Huu's Oageuo
TWEEDE BLAD
Zaterdag 12 Februari 1916
omcieele mededeelUgea der
Uaarlemscbe Handelsver-
eeniging.
Kantoor Jansweg U.
IS DE OPLICHTING VAN BUREAUX
VOOR ADVIEZEN GEWENSCI1T? j
IL
In liet vorige arukal is de aandacht
gevestigd op den band, die Crediet-
bank, Borgniaatschappij en Ad
viesbureau bindt. Er dient ech
ter reeds dadelijk op te wor
den gewezen, dat de werkkring der
Bureaux veel uitgebreider zal zijn,
dan de reeds genoemde samenwer
king. Want evengoed als de Midden-
etands-Credietbanken ook gelden Ico
nen aan hen, die zeK oen behoorlijke
zekerheid kunnen stellen, onafhanke
lijk van de Borgmaatschappij, even
goed kan het Adviezenb- reau iedcra
belanghebbende aan een pagendo
boekhouding .helpen, en verder van
raad to dienen bij de vele vragen, dio
zicii naderhand kunnen voordoen.
Hoe behoort nu it-et Bureau hare
taak op te vatten en te regelen zoowel
wat betreft de relaties met Borgmaat
schappij of Credietbank, als har© ei
gen werkzaamheden op het gc-bicd
van boekhouding'?
Uitgegaan zal moeten worden van
de bestaande administratie, hoe pri
mitief die dan ook rnoge zijn. In sa
menwerking met don belanghebbende
wordt getracht daaruit een voorloopig
overzicht van den stand van zaken af
te leiden. Dan komt wel vanzelf aan
liet, 'icht. wat tot dusverre niet deug
de en wordt geleidelijk overgegaan al
les zoodanig in te richten en te wijzi-
gen, dat alle uitgaven, vorderingen,
schulden op de juiste plaats worden
gerangschikt. Wil men van ©en blij-
vend succes verzekert) zijn, dun moet
de inrichting der boeken zoo eenvou
dig mogelijk geschieden en zich aan
do eigenaardigheden van reder be-
druf aanpassen.
Zelfs ondernemingen in hetzelfde
vak zullen als regel ieder hun eigen
systeem van boekhoud.ug moeten krij
gen. Immers, hier geschiedt de ver
koop in hoofdzaak op crediet, daar
contant, aisook omzet en voorraden
lunnen groote verscmllen aanw ijzen.
Is eenmaal de ingevoerde of verbe
terde boekhouding zoo vei- gevorderd,
dat een voortdurend toezicht niet
meer noodig is, dan komt de ambte
naar van het Bureau op bepaalde tij
den de boekhouding nazien, en zoo
noodig nog verdere voorlichting ge
ven. In samenwerking met den be
langhebbende wordt, aan het einde des
jaars een balans opgemaakt en kan
de persoon In kwestie zich verder
zelf helpen. Als lid van het Bureau
blijft echter steeds d© gelegenheid
open, bij voorkomende moeilijkheden
opnieuw advies te vragen.
Verder bestaat ©en groote categorie
zakenmenschen, welke wèl in het bo-
zd zijn van een boek..oudi r e, doch in
het onzekere verkeeren of hunne ad-
min istrn.tie op de juiste wijze en voor
hun bedrijf op de- meest geschikte
manier gevoerd wordt. Uier is de
fnak, welke het Bureau zich voor oo-
gen lïc-T' g" - i* veel gemakkelijker
omdat de bouw-'.offcn in ieder geval
in grootere mate voorhanden zijn.
Het spreekt w©i vanzelf, dat de ver
leende assistentie in uitgebrelden
vorm niet gratis kan geschieden. Over
het algemeen ©chter zal dienen ge
zorgd te worden, dat de tarieven zoo
laag mogelijk worden gesteld, om
zoodoende de Adviezcn-Bureaux voor
breed© kringen van den Middenstand
nuttig werkzaam te doen zijn. De mo
gelijkheid moet en zal ook bestaan,
da.t adviezen welke geen speciale kos
ten aan het Bureau veroorzaken, zoo
veel mogelijk gratis wonden ver-
slrekt.
In de praktijk is reeds bewezen,
dat de aanvankelijke vrees, uin aan
de ambtenaars van dergelijkeBureaux
inzage der boeken te geven, volkomen
ongegrond bleek te zijn.
De uitdrukkelijke verplichting van
geheimhouding, zoowel voor Direc
teur als ambtenaren, maar in nog
meerdere mate het algemeen vertrou
wen dat de Directeur persoonlijk be
hoort te genieten, zullen deze bezwa
ren gemakkelijk ter zijde stellen.
Er moet dus bij de aanstelling van
den directeur, zoowel als bij die van
zijn ondergeschikten nauwlettend in
het oog worden gehouden, dat hunne
belrouwbaarhcid boven alle twijfel
verbeven moet zijn en buitendien hol
practische zakenleven hun door en
door bekend is.
Voorzien van deze hoedanigheden j
zullen zij inderdaad als voorlichters
en raadgevers door de zakenmen-
schen aanvaard worden. En dit dringt
zooveel t© meer, omdat het arbeids-
beidsveld, hetwelk deze -bureaux zul
len te bewerken hebben, niet al.©en
begrensd is door alles wat met boek
houding samenvalt; doeh, dat het do
bedoeling is. de te verstrekken advie
zen betrekking te doen hebben op allo
aangelegenheden, die met het geheele
bedrijf van den handeldrijvend© en
industrieelen Middenstand in ver
band staan.
Hoe breed dit zal worden opgevat
en op welke wijze de Rijksnijverheids-
cousulenten een belangrijk aandeel
voor hunne rekening krijgen, hoop
ik nader mede te deelen.
A.1I. FIKKERT.
Secretaris Commissie van Midden-
stahdsbelangen.
DE VEUVOLG-BOEKHOUDCURSUS.
Zooals reeds eerder in deze rubriek
is medegedeeld, zal bij genoegzame
deelneming ©en vervolgcursus onder
leiding van onzen accountant, den
heer J. A B. Fibbe, gehouden wor
den.
Ook zal, omdat zich daarvoor reeds
eenige candid a ten hebben aange
meld, nog eens een nieuwelingen-cur-
sus wordem gehouden, waaraan, even-1
als vroeger, door de leden, hu» kin
deren en personeel kan worden deel
genomen.
Zij die van deze cursussen wen-
schen gebruik tc maken worden be
leefd verzocht zioh ten spoedigste
daarvoor te willen opgeven bij onzen
administrateur, Kantoor Jansweg 11.
De Secretaris,
JOH. M. SCHMIDT, j
AIGEMEENE NEDERLANDSCHE
BOND VAN INFORMATIE- EN 1NU
CASSOBUREAUX VAN DEN j
MIDDENSTAND.
De commissie belast met de oprich
ting van een lkmd van Informatie- en
Incasso-Buivau voor don Middenstand
heeft Kon. goedkeuring gevraagd op
de ontworpen en door de algemeeno
vergadering aangenomen statuten cn
hoopt die binnen afzienbaren tijd te
verkrijgen waarna ze onmiddellijk
met het Huishoudelijk Reglement aan
alle aangesloten Middcnstondsveree-
nlgingeii zullen worden gezonden.
Aan vereenigingen die reeds onmid
dellijk tot de oprichting van een In
formatie- en Incassobureau willen
overgaan, worden, desverlangd, gaar
ne inlichtingen verstrekt door den
secretaris der Commissie, F. H. Smit,
Groote Houtstraat 69, te Haarlem.
Olficiee! nieuws.
Aan d© stafbarichten ontleenen we:
WESTELWK OORLOGSVELD.
Van don Duitschen staf:
Ten N. W. van Vimy deden do
Franschen, na een urenlange artille-
riovoorboreiding viermaal eon poging
om de daar verloren loopgraaf te
herwinnen. AH© pogingen misluk
ten.
Ook ten Z, van de Somme kondon
do Franschen niets van de verloren
ste'lim terugwinnen.
Een der Duitsche kabel-ballons ls,
zooder'bemanning, losgeraakt en bij
Vail'y over de vijandelijk© linie ge
dreven.
OOSTELIJK OORLOGSVELD.
Van den Duitschen staf:
Ten N. van hel Driswjaty-meer
weid de aanval van oon sterke Rus
sische afdeeling afgeslagen.
Servië, Montenegro,
Albanië en Salonikl.
OM EN BIJ SALU-Mhl.
De Ij ij zond ia© cc-riet.pond-.nt van de
„Times'' to Saloniki deelt mede, dat
de troepen, der centrale mogendheden
nu ook de zuidelijke toegangen iet
M'onastir versLarkeh en diat de Uuitsch
Uostenrijksche troepen daar en te
Ghevgcli belangrijk versterkt worden.
't incident met de
,,Bars5ong".
Do „Daily Telegraphgeeft het vol
gende omstandige verhaal van het ge
val met de „Baralong".
De stoomboot „Nicosian" met een
lading muildieren voor de bondgenoo-
ten, had geen passagiers. De beman
ning bestónd uit kapitein, stuurman
en zes matrozen, terwijl zich 10 A 12
Amorikaaneche veedrijvers aan boord
bevonden. Deze laats:© waren afkom
stig uit het Zuidelijk deel der Ver-
ooingd© Staten en mannen van een
gehard ras, van welke was te ver
wachten, dat zij zich tegen een aan
slag van Duiisctiers zouden verzetten.
Toen de „Nicosiande kust van
Europa naderde, rapporteerde de
wacht eensklaps een Duitschen on
der/, ee-ür die zich in de nabijheid be
vond an onverwacht te voorschijn
was gekomen. De Duitsche vlag werd
Se hese tien en een torpedo afgeschoten
io de „Nicosian" trof; de beschotten
bezweken echter niet en qij zonk
slechts een voet dieper en helde naar
bakboordzijde over. Zij liet een boot
neor en maakte een andere gereed,
terwijl de onderzeeër 6 of 7 granaten
afvuurde. De veedrijvers achtten het
H veiligst op de „Nicosian" te blijven
en weigerden in de boot te gaan waar
in het scheepsvolk en de kapitein zich
hadden begeven. Deze had een vreemd
so or tig vaartuig zien aankomen en
wellicht wilde hij rich haasten om
dit to ontmoeten.
Da Duitsche officier had, naar men
ondersteld, nog maar één torpedo in
voorraad, die hij wilde bewaren voor
het aankomende schip; of ook wilde
hij wellicht uit zuinigheid drie of
vier bommen gebruiken in plaats van
een torpedo. Hij zond in één zijner
Uvce booten mannen mot bommen
om de Nicosian te vernielen. Nauwe-
welijks echter was d'e bemanning der
boot aan boord gekomen, of de on
derzeeër werd door het nieuw aange
komen schip de „Baralong" in den
grond geboord. De kapitein van den
onderzeeër begaf zich daarop even
eens naar de „Nicosian" om zich, al
daar aangekomen, ©ver te geven.
De veedrijvers intussChen, |ziery;lv>
dat de „Nicosian" bleef drijven,
meenden de beste partij te hebben ge
kozen, toen zij een Duitsche boot za
gen aankomen met hommen, wnaniM-
zij begrepen, wat men voor had. Hier
over verwoed wapenden zij zich met
zware ijzeren staven van drie voet
lang en vielen daarmede op de Duit-
schers aan, toen deze aan boord wa
ren gekomen. Een of twee van hen
weiden teistond gedood; de overigen
Hopen in alle richtingen en zochten
overal een toevlucht, maar werden
a!lcn achterhaald en afgemaakt.. In-
tussclien kwam de Duitsche kapit.
met de bemanning der tweede l>oot,
welke hetzelfde lot onderging. De ka
pitein liep maar de brug. hopend© ge
zien en gered te worden door rlen
commandant van de „Baralong
Men bond echter twee staven aan zijn
voeten, waarna bij over boord word
geworpen.
Wij zu.len thans niet nagaan, of de
veedrijvers al dan niet in hun recht
waren. l\ aarschijniijk zouoen man-
non van welke natie ook voor hun lo
ven gevochten hebben in dergelijke
omstandigheden, schrijft het Llad.
Ter Zee.
I GEWAPENDE KOOPVAARDERS.
De Duiische pers bespreekt met in
stemming (naar Wolff meldt) de
Duitsche nota over gewapende koop
vaardijschepen.
De „hreuzzeitung" bijv. ziet er ©en
hoogst belangrijken stap In, welke
een keerpun. in den oorlog kan wor
den. Heit Duitsche volk zal vol ver
trouwen aJle gevolgen dragen en
achter do regeer hik staan, wanneer
deze aan d© beproefde dapperheid
van de Duitsche marine vrije baan
verschalt
De gep. kapitein tor zee Persius
j zegt in het „Berl. Tageblatt": Van dit
Ioogenblik af heeft ons duikbootwa-
pen legen vijandelijke bewapende
handelsvaartuigen wat meer de vrije
hand, al is ook aan alle valstrikken,
i zooals bijv. het voeren van een val-
sche ving, nog geen einde gemaakt
In elk geval zullen do bemanningen
van onze du ik booten herademen. Zij
hebben nu me©r bewegingsvrijheid.
De „Lokal Anz." schrijft o.a.: de
rest zal van de ontwikkeling der din
gen afhangen maar de hoofdzaak
is dat de duikbootcnooriog zal ople
ven en hij meet ook opleven, want
dozo alleen treft Engeland recht
streeks en knaagt aou zijn levens-
zonuw.
'in de Vossisohe Ztg. schrijft Georg
Bernhard onder den utei „Verscherp
te duJkbootoorlog": „Nu uit de aan
de memorie toegevoegde bijlagen
blijkt, dut de bepalingen van de Brit-
sche admiraliteit niet enkel voor het
z.g. oorlogsgebied, doch ook voor de
Mlddellandsche Zee van kracht zullen
zijn, zal de verscherpte duikbootoor
log thans overal gevoerd worden,
waar d© Britsehe vlag wappert op
bewapende Britsch© koopvaardijsche
pen. Wij twijfelen er niet aan, dat op
grond van de huidige, bewijskracht
bezittende uitlatingen de neutrale re
geeringen het recht van Duitschland
zullen erkennen, zijn duikbootoorlog
meedoogenloos voort te zeiten, zooals
zijn levensbelang dat eisebt. Wanneer
wij thans mets meer kunnen ontzien,
hebben de neutrale regeeringen dat
aan Engeland te wijten, dat hun re-
geerjngvn heeft belogen, hun vlaggen
heeft misbruikt en met de levens van
hun burgers cn oneerlijk spd heeft
ge.'peul'1."
Het Berliner Tageblatt verklaart:
De om' haar noodzakelijkheid met
spanning en ongeduld verwachte me
morie brengt wat noodzakelijk en on
afwijsbaar was geworden, ra wat hij-
na geen dag langer had kunnen ge
mist worden.
Ook de Oostenrijksehe regeering j
aldus de Kreuzztg. heeft gelukkig
het in haar jongst© no'a ingenomen
standpunt laten varen. Met de moge
lijkheid om bewonende dat betee-
kent alle vljand'Tuke koopvaardijsche
pen, voor torpedeeren te beschermen,
door er een paar Amerikaaneche pas
sagiers in te zetten, wordt definitief
gebroken. Uit de Oostenrijksehe nota
leeren wij, dat d© termijn ten gunste
vn.n de neutrale schepen ingesteld, op
29 Februari zal afloopen. Men moet
dat goedkeuren, opdat de schepen in
de vaart waarop zich neutralen bevin
den, nog in havens zullen kunnen
binnenvallen, onder de oud© bepalin
gen.
HET ENGELSCHE STANDPUNT.
De maritieme medewerker van de
Times wijst er op. dat meer en meer
koopvaardijschepen weerstand bieden
aan duikbooten en meestal gelukkig
zijn ontkomen. Alle gevallen zijn wol
niet bekend maar men kan herinne
ren aan de Cashgar, die bij Malta
tweemaal op een duikboot heeft ge
vuurd, aan de City of Marseille, die
bij Sardinië met acht scholen een
duikboot op d© vlucht dreef en aan
de Plata, die den 27en Januari 'n
Duitschen onderzeeër heeft beschoten
en waarschijnlijk geraakt. De „Cla»
mactavish" zou vermoedelijk ©cn
duikboot verdreven hebben, al moest
zij het tegen een zwaar bewapend
schip afleggen.
Deze incidenten, vervolgt de Tïmcs-
medewerker, zijn van belang in ver
band met de Amerlkaansclie nota's,
over bewapening van koopvaardij
schepen. Het voornaamste punt in de
ze nota's, over bewapening van koop
vaarders het verblijf in Amerïkaan-
I sche havens kan worden ontzegd,
ton zij onder dezelfde voorwaarden als
voor oorlogsschepen en tenzij de oor-
logvoerende mogendheden een in vijf
artikelen geformulcerden eisch van
de Vereenlgde Staten onderteekenen.
Amerika verzoekt iedere mogendheid
deze verklaring te onderteekenen mits
dezelfde verklaring door haar vijan-
den eveneens wordt onderteekend.
De aanvaarding van de Amerikaan-
8che formules zou feitelijk ontwape
ning van koopvaardijschepen betee-
kencn, want Amerika houdt vol, dat
aan het recht daartoe ernstige twijfel
bestaat. De „Times" meent, dat En
geland, door zich aan de eischen te
onderwerpen, stc-rk in het nadeel zou
komen tegenover zijn vijanden.
't Algemeen Handelsblad schrijft:
Met den inhoud van de laatste Duit
sche nota, handelende over bewapen
de handel sstoómers, zal v.el elke neu
trale mogendheid zich volkomen kun
nen vereenigen.
Bewapend© handelsschepen, di©
oorlogsdaden kunnen en blijkbaar
wenschen te verrichten, hebben niet
het recht door den vijand ander dan
als oorlogsschepen behandeld te wor
den.
En ook neutrale mogendheden kun
nen en mogen niet anders doen dan
gewapende haivlolssxxunei-s als oor
logsschepen boschouwen. Wij meenen
dat in Nederland nooit anders ge
handeld is en dat Britsohe handels-
stoomers, die Nederlandsche havens
aandoen, steeds ongewapend zijn.
Wij hebben ons echter afgevraagd
wat d© Duii-scho regeering rnet haar
waarschuwing aan neutrale mor*nat
heden bedoelt? Want werden Brit-
sche handelsschepen In d n rtuikboo-
tenoorlr.tr anders behandeld dan oor
logsschepen? Handelsschepen zijn.
immers r©?ds zonder waarschuwing
getorpedeerd? En in de gevallen -dat
tijd werd gelaten tot ontscheping van
de bemanning had men lo. slechts t©
doen met ongewapende handelssche
pen (zeerduidelijk bliikt. ook uil do
Duitsche rapporten dat de overgroot©
meerderheid der Britsoho schejirm
ongewapend is) en werden 2o. de han
delsschepen Inderdaad behandeld a's
oorlogschepen... die de vlag streken-
Juist daarin zal de a anleid big le
vimden zijn, dat Bri l sche handels
schepen in enkel© gevallen zirh wa
penden. Zoo 2ij neutrale havens lx>
zochfen, was dit niet mogelijk, bra. ht
het onoverkomelijke bezwaren me/ie.
Zoo zij geen neutrale havens bezo-li-
ten, gaven zij geen enkel rocht prij®,
veranderden zij in hun status tegen
over den vijand niets.
Wij hebben ons afgevraagd: is i-i
deze nota reeds te zien het eerst© go-
volg van den afloop der onderhand*»,
lingen mot president Wilson? Wil dit
zoggen, dat de Duitsche oorlogssche
pen on dus ook de Duitsche duik
booten d© tegenwoordig© wijze
van oorlogvoeren tegen handelssche
pen uitsluitend tegen gewapende
handelsschepen zulten voortze-'te-n'
Tegen handelsschepen, niet want
van men de mogelijkheid vai
bewapening veronderstelt, - wan
dat zou alle Briteclie handels
schepen beteekenen maar van wl
kor bewapening men zekerheid he. 'U
Zoo ja, dan vragen w ij ons af h<-«
krijgen do oorlogsschepen die zeker-
höid zonder onderzoek En een ©chip,
dat onderzocht is en dat dus de
vlag gestreken heeft op welke an
dere wjze zal het behandeld worden
dan ongewapende handelsschepen?
Ongewapende handelsschep, n won
den in den grond gel/oord hun 1/c-
maniüng in open booten op ze© gela
ten.
Er is dus ik® iets in de nota, dat
ons niet geheel duidelijk is. Maar op
zichzelf beval de nota slechts volk s
men juiste en redelijke opmerkingen
en wij meenen reden te hebben voor
gegronde hoop, dat hierin «en begin
te zien is van een menschenlijker \V ij-
ze van oorlogvoeren ter zee.
Een treffen ter zee.
Uit Berlijn wordt officieel gemeld:
In den nacht van 10 op 11 Fcbr. slie
ten bij een torpedobooteaanval onze
booten bij Doggersbunk, ongeveer 120
zeemijlen ten oosten van de kust, op
verscheidene Engelsche kruisers, die
op de vlucht glngc-n.
j Onze booten begonnen d© vervol
ging, boorden den nieuwen Engcl-
Bchen kruiser A r ab 1 c in den grond
en troffen een anderen kruiser met
een torpeda Wij redden den com
mandant van de Arabic, benevens 2
officieren en 21 man.
Wij bekwamen noch schade, noch!
verliezen.
De Engelsche admiraliteit deelt me
de, dat de vier kruisers in dit Duitsche
bericht bedoeld vier mljnvegers zijn
geweest. Drie dezer mijnvegers zijn
behouden teruggekeerd.
Over vrede.
EEN FRANSCHE UITLATING,
De ..Temps", sprekend over da
herhaalde pogingen van Duitschland,
om afzonderlijk vrede te sluiten,
merkt op. dat deze campagne go-
inspireerd sahijnt door de Duitscho
fmancieele wereld, die de vreeselijke
economisch© gevolgen van den oor
log vreest. De „Terapszegt. dat als
waarlijk de Duitsche financiers cn
de keizerlijke kanselarij het herstel
van den vrede aangaven op den
grondslag van het status quo aula
dat geschiedt omdat ze die voorwaar
den nog de meest gunstige achten,
1 waarop Duitschland nu nog kan ho-
Haariemmer Halletjes
KE N ZATE R D AG A V ON D- P RA ATJ E.
Er ziin heel veel knappe menschep
In de wereld, maar toch bestaan er
dingen, die zij óók niet tot stand
kunnen brengen. Bijvoorbeeld met
de linkerzij en den linkerschouder
6tcvig tecren den wand gaan staan
en dan het rechterbeen optillen, zon
der om te vallen. Ook niet om.
zwaaiende met de linkerhand, van
rechts naar links cirkels te beschrij
ven en tegelijkertijd met de rechter
een cirkel op papier teekenen van
links naar rechts. Wi© dat niet. ge
looft moet het zelf maar eens probee-
ren en mii den uitslag van zijn ijverig
pocen laten weten aan het bureau
r.roote Houtetraat 53.
Zoo is tot dusver ook de steen der
wiizen nog niet gevonden, wel heb
ben we in een stad als Haarlem zoo
iets als de wijs der steenan, hetgeen
iedereen met eigen ooren kan waar
nemen, wanneer hij door de Groote
Houtstraat loopt en een van die groo
te petrolcumwagens passeert. Dan is
het rumoerig als in een compositie
van Richard Strauss. Ook blijft nog
altiid over te ontdekken het perpe
tuum mobile, of de eeuwige bewe
ging. vervaardigd door menschen-
hand. Menigeen di'e daarnaar zocht
heeft nan 't einde met zijn hoop ook
zi'n versland verloren. De quadra-
tuur van den cirkel is ook nog ©en
vraagstuk, dat op zijn oplossing
wacht, aangezien de verklaring van
den examinandus op een examen
..een vierkante jongen, die opgaat in
een ronden hoepel" niet op den naam
van wetenschappelijk aanspraak ma
ken mag. Wel schijnt dezer dagen
le ziin opgedost. hoe iemand dood
alleen een kring kan vormen (waar
voor andere zou ie zeacen minstens
drie menschen noodig zijn) en dat
nog wel geen natuurlijken kring,
maar een Kunstkring.
Intussehen dien ik het hierbij, om
niet te geleerd te worden, te laten.
Maar toch wil ik den lezer nog even
leeren. wat de onfeilbare automaat
ia Dit is geen grapje, zooals de op
merking van den machinebouwer
een gewone machine heeft aan één
man toezicht genoeg, een automa
tisch werktuig heeft er twee noodig";
zulke dingen zegt een mensch in een
moodelooze buL Wol is het een feit,
dat sommige automaten nog wel
eens haperen. Merkwaardig genoeg
nemen ze altiid, zonder fout, ons geld
aan, maar geven nie»t altiid de waar
er voor terug en dan komt er een
official met- een ontstemd gericht aan
te nas. die het geheimzinnige toestel
onensluit en de transactie in orde
maakt.
Hiermee is nog altijd niet gezegd,
wat de eenige, onfeilbare, nooit ha
perende automaat is. Als je een
steen in de ruiten van een politie
bureau gooit, komt er vast en zeker
een airent van politie uit. Dit zullen
vele lezers aardiig en merkwaardig
vinden, maar ik raad hun ten drin
gendste af. daar de proef van te ne
men. Een vroolijke automaat kan,
uit den aard van de zaak, een bu
reau van politie nooit zijn.
De reclame, op verschillend gebied,
is langzamerhand een afzonderlijk
vak. biina zou ik zeggen ©cn weten
schap geworden. Daarmeo is vol
strekt niet gezegd, dat er over alle
linies beter cn smaakvoller geadver
teerd wordt Voor me ligt een kaart
van een handelaar in schrijfmachi
nes. waarin een prentje is afgedrukt,
voorstellende een manspersoon, die
ons een echrijfmaohinc voorhoudt.
Maar wat stelt dat mannetje Yoor
Een eoort van clown, met eon vier
kanten hoed op. een lange blauwe
jas aan en een verloonen gezicht,
beslaande uit een mond als een
brievenbus, roode kringen onder een
paar koeienoogen en een jenever
neus. Als zoo'n personage op je kan
toor een schrijfmachine kwam aan
bieden. zou je hem niet eens ontvan
gen. Is zijn afbeelding dan een deug
delijke reclame
Met annonces voor brillen gaat hel
niet anders. Allerlei rare mannetjes
met groote hoofden en spitse neuzen
worden afgebeeld met het nieuwste
lorgnol op den neus. Als het publiek
op de gedachte koint„zoo zio ik er
nu uit. wanneer ik dat veelgeprezen
brillotie ga dragen", dan koopen de
menschen het al niet meer. Het fs er
toch niet om te doen, een raar pop
petje te teek enen. dat de aandacht
wel trokken zal, maar ©en geheel
tot stand te brengen, dat een aange
nomen indruk op de menschen
maakt.
Vroeger adverteerde een kostschool
mei een cliché, dat niet voor courant-
druk geschikt was. Afbeeldingen naar
photographieën. met hun lioht en
donker, komen op ruw papier niet
tot hun rechtdaarop passen alleen
groote liinen, open omtrekken. Inde
annonce werd nogal ophef gemaakt
van het fraaie gebouw en zijn mooie
iiceing. helaas, de cliché gaf van dat
alles niets te zien, dan één groote,
zwarte vlek, zooilat een grappen
maker bü de advertentie sohreef
„Kostschool bij nacht". Als de kost
schoolhouder een aardige lijntccke-
ning van zijn huis had laten maken
en ddArvan een diohó bij de adver
tentie gevoegd had. zou de annonce
©en uitstekenden indruk hebben ge
maakt. Nu heeft iedereen er over
gelachen 1
Ziehier een staaltje, dat één woord
twee tegenovergestelde beteekenissen
hebben kan. Als een adverteerder
zegt„ik maak reclame -voor deze
nieuwe stof", dan wil dat zeggen,
dat hij die 6tof aanbeveelt. Maar
wanneer daarop een koojyjr komt en
twijfel uitspreekt, of dio stof wel
deceliik is en kleur houdt, geeft hij
ten antwoord „als ze u In 't gebruik
niet voldoet, kunt u gerust komen
reclaniceren". Dat wil dus zeggen
ov©r de sterf komen klagen.
Het doet denken aan de vraag:
,,Wat is het zwakste levende wezen
■ter, wereld
De bacil, want ze is zóó klein, dai
je haar met hel bloote oog niet kunt
zien.
En het sterkste
Ook de bacil, want ze velt den
sterksten man ter neer.
Open Brief can de Maan.
Beste Maan, ik heb u iets te vra
gen en weet niet, lwe ik u bereiken
moet Onze post-administratie, die
goed in haar soort is en alle spoor
lijnen en stoombooten uit haar hoofd
kent. terwijl ze bovendien in boeken
gedrukt staan, weet nog geen be
hoorlijk middel tot vereen ding van
brieven en postpahkotten aan u. Wel
ziin wij gewoon, als we een beetje
met olknar twisten, te zeggen„loop
naar de maan maar niemand weet,
welken kant of je daarvoor moot
uitgaan. Als we dkaar in vertrou
wen zeggen „die X. gaal naar de
maan", dan bedoelen we daarmee,
dat hij te vaak naar het koffiehuis
loopt of dobbelt of' speculeertzoo
als ge riet. waarde Maan, brengen
wij uw naam niet altijd met plezierige
dingen in verband. Laat het u troos
ten. dat de romanschrijvers en dioh-
t-ers zonder u niet zouden kunnen
bestaan. Als gij niet in hun boeken
voorkomt, dan ontbreekt er iets.
Beste Maan, laat ik maar met
raïin boodschap voor den dag komen:
Waarom lachtgij toch?
Ja, want gij lacht. Dat is duidelijk
te zien. Den eenen keer valt het meer
in 't oog. dan den anderen. Als het
stonnt en de wolken langs u heen
iagen, dan is uw lach nauwelijks
zichtbaar, maar bii stil weer. wan
neer de sterren vriendelijk flonkerend
om u heen staan, dan lacht ge har
telijk, zóó vroolijk op, dat wij men
schen op zoo'n avond naar boven
kijken en aandachtig luisteren, of we
u ook hoorden lachen. Som
migen beweren, dat ze hot vernamen
hebben, maar beste Maan, er wordt
wol wat veel gebluft op onze oude
aarde en in den laatsten tijd is er
dat niet minder oo geworden.
t Doet er ook niet toe, of gij hard
op lacht of niet. be®te Maan ik
denk alleen van niet. want gij zijt
zoo oud en de ouderdom schatert het
niet meer .uit, als de jeugd, maar
glimlacht alleen, omdat hij zooveel
gezien en beleefd heeft en daardoor
weemoedig geworden is. Maar ik zou
toch wel willen weten, waarom gij
lacht, waarde Maan Lacht ge ons
uit. omdat wij in dit korte leven
elkaar nog zooveel onaangenaams
nandoen. kleinigheden opblazen tot
gewichtige dingen. kwaad van
Ikander spreken, alsof één van ons
zonder gebreken wasIs het uit
spot. Maan, dat gij lacht?
Of ls hot uit zenuwachtigheid
Wii ziin namelijk óók zoo zenuwach
tig. hier od deze onruslige aarde.
Het zal niet lanc meer duren, of
iedereen is hier zenuwziek of zenuw-
zwak. Hoeveel oorzaken we daar al
niet voor gevonden hebben, kunt gii.
Maan. u zoker niet voorstellenéén
van de redenen zal wel wezen, dat
WH onze eigen geringe persoonlijk
heid zoo belangrijk vinden en ver
goten, die te vergelijken met onze
omtseving. Als wii meer gewend
ren naar u te zien. beste Maan. en
naar de sterren om u heen en te
overdenken, hoe klein en nietig
daarbij ons persoontje is, dan zou
den we wol minder last van onze
zenuwen bobben.
Maar neon. Maan. wij mogen
lachen uit zenuwachtigheid, gij niet
Waarom zoudt gij ook, in uw rust,
zonder levend© wozone, mecwenie-
lend met de aarde, zóó dicht bij on«
en toch zoo geheimzinnig, al hebben
wii iu onz© wijsheid namen gegeven
alle kraters en bergen, die wij
met onze klikcrs oo uwe oppervlakte
hebben ontdekt
Waarom lacht gil dan, Maan 7
Toch niet uit hooghartigheid, uit
minachting, uit trots? Lacht gij uit
medelijden Ja, dat moet het zijn,
Maan. Gij. die ons In zoo menig" n
helderen nacht, wanneer wij in ver
driet en zelfkwelling den slaap niet
konden vatten, hebt getroost met het
koele licht, dat gii zelf leent van de
zon. gii zult in vriendelijk medelij
den op ons neerzien. Onze oude
aarde, waarop wii voor u den indruk
moeten maken, dat wij dooreen-
wriemelende mieren ziin. schudt van
den donder der kanonnen, zijn
dampkring wordt verscheurd door de
iammerklachten van hen die sterven,
omdat de menschen elkaar te lijf
ziin gegaan gil weet liet Immers
ook wel. Maan. want gij hebt met
uw glimlach on hen neer-coz-en, wan
neer zii. getroost door uw licht, noa
een laatste maal opzagen naar bo
ven en dan het laatste geluid gaven
en stil bleven liggen, dood.
Ja. Maan. dat moet bet zijn. Med^
liiden is in uw glimlach, wanneer gij
od ons neerziet, op ops en onze twis
ten. Wanneer zal het ziin. Maan, dat
eii ons weer in vrede zult zien Hoe
vaak zult gii uw baan, geregeld door
geheimzinnig© wetten, waaraan wij
met diep ontzag denken, nog moeten
gaan. vóórdat de kanonnen zullen
roesten en het graan weer zal op
schieten boven de graven cn ieder
mensch terugkeert tot 2:jn arbeid des
v red es
Ach. Maan, gii antwoordt niet, gij
glimlacht alleen: laat mij in uw
koelen clans rustig slapen en onz»
nardnche ellende vergeten.
FIDF.LIO.
