Huturs Qiesu!
Db Europeesche Oorlog.
TWEEDE BLAD
Zatardag 19 Feoruarl 1916
Servië, Montenegro,
Albanië en Saionikt.
DE KONING VAN MONTENEGRO.
Dc Matin" verneemt uit Bordeaux:
Do koning van Montenegro en do ko-
n ik lijk© familie zullen zich binnen
kort vestigen te Lormont, nabij Bor
deaux.
GRIEKENLAND EN DE CENTRALE
MOGENDHEDEN.
Uit Athene wordt aan de ..Tftgliche
Rundschaü" geraeldt, dat or, volgens
de Griokeclie bladen, ©ene overeen
komst is getroffen tusschen de cen
traio mogendheden en Griekenland,
waarbij eerstgenoemden zich ver
plichten, na den oorlog de schade,
di© particulieren door het bombarde
ment van Saloniki geleden hebben,
te vergoeden. De Grieksche regeering
zal daarvan een staat opmaken.
•DE TOESTAND IN GRIEKENLAND.
Het ,.Bcr). Togèblatt" vernoemt uit
Sofia Volgens de mededeeJingen van
een geloofwaardig nersoon. die uit
Athene over Fiorina en Monastir l«
Sofia is aangekomen, wordt de toe
stand in Griekenland met den dag
kritiek er. Vele districten zijn zonder
levensmiddelen. De vertwijfelde be
volking loon' te hoop voor de stad
huizen en eischt kradhttee maatrege
len van de regeering in d,en onhoud-
linren toestand te brengen. De nood
te vnorn.1 orroot in de oostelijk van Sa
loniki gelagen streken, aangezien de
bevolking ten gpvolgp van 'de bezet
ting door de Franschen en Engel
en it-n van den spoorweg geen leveus-
iuiddelen meer toegevoerd krijgt, "in
den laatsten tvjd "zijn vele families uit
Diama, Seres en hawalla naar Pi-
reus vertrokken. In Saloniki heeracht
een namek. in Athene gaat het volk
gebukt onder de duurte der levens
middelen. Toevoer van industrieels t
productie ontbreekt volkomen. De
stemming is er zeer vóór de centrale
mogendheden, de argwaan tegen
Buten riie is geheel verdwenen.
DE STRIJD IN ALBANIë.
De rimes'" verneemt uit Saloniki
In Servische officieele kringen
wordt verklaard, dat de achterhoede
van het Servische leger niet succes
stand houdt b:i Tirona en ten noor
den v»n Durazzo en drie aanvallen
doorstond.
VLIEGERSACTIE.
Reuter seint uit Saloniki:
Ten noorden van Saloniki is oen
vliegtuig door een Fransche aëropla-
j - neergeschoten, eri vermeestert!. De
waarnemer was gewond en werd ge
vangen eenomen, de bestuurder wist
te ontkomen.
Zestien Fransche vliegtuigen heb
ben een aanval gedaan-op het spoor
wegstation van Stroemnitza en de
nabur!g-> kampen Zij werden door
een Dnitech luchteskader aangeval
len Alle vliegtuigen echter keerden
veilig en wel naar de basis terug. De
verliezen van den vijand zijn onbe
kend.
DE GEVANGENNEMING DER
CONSULS IN SALONIKI.
De ,.N. F. Pr esse" meldt: Ktamil
Dasie. de thans in vrijheid gestelde
Turkschc consul-generaal in Saloniki,
T die daar met de andere consuls van
het Viervoudig Verbond werd gevan
gen genomen, deed aan den Turk-
schen gezant te Weenen het relaas
van zijn arrestatie. De consuls met
vrouwen, kinderen en personeel wer
den als misdadigers behandeld; bij de
gevangenneming werden bun gola-
den revolvers voorgehouden, terwijl
zij gedwongen werden zich nan den
I liive te laten fouilleeren. Daarna wer-
I den zij, zonder dat zij gelegenheid
1 hadden de noodige kleeren, onder-
goad. geld en kostbaarheden in tc
pakken, weggesleept Op het steoan-
schip Memphis" werden zij vervol
gens naar Toulon gebracht en daar
achtereenvolgens od drie geheel ver
vuilde eahenen ondergebracht en ten
slotte aan boord van den kruiser
..Lutetia" gebracht. Hier werden zij
op zeer ruwe wiize behandeld, zonder
dat men rekening er mee hield, <lat
er vrouwen en kinderen bij waren.
Op 29 Jan. vernam Kiamil, dat hij en
.zijn personeel waren vrijgelaten;
geld en kostbaarheden kreeg hij niet
terug. Men riod hem om. wanneer
hii Frankrijk had verlaten, dit langs
diplomatieker! weg terug te vorderen,
maar verstandiger zou het zün een
en ander in dc gegeven omstandighe
den als verloren tc beschouwen. Op
30 Jan. vertrok hij naar Gcnève, na
dat hij zijn eerewooixl had moeten
geven gedurende den oorlog noch het
Fransche grondgebied, noch dat der
geallieerden te betreden.
DE VREDESONDERHANDELINGEN
MET MONTENEGRO.
't Correspondenliebureau seint uit
Weenen:
Den 2den Februari vervroegde zich
de Montenegrijnsche gevolmachtigde
minister Javo Popovic, in gezelschap
van den secretaris-generaal van het.
Montenegrijnsche ministerie van bui-
tenlandsche zaken Ramodonowïc, bij
den vertegenwoordiger van het Qoe-
tenrijksch-Hongaarsche ministerie
van biute.nl andsche zaken te Cettinj©
en verzocht dezen een door den Mon-
tenegrijnschen minister-president ad
interim, den minister van justitie,
Medtulovic, ge leek end voorstel aan
kon in k Nicolaas naar dezen te willen
G-oorzenden.
In het genoemde stuk verzoahten
de Montenegrijnsche ministers dc»
koning zich daarbij beroepende op
het feit, dat de Oostenrijksche gede
legeerden ter plaatse waren voor de
vredesonderhandelingen, om welke
hij zelf had verzocht te beginnen
zijn onderhandelaars onverwijld te
willen benoemen en machtiging ver-
leenen.
Daar de Montenegrijnsche minis
ters feitelijk niet in de mogelijkheid
verkeerden met den in Frankrijk ver-
toevenden koning in verbinding te
treden, nam de Oostenrijksch-Hon-
gaarscho regeering het schrijven aan
en deed dit tookómen aan do Spaan-
6che ambassade aan het Hof te Wee
nen met het verzoek het verder te
willen doorzenden.
Op een desbetreffende vraag van
den Spaanschen ambassadeur werd
dezen medegedeeld, dat de Oosten-
rijksch-Hómft aars oho regeering er
geen bezwaar tegen liad, dat de Fran
sche regeoring, op wier gebied de ko
ning van Montenegro zich thans be
vindt van do voor dezen bestemde ine-
dedeeling kennis kreeg.
Van den kortig is tot dusverre geen
antwoord ontvangen.
De strijd om Erzeroem.
De „Morning Post" verneemt uit
Petrograd, dat men van 't gebeurde
j in de acht-en-veertig uren, die den
val van Erzeroem onmiddellijk voor
afgingen, kan samenvalt ui als volgt:
Twaalf mijlen grondgebied met acht
forten vermeesterd door den wervel
storm van do Siberische troepen.
Het veldtochtsplan was ongeveer "t
volgende:
Bij (l vervolging der vluchtelingen
het doorbroken Turkscbe centrum
terugdringend tol onder dc kanonnen
van de forten van Erzeroem. dreig
den. de Russen In den lieginne de on
doordringbare Dewe-HoyunsteHmgen
van het oosten Jangs den koristen
weg van Kopeibaoi en HaasankaJa
onder den voet te loopen.
De Turken deden een wanhopige
poging om den Russischen aanval
i tot staan te brengen door een uitval
naar de vlakte, ruaar ze werden ach
ter de fortenlime teruggedreven.
De uitval overtuigde ongetwijfeld
de Turkscbe bevelhebbers, dat de Rus
sische strijdkrachten over voldoende
kanonnen beschikten om de forten
van Dówe-Boyan bezig te houden.
Intueeehen toonde in het zuiden,
in do streek van Melazghert. een af
zonderlijke Russische colonne groot©
activiteit. Zij rukte op tol Kuyss,
sneed de Turken van Erzeroem af en
dreef hen in dc richting van Mush en
Bitlis. De vluchtelingen werden ver
volgd en door verschillende bewegin
gen werd de indruk gewekt, dat de
Russen voornemens waren de forten-
linie om te trekken door een flank- i
beweging uit het Zuiden. Terzelfder
tijd hielden andere Russische strijd
krachten te land en ter zee den uiter
sten linkervleugel van de Turken in
hot kustgebied van u© Zwarte Zee be
zig,, waarvan een vliegende caonne,
hoofdzakelijk uit Siberische troepen
besta an ut>, de Dumluudgu-keten ver
meesterde. Deze colonne werd enkeie
dagen uit het oog venoren, die zij
waarschijnlijk gebruikte om zich den
besten weg te banen door het land.
Terwijl te minden van sneeuwstor
men en onder vijftig 4 zestig graden
vorst deze beweging werd onderno
men. verschenen troepen aan den
Gurdjaboyaz-pas, voortdringend nam
Erzeroem van het noordoosten uit.
Langs twee wegen naderden zij het
fort Karngubik. Het schijnt dat de
beslissende siag werd geslagen dooi
de Siberische troepen, die de forten
Karaguluk en Tafta vermeesterden.
Do Siberièrs drongen toen als een
wervelstorm door achter de forten
van Dewe Boyan en binnen 24 uien,
waren ze van alle zeven forten mees
ter.
Na dc tijding ontvangen te hebben
van de inneming van Erzeroem sein
de president Poincaré aan den
Jsnor „Ik verzoek Uwe Majesteit,
dc warme gelukwenschen van Frank
rijk te willen aanvaarden met liet
groote succes, dat het dappere Rus
sische leger te Erzeroem heeft be
haald."
De Tsaar antivoondde„Zeer ge
voelig voor de gelukwenschen, die
gil uit naam van Frankrijk tot mij
hebt gericht, veraoek ik U de verze
kering te willen aanvaarden van
mijn innige erkentelijkheid en van
de gevoelens van innige trouw, die
Rusland verbinden met dc dappere
1' ransclie natie."
Verspreid rveuws
von deoorlogsvelrfen
DE STRIJD IN ELZAS.
Men schrijft uit Zurich aan 't Ate.
Handelsblad:
Nu zijn ook sedert eenige dagen
de Fransch-Zwitsersche grenzen in
het noorden des lands streng geslo
ten. De militaire maatregelen, door
Duitschland gedurende do laatste da
gen in Elzas genomen, zullen nu zon
der twijfel door afweer van Fran
sche zijde gevolgd worden. Intusschen
is door beide tegenstanders dc actie
alweer begonnen. Den Duitschers is
hot gelukt met behulp der békende
Oostenrijksche automobiel-kanonnen
hun projectielen tot binnen den ves
ting-gordel van Belfort te werpen.
De Franschen hebben niet verzuimd,
evenals bij de eerste aanvallen op
Belfort, het opstellen van meer bat
terijen onmogelijk te maken, door de
Haanemmer Halletjes
EFN Z ATERD AGA VONDPR AATJE.
„Do Raad der gemeente Bloemen-
,daal. overwegende dat telkens bij
«den aanvang des jaars blijkt, dat de
„gemeente-ontvanger gebrek aan kas-
„geld beeft en dit zich ook thans doet
gevoelenaldus luidde een onl-
werp-Raadsbesiuit. dat natuurlijk
ten doel had, in die behoefte te voor
zien.
„Ik wou." zuchtte Jan Kortkas, toen
hij van dit raadsbesluit hoorde, „ik
Wou. dat ik een gemeente was."
„Waarom?" vroeg zijn vriend.
„Ach," zei Jan Kortkas, „als een ge
meen le gebrek aan kasgeld heeft, be
sluit ze daarin, te voorzien en dan i s
er meteen in voorzien."
„Ja jui6t," bevestigde zijn vriend.
„Maar wij particulieren," ging Jan
opgewonden voort, „wij zijn er lang
zoo goed niet aan toe. Als mijn kas
leeg is. kan ik plechtige besluiten ne
men. zooveel als ik wil, er komt geen
cent binnen."
„Je hebt golijik," antwoordde de
vriend, die evenwel tegelijk schuins
rechts langzaam retireerde naar de
kamerdeur, .,het is een moeilijke we
relrl. waarin we leven."
Beiden zwegen een oogenblik, daar
op zei Jan Kortkas zachtjes voor zich
heen, „als ik voorloopig maar tien
lulden had
De vriend antwoordde niet „Kort
en goed," zei Jan, „kun je mij een
tientje leen en?" en keerde zioh naar
zijn vriend omhelaas, de kamer
was leeg, de vriend was al gevlucht!
„Was .lk maar een gemeente,"
zuchtte Jan Kortkas opnieuw, terwijl
hij zijn portemonnaie opendeed cn
daar niets in vond, dan een traan,
dien hij er een uur te voren in had
laten vallen
Deze tragische geschiedenis herin
nert me aan dc tentoonstelling op
financieel gebied, die binnenkort te
Amsterdam gehouden zal worden cn
waarvan blijkbaar veel verwacht
wordt, andere zouden venschillende
gemeente er geen subsidie aan ver
leend hebben. Het i9 dan ook een feit,
dat verschillende belangrijke aa>ken
op dit gebied nog nimmer zijn afgie-
beeld en ik ben er heel nieuwsgierig
naar, om eens een tekort te zien.
Overal hoor je van tekorten en nog
nooit heeft iemand er een gezien,
'k Bedoel niet een rekening of een
kasboek, die na veel cijfers tc hebben
gegeven, met een nadeelig saldo slui
ten die moeten veeleer „omschrij
vingen" genoemd worden. Neen, een
heusch, echt tastbaar tekort, dat zou
ik willen zienl
Er zijn nog wel meer dingen waar
we veel van hooren, maar die we
nooit onder dc oogen gehad hebben,
bijvoorbeeld de „ruime blik", die een
wethouder van financiën op den toe
stand van de gemeente hebben moet;
iedereen weet wat blik en wat een
bl'k is, maar wie zag ooit in tastbaren
vorm een „ruimen blik", zóó dat je
hem meten kon en uitmaken, hoe
hoog en hoe breed hij is.
Het zou lang niet onaardig wezen,
om hier meteen tentoon te stellen dc
.gepaste zuinigheid", waar ge
meentebesturen den mond zoo vol van
hebben en de krenterigheid, die, naar
gelang van omstandigheden de Raad
en het College van B. en W. gewoon
zijn elkaar te verwijten.
Maar vooral en in de allereerste
plaats zal op de tentoonstelling de
aandacht getrokken worden door ,,den
eerlijken belastingbetaler". Een des
kundige heeft mij verzekerd, dat
89 procent van de aageslagenen dc
waarheid niet 6preken. Onder de
overschietende elf moet dus de brave
man gezocht worden, die eerlijik zijn
belasting opgeeft. Hij moet op een
heel hoog voetstuk staan, in een af
zonderlijke kamer van het tentoon
stellingsgebouw, waar de bezoekers
alleen met het hoofd eerbiedig ont
bloot, mogen binnengaan. Op zijn
hoofd moet een groote knobbel zicht
baar wezen, voorstellende de knob
bel der. rekenkunde; op zijn gezicht
'ligt een uitdrukking van scherp ver
stand wegens het begrijpen van in
gewikkelde en slecht gestelde belas
tingbepalingen. Zijn oogen zijn blauw
als de hemel, zijn blik f6 open, om zijn
mond speelt links de vriendelijke
glimlach, die den brave kenmerkt en
rechts een trek van vastberadenheid
in de lijnen van zijn hand kun je le
zen, dal de waarheid hem lief is bo
ven al, zelfs boven hel dak van zijn
huis uit. Met zijn eenen voet vertrapt
hij een adder, die den Leugen voor
stelt en met zijn anderen wijst hij
goedkeurend naar een slanke vrou
wenfiguur, de Waarheid, die de hand
op zijn schouder gelegd heeft.
Voor dit beeld (want het zal een
beeld zijn) wordt stellig een prijs
vraag uitgeschreven.
Het spreekt van zelf, dal er op de
tentoonstelling plaats is voor ver
schillende beelden die ook als versie
ring buitengewoon welkom zullen
zijn. „De man uit één stuk" bijvoor
beeld die een paar maal 's jaars aan
de kiezers wordt aanbevolen, wanneer
er een vacature is, zal een zeer groote
attractie wezen, vooral omdat het in
dezen tijd van kunsttanden heel
moeilijk wezen zal, hem te vinden.
Heel veel eer is ook in te leggen met
„de rechte man op de rechte plaats"
en wanneer daarnaast nog wordt af
gebeeld „de voorzitter, die met ijzeren
hand het scheepje veilig door de
branding sluurt," zal deze afdeeling
een waar succes voor de tentoonstel
ling blijken te wezen.
Zulke dingen wegen bost op tegen
allerlei dooie statistieken en formulie
ren en leggen het misschien alleen af
tegen eeu strijkje met thee. Maar wie
of wat kan dan ook tegen iets zoo
heerlijks concurreeren?
Midden in de groote zaal van het
tentoonstellingsgebouw wil ik„ op een
wit satijnen kussen, uitstallen
de bclattina die iedereen voldoet.
Nu ie het gemakkelijk, om maar
opening van een geweldig en onon
derbroken artillerievuur. Vooral Lut-
terbach en Mülhausen moeten reeds
zeer geledon hebben. Intusschen gaan
de Duitschers voort nieuwe troepen
in den EJzas te brengen; in de laatste
dagen werden verschillende dorpen
op de Zwitsersche grens door de ci
viele bevolking ontruimd, om plaats
te maken voor meer trepen. Uit het
feit, dat het aantal der ballons-cnp-
tifs die dag en nacht ter observatie
boven het Duitsche terrein zweven,
meer dan verdubbeld Is, zou men mo
gen opmaken, dat er een aanval van
Fransche zijde gevreesd wordt, en
dat de aanvoer der Dttitiehe vérster-
kingen meer of minder verhand
houdt met het aangekondigde offen
sief der geallieerden, dat in den El
zas een gunstig operatie ter rein voor
zich heeft.
Uit Engeland.
IN ANGST.
De Manchester Guardla vertelt 'n ver
haal van den laatsten Zeppelin-aan
val in Engeland. De directeur van
een museum in het Noorden van En
geland, bezorgd voor de schilderijen
in Londen, kreeg verlof om een be
roemd modern schilderij zoo lang in
zijn museum tc bergen. Hij reisde er
mee naar het Noorden. Een eind vóór
hij zijn bestemming bereikte stond de
trein stil, en in de verte klonken de
ontploffingen van Zeppelin-bommen.
Een paar uur zat de directeur in den
trein met het kostbare schilderij op
zijn schoot, in vreezen en beven.
Amerika en Duitschland
Reuter aeint uit Washington:
Naar verluidt, heeft minister Lan
sing aan Bernstorff medegedeeld, dat
de Vereenigde Staten er od moeten
blilven aandringen, dat Duitschland
zich in al ziin gedragingen aan de
internationale wetten houdt, aange
zien de Entente-inogendJieden niet
toegestemd hebben in eenige wijzi
ging ten opzichte van de bewapening
van koopvaardijschepen.
Lansing zal de overeenkomst om
trent de „Lu6itania" ouder ziin bc
rusting houden en die eerst later
nubliceeren, te zamen met de verze
keringen. die de Vereenigde Staten
van Duitschland hopen le ontvangen
omtrent de beperkingen in de voor
genomen gedragslijn ter zake van de
nieuwe onderzeeërs-campagne. Zoo
deze verzekeringen zullen gegeven
worden, zullen zij. naar beweerd
wondt, in een afzonderlijke nota be
lichaamd worden.
Men verneemt ook. dat het voor
naamste bezwaar der Vereenigde
Slaten tegen de aanvaarding der
overeenkomst inzake de „Lusitania"
als leiddraad voor de oorlogvoering
in de toekomst., slechts bestond in
liet feit. dat de verzekering, die
DnitscJiiand reeds vroeger heeft ge
geven. dat passagiersschepen, die
geen tegenstand bi-eden. niet zonder
voorafgaande waarschuwing getorpe
deerd zullen wouden, daarin niet
bepaaldelijk belichaaand of herhaald
worden.
De Oostenrilksche kennisgeving,
waarin verklaard wordt, dat gewa
pende koopvaardijschepen als oor
logsschepen zullen behandeld wor
den. is nu gepubliceerd. Zij is ge
dateerd van 10 Februari en komt in
hoofdzaken overeen met de reeds
openbaar gemaakte Duitsche verkla
ring over dit onderwerp.
Nader seint Reuter nog
Na het onderhoud met Bernstorff
verklaarde Lansing, dat Amerika
slechts een volledige overeenkomst
ten aanzien van de oorlogvoering met
onderzeeërs zou aanvaarden, omvat
tende de punten, voor welke Amerika
in het verleden heeft gestrodpn. bo-
een pen op te nemen en te schrijven,
dat dit of dat gebeuren moet. Wanneer
dit aan de journalistiek verweten
wordt, heb ik daar de juistheid wel
meermalen van gevoeld. Wat i s de
belasting, die iedereen bevredigt? heb
ik mij afgevraagd en ben er op uit
gegaan, om dal te vernemen.
De eerste bij wien ik terecht kwam
was een sigarenhandelaar, het va'k
dat zich bij uitstek leent voor het be
spreken van economische en andere
aang'i'egehheden. „Wat dunkt u,"
zoo vroeg ik. „van de belasting, die
voorgesteld wordt te heffen op tabak
en sigaren?"
,,'k Ben er niet voor," zei hij. „De
tabak is een genotmiddel voor milli-
oenen inen6Chen in ons land, schrij
vers en dichtere hebben onder den
invloed van sigaar, pijp of cigarel
hun heerlijkste denkbeelden gelere- -
gen. Die te belasten zou een misdaad
zijn."
„Wat lijkt u dan beter geschikt om
ie belasten?" vroeg ik.
„Het biljart bijvoorbeeld," zei hij. i
„Als dat gebeurt wordt het biljart-
spel duurder," zei ik. .„Speelt u zelf
biljart?"
„Neen," zei hij.
Ik dankte hem vriendelijk voor zijn
advies en ging verder naar een café
dat ook. zooals iedereen wel weet.
buitengewoon geschikt ie voor het in- 1
winnen van nuttige adviezen op eco
nomisch en ander gebied. Daar was
mijn vriend Van Peuteren bezig met
biljarten, maar hij zette een oogen
blik zijn queue neer om mij van goe
den raad te dienen,
„Naar ik hoor," deed ik opmerken, i
„zou de belasting op het biljsrl zoo -
buitengewoon billijk wezen I"
„Die dat gezegd heeft is een uilskui
ken." verklaarde van Peuteren. „Bil- i
jarten is een gezonde beweging, die 1
veel nut geeft bijvoorbeeld aan men-
sohen, die urenlang op kantoren zit- I
ten. Het zou bijna een openbare m,s- i
daad wezen, zulk een hygiënisch spel i
te bolasten. Als je een artikel zoekt, -
nevens verzekeringen voor de toc-
komst,
Dc Verecnisnle Staten zijn van
meening, dat de mcdedecling van
DuHschland ten aanzien van de on-
derzeeërs-campagne in strijd Ls met
1 de vroecer opveceven verzekeringen.
De Vereenigde Staten beschouwen
een handelsschip, dat gewapend is.
i voor de verdediging, als te behooren
tol dezelfde klasse als een schip
zonder kanonnen.
Lansing zeide verder, dat Amerika
de immuniteit voor schepen van
stoomvaartlijnen uitgebreid we nacht
te zien tot alle handelsschepen.
Op Zee.
'T GEVECHT BIJ DOGGERSBANK.
De secretaris van de Engelsche Ad
miraliteit maakt bekend:
Naar aanleiding van het feit, dat
tn de Duitsche bladen nog steeds
het onjuiste bericht gepubliceerd
wordt en door correspondenten in
Duitschland naar de neutrale mo
gendheden wordt overgeseind, dat in
don nacht van 10 Febr. bij Doggers-
bank twee oorlogsschepen of twee
mijnenvegers In den grond zijn ge
boord, deelt de admiraliteit nog eens
mede. dat door d<m vijand vermoede
lijk één van de vier mijnenvegers,
die bezig waren met het opruimen
van mijnen, nl. de Arabis in den
grond is geboord, doch dat de ando
re onbeschadigd naar de haven te
rugkeerde.
EEN GEVECHT OP HET TANGANJI-
KAMEER.
Reuter seint uit Kaapstad:
Hier is een treffend reiaas ontvan
gen over de vermeestering van een
Duitsche kanonneerboot op het Tan-
ganjikameer op 26 December door
twee Britsche motorbooten. De ka
nonneerboot kwam 's morgeus te acht
uur in zicht, waarop de motorbooten
onmiddellijk met vollen stoom opvoe
ren tot den aanval. Zij openden het
vuur op een afstand van 2500 yards.
Bij het tweede schot werd het draad-
looze apparaat der Duitschers ver
nield. Het derde schot trof de kanon
neerboot beneden de waterlinie. De
boot keerde Uien en vluchtte, maar
do motorbooten voeren sneller en een
vijfde sohot doodde den kapitein van
dn kanonneerboot, die vroeger tot de
„Kónigsberg" behoorde. Twintig mi
nuten nadat het gevecht begon, gaf
de kanonneerboot zich over. Zij was
niet ernstig beschadigd; de machines
en kelels waren niet getroffen en
binnen ©en week waren de noodige
herstellingen aangebracht. De ka
nonneerboot had een vijf maal groo
teren tonneninhoud dan de motor-
booten te zamen.
De vermeesting was te danken aan
do schitterende actie der Britsche
kanonniers. Zij vuurden vijftien scho
len af en terwijl niet volle vaart werd
gevaren in onstuimig water werd de
kanonneerboot twaalf malen geitrdf-
fen. De bevelvoerende Engelsche offi
cier kreeg eon grootsche ovatie toen
hij aan wal kwam. Een Belgisch offi
cier wilde hein omhelzen en duizen
den Inlanders voerden een krijgsdans
uit terwijl ze hun hoofden met zand
inwreven.
TRAWLER ZOEK.
De stoomtrawler .Cornelian" uit
Hull, die den Uen Januari met ecne
bemanning van 9 koppen naar zee
vertrok, is nog niet teruggekomen,
zoodat het schip officieel als verloren
wordt beschouwd.
Over vrede.
EEN PACIFISTISCHE UITING.
De „Nederlandsche Anti-Oorlog
Raad" ontving een schrijven van een
bekend Engelsch pacifist, waaraan
we 't volgende ontJeenem:
„Het Is merkwaardig te zien, dat
dat veilig belast kan worden, neem
dan spoorkaartjes. Dóér kan niete
tegen wezen. Maar 't biljartspel,
nooit 1"
„Je reist niet veel, wel?" vroeg ik.
.Geen tweemaal in een jaar,"
zei hij.
Daarna ging hij op één been 6taan,
rekte zoover als hij kon over het bil
jart heen en maakte een prachtige ca
rambole. Ik betuigde aan zijn rug
mijn dankbaarheid voor hot advies
en ging naar den spoortrein, die zoo
als iedereen wel weet meer dan eeu
andere plek, geschikt is tot het in
winnen van nuttige wenken op eco
nomisch en ander terrtfin.
„Er wordt mij verzekerd," zei ik
tot mijn vriend Flapperman, die ook
naar Amsterdam moest, ,dat de belas
ting op spoorkaartjes zoo rechtvaar
dig zou wezen. Wat dunkt je daar
van?"
„Wie dat beweert is een domoor,"
zei Flapperman. ,Jk reis veel, zooals
je weet en mag dus van ervaring
sprekenwelnu, het reizen geeft aan
de menschen vrijmoedigheid van op
treden, verruimt hun horizon, ge
went hen aan orde en regelmaat,
kortom i6 een van de beste opvoedings
middelen. Dat belasten zou de samen
leving een halve eeuw terugzetten.
Maar als je oen goed artikel zoekt om
belasting van te vorderen, neem dan
tabak en sigaren: die vragen haast
naar belastingl"
„Rook je zelf?" vroeg ik.
„Nooll," zei hij.
Ik wist nu genoeg.
De belasting die algemeen voldoet,
ls die, welke door een ander gedragen
wordt.
Zooals we ons nog wel zullen her
inneren, hebben oen weck of wat ge
leden 14 leden van den Raad een be
zoek gebracht aan de lichtfabrieken,
hetgeen tot 15 zou zijn geklommen,
indien niet een van de Raadsleden
als solist had willen gaan. Dit getal
van 15 is heel niooi.cn daarom is het
de tesenorer e'karoter staande par
tijen in dezen grooten twldoorlog,
1 wier doeleinden zóó uiteenteopeod
1 schijnen dat hun leiders verklaren
L dat, hoe verschrikkelijk veel ook de
oorlog kost, er nog geen mogelijk-
he;d bestaat om een grondslag te vin
den voor 'vredesbesprekingen, ibMjk
i kens hun laatste uitimren in «rrooto
lijnen hetzelfde doel hebben en beiden
blijken te strijden voor datgene, wat
het best kan bereikt worden door
vreedzame samenwerking, ja, zelfs
uitsluitend hierdoor.
In den loop van zijn rede over de
vredesvoorwaarden, den Oden De
cember In den Rijksdag uitgesproken,
heeft de Rijkskanselier gezegd: „De
oorlog kan alleen eindigen door een
vrede, welke, naar menschelijk oor
deel, ons een waarborg geeft tegen
herhaling".
Wat Duitschland nu verlangt, is
dus blijkens dit gezegde veiligheid
tegen nieuwe oorlogen. Ook Groot-
Rrittannië en Frankrijk eisehen ech'-
ter veiligheid. De vernietiging van;
.het Pruisische militarisme", wat de
Engelsche eerste Minister verklaarde
een der Encrel6che doeleinden te zijn,
beteekent dit en niets meer. Het :s
een algerneene overtulgine geworden
dat de „militaire overhenrsching
van Pruleen" een bedreicine is voor
de veiligheid en om deze reden wordt
haar vernreUfilng gevraagd. Indien
dus deze beide beweringen juist zijn,
bestaat de mogelijkheid om tot over
eenstemming te komen. Men betwij
felt echter, of sommigen van hen die
zeggen veiligheid te verlangen, wer
kelijk over de voorwaarden, waar
door all'één veiligheid kan verzekerd
worden, willen tot overeenstemming
komen. Hot wordt daarom noodzake
lijk vast te stellen wat deze voor
waarden zijn. en eenige verkeeivJc'
gedachten omtrent die veiligheid in
het licht te stellen.
Het vraagstuk van nationale vei
ligheid ia een der belangrijkste
vraagstukken voor de wereld in rton
tegen woord lg en tijd, eb hr-t is er een
waarbij onzijdige volkeren evenveel
belang,hebben als de oorlogvoeren
den.
Er is slechts één wee, waardoor de
veiligheid van Staten verzekerd kan
worden. Het is dezelfde, waardoor de
veiligheid van den burger in den
Staat verzekerd is: door de vaststel
ling van wetten die tol grondslag
hebben rechtvaardigheid en veilig
heid voor alten, terwijl er een macht
moet zijn die tot de naleving dier
wetten kan dwincren. De volkeren, die
werkelijk veiltelieïd wen sch en en voor
ieder de gelegenheid willen "open
stellen tot vredelievende ontwikke
ling, moeten zich vereen teen. met het
doel om de veiligheid van elkander te
waarborgen door een samenstel van
Internallonale wetten, met de bepa
ling, dat alle geschillen die t»re°ehen
eenige van hen mochten ontstaan,
van welken aard ook, zullen opgelost
moeten worden langs den weg van
vrede en re<dit.
Volkeren, die de algerneene veilig
heid boven hun eigen voordoelon
plaatsen, zullen zich zonder aarzelen
bij zulk een verbond aansluiten. De
volkeren die een verlicht inzicht heb
ben in hun eigen voordeel, zullen
zich aansluiten. Want alleen door
zulk een overeenkomst kan het tot
een werkelijke veiligheid geraken.
De weigering van een volk, om zich
bij zulk een verbond aan te sluiten,
zal aantoonen dat dat volk meer oog
heeft voor zijn schiinvnondeelen dan
wel een teleurstelling, dat er nu maar
8 liefhebbers zijn gekomen voor een
bezichtiging van het openbaar slacht
huis. Wat mag daarvan de reden we
ten? Misschien dat hel slachten van
koeien, varkens en hunne soortgenoo-
ten geen heel plezierig schouwspel
's maar een goed Raadslid behoort
toch een stootje te kunnen verdra
gon I
Zou er niet iets anders kunnen we
zen? Verbeeld je een oogenblik. dat
er een héél groot aantal bezoekers
aanwezig was, dat bij ongeluk een
hunner met een machine in aanra
king kwam en fijngemalen werd, dat
zijn droevig overschot daarna terecht
kwam bij pas geslachte dieren, w:.'
zou in de drukte dan zoo'n ongelukki
ge missen Ik werk deze schrikkelijke
voorstelling niet verder uit, laai die
liever met het volste vertrouwen aan
de verbeeldingekracht van den lezer
over brcede Raadsleden vooral zou
den iu dit.geval eenig gevaar kunner
loopen.
Nu komen nog de waterleiding en
de gemeente-reiniging aan de bomt
en bij voorbaat mogen we ons ai spü-
een op de vraag, hoeveel belangstel
lenden de visites aan die instellingen
meemaken zullen. De waterleiding i i'
'i wel winnen, denk ik. 't is wat ple
zieriger bedrijf dan de reiniging.
Hiermee zijn de gemeentebedrijv -n
dan bekeken, behalve het kunstbe
drijf. Hebben al de Raadsleden we
zenlijk en werkelijk het Frans IJa's
Museum al gezien? Het zou meik-
waardig wezen. Schilderijen gaan de
meeste menschen kijken in een o n-
d e r e stad, niet in hun eigen. Als B.
en W. een bozoek aan het kunstbe
drijf organlseeren, zal dus menigeen
daarvan willen gebruik maken.
FIDELIO.
