Schön. dat Oostenrijk een nota aan
Servië had gericht, zonder een nauw
keurige afspraak met Berlijn te heb
ben gemaakt, maar dat Duitschland
de Oostenrliksche opx-atting goed
keurde. en ongetwijfeld nu ..de t>i|l
eenmaal afgeschoten" was. Duitsch-
Inod zich slechts kon laten leiden
door zijn nücfct als bondgenoot."
Al de diplomatieke documenten, al
dus Bedouce, leveren er bewijzen in
overvloed van. dut Oostenrijk on
Duitschland vooruit wisten, dat de
niil. in schijn tegen Servië gericht.
Rusland zou treffen en dat een alge
meen Europeesch conflict er het ge
volg van zooi zijn. Zij die den pijl af
geschoten hebben, kenden de gevol
gen van deze daad vooruit, daarom
heeft niemand de herhaalde verzeke
ringen van Von Schön en Von Ja-
gow kunnen gelooven. dot Duitsch
land den tekst van de nota aan Ser
vië alleen gekend zou hebben door
de mededeeling van Oostenrijk aan
de andere mogendheden.
Bedouce begint zijn betoog aldus
,,De Oostenrijkse he gezanten heb
ben de nota aan Frankrijk meege
deeld, Vrijdag den 24sten Juli 1914,
dos morgens om half elf. aan Rus
land denzelfdcn dag om tien uup
's morgens en Ran Engeland en Ita
lië eveneens denzelfden dag. Het
Duitsche Blauwboek duidt geen dag
of uur aan, waarop Oostenrijk een
ir edodeehng aan Berlijn heeft ge
daan. maar de Duitsche regeering
beweert voortdurend, dat dit op
den-zelfden tijd is geschied als aan de
andore mogendheden, te weten: Vrij
dagmorgen den 24sten Juli. Maar hoe
19 bet dan mogelijk, vraagt Bedouce,
dat v. Bethm&nn Hollweg reeds Don
derdag den 23sten Juli den Duitschen
gezanten te Parijs. Londen en Pe
tersburg zijn nota kon zenden, die
met de volgende woorden besluit
..De verklaring van de Postenrljk-
sche regeering. die voortgaat met de
rechtvaardiging xan de Oostenrijk-
scho eischen (welke hij zoogenaamd
op dat oogeubhk niet kende) en waar
in verklaard wordt, dat „iedere tus-
schenkorust van een andere mogend
heid wegens de verplichtingen, die
aan Duitschland door zijn bondge
nootschappen worden opgelegd, on-
beri kenbare gevolgen zou hebben"
Wie gelooft nu nog. dot de tekst
mui de Oostenrijksche nota den kan
selier niet bekend was op het oogeai-
Wik. dat hij zijn eigen nota aan de
ambassadeurs redigeerde? Het ia wel
zeer merkwaardig Von Jagow ver
klaarde den 21sten Juli aan den Rus-
s.schen zaakgelastigde te Berlijn en
den 22sten aan Cambon, den Frtui-
sehen gezant (zie stuk 16 van het
Fransche Geelboekj, dat hij den in
houd van de Oostenruksche nota ab
soluut niet kende. Maar in geen gn-
kel diplomatiek stuk vindt men die
woorden, als zijnde door Von Beth-
mann Hollweg gesproken, weergege
ven.
Waar was de kanselier ten tijde,
dat men deze fatale nota gereed
maakte vraagt Bedouce. En zelf
het antwoord op deze hoogst gewich
tige vraag gevend, concludeert hij,-
auu de hand van telegrammen, in
ciien tijd door de ..Matin" gepubli
ceerd^ aan. dat de Duitsche kanse
lier eü graaf Berchtold elkaar op 22
Juli 1914 te Berchtesgaden ontmoet
liebbeu. d. w. z. op den avond vóór
dei. dag. waarop Oostenrijk zijn nota
san Servië zond.
Gelijktijdig met Von Bethm&nn en
Berchtold was daar ter plaatse Von
Schon aanwezig, zooals uit het vol
gend telegram uit Berlijn, gedateerd
21 Juli 1914 en door de „Matm" ge
publiceerd. blijkt
Men meldt urt Berchtesgaden. dat
baron Von Sehön, de Duitsche ga-
zant te Parijs, zijn vacautie heeft on
derbroken en naar de Fransche
hoofdstad is teruggekeerd."
Bedouce, die dat telegram com-
meiiteert. zegt „Inderdaad was Von
Schön te Parijs, den 24sten Juli, 's na
middags om vier uur. in het kabinet
van NL Bienvenu-Martln, den minis
ter van Buitenlandsche Zaken ad-
interim. gedurende de afwezigheid
van VIviani, die den President der
Republiek op zijn reis naar Rusland
had vergezeld (zie het Fransche Geel-
boek, stuk 28). Laren de Duitschers
nu zelf nagaan, met hun spoorboekje
in de hand. op welk uur Von Schon
uit Berchtesgaden moest vertrekken,
om ziin opdracht te Parijs te kunnen
vervullen, aldus de schrijver in de
llumanité".
Volgens onze spoortijd-tabellen uit
dien tijd. aldue de schrijver, moest
Von Schön. om Vrijdag den 24stcn
om 4 uur des namiddags te Parijs tc
zuil. Donderdag uit Berchtesgaden
ziin vertrokken, voordat de Oosteu-
riiksche nota aan Servië werd over
handigd.
Uit Frankrijk.
•T KIESRECHT DER GESNEUVEL
DEN.
Maurice Barrès stel; in de ,,Echo
de Paris' hel Fransche volk voor den
gesneuvelden stemrecht te geven, dL
w. z. hun vrouwen, hun moeders,
hun vaders die hun schoonste erfenis
hebben- gekregen, het beste wat in
hen was. de herinnering aan do
kracht, die han m staat stelde hun
leven voor hot vaderland te geven. De
hierdoor gewekte mentaliteit moet tot
uiting komen tot hoil van dat zelfde
vaderland. Het stemrecht van den ge
sneuvelde moet daarom overgaan op
zijn weduwe, op zijn moeder, op zijn
vuder (zoodat deze een dubbele stem
krijgt).
Do details zijn verder uit te wer
ken. schrijft Barrès; vóórdat Lk deze
gedachte neerleg in een wetsontwerp
la? ik hot Fransche volk het beginsel
vóór, het beginsel „du suffrage des
moris de la guerre Het mag niet
geschieden dat liet leger ten gevolge
van zijn dapperheid, de gelegenlieid
Vermindert urn zijn slem te doem hoo-
ren. Het ware onduldbaar, indien de
strijders door hun offers minder tal
rijk werden dan de nocaoombattanlon
011 ten slotte de „embusqués" hun de
wet zouden stellen.
Uit Engeland.
EEN WAARSCHUWING.
Reuter somt uit London:
Dc Board of Trade vestigt de aan
dacht van reeders en kooplieden op
do vele gevallen van brand en ontplof
fingen ouder omstandigheden, die op
kwaadwilligheid wijden. nSet alleen
op Engelsche schepen, maar ook op
neutrale, die ladingen aan boord lieb
beu voor Er.gelsche rekening of die
naar Engeland varen.
De agenten van den vijand gaan
zeer vernuftig te werk. Het is bijv.
voorgekomen, dat het hout, dat voor
vulling werd gebruikt zoodanig be
handeld was, dat hei bij de geringste
wrijving moest ontvlammen. Aan ree
dera, kooplieden en andere personen,
die belang hebben bij verschepingen
naar buitenlauidsclie havens, wordt
derhalve geraden zich te overtuigen,
d'at geen firma, da© relaties heeft mot
den vijand, wordt bel rokken in werk
zoanitieden aan sohip of lading, waar
bij rij geïnteresseerd zijïj.
KLEINERE COURANTEN.
De „Daily Chronicle" deelt mede,
dat alle couranten in Engeland zullen
moe ton verkleind worden, omdat de
invoer van papier en houtslijp zal
beperkt worden. Het is nog niet vast
gesteld, hoeveel zij kleiner moeten
worden. Er wordt gesproken van 60
pet.maar de papierindustrie en de
pers willen het maximum op 25 go
steld zien.
Tengevolge van dezen maatregel
zullen er natuurlijk minder werklie
den in de betrokken industrieën noo-
dig zijn, zoodat zij voor andere werk
zaamheden beschikbaar komen.
DE OPENING VAN HET
PARLEMENT,
Er wordt medegedeeld, dat de Ko
ning op 15 Februari as. het parle
ment niet perecM*rilijk zal openen. Hij
was zulks wel van plan. «maar heed
op aandringen van zijn raadgevers
er van afgezien, om. terwijl hij niet
geheel hersteld is van zijn ziekte, de
opcnings-nüechtigheid bij te wonen.
Uit Dulftsohl&nd.
VOEDSEL VOOR POLEN'.
De „Norddeutsehe" zegt omtrent de
quaostie der levensmiddelen in Polen
o.a. liet volgende;
De Emgelsche minister-president
heeft zijn bewilliging niet willen ver-
1 oenen tot den invoer van Amerikaon-
sche levensmiddelen in Polen, en
heeft daarbij opgemerkt, dat, wan
neer Duitschland ea Oostenrijk op
hielden voedingsmiddelen ten eigen
behoeve uit Polen te halen, aile ge
vaar voor hongersnood voor Polen
zelf uit den weg geruimd zou zijn.
Het Duitsche bind weerspreekt de
bewering, dat, aU Polen op zichzelf
aangewezen was, het voldoende le
vensmiddelen zou hebben, omdat in
het oorlogsgebied de oogst, voor zoo
ver er no? akkers bebouwd zijn. g-roo-
tendeels is verwoest en do Russen bij
hun terugtrekken alle achtergebleven
voorraden vernietigen en alles Ln
brand steken, waardoor een noodtoe
stand ia ontstaan. De bestaande toe
standen zijn dus uitsluitend aan het
Russische leger te wijten, terwijl het
Duitsche bestuur deed en nog alles
doet om de bevolking door den moei
lijken tijd heen te helpen. Om de reeds
vermelde redenen is or voor de be
volking van de groolere steden eon
onvoldoende voorraad meel (van
graan en aardappelen) zoodat de da-
gelijksabe Broodrantsoenen siechis
150 gram per dag bedragen, waarme
de mem hei tot den volgenden oogst
hoopt te kunnen rekken.
Het blad verzekert met aanhaling
van cijfers, dal bewezen kan worden
dat er niet meer graan uit Polen naar
Duitsche molens is gezonden dan co
in den vorm van meel weer naar Po
len terugkeerde, en dat er van uiitvoer
uit Polen naar Duiilaohland geen
sprake was.
DE SOCIAAL-DEMOCRATEN.
Men meldt ons uit Keulen-
Eene aigemeone vergadering van
de sociaal-democratische veneenigiiig
voor de Rijksdagdistricten bij Keulen,
hield zich bezig met de crisis in de
sociaal-democratie.
Mei 124 tegen 60 6temmen weid
aangenomen:
De vergadering keurt het toestaan
dor oorlogscredietcn door de Rijks
dagfractie goed. Zij ziet daarin geon
-s -elien van vertrouwen in de regee
ring maar alleen de uiting van den
wil aller partijgemooten, het Duitsche
volk te behoeden voor een nederlaag.
Met 113 tegen 56 stemmen weid
aangenomen
De handelingen der 20 partij genoo-
ten, die den 21en December in den
Rijksdag verklaard hebben buiten de
zaak te blijven, wordt veroordeeld
als inbreuk op do discipline en als
schadelijk voor de partij.
Met algemeen© stemmem werd
aangenomen
De vergadering verlangt van do
regeering, op grond der toereikende
voorraden, een levensmiddelen-jx>lI-
t:ek die billijk is tegenover den nood
des volks; zij verlangt verder recht
vaardige xerdeoling der belastingen
en opheffing van don slaat van be
leg.
Van do Rijksdag fractie wordt ver
wacht, dat zij al hare krachten zal
aanwenden om dit doel te bereiken.
Uit Rusland,
DOEM A EN KIJKER A AD.
Bij Keizerlijke ookase is bepaald,
dat de zittingen van Doefha en Rijks
raad op 22 Febr. hervat zulten wor
den.
RUSLAND-S STRIJDMACHT.
In een interview met den corres
pondent van hut „Journal" verklaar
de de Russische minister van oorlog,
dat de munitie-crisis, die het vorige
jaar de Russische legers verlamde,
nu nog slechts ton booze herinnering
is. Hij toonde diagrammen, die be
wezen hoezeer de munitie-industrie
in Rusland zich heeft ontwikkeld.
Die ontwikkeling stelt Rusland in
slaat met groot vertrouwen de toe
komst tegemoet te zien. Generaal
Polizunof voegde hieraan toe, dat
ten gevolge van de eenige maanden
golfden afgekondigde mobilisatie.
Rusland nu beschikt over een per
manente reserve von anderhalf mil-
lioen jonge, geoefende recruten, zoo
dat de eenheden te velde volkomen
ou sterkte kunnen worden gehouden.
In één woord, als de oorlog voort
duurt. zullen de strijdkrachten der
geallieerden vermeerderen, die der
Cëhïralcn verminderen, 'Achter 'de
Entente bevinden zich dè hulpmidde
len der geheelq wereld, maar achter
de legers der central en is er elecflils
de uitputting.
Uit OostenrQk-Hongarije
DE SKODA-FABRLBK.
Havas seint uit Boecharesl
Naar bericht wordt, behoonie tot
de drie gebouwen von de Skoda-
fabriek, welke in de lucht zijn gevlo
gen. ook dat, waar het zware geschut
werd gefabriceerd-
Uit de Vereenigde Staten
MARINEPLANNEN.
Op voorstel van minister Daniels
maclitigde het Represantantenhuie
hem 500,000 dollars te besteden om
de reparatiewerf dei* marine op Mare
Island (San Francisco; in te richten
voor den bouw van slagschepen en
om de inrichting van de werf te New-
York uit te breiden, dat het produc
tievermogen wordt verdubbeld. De
plannen der regeering- bedoelen dat
or weldra vijf werven beschikbaar
rullen zijn gesdükt voor den bouw
van slagschepen.
Op Zee.
40 TURKSCHE ZEILSCHEPEN
VERNIELD.
Havas meldt uiit Parijs
Tijdens een tocht langs de Z.-W.-
kust van Anatolië vernielden de Rus
sische terpedobooten niet alleen 40
Turksche zeilschepen, maar bescho
ten eIj ock drie werven voor mari
tieme werken.
IN DE ADRIATISCHE ZEE.
Officieel F r a n s c h marine-be
richt
Er heeft in de Adriatische Zee een
gevecht plaats gehad tusschen een
Engelschen kruiser cn een Fran-
sohen torpedojager, die den terug
tocht van het Servische leger dekten,
©enerzijds. en vier vijandelijke tor
pedojagers anderzijds Laatstgenoem
den vluchtten.
Een onderzeeër deed vergeefsche
pogingen om den kruiser te torpo-
deeren.
DE HANDELSOORLOG.
Volgens een Lloyds bericht is het
Engelsche stoomschip „Arno" gezon
ken en is daarbij één persoon om het
leven gekomen.
(Welk stoomschip „Argo" hier be
doeld wordt, is niet uit te maken, er
ziin namebik zeven Engedsche sche
pen van dien naam in de vaart).
EEN DUITS OH OORLOGSSCHIP
GEZONKEN?
De „Helsinger Avis" meldt, dat een
groot Duitsch oorlogsschip bij de Vla
de Grund, een ondiepte in het Katte
gat, gezonken is. Men vermoedt, dat
het op een mijn is geldopen. Het gaf
een tijdlang draadloos noodsignalen,
maar ten slotte werd er niets meer
vernomen.
De „Appam"-quaestle.
De „Times" -correspondent te Wa
shington zegt in een telegram aan zijn
blad. dat Engeland de regeering der
Vereenigde Staten Vrijdag j.L heeft
medegedeeld, dat deze, naar de mee
ning der Engelsche regeering, ver
keerd zou handelen, door de „Appam"
officieel als prijs te erkennen. Het
verdrag van 1799, dat officieus geldig
is verklaard, is niet alleen strijdig
roet de beginselen van de Ha&gsche
Convent'e van 1907. maar boveud-eii
zijn cr eenige precedenten, die in hit
onderhavige geval overwogen moeten
worden.
In 1861, gedurende den Amerikaan-
echen burgeroorlog, had Engeland
een neutraÖteitsverklaring opgesteld,
waarin werd gezegd, dat aan prijzen
geen schuilplaats of onderkomen zou
worden verleend in neutrale wateren.
Deze verklaring werd door den toen-
maligen minister van bu'tenlandeche
zaken, Seward, aanvaard en erkend
Engeland mag dus thans op reci-
pruPite-t aandringen.
Het tweede feit, waarmede reke-
n ng moot worden gehouden is, dat
ds vertegenwoordigers der Ameri-
kaansche regeering op het Vredescon
gres vin 1907 n Den Haag, hij de be
handeling van art. 23 van Conventie
Niil daartegen s'er-jdsn, omdat Iet
ton gevelge zou hebben, dal ten ttu-
traal land bij den oorlog zou worden
betrokken, doordat liet gedwongen zou
woiden een oorlogvoerende natie een
fichuiipilaate te verloenen voor prij
zen, die zij niet onmiddellijk kan
meevoeren.
Uit deze twee precedenten blijkt
wel, dat de regeering der Vereenigde
Stalen vroeger een meeuing was toe
gedaan, die geheel ia strijd is met het
beginsel, vervat in Jict Pruisisch-Ame-
wkaansche tractaat van 1799.
Allerlei.
DE AANVAL-OF EGYPTE
Hav as seint uit Sakunki
Volgens berichten uit Konstantdno-
pel zal nog een langdurige voorbe
reiding aan de expeditie naar Egypte
vooraf moeten gaan. Er zijn thans
60.000 Turken samengetrokken in
Syrië, maar dit getal zal minstens
verdrievoudigd moeten worden, voor
dat een expeditie-korps er aan kan
gaan denken, eon aanval te doen op
het Suez-Kanaal, dat door een aan
zienlijke en van al het noodige voor
ziene troepenmacht wordt verdedigd.
FORD.
Ilenry Fonl lroeft Zondag, volgons
©on correspondent van de Daily
News, verklaard, dat hij binnen oen
weck zijn vredesbeweging zal hervat
ten. Hij moet erkend hebben dót zijn
eerste toch: een mislukking was.
Maar de ervaring was de prijs wel
waard. Hij wist nu hoe hij het niet
moest doen.
TEGENSPRAAK
Het Butg. Ag. te Sofia verklaart,
dat het onmogelijk is, (lat een cor
respondent van de „Daily Mail" hot
diner, dat ter gelegenheid van liet
bezoek van Keizer Wilhelm te Nisj
werd gegeven, heeft kunnen bijwonen
het EngeJsche blad moet het slacht
offer van een mystificatie of van een
misplaatste grap zijn geworden.
IN PERZI8.
De Russische staf meldt
De Russen hebben den vijand tot
in de richting van Kengower terug
gedreven.
DE TOESTAND IN CHINA.
Reuter sein* uit Tsjanghai
Dagelijks wordt er met afwisselend
geluk gestreden op vijftien mijl ten
noordoosten van Suifu. De Yuamoa-
opstandelmgen vreezen nog verder
op te rukken, omdat de komst van
aanzienlijke regeerïngaslrijdkrachten
wondt gerapporteerd.
D© opstandelingen brongen artille
rie-instel lang op d© Suifuh euvels. De
regeediiigyirocpan houden alle wegen
aan drie zijden van Suifu bezet; ter
bewaking van de wegen naar het
zuiden zijn te Naukihste® talrijke
troepen aangekomen.
Uit Peking wordt officieel gemeld,
dat d© regeenngstroepen de rebeiien
versloegen op zestien raijien ten
nocu-doosten van Suifu. waarbij zij
belangrijke stellingen bezetten en
driehonderd rebellen doodden en ge
vangen namen. Verder werden twee
liergkanonnen benevens een groot©
hoeveelheid munitie en veel paarden
buitgemaakt. De regeeringéiTOepen
zetten hun marsch naar Suifu voort.
Stadsnieuws
LOON ACTIE.
De afdeeling Haarlem van den Al
gemeen en Nederiandechen Bond van
Meubelmakers, Behangers en aan
verwante Vakgenooten. hield gisteren
avond in de bovenzaal van de socië
teit Vereeniging" een openbare ver
gadering, waar de heeren N Walop
en F. v. d Walle spraken over „On
ze loonactie en de houding der werk
gevers".
D© zaal was vrij goed bezet, toen
de voorzitter, de heer N. J. van Rijs-
sen, de vergadering opende. Hij deel
de mee, dat de Bond in samenwer
king met de Christelijke en Katholie
ke bonden aan de patroonsbonden en
aan de patroons afzonderlijk een cir
culaire had gezonden, met een vraag
om 3 ets. verhooging van loon.
De heer Walop behandelde de ge
schiedenis van de loonactie der laat
ste jaren. Er was een patroonsorga
nisatie daartegen opgericht, die een
boete van 7 2500 stelde op verbreking
van de overeengekomen besluiten. De
fabrikantenbond meende aldue sterk
te staan tegen de loon-acties. De
werknemers, behangers, meubelma
kers en aanverwante vakgenooten,
sloten zich daarop aaneen tot één
grooten bond.
De fabrikantenbond verwees de
werknemers altijd naar de fabrikan
ten in de provincie en naar de huis
industrie, om daartegen hun actie te
voeren, omdat daar nog slechter toe
standen heerschten dan in de steden
en dat daar dus het terrein voor actie
was. De fabrikanten in de provincie
daarentegen wezen er op, dat hun col
lega's in de steden onder veel gunsti
ger omstandigheden verkeerden en
dus de actie in de steden behoorde
voor te gaan. Zoo werden de arbei
ders van het kastje naar den muur
gestuurd.
1 Juni 1911 xverd het loon op 29 ct.
per uur gesteld, in April 1912 op 30 ct.
Sedert dien tijd is goen verbetering
van loon verkregen. Daarom wordt 't
nu tijd. het loon met de prijsstijging
der levensmiddelen meer in overeen
stemming te brengen.
In 1914 was in den Meubelfabrikan-
tenbond het collectief contract ter
sprake gekomen. Deze borid verzocht
medewerking aan de arbeiders om tot
oen zoodanig contract te komen. Toen
kwam de oorlog. Zoo'n slechten tijd
was ongunstig voor bet sluiten van
een contract, dat aan goede eischen
voldeed. Er waren veel wenkloozen en
gemobiliseerden onder de meubelma
kers, zoedat van actie voor loonsver-
hooging niet veel kwam. De 6teun-
verleening nam alle denken in beslag,
llet is hoofdzakelijk aan het Neder-
landsch Vakverbond te danken, dat
de noodregeling-Treub -tot stand
kwam
Gezorgd moest worden, dat de
plaatsen der gemobiliseerden niet
door anderen xverden ingenomen.
Het groote tekort, dat in de gezin
nen door de duurte ontstond, werd
nijpend. Dit werd door den spreker
met cijfers uit de statistieken aange
toond. De prijzen stegen ongeveer met
30 Deze stijging dateert reeds van
1903, doch sinds Juli 1914 kwam do
suelle vermeerdering der prijzen, ter
wijl de loonen gelijk bleven. Slech
tere spijzen waren daarvan het ge
volg. De nood Ls onder de arbeiders
hoog gestegen.
Daar nu de conjunctuur in het
meubelvak goed is, heeft de Bond ge
meend. 3 ets. loonsverhooging te vra
gen, doch niet verkortan arbeidsdag,
vacanties en vrij op Christelijke feest
dagen, daar de laatste eischen de eer
ste zouden kunnen tegenhouden.
Samen met de Katholieke en Chris
telijke bonden is op 12 November 1915
de actie begonnen bij den Bond van
Meuoelfabrikanteu. 25 November ont
ving de Bond bericht, dat de patroons
machtiging kregen 2 cis. loonsverhoo-
ging toe te staan ais tijdelijken duur-
tetoeelag.
D© iiuoabehiiakers antwoordden,
dat de eisch van 3 cta werd gehand
haafd. De voorzitter van den fabii-
kantenbond had daarop een onder
houd met den voorzitter en den secre
taris van den meutoelmakersbond,
waarvan het gevolg was, dat het loon
op 32 ets. zou worden gesteld. Vele
arbeiders hebben dit loon reeds ver
kregen.
Ook met de bohangerejiatroons na
men do onderhandelingen denzelfden
loop. Ook daar zal het loon met 2 ct.
omhoog gaan, evenwel zullen plaat
selijke omstandigheden in acht geno
men worden.
Zoo zijn in verschil lende provincies
de loonen gestegen. Dit schrijft spre
ker toe aan de groeiende macht van
de organisatie der werknemers, llij
dringt er daarom op aan, de organi
satie nog meer te versterken, opdat de
eisch van 3 ct. ingewilligd worde.
De bondsvoorzitter, de heer Van der
Wall©, behandelde den loop der acties
na 1914. Deze acti©3 richtten zich niet
tot wen Boud van Meubelfabrikanten
maar tot de patroons individueel. De
behangerspatroons behandelde de be
langen der werklieden niet ernstig.
ZfJ Helen Hun ledett vrij wal
ze wilden doen op het gebied van
loonaverhoogng. Het gevolg was, dat
er niets gedaan werd. Toen braken er
stakingen uit. DH gaf agitatie onder
de patroon?, vooral omdat de behan
gers staakten in het voorjaar. Sta
king in den winter vonden ®e niet
*00 verschrikkelijk. Toen er ook in
kleinere plaatsen, zooa's Arnhem,
stakingen uitbraken, toonden d© pa
troons zich solidair met, him colle
ga's, waar do stakingen werdon ge
proclameerd. De arbeiders worden
uitgesloten, doch de patroons konden
dit mie), volhouden, zoo ook te Apel
doorn en andere plaatsen.
Dit leerde den patroons, met 'de or
ganisaties rekening te houden en tot
onderhandelen over te gaan. Toen
trad de crisis in, die boog, wal recht
was, Groote slapte trad in, waarvan
de patroons profiteerden door loons-
verlaging4 verkorting van ar) ddaduur
of ontslag.
Door de gezéllen-organisaties is in
de crisis een f 100.000 aan steun uit
gekeerd. De bond ving in dezen sleoh-
ten tijd nog met 450 leden vooruit Dit
toont do kracht van don Bond.
Sommige patroons maakten een
'slechten tijd door, ronder dat zij hun
personeel ontsloegen. Hiervoor brengt
spr. dezen patroons hulde. Er waren
er echter ook, die niet zoo welwillend
handelden.
Langzamerhand werd de werkloos
heid minder, nu bedraagt zij 1.80
Daardoor kon de strijd voor hooger
loon opnieuw aanvangen. De gezellen
zullen niet wachten, tot de patroons
raeedeelen, dat de crisis geëindigd ia
De crisis in het meubelvak i 8 geëin
digd. Het hoofdbestuur van den ge^
zeJlenbond xerzet zich tegen een duur-
t©toeslag, omdat dit een lapmiddel,
een gratificatie is. Het hoofdbestuur
eischt loon voor de arbeiders, omdat
de prijren nooit meer zullen dalen.
Dit bewijst spreker daaruit, dat de
prijsstijging ontstaan door de droogte
in 1911, niet in de volgende jaren is
te niet gedaan.
De laatste 15 jaren vertoont een re
gelmatige stijging. Wat duur is blijft
duur. Een duurletoeslag echter kan
eiken dag ingetrokken worden. Daar
om Is loonsverhooging de eenige
compensatie tegen de prijsstijging
Daarop verhaalt de heer Van der
Wall© dezelfde geschiedenis van de
actie, die door den vorigen spreker
reeds gereleveerd waa Doordat de
voorzitter van den Behangerspa-
troonshond reeds loonsx-erhooglng had
gegeven, voordat de hond daartoe be
sloten had, kreeg hij onmin met zijm
medebestuurders, trad af als voorzit
ter en bedankte als lid.
Spreker prijst de loyale houding
van dozen afgetreden voorzitter, den
heer Pander, tegenover zijn gezellen.
De Haarlemsohe patroons zullen
een verhoogüxg van 2 cenit geven aan
gehuwden en kostwinners. Spreker
noemt ieieren kostwinner. De gezel
len eischen 3 ets. De actie is niet ge
ëindigd. De weg tot verbetering is
lang. 0\©r den derden cent moet
met de patroons onderhandeld wor
den. De eisch is niet onredelijk. Een
verhooging van 3 ct., of 10 Is niet
ox-erdreven.
De organisatie van de patroons is
zeer invloedrijk. Deze moet dus be
wogen worden, dat zij adviseert den
derden cant ook te geven. Volgen de
patroons dat advies niet, dan kunnen
er stakingen komen.
Ook met den Bond van Behangers
patroons is men nog niet klaar. Het
hoofdbestuur van dezen Bond zetelt te
Haarlem, voorzitter is de heer Scheer,
secretaris de heer C. xran NleL De or
ganisatie van de gezellen is hier te
Haarlem ook stevig. Hier kan dus ge
handeld worden.
In andere plaatsen zijn exvtnwel nog
vele ongeorganiseerden. Dat moest
in dezen tijd niet bestaan. Er is wel
een weg, om de ongeorganiseerden tot
lidmaatschap te verplichten, dooh de
actie voor het collectief contract gaat
voor. Maar later .moeten de ongeorga
niseerden begrijpen, dat hot niet aan
gaat, om de andere vakgenooten de
kastanjes uit 't vuur te laten halen.
Dan zullen die acties ook sneller suc
ces hebben. Spreker xvekt op, de orga
nisatie steeds sterker te maken, opdat
na don vrede de gezellen kunnen be
letten, dat aan de verkregen loonen
getornd zal worden.
Maar nu is aan de orde de derde
cent, aldus besloot spr.
Daar niemand rich voor het debat
ojigaf, dankte de voorzitter de beide
sprekers en wekte de ongeorganiseer
den tot toetreding op.
BIERPRIJSVERHOOGING EN HET
FOOIENSTELSEL.
Men deelt ons mede, dat op initia
tief van den Gentralen Bond van Ge
ëmployeerden de landelijke vakbon
den, t. w. de R.-K. Bond, de Neutrale
Vakbond en eerstgenoemde organisa
tie van Geëmployeerden in het Hotel-,
Café-Restaurant- en Koffiehuiahou-
dersbedrijf besloten hebben, naar
aanleiding van de jongste bierprijs-
verhoogingj. gezamenlijk een lande
lijk© actie te voeren, opdat de kellners
schadeloos zullen worden gesteld
voor dc uit deze en andere prijsver-
hoogingen voortgevloeide nadeelen
Besloten werd den werkgever» te
veraooken om, teneinde aan deze na-
deolon tegemoet te komen, aan de
kellners een minimum-loon te beta
len, de bestaande loonen te venhoogeu
met het bedrag, wat aan minimum
loon wordt verlangd, en daarenboven
den toeslag, welke in vole inrichtin
gen van de kellners wordt geheven
voor het bezoldigen van ander perso-
nedl of anderszins, af te ©©haffen.
Met nadruk werd er op gewezen,
dat het niet in de bedoeling der vak
organisaties ligt het publiek te ver
zoeken. bij liet verstrekken van fooi
en, rekening te willen houden met den
verhoogden prijs.
De vakbonden zijn van meening,
dat, waar de liter met 1 cent verhoogd
werd en de prijs der glasverkoop met
1 cent en meer eteeg. de ondernemers
uit deze meerdere winst het verlang
de loon wel kunnen betalen.
Kamer van Koophandel.
In de Februari-vergadering van de
Kamer van Koophandel, die Dir»®-
dagavond ten Stad'huize werd gehou
den, ontbraken de heeren 1 learns.
Janzen, Geyl en Kremer.
Voorzitter was de heer A. de Clercq.
De openbare vergadering word dit
maal omstreeks half 9 geopend, om
dat, naar de Voorzitter later mee-
decide, eerst in zitting met gesloten
deuren was beraadslaagd over het al-
of-niet Sn het openbaar behandelen
van het rapport inzake de heffing
xan een tabaksaccijns, zooals die door
Minister Treub was voorgesteld.
Er was tot openbare behandeling
besloten en die werd aan de orde ge
steld, nadat mededeeling wae gedaan
van eenige ingekomen stukken.
De VOORZITTER vestigde er de
aandacht op, dat de Kamer xwJ is waar
uit leeken op gebied der tabaksindus
trie bestaat, maar de Commissie uit
cle Kamer, bestaande uit de heeren
Jacobs, Janzn en Du four, hobbeni
zich door belanghebbenden doen voor
lichten en daarna een uitvoerig rap
port samengesteld.
De heer DUFOUR deed, namens de
Commissie mededeeling x-an het rap
port, dat naar we reeds vroeger me
dedeelden, opgesteld fs naar aanlei
ding van een verzoek van de Veree
niging x-an Tabaksfabrikanten in
Nederland.
De Commissie stelt voorop, dat in
Haarlem de tabaksindustrie, d. w. z,
het vervaardigen x*an sigaren en
rook- en pruimtabak, niet op groote
schaal wordt uitgeoefend. Opgaven
aan de Kamer van Koophandel, x-ooil
b'et jaarverslag over 1914 verstrekt,
betreffen slechts 5 fabrieken met to
taal ongeveer 70 volwassen werklie
den en 5 jongens. Er zijn echter nog
eenige andere fabrieken, zoodat vol
gens ontvangen opgaven het totale
aantal werklieden in deze tak van
nijverheid hier ter stede op ongeveer
125 geschat kan worden. Daarnaast
staan echter een groot aantal win
keliers in tabak en sigaren, en wel
volgens het laatste adresboek 128.
Hoewel dns de directe belangen van
Haarlem niet in zoo hooge mate alfl
die van andere plaatsen bij dit wets
ontwerp betrokken zijn, zijn zij toch'
niet zoo gering, dat men eeoi bespre
king overbodig kan achten.
Bovendien komt het de Commissie
voor, dat de Kamer dit ontwerp niet
alleen van een plaatselijk oogpunt
uit moet bezien, maar ook van uit een
nationaal.
Was d» belasting niet dringend
voor de schatkist noodig, dan zou het
zeker wenschedijk zijn haar achterwe
ge te laten, want juist door de vrij
wel algeheele vrijstelling van belas
ting Is hier te lande zoowel de ta-
bakshandel. als de tabaksindustrie tot
een zeer grooten bloei gekomen en
geven zij aan een groot aantal men»-
schen brood. Elke belemmering zal
ongetwijfeld ©enigen invloed hebben
en de vraag mag gesteld worden of
de inkomsten inderdaad zullen opwe
gen tegen het bezwaar van belemme
ring van de verdere ontwikkeling van
het bedrijf.
Zaken, zooals er thans ln ons land
talrijke zijn, die ontstonden doordat
een enkele man langzaam vooruit
kxvam, eerst alleen werkende, daar
na met enkele werklieden en bij welk©
niettemin toch de grondslagen ge
legd zijn van sommige zeer bekende
groote ondernemingen, zullen niet
meer gemakkelijk kunnen voorko
men, terwijl de kans niet gering is,
dat van de thans bestaande, door de
hoofee eischen aan de inrichting der
fabrieken gesteld, verschillende ten
grande zullen gaan.
Toch meent de Commissie dat. wan
neer men tot eene belasting moot ko
men, de voorgestelde de beste is en
dit temeer daar het ontwerp afkom
stig is van een commissie, waarin de
verschillende belanghebbenden ver
tegenwoordigd waren.
De xxot gaat uit van het beginsel dat
alleen het gebruik van sigaren, siga
retten en tabak hier te lande belast
moet worden en dat voor de overige
categorieën van belanghebbenden. nL
de planters, de Scheepvaart-maat
schappijen, de veemen, de makelaars
en de handlaars in ruwe tabak, in
verband met de groote internationale
handelsbelangen, en de bezwaren ann
eene heffing vorbondm, zooal niet go-
heel vermeden, dan toch tot ©cn mt
n i mum gereduceerd moeten worden».
Alleen de handelaars in ruwe tabak
zijn aan eenige administratieve be
palingen onderworpen, terwijl overi
gens de Invoer, handel en opslag aan
dezelfde bepalingen die thans gelden,
blijven onderworpen.
De belasting zal worden gelieven
xan het, artikel gereed voor gebruik^
op het oogenbük dat liet de fabriek
verlaat en bestemd is voor de bm-
nenlondach© consumptie. De vorm zal
zijn die von een banderolen-belaaung
xvaarbij de toe te verkoopen sigaren
elk van een banderol (zegel) zullen
worden voorzien, terwijl <üt
overigens op de verpakking xal won
den aangebracht. Met den prijs x an
het zegel, die 10 pCt. van den klein
handel prijs bedraagt, wordt dus de
prijs der artikelen verhoogd.
De artikelen voor den export won
den ondier de noodige controle vrii
uitgevoerd, terwijl bij invoer van het
tot' xorbniik bestemde product oen
gelijk accijns wordt geheven en bo-
xendien een Invoerrecht van 20 pCt.
der waarde verschuldigd zal zijn.
