De Watersnood.
Berichten ons gexon'Sétt Seor
Baagsch Correspondentiebureau
INTERNATIONALE
SOCIALISTEN CONFERENTIE.
Naar aanleiding van een bericht
van de „Frankf. Volkstamme" als
zouden 2 Ilongaareohe Sociaal-Demo
craten naar den Ilaag zijn gereisd
om aldaar deel te nemen aan een
conferentie onder leiding van het
Internationaal Sooialistisch Bureau
waar afgevaardigden van alle oor
logvoerende naties vertegenwoor
digd zullen zijn, vernemen wij van
bevoegde zijde dat er vooralsnog geen
sprake is of was van een dergelijke
conferentie van alle sociaal-democra
tische partijen bij liet Internationaal
Bureau aangesloten-
Men deelde ons mede, dait het In
tel nationaal Socialiotisch Bureau in
den Haag, geregeld bezoeken ont
vangt van vertegenwoordigers van de
socialistische partijen bij het Bureau
aangesloten, om krachtens dè bepa
lingen van de Internationale, het Bu
reau op de hoogte te houden van de
interne aangelegenheden hun partij
en land betreffend.
Het bezoek van de Uongaarsche so
ciaal-democraten Buohinger en J ara-
mi, resp. secretaris en leider van de
Uongaarsche sociaal-democratische
partij stond daarmede in verband.
Bij het bezoek is gebleken dat de Bon-
gaarsche sooiaai-democr. niet op het
standpunt staan van de meerderheid
der Duiteche sociaal-democraten.
Sport en Wedstrijden
HOCKEY.
(Dames).
CLOEMEiNDAALAERDENHOUT II
(0-1).
De elftallen zijn als volgt samen
gesteld
Bloemendaali
Mej. De Lagh,
Mej. Groen, Mej. Hellingman,
Mej. Groen, Mej. Huizen, Mej. Van
Ziiverden,
Mej. Bouwmeester. Mej. De Nobel,
Mej. Blazen, Mej. Van Haren,
Mej. Hellingman.
Aerdenhout:
Mej. v. 't Woud, Mevr. Elias, Mej.
v. d. Ban, Mej. Voüte, MoJ.
Pijnacker Hordijk.
Mej. I. Carp, Mej. Merens, Mej.
F. Boot,
Mej. Loman, Mej. v. Hasselt,
Mej. Craandijk.
•Dadelijk valt Bkiemendaal stevig
aan. Vooral Mej. Bouwmeester weet
door snelle rushes langs het lijntje 't
Aerdenhout-doel dikwijls In gevaar
te brengen, maar de backs werlcen
uitstekend weg. Langzamerhand
tvordv Aerdenhout sterker en ver
plaatst het spel naar de andere helft.
Mej. I. Carp geeft den bal steeds
goed aan de voorhoede over.
Voor rust komt het echter niet tot
een punt en zoo Is met half-time de
stnnd nog 00.
Na rust is Aerdenhout overwegend
sterker. De rechts-uiterst zet goed
voor. Deze krijgt den bal van-de mid-
half en scoort met een goed schot
(0-1).
Ook na dit doelpunt blijft Aerden
hout sterker, Mej. Pijnacker Hordijk
6pcelt uitstekend. Bloemendaal pro
beert een tegenpunt te krijgen, wat
niet lukt, maar ook Aerdenhout kan
geen goal xueer maken.
Do wedstrijd eindigt dus met 1—0
voor Aerdenhout
Rechtszaken
GF,EN BEHOORLIJKE INKWAR
TIERING.
Door den ambtenaar van heit O. M,
bij het KantongerecJvt te Middelburg
is tegen een 62-jarigen rentenier uit
Koudekerke f 75 boete af 15 dagen
hechtenis peëischt, wegens het niet
behoorlijk ligging verschaffen aan
twee bij -hem ingekwartierde solda
ten.
Het bleek, dat de soldaten op oen
donkeren zolder waren gebracht,
w aar zij niets anders vonden dan ©en
oud tapijt om op te liggen en ee
baalzakken als hoofdkussen. Op hum
verzoek mochten zij toen een paar
bossen stroo uit de schuur lialen. Als
dek kregen zij drie katoenen dekens.
De waarnemende kantonrechter
noemde dit een behandeling, varkens,
doch geen menscheen waardig, en
wees er op, dat twee lakens moesten
worden verschaft. Als men buiten
jiiot begrijpt hoe mem do soldaten, die
toch reeds zooveel ontberen, moet
behandelen, moet men maar eens loe
ren. De ambtenaar w&es er <xp dat
bekl. eén der rijkste inwoners
Koudekerke is en vond zijn handel
wijze onbegrijpelijker, waar bij aelf
©en. zoon in dienst heeft.
Uitspraak 5 Februari.
Letteren en Knnst
BELASTING OP KUNSTWERKEN.
Het bestuur der maatschappij „Arid
et Amicitine" heeft een request inge
diend bij de Tweede Kamer, waarin
met den, meestem aandrang verzocht
wordt aan het tot stand komten
de voorgestelde wijziging van art. 17,
paragraaf 2 le lid, voor zooverre de
ze wijziging betreft schilderijen,
beelden cm prenten de medewerking
niet te verleenen.
In het request wordt o.m. gezegd,
'dat waar de wetgever tot dusver de
belastingvrijdom van schilderijen
heeft gehandhaafd, hiermede o
twijfeld, een hoog landsbelang wordt
gediend.
Dat het immers geen nader betoog
behoeft, dat kunst en wetenschap
misbare factoren zijn voor beschaving
en veredeling van een volk; dat der-
KalVè van 3d TtegÊëS-lng zooYèd md-
gelijk bevordering der kunst en van
den kunstzin mag worden verwacht
en geenszins dat aan hunne vrije ont
wikkeling hinderpalen in den weg
worden gelegd;
Dat, indien de bedoelde wijziging
van art. 17, paragraaf 2, le lid, in de
Wet werd opgenomen, hiervan het
onvoorraijdelijk gevolg zou-zijn, dat
een groot aantal kunstminnaars, be
zitters van kunstwerken, zich geheel
of gedeeltelijk van deze werken zou
den ontdoen, omdat zij bij den steeds
grooter wordenden aanwas van be
lastingen van allerlei aard naast do
rentederving van het In deze kunst
werken vastgelegd kapitaal, jaar
lijks nog een heffing van dit kapitaal
zouden hebben te dragen .zijnde 3
do waarde benevens de o poen ten
van Provincie en Gemeente op de
Peraoneele Belasting
Dat vele verzamelaars rich genood
zaakt zouden riem deze werken naar
het buitenland te verkoopen;
Dat, indien door den Staat dit ser
vituut wordt gelegd op hunnen- kunst
zin, de lief-hebbers zich zullen ont
houden van het aankoopen van
kunstwerken
Dat dientengevolge de bestaande
verznmelingem uiteen zullen valten
terwijl geen nieuwe collecties zullen
worden gevormd
Dat, waar in verband met de tijds
omstandigheden welker invloed
zich voorzeker nog lang zal doen gel
den de kans op verkoop hunner
werken voor onze kunstenaars reeds
zeer gering is, zij zich bovendien
overheidswege dem strijd om het be
staan nog zouden zion bemoelijkt
Dat weliswaar niet zullen worden
belast „schilderijen", die voor het
publiek, al dan niet tegen betaling,
te bezichtigen zijn, doch dat deze
maatregel weinig doeltreffend zal
blijken, aangezien do groote verza
melaar zlcb, zooals thans, de vrijheid
zal voorbehouden, tot zijn woning toe
te laten, wiem hij verkiest, zoodat
hierr bezwaarlijk zou kunnen worden
gesproken van een „ter bezichtiging
stellen voor het publiek', terwijl de
kleine collectionneur meestal in de
onmogelijkheid zal verkeeren zijn
huis voor ioderecn -toegankelijk te
stellen
Dot, resumcerende, de voorgestelde
wijziging" oorzaak zou aijn, dat ons
land belangrijk arm aan kunstschat
ten zou worden; dat voortaan onze
kunstenaars geen bestaan in Neder
land zouden kunnen vinden- en dat
regeering en volksvertegenwoordi
ging het gegrond verwijt zou treffen:
de vrije ontwikkeling'der Nederland-
sche beeldende kunst oen doodef ijken
(slag te hebben toegebracht, waar
door 's lands aanzien en welvaart
zeer ernstige schade zouden lijden.
n. een lid der Commissie van het
Plaatselijk Schooltoezicht
b. een onderwijzer aan school F
c. een lid der Levensmiddel en com
missie
d. een bestuurslid van. het Gemeen
telijk Werkloozenfonda.
18. Belastingzaken.
N.V.IOUMHS COSTER
HAARLEM
ZülDER BU1TEKSPAARNE 12
LEVERING VAN;
CIRCULAIRES
ENVELOPPEN - NOTA'S
REKENINGEN
KWITANTIÈN
EFFECTENBRIEFJES
POLISSEN - CONTRACTEN
AANDEELEN
COUPONS - RECEPISSEN
PROSPECTUSSEN
VOLMACHTEN.
BESTEKKEN
REOLEMENTEN
PROGRAMMA'S
AANPLAKBILJETTEN
ENZ. ENZ.
BILLIJKE PRIJZEN
TELEPHOON No. 122
Stadsnieuws
IIAARLEMSCHE KUNSTKRING.
De „Varende zangers'.
De „varende zangers", Willem Ga-
lesloot en G. H. Goos&ens zij-n Maan
dagavond de gasten van den Haar-
lemschen Kunstkcing geweest, op de
soiree, die deze vereesoiging in den
Schouwburg gaf. Er gaat een groote
bekoring uit van deze beide mannen,
van wie de eene, Galesloot heel den
avond zingt etn de ander voor *n meer
dan lovenswaardig accompagnement
zorgt
Wat ze zingen en spelen? Aller led
veel bekende, N'edcrlandsche en
Yiaamsche liedjes. Verschillende be
kende bundels hebben 't hunne geto
verd voor 't repertoire der twee:
lluilebroeck'a liederen, de „Leeuwerk'
Wierts' cabaretliedjes en niet 't minst
Goers liederenboek.
t Zij dadelijk gezegd: Galesloot ls
op 't oogenbiik nog moer chanson
nier dan conférencier. Hij zegt wel
5 iets aardigs na een liedeke,
maar de flux de parole, die aan ge
routineerde cabaretzangers etc. eigen
is, bezit hij nog niet Wat zoo hcol
erg niet is. Een groote kennis van 't
publiek is daarvoor noodi& van. 't
publiek, dat op vele oogenblikken zoo
akelig koud kon zijn cm blijven en
wat routine, die op 't juist© oogenbiik
de bon niet laat zeggen.
Zooals echter reeds opgemerkt is,
zanger is hiij wel, zooals heel den
avond bleek. Hij zingt glashelder en
zijn expressie is zoo, dat men bij
sommige liedjes getroffen wordt door
de aardige eenvoudige manier, waar
op hij zijn gedichtjes voordraagt, 't
zij dat hij een I6e of 17e eeuwsche
liekeliied-je voordraagt als ,,'t Kwe-
zclke" of Dirk Witte'a „Aspirine"
zingt.
'n Enkele maal zong 't publiek mel
de op zijn verzoek, en hij was dan
beleefd genoeg, om te verzekeren, det
't prachtig had geklonken.
Na de pauze scheen hij wat met
vertellen op dreef te komen. Hij sprak
onder meer van 't reizen en trékken
der twee, die in hun niet-gewone
kleed-Ij van fluweel voor sommige
medereizigers veel hebben voor sto
kers met verlof, om nog niet eens te
spreken van nog veel dwazer vef-
onderstellingen, zooals bijvoorbeeld
de heer deed, toen hij tegen een dame
de bewering uitsprak ('t was op een
station) dat die twee mannen wel
iets met één twee drie klaveraas uit
staande hadden.
Jammer genoeg, want de zaal be
gon juist aandachtig te luisteren,
vertelde de heer Galesloot niet verder
van zijn leven van taallievend varen
den zanger (tus6chon twee haakjes, is
dat varende niet een Ieelijk germa
nisme?) Hij deelde weer mede, dat
hij dat e>n dat liedeke zingen zou on
ook dat was de moeite van 't hooren.
dubbel waard.
Vooral 't laatste liedje kon nis zoo
danig aangemerkt worden. Dit lied,
getiteld Jan Hinnerk up de Lommer
straat is een wonderlijk samenraap
sel van Nederlandsch, platduitsch en
misschien 'n tikje Limburgsch. Voor
een beoefenaar van de ethymologl-
sche taalstudie om van te watertan
den. Galesloot droeg 't gerij me] kos
telijk voor en toen 't scherm daalde
applaudisseerde me», waarsclujnlijk
ook voor de voordracht van dit laat
ste liedje lang en hartelijk,
Uit de Omstreken
Volson.
GEMEENTERAAD.
Voortgezette openbare behandeling
van den Gemeenteraad van Velsc-n
op Vrijdag 28 Januari 1916, des na
middags 7(4 uur, ten gemeentehuize.
Nog te behandelen punten der
agenda:
11. Jaarwedderegeling kantoor
houdster hulptelegraaf- en telefoon
kantoor te Velseroard.
13. Wijziging verordening op het
herhaJ mgsonderw ij s.
-14. Verlenging ontheffing bewo
nen ambtswoning door het hoofd van
school F.
15. Vaststelling pensioensgrondsla
gen voor ecnige ambtenaren.
16. Adressen:
a. van II. Verbeek c.a.. ambtenaren
ter Secretarie, om verbetering hun
ner jaarwedden;
b. van mej. G. C. Godijn—Smit, te
Santpoort, om een toelage als ver
loskundige;
c. van K. L. G. Mollevanger, inza
ke de plaatsing van advertentitn.
17. Benoeming van
OVER KLOKKENSPELEN.
Aan ecto eKetigtal yemoentebéstu-
ren werd door den Bond „Heemschut"
de volgende briof gezonden:
„De klokkenspelen, die in ongeveer
zestig Nederlandse he torens aamve-
aig zij-n, beliooren tot de eigenaardig
heden onzer sleden. Do Bond Heem
schut, die zich het behoud der schoon
heid van Nederland tem doel stelt,
meent dat het de plicht der gemeen
tebesturen is, die klokkenspelen, hun
als een kostbaar bezit door vroegere
geslachten nagelaten, op behoorlijke
wijze te- onderhouden.
„Dit onderhoud dient de klokken
spelen te bewaren in den toestand,
waarin zij zich bevonden, toon rij
door liun vervaardigers werden afge
leverd. En bij het kieoon der muziiek,
die er op ten gehoare wondt gebracht,
dient met de eigenaardigheden, die 't
klokk-ensjKil heeft, rekening te wer
den gehouden.
„Op een klok kan, bij het bespelen,
een toon niet aangehouden worden.
Om nu aan dit bezwaar te gemoet te
komen werd het klokkenspel van den
St. Rom boutstoren te Mochelen van
een inrichting voorzien, waardoor de
speler de klokken snel achter eikan
der kau aanslaan, zoodat een opeen-
vojging van korte tomen de plaats
kan innemen van één langen toon.
„De Boud' Heemschut laat het bo-
oordeelen -ran de muzikale waarde
deaar verandering aam daartoe be
voegde» over. Hij is echter van mee
ning. dut het nieuwe stelsel naot mag
worden toegepast,, wanneer daarvoor
wijzigiiingi van het plaatsen dier klok
hen wordt vereischt. Immers die Wok
ken, »u in het doorluchtig bovendeel
der moeste Neóerlandsche tore na op-
gehangen, moeten daar blijven, om
dat die plaats reeds door de bouw
meesters er voor besteund werd, en
de klokken, bij het geheel behoonend,
voor den uiterlijken welstand noodza
kelijk zijn. Het plaatsen van klokken
stoelen an deze doorluchtig© torens
zou hel effeot ten zeerste schaden.
Het aanbreng©» van looae klokken
ter vervanging der werkelijke waar
van eedert hei laatst der v«stïende
eeuw de toren der St Bavo-kerk to
Haarlem oen voorbeeld geeft, vvcudt
door den Bond: Heemschut ten zeerste
afgekeurd.
„De Bond Heemschut raadt tan
dnoigendste aan, geen verandering
aan een klokkenspel te laten aanbren
gen, eer bevoegd advies van musici
en arclutecten is ingewonnen, en ma:
zulk een verandering in ieder ge vul
te wachten, totdat liet oordeel over de
toepassing van het nriouwie stelsel op
het klokkenspel van dem toren der St.
Eusebiuskerk te Arnhem békend zal
ziiu-"*
Rubriek voor Vragen
Geabonneerden h«bben bet Toorrrchl,
ragen op TflrachiUand gebied, mile tooi
benutwoording Tatb&ar. in U Mcd«n bQ de
Redactie tan Haarlem'» Dagblad, Groote
Houtatr&at 63.
Alle antwoorden worden geheel kosteloos
gageren en coo spoedig mogelijk.
Aan vragen, die niet volledig naam en
woonplaats van den lntendcr vermelden
wordt geen aandacht geschonken.
VRAAG. Een werkster werkt drie
dag«t achter elkaar en wordt den
laats ten dag betaald. Hoo ls de op
zeg tormijn?
ANTWOORD. Een week.
VRAAG Een Jongen heeft bij mij
een ruit tngezooid. Voor wie zijn do
kosten van het maken daarvan. Voor
huurder of verhuurder?
ANTWOORD. Voor huurder.
VRAAG. Een kindermeisje ls
voor dag en nacht iin betrekking.
Heeft zij recht op een nieuwjaarsfooi?
Zoo ja, op hoeveel?
ANTWOORD. 5 pCt. van haar
loon, maximum f 5.
VRAAG. Mijn dochtertje dient
voor don dag en wordt per week be-
taaldi Zij heeft met een week haar
dienst opgezegd. Ram mevrouw de
nieuwjaarsfooi van haar loon afhou
den en de kosten van een stoffer die
uit de gang weggenonien is?
ANTWOORD. Neen
VRAAG. Mijn dochter is van
haar man gescheiden. Haar man ver
dient f 14 per week en moet volgens
beslissing dar Rechtbank daarvan
wekelijks f 11 aan zijn vrouw geven-
Hij geeft er echter maar f 1. Wat
moet zij doen om het overige te ont
vangen?
ANTWOORD. Zich tot dem Voog
dijraad. wenden.
VRAAG. Een dienstbode hoeft
haar betrekking tegen Februari op
gezegd, maar 13 ziek geworden». Me
vrouw wilde niet dat zij rust nemen
zou, waarop ze ruiar huls is gegaan
en door den dokter gezegd is, dat ze
voorloopig niet uit bed mocht. Md
vrouw wil niet dat zij, wanneer ze
beter is, haar tijd tot Februari uit
dient en wil dat ze van avond voor
acht uur haar goed zal gehaald heb
ban. Zij kan dit nu niet doen. Heeft
de dienstbode recht op schadevergoe
ding en hoe moet het met haar goed?
ANTWOORD. De dienstbode
iloeft recht op loon tot 1 Febr. en kos
ten van verpleging.
Haar goed moet zij door iemand
anders laten afhalen.
VRAAG. Mijn zoon ls 3 Decem
ber 1897 in België geboren. Ik ben
zelf Nederlander. Moet mijn zoon i;rt>
België of Nederland, voor dien dienst
opkomen?
ANTWOORD. In Nederland.
VRAAG. Mijn dienstbode is 1
Augustus jL bij mij in 1-strekking ge
komen. Ik gaf haar f 7.50 godspeoi-
ning en f 7.50 kermisfooi on f 7.50
nieuwjaarsfooi Zij heeft müj tegen 1
Mei den dienst opgezegd. Kan ik bij
haar vertrek de nieuwjaarsfooi van
haar kxm afhouden en ben ik ver
plicht telkens als ik haar f 150 loom
uitbetaald f 7.50 godspanning, ker
misfooi en nieuwjaarsfooi te geven?
ANTWOORD. Gij kunt haar de
nieuwjaarsfooi inhouden en behoeft
haar 1 Febr. en 1 Mei niets meer ta
lietalen dan een vierde gedeelte van
haar loon en waschgeld.
VRAAG. Kan een advocaat die
oen zaak door een abuis dat hij zelf
gemaakt heeft neerleggen? Kan ik
van hem eischen dat hij er mee door
gaat?
ANTWOORD. Een advocaat kam
volgens de wet een zaak neerleggen
als hij zulks wemscht.
Het staat natuurlijk den cliënt vrij
een anderen advocaat te raadplegen.
VRAAG. Een vrouw heeft op
haar meisjesnaam een spaarboekje.
Kan haar man recht op dit geld laten
gelden?
ANTWOORD. Neen.
VRAAG. Na een week in een be
trekking geweest te zijn, heb ik dez»
opgezegd omdat ik te weinig vrij an
tijd had. Mij is door dien patroon aan
geboden to blijven op minder werk
uren, wat ik aangenomen heb. Later
zeide de patroon weer, dat de beloof
de vrije tijd niet gegeven kon wor
den. Heb ik recht op schadevergoe
ding. Ik verdien f 80 tot t 90 in de
maand.
ANTWOORD. Recht op schade
vergoeding hebt gij niet, maar gij ber
1 loeft alleen in dienst te zijn op de
uren, door u afgesproken.
VRAAG. Is in deze» tijd de broe-
derdienst nog geldig?
ANTWOORD. Ja, doch de vrijge
stelde broeder valt in de termen voor
laudstormdienst.
VRAAG. Mijn zoon wordt in Juni
19 jaar cu is van lichting 1917. Waar
em wanneer moet hij zich voor den
dienst aanmelden?
ANTWOORD. Uw zoom moet zich
zoodra mogelijk en vóór 31 dezer aan
melden op het raadhuis, afdeoling mi
litie, enz.
VRAAG. Waar moet ik mij ver-
negen om uitstel van dienst te ven-
krijgen?
ANTWQORD. Gij moet u n.ci een
©j> ongezegeld papier opgemaakt ver
zoekacbrift weawjau tot den minister
am oorlog, c. q. van Marine.
la het verzoek de reden nauwkeu
rig vermeiden zoo mogelijk gestaafd
door bewijzen.
VRAAG. Een soldaat heeft een
maand verlof gekregen. Hoeveel ver
goeding ontvangt hij nu van het rijk?
ANTWOORD. Door den minister
van oorlog 13 tor kennis der gebur-
gemeesters gebracht, dat van ee>n
dienstplichtige, in het genot van
bij tusschenpoozen verleend bijzonder
verlof, Sm 1»«ito (gevallen als gevolg
van dat verlof, de inkomsten zooda
nig toenemen, dat de vergoed ui g op
een lager bedrag moet worden v ast
gesteld. don wei geheel ingetrokken.
Het niet of al toekennen von - do ver
goeding hangt dus af van de meer
dere of mindere inkomsten.
De K oningin te
N ij k e r k.
Maandagmiddag te 12-10 uur arri-
veoro'e de Koningin in eigen auto te
Nijkerk. Op het gemeentehuis werd
H. M. ontvangen door den Commis
saris der Koningin en het dagelijkech
bestuur. Na Inlichtingen door den
burgemeester ontvangen te hebben
over den omvang van de ramp, be
zocht de Koningin te voet de gezinnen
Mcsterd, Vedder en Hofman achter
den Steenpolder, waar het water 1.30
Meter in de huiwn stond. H, M. ;n
formeerde zeer belangstellend naar de
geleden schade en boe de menschen
zich gehouden hadden onder de ramp.
Hierna vertrok de Koningin door een
groote menigte toegejuicht, per auto
naar de eluria. vergozeld door den
commissaris on den burgemeester
Medegedeeld werd dat alleen in Nij-
kerk voor f 80000 schade geleden is
door 't verdrinken van vee.
Buitenilandsche deel
neming.
In aansluiting aan het bericht be
tredende de zeer hartelijke doelriie-
ming, reeds eerder door de Belgische
regeering betuigd, do?It men mede,
dat de koning der Belgen door zij»
gezant in Den Haag aan den minis
ter van buiten!andsche zaken een per
soonlijke gift van 500 francs heeft
doen overhandigen, met bestemming
voor het Watersnoodcomité.
De Britsche tijdelijke zaakgeiastig
de hosft uit naam van zijn reyzeering
en als bewijs van haar sympathie en
achting jegens het Nederlandsche
volk, 2000 pond sterling aan. den mi
nister doen toekomen.
Op het bericht, van de overstroo
ming heeft cle Japansche iregjeertnig
haar lijdelijken zaakgelastigde otpgé
dragen, haar oprechte sympathie aan
jhr. Loudon te doen aanbieden.
Ook de Roemeensche regeer in g
heeft door haar gezant in Den Haag
de verzekering van haar zeer harte
lijk medegevoel doen overbrengen.
De Paus heeft, zooals het agent
schap Stefanl al met een enkel woord
heeft gemeld, door den kardinaal
staatssecretaris telegrafisch aan de
Koningin de verzekering doen aan
bieden van zijn diepgevoelde deelne
ming in het leed door den watersnood
teweeg gebracht.
De Koningin heeft onverwijld door
onzen minister van bui toni andsche
zaken haar li artelijken dank aan den
Paus doen overbrengen.
Aardig idea
In Den Haag zulle»- twaalf dames
in Markenach en Volendamsch kos
tuum collecteer en op verschillende
punten van de stad ten bate van d«
noodlijdenden door den watersnood.
Een millloen dub
beltjes?
Het hoofd der O. L. sclvool te Rone-
denknijpe liet Vrijdag het volgende
schoonschrift maken.
„Door den watersnood hebben vele
arme menschen alles verloren,
van de mill loan schoolkinderen in
Nederland ieder één dubbeltje gaf.
zou er voor die menschen f 100.000
zijn. Spreek er eens met uw ouders
over".
Zaterdagochtend brachten de ruim
100 kinderen f 13.50 mee, ten behoeve
der noodlijdenden door den waters
nood.
Purmerend.
De dijken van dem Overweerschen
polder, die Zondagavond door het
water werden overspoeld, zijn thans
op <ie laagst gelegen gedeelten met
zandzakken opgolioogd.
Met de bekistingen langs de stads-
zïjde van het NoordhoMamdscli Ka
naal is ©en aanvang gemaakt.
Anna Poulown a-P older.
Van moer dan één zijde bereikten
't Alg. Handelsblad opmerkingen over
zekere ongewenschte gebeurtenissen,
•welke In verband met de overstroo-
ming in dezen polder zouden hebben
plaats gehad. Een onderzoek tor
pluatse ingesteld, geeft 't blad aan
leiding tot de volgende medcdeelinz
daaromtrent
De verhalen omtrent hex stelen van
je en het „jutten" in dezen polder
berusten op lossen geruchten, officieel
is daarvan bij den burgemeester niets
bekend. Wel is een stoomfiets in een
1'ooit wagen van Zigeuners in beslag
genomen, doch het is niet vastgesteld,
dat deze uit den polder afkomstig is.
Door den burgemeester werd
twee dogen na de doorbraak de
hulp ingeroepen vaai zes marcchaus-
sécs, die niets achterhaald hebben;
zij zijn Zaterdag weder vertrokken.
Gc wapende sloepen siirreilleeren
echter nog voortdurend in den Oost
polder. Voor liet redden van vee wor
den hier an daar zeer liooge prijzen
gevraagd; «le bedrogen zij» niet le
roemen, doch deze gevallen staan op
z:ch zelf. Wel is hat bekend, dat voor
h'-t redden van graan f 1.per zak
is gevraagd, en dat voor 300 zak
f 300 is betaald. Doch ook deze mode-
deeliii'geu berusten niet op officieel*
gegevens en rijn uit de tweede of der
de hand.
Deatormvloed.
Da ingeuieur van den rijkswater
staat D. A. van Heyst, c. 1., doet Lu
„De Ingenieur' eanige medodeeliu-
gen over dan stormvloed die onze
kusten geteisterd heeft.
Bij de beschouwing der waterstan
den sinds 1325 valt dadelijk op, dat
nagenoeg alle daarin voorkomende
opgaven van den storm van 1314
Januari 1916 beliooren tot de aller
hoogste en dat de stand te Muidem
dun lioogston bekenden waterstand
Het i3 dan ook' wel eenigszlns vore
klaarbaar, daé de Zuiderzeedijken
niet alle tegen een dergel ijken storm
aanval bestand zijn gebleken en
het is een geluk, dat de dijken lus-
se hen Zeebrug en Muiden, waardoor
zulk een belangrijk deel van hot
land, waaronder de Haarlemmer-
moer, wordt beschermd, hebben stand
getfnjuden, niettogenstaandie zooveel
water over de kruin ls geslagen, dat
de rijksweg tusschen Muiden en Mui-
derbèrg en de hoofdstraat in eerstge
noemde plaats onder water geraak
ten.
Oveï de oorzaken de r
overstrooming.
Aan een artikel door den heer W.
G. C Gelvinck in de Telegraaf ge
schreven onüeenen we;
De Zuiderzee ontleent haar getijde-
beweging (éb en vloed) rechtstreeks
aan de Noordzee. Doordat de Zuider-
tus&chen Enk hui zen en Stavoren
een betrekkelijk nauw en „hals" heeft,
aar beneden zij zich weder aanzim-
lijk tot een „kom" verwijdt, is het
normaal verschil tusschem eb en vloed
ia de kustplaatsen van de Zuiderzee
geringer dan langs de Noordzea
Zoo is het gemiddeld hoogi en laag-
woter (HW. en LWj over het tijdvak'
1901—1910 ten opzichte van Nieuw
Amstordamsch Peil (N. A. P.):
Plaats. ILW LW. Ver&ch.
IJmuiden 0.70 plus 0.84 J.54
Den Helder 0.36 plus 0.84 1.20
Schelling-
woude 0.23 plus 0 29 0.52
Alzoo is het gemiddeld tijdverschil
te Schellingwomde nog niet de helft
van dat La Don Helder.
Door de richting van den mond der
Zuiderzee is echter de watonstand,
vooral In het zuidelijk gedeelte, zeer
gevoelig voor de windrichting. Bij
storm uit het Zuid-Westen kunnen
daardoor langs de Noordzeekust lmo-
ge standen voorkomen, zonder dal
zulks langs de Zuiderzee hel geval
Ls. Loopt echter de wind door Noord
west naar Noord, dan Jaagt het wa
ter door de zeegaten de Wadden in ea
loopt dientengevolge de „kom" van
de Zuiderzée bijzonder \ol.
De tot nu toe te Schellingwoude gé-
noteerde hoogst békende stand was
2.61 M. plus N. A. P., alzoo 2.38 M.
boven den gemiddelden HW. stand;
de laagst bekende stand was tot voor
kort 2.33 M. N. A. P. of 2 04 M be
neden den gemiddelden LW. stand.
Een zonderling toeval heeft gewild,
dat nog geen 14 dagen vóór de ramp
de tot nu toe laagst bekende water
stand aldaar werd overschreden en
wel op 1 Januari 1916, toen oen laag
ste stond van 2.43 M. onder N. A. P.
werd waargenomen. Weinig werd
toen vermoed, dat zeer kort daarop
ook de hoogst bekende stond zou wor
den overtroffen
Als gevolg van den storm van 13
Januari toch werd Ln den vroegen
morgen van den 14an te 4 3/4 uur ta
Schel li ngwoude de aldaar nimmer
waargenomen stand van 2.84 M. plus
N. A. P. geuoteerd. De hoogst beken
de stand an 2 61 M. werd daarbij
met 23 centimeter overtroffen!
Hieronder volgen de hoogst bekende
standen te Schellingwoude aldaar bij
enkele vorige storm vloeden:
7 December 1895 is 2.61 plus.
19 Juni 1897 is 0 76 plua
22 November 1903 is 2.15 plus.
13 November 1909 is 2.26 plus.
Door welke oorzaken deze tot nu toe
ongekend hooge waterstand werd ver
oorzaakt, zal, nadat alle gegevens
omtrent windkracht en waterhoogte
zijn verzameld en bewerkt to zijner
tijd wel blijken. Ongetwijfeld heeft
daartoe medegewerkt dat reeds ©eni
ge dagen te vorem de standen langs
de Zuiderzee liooger waren dan ge
woonlijk en dus de waterbeweging
reeds was versterkt vóórdat de noorl
derstorm de groote massa water in
stuwde. Bovendien werd in den nacht
van 12 op 13 Januari een laagwaler-
stand van 0.68 M. N. A. P. waar
genomen, dus betrekkelijk laag. Dit
eerst van den ZuLdwal afgewaaide
water kwam door de evenwichts-
schommeling terug en werd, toen in
middels de wind naar het Noordon
draaide en, tot storm aangroeide,
vermeerderd met de van hel Noor
den opzettende watermassa en deed
den stand ontstaan, welke de maat
deed over!©open.
De hoogte van den Watcriandschen
Zeedijk en de noordelijke voortzet
ting tusschon Schellingwoud© en den
Edam bedraagt van 3.10 lot 3.G0 M.
plus N. A. P. Het water, dat bij don
vroege ren lioocst bekenden stand van
2.61 Si. plus N. A. P. te Schellingwou-
de dus nog 0.50 M. k 1.00 M. onder de
kruin bleef, kwam tlians bij eon stand
van 2.84 M. plus te Schei 1 ingwoudo
ongeveer 3.00 M. plus N. A. P. te
Monnikendam, bijaia tot kruislaiogte.
Voegt men daarbij den sterken Noor-
denwimd, welke de spatgoiven op en
over de kruin joeg, dan is het te be
grijpen, dat de dijken werden aange
grepen door vroeger nimmer voorge
komen omstandigheden. Inzonder
heid was dit het geval met het in de
richting Oost-West loopend dijksgd-
deelte bezuiden de Gouwzee tusschen
de uitwateringsluis van de Poel kolk
bezuiden Monnikendam en den hoek
bij bet buitenpoldertje „de Nes".
En door den nimmer voorgekomen
waterdruk, en door het overstorleiute
water, begon dit dijksgedeeltc d«
aanvankelijk smalle, geleidelijk broe
der wordende, gevaarlijke langa-
scheuren te vertooncn, gevolgd door
afkalving van het binneuheloop, wel
ke ten slotte tot de doorbraak moes
ten voeren, waarbij het water met
ruim 4 M. hoogteverschil zich door
de bressen op het maaiveld van dou
polder uitstortte.
Gaat meu thans van Monnikendam
zuidwaarts langs den diik, dau ziet
men in den overigens Hinken dijk,
welke regelmatig onder profil ligt,
voorbij d»« dtjkaiKxi Jbesuiden do
Poel het begin van zulke doorbraken,
namelijk de ..rimpeling" 111 het bin-
nanbeluop. Op andere plaatsen ziet
men midden over den grindweg t'
scheuren nog
in wording, Daarna
aldaar met niet minder dan 25 c.M. I vindt meoi reeds gevallen gaten, waar
heeft overtroffen. bij echter liet buitcndijksehe vóórgele-
