NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. - Opgericht 1883.
S3 Taarcang No. 10054
Verschijnt dagelijks; behalve op Zon- en Feestdagen.
VRIJDAG 17 MAART 1916
HAARLEM'S DAGBLAD
ABONNEMENTEN ADVERTENTIËN:
per drie maanden: ^an 1regels 75 Cts.iedere regel meer 15 Cts. Bulten het Arrondi«sement
Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd Haarlem van 1—5 regels 1.—elke regel meer/' 0.20. Reclames 30 Cts. per regel,
is (kom der gemeente) met het Letterkundig Weekblad „De Abonnement aanzienlijk rabat.
Zaterdagavond"1.50 Advertentiën van Vraag en Aanbod, van 1—5 regels 40 Cts. per plaatsing,
Franco per post door Nederland2.— féyelke regel meer 10 Cts. contant.
UtS S^Ü, "voir Itartan" 1 I I I OJT'/, Redactie en Adfflidstaae: Groole HouBtraat 53.
r „de omstreken en franco per post. 0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 eo der Administratie 724.
Uitgave der Yennootschap Loorens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zulder Bultenspaarne 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De Verzekering der (per week) geabonneerde!» wordt gewaarborgd door „The Ocean" Rokin 161, Amsterdam-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
ZATERDAG 18 MAART.
Brongebouw: Concert D.I.N.D.U.A
Soc. Vereeniging: Muziekvcreem-
ging Vereenigd© Vrienden, eerste uit
voering.
Cinema-Palace: Voorstelling.
Biosc. Theater, Gr. Markt: Voor
stelling.
Iliosc. Theater, Barteljorisstraat:
Voorstelling.
Ambacht»he«rlljko
raohien.
liet overlijdt» van den heer H. 1L
Beets te Heemstede, die ambachts
heer van Heemstede was, brengt de
vraag op do lippen, wat ia dezen tijd
ambachtsheer! ijse rechten beteeko-
neiv
ftlen kan daarop antwoordenzeer
weinig.'Aan de ambachtsheerlijkheid
is verbonden het z-g. „recht van col
latie'hetgeen boteekent, dat de am
bachtsheer gehoord moet worden over
de benoeming van een predikant dor
Ned. Herv. Gemeen to. Feitelijk was
nu een rectit van veto: kon ue am
bachtsheer zich wel met de keuze
van aen kerkeiuaa vereenigen, don
was alles in orde, zoo niet dan'kon de
predikant het ambt niet aanvaarden
en moest dus een aai dor gekozen wor
den.
De beer liee'e beeft hierbij nooit
een spaak in 't wiel gestoken en liet
ouk als particulier aun de burgerlij
ke gemeente nooit lastig gemaakt; in
tegendeel hij werkte bij quaesiies over
wegen en wateren mee waar hij kon
en heelt m 1911 het archief vati do
ambachteheerlijkheid aan do gemeen
te Heemstede geschonken; «Je. neer 1J.
N. van Dooxriinck heeft het geïnven
tariseerd. zoodut het keurig van
een gedrukten catalogus voorzien
in hot Raadhuis te Heemstede gebor
gen is
A mbachtsh eerlijke rechten gaan
over op den oudsten zoon. Z© zijn
blijkbaar uit don tijd. maar blijven
dikwijls bestaan door ©en zilveren
band, daar bezitters van den titel en
de waardigibeid vaak door giften voor
de armen en dergelijke blijk geven
van belangstelling voor du plaats,
waarvan zij „ambachtsheer" zijn.
Toch kunnen dergelijke rechten uit
ouden tijd tot zonderlinge toestanden
aanleiding geven: zoo moet er in ons
land een gemeente zijn, waar het
recht van collatie Ld handen is van
iemand, die niet tot den Protestantr
schen godsdienst hehoort.
Stadsnieuws
STUKKEN VAN DEN RAAD.
li. en W. stellen voor de supjil.
begrouting dienst 1916 van het St.
Elisabeth'8 Gasthuis, opgemaakt tot
een bedrag van f 500, goed te keuren.
13. en W. stel len voor ter beschik
king van hun college te sleden voor
verbouw en inrichting van een vroe
gere wagenloods op het terrein van 't
ÜpcMibaar Slachthuis tot veemarkt
plaats, een bedrag van f 3450.
13. en W. doen dit voorstel ingevol
ge liet raadsbesluit van 1 Sept. 1915.
STAATSPENSIONNEER1NG.
In hotel Lion d Or vergaderde Don
derdagavond onder voorzitterschap
van den heer D. de Clereq de afdoe-
ling Haarlem van den Bond voor
Staats pensionneer ing.
In de eerste plaats deed de penning
meester, de heer W. G. Droog, reke
ning en vei antwoord iiig. Zijn admi
nistratie werd in orde bevonden door
de heeren Spie«rdijk en bariet.
De agenda voor de op 9 Mei a s. in
Amsterdam te houden algenieene ver
gadering gaf weinig aanleiding n i
bespreking, liet eenige punt, dat tot
meomngs verschil omtront do uitvoer
baarheid aanleiding gaf was het voor
stel van Arnhem betreffende het hou
den van een collecte in a le afdeolui-
gen voor do „afgewezenen" in de
weck van 9 December a s,
Men legde zich daurbij neder in
dien het hoofdbestuur een commissie
aanwees voor de richtige uitvoering.
Als afgevaardigden verklaarden zich
bereid de afdeelirig te vertegenwoor
digen de hoeren Droog. Botman,
Schram. Van Brederode en Spierdijk.
in de plaats van den heer C. Scig-
diagor, die bedankt had, werd als
van het bestuur benoemd de loer
Spierdijk.
Na een bespreking over den a.e.
propaganda-avond werd do vergade
ring eestotcn.
BALDADIGHEID.
De politie *üee*t tegen l jongens, die
giusx uiten m hel Biougebouw en die
van een ledige vdia Ju het Frederiks-
park, st-uk wierpen, proces verbaal
opgemaakt.
SPOORWEGDIEFSTALLEN.
Bij de poutie is aongtlte gedaan
namens co directie dei' il. IJ. Al.,
dat een op *4 F ebruari door het Bios-
copetii«aier op de Groote Markt al
hier aan de Luicago Bioscope te Kind-
hoven verzonden nXm met ter bestem
de plaatse is aangekomen.
Mevrouw D., wonende Dreef alhier,
heeft bij de politie aangegeven, dut
zij lusscheu 14 on 16 Maan vermist
een bruin lederen jekkor, met bonten
kraag en met bruin bout gevoerd, welk
oven een trapleuning gehangen waa
De politie onderzoekt de zaak.
KOFFIEHUISHOUDERS.
Donderdagmiddag werd in de Klei
ne Vereeniging een vergadering ge
houden vun koffiehuishouders.
Na verschillende besprekingen werd
besloten tot oprichting van een ver
eeniging van vorlofhouders, pachters
van vergunningen en vergunninghou
ders uitsluitend aan -- logeergasten.
Tevens werd besloten zich aan te
sluiten als afdceltng van den Nieuwen
Nederlandsehen Bond van Koffio-
huigliouKlers to Amsterdam.
Alle aanwezigen traden aJs lid toe*
Spoedig zullen in een vergadering de
zaken nruler geregeld worden.
Het bestuur werd definitief als volgt
gekozen: C. L. Ley en horst, voorzit
ter; F. Slot, secretaris; P. Knaven,
penningmeester, A. A. Rieu en A.
Meereboer, commissarissen.
ZINKD1EFST ALLEN.
De opkuopex P. M., wonende Spanro-
wouderstraat alhier, heeft aangiito
gedaan, dat van zijn wagen gister
middag een stuk zink was ontvreemdt
Van een leegstaande woning aan de
Leidschevaart zijn de zinken goten
afgerukt.
Ook van perceelen In BJoemendaal
is zink ontvreemd-
In verband met al deze zlnkdiefstaL
len is door de Haarlemsche recherche
een hoeveelheid zink in beslag geno
men bij een opkooper hier ter stede.
DeheerenW. L. Koelewijn
en Th. D. L. Smit alhier zijn benoemd
als deskundigen voor de waardebepa
ling van het meubilair, Inzake de pcx-
soneele belasting voor de gemeenten
Haarlemmerllede c.a. en Spaarndam.
JUBILEUM.
Den lsten April a.s. zal do heer S.
Eterman, machinebankwerker aan
de Centrale Werkplaats der 1L IJ.
S. M., den dag herdenken waarop hij
25 jaar geleden bij de maatschappij
in dienst trad.
COMMISSIE C TOT WERING VAN
SCHOOLVERZUIM.
De Commissie C tot wering van
schoolverzuim, na periodieke aftre
ding thans bestaande uit de loden:
Mej. J. G. van Duyn en de heeren.:
J. H. Visser, D. Janse, F. X. M.
Schiphorst, J. Lotlgering, Ed. A. van
Bilderbeek, E. A. A. Liera, R. M. v.
de Hart en N. v. d. Vlerk, benoemde
in hare vergadering van Donderdag
avond tot haar voorzitter den heer J.
II. Visser en tot secretaris den heer
Ed. A. van Bilderbeek.
BILJARTEN.
In do jaarvergadering van do bil
jartclub der Soc. Vereeniging weiden
de jaarverslagen van secretaris en
ponniugmeeeter uitgebracht en goed
gekeurd. Medegedeeld werd, dat er
momenteel 75 loden zijn en dat de re
kening sloot met een batig saldo van
f 48.34 1/2.
De aftredende heeren Wagenaar
Reisiger, vice-voorzitter en Bakker,
penningmeester, werden herkozen.
Als afgevaardigden naar de jaar
vergadering van dm N'ed. Biljartbond
werd benoemd de lteeren Hol en v.
d. Erve.
Na nog eenige besprekiiViOn werd
de vergadering gesloten.
As gobroken.
Gisterenavond omstreeks C uur
brak een bij-as aan de Kon. fabriek
van do heeren J. J Beijncs, methetge-
volg dat de vuurwerk©rij moeet stop
gezet worden. De vuurwerkers kon
den dus naar huis gaan tol Vrijdag
middag. tot het trebrek hersteld was.
Het vergaan van fie
Tnbantia.
Onze stadgenoot, kapitein II. K. H.
Wij te ma, de gezagvoerder van de
„Tubantia", die Donderdagmorgen
het ontzettende schouwspel heeft ge
zien, dat zijn kostbare boot die
ec-u waarde had van vier millioen
gulden, ongeacht de lading, welke
voor ruim anderhalf millioen verze
kerd was het mooiste echip van de
Amslerdamsche haven, in de golven
verdween, heeft de vriendelijkheid ge
had, one hedenmorgen te zijnen hui
ze een verhaal te doen van de scheeps
ramp bij den Noord-Hinder.
Kapitein Wijtsma, naar we meenan
do oudste gezagvoerder van de Kon.
lloll. Lloyd, was wel zeer onder den
Indruk van de gebeurtenis, die den
forse hen zeeman erg heeft aangegre-
peu en nu-en-dan, onder het ver
haal. kon hij z'n ontroering maar
nauwelijks bedwingen. Toch kon hij
one een uitvoerig verhaal doen, van
het lot. dal zijn schip had getroffen.
De gezagvoerder vertelde
Woensdagmiddag om 1 uur wa
ren wij uit Amsterdam vertrokken
met de bestemming naar Buenos
Ayres. Om zes uur verlieten wij IJ
muiden, en dadelijk daarop heb ik de
„Tnbantia" buitengewoon laten ver
lichten, ju'st met het oog op de geva
ren, die op zee dreigen. De naam van
het 9chip. die tuiaschem de 6choorstee-
nen is aangebracht, was geheel eleo-
trisch verlicht en ook de naam op de
zij van de boot werd door booglampen
beschenen. Bovendien brandden in
allo hutten, zeifis in die welke niet ge
bruikt werden, de lichten
Zoo weren we naar het M3as-vuur
schip met de gewone koersen. Het
weer was mooi. maar do zee eenigs-
zliis onstuimig. De gezichtskring was
5 6 mijl Om 10 uur 's avonds pas-
eoerden we hel Maas-vuurschip en
koersten naar den Noord-IIinder.
Te 2 uur 18 minuten des nachts gaf
ik bevel om te ankeren. Op dat oogen-
blik was ik in de kaartenkamer, om
te zien hoeveel water er etond. De
weersgesteldheid was op dat oogen
blik dezelfde en de gezichtsafstand
4 mijl. Op de brug waren toen de le-
officier, de 3de-officier en de 4de-of-
fioier, de laatste ook een Haarlem
mer, Van Leuven.
Te 2 uur 20 hoorde ik Van Leuven
roepen „Kijk daar 'sen dade-
delijk daarop een hevig© ontploifing.
Van Leuven had de woorden uitge
roepen, omdat hij de bellenbaan van
een torpedo had gezien. De man in
hel kraaiennest, de uitkijk, heeft dit
bevestigd. Ilij zag ook de luchtbellen
uit het water opstijgen, die door een
afgetrokken torpedo worden veroor-
zaakt.
De ontploffing: had de „Tubantia
midscheeps geraakt, 21/2 M. onder
de waterlijn, juist onder een der red-
dnigebooteu. Deze sloep werd door de
ontploffing in duizenden stukken uit
eengeslagen. De stukken werden tot
boven op het Marconmet geslingerd,
waar zij hangen hieven.
De schade op het dek was ook zeer
groot en ook in de salons was zeer be
langrijk. Zelfs aan stuurboordzijde
van de brug, was niet alleen geen
ruit heel meer, maar ook het teakhout
werd uiteengeslagen. Op de brug was
alles door elkaar geslagen ©n in mijn
hut was het een ruïne. De hall, de
schrijfkamers, do rookkamer, alles
werd zeer beschadigd en m de hutten
aan stuurboordszijde waren de pa
trijspoorten geheel stukgeslagen. We
waren aan deze zijde getroffen.
Door de ontploffing was die zijde
van het schip tot op eenige voeten
hoven de waterlijn ojiengescheurd,
terwijl, volgens de afgelegde verkla
ring, de plaats, waar het schip ge
troffen werd, 2 1/2 M. beneden die
lijn lag.
Daar heit midden in den nacht was.
lagen de passagiers en de beman
ning die niet de wachi had, te bed.
Zij kwamen natuurlijk naar boven ge
sneld. Er waren wel zenuwachtige
mensclien onder, maar over 't alge
meen hield men zich goed.
Hot schip helde dadelijk 7 graden
over naar stuurboord, waarvoor ik
order gaf de booten aain bakboords-
aijde uit to zetten. Dit werd gedaan
en ©en gedeelte van de passagiers en
oen aantal leden der bemanning, ven-
lieten het sol dp. Op hc-l oogenblik van
de ontploffing lag de Tubantia nog
niet voor anker, liet schip had nog
©enigszins vaart. Nu liet ik liet anker
uitwerpen om de „Tubantia" te kun
nen doen draaien, teneinde aun de
stuurboordsbooten een betere gelegen
heid te kunnen geven, om het schip
te verlaten.
Ik had ook een tros laten uitwer
pen, opdat de mensclien in de booten
de sloepen daarna» konden vasthou-
den.
Achtereenvolgens werden allo boo
ten van de 84 op drie na gestreken ©n
roeide men van het schip af.
De boot kwam weer recht te liggen,
viel dan eenige graden naar stuur
boord over en dan eenige graden naar
bakboord. Het schip zonk geleidelijk
©n zeer langzaam naar beneden. Toen
het dag werd, omstreeks 6 uur waren
alle onderste pasaagiersverblijven
der eerste klasse en der dienstgang
onder water gekomen, We hoorden
uter met stroomen in de machi
nekamer loopen.
Dadelijk nadat'de Tubantia getrof
fen werd, had ik de directie draad
loos geseind en Schevemng&n opge
dragen de Marine-autoriteiten te vra
gen om booten uit t© zetten. Ik deed
dit, omdat ik van de booten in de na
bijheid geen gehoor kreeg. Ik had
voortdurend ook vuurpijlen en roe
kets laten afvuren. Op de knal signa
len kwam tegen half 6 de „Breda",
een kleine echuit, kapitein De Wit uit
Rotterdam opdagen. Do „Breda" had
toen reeds eenige sloepen met men-
schen van de „Tubantia" opgepikt
Ik stuurde een sloep met den 2den of
ficier uit, om den kapitein van de
Breda" to verzoeken rond te stoo-
men, om te trachten de andere sloe
pen op te pikken. Het was mistig weer
geworden en de gezichtskring bedroeg
niet meer dan één mijl. De „Breda"
voldeed aan het verzoek en verdween
lri den mist. Aan boord waren toen
nog 20 man equipage, waarvoor ik
twee reddingsbooten had gehouden.
W© hoopten nog steede drijvende te
blijven.
Om half 7 helde het schip echter
plotseling ovc-r naar bakboord, waar
op ik order gaf dat allen het schip
moesten verlaten. Van te voren had
ik ©enige rondes door de hutten go-
maakt om me te overtuigen, dat nie
mand achtergebleven was.
Wij gingen nu in de twee booten
van t schip af; maar door het sc-heef-
rolleu van de boot en door de zuiging
ghig dit met veel moeite gepaard. Ge
lukkig liep ai les goed af.
Oui 6 u. 85 min. waren we nog van
het schip en roeiden naar den tros,
dien ik had laten uitvieren en daar
aan werden de booten vastgeliouden.
Hot schip viel al scheever en schee
ver, het voorschip dook onder water
e» om 6 uur 5u minuten dook liet
schip geheel onder water.
Toen de kapitein dit treurig schouw
spel beschreef, welde hem een snik
uit de keel, maai- na eenige oogen-
blikkeu ging hij voort:
Bij het ondergaan van de boot
hoorden we kleine ontploffingen,
waardooT stukken hout en andere din
gen m d© lucht geslingerd werd. We
hadden veel moeite om onze booten
vrij te houden van het aandrijvend
wrakhout en van de reddingsvlotten
die ronddreven. Ik had nl. vóór dat
we 't schip verlieten alles laten los
kappen. De drijvende stukken sloegen
tegen de booten aan. die we hadden
laten aanleggen aan een dunnere
lijn, gestoken op den tree.
Het weer was vrij kalm, doch de
zee onstuimig.
Te half 8 klaarde de mist op en
kwam de „Breda" weer in 't zicht. Zij
had een aantal sloemen opgepikt en
al 200 man passagiers en be
boerd. De „Breda" nam
ook ons aan boord. Op de kleine
schuit, die zich zoo kranig beeft ge
houden. was het zoo vol, dat we
man aan man stonden, als iiaiingen
in een ton gepakt.
Ik verzocht kupiteln De Wit naar
den Noord-Hinder te stoomen, waar
nog twee booten met schipbreukelin
gen werden opgepikt.
Er waren toen 180 man equipage en
64 passagiers aan boord. In het ge
heel had de „Tubantia" een 290 man
enuipage en 84 passagiers aan booid
gehad.
Er kwamen toen twee torpedoboo-
ten aan en ik verzocht den comman
dant van een der booten, rond te
bliiven zoeken naar mogelijk achter
gebleven sloepen.
De ..Breda", die propvol was, kon
niet —«er borgen, daarom vroeg ik
kapitein De Wit naar den Waterweg
koe is te zetten.
Aan boord deed men alles, wat
men kon, om ons het doorgestane
leed te vergoeden. Bijzondere hulde
verdienen kapitein De Wit en de be
manning van de ..Breda".
Om 9 uur 10 min. kwam de sleen
boot „Oostzee" in het zicht, en ik heb
die gezegd, in onze buurt te blij
ven, om on alle gebeurlijkheden
voorbereid te zijn.
Donderdagmiddag om 4 uur kwa
men we in Den Hoek aan en de9
avonds om half 11 waren we thuis.
We vroegen den kapitein of hq ook
van meening was, dat hot schip ge
torpedeerd was.
Ik heb 't niet gezien, zei de kapi
tein; maar er zijn beledigde verkla
ringen van den 4den officier «i van
den man in het kraaiennest. Boven
dien, al3 het schip op een mijn geloo-
pea was, zou do ontploffing niet ge-
ecliied zijn waar zij plaats had, maar
hij allee kwijt was, wat hij aan boord
had. Zelfs z'n horloge is verdwenen,
aileeui lieeft hij e«i Spaansche ridder
kruis, dat hem verleend is, nog mee
kunnen nemen.
De heer VV ijtsma ging no. ons ge
sprok naar Amsterdam om zijn ver
klaring voor de Directie af te leggen.
Juist kwam toen de 4<ie officier, de
heer P. C. M. van Leuven, wonende
aan liet Zulder Buitenepaarne, die
nog het volgende meedeelde.
Vcrhaalvanden
4d e n o f f i c ie r.
Ik stond op de brug, toen we voor
anker zouden gaan. Het was lichte
maan, zoodat men wel wat kon zien.
Ik stond juist uit te kijken naar
stuurboord en zag eensklaps op een
grooten afstand de beik-nbaun van een
torpedo op ons afkomen. Hoever ik
dtie bellen zag aankomen?
Precies kan ik dat niet zeggen,
maar ik denk zoo een zeemijl lk riep
uit: „Kijk, daar si" en daar zoo'n
torpedo er zoo ontzaglijk snelv »an
komt schieten, werden we bijna op
't zelfde oogenbllk getroffen. Jk draai
de mij om en riep den eersten officier,
den heer Vreugdenbil, uit Amsterdam,
toe: „Meneer, we zijn getorpedeerd 1"
De lste officier had de bellenlijtn ook
gezien.
lk kan mij daarin niet vergissen en
heb ook voor de marine-autoriteiten
een beëedlgde verklaring In dezen zin
aa/gelegd. Ook de uitkijk heeft dat
gedaun.
Do reddingsboot, waarbij ik Inge
deeld ben, boot no. II, werd door de
ontploffing vernield. De stukken vlo
gen overal naar toe. Het schip was
bij de bunkers getroffen. Daar was
n trommer bezig en ook do maclii-
nist was er bij. Door de ontploffing
In deze bunkerruimte, werd de trem
mer half onder de steenkolen bedol
ven, terwijl het water naar binnen
stroomde. D machinist bevrijdde den
man echter. Hij had zich wat bezeerd.
Maar van andere ongevallen hebben
we niets vernomen.
Toen de machinekamer vol liep
ging het electrlsch licht uit, maar de
nood'-rynamo werd in werking ge
bracht en die heeft ons goed van licht
voorzien, lk heb nog het roer overge
nomen, maar dat behoefde niet lang
meer. De memschen aan boord waren
over het algemeen kalm. Wel waren
er zcnuwachtlgen onder, vooral onder
de dames, maar het ging heel goed.
Om half 6 be» ik met de op drie na
de laatst© boot van boord gegaan en
ben later door de „Breda" opgeno
men. Gered hebben wc natuurlijk bij
na niets. Ieder pakt wat Ik heb een
instrument meegenomen. Overigens
is alles verloren gegaan, alles wat in
dit prachtige drijvende kasteel was.
Onder de bemanning was nog een
Haarlemmer, de heer Moojen, die de
functie van adjunct-purser bekleedde.
schipbreukeling.
,,'t Was mijn eerole reis," vertelde
ons de heer II. W. Boeree, een der
leden van de bemanning, „die ik als
elc-ctricieiv-officer maakte. Nog geen
dag op zee geweest en nu reeds mijn
eerste ongeluk te pakken I
T Verhaal van 't ongeluk? "k Zou
juist naar bed gaan, na een paar uur
te voren rom dame gerustgesteld te
hebben, die bang was voor oen onge
luk. Toen ik haar weerom zag,
was z© in haar slaap opgeschrikt en
moest ik haar met m'n jas beschut
ten. Wie denkt ook op zulk een boot
aan eon ongeluk?
Om tien minuten vóór half drie
kwam de torpedo. De boot was overal
hel verlicht. Zonder twijfel wist de-
geen, die de torpedo zondi, dat de ..Tu
bantia" een Hollandech schip was-
De matroos, die in 't kraaiennest
en de torpedo zag aankomen, schrok
zóó verbazend, dat hij van angst uit
zijn liooge post sprong.
Tueschen de ruimen 1 en 'II in de
steenkolen, kwam de torpedo Jet ont
ploffing. Een ©lag, die iemand die
daarbij is geweest, nooit vergeten zal.
Do veroorzaakte luchtverplaatsing,
veroorzaakte een hoos, die over het
dek heen sloeg.Glas- en houtwerk
werd verbrijzeld en suizcaid stroomde
het water in de ruimen en doofde de
vuren.
Wel werden dadelijk de waterdich
te schotten gesloten, maar de sluiting
was in zooverre ontzet, dat door een
kier van 1 o.M. het water bleef etroo-
men.
De eerste oogenblikken brachten 'n
paniek onder de passagiers. Do be
manning, vooral de kapitein, hield
zich kranig en begon dadelijk aan den
reddiruosorbeid, terwijl de zieke
.rconiet om hulp seinde. Eenige van
de zes en dertig reddingbooten waren
onklaar gemaakt, maar de meeste
werden zonder haperen buiten boord
gebracht.
Een nieuwe schrik. In enkele boo
ten hadden onverstandiger de stop.
pen uit den bodem gehaald en nog
eerder dan 't groote echip zonken die
reddingbooten.
„Ikzelf werd met circa 30 anderen,
de boot, waarover Ik 't bestuur had,
uitgelaten. Eén van de twee talies
brak en onze boot hing aan een kant
over. De tweede troa kapte ik met oen
bijl af en we plonsden 't water in. Er
kwam water in de boot en spoedig
bleken we een lek te hebben. Wat te
doen? Eerst alle overbodigen inhoud
overboord gegooid. Een pa;ir reizigers
wilden hun koffers behouden en ik
moest een paar maal in de lucht schie
ten, vóór ze begrepen, dat 't meenens
was.
Toen aan 't hoozen. Een paar be
schuitbussen. die altijd in een redding
boot ritten, werden opengehakt en
als hoosvaten gebruikt. Een lantaarn
hadden we niet bij ons, dus moesten
we er iets anders op verzinnen, wil
den we opgemerkt worden door (Ie
Breda" die rondom het zinkende
schip voer en overal sloepen met
schipbreukelingen aan boord nam.
Een stuk pootekaioen werd in brand
gestoken, ol branden deed 't eigen
lijk niet, wèl gloeien en dat werd op
de „Breda" gezien en toen waren we
spoedig daar aan boord.
Dm half aee zonk het schip. De
kapitein en de zieke eerste-marconist
gingen '1 laatst van boord. Die twee
hebben 't gevaarlijkste werk gedaan,
al mogen anderen ook genoemd wor
den, de twee officieren bijvoorbeeld,
die de hulpdynamo ter verlichting
van 't echip, tot 't eind toe van ben
zine hebben voorzien en de kopersla
ger, die met lichtboeien zee drenkelin
gen gered heeft.
Om half nes zonk de „Tubantia',
en goed twaalf uur later zaten we in
Hoek van Holland, vanwaar we per
©xtra-trein naar onze woonplaatsen
worden vervoerd. Dat ia mijn aandeel
m de ramp. Met de „Tubantia" is 't
niet gelukt, maar met de „Zeelandia"
hoop ik binnenkort weer in zee ta
gaan.
Roné Schoo.
heer Rcoié Schoo, bloemist te
HiTlegoni, is per s.e. „Breda" naar
Hoek van Hoi land vervoerd en kon
dus weer naar huis terugkeeren.
Reeds Donderdagavond was hij weer
te llillegom. Hij was zeer onder den
indruk van de ramp.
TeIJmuiden.
Een van onze verslaggevers kwam
Donderdagmiddag te IJmuiden:
Te IJmuiden was 't in de buurt van
do sluizen een heele drukte. Er was
bericht, dat de „Krakatau" van
Mij. Nederland 89 schipbreukelin
gen bij zich aan boord zou hebben en
daar men verwacht, dat die te IJmui
den van boord zouden gaan, waren
familieleden ©n nieuwsgierigen ai om
vier uur aanwezig, ofschoon 't half
zeven word, voordat de boot in d©
Nieuwe Sluis lag.
t Was een toestond van afwacht)'-n
en allerlei vreemde verhalen' hoorde
mon vertollen, 't Torpedoeren vun ue
Tubantia had grooten indruk go-
maakt. Don vorige» avond hadden ve
len T schip zien vertrekken, prachtig
verlicht ais 't was. Hoe 't dan ook
mogelijk was, dat «en onderzeeër dit
schip niet als een koopvaardijvaar-
tuig herkend heeft, was allen een
raadsel. Alleen 't bericht, dat alle op-
varenden gere*l waren, bracht de ge
wekte ontroering wat tot kalmte Hoe-
vel© geredden zich nu wel aan boord
zouden bevinden, van t schip dut
reeds gesignaleerd was en welhaast
In "t gezicht kwam? Mon giste,
maar lieden, die 't weten konden,
stelden de anderen kalmpjes gerust
met de verzekering, dat er niemand
aan boord zou zijn van 't verongeluk
te schip.
En dut laatste bericht, bleek waar
heid te bevatten, want toen de-,.Kra
katau de 6luis binnenvoer, schud,
den do mannen die over de leuning
van 't dek kalm toekeken naar '1 woe
len bij de sluis 't hoofd, als antwoord
op do vraag, of er aan lioord veron
gelukten waron.
Toch wil-Jen wij er liet onze van
hebben en daarom beklommen wij t
schip en giiwen een twee trappen
hoog naar de hut van den Marconist,
'n Oogenblikje stond deze ons te
woord, ofschoon hij vandaag nog
geen gelegenheid had gehad, om zich
zelfs te wassch'-n of te eten. Hij ver-
tolde dan, dat hij hedenmorgen om
kwart voor zee, na een rust van vier
en één half uur, een draadloos tele
gram had gekregen, waarin vermeld
stond, dat de Tubantia reeds gezon
ken was.
Onmiddellijk werd koers gezet naar
do pl«ik waar 't ongeluk had plaats
gehad en waar nog veel goederen er»
i stukken van booten (de Tubantia had
36 roddingbootenl ronddreven.
