luim? Dagblai
De Europeesche Oorlog.
DERDE BLAD
Zaterdag 26 Maart 1916
OM ONS HEEN
No. 2141
Letterkundige Fopperijen.
IL
Misschien son hoven een ovemcht
vin Mr. Jacob van hennep s „TMe-
reelen uit de nwchledenl. des Va-
dcrlands. tot nut van «root en klein
eerder moeten staan: „Letterkundice
Grap", «anl een tonPard u
boekle niet. Behalve In Ma oplicht,
dat Ik aanwiisen xal.
Meer dan xestik laar Beleden, dus
In 1854. staf ouzo vermaarde roman-
schrifver Mr. J- van Lennep tün
boek ie Uit. „aanvangende met ae
komst der Batavieren en eindiKende
nis hot nit is". Hii was blijkbaar niet
alleen, want de toleidinn «waant
van mede-arbeiders en xeker was een
daarvan de teekennnr. van wlen
Van Lennen «Kt. dat siln Uekonpen
..lot beden te redin ot te enotóüsch
ollecn voor den enken familiekrinn
gearbeide bad."
Dat de dichter op deze manier den
tecktreaar naar voren schuift, pleit
Voor hem.'want stelliK ziiu Jinst do
plaatjes het beste van 't heele hoekje.
1 Is niet allemanswerk. om in recht-
lijnice. dus houteriue figuren toch
aandoeningenwoede, blijdschap,
spot tc leggen en dat heeft de onbe
noemde kunstenaar verstaan. Als
het kon gaven we al dadeüik een
reproductie van het eerste plaatje,
waarop, in vermakelijk realisme. het
leven van de Friezen en Batavieren
voorgesteld wordt.
Van Lennep schreef er de volgende
Tegels hii
'Als eerste bewonors van ons land
Noemt men de Friezen en Bata
vieren
Zij waren trouw, dapper en bij do
band,
Maar hadden non Keen goede ma
nieren.
En daaronder, cursief Kedrukt s
Küh hier deze Jonge Bataven eens
(aan,
Ze zwommen als robben en klommen
fats katten
Ze dronken geen vaten vol levertraan
En kropen in frakjens noch f^jtns
(met watten.
Van Lennep zegt in zijn voor-
redc. dat deze cursidve repels van
een ander ziin. maar daar hij in die
zelfde inleiding noR wel meer ver
telt dat niet precies zoo Kemecnd Is.
worde ook deze verklarinp onder
voorbehoud aanvaard.
Dit is wel zeker, dat wie de Neder-
landsche ceschiedcnis uit dit boekje
bestudeeren wil. daar pauw KenoeR
mee klaar is. Van Lennep stapt er
met zevenmijlslaarzen doorheen.
BprinKt van 't jaar 70 op 777. van
Karei den Groote op Dirk den
en eindiKt de aflevering met 1567
..Alva aanvaardt de landvooRdiJ
Dit is niet een van de minste tafe-
reolen uit den bundel. De reiskoets
Blaat voor de deur. een verschrikt
hondje oid den drempel klikt om naar
Marearetlia van Parma, die zich
trotsch afwendt van Alva. De nieu
we landvooKd. versierd met een paar
reusachtige knevels als een nijdige
kater, maakt een Ironische buiging
en zeul (volgens Van Lennep)
Mevrouw zept Alva tecen Margriet,
't is je broer, die me zendt.
Heel uit zijn koninkrijk Spanje, met
beleefd kompliment
Of jc maar hoe eer hoe beter van hier
wilt verkassen.
Ik zal hier in jou plaats dat varken
wel wasschcn.
Op den achterprond de knecht en
de meid. verontwaardigd en ver
baasd over .die taal. en met de ba-
pace van mevrouw, die netjes met
een M. petcekend is.
Evenwel is de teekenaar met al
tijd zoo uitvoerip. want ..het oproer
van het kaas- en broodvolk" in 1492
schetst hij door een aardice bakkerij
te teekenen. niet op den achterprond
het Rechthuis. Er is op de teekeninp
kccu nienscb te zien. helpeen ons
verklaard wordt in dit fraaie onder
schrift
De boeren ziin bezip de bak
kerij tc plunderen, die achter is.
De bakker is pevlupt. De over
heden worden doodKeslapen op
H Rechthuis.
'Ah zoo, zept de goedige lezer, ja,
dan kunnen de plunderaars ook niet
op 't plaatje voorkomen 1
En Jacob van Lennep rijmelt daar
bij
Een lastip volkjen waren de West-
friesche boeren.
En lieten zich dikwijls tot opstand
vervoeren.
ITicr Schreeuwen zij luid om kaas ©t
om broc*l
Bestelen de bakkers en slaan de
overheden dood.
Zijn cursieve medewerker laat
daarop volpen
War» van het doodslaan en van het
(vernielc
Zijn (van scènes van oproer) mij het
(liefst de tranquile
En vivat dees boertjes, wat Jormes"
(aangaat.
Zij plunderen, ja, maar 't is rustig
(op straat.
Veel priezeÜKer ls het tafereel Flo-
rls V vermoord. 1296 Op het prentje
lipt de rechtlijnipo figuur van den
Kraaf op den prond en aan weers
kanten staan twee dven elegant ge-
toekemde edelen met hun zwaarden
op liera te hakken handen, beenen
en hoofd lippen al los naast den
romp. Van Velzen. wiens naam op
ziin houteripen rup geschreven
staat, priinst diabolisch. Op het mid
den van de teekeninp pearceerde
lijntjes met het bijschrift sloot;
op den achterprond een burcht met
het woord Naarden en eenipe
dorpers, die tot ontzet komen toe
gesneld. Bij de sloot staat het even
rechtlijnige paard van Floris.
Deze pebeurtenis wordt aldus be
schreven
De Edelen konden het niet verdrapen.
Dat zij de boeren begunstigd zagen,
Zii vinpen Graaf Floris, arglistig en
valsch,
En brachten hem toen als een schel-
viech om hals.
En dan weer cursief
Moraal I
Wilt gij uw kinderen goed edulceeren.
Laat se vooral dan koekhakken leeren.
Gij liet toch duidlijk, op dees prent,
Uoe soms te pas komt dat talent.
„Ferm, jongens, snij 'em aan
mootjensl" sprak Velsen tot de
Edelen
Als hij itiet morsdool is, dan loo-
pen wij bedelen I"
Het boekje was nop niet lanp in
druk verschenen, of er kwamen van
alle kanten protesten, zóó zelfs, dat
Van Lennep zich «genoodzaakt zap
tot een Verantwoording van
18 bladzijden druks, 't Was dan ook
niet periiip. „Men heeft", zoo schrijft
de dichter. ..aan die Tofereelen een
godsdienstig en politiek pewicht toe
gekend men heeft er aanleiding uit
genomen, mijn karakter en mijn
bedoelingen aan te tasten; men heeft
over mijn peraoon en mijn gevoelens
gepolcmizeerd en die elkander als
kaatsballen toegeworpen beschul
diging op beschuldiging is Iepen mij
uitgegalmd en napebaauwd door de
echoos der dagbladen ja, weinig
scheelde het, of ik ware voor een
verrader des vaderlands uitgekre
ten."
Dan verzekert de schrijver, dat bij
hem peenerlei bedoeling bestond tot
belecdiging of boos opzet en dat zii.
die zich ergerden, daartoe geen rede
lijken prond hadden. Op gemoedelij
ke wijs paat hij voort, zich te verde
digen. Zelfs presenteert hij aan Dr.
Hecker, die een strafdicht tegen hem
uitgaf, om voor 't pevaJ eener tweede
uitcave een kleine verandering te
maken in een paar regels van dat
strafdicht, „welke daardoor nog 1n
ronding en kracht zullen winnen."
Toch was dat vers van Dr. Hecker
niet malsch, een van de coupletten
luidt:
's Lands voor- en tegenspoed, het
worstlen. lijden, strijden'.
Voor vrijheid, wet en recht en eigen
volksbestaan.
Door kermisgrappen op hansworsten-
trant te ontwijden.
Dat meet de mate vol der flaauwheid
onzer tijden
Waarvoor pe ons lachen vergt, dat
vordert eer een' traan I
En zulke stropheil zijn er meer.
Het is niet zonder belang, ons eens
even af te vragen, of de opvattingen
van dien tijd de schuld zijn van den
storm, die over Van Lenneps hoofd
losbrak Of zou zoo'n uitgaaf in
deze eeuw dezelfde verontwaardi
ging opwekken
Ik vermoed, dat het afhangen zou
van den persoon van den schrij
ver. 4an een onbeduidend man zou
het boekje allicht niet kwialljk geno
men zijn. aan Van Lennep werd het
niet vergeven. En zeker ook niet. dat
hli in zijn inleiding de menschen
feitelijk gefopt had door het voor te
6tcllen, of zijn boek dienen moest om
aan de jeupd de vftderland-
echc geschiedenis te leeren en «dat
daarvoor de prenten heel akelig of
heel kJuchtip moesten wezen. In de
Verantwoording evenwel spot hij er
mee. dat dit voor ernst is opgeno
men. „Kon men dan niet .begrijpen",
vraagt hij verbaasd, „dat In een
werkjen als dit. waar alles van den
ernstipen vorm afwijkt, ook tytel en
voorrede met den inhoud moesten
overeenstemmen
Daarmee is de foppcaij toegegeven!
Voor ons ïs er. na zestig Jaar,
waarliik geen reden om den bcininne-
liiken. nobelcn Van Lennen. die toch
een groote figuur in onze letterkunde
was. over deze snakerii nop hard te
vallen. Wel mogen we zeggen, dat
ziin rijmpjes blijven beneden zijn
reputatie en dat thans menige
medewerker aan een weekblad bij
zulke aardige prentjes beter gedicht
jes schrijven zou. dan de auteur van
Ferdinand Huyck, de Roos van
Dekama en zooveel ander voortreffe
lijk werk. Maar misschien rekende
hii deze ulevellen-poézie ook tot de
fopperij en heeft hij het dus opzette
lijk zoo zwak gedaan I
J. C. P.
De stri|d nabij Verdun
De stafberichten.
De Duitsche staf meldt
In Champagne. aan den weg
Soumie A Py-Souain. in Argonne, in
het Mausgcöied en tot aan den Moe
zel toe. is de hevigheid van de artil
lerie-gevechten bn wijlen sterk toe
genomen.
Ten W. van Haucourt hebben de
Duitschers. van hun «succes van
Woensdag en Donderdag partij trek
kende. nog eenipe loopgraven bezet,
waarbij het aantal gevangen geno
men Franschen steeg tot 32 officieren
en 879 soldaten.
DoFransche staf:
De Fransohe batterijen beschoten
Donderdagnacht krachtdadig het
bosch van Malancourt. Bij hoogte 285
ten oosten van Filie Morie lieten de
Franschen een mijn springen en be
zetten don krater.
EEN FRANSCHE LEGERORDE.
Generaal Joffre heeft aan zijn troe
pen etui order gericht, waarin hij rijn
mannen huldigt voor hun kranigen
strijd bij Verdun.
„Do strijd is nog niet geëindigd,
want de Duitschers hebben behoefte
aan een overwinning. Gij zult hun die
betwisten. Wij hebben overvloed van
munitie en talrijke reserves, rnnar gij
hebt vooral uwen ontembaren moéd
en uw geloof in de toekomst van de
ropubliek. De oogon van liet land zijn
op u gevestigd. Van u zal men zeg
gen: „Zij hebben den Duitschers den
weg naar Verdun versperd".
Van de zijde der ge
allieerden.
De ..Times" verneemt uit Parijs,
flat aldaar de mogelijkheid niet te
licht wordt geschat, dat de Duit-
schei» de Fransclie positie bij Mort
Honune zullen omsingelen, welk
succes er onvermijdelijk toe zou lei
den. dat door de Franschen op een
nieuwe linie van Avancourt—Esnes—
ChallancourtCuinières zou moeten
worden teruggegaan, om te bewerk
stelligen.' dat de Duitschers eerst de
hoogte 304 moeten nemen, die sedert
Maandag hevig gebomburdeenl is.
De Duitschers zouden aan hevige
verliezen blootgesteld zijn. als zii van
het bosch van Avancourt uit in het
open veld komen. De heuvel 30i. die
het aangrenzende bosch bestrijkt,
vormt een soort laagglacis, waarvan
de gludde hellingen moeilijk be
stormd kunnen worden onder het
kruisvuur van de artillerie. In "het
aJgfineen gesproken, schiint Verdun
zelfs beter van de Weste.l zijde,
dan van de Oostelijke Bereikbaar te
zijn.
Aun den Maasoever en in Argonne
»s de bedrijvigheid toegenomen. Ver
ondersteld wordt, dat de Duitschers
een herhaling van hun poging zullen
overwogen, om Verdun door een om-
singeliiigsbewegiiiK af te sniiden. die
•n September 1914 er op uitliep, dat
zij van Clermont werden teruggesla
gen.
V an Fran ac h e z ij do.
Huvua seint uit Parijs
Talloozo staaltjes vau moed en uit
houdingsvermogen, zoowel van enke
lingen als van afdoc-lingen lx-hoorende
tot de troepen, die thans sinds drie
weken bij Verdun strijden, zijn langza
mcThand bokend ge-worden De-zo ken
merken de uitnemende qualiteiten van
aanvoerders en soldaten.
Zoo zagen op 25 Februari een kor-
poiaal en een soldaat een Duitsche
sectie naderen, die stralen brandende
vloeietoffen rondspotenzij wachtten
de Duitschers rustig af en wierpen
zich vervolgens op de sectie, die zij
tot den terugtocht dwongen met be
hulp van handgranaten.
In het door het Duitsche artillerie
vuur goheeJ vernielde dorp Baumont
was nog slechts één post gospaard(,
waarin kolonel Bouvie'lle met eenige
officieren en soldaten een schuilplaats
had gevonden, van waaruit zij op de
Duitschcre vuurden, die het dorp bin
nenrukten. De Duitschers richtten
bommenwerpers op den post. waarop
het kleine troepje onder een hagelbui
van kogels en projectielen al vuren
de dour de Duitsche linies brak en
sicli naar Samogneux terugtrok.
In den morgen van 24 Februari
werd tusEchen het Forgeahosch em dat
van Duchaume met overmachtige
strijdkrachten een aanval gedaan op
de Franeche compagnie van kapitein
Meurtel. De kapitein wist stand te
houden, tot het oogenblik. dat hij
dreigde omsingeld te worden toen
keerde hij zich "tot zijn mannen en
riep ..Gij hebt uw plicht gedaan
wij tiekken terug." Maar hijzelf bleef
in de loopgraaf en wild© liever eter
ven dan de hem toevertrouwde post
te veriaten. De terugtrekkende solda
ten zagen hem met het geweer in do
hand. steeds nog de loopgraaf ver
dedigend
Een compagnie van hetzeifde régi
ment hield, niettegenstaande alle of
ficieren gesneuveld waren, gedurende
drie dagen etand tegenover een ge
weldige beschieting en bestoking met
brandende vloeistoffenzelfs deden zij
een bajonetaanval en heroveren tij
delijk do door de Duitschers genomc-n
stellingen. Toon de compagnie ten
slotte bovel kreeg om terug te trek
ken, nsm zij alle gewonden. 31e ver
voerbaar waren. mede. steeds voeling
houdende met de Duitschers, die zij in
bedwang hielden.
Oostelijk oorlogsveld.
De Duitsche staf deelt mede
Terwijl de Russen zich overdag
6lechts tot een krachtige voorwnart-
sclie beweging in het bruggehoofd
van Jacobstadt, ten O. van Bu6Chhof,
vermenden, ondernamen zij 's nachts
herhaalde aanvallen ten N. van den
spoorweg Mitau—Jacobstadt, en een
poging om de Duitschers te overrom
pelen ten Z.W. van Dunahurg. Ook
tobben zii zich in onophoudelijke,
heftige stormloooen tegen het Duit
sche front ten N. van Wtdsy af Al
hun aanvallen ziin met groot vertes
aan manscha^-»»^ in het Duitsche
vuur gebroken, op znn verst kwamen
zii tot aan de hindernissen. Meer
naar het Zuiden hebben geen nieuwe
aanvallen plaats gehad.
Om Salonlkl.
Havos seint uit Saloniki:
Na een reeks nieuw© gevochten
sloegen de Fransche troepen don 21en
Maart Duitsch-Bulgaarsch© voorpos
ten, die zich ten noorden en ten oos
ten van Matsoekowo genesteld had
den, terug.
De Duitsche staf maakt he
kend
In de streek van Gjevgeli ls het
aan weerskanten van de Wardar in
de laatste dagen herbaaldeliik tot
artillenegevechten zonder bijzondere
bcteekenis gekomen.
Uit een vijandelijk eekader van
vliegtuigen, dut Volovec ten W. van
het Doiranmeer aanviel, is een vlieg
tuig neergeschoten en in het meer
gevallen.
Uit Dultsohland.
UIT DEN RIJKSDAG.
In den Rijksdag deelde de regee
ring mede. dat de Duitsche troepen
in Kameroen op Spaansch gebied
getrokken zijn om zich te laten ln-
ternceren. omdnt al hun munitie op
was. In Oost-Afrik» blijven de Duit
sche troepen zich met goed succes
verdedigen. Ook al is daar nu bij de
Engelschen. Zuid-Afrikaners en Bel
gen een nieuwe vijand gekomen
nameliik Portugal het vaderland
kan vast vertrouwen op den helden
moed van de Oost-Afrikanera
De minister van financién Helffe-
ricli wees op het gunstige resultaat
dor vierde Duitsche oorlogsleening,
die 10ü milliard opbracitt. De finan
ciering'van den oorlog is nu weer
voor een half jaar verzekerd. Duitsch-
land ls liet eenige land. dat zijn
oorlogsuitgaven dekt door leeningen
op langen termijn.
Het resultaat dezer oorlogsleening
toont zoo besluit de minister
dat dc Duitsche krachf en het Duit
sche vertrouwen nog ongebroken
zijn. Het volk kent geen tweespalt en
staat eendrachtig pal als één man.
De woordvoerders der burgerlijke
partijen snraken ook hun tevreden
heid uit over de vierde oorlogs-
leenlng.
Andere sprak evenwel de sociaal
democraat Haase. Het Wolff bureau
seint daarover
Hansp zegtHet einde van den
menschenmoord is niet te zien. Het
volk van alle landen geeft uiting aan
ziiu verlangen naar vrede. Ook de
vijanden zien Lu. dat de wal van ons
leger niet te doorbreken ls, maar
alles wijst er op. dat niettogenstaan
de alle succossen. bet einde van den
oorlog overwonnenen noch overwin
naars zal geven. (Tegenspraak en
„foei"-geroep). Wij weten, dat de
kapitalisten uitbreiding van de we-
rcldmacht willen (voortdurende on
rust de voorzitter roept sproker her-
haaldelnk tot de orde'.
Keil (soc.) en Scheidemann (soc.)
roeoen spreker toe: „(7ii hebt toch
er in toegestemd, bii deze begroeting
niet te spreken (Stormachtige bij
val en applaus op do tribune).
Bij de sociaal democraten ontstaat
een levendige strijd. Uit hun rijen
wordt Haase toegeroepen „Lieb-
knecht 1" „Oneerlijk 1" „Je bent geen
sociaal-democraat I"
De voorzitter vraagt het Huis. of
Haase mag doorspreken. Het Huls
besluit hem het woord te ontnemen.
Hiervoor stemt ook een deel van de
sociaal-democraten, hetgeen de bur
gerlijke partiien met storniachtigen
bh val tn applaus begroeten.
Minister Helfferich protesteerde
krachtig tegen de woorden van Haa
se. De geest van het Duitsclic volk is
anders, dan lïaase voorgaf, getuige
het vertrouwen, dat uitgesproken is
door de millioenen kleine inschrijvin
gen op de oorlogsleening. dat een
volksleenlng was.
Sclieidemann deelde namens de
sociaal democraten mede. dat d<e
fractie besloten had. dat de door
Haase aangevoerde cruaesties voor
eerst in de commissie besproken zou
den worden.
„Wij houden ons nog aan de woor
den. welke wij op 4 Augustus 1914
uit Haasie's mond in naam van onze
fractie vernamen. Ik herhaal, het
geen. wij altijd zeiden ln dc ure des
gevaars laten wii het vaderland niet
ln den steek." (Levendige bijval, ap
plaus).
In een persoonlijke verklaring zegt
Haase. ..De beste patriotten van alle
landen ziin zii. die pleiten voor een
eerlijken vrede." (Groot lawaa:ook
onder de sociaal democraten heerscht
levendige opgewondenheid. Velen van
dien staan op en gcsticule&ren tegen
elkaar).
David (soc.-dem.) roept Haase toe
„Uw politiek verlengt den oorlog I"
Heine (soc.-dem.) roept Haase toe
„Uw politiek brengt Duitschlund on
heil I"
Andere sociaal-democraten schreeu
wen Haase toe „Landsverrader 1"
D« sociaal-daniocratische afgevaar
digde Hoch leverde ;n den Rijksdag
een critiek op de belastingvoorstellen
der regeering. Hii zei. dat deze be
lastingen ie zwaar op de kleine be
volking zullen drukken. „Wij zullen
toch een vrede moeten sluiten, waar
bij onze zelfstandigheid en die der
overige volkeren bliift bestaan. Hoe
lanser de oorlog duurt, hoe meer hij
vernielt het ia waanzin, hem te ver
lengen en Iedere verscherping ls een
vreeseliiko misdaad jegens de
meuschheld. Wat helpen die 500 mil-
lloen mei ïle nieuwe Belasting-voor-
stellen Als dc oorlog nog drie maan
den duurt, ziin er weder tien mil
liard weg. Slechts door aen spoedi-
gen vrede, waarbij de onafhankelnk-
heid van alle volkeren gewaarborgd
wordt, kan verhinderd worden, dat
onze finuncifcn in een zoo treurig mo-
geliiken toestand geraken en dc eco
nomische toekomst der volkoren vfer-
nleld wordt."
Minister Helfferich ontkende, dat
de belastingvoorstellen het zwaarst
op den minderen man drukken.
Hoch voerde nogmaals het woord,
maar hii werd door luid gelach on
derbroken. Ten slotte werd hem het
woord ontnomen.
De belastingvoorstellen werden
naar de commissies verwezen.
Dr. Liebknecht trachtte nog het
woord te voeren, wat de voorzitter
hem echler belette, nadat dc weinige
zinnen, die hii sprak, door gelach
onhoorbaar waren gemaakt.
EEN NIEUW SOCIALISTISCirE
FRACTIE.
Wolff meldt nader:
Heden hebben zich 18 leden van de
sociaaldemocratische Rijksdagfracti©
afgescheiden on onder don naam
Fruktkm der soziaidemokratlwlien
Arbertsgoineuiischaft' een nieuwe
fructio gevormd.
Het zijn. Bernstein, Bock, Brdch-
nor, dr. Oscar Cohn, Ditunann, Geyer
Haase, Henke, Herzfeld, Horn '.Sak
sen), Kuhwrt, Ledebour. Schwatz,
Stadlhagen, Stolle, Vogtherr, Wurm
en ZubeiT
Voorzitters van de nieuwe fracüe
zijn llaase on Ledebour.
Dultsohland en de
duikbootenoorlog.
Naar aanleiding van gebeurte
nissen in den rijksdag geeft dc „Ber
liner Lokal-Aiizeiger" een zoor be
langwekkend hoofdartikel, dat onge
twijfeld rechtstceeks van den rijks
kanselier afkomstig is, onder den ti
tel- „de toestand", welk opschrift ge
meenlijk door het blad gekozen wordt,
als het iets belangrijks van officieuze
zijde mede te doelen heef'. Het artikel
begint met do wensebelijktieid voorop
te stellen oin kardinale quaesties. de
oorlogvoering betreffend, te bespre
ken. Maar een van de kardmaaiste
aller vraagstul^en is dan toch al
dus het blad de afrekening met
Engeland en geen ls minder geschikt
om in 't openbaar besproken te wor
den dan deze.
..Daaromtrent" zoo gaat de ,,u-
A." voort bestaat in Duitschland
geen ineeniiigwverschil. En wie zou
willen voliiouden, dat de tegenstan
ders van de zoo gesmade uieedoogen-
loozo („rücksichtlose") onderzee-oor
logvoering onze Engelsch© neten van
vroeger gaarne zacht willen behan
delen, naar een zwakkelijken vrede
verlangen of don moed niet bezitten
om tot verkorting van den oorlog hun
to©\lucht te nemen tot de ecliorjiste
middelen van aanval en verweer, die
vergist zich naar onze overtuiging.
Daarvan kan men de redenen met
in 't openbaar ontvouwen en de zwijg
plicht moet in acht genomen worden.
Maar juist daarom zijn groote krin
gen van ons volk met ernstige zorg
vervuld, omdat de u-bootroorlog zulk
eon verbitterd karakter hoe:t aange
nomen. Daarbij moet een grens on
voorwaardelijk gerespecteerd worden.
Het gezag van onze opperste oor-
logsaanvoering ls verpersoonlijkt in
den persoon des Keizers".
En daarop gaat dan het officieuze
Btuk uiteenzetten, welk een belang
rijk voordeel het voor Duiteclilond
reeds in tijd van vrede, maar vooral
nu ui dezvii „strijd om zijn of metr
zijn' is, dat het gezag geouncentreerd
wordt in éétt poisoon: dien van den
Keizer. „\Y ie onzer zou zoo kortzich
tig kunnen zijn om dien toestand ook
maar een haar breed ie willen veran
deren.' En Ixj moet toch ontwricht
worden, als ons volk mot wantrouwen
in de vastbeslotenheid onzer knomg
mannen vervuld wordt, onverschillig
of dut wantrouwen tegen do militaire
dan wol tegen de politieke leiding der
rijksaangelegenheid gericht ls. Zulk
eon onderscheiding is misschien in
vredestijd op haar plaats, maar nu
niet. En is er eenmaal een stellige
beslissing genomen door den opper
sten krijgsheer, dan is do scheiding
üusscheti j>olltiek en militair gebied
onmogelijk geworden; dan is ook do
politieke kant zulk ©ener nangoirgen-
heid van de hoogste plaats af die er
voor ons bestaat in alle denkbare op
zichten onderzocht en afgewogen en
mede tot grondslag gemaakt voor de
militaire beslissingen. Zoo is het ook
gesteld met de on derzee-oor log voe
ring tegen Engeland en al.* bewerin
gen en argumenten Kunnen mets ver
anderen san het feit, dat het vertrou
wen ui de leger-a an voering aangetast
moot worden, Indien er voedsel ge
geven wordt aan de opvatting, dat
men in deze zaak van onjuiste politie
ke gezichtspunten uitgaat, of zelfs,
dat men geleid wordt door overwegin
gen van zwakheid. Het eeno kan met
dez.clfde stelligheid ontkend worden
als bet andere".
Aldus de „Lokal-Anzeigcr die
hiermee dus met ronde woorden te
kennen geeft, dat de Keizer besloten
heelt om don onderzee-oorlog niet op
de „rücksichtlose" wijze to laten voe
ren, die de conservatieven wonsclian,
en daarmee wordt zoo merkt t N.
v d. D. op dan tegelijk bevestigd,
dat des Keizere besluit de reden is
geweest van von TripiU' aftreden.
Ter Zee.
Lioyde bericht:
Het Engelsche stoomschip „Fulmar
is gezonken. Achttien man van de
equipage zijn gered.
Het Deeuecho stoomschip „Clixis-
tianssund' is gezonken. De beman
ning ls jrered.
Het Vrijdagavond in don Nieuwen
Waterweg binnengekomen stoom
schip „Nyi-oca" rapporteerdo Vrijdag
morgen 10 uur gepasseerd te zijn hot
van Rotterdam vertrokken s.s. ,,be-
ruia", die de bemanning van het ge
torpedeerd© se. „Fulmar" aan boord
had, behalve den kapitein.
Volgons e«n Lioyde bericht uit War
terford heeft liet Noorsche schip „at
las de bemanning van het gotorpcr
deerde Noorsclie schip „Lindfseld
daar aan wal gebracht
T VERKEER OP ZEE
Uit Washington worit gemold
Niettegenstaande de gevaren aan
den onderzoo- en mijn.iorlog verbon
den. staken in het vorig jaar 490 000
personen den Atlantischen Oceaan
over naar Europa250.000 passagiers
op schepen der geallieerden en
150.000 op neutrale vaartuigen.
DE RUS9ISOIIE VLOOT IN DE
ZWARTE ZEE.
Do „Daily Telegr." verneemt uit
Rome. dat blijkens telegrammen uit
Boecharest en Athene de Ru*«5.i?che
vloot zeer actief is in de Zwarte Zee.
Dagelijks doen eskaders tochten Inngs
de Turksche, Bulgoarsche en Roo-
meeneohe kusten. Duikbooten dron
gen de havens van Varna en Goergas
binnen en torpedeerden vijandelijke
schepen. Een convooi van Turkech-
Duiteche handelsschepen werd aan
gevallen en alle schepen gvladen
met graan en petroleum in den
grond geboord.
Allerlei.
DE OORLOG IN DE LUCHT.
De Duitsche keizer heeft luitenant
Bölcke, toen hij zijn twaalfde vijan
delijke vliegtuig had neergesohoten.
xijn bijzondere waardeermg betuigd
voorrijn voortreffelijk gedrag in den
luchtoorlog. Onlangs had Bölcke reeds
de orde pour le merite gekregen.
VROUWENARBEID.
De „Times" meldt uit Parijs, dat
reeds een aanzienlijk aantal vrouwen
te werk ia gesteld in de militaire in
richtingen achter het front. Bij voor
keur zijn gekozen de weduwen moe
ders. dochters of zusters van gesneu
velde soldaten. Er ie besloten ook
zooveel mogelijk vrouwen te gebrui
ken In de recruteoringabureaux ten
einde de mannen aldaar vrij le krij
gen.
DE TOESTAND IN MEXICO.
De „Times" verneemt uit Washing
ton. dat de oncrostheid omtrent
Mexico toeneemt. Hel ministerie van
Oorlog gaf toe. dat generaal Ilerrera
Corrancns. de bevelhebber in het
Noorden, vroeger gouveneur van
Chihuahua, naar generaal Villa is
overoreiooDen m"t 2000 man troepen.
Andere ongeregeldheden worden van
Tampico uit gemeld.
De bevolking van de olie-districten
gaat blijkbaar wrok koesteren tecen
de Amerikanen. Men vreest voor
oorocr. Waarschijnlijk zal de rest
van het leger naar de grens gediri
geerd worden, om de situatie in het
Noorden het tioofd te bieden; dit kim
generaal Persking in moeilijkheden
brengen, om ziin verbinding te hand
haven. De rest van het geregelde le
ger bestaat uit 6000 man buiten de
artillerie. Het totale aantal geregel
de troepen, dat ln Mexico beschikbaar
ls. wordt geschat op 15 000 man. De
Persklng-expeditie is. naar men ge
looft. 5000 msn sterk. Zoo nocdig
lullen de mariniers door de vloot aan
land worden gezet en in Tampico ln-
criinen.
Sehator Sherman, vreezende. dal
generaal Persking eenzelfde lot als
Cordon in Kartoem zal ondergaan,
drong aan od de zoo spoedig mocre-
liiko lnlüvlng van 50.000 vrijwilli
gers.
Stadsnieuws
COMITé VOOR O. EN O. AFDEE-
LING VOOR DE FORTEN.
FEESTAVOND OP HET PANTSER-
FORT 1JMUIDEN.
Woensdagavond had wederom een
der feestavonden, door bovengenoemd
Comité georganiseerd, plaats, en een
in deze stelling geheel nieuw ensem
ble uit Den Haag trad voor het ebrst
od in het Dantserfort voor de mili
tairen.
Dit ensemble was het. vooral in de
stelling Hoek van Holland, zoo be
kende 4-tal. dat aan de uitnoodiging
van het Comité had gevolg gegeven,
de dames Marie van der Viïvor,
concertzangeres. Toetie van Gorkum.
viool. Marie van Hoven, pianobegelei
ding. en de bekende humorist Mr.
Kamp.
Na een wel wat moeilijke klim
partij over booten en steigers kwam
het gezelschap benevens de bvb
Comité-leden behouden cp t pantser-
fort aan. als altiid aangenaam ont
vangen door commandant en offi
cieren.
De heer Mr. Kamp trad het eerst
op en wist direct zijn gehoor te
boeien, door de goed gezeede'gedich-
fc-n ..De Koekbaas" en „Groote Va-
cantie". Dut deze voordrachten ge
waardeerd werden, bewees het dave
rend aoDlaus. waarmede ze door de
militairen werden beloond. De later
door hem voorgedragen gedichten
„De blauwe plek" (uit het Russisch
vertaald) en „De tamboer" waren
zeer mooL
Mejuffrouw Marie van der Vijver,
die ons eerst deed hooren „O, Salu-
taris Hostia" van Flégier. en vervol
gens „Jonge liefde", zong daarna
„Neêrland's Soldatenlied", waarvan
zii aan de militairen exemplaren deed
uildeelen. Spoedig hadden de solda
ten het lied ook geleerd, zoodat do
bezetting het in de volgende dagen
voortdurend gezongen hi»oft. want
men is daar in hel fort werkcllik mu
zikaal aangelegd en zingt gaarne oen
zoo ODwe&kende melodie, als deze. op
zulke eenvoudige, doch mooie woor
den.
Mejuffrouw Toetie van Gorkum be
speelde haar viool meesterlijk, zoodat
hare vertolking van de Berceuse van
Fiedler en de overige nummers een
beslist succes was en zij in het wel
slagen van het «concert een zeer groot
aandeel had.
Mejuffrouw Marie van Hoven had
de ondankbare taak der piano-bege
leiding. waarvan echter zooveel af
hangt. on zich genomen. Door hare
correcte begeleiding kwamen allo
nummers tot hun recht.
Nadat het „Wilhelmus" door allen
staande was aangehoord en daarna
medegezongen, trad de voorzitter
van het Comité voor dp Forten op het
podium, dankte de executanten cn
wijdde een woo 1 van herinncrlnu
aan de nagedachtenis van den over
leden musicus Johan de Veer. dia
ook voor de soldaten vttel is ge
weest.
Het was een prachtig geslaagd*
avond
