De Watersnood.
TWEEDE BLAD.
HAARLEM'S
DAGBLAD
VRIJDAG 21 JANUARI 1916
lilt de Zaanstreek. Over dijken. Een bezoek aan 't geteisterde
Spakenburg. Veehouders en hunne koelen. Buitenlandsehe
Sympathie.
Buitenlandsehe
belangstelling'.
Wolff seint uit BerlijnDe Nord-
deutsolie Allgemeine Zeitung* schrijft:
„Hot naburige Nederland is door een
noordwesterstorm, die de vorige week
zijn kusten bereikte, zlwaar geteis
terd. Er is niet alleen groote rnate-
'Tieele schade aangericht, ook men-
echenlevens vallen te betreuren.
Het geheoflc Nederlandsche volk
schaart zich aaneen om aan de slacht
offers hulp te bieden. De Koningin
der Nederlanden Ixfaoekt met zelf
opofferende liefde de geteisterde pro
vincies en leidt den reddingsarbeid.
Ook ons Duitschers zijn de door dó
golven overstroomde streken, o.a. het
schilderachtige eiland Marken en Vo-
lendom, bekend en dierbaar. Wij be
treuren hel lot der onschuldige inwo
ners die in de golven ten gronde gin
gen, en nemen innig aandeel aan
den rouw van het naburig volk."
Pri ns Hendrik
heeft 11000 aan de Watersnoodcom
missie geschonken.
Ur k.
Het eiland Urk, dat meermalen na
zeerampen door geldelijke hulp van
elders zijn viasóhcrsvüoot heeft kun
nen herstellen, heeft door een ruime
collecte voor de noodlijdenden ge
toond wat zelfs f inane i eel-z wakke
plaatsen in dezen kunnen doen. Een
door de Raadsleden langs do huizen
gehouden inzamdling bracht 1553-26
op.
Z a a n d a ro.
Donderdag is het water in den pol
der Oostzaan, behoudens kleine
ec hommel in gen, op en neor, vrijwel
op dezelfde hoogte gebleven.
In den namiddag ging de wind tij
dens een bui naar het noordwesten,
waarvan door velen met bezorgdheid
werd kennis genomen. Uit Durger-
dam werd tegen den avond medege
deeld, dat daar het water weer etijr
geilde was.
Donderdagmiddag zijn de zieken
van de barak naar het mooie ruime
kerkgebouw der Doopsgezinde ge
meente in de Oostzijde gebracht.
Oostzaan.
In Oostzaan verblijven nog steeds
ongeveer 200 personon. Dozen wonen
op het niet ondergeloopen plekje om
do kerk. Daar woont ook een bakker,
die voor het dagelijksoh brood zorgt
boer Jonker, wiens koeien in de kerk
staan, levert de melk.
Het eenige ongerief was, dat men
er in het donker zat, wijll natuurlijk
de gasfabriek op den dag van de
overstroomiug stop was gezet. Doen
ook hierin wordt voorzien. Van uit
Zaandam is men beaig langs de tele
foonpalen aan het Weerpad eleclrl-
eche draden te spannen. Vermoede
lijk zal hedenavond het „blijvend ge
deelte van Oostzaan in 't genot van
olectriscli licht worden gesteld.
Weslzaan.
De burgemeester heelt per circu
laire aan de ingezetenen varzooht, bij
eventueele overstrooming van den
polder Wcetzaan op eerste waarschu
wing zijnerzijds levensmiddelen, \v. o.
drinkwater, beddegoed en brandstof
naar de bovenverdieping of zolders te
brengen. Zij, wier huizen geheel go-
Naar loopen, kunnen zich naar de
Doopsgezinde Kerk (Zuid), of naar de
Ned. Herv. Kerk begeven. Al het vee
te gemerkt. Met den kistdam, dien op
de Ringdijk van den polder gemaakt
wordt, vordert men goed.
Do Nauernasclio-vaartdijk en do
dijken te Wormcrveer, Zaandijk en
Koog a/d. Zaan zijn voor het grof
ste gedeelte gereed.
Landsmeer.
De storm heeft Woensdagnacht
veel schade toegebracht. Eenige hui
zen in de Broekernicer zijn geheel
verdwenen, terwijl ook enkele te den
Hp en in het Koordeinde van Oost
zaan hetzpllde lot te beurt is geval
len. Op de wijde watervlakte drijft
thans \ecl wrakhout vuil huizen,
schuren en hokken rond.
M.onnikendam.
Men schrijft uit Monnikendam
Nu op het oogenblik de grootste
drukte hier te afgcloopen. kan een
overzicht gekregen worden van wat
Lier geleden en gedaan is na den
stormnacht, waarin het water dertig
centimeter boven de kruin is ge
weest Wol is in de stad belangrijke
6chade aan de rookerijen toege
bracht, maar uiterlijk te hier van het
buitenwater niet veel meer te bemer
ken. Na de doorbraak is de midden
stand in het gedrang gekomen en
zijn verscheidene bewoners gedwon
gen door het binnenwater hunne hui
zen te verlaten. Een groot ongerief
wordt veroorzaakt, doordat de gas
fabriek door het water overstroomd
ij en dus moest Blaken. Vooral met
het oog hierop is met alle kracht be
gonnen de watertoegangen aS te
sluiten en hoopt men mei een week
van de stad een polder te hebben ge
maakt met eigen bemaling.
De omringende streken vroegen
dringend hulp en wat gedaan kon
worden, is er gedaan, zoowel voor de
onder burgemeester Versteeg staan
de gemeenten Monnikendam en Kat-
woude als voor een groot gedeelte
van Bioek en Zuiderwoude. Een
groot gedeelte dus van Waterland
van hier uit verzorgd en is ten onzen
laste. Pas kort is burgemeester Ver
steeg opgetreden en een onvermoel-
iiikc tijd heeft hem doen kennen als
iemand, die zwaar werk weet te
ataan. Overal aanwezig, ordenend
en bevelend heeft hu een goeden gang
van zaken verzekerd. Ruim vijfhon
derd menschen zijn uit hunne wo
ningen gehaald en alleen uit de
Groote Kerk zijn dertienhonderd
stuks vee vervoerd. Met de 'elders
ondergebrachte zijn meer dan twee
duizend runderen gered, ook door de
goede zorgen van den directeur van
de Amsterdanische reiniging, wien
daarvoor een bijizonder woord van lof
toekomt, geëxpedieerd. Burgers, mi
litairen, marine met een z.g. hekke-
wieler. voeren af en aan, en hebben
dag er. nacht met levensgevaar vaalt
geaibeid. Zij hebben in elk geval de
voldoening, dat er geen menschen-
levens zijn verloren gegaan.
De verzorging van de uitgewekenen
ereisclite veel zorg. Nu ze allen ge
huisvest zijn, is iedcren dag een
groot bedrag noodig. Veel verple-
gingsmateriaal geweid ons reeds
an buiten. De doorbraken te herstel
len. zal het werk van maanden vor
deren. Den dag na do ramp was
reed» aan de firma Blankevoort te
Haarlem en door den dijkgraaf van
Waterland eu door dien van Kat-
woudc order tot herstellen gegeven,
wat de bijzondere goedkeuring van
Minister Lely wegdroeg. Alle voorbe
reidende maatregelen zijn getroffen
om, als de toestand van de zee het
gedoogt, den arbeid aan te vangen.
Nu liggen wij open voor eb en vloed,
en d&n weer rijst bet water, om dón
weer te zakken. Zoolang de gaten
niet htisteld zijn, blijft gevaar drei
gen, niet alleen voor ons, maar ook
voor een groot gedeelte van Noord-
Holland.
W e e t-F r i e s 1 a n d.
De N. v. d. D.-correspondent schrijft;
Het gevaar voor Weet-Friesland is
nog niet geweken. De dijken hebben
dermate geleden, dat ze een storm
uit het Noorden of N.-W. voorloopig
niet zullen kunnen weerstaan. De
zeemuur, die bij het Staversohe
Poortje to Enkhuizen te weggeslagen,
verkeert verder nog in denzelfden ge
vaarlijken toestand. Onbegrijpelijk rs-
het, dat men zich hier tot heden al- J
leen bepaald heeft tot het aanvoeren
van eon 20-tal karrevrachten steen-
brokken. Het wegslaan van don zoo
muur op doze plaats is zeer waur-
Bohijnlijk grootendeels toe te schrij
ven aan onvergeeflijke nalatigheid.
Bij de verwoesting van den inuur la
namelijk gebleken, dat deze van bin
nen hol wae.
Do toestand aan den dijk tusschen
Enkhuizen en Medemblik, die* zich
eerst zoo dreigend liet aanzien, is nu
minder gevaarlijk geworden. Bijna
1600 man werken dag en nacht om de
in de zeewering geslagen gaten to
dichten. De steenzetters hebben den
arbeid aange\angen aan de buiten
zijde aan de landzijde, waar reus
achtige gaten ontstaan zijn door het
overalortende zeewater,, worden legen
don dijk rijen schuttingen geslagen
en deze met aaide en puin aange
vuld.
In Enkhuizen en omliggende dorpen
zijn geen bont en gereedschap meer
beschikbaar. Alles is of wordt aan de
zeewering gebruikt. De dorpen van
geheel Drochterland zijn opgeroepen
om materialen te leveren. Ruim 100
karren rijden af en aan, sommige
heel van Wijdenes. Alles wordt hier
in 't werk gesteld om West-Friesland
te behouden.
Te B r o c k, Zui
derwoude en U itdam
wordt de toestand weer ernstiger door
dat vele huizen door liet water reeds
ernstig blijken te zijn ondermijnd en
groot gevaar loopen in te storten.
Do bewoners vluchten. Er Ls c-xtra
militaire hulp naar dc bedreigde
plaatsen vertrokken zoo meldt 't
Alg. Handelsblad.
Ma r k e n.
Het eiland Is tlians drooggeloopcn
en de wegen zijn weer begaanbaar.
De eerste-luilenant der grenadiers,
jhr. Van den Berg van Heemstede, is
hier aangekomen onder zijn leiding
wordt door de van den militairen
dienst vrijgestelde en naar het eiland
teruggekeerde Markers een aanvang
gemaakt met het opruimen van do
verwoestingen. De getnobiliseerden
Markers zijn, zooals men woet, voor
loopig voor on bepaald en tijd van den
militairen, dienst vrijgesteld.
De W ij d e-W ormerdijk.
Do heer M. F. Visser schrijft in 't
Alg. Handelsblad o.a
Terwijl do hoogte van den Wijde
Wormerdijk eigenlijk 1.10 boven A.P.
behoorde te zijn, wat ook op de kaart
stond aangege-.en, en volgons offi
cieels gegevens hep van 0.40 tot
1.10 boven A. P., bleek het mijl, dat
deao ter plaatse van de doorbraak in
1825 af tot aan de aansluiting aan de
Banne Punmerland, vóór de overstroo.
ming niet meer heeft bedragen dan
0.20 A. P. Het polderbestuur van
den Wijde Wormer heeft dezen dijk,
die in normale omstandigheden na
tuurlijk hoogstens het water van den
polder Oostizaan ad 130 A. P., heeft
te keex'en, klaarblijkelijk nooit be
schouwd als eon dijk,waarop bij. door
braak van den Zuiderzeodijk tooh ge
steund moest worden. Dit is des te
verwonderlijker, daar de doorbraak
in 1825 toch minstens in den Wijde
Wormer nooit uit de gedachten moest
zijn. Het spreekwoord zegt„als het
kalf verdronken is, dempt men de
put", maar hier was het kalf ver
dronken en hoeft men de put in den
dijlk nog dieper later worden dan
voorheen 1 In 1825 had de Wormer
daar ter plaatse nog een doorloopeu-
de ringvaart, zijnde Schenmerboozein,
waartegen minstens dijken gewaakt
zullen hebben van 0.20 boven A. 1'.
(waarschijnlijk zelfs 0.40 boven A.P.)
Na de doorbraak is de ringvaart ter
weerszijden afgedamd en is klaarblij
kelijk aan den nieuw op den grond
vun den Polder Oostzaan aangeleg-
den dijk niets meer gedaan, tengevol
ge waarvan deze nu tot op 0.20
A. P. bleek ingestonken te zijn.
Slechts een totaal gamis aan het
begrip, wat van dien dijk gevergd
mocht worden, kan dit verklaren. Dit
totale gemis bleef ook r.è den door
braak nog bestaan. B*t enkele be
richt op Vrijdagmorgen, „do Water-
landscho zeedijk" is doorgebroken,
moest toch andera oogenbiik'kelijlk ge
maakt hebben, dst met alle macht
geprobeerd was het groote verzuim te
herstellen.
Dit is niet gebeurd, althans niet In
die mate als noodig waseerst Zon
dag nó het uitloopen van den Polder
Oostzaan te hulp van 400 militairen
aangevraagd. En toch kon ieder des
kundige weten, en moest m. i. een
polderbestuur van den Wijde Wormer
tooh weten, dat het zeewater onher
roepelijk voor den dijk moest komen.
Alleen de hoogst gelukkige omstan
digheid, dat bijna direct nó den door
braak do wind badaarde, en dat Za
terdag 7.30 v.m. liet hoogwater slechts
0 18 boven A. P. en -het laagwater
3.15 n.m. 0.40 A. P. noteerde, is
oorzaak geweest, dat het water niet
sneller kwam opzetten. Anders was
met vrijwel absolute zekerheid da
Wijde Wormer voor den tweeden koer
en wat nog erger is, weer op dezelfde
plaats gwwoon volgeloopen. Niet „de
ontzettende kracht van het water,
niet de geweldige golfslag, waar niets
tegen te doen is", maar eenvoudig de
fout van het Beotuur van den dijk op
hoogte te houden, zou de ramp ver
oorzaakt hebben. Ik herhaal echter,
dat dit m. i. alleen toegeschreven moet
worden aan gemis van het juiste in
zicht,
Sympathie u i t 't
b u i t e nl a n d.
De Londen6che correspondent van
't Alg. Handelsblad schrijft
Het is aangenaam op to merken dat
het Engelsche volk met ons medego-
voelt in de ramp, die over ons land
gekomen is, zulks te meer waar deze
plaats had in tijden dat do Engel
se 1. en waarlijk genoeg te denken
hebben over hun ernstige aangele
genheden, en dag in dag uit het ver
lies van zoo tallooze zonen des lands
to betreuren hebben. Het is goed te
bemerken dat, trots de grief van ve
len hier, dat door ons land aan het
vijandige Duitschland nog zooveel
toevloeit van hetgeen men daar noo
dig heeft, hier medegevocld wordt
voor den aanval door onzen aarts
vijand, het water, opnieuw op onzo
landen gedaan. Meermalen kreeg ik
do paar laatste dagen van mijn En
gelsche vrienden hartelijke woorden
van sympathie te hooren, en ook veto
der dagbladen hier geven in artike
len van hun belangstelling blijk, en
zeggen niet te twijfelen of hel Ne
derlandsche volk, dat door de eeuwen
heen zoo manmoedig vaak, <|en strijd
tegen liet water voerde, zal ook too-
nen dal bet zulks ook nu zal weten
te doen, eu de slachtoffers van do
ramp bijstaan.
RanstLorp.
Men meldt ons dat de gemeente
secretarie van Ransdorp heden naar
Scbelliagwoudo ia overgebracht,
D e H o n d 6 b o se c h e
zeewering.
Naar aanleiding van de berichten
o\er den slechten toestand van de
Hondsbossche zeewering heeft het
bestuur van den centralen bond van
Bouwvakarbeiders aan den dijkgraaf
het Tweede-Kamerlid Jhr. Mr. van
Foroest, gisterenmiddag een telegram
gezónd eu waarin het bestuur aan
biedt met den dijkgraaf te conferce-
ren opdat het arbeidereconflict worde
bijgelegd en de staking der dijkwer
kers zoo Époedig mogelijk kan ein
digen.
Maatregelen.
Naar wij vernemen, hebben de bur
gemeesters van de gemeenten be
noorden het IJ de volgende maatre
gelen in werking gesteld:
1. Cadavers en huiden mogen niet
worden uitgevoerd. Alleen de officieel
aangestelde personen kunnen de ca
davers en huiden in ontvangst ne
men. Deze personen zorgen voor ver
der transport.
2. Van des voorm. 6 uur tot des
nam. 6 uur mag met vaartuigen in
het overstroomde niet anders worden
gevaren dan voorzien van een schriP
lelijk bewijs, afgegeven door of van
wege den burgemeester.
3. Tusscheai 0 uur nam. en 8 uur
voorin, mogen zich geen vuurtuigen
op liet overstroomde gebied bevinden.
4. Van des narn. 8 uur tot des voor-
middags 6 uur mogen geen goederen
in of uit de gemeenten worden \err
voerd, tenzij de geleider is voorzien
van een schriftelijk bewijs van toe
stemming, afgegeven door of vamvr
ge den burgemeester.
Diefstallen.
Uit Monnikendam meldt men ons,
dat gisternacht acht personen gear
resteerd werden, verdacht van dief
stal op veil aten ei-ven.
Do ramp in Spaken
burg.
Een verslaggever van het „Alg.
Handelsblad" schrijft
Ge kent Spakenburg nietEr zijn
er slechts enkelen, die het dorpje
vluchtig zagen, toen een snelle auto
tocht hen er dor voerde eu ook zul
len er zijn. die wel eens van het Gooi
uit er heen fietsten, 't ls geen dorpje,
dat de belangstelling trekt. Er is ook
zoo w einig te kijk in het stille vis-
schersplaatsje. waar 's zomer» in den
langen schemeravond er hoel den
ondag do opgeschoten jongens en
meisjes langs den hoogen dijk slen
teren in hun oeroude kleedij., die nog
wol de moeite van een bezoek loont
SpieriDg vangen de Spakenburgers,
en haring en van Maart tot Mei
worden in de bokkinghangen veel
van die vischjes gerookt, die het land
door èn naar het buitenland worden
gezonden.
Als go Spaken-burg van den zeokaot
bezoekt en die geeft wel de beste
verbinding dan vaart ge de Oude
Havtn binnen. Dat ded«ai wij ook.
En toen we aan den wal waren ge
klommen, waar jeugd en ouderdom
te hoop waren geloopen, toen was
daar ook meteen al weer de ellondo
van verwoesting, van totale ver
woesting. meer nog door de echepen
veroorzaakt, dan door het water. I)e
botters zijn door den storm met
volle kracht weggeslingerd en tegen
de muren komen aandrijven van de
huisjes, die een meter ruim boven
den wal liggen. Nu zietl men daar die
wiid-ganende woninkjes, waarin nog
een roestige kachel staat vóór het
betegelde schoorsteentje de wit-bon-
tc steenen toonen kleine molentjes en
allerlei andere, kleurige plaatjes, en
zij vormen de eenige lichtplekjee ln
do somberte der leeggeroofde kluis
jes. Een houten bokkinghang ligt) als
in elkaar geknepen, het droogzolder-
tjo hangt scheef over de etraat, in
een hoek staan de bruine mandjes.
Deigenaar klaagde steen en been.
Hij is nu zijn woning kwijt Maar
daarenboven ook zijn kostwinning.
Wij zijn het dorpje ingegaan.
Langs de dorpsstraat flapperden
kleeren aan lange drooglijnen, d!o
.rs over den weg zijn gespannen.
IDe heele etraat vol. Overal, ook op
den hoogen dijk, waren huisvrouwen
bezig aan 't spoelen van kleeren, die
uit de rr.odder waren opgehaald. Het
was in alle misère een opwekkend
gezicht, al die plassende huismoeders
in haar kleurige drachtden rooden
doek om den hals geknoopt, de krop
lap strak over den boezem getrokken
boven dan kolder, die een slechte
Imitatie ls van het keurslijfen,
breed overkapt, de paarse boor mou
wen. Vuurkleurlge baaien rokken en
steenbiauwe broeken wapperden aan
de lijn klapperden droog in dezen
enkelen middag.
Toen heeft men ons overal van de
ramp verteld en de sporen ervan
geteemd. In de smalle steegjes, die
loopen van het dorp naar den Bun-
schoterpolder. zijn de dammen vol
komen weggeslagen en met zóó'n
vaart stroomde bet water binnen,
dat men een botter heeft laten zin
ken op een der meest geteisterde
plaatsen. Vijftig schepen zijn meege
gaan met den zwaven waterstroom,
die het dorp is binnengedaverd. Over
al liggen ze nu door het dorp ver-
spieid, dwars voor de huizen langs,
alles en iedereen den weg versper
rend, alle verkeer totaal belemme
rend. Ze liggen er zoo log en zoo
lomp. die groote, breede hindernis
sen, die met de uiterste krachts
inspanning den weg moeten worden
geiuimd met behulp van domme
krachten en lange planken.
Het te een geweldige consternatie
geweest ln het dorp. Want Donder-
dagtavonds, toen de kwade noord
wester begon los te stormen, brak
brand uit in Spakenburg, een zware
brand. Twee booiechelven en een
paar greote boerenschuren gingen
er aan en het heele dorp was uitge-
loopen om naar het vuur te kijken.
Intusschen raasde de storm, joeg het
water honger en hooger, en bedreven
de Losgeraakte schepen èn de vloed
hun gezamenlijk vernielingswerk,
zoodat niets meer te voorkomen viel,
toen de bewoners na uren van kijken
in hun huizen terugkwamen.
Spakenburg te vennodderd! In één
nacht. Het water, dat te geslagen
over den hoogen Ooetdijk en, aan den
voet daaivan, èJle huisjes is binnen
gerold. liet heeft tevens van dien diik
één vette aardkluit gemaakt, waarop
geen grassprietje meer is te beken
nen. Onbegaanbaar te eveneens de
wallekant langs het oude haventje,
eu langs de Nieuwe Haven zijn de
wegen in nog ergeren toestand tot
vieze, drassige brij zijn ze geworden,
tot natte modder, waarin de voet
v.eg-zakt tot den enkel. Der Spaken-
burg6C-lie jeugd wat zijn er een
kinderen in het dorp 1 schijnt al
die kliederige klei niet tc deren zij
kletsen hun klompjes er in en trek
ken de holleblokjes er weer uit met
gemak, waarmee een koslschoolbak-
visch baai1 dansschoentje over den
gladden parketvloer laat glijden en
ze stoeien en lachen als te voren.
Even hebben we toen nog gedacht
aan Marken, waar ook de kinde
ren zoo ernstig waren, zoo totaal
onder den indruk van liet gebeurde.
Maar Spakenburg heelt, gol-uk-
kig geen dooden te betreuren. En
hoe zou materieele Bchade een kin
dergemoed kunnen verdonkeren I
De anderen I Die klaagden wèl I
Héél erg
Aan den voet van den Oostdijk,
waar anders weiland groent, staat,
neen stond het huisje van Klaas
Dukist.
..Nou moet je eens meegaan naar
m'n woning", noodde hij, „rIs Jeten
minst.; durft, want hel is geen ge
makkelijke 6jouw."
Och, 't was maar een klein wegje
langs een uitgehold trapje dan over
een vloer, die bijna heelemaal was
weggeslagen. De muren van het huis
je lagen in het water en het huis
raad, „ja, waar leit dèt T' klaagde
de mali, „d'r is vanmorgen een groo
te kast met goed aan don dijk ge
spoeld. 'i Was niet van onsWe
zijn den boel kwijt
Maar de kinderen zijn gered, alle
zes. Mijn vrouw en ik zijn mot ze
over den dijk gevlucht, door stegen
en sloppen. We zijn op goed geluk
doorgeloopen in de duisternis,
kleinen in den arm. blij. dat we het
leven er af brachten. Eu dat andere,
dat zal óók wel weer terecht komen.
Er is al een meneer bij me geweest,
ik geloof iemand van den Water
staat, en die heelt gezegd, dat ©r nv
schadevergoeding zou worden gege
ven. En een commissie is cr óók al
benoemd, geloof ik. Ze zullen ons
niet in den steek laten 1 Uit het huis
je van Duijst hebben we een paar
tegeltjes meegenomen naar Amster
dam, losgespoelde tegeltjes, een
kerkje op het eene, een waterput op
het andere afgebeeld. „Dan vergeet
je me niet", zei hij, „ik hoop, dat je
nog eens terug kan komen, als ik
weer een huis heb."
Moge het gauw zijn, kerel
In het dorpeherbergje „Zeemans
Welvaren" stond het vol militairen
en het oude vrouwtje, dat verloden
maand tachtig werd. vertelde, hoe
uit haar bed had moeten vluchten en
tot aan de beupen door het water
was gewaad. De jonge inanteristen
praatten haar maar wat moed in en
een van hen dronk het kittige vrouw
tje toe „Op de bestendigheid van je
postuur, moeder 1"
„We motten maar denken", zei het
besje, „dat wc alweer blij maggen
wezen, dat we 't gehad hebben Maar
het was wel een érge bezoeking! Wa
ter en vuur tegelijk I"
Als Je dat zoo allemaal ziet in
Spakenburg, en je hoort er vertellen
an de veertig vernielde of bescha
digde woningen van de veertig be
schadigde en' de drie in tweeën ge
spleten botters, die zijn neergesmakt
met dertig andere nog, op den Oost-
dijk. en daar nu nog vastzitten; als
je kijkt naar de zware ankers en
kettingen, naar het zeildoek en de
steenen. die de lui in waanzinnige
haast hebben neergesmeten op de
d.oorgeknaagde plekkenals daar
met een kalm gezicht en onbewogen
gelaatstrekken een oud man je mee
deelt, dat hij in den ivoodnacht zeven
uur achtereen op een laddertje heeft
gestaan, toen het water wies en wios
opklom naar zijn voerten, totdat
een gat in het dak sloeg en op de
pannen kroop, waar hij bleef liggen,
tot er hulp kwam als je dat alles
verneemt en je constateert dan, dat
de lui alweer hun huisjes uitdweilen,
kleeren schoonspoelen en te drogen
hangen, vloeren leggen, muurtjes be
timmeren, bottere wegzeulen. dan
voel je toch wel zoo'n geweldigen
eerbied voor die ernstige menschen
uit het kleine, onaanzienlijke, onop
gemerkte dorpje, dat feitelijk geen
oogenblik nog de aandacht had van
Nederland, omdat Noord-I Jol land al
ler attentie trok. Dan begrijp jc, dart
onze Koringin, zooais verluidt, van
daag ook den nood van het ontred
derde Spakenburg en van het aan
grenzende Spakenburg en van het
aangrenzende Bunschoten met eigen
oogen wil zien.
Spaarndam.
Bij verschillende boeren in den
Spaarndammerpolder alkter is een
groot aantal koeien ondergebracht.
VEEHOUDERS, VERKOOPT THANS
UW KOEIEN NIETI
Men schrijft aan 't N. v. d. D.
To Alkmaar had een spoed-vorga-
dtaring plaats, waarin aanwezig wa
ren de heer«n Van For eest, voorziV
ter Hoü.-Mij. van Landbouw, P. Oly,
secretaris, O. Reitsma, secretaris van
de vereeniging tot voorziening van
vleeech, prof. jRemmelts, hoofd) in
specteur van den Veeartsenajkundi-
gen dienst, do districts veeartsen
Klauwers (Amsterdam), Bakker (Alk
maar), Geerling (Pumierend1), Zijp
uit Beemster, Kaaskooper, Oosthul
zen, de burgemeester van Uitgeest,
De Govern, Alkmaar en do veehouder
Jon Brinkman (Zaandam) en iNjsel-
hof (Landsmeer).
Onderwerp van bespreking was do
noodtoestand, waarin thans het vee
:r keert.
Dc dieren vallen met dan dag af.
Do gezondheid ls gevoelig geknakt.
Zóó uit den warmen stal, waarin ze
3 maanden hadden gestaan, werden
zo do kou ingejaagd door het weder,
zonder dek, zonder voer. Overal Ls
gebrek aan voer.
BLnneai een veertien dagen zullen
zeker enkele duizenden koeien als
slachtoffers van den watersnood zijn
gevallen.
Besloten is d© minister van land
bouw heeft daartoe machtiging ver
leend dat ail© dieren, die toch door
den noodtoestand teu doode zijn op
geschreven, zoo spoedig mogelijk, 't
zij levernd, 't zij geslacht, zullen wor
den uitgevoerd naar Duitschland.
De geheel© opbrengst zal tan goede
kom an van de veehouders. Met den
export van deze dieren zullen tw(
bekend© firma's worden belast.
Er worden reeds maatregelen gena
men om de koeien te onderzoeken.
Daarom is het van het hoogst© be
long, dat d© veehouder-s zelf geen
vee opruimen, want d© kooplui geven
thans zeer lag© prijzen.
Men houd© dus zijn dioren. Sim
enkele dagen is de export in gang.
Het ziet er inderdaad bedroevend
uit met de veehouders on mot hun
vee, en daarom moet alles gedaan
worden om de positie van de hoeren
wat te versterken.
Helaas hebben reeds verscheidene
veehouders hunnen geheeten veesta
pel al opgeruimd; zij voorzien terecht
nog veel moer ellende, want het zal
minstens een maand of 4 duren voor
liet land weer droog is en de stallen
kunnen betrokken worden, als deze
dan niet in elkaar zijn gezakt.
Voor de meeste boeren is de toe
stand hopeloos. Intusschen, nie
mand verkoop© thans één stuk vee.
Binnenland
HET GESCHIL BIJ DE WATER
LEIDINGEN TE AMSTERDAM.
Het bericht omtrent het gehouden
comité-generaal van den gemeente
raad over het geschil bij de waterlei
dingen veretecht zoo dooit t Alg.
Hbld. nader mede eenige verbete
ring. Er rs namelijk met slechts één
Btem meerderheid (23 tegen 22, alle
raadsleden waren aanwezig) besloten
om de zaak niet in het oponbaar to
behandelen'. Het comité-generaal
wordt, -zooals wij reede mededeelden,
in de eerstvolgende raadszitting
voortgezet.
EEN MIJN IN DE ZUIDERZEE.
Voor de haven van Jlarhngen dreol
Donderdag een mijn, die door den
stroom verder zuidwaarts te afgedre
ven.
'AARDAPPELEXPORT.
Te Utrecht te een vergadering ge
houden van landbouwers, handelaars
en exporteurs van aardappels.
De volgende motie werd aangeno
men
gehoord de opgaven van producten
gevende een totaal overzicht van de
nog ln millioenen in voorraad lig
gende hectoliters aardappelen, welke
op uitvoer wachten
ovenvegende dat het voornamelijk
soorten aardappelen zijn minder ge
schikt voor de binnenlandsche con
sumptie
dringt er op aan de onmiddellijke
openstelling der grenzen voor den ex
port. er op wijzende, dat eene alge-
meene verontwaardiging wordt geuit
over de onbegrijpelijke bevoorrech
ting van de aardappelmeelfabrie
ken."
Deze motie werd telegrafisch aap
den minister gezonden.
ENGELAjND EN DE NEDERLAND
SCHE MAIL.
De mail, die op last van do EngeJ-
sche autoriteiten van boord van het
stoomschip Oranje der Maatschappij
Nederland was gehaald, is Woens
dagavond via Vitesingein hier to lande
aangekomen.
DE GESTRANDE TRAWLER.
Men meldt ons uit Terschelling
De bemanning van den stoom
trawler Zaanstroom 4. IJmuiden 197,
is hier door den Brandaris binnen
gebracht. De sleepboot Neptunus
heeft den trawler vlotgebracht eu
sleept hem te Terschelling binnen.
PRINSES JULIANA.
Naar de N. R. CL verneemt, te tei*
xleize aangekomen jonkvrouw© F.
C. H. baronesse van der Feltz, dia
door de Koningin tijdelijk aan Haar
Hof is verbonden.
De N. R. CL kan hieraan toevoegen
dat het voornemen van het konink
lijk echtpaar Is, een jeugdige omga
ving voor de Prinses te scheppen en
dientengevolge de freule tot de om
geving van de Prinses zal behooren.
MISHANDELING.
Woensdagavond zijn te Stro©, ge-
meent© Barneveld, twee militairen
uit Milligen gestoken en zeer ernstig
gewond. Twee vrachtrijders uit Eg
melo zijn gearresteerd.
INBRAAK IN EEN PANDHUIS.
De knecht van den pandliuishoudeT
N. Sanders te Rotterdam ontdekte
Donderdagmorgen, dat man ln den
nacht heeft ingebroken in hel pand
huis van zijn patroon aan den Goud-
sclienirijweg, waarboven hij woont De
inbrekers zijn eenige huian verder
op een hofje over een schutting ge
klommen en vervolgens in een hoorn,
waaruit zij zich hebben laten zakken
op een plat dak, dat nan d© achter
zijde van het pandhuis uitkomt Op
dat platte dak hebben zij van een
koekoek het gaas verwijderd, vervol
gens een ruit uitgesneden ©n na een
paar stangen vertogen te hebben, lie
ten zij zich door de gemaakte op&iing
in hot pandhuis zakken. In den win
kel hebben zij uit de uitstalkast een
groot aantal gouden en zilveren hor
loges, horlogekettingen, ringen enz-
gestolen. Hierbij zijn zij met oor-,
deel te werk gegaan, want verguld
zilveren voorwerpen helen zij achter.
Met den buit zijn zij langs denzdiden
weg vertrokken.
De pandhuis'houder te tegen in
braak verzekerd.
Nader blijkt, dat «ijn gestoten 88
gouden ringen, waaronder eenigo
met diamantjes, 100 fantasierinpen,
10 gouden kettingen, 10 gouden hor-
logos, voorts eon aantal diamanten
oorbelletjes, gouden dasspelden, oor
bellen en broches.
NIJVER HEI DST E NTOONSTE L-
L1NG TE ROTTERDAM.
Tc Rotterdam heeft zich ecu domilé
Kovorind met het ioel in het gebouw
De Vereeniging aan de Schick ad 4
een nijverheidstentoonstelling te or-
ganiseeren. Het gaat. daarbij van het
denkbeeld uit, dat onze nationale in
dustrie onder den invloed van den
Ei. ropeescliun obrlog sedert de laatst
gehouden tentoonstel!iugen in vele
opzichten belangrijke wijzigingen en
uitbreidingen heeft ondergaan. Nieu
we fabrieken zijn opgericht, oude
vergroot en talrijke artikelen, welke
corheen alleen uit het buitenland
betrokken werden, worden thans in
oiu land zelf vervaardigd.
Deze 'tentoonstelling tal als het
vare een brug vormen tusschen pro
ducent en consument en een zoodani
ge reclame bewerkstelligen, dat de
ldoei van onze Nederlandsche nijver
heid daardoor bevordert wordt.
De tentoonstelling, welke waar
schijnlijk in Maart 1916 zal geopend
worden, zal ongeveer 10 maanden
duren. De conditiën vun Inschrijving
zijn nader in ccn reglement omschre
ven.
Het bezoek zal men ook trachten
te bevorderen door invitatiekaarten,
v.elke do exposanten ieder aan zijne
relatiën kan toezenden.
ENGELSCHE ONDl-.RZF.EëR
GESTRAND.
Nader seint, men ons uit Schier
monnikoog
De bij het Friesclte gat gestrande
Engelsche onderzeeGr is do „11. 6".
Gistermiddag waren de reddingsboot
van de Nederlandsche Marine en de
reddingsboot vun de Noord- en Zuid-
HoJI. Reddings Mij. ter assistentie
uitgevaren. De Marine-reddingsboot
kon den onderzeeër echter niot berei
ken. Terwijl de andere reddingsboot
bezig was de opvarenden aan boord
te nemen, verscheen een stoomsloop
van een Engelschen torpedojager, die
11 man opnam. Meer kon de Engel
sche sloep niet bergen, zoodat dc an
dere 11 aan de llollandsche reddings
boot moest worden toevertrouwd.
ONGELUKKEN.
Woensdagmiddag is een 12-jarig©
knaap naar het WiUielminagastliuia
vervoerd, alwaar bij aankomst bleok
dat hij was overleden, die in de Mar-
nixstraat te Amsterdam onder <*-n
tramwagen van lijn 10 wae geraakt,
D© jongen was op de treeplank ge
klommen van den tramwagen welke
van de teg©noverg<istelde richting
kwuani, en daaraf gesprongen juist
op het oogenblik toen de tramwagen
naderde, waarmede het ongeluk go
«chleddo.
