege
deeld. dat kleedingstukken, de ge
vraagde bedden, rijst, erwten en
boonen, zoul, aardappelen voor 10G
personen voor een week en melk en
gist voor tw ee dagen afgezonden zou
den worden.
Dan had een goede bekende der
Markers, de heer C. W. Matlhem
KM).toegezegd.
Te drie uur nam dc- Prins afscheid
van burgemeester De Groot, nadat
deze hem verzocht had, er toch voor
al voor te willen zorgen, dat 11. M.
de Koningin bet geteisterde eilaud
zou komen bezoeken.
De torpedoboot bracht den Prins
naar de OranjeNassuu-siuizeu eu van
daar vertrok Prins Hendrik per auto
naar Amsterdam.
De Koningin naar
Waterland.
Zooals wc reeds in ons vorig num
mer meldden, heeft de Koningin
Maundag een bezoek aan dc geteis
terde gebieden in Waterland
bracht. Vau Amsterdam uit werd de
tocht aangevangen ju motorbooten
vau de Koninklijke Roei- en Zeilver-
eeinging.
Vin Buiksloot werd gevaren naar
Broek. Dadelijk was men dus in het
overstroomde gebied. In Broek werd
de kerk bezichtigd waar in den eer
sten stormnacht vee gestald is ge
worden.
Hierop werd de steven naar Mon
nikendam gewend.
Uit Mon na ken dam wordt aan
de ,N- R- Cl." gemeld
II. M. de Koningin heeft er prijö op
gesteld als een echte laiidsinoedor de
«ivenstrooande etreloon in Noord-I-Lol-
land te bezoeken-, om zich persoonlijk
op de hoogte te stellen ven de gevol
gen van 3c groote rsmp die dc moer
ende streek e-n hare bevolking getrof
fen heeft. Met drie motorbooten ver
trok Hare Majesteit met klein gov >Ig
on in gezeischap ven verschillende
autoriteiten tegen halt 10 uit Amster
dam. Het eerst werd Broek in Water
land bezocht. Daarna ging do tocht
naar Monnikendam.
Hier duurde liet bezoek het langst
circa één uur. Hare Majesteit werd
bij het aan land komen verwelkome
door den burgemeester der gemeen
te, den heer J. Versteeg. Het eerst
bezocht Zij de oude her. urmde kerk,
die nog vol vee Maat. H. M. stapte
zonder aarzeling tussehen de geredde
beesten door, om te spreken met de
eigerioans en hun vrouwen. Zij liel
zich vertellen, hoe zij met hun vee
gevlucht waren in den verschnkke-
Jijken nacht. Zij betuigde haar innig
medelijden met hun lol. Daarna b©
zocht zij ook de katholieke bewaar
school, wear ook veel vee gestald is.
Op haar wandeling sprak H. M. tel
kens vooral de Markers toe, kenbaar
aan hun eigenaardige kleeding. Tel
kens weer haalde zij de anne kinde
ren aan. H. M. liet rich door den bur
gemeester inlichten over den hoogte
stand vim het water: ongeveer 3 me
ter boven A. P. Zij liet zich bij do
Noordcinderpoort het gat toonen. dat
door het water onder de tramlijn is
gewoeld. Hier scheepte zij zich weer
in om een bezoek te brengen aan Vo-
lendarn. BIJ het vertrek zong de be
volking haar spontaan het Wilhelmus
toe. Militairen en rijkspolitic regel
den het straatverkeer.
Daarna bezocht Hare Majesteit per
boot Volendam.
Ook hier toonde de bevolking veel
belangstelling.
Ik kom hier eens kijken, hoe
jullie het hebben, zeide de Ko
ningin tot een der vrouwc-n.
En ook aan wethouder lieltink, aan
kapelnan Van Baaien, den dokter,
den heer Spaander, en aan mejuffr.
Calkoen. de dochter van den burge
meester van Edam, stelde H. M. ver
schillende vragen.
Van een huis uit. dat aan de ach
terzijde geheel in het water stond,
kon de Vorstin den overstroomden
oplder bezien.
't „Alg. Handelsblad" vertelt
Dc oude Volendamsche vrouwen,
die nog nooit de Koningin gezien
hadden en tot dusver Sn hoofdzaak
siechls „bekeken" waren door Engel-
6chen of Amerikanen, waren opge
togen. nu zij haar Koningin van zoo
dichtbij konden aanschouwen. „W ut
ziet ze er goed uit, een echlc Hol-
lsnösche vrouw', zeide een Volen
damsche- En de Volendammers na-
i vol eerbied hun ruige mutsen
w anneer de Koningin hen onver
wachts aansprak. Zoo zonder eenig
officieel vertoon was deze tocht vnn
onze Vorstin door het geteisterd Wa
terland. Er was dan natuurlijk ook
geen loopbrug met tapijten behan
gen. om naar een botter te gaan.
Over een wankelend plankje, gehol
pen door den adjudant jhr. Hooft
Graafland en door den bekenden
Volendammer den heer Spaander,
nr. do Koningin in den botter,
waar de vissohers juist aan het eten
waren. Zij nam ook een kijkje in het
vooronder en was een tijdje onzicht
baar in het diepe gedeelte van bet
schip. Half kruipende ©p de knieën
moest de hooge bezoekster op de
voorplecht van den botter komen, om
daarop verderop ln het dorp te gaan
tussehen de twee rijen huisjes door.
De Koningin ging toen binnen io
het hotel „Diepen" en bij Spaander,
waar respectievelijk 100 en 70 Volen-
dan.roers, wier huizen overstroomd
zijn. zoo goed en zoo kwaad het kon,
ondergebracht waren.
Dc wethouder en do kapelaan ver
telden H. M. van de vreeselijkc din
gen. welke Volendam beleefd had en,
hoewel er thans ondergoed, schoenen
en zelfs snoepgoed voor de kinderen
gezonden is. heerscht er nog een
noodtoestand.
In do botters huizen velo gezinnev
te zamen, in do bedsteden liggen 10
12 menschen, zoo vertc-lde ons een
Volendammer. Een stervende man ligl
in een huis vol met volwassenen en
kinderen, deelde de kapelaan ons me
de.
Dergelijk© korte mededelingen ty
pee ren voldoende de ramp, welke Vo
lendam getroffen heeft...
Om twee uur pufte de flottielje mo
torbooten weer tussehen de botten
door naar do zee.
Er stond een flink windje en de
golvon klotsten schuimend tegen den
boeg van de „Derdt" aan, d© boot
waarop do vorstin in een rieten stoel
zat.
De tocht ging nu geheel over zee,
in de verto lag het eiland Marleen,
dat vermoedelijk later door de Ko
ningin bezocht zal worden, want H.
M. blijft in verhand met den waters
nood eonigen tijd te Amsterdam, om
de overstroomde streken te aanschou
wen.
Voorbij Monnikendam weer groot©
gaten in den dijk; bij Uitdam en hij
Durgerdam. Overal was de ontzag
lijk© kracht van het woeste zeewater
te zien.
In Burgerdam meerde de boot weer
vast en per auto reed de Koningin
over deoi dijk tot bij Schellingwoudc.
Met eenige officieren van dc bezet
ting onderhield de Koningin zich, die
bij de Oranjesluizen weer in de boot
stapte, om stadwaarts te varen.
Om vier uur legde de ,,Dordt' vasl
aan den steiger van de Java-Bosch
Mij. achter 'net Centraal. Station, van
waar de Koningin om negen uur
's ochtends was vertrokken.
Redding.
De uit de leden der zeil- en roei
verceniging Nieuwe Meer gevormd*
reddingebrigade, vertrok Zondagmor
gen met een aantal platbodemvaar
tuigen naar Monnikendam, ten eind*
daar hulp te verleenen. Het mcchl
hun gelukken 6 j>oreonen uit hun
overstroomde woningen te lialen, on
der wie ook de bruggowachter van do
brug aan de vaart tussehen Broek en
Monnikendam met zijn vrouw.
Maandag trok de brigade er mei
©enig© vlotgaande motorbootjes op
nieuw op uit, om, waar mogelijk, as
sisientie te verleenen.
