De Watersnood.
TWEEDE BLAD.
HAARLEM'S
DAGBLAD
DONDERDAG 20 JANUARI 1816
Bezoeken van de Koningin en Prins Hendrik aan da geteisterde streken.
In de nabijheid van Purmerend blijft de toestand orltiek. Nieuws maat
regelen om 't gevaar te keeren. Bultenlandaohe sympathie.
Tegen den watervloed.
In de Woensdag gehouden vergade
ring van Gedeputeerde Staten van
Is1 oord-Holland is besloten, om ten
einde den watersnood in do provin
cie zooveel mogelijk te beperken en
te trachten verdere inundatie te voon
konten, waar noodig, vanwetge de
provincie een noodwaterkeering te
doen maken, die, wanneer het plan
daarvoor uitvoerbaar blijkt, zal loo-
pen langs de oostzijde van de Zaan,
vervolgens tot het station van Pur
merend en den spoordijk Oostzaan,
Punnerand zal volgen en van daar
gaan zal tot den Ringdijk van de Pun
mer en verder langs den Ringdijk
tot, nabij Edam en van Edam naar
zee.
Het tot stand komen der waterkee-
ring zal ook de aan het dichten der
gaten in den Wafcerlandschen zeedijk
verbonden bezwaren verminderen. In
afwachting van de zoo spoedig moge
lijk bij de Provinciale Staten in te
dienen voorstellen, zal met de uitvoer
ring van een en ander terstond wor
den begonnen.
De Koningin te Anna
Pa u 1 o w n a.
Om 6 minuten voor achten i3
zooals we reeds meldden W oens
dagmorgen do Koningin uit Amster
dam vertrokken om een bezoek te
brengen aan) den gedeeltelijk 'over
stroomden Aima-Paulownapolder.
H. M. reed in het salonrijtuig door
naar het dorpje Oudesiuis op het ver
bindingspunt - tusschen do Zijpe en
don Anna Paulownapolder, waar de
sluis ligt, die beide polders verbindt.
Te Oudesiuis verwijlde de Koningin
slechts korte oogenblikken om de ven
sterkte sluis te bekijken, die>, toen zij
bij liet dreigende gevaar gesloten
moesten worden, niet meer dicht was
te krijgen omdat zij in jaren niet ge
sloten was geweest en nu met alles
wat maar aanwezig was, werd toe
gegooid.
Op vele plaatsen is men nog bezig,
die wegen na te kijkeu en te voorzien;
soldaten der veldartillerie waren
hard aan het werk tusschen Oude
sluis en Anna Paulowna.
Ook de kerk te Oudesiuis, waar
vluchtelingen waren ondergebracht,
werd bezichtigd.
De Koningin verliet Oudesiuis en
voer in een motorboot naai- de Van
Ewijoksluis, welke is gelegen aan
den Zuiderzeedijk.
Overal waar do Koningin langs
ging, nam zij met groote-belangstel
ling kennis van wat door het water
was verwoest en hoe met alle macht
wordt gewerkt om zoodra mogeiljk
den watervijand meester te worden
en te keeren.
Do Weetpolder is titans-overstroomd
tot den spoordijk, die nu dienst doet
ais waterkeering. Alle doorlaten zijn
daartoe thans bekist en voortdurend
.wordt dijkwacht gehouden langs den
spoordijk. Uit1 het deel, westelijk van
de spoorlijn gelegen, hebben vele ge
zinnen reeds een goed heenkomen
gezocht, doodsbenauwd, dat het wa
ter hen toch nog zal verrassen.
De weg langs de Van Ewijckvaart,
welke de eenige verbinding biedt tus
schen Anna Paulowna en de dorpen
ten noorden daarvan gelegen, heeft
men getracht zoo spoedig mogelijk te
herstëll on. Voorloop ie is men daarin
geslaagd, door het gat te overbrug-
geu.
Ook "t dorpje Wieringerwaard werd
door H. M. bezocht.
Prins Hendrik.
Woensdagmorgen arriveerde Prins
Hendrik per auto te Spijkenisse.
Ten stadhuize werd de Prins ont
vangen door den burgemeester van
Spijkenisse. den heer D. C. Mees, die
zich daar bij het gezelschap voegde,
dat vervolgeus per auto naar den
dooi braak in den Ooslbroekpolder
reed. In dezen polder werden enkole
woningen bezocht, die bij de over-
etrooming tot aan liet dak in het wa-'
ter hadden gestaan, maar nu weer
2ïin vrijgekomen. Na zijn bezoek aan
«Sphkenissc begaf de Prins zich per
auto naar Ridderkerk.
De Pruis bezocht allereerst d© ge
zinnen Smit on v. Ettan, die beidie
door den ramp het verlies van eenige
kinderen t© betreuren hebben. De
Prins onderhield zich eveneens met
een tweetal leden van het Roode
Kruis, die in den stormnacht mede-
geholpen hebben bij de redding.
De heer Sirks leidde hier den Prins
rond en do heer Bur&dorffer toonde
hom de groote gaten, die in het pla
veisel waren geslagen, en die men
aan het herstellen w as.
Aan het einde van den West-Van-
kenoordschen weg wierp die Prins een
blik op het werk van de getnie-solda
ten voor liet her stel Jen van het spoor
wegemplacement, en op den trap over
de spoorbaan gaf men den Prins een
overzicht van het overstroomd ge
weest zijnde gebied.
Te drie uur vertrok de Prins van
zijn bezoek aan. den polder, waarvan
een groote menigte getuige was, naar
de Waalhaven, tan einde do gaten in
de taluds van den dijk, die zich zoo
goed heeft gehouden, te bezichtigen.
Vervolgens gebruikt© de Prins ten
huize van den burgemeester de thee,
om ten slotte naar 's-Gravenhage te
rug te keeren.
Dreigend* toestand te
Purmerend.
Men seinde ons Woensdagmiddag
om 3 uur uit Purmerend:
Het water stijgt, onrustbarend. De
wind steekt krachtig op. Hooge gol
ven beuken de dijken. De Wijde Won-
r^rdijk zeer critiek, dreigt ieder oo-
eenblïk door te breken. De bewoners;
vluchten in allerijl. Het voorst© ge
deelte der Koestraat etaat reeds
onder water.
1 AJg. Handelsblad meldde Woens
dagavond:
Op de kritieii© plek van den dijk
rondom don Wijden Wormarpolder,
ongeveer op dezelfde plaats, waar
in 1826 de doorbraak plaats had,
werd Woensdag door soldaten en boe
ren hard gewerkt om den dijk op te
hoogen, daar hot water in den Oost-
zaner polder door den feüen Zuid-
Westenwind heftig opgezweept werd.
Hot water staat in deux Oostzaner-
polder thans ongeveer 20 c.M. beno
den A.P.; de dijk is ongeveer 20 c.M.
boven A.P. hoog. Op verschillende
plaatsen slaat het water reeds tegen
de zakken zand met zeildoek over
legd, dte tot versterking van den dijk
dienst doen.
Om drie uur kwamen de ingenieurs
van den provincialen en van den
rijkswaterstaat op deze kritieke
plek.
Van deskundige zijd© vernamen
wij, dat zoolang de wind niet in
kradft toeneemt, er geen kans is duit
het water over den dijk in, de Wijde
Wormer stroomt. Intusschen zal bij
toenemen den wind, naar een lid van
het polderbestuur ons meedeelde, de
toestand daar niet meer te houden
zijn.
Dinsdagnacht ontstond reeds in den
thans nog drogen Wijdein polder een
paniek, doordal het bericht verspreid
werd dat de dijk bezweken was. Ver
scheidene koeien werden toen reeds
uit d© stallen weggedreven.
Ook door boeren uit de Beemster
voor wien het van groot belang is,
dat deze dijk behouden blijft, wordt
op deze plek aan het versterken ge
werkt.
Over den zoo goed als onbegaan ba
ren dijk rijden dan ook voortdurend
wagens met zandzakken op en neer,
terwijl over het water in. den Oost-
zanerpoldev platboum-vaartuigen
heen en weer varen om takk.ebo.S9en
aan te voeren. Gelukkig heeft de
bewuste dijk naar men ons mede
deelde een goed profiel en het water,
dat thans onder den dijk naar den
polder toesijpelt, heeft geen groote
be toeken is, zoodat men allo hoop
heeft om den Wijdten Wormerpolder
te behouden.
Een groot aantal nieuwsgierigen
uit omliggende plaatsen in de Zaan
streek slaat het wei-ken aan dozen
dijk gade. Om beurten doen ploegen
militairen overdag en 's naohts daar
dienst.
'4 Atg. Handelsblad meldt nog, dat
bij de Wijde Wormer de spoordijk
teekenen van verzakking toont.
Hedenmorgen vernamen wijl bij den
Provincialen. Waterstaat, dat de dij
ken van die Wijde Wormer het tot
heden nog gehouden hebben.
Zaandam.
De Zuidwester storm, die Woens
dagavond kwam opzetten, heeft het
water in den Oostzaner polder opge
jaagd in de richting waaruit het was
gekomen. Dientengevolge zakte het
peil in den polder in twee uur tijds
6 c.M., zoodat voor het oogenblik het
gevaar voor den Westzaner polder
weer is afgewend.
Toch laat men zich hierdoor niet in
slaap wiegen en wordt aan de ver
hooging van den ringdijk van den
polder Westzaan met kracht voort-ge
werkt.
In Zaandam en de dorpen Koog,
Zaandijk, en Wormcrveer, waar de
ringdijk dc hoofdverkeersweg is
in Zaandam heet het de Westzijde,
in Koog en Zaandijk de Lage Weg
en in Wormerveer de Zaanweg
geeft dit werk een iheele bedrijvig
heid.
Zooals reeds werd medegedeeld
wordt op den weg over de geheele
lengte van den ringdijk een dijkje
gelegd op een hoogte, van 0.60 boven
A. P. en ter breedte van 80 c.M.
Als men nu weet, dat op het oogen-
blilk het peil in de Zaan 0 35 A. P.
is, dan blijkt daaruit, dat bijna een
meter water meer in de Zaan noodig
is om den polder te doen overloopen.
Voor Koog en Zaandijk beteekent
het leggen van hel dijkje, wat een
kistdam kan geheeten worden, een
beduidende versmalling van den toch
al niet broeden weg.
Opdat geen al te groote stagnatie
in het onderwijs zal ontstaan, zullen
de scholen voor de kinderen uit de
Oostzijde, H Kalf en den Zuiddijk
weer worden geopend. Daar de scho
len in het oostelijk deel der stad die
alle nog gebruikt worden voor huis
vesting van de vluchtelingen, zuiien
de leerlingen ingedeeld worden op
d'e eoholen in het westelijk deel. Er is
een regeing getroffen,, waarbij op be
paalde uren de leerlingen uit het oos
telijk en op andere uren, die uit het
westelijk deel onderwijs zullen ont
vangen.
Wormerveer.
Over den toestand aan de Zaan
streek vernamen wij het volgende
Als de waterstand blijft-zooale hij
thans is, zoo deelde de gemeente-se
cretaris van Wormerveer aan 't Hbld.
mede, dan is hier nog geen gevaar.
De polderweg lange de Zaan kan be
schouwd worden als liet laatste bol
werk aan deze zijde van het water,
dat door den West-Zaner Polder
naar het Noordzeekanaal zou loopen.
Eerst zouden echter nog de Beem
ster, Wijde Wormer en Engewormer
moeten volloopen. Deze polders zijn
3 4 5 meter diej>de dijken worden
daar ecliter versterkt en bezwaard.
600 man zijn daarmede bezig, hoofd
zakelijk militairen. Door het bestuur
van den Weetoaner polder is hel be
sluit genomen, <un den geheelen pol
derweg langs do Zaan en de Nauer-
na6che vaart op te hoogen over een
lengte van 1800 M. De verhooging zal
twee planken hoog zijn, met zakken
zand aangevuld. In de verschillende
gemeenten is men met deze bekisting
van den weg bezig; de polder West-
zaan draagt de kosten. De Zaan is
thans niet hooger dan andersdoor
de sluizen bij1 Zaandam en Umuiden
wordt gespuid. De Westzaner polder
is 2380 H.A. groot, het peil is thans
nog normaal, het winterpeil is onge
veer A. P.
Monnikendam.
De drie brugopeningen welke in de
stads vesting te Monnikendam, liggen
sullen door het aanbrengen van zand-
darnmen worden diohtgezet, waardoor
het mogelijk is de binnengrachten op
het gewone peil te brengen.
Indien dit doel wordt bereikt, waar-
aan niet wordt getwijfeld, komen
vele woningen weder droog en kan
de gasfabriek weder In het wenk wor
den gesteld.
Tegen de bootjes met
k ij k 1 u s t i g e n.
Er is een verordening ter beper
king van het varen op 't overstroom
de gebied der gemeente Nieuvven-
daiu vastgesteld.
Het is in 't algemeen verboden,'in
het overstroomde gebied te varen.
Van dit verbod kan ontheffing wor
den verleend door B. en W. onder
door hen te stellen Voorwaarden.
Gedeputeerde Staten hebben de
verordening al goedgekeurd.
Landsmeer.
Gedurende de laatste 24 uur is het
water slechts weinig gestegen, na
melijk ongeveer 2 c.M.
Herstellingswerken.
Voor de herstellingswerken aan
den zeedijk tusschen Uitdam en Zui-
derwoude worden voorbereidingen
getroffen. Het materiaal is nog niet
aanwezig.
Even voorbij Zuiderwoude zijn en
kele mannen met zandbakken aan
wezig orr. in de grootste breuk, waar
het water van Zuiderzee en polder^
land ineenvloeien, een dijkje te leg
gen.
Anna Paulowna.
Aan den doorbraak in den zeedijk
wordt hard gewerkt. Men tracht de
beide uiteinden van de breuk te ver
sterken. opdat het gat niet breeder
wordt. Ook worden zakken zand in
het gat geworpen, waarmee men ech
ter door de groote diepte niet snel
vordert. De verdere gedeelten van
den diik, die overal veel heeft gele
den, worden nu ook versterkt. Dins
dag werd door alle boeren uit het nog
niet overstroomde gedeelte van den
polder mei paarden en karren gehol
pen aar. den zandaanvoer. Nacht een
dag wordt doorgewerkt. De flinke
hulp der militairen wordt zeer
prijs gesteld.
Nog steeds is men bezig met het
bergen van doode koeien, paarden,
varkens, enz. en wordt met schuiten
ook het huisraad uit de huizen ge
haald, wat vooral in de oude boerde
rijen noodig is, daar van enkele hui
zen reeds gedeelten van muren zijn
ingestort. Zoo kou men bij een boer
derij met een bootje in huis varen.
De verschillende gestopte gaten in
den spoordijk houden zich goed.
In de Wieringerwaard is men te
gen het buitenwater voldoende be
schermd, doch krijgt men nu last
van het binnenwater, afkomstig van
de vele bronnen in de slooten en ooli
uit die. waaruit het brongas wordt
opgevangen. Dat water is nu lang
zaam rijzende en daar het nu niet
langs den gewonen weg gespuid kan
worden, zal men het over den dijk
moeten uitmalen.
Het, gat in den zeedijk van den pol
der W^ard en Groet is zoo groot, dat
volgens berekening van deskundigen
minstens 70,000 zakken zand noodig
zullen zijn om het gat te stoppen.
Bunschoten.
Het aantal verdronken runderen
wordt in do gemeente Bunschoten
alleen geschat op 200 stuks, terwijl
het aantal ingestorte huizen werd
geschat op ruim 50.
In O v e r ij e e 1.
De dijk om de Reest is door den
waterlast bezweken. Tengevolge daar
van is het Hesselingor binnenland
geheel ondergeloopen,
Verlof aan gemobi
liseerde n.
Ook aan militairen, in wier boerde-
rijen vee van overstroomde plaatsen
wordt gestald, wordt Uiaus desge
vraagd onmiddellijk, verlof verleend.
In Gelderland.
Men meldt uit Harderwijk aan de
Telegraaf:
Waar zich in deze dagen de aan
dacht meest concentreert op Noord-
Holland en op hetgeen daar geschied
is, om menseden, die tel levensgevaar
verkeerden, van den verdrinkings
dood te redden, daar is het billijk,
aan de vergetelheid te ontrukken de
betooning van zelfopoffering, die aan
de Geldersche kust viel op te merken,
waar m©t levensgevaar reddingen zijn
volbracht, die van edelen zin en echt©
humaniteit getuigen.
t Was één groote waterplas de Puk
ter polder en droevig moest wel stem
men het eeaiclU van de voorbijdrij
vende koeien, pinken en varkens en
van het huisraad, uit zoovele wonin
gen.
Maar 't ergst© was, dat er menschen
in gevaar verkeerden, en de midde
len tot redding ontbraken. Men wist,
dat één huisgezin met acht kinderen
in den grootstcn nood verkeerde.
Toen is het de veldwachter Van T
Sa,n,t gew©est, die eenige kloeke man
nen om zich heen verzameld heeft
met het voornemen alles op het spel
te zetten, om de menschen van den
dood te redden.
En is hem gelukt.
Na vele vergeefsche pogingen is hij
met een inmiddels beschikbaar ge
stelde boot over zee tot aan het 'huis
gevaren en. dank zij bet moedig op
treden van Van T Sant en zijn© hek
pers zijn er geen menschenlevens te
betreuren.
Ook in de buurtschap Dlerman,
waar menschen in doodsgevaar ver
keerden, was bet veldwachter Van 't
Sant, die hij het gevaarvolle, doch
prachtig gelukte roddingwerk de lei
ding had.
Hulde aan dezen wakkeren politie-
mant Hulde ook aan hen, die zich on
der zijn leiding stelden en zijn aan
wijzingen gehoorzaam volgden!
Te Nijkerk is op initiatief van
eenige notabele ingezetenen een op
roep gericht tot jonge menschen in
die gemeente, die bereid zijn eerste
hulp in nood te verleensn, door het
vervoer van noodzakelijke levens
middelen aan menschen, die door het
water geïsoleerd zijn, aangezien een
herhaling van de overstroominig mo
gelijk is. Het doel is dus in tijd van
nood een reddingbrigade bij de hand
te hebben.
Sympathie uit het
bu itenland.
Naar men aan het ,,Hbld." mede
deelt. neemt onze Regeering 't stand
punt in, dat, waar in de oorlogvoe
rende landen zoo vele en ernstige
nooden aanspraak hebben op de
openbare offervaardigheid. Neder
land. hoewel diep waardeerende de
hartelijke gevoelens, die bij gelegen
heid van de jongste overstroomingen
uil den vreemde tot ons zijn geko
men. geen stoffelijke huip zou mogen
aanvaarden uit inzamelingen, die in
bedoelde landen tot leniging van den
nood mochten worden voorgenomen.
Do Koning van Engeland heeft op
17 dezer aan de Koningin telegra
fisch zijn diep medegevoel uitgespro
ken met de door de overstrooming
veroorzaakte rampen.
Op dezelfde wijze heeft de Ko
ningin den Koning van Engeland
haa. harieliiken dank betuigd voor
de betoonde belangstelling.
"Verschillende vertegenwoordigers
van vreemde mogendheden hebben
den Minister van Buitenlandsche Za
ken hun warme deelneming betuigd
ter gelegenheid van de rampen, die
als gevolg van de overstroomingen
Nederland hebben getroffen. De ge
zanten van Frankrijk, Oostenrijk,
Hongarije en. Turkije hebben zulks
in bijzondere opdracht namens hun
reReeringeu gedaan. De heer Allize
overhandigde bij die gelegenheid aan
den Minister eene hooggewaardeerde
gift van 5000 francs, door de regee-
ring der Fransche Republiek voor d<
slachtoffers bestemd.
Het ..Berliner Tagoblatt" schrijft
naar aanleiding van de overstroo-
inïng „Al is Nederland in staat met
eigen middelen hulp te bieden, zoo
dat medewerking van het buiten
land overbodig is. toch dient
dat de sympathie van het gcheele
Duitsche volk uitgaat naar de be
vriende natie.
Men heeft in Duitschland de ern
stige vastberadenheid, met welke
Nederland van het begin van den
oorlog af getracht heeft een werke
lijke en volkomen neutraliteit in
acht to nemen, met bevrediging op
gemerkt, de moeilijke positie van het
land ingezien en erkend, en daarom
verneemt men de treurige tijding
van daan' met met alleen het oprech
te medelijden, dat men koestert vooi
ieder, die door een ongeluk wordt
getroffen, maar tevens met gevoelens
van onverminderde vriendschap1',
Binnenland
TWEEDE KAMER.
STOOMTRAM-ONGEVAL TE
VOORBURG.
De Minster van Waterstaat heeft
schriftelijk beantwoord de volgende
vragen van den heer Van de Velde
.(ingezonden 28 December 1915)
Het antwoord van den Minister
luidt als volgt
„Voor tramwegen worden in ver
band met de daarop toegestane maxi
mum snelheid In het algemeen geen
andere seininrichtingen noodig ge-
aoht dan die ter beveiliging van het
verkeer over beweegbare bruggen en
spoorweckruisingen; de deswege be
staande wettelijke voorschriften wor
den voor de veiligheid van het tram
verkeer voldoende geoordeeld.
De ernstige ongevallen, welke op
de lijn den Haag—Voorburg—Leiden
hebber, plaats gehad, zijn dan ook
niet het gevolg van het ontbreken
van seininrichtingen, doelt zijn een
voudig te wijten aan plichtverzuim
van de betrokken machinisten, w
tegen bev eiligingen en voorschriften
machteloos zijn.
De directie der Maatschappij tot
Exploitatie van Tramwegen heeft
van 8 Januari 1916 af op de genoem
de lijn het zoogenaamde penningstel
sel ingevoerd, hierin bestaande, dat
de enkelsnorifte baanvakken alleen
bereden mogen worden door die trei
nen waarvan de machinist in het be
zit is van den voor het te bereiden
baanvak bestemden penning.
Voorts is door de directie besloten
om op de looomoticven van al hare
tramtreinen een tweeden man te
doen meuerijden.
Aan den Raad van Toezicht op de
Spoorwegdiensten werd dezerzijds
opgedragen ten onderoek omtrent
het in de tweede vraag bedoelde on
geval in te stellen. Het van dat colie-
ge dienaangaande ontvangen ver
slag heeft, na hetgeen de directie
reeds deed. geen aanleiding gegeven
tot het nemen van bijzonder© maat
regelen.
DE RIJKSMIDDELEN
In het geheel heeft de opbrengst in
1915 f 169.613.000 bedragen, d. L
f 4.727.700 minder dan in 1914.
TABA KSBELASTING.
De Ned. Bond van Sigarenwinke-
liersvereenigingon heeft een geschrift
tegen de tabaksbelasting uitgegeven.
BEKENDE NEDERLANDERS.
De Nieuwe Amsterdammer (de
Mosgroene) heeft een prijsvraag uit
geschreven onder haar lezers om de
lö bekendste Nederlanders aan te
wijzen.
Het resultaat is, dat de meeste
stemmen verwierven
Mr. J. R. Thorbecke, Jozef IsraSls,
Ed. Douwes Dekker (Multatuii), prof.
dr. Hugo de Vries, mr. T. hL C. As
ser, prof. A. Kuyper, mr. P. J. Troei-
stra, prof. dr. Van 't Ilofl, prof. dr.
F. C. Donders, en mr. P. W„ A. Cort
v. d. Linden.
De redactie geeft ook een lijstje van
ben. die op deze 10 volgden, n.l.
Louis Bouwmeester. Prof. mr. NL
W. F. Treub, Prof. dr. Nic. Beets,
Dr. H. P. Berlage, Willem Mengel
berg, Dr. Fred. v. Eden, Prof. dr. H.
Kamerlingh Onnes, Herman Heijer-
mans. Prof. dr. IL Lorentz, Prof. G.
J. P. J. Bolland, Henr. Roland Holst-
v. d. Schalk, Vincent v. Gogh, Louis
Raemakers, F. Domela Nieuwenliuis,
Prof. Dr. Hector Treub, Mr. J. Groen
Prinsterer, Prof. Dr. J. v. d.
Waals.
STAKING IN DE AMSTERDAiM-
-SCHE I-IAVEN.
Mon meldt ons uit Amsterdam
Er is een staking uitgebroken van
kolenwerkers, voor het grootste g©-
deelte georganiseerd in de Scheepe
en Bootwerkersvereeniging „Recht en
Plicht" en werkzaam aan de Steenko
len Handelevereeniging te Amster
dam.
De oorzaak van deze staking, wel
ke pl m. 100 man omvat, van wie het
meerendeel vaste werklieden, is gele
gen in het ontslag van vier personen
van het vaste personeel.
Voorloopig ligt hierdoor het lossen
rn de stoomschepen „Bacöhos" van
de Kon. Nod. Stoom v., „Oostzee" en
de „Gotbia" van de Vereenigde Car
gadoors stil.
RAAPOLIE.
De minister van landbouw, nijver
heid en handel heeft in een circulai
re aan de burgemeesters bericht, dat
de ter zijner beschikking gestelde
partijen raapolie thans geheel door
bemiddeling van het Centraal Admi
nistratiekantoor voor de distributie
van levensmiddelen aan grossiers en
wederverfeoopere in het klein zijn ge
leverd.
In verband hiermede worden met
ingang van 19 dezer de maximumprij
zen voor raapolie, vastgesteld bij oir-
culaire d.d. 31 December, vervallen
verklaard en geen nieuwe maximum
prijzen voor genoemd artikel vastge
steld.
VAKSCHOOL VOOR SIGAREN
MAKERS.
Door de gecombineerde commissie
van patroons- en werkliedenorganisa-
lies is te Eindhoven tot stichting eener
vakschool voor sigarenmakers beslo
ten. J>e school wordt in de Ambachts
school gevestigd.
DE BRANDSTICHTING TE
MIDDELBURG EN TE GOES.
De Rechtbank te Middelburg heeft
rechtsingang verleend met bevel tot
instuctie der zaak en gevangenhou
ding van den beklaagde in de zaak
tegen L. J. v. d. W.vendacht vq.n
brad stichtingen te Middelburg en te
Goes.
GEEN SCHADEVERGOEDING.
Op Zondag 6 December ontplofte
aan den Boulevard te Vlissirtgen een
Fransche mijn, waardoor Yrij ernsti
ge schade aan omliggende gebouwen
werd aangericht. De betrokkenen
zonden aan de Koningin een request,
waarin schadevergoeding van rijks
wege werd verzocht. Eerst kort gele
den, dus na ruim een jaar, is ant
woord ontvangen. De minister van
oorlog deelt, ingevolge machtiging
van H. M. de Koningin, mede, dat,
gezien de ingewonnen ambtsberich
ten, waaruit in deze van geecn tekort
koming van militaire zijde gebleken
16, het verzoek van de hand wordt ge-
Rechtszaken
VOORWAARDELIJKE
VEROORDEELING.
Een 18-jarige Jongeling te Pernis,
vroeger ambtenaar ter gemeente
secretarie aldaar, had uit een offer-
bu6 van het Burgerlijk Armbestuur,
welke op de secretarie geplaatst was.
een kwartje weggenomen. Hij be
kende. maar kon niet verklaren, hoe
hij er toe gekomen was. Beklaagd©
had voor zijn leeftijd en stand geen
elechte positie en geen geldgebrek.
Alle getuigen waren het er over
eens. dat beklaagde een fatsoenlijke
jongen was zij konden zich niet be
grijpen, hoe hij tot het feit gekomen
was. hadden zoo iets niet van hem
«•wacht.
Het 0. M. dit in aanmerking, doch
was van oordeel, dat beklaagde niet
temin gevangenisstraf zou moeten
worden opgelegd. Een geldboete toch
zou hem ,als zoon van welgestelde
ouders, niet zeer bezwaren. De offi
cier meende evenwel, dat hier aan
leiding bestond tot toepassing van
dl nieuwe bepalingen van voorwaar
delijke veroordeeling en eischte mits
dien. ter zake van diefstal, dat be
klaagde voorwaardelijk zou worden
veroordeeld tot acht dagen gevange
nisstraf, met een proeftijd van twee
jaar.
VERGIFTIGING
Op een hofstede onder Colijnsplnat
hebben zich na het gebruik van olie
bollen vergiftigingsverschijnselen
voorgedaan. Acht personen werden
onwel, zij hadden brakingen en buik
loop. De geneesheer liet ulle patiën
ten onmiddellijk liet bed houden. Hun
toestand is niet verergerd.
INGEZONDEN
Van ingezonden «tukken, geplaatel of
niet geplaatst, wordt de kopie den inzendei
niet teruggegeven.
Voor dèn inhoud dezer rubriek «telt de
Etedaotie zich niet aansprakelijk.
TUBERCULOSEBESTRIJDING.
Noodkreet der Vereeniging tot be-
Brijdmg der Tuberculose' te Haarlem
en een streken.
Sedert de vorige opgave kwamen
nog bij den Penningmeester, den heer
Jhr. F. Teding van Berkhout, Haan-
lemsclie Bank, Zijlstraat, de volgen
de giften in op den noodkreet der
Vereeniging tot bestrijding der tuber-
culose te „Haarlem eU Omstreken",
om hulp van eon waschvrouw te vei»
schaffen in tuberculeus© gezinnen,
waar die huLp niet langer gemist kon
worden.
Van de lieeren: E. II. f 1, >,Eein
Melne gift ten bate der Vereeniginig
tot bestrijding der tuberculose1' f 1,
P. J. de W. f 10, G J. P. f 3, X. f 2,
A. v. d. V. f 5, N. P. f 5, Mr P. T.
W. f 10, J.v. H. f 25.
Van de dames: A. f 50, J. L. E. f 25,
Jaarlijks: Mevr. B. J. W. B. v. d.
,V. f 10, Mevr. v. M. B. f 10.
Met de vorige opgave is thans
f 732.50 als gift voor ééns ontvormen,
terwijlonze jaarlijkscho icontribu-
tien verhoogd werden met f 70.50.
Wij zijn dankbaar, hoogst dank
baar den menschemvrienden, wier
hart werd bewogen door oonzen noodr
kreét Maar, voldaan kunnen en mo
gen we niet zijn. Uit men9cnlievend-
heid niet tegenover de honderden
hulpl>ehoevende gezinnen, die aan
ons Bureau staan ingeschreven., en
uit plichtsgevoel niet.
Er zijn menschen, die meenen dat
het doel van onze Vereenigimg is,
ziekelijke en zwakke stumpers in het
leven te houden, en daarvoor weinig
voelende, onze Vereeniging hun wan-
me sympathie en kraehtigen steun
onthouden. Maar, dat n> oris doel niet.
De naarn onzer Vereeniging zegt
toch duidelijk genoeg wat wij beoogen
en dat ons doel is, de tuberculose te
bestrijden, ©ene besmettelijke en pan-
demLsch (d.i. erger dan epidemisch)
heerschende ziekte.
Het eerste werk nu is, net als ge
beurt bij brand over een groote uit
gestrektheid, maatregelen te nemen
die gericht zijn tegen verdere uit-
breidirifz van het gevaar. Uit den aard
der zaak moeten deze maatregelen bij
de zieken, de slachtoffers der tuber
culose worden genomen, maar zij kte
men ten bate der gezonden.
En dat wij dit werk niet met kleine
middelen kunnen verrichten, moge
blijken uit onze cijfers, die op zich
zelf welsprekend genoeg zijn voor
„Haarlem en Omstreken":
800 patiënten, 700 gezinnen., en in
het afgeloopen jaar 386 nieuwe pa
tiënten, mannen, vrouwen en kina»
ren.
Moesten ons geen rijke middelen
verstrekt worden en ten dienste staan
om de ellende en de verwoestingen
tegen te gaan, die jaur in jaar uit
de tuberculose onder de mensehen
aanricht?
DE „MAASHAVEN".
Het schijnt nog niet zeker, dat het
Nederlandsohe stoomschip «Maasha-
von" dat op een mijn liep en daarna
bij Calais strandde, verloren is, al
thans de rec-derij ontving van Lloyds
agent aldaar bericht, dat wel is waar
de positie van dat stoomschip slecht
is en ruim No. 1 vol water 6taat, doch
dat het gelukt is een bergingscontract
af te sluiten op dc basis na cure no
jwy en vlotbreiigen niet is uitgesloten.
Er bevond zioh aan boord van het
stoomschip nog een tremmer, die
thans ook nog is gered.
EEN SMOKKELAAR DOODGE
SCHOTEN,
De Telegraaf meldt:
Dinsdagnacht is in liet Aamsveen
te Lonneker, de 39-jarige J. IL Gocr-
dink. kolenventer, wonende te En
schedé, terwijl hij smokkelwaren
over de grens trachtte te brengen,
door een grenswachtsoldaat, doodge
schoten»
Geerdink was gehuwd) en vader van
4 nog jeugdige kinderen-
Maar het is waar, onze noodkreet
gold hulp te verleeneu aan de anne
slachtoffers.
Voor de honderden gezinnen die
door de mobilisatie in tijdelijke ver
legenheid kwamen, 6tioomden dui
zenden en duizenden toe. Dat was
een heerlijke uiting van naastenlief
de en'samenleving! Zouden nu slechts
eeuw© honderden bijeenkomen voor
de eveneens honderden gezinnen in
Haarlem en Omstreken, di© in gi-oo-
ten, droeven en nijpenden nood ver
keer en, tengevolge eener wreede em
vermijdbare ziekte?
„Ende desespereert niet" is do g<r
dachte die mij voortdurend troost en
telkens met nieuwe hoop vervult vooj
do toekomst.
TH. LIMPERG.
Kerk en Schooi
ACADEMISCHE EXAMENS.
Amsterdam. Met goed gevolg 18
afgc-lcad het tweede natuurkundig
examen door den heer P. J. N'. de
Gier, en het theoretisch geneeskun
dig examen door den heer M. van
Haeffhet candidaats-cxamen in dc
Nederlandsche letteren door mejuf
frouw B. Fti man.
