Haarlems Sissuü
Oe Europeesche Oorlog.'
Alleen op de Wereld
vermogen uit l© keerem, 'daaraan
niet voldaan en partij getrokken van
den dood van Catharina Olthoff. Im
mers haar testament kon daarover
geon bepalingen bevatten, om rede
nen zooeven genoemd. Waarom die
helft dan niet toen dadelijk, buiten
hel testament om, is uitgekeerd aan
erfgenamen, die er dan toch altijd
waren, is met duidelijk. ÜCierover
loopt juist het geschil.
Do directeuren konden dus aan Ca-
tharina's erfgenamen geen uitkeering
doen. Elisabeth's halve vermogen
werd een onbeheerde nalatenschap,
daar dit deel van het vonnis niet in
gewijsde kon gaan. Tot den huidige»
dag is het gebleven onder de admi
nistratie van Teyler's stichting ter
uitkeering aan de daarop rechtheb
benden. Ziehier een korte uiteenzet
ting der zaak, zooals ik mij dlie voor
stel. Ware Elisabeth niet overleden
vóór haar broeder Pieter Teyler van
der Hulst, de zaak zou anders geloo-
pen zijn. En ook Catharina overleed
2 maanden vóór de rechterlijke uit
spraak.
Is mijn meening de gcede, dan mo
ge volgens de wet vaststaan, dat Di
recteuren van Teyler's stichting in
hun recht zijn., in ieder geval blijkt
dan ook. dat deze nog bestaande na
latenschap wacht op uitkeering aan
de rechthebbenden. En don kaai ze
ker niet ontkend worden, dat er een
moreel recht van uitbetaling beslaat.
Het is mij totaal onbekend of in de
laatste jaren de zich noemende recht
hebbenden door onderzoekingen op
©en vaster standpunt zijn komen te
staan, maai- hun zedelijk recht is m.i.
onbetwistbaar. Ik moet erkennen, dat
ik een groot gedeelte mijner meening
van vóór 15 jaren heb moeten opge
ven, hetgeen zeker wel op rekening
komt van het feit, dat deze quoestie
in betere banen is geleid.
Ik kan niet beoordeelen of hier ter
men aanwezig zijn voor het recht van
verjaring, uit de dagvaarding mean
Ik te mogen opmaken van niet, daar
deze toch is opgesteld door een Jurist.
In ieder geval: is de zaak, als bo
ven beschouwd waar, dan bestaat er
wel degelijk „een erfenis-quaesiie
Pieter Teyler van der Hulst", nl. de
uitkeering van de onbeheerde nala
tenschap aan de rechthebbenden.
Een definitieve oplossing Is meer
den gewen echt.
W. P. J. O VERMEER;
De strijd nabij Verdun
DE STAFBERICHTEN.
DeDuitache staf deelt mede:
Ten Z, van St. Eloi la aan de En-
golscheai in een geveaht met hand
granaten een door hen bezette ont
ploffingstrechter weer ontnomen.
Op den taker Maasoever hebben
Duitsche troepen met geringe verlie
zen de verscheidene linies diepe stel
ling van de Franschen ten N. van Ma-
lancourt over een breedte van 2000 M.
bestormd en zijn ook in liet noord
westelijk gedeelte van het dorp bin
nengedrongen. De Franschen lieten
12 of lcieren en 486 man aan ongewen
de gevangen en en een kanon en i ma
chine-geweren in Duitsche handen.
De Fransche staf:
In Argonne beschoten de Fransche
batterijen de Duitsche werken ten
noorden van de Haute Chevauchée en
die aan den zuidelijken rand van het
Cheppybosch. Een gevecht met hand
granaten, geleverd in verbinding met
aanvallen In don naburigen sector,
gaf den Franschen gelegenheid aan
merkelijk terrein te winnen ln de
Duitsche loopgraven ten noorden van
Avocourt en eenige krijgsgevangenen
te maken.
Ton westen van de Maas deden de
Duitschere lm den loop van don Dins
dagnacht geenerlei nieuwe aanvals-
poging tegen de Fransche stellingen
bij Haucourt en Maloncourt.
Do beschieting werp vrij hevig op
het Fransche front Bélh in court
Mort Homme—Cumières.
Woensdagmorgen deden de Fran
sche troepen, na een krachtige artil-
lerietiscbe voorbereiding, een hevigen
aanval op het Avoooprtbosch. Zij ver
overden den zuidoostelijke© hoek vair
dit bosch over een diepte van ruim
30J M., benevens een belangrijk werk,
nl. het z.g. reduit van Avocourt, dat
door de Duitschere zeer versterkt was.
Een hevige tegenaanval, door d© Duit
schere ondernomen met een versche
brigade, welke sinds enkele dagen is
aangekomen, werd volkomen afge
slagen. De Duitschere leden zware
verliezen en lieten een vijftigtal
krijgsgevangenen in onze handen.
Ten oosten van de Maas groot© be
drijvigheid van de wederei idsebe ar
tillerie bij Vaux er. Douaumont en in
Woevre, in den sector van Moulain-
villa.
VAN DUITSCHE ZIJDE.
In de „Norddeutsche Allgemeine
Zeitung" geeft Scheuermann een
overzicht van de gebeurtenissen dei-
laatste maand voor Verdun.
Den 21sten Februari werd do lijn
Consenvoye-Azannes na beschieting
aangevallen. De Fransche stollingen
waren vrijwel alle bezet met reserve
formaties. die tot het garnizoen van
Verdun behoorden. De aanval op d:t
gedeelte van het front was zóó goed
voorbereid, dat de Duitsche infante
rie den 21sten Februari reeds in de
richting van Verdun voorwaarts be
gon te mardheeren en alles, wat in
den weg kwam. óverhoiop liep. In bet
ópen veld ging dit bijna zonder tegen
stond. alleen in de bosscben stelde de
vijand zacih to weer en het kwam tol
langdurige gevechten, vooral in het
met veel dr-aadthinderaissen door
trokken en door élite-troepen (56ste
en 59ste regiment ja«ers} verdedigde
Cauree-bosoh. Ook in het geweldig
versterkte dorp Beaumont, een zelf
standige. kleine vesting, bood de be
zetting zóó dapperen tegenstand, dat
men niet uit het bosch -kon komen,
ofschoon men reeds rondom het dorp
hoen stond, llier moest de artillerie
er ïdok eens toii te pas komen. Zij deed
dit met zooveel succes, dat er langs
het geheele westfront geen plek is.
die eraer vernield is dan Beaumoni.
De verdedigers lagen in rijen dood
in do loopgraven, het geweer nog Ln
aanslag. De Franschen hadden bij
deze boecheevedhten zoozeer hun sa
menhang en oriëntatie verloren, dat
heele compagnieën, in de meening
naar Verdun te mardheeren, den
DuJstchera in do armen liepen en
zich moesten overgeven.
Terwiil het Duitsdhe korps, dat
daar opereerde, reeds door 't Fosses-
bosch heen was. lag liet naburige
korps door ihet oponthoud bii Beau
mont en in het Caures-bosoh, nog
wat achteruit. Op de nieuwe lijn
Cotelettea heuvel van Louvemont,
zuideliik gedeelte van Hermitage-
bosch werd nu pauze gehouden.
Onmiddellijk voor de buitenste
forten-linie hielden de Franschen
weerstand. Terwijl hier oorspronke
lijk de 72ste Fransche reserve-divisie
stond, wierpen de Fraaischan nu snel
nog vijf andore divisies in !het be
trekkelijk nauwe gebied. Den 25sten
Februari ging do nieuwe linde voor
uit en werden Douaumont en heY
sterke Hardómont bestormd.
Nu trad er een groote pauze in.
Dm Douaumont ging de strijd ver
bitterd ©d en neer. Daarna werd het
dorp Vaux genomen en een kleine
stormtrap heesch de Duitsche vlag
op het fort Vaux, maar kon zich te
genover 'de ©vermadht niet houden.
De Franschen deden aJles om na
Douaumont ook nog niet Vaux te
verliezen. Binnen een gebied van
wePrclg meer dan drie kilometer had
den zli vijf divisies opgesteld en zon
der zich om-verliezen te bekommeren,
ging Juin infanterie voorwaarts
Terwiil op de rechterzild© van (de
Maas zich deze toestand ontwikkeld
had. konden de Franschen van bun
stellingen links van de Maas en
vooral uit bun keten van werken, die
oker den heuvelrug tusechen Charny
en het Bourrus-bo6ch Mep en waar
van in het midden ihet fort Marre
ligt. artillerlstisch zeer sterk optre
den tegen onze strijdkrachten in hét
gdbied van VadherauxVillè-Louve
mont en Bras. Deze artillerie moest
afgeleid worden. Toen geschiedde
iets. dat de Franschen niet verwadht
hadden. Op drie plaatsen bij Bra
bant. bij Samogneux en bij Champ-
neuville gingen Duitsche afdeeLingen
bli het aanbreken van den dag over
de Maas en terwijl het dorp Forges,
om de aandacht af te leiden, van
voren aangevallen werd. bestormden
andere afdealingen de ihooicrten ten
zuiden van Forges.
De verrassing gelukte zóó volko
men. dat de Fransche artillerie op
de hoogte nog on de het dorp aan
vallende Duitschere schoot, toen de
Duitsche infanterie reeds In haar
rug efond en de bedieniufcr met ge
weren begon te beschieten. Terwijl
de Duitschere dcor de overrompeling
voor de eerst geheel onvoorbereide en
vervolgens nóg verkeerd georiënteer
de viiand den belangrijken aantal
biina zonder verliezen hadden kun
nen volvoeren, verloren de Fran
schen geheel het hoofd. In ongeregel
de vludht snelden zij naar het Cu
mières- en het Kraaienboscfli, die zij
belde dan ook verloren, benelvens de
Mort Homme-etelliuK. Het don) Cu
mières ligt tusechen beidp liuiën in
zulk een zwaar vuur. dat niemand
het. er in kan uithouden.
Deze loop der gebeurtenissen ver
klaart. waarom tegenwoordig het
voornaamste gewicht van den strijd
op den linker Maasoever Ifet. waai
de Beieren en Wurtembergers nu bij
Malancourt en Vaucourt een belang-
:iik succes hebben behaald. Nu ligt
ile gehede westelijke oever onder
het flankeerend Vuur van de zware
artillerie, waaronder de forten en de
aansluitende stellingen hevig te lij
den hebben. lederen nacht ziet men
de «roote steekvlammen van ont
ploffende voorraden ammunitie.
Do strijd op 't Oostelijk oor
logsveld weer ontbrand.
Do „Times" z»; uiteen, dat de Rus
sische legers thans sterker moeten
zijn dan verleden jaar bij het einde
van den Russische» terugtocht. Hin
denburg moge. en terecht aannemen,
dat de oude kaders konden worden
aangevuld en geen nieuwe eenheden
gevormd worden het Engelsche blad
acht dit een voordeel, en te moor, daar
ammunitie volop ih Rusland te krij
gen is. Januari en Februari hebben
in de werkplaatsen duchtig meege
holpen. om de munitie-voorraden te
doen aangroeien.
De drie legergroepen van noord
naar zuid staan nu onder bevel van
de generaals Koeropatkin, Evert en
Ivanofalle drie zijn zij uit den win
terslaap ontwaakt, en tot aanvallend
optreden overgegaan. En de DuKsch-
Oostenrijksche legers zullen dit nu
weldra merken, zegt de „Times". Het
ligt natuurlijk niet op den weg van
een Engelsche courant, mededeeling
te doen van de plannen, die de geal
lieerden hebben gemaakt voor den
nieuwen campagne-tijd in Rusland,
dio tegen Mei zal beginnen.
Dan zal ook het Duitsch-Oostenrijlc-
eche leger ender Von Falkenhayn po
gen het werk af te makón, dat in 1915
begonnen, doch niet voltooid is.
Ook de Duitschere hebben den win
ter goed gebruikt. Hunne spoorwegen
en straatwegen hebben zij aangelegd
tot aan het Dwina-frontzij verza
melen troepen en geschut ln de
Schavli-streek, en aan de kust der
Golf van Riga hebben zij zwaar ma
rine-geschut gebracht, om een aanval
te land te steunen en tevens e©n
Duitsch offensief ter see te helpen.
Want de „Times" verwacht, dat dit
maal de Duitsche marine een belang
rijk aandeel zal hebben bij de aan
vallen, zoodra de Golf vrij is van ijs
in het zuidelijk deel, en terwijl de
Russische eohepen door het ijs nog Ln
het noordelijk deel zullen worden
vastgehouden.
Voor den aanval moeten de divi
sies, die aan het Russische front zijn
onttrokken voor den aanval op Ver
dun. weder naar het oosten worden
terugezonden.
Uitgaande van hel denkbeeld dat
de Duitsche linies door de onttrekking
van groote troepenafdeeÜngen. die
naar het westen gezonden werden,
zeer verzwakt zijn. hebben de Russen
ln de laatste dagen hevig© aanvallen
ondernomen. Het weer is nog zeer
elecht. maar van den nood een deugd
makend, gingen de Russen, in regen
en «neeuw, vooral in den nacht, bij
streng© vorst en snijdenden oosten
wind, tot den aanval over.
Die aanvallen hebben tgormeónliik
plaats over een groot deel der linie,
maar met de meeste kracht op de
oude doorbraakolaatsen, ten noorden
van Po6tawy en bij de meren tus
echen Naroisj- en Wischniefmeer
een trommelvuur, zooale het in hei
oostelijk gebied wel zelden zal zijn
vernomen, opende het gevecht. Uren
lang vielen de granaten onafgebroken
op de Duitsche stellingen, den pohes-
len nacht door. In den vroegen och
tend gingen de Russen ln dichte uwer-
men tot den aanval over. Zii drongen
vooral bii Postawy met zooveel kraöht
vooruit, dat zij tot ln de Duitsche po
sities doordrongen, doch werden bij
een tegenaanval weder verdreven.
De Telegraaf meldt nog:
Volgens verklarlugem van stafoffi
cieren zou het doel van de aanvallen,
die de Russen op veda punten van
het front omderaeraetn, zijn, hoog er
terrein te bereiken, vóór de dooi in
treedt. Ofschoon zeer weinig nieuws
over de weersgesteldheid van heit
front inkomt, is het duidelijk, dat de
groote wisseling der jaargetijden nar
bij Is, Indien zij al niet reeds le aan
gevangen langs de Zuidelijke gedeel
ten van de linie. Een Westenwind
heeft den dooi in deze streek veroor
zaakt, terwijl aan alle deelen van het
front de temperatuur gewoonlijk en
kele graden hooger la. Het plotseling
overbrengen van, het tooneel van oc-
ti van hst eens district' naar het an
dere is waarschijnlijk toe te schrijven
aan een belangrijke verandering van
de weersgesteldheid in dezen tijd van
het jaar.
Naar wordt beweerd, brengen de
Russen op dit o ogen Wik geen bepaald
krijgsplan ten uitvoer, maar zijn zij
er op uit eenvoudig korte en scherpe
gevechten te leveren met op tactische
wijze vrijgemaakte troopen.
STAFBERICHTEN.
De Duitsche staf meldti
Terwijl de Russen hun aanvallen
in do noordelijko sectoren Dinsdag
niet herhaalden, hebben zij ten Z.
van het Narooz-meer dag en nacht
hun vergeefsche inspanningen voort
gezet. Zevenmaal hebben de Duitecho
troepen hen teruggeslagen, gedeelte
lijk in een bajonet# ©vecht
Duitsche vliegeskaders hebben met
succes bommen geworpen op de Rus
sische spoorwegemplacementen, friet
name op het station Molodeczno.
De Ooetenrij keohen staf
Dinsdag wederzijdsdie zeer levendi
ge vliegeractie.
Verschillende Russische vliegtui
gen werden door vuur en door Oosten
rijke© he vliegers tot terugkeer ge
dwongen. Een door de artillerie naar
beneden gescholen Russische twee
dekker stortte ten ooeten van .Buczacz
achter de Russische linie. Door vlie-
gerbommen werd bij de Oostenrijkere
geen schade aangericht
Oostenrijkeche vliegers wierpen met
succes talrijke bommen op eanige
plaatsen achter liet Russische front.
Verspreid n'euws
van de oorlogsvelden
STOUTE NEDERDAUNG MET EEN
PARACHUTE.
Men weet, dat zich overal aan he'
Fransche front kabelballons bevin
den, wegens hun vorm door de sol
daten „saucijzen" genoemd. In iede
re ballon bevindt zich een waarnemer,
die de vijandelijke stellingen moet
bespieden en zich in verbinding houdt
met den generale» staf.
Eenige dagen geleden hebbein die
soldaten aan een der fronten bij Ver
dun eenige spannende oogenblikken
moeten doormaken. De kabel van een
der ballons brak toevallig, en liet
luchltulg steeg met verbazende snel
heid ten hemel, terwijl het door den
wind den kant der vijancteMjke stel
lingen word opgedreven.
Weldra zag men duizenden kleine
stukjes papier, die uit 't schuitje wer
den gegooid, en zich in de lucht ver
spreidden. Men begreep dat de waar
nemer zijn documenten verscheurde.
Intusschen steeg de ballon nog steeds
en had wel een hoogte van 3000 -1000
Meter bereikt. Plotseling onderscheid
de men mot den kijker een grijsach
tig© massa, die zich van den ballon
loswerkte, en na verloop van eenige
minuten zag men het zich uitzetten
en een bolvorm aannemen.
Het was de luchtvaarder, die zich
zelf aan de parachute had vastge
maakt en zich op eon hoogte van 3500
M. moedig in de luchtruimte had neer
gestort. Na een val van 50 M: opende
zich het valscherm en matigde zich
de snelheid van den dalenden lucht
vaarder „een jongen luitenant". Na
verloop van eon kwartier bereikte
deze den beganen grond op een af
stand van 30Ö M. van de Duitsche
loopgraven, en kwam ongedeerd in
den kring aijner kameraden.
Uit Dultsohland.
VOORZICHTIGHEID IN GESPREK
KEN AANDEVOLEN1
Een dame, die dezer dagen ln een
trein van Oldenburg naar Bremen
als haar meening uitsprak, dat de
positie van Duit&chland op t oogen-
blik niet erg gunstig scheen, werd op
aanklacht van haar mede-passagiere
bij aankomst te Bremen gearresteerd,
verdacht van spionnage. Hoewel uit
het onderzoek de onschuld der dame
duidelijk bleek, werd ze toch wegens
haar „onvaderlandse!:©" mededeelin-
gen veroordeeld tot hot betalen van
een boete van 50 mark.
DE DUIKBOOTOORLOG.
De besprekingen over den duikboot
oorlog Ln de begrootingscommissie
van den Rijksdag zullen volgens de
Post een stipt vertrouwelijk karakter
dragen. Zelfs de loden van den Rijiks-
dag, die geen zitting hebben in de
commissie, zullen niet als toehoorders
worden toegelaten. De rijkskanselier
moet de leiders der ondersclieiden
groepen reeds tot een vertrouwelijke
beep reking hebben uitgetaoodigd.
Uit Oostenrflk-Hongarljo
DE KEIZER.
De „Neue Freie Pres©©" publiceert
uitingen van verschillende leden van
de deputatie uit Bosnië en Herzego-
wina, die door deal Keizer werd ont
vangen. Zij allen constatoeren, dat de
Keizer er uitstekend uitzag en vast
overtuigd was van de overwinning
der centrale mogendheden.
HET PROCES VAN SERAJEWO.
De bladen te Ween en melden, dat
Medo Kerovic, een van de voornaam
ste beschuldigden in het hoogverraad-
proces van Serajowo, in het militaire
tuchthuis te LoeMersdorf aan tering
Onze Laclilioek
Waarom zou een spons toch zoo
vol geatjes zitten? vroeg de kleine
Greta.
Omdat, antwoordde haar vijfja
rige broeder met een air van meer
derheid, men andere niet zou weten,
dat het spons was, domoorI
VRIENDELIJKE MEDEREIZIGER.
En u is dus een artiest van een
spectekel-concert! Ik ben bankier cn
ik geloof dat ik al in twintig jaar niet
hi eon spectakel-concert geweest ben.
Artiest (spijtig): En ik ben er heet
zeker van, mijnheer, dat liet al twin
tig jaar geleden ie, sinds ik op een
bank geweest ben.
Willy: Pa, wat is een bruut van
een man?
Pa; Een bruut van een man is
iemand, die niet door zijn vrouw ge
regeerd wil worden, mijn zoon.
Ma: Willy, ga jij maar eens in
den tuin en blijf daar totdat ik je roep
ik wcnach je vader eens alleen te
spreken.
Juffrouw Bruin zei mij» dat je
haar gisterenavond zoo n vleiend com
pliment had gemaakt, zei Mevr. Wet
tot haar echtgenoot iets over haar
bekoorlijk uiterlijk. Het arme meisje
was er zoo mee ingenomen. Ik begrijp
niet hoe jelui mannen zoo weinig
waarheidlievend kunt zijn.
Ik dacht dat je nu eindelijk wel
wist, dat ik nooit onwaurheidlievend
ben, zei Mijnheer Wet verwijtend. Ik
zei dat zij zoo mooi was als zij kon
zijn, en dat was de waarheid.
.Corry, wie was dat jongemensch
dat vlak voor ons huts zoo'n lawaai
maakte met zijn auto-horen?
Dat was Bergman, vader. Zestien
stooien boteekent: Ik heb je lief.
gestorven ia Medo Kerovic was Ier
dood veroordeeld, maar had genade
gekregen, waardoor de doodstraf in
20 jaar tuchthuis mei dwangarbeid
was veranderd.
Uit Engaland.
VROUWELIJKE CONDUCTEURS
OMNIBUSSEN.
Groot is in Londen de toeloop van
vrouwen voor de dienstneming als
omnibus-conducteur. Vele dienstbo
den hebben, naar 't schijnt, haar keu
ken en fornuis den rug toegedraaid
om voortaan met die tasrh en de knar.
tjes be werken. De verdiensten zijn
dan ook vrij hoog: daartegenover
staat, dat d© arbeidstijden lang zijn.
Meer dan vijf dagen per week behoeft
er echter niet gewerkt te worden.
Ter Zee.
EEN ENGELSCHE VLOOT OP WEG
NAAR DE DUITSCHE KUST?
Aan de Köln. Zeitnng wordt uil
Kopenhagen geseind-
Een telegram uit Bergen meldt, dat
een daar aangekomen passagier «boot
eenige groote Engelsche eskaders,
waaronder een van 15 groote slag
schepen, heeft opgemerkt, welke ln
zuidelijke richting voeren.
D« „Sussex".
Uit de telegrammen, die de „Ti*
mes Maandag omtrent de torpedco
ring van de „Sussex" l>evatte, blijkt
dat. kapitein Mouftet, die gezagvoere
der was van de mailboot., eemge zij
ner officieren en eon aantal passu-
giers verklaren, dat zij het eerst de
naderende torpedo zagen toen deze
op een afstand van een honderdtal
meters van het schip af was. Er was
geen tijd meer om aan de torpedo te
ontkomen, al werd nog een poging
hiertoe gedaan. Dcor de ontploffing
werden onmiddellijk verschillend©
machinisten en stokers in de machi
nekamer en eenige va» de in de bo
ven gelegen kajuit zich bevindend©
passagiers gedood.
Eén d«r passagiers, de Australischs
koopman, Mc ijarg, vertelde: Hei
schip verliet Folkestone Vrijdag te 1
uur 25 's middags mot bestemming
naar Dieppe, met goed weer en kal
me zee. Er wanen een aantal Ameri
kanen aan boord en eenige Belgen,
Spanjaarden e.a. Te drie uur onge
veer stond de heer Mc Harg bij den
salon, toen ln het voorschip een ont
ploffing plaats had, waardoor hij
werd omvergeworpen. Er was een
TWcEDï BLAD
Donderdag 30 Baart 1916
De Teylerkwestii.
L
De redactie van II a a r 1 e m's
Dagblad verzocht mij eenige be
schouwingen te schrijven over de Tey-
lerquaestie en wel in verhand met het
te wachten proces, waarvan de bij
zonderheden zijn medegedeeld in het
nummer van Maandagavond.
Zeer gaarne voldoe ik aan dit ver-
zoolt, onder voorwaarde dat men mijn
meening over deze zaak als een per-
Booniijke opvatting wil beschouwen.
Allereerst een herinnering. Een 15-
tal jaren geleden verscheen bij de
Vennootschap „Lourens Coster" te
Haarlem oen boekje van mijn hand,
bevattende een stamboom der Teylers
van 1562—1728, bewerkt naar een in
de Stadsbibliotheek berustend on
hoogst zeldzaam voorkomend ge
slachtsregister. De belangstelling was
groot, de uitgave werd geen misluk
king. Echter hadden noch uitgeefster
noch samensteller gedacht, dat het
verschijnen van het boekje groote ge
volgen zouden hebben. Nauwelijks
was de genealogie in het licht ver-
echenen of een onzer stadgenooten
©telde mij zeer vriendelijk en geheel
belangloos een offioieel afschrift van
het testament van Pieter Teyler van
der Hulst ter hand, benevens nog
eenige testamenten, en andere stuk
ken. Zoo verscheen er 6poedig daarop
weder een brochure van mijn hand,
die met onverdeelde belangstelling,
maar met verschillende waard eer ing,
ontvangen werd. Tegen geschriften
volgden en zoo schreef ïk een derde
boekje over deze quaestie. Haarlem's
Dagblad, dat met bijzondere welwil
lendheid zijne'kolommen beschikbaar
etelde. ontving verschillende ingezon
den stukken en er werd lustig gepole
miseerd en gerepliceerd.
Gelukkig werd in de tegengeechrif-
ten de historische juistheid mijner pu
blicaties niet betwist of in twijfel ge
trokken, de aanvallen waren alleen
gericht op mijne meening over deze
zaak en dan nog slechts door perso
nen, die als vertegenwoordigers van
zekere groepen zich noemende erfge
namen optraden. (Zie o.a. Haarlem's
Dagblad van 28 Mei en 11 Juni 1903.)
Ik herinner mij nog zeer goed, dat
er destijds de Teyler's ziekte was
toen epidemisch twee principiëele
punten in de quaestie waren, n.l. een
genealogischo en een rechtskundig©.
Velen meenden dat zoo zij bewijzen
konden af te stammen van het ge
slacht Teyler of Van der Hulst zij
ook recht op de erfenis hadden. Op
welke nalatenschap was hun niet ai-
tijd bekend, zij geloofden hun voor
gangers. De juridische quaestie wae
veel ingewikkelder, maar berustte ge
woonlijk op uitspraken en beschou
wingen van leekeit Dit staat vastde
rechtsgeleerden adviseerden gewoon
lijk om de zaak niet voort te zetten.
Zoo waren er verschillende, partijen^
ieder met andere motieven en andere
belangen, lik meen, dat venschillende
dezer groepen het dwaze van haar
voorstellingen hebben ingezien, al
thans men hoort er in de laatste jaren
weinig van. Thans, heeft de zaak een
ander karakter aangenomen, ik zou
zeggen een meer ernstig. Wie dé dag
vaarding van gisterenavond met aan
dacht gelezen heeft, zal wellicht tot de
overtuiging komen dat deze quaestie
nu beslist moet worden. Het vermelde
vonnis van het Hof van Holland etaat
historisch vast en - de helft der nala
tenschap van Elisabeth van der Hulst
ie met uitgekeerd aan Catharina 01b-
hof, daar zij te voren overleed.
Het zou eenige kolommen vorderen
wanneer wij hier eene uiteenzetting
wilden geven van de testamentaire
bepalingen en hare geschiedenissen
van Pieter Teyler van der Hulst en
zijne zuster Elisabeth. Wij willen ons
nu dan ook alleen bepalen tot de dag
vaarding. Daar Catharina Olthoff
overleden was vóór de rechterlijke
uitspraak, kon haar testament geen
bepalingen bevatten omtrent het ka-
pi i aal, dat zij verkrijgen zou door de
uitkeering van het halve vermogen
van Elisabeth van der Hulst Immer*
»a het vonnis kon pas worden vast
gesteld hoe groot dat kapitaal was.
Daar Catharina wist dat zij bovendien
recht had op een legaat van f 100.000,
kon zij deze som bij voorbaat wei ver
deden in haar testament en dit be
drag i6 dan ook uitgekeerd.
Is mijn voorst «lang juist, dan heb
ben do toenmalige Directeiuren van
Teyler's stichting, die veroordeeld
waren om de helflt van Elisabeth's
FEUILLETON
van
HECTOR MALOT.
131)
Maar wij verdienen ona brood,
seide ik. om mij.- te verdedigen, niet
zoozeer tegen Mattia, dan wel tegen
die gedachte.
Dat is waar, hernam Mattia,
maar 't is evenzeer waar, dat wij ver
een igd zijn met menschen. die het
bunne niet verdienen. Dat zal men
zien, en overigens niets anders zien;
wij zullen veroordeeld worden, even
zeer als zij. Het zou mij diep leed
doen, zoo ik veroordeeld werd als
dief, maar nog veel meer wanneer gij
als dief wordt veroordeeld. Ik ben
maar een arme droifrmel, en ik zal
nooit iets andere zijn maar gij. als
gij uwo familie hebt weergevonden,
uwe echte familie, wat zal het dan
een smart en een schande voor u zijn,
als gij zulk een vonnis hebt gehad 1
En als wij in de gevangenis zitten,
zullen wij allerminst gelegenheid heb
ben om uw ouders te ontdekken en
als wij in de gevangenis zitten kun
nen wij mevrouw Milligan ook niet
waarschuwen voor betseen James Mil
ligan tegen Arthur in 't schild voert.
Luien wij ons dus redden, terwijl liet
nog tijd is.
Red u zeiven.
Gij zegt altijd dezelfde domheid;
wij zullen ons samen redden of wij
zullen samen opgepakt worden; en
ai3 dat gebeurt, wat niet lang meer
duren kan, zult gij de verantwoorde
lijkheid dragen dat gij mij met u
medegesleept hebt, en wij zullen eens
zien of dat besef zoo licht te dragen
ls, Als gij nuttig waart voor hen, bij
wien gij nu zoo hardnekkig wilt blij
ven, zou ik dat volhouden begrijpen
maar gij zijt volstrekt niet onmisbaar
voor hen. Laat ons dus spoedig heen
gaan.
Welnu, laat mij nog een paar
dagen om er over na te denkendan
zullen wij zien.
Haast u! de wildeman rook men-
schenvleesch ik ruik het gevaar.
Nooit haddon de woorden, de rede
neering en de beden van Mattia mij
zoo sterk getroffen als thans, en als
ik er aan dacht, zoide ik tot mijzel-
ven, dat de besluiteloosheid, waaraan
ik mij maar niet onttrekken kon, laf
was en dat ik besllesen moest en ein
delijk moest weten wat Ik wilde.
De omstandigheden deden voor mij
wat ik zelf niet durfde.
Reeds eenige weken waren voorbij
gegaan sinds wij Londen verlaten
hadden en wij waren in een stad ge
komen, in welker omtrek wedrennen
moesten plaats hebben. In Engeland
zijn de wedrennen niet wat zij in an
dere landen zijn, een vermaak, alleen
voor de rijken, die drie of vier paar
den tegen elkander late» loopen en
zich zeiven eens komen vertoónen om
dan met eLkander weddenschappen
om een gulden of w&t aan te gaan.
Daar zijn zij volksfeesten en het zijn
niet de paardeu alleen, die men komt
zienop de vlakte of langö de kust,
waar de wedrennen plaats hebben,
komen, reeds dagen van te voren,
kunstenmakers, muzikanten, koop
lieden enz., die daar een soort van
kermis aanrichten. Wij hadden ons
gehaart om eene plaats te 'krijgen,
wij als muzikanten en de DrisccrilV
als kooplieden.
Maar inplaals van op het terrein
van de wedrennen zich te vestigen,
had mijn vader een standp.aats inge-
uouieu iu do eUd waar hij betere za
ken dacht te maken
Wij waren al vroeg aangekomen,
en daar wij niet behoefden te helpen
aan het uitstallen der koopwaar, gin
gen Mattia en ik het terrein van de
wedrenden eens opnemen dat op 'kor
ten afstand van de stad was gelogen.
Er waren een aantal tenten opgesla
gen en van verre zag men ernal'le
rookkolommen opetijgen, die de gren
zen vormden van het veld voor de
wedrennen. Weldra kwamen wij door
een hollen weg op de gewoonlijk
dorre, naakte vlakte, maar waar dien
avond houten loodsen waren opgeeJa-
gon. waarin mcu nu vervcrschingen
kon bekomen en zelfs nachtverblijf,
barakken, tenten en wagens of zelfs
legerplaatsen met vuren ln de open
lucht, waaromheen een groot aantal
menschen in allerlei kieederen zich
bewogen, die de schilderachtigste
groepen vormden.
Toen wij een vap die vuren voor
bijgingen. waarboven een ketel hing,
herkenden wij onzen vriend Bob. Hij
was recht blij dat hij ons zag. Met
twee zijner kameraden was hij naar
de wedrennen gegaan om voorstellin
gen te geven, maar de muzikanten, 04»
wie zij gerekend hadden, hadden geen
woord gehouden, zoodat do andere
dag, Inplaats van een goede wdnsi af
te werpen, zooals zij gehoopt hadden,
zeer ón voordeelig zou zijn. Als wij
wilden konden wij hun een grooten
dienst bewijzen, door de taak van d'e
muzikanten op ons te nemen. De op-
brenget zouden wij met ons vijven
deelen want ook Capi zou zijn aan
deel hebben.
Uit een blik van Mattia begreep ik,
dat hot hem pleizier zou doen als wij
het voorstel van Bob aannamen, en
daar wij vrij waren om te doen wat
wij wilden onder voorwaarde si edits
dat wij een goede som thuisbrach
ten. nam Ik hel aan.
Wij cpraken dus af dat wij den on
deren morgen ons ter beschikking
van Bob en zijn be>de vrienden zou
den stellen.
Maar toen wij weder in de stad
kwamen, deed zich eene moeilijkheid l
voor. Ik vertelde aan mijn vader
welke afspraak wij hadden gemaakt.
D011 hond heb ik zelf noodig. zei
hij gij kunt hem dus niet meenemen.
Die woorden maakten mij ongerust;
wr.de hij Capi weder voor een slechte
streek gebruiken? Maar mijn vader
deed terstond alle vrees bij mij ver
dwijnen.
Capi heeft een fijn gehoor, zeide
hij, en hij ts zeer waakzaamhij kan
ons dus van dienst wezen bij de wa
gens. want bij dien toevloed van men
schen zouden er wel eens onder kun
nen zijn, die ons wilden bestelen. Gij
gaat dus alleen spelen met Bob en als
het wat heel laat mooht worden, wat
zeer goed mogelijk is; kunt gij ons
opzoeken ln de herberg „De Eiken
boom". waar wij onzen intrek ne
men, daar bet mijn plan is tegen het
vahen van den nacht tc vertrekken.
Die herberg ,JDe Eikenboom", waar
wij den vorigen nacht hadden door
gebracht, was een kwartier van de
stad gelegen, op het open'veld, in een
eenzame, sombere streek. Zij werd
docnr een eohtpaar gehouden, dat niet
zeer geschikt was om vertrouwen in
te boezemen. Dia herberg des nachts
terug te vinden was niet moeilijk het
was een rechte weg het onaangena
me was. dal zij nogal veraf lag, wat
vooral na een zwaren dag geen genoe
gen was.
Maar dat kon ik aan mijn vader
niet zeggen, want deze gedoogde geen
I tegenspraak. Als hij tets gezegd had.
moest men gehoorzamen.
Den anderen dag. nadat ik een
poos met Capi had geloopen om hem
te eten en te drinken te geven, zoodat
hij geen gebrek zou Jijden, maakte ik
hem vast aan den wagen, en Mattia
en ik gingen naar het terrein van d«
wedrennen.
Zoodra wij aangekomen waren, be
gonnen wij muziek te maken en d:t
duurde voort tot des avonds laat.
Mijn vingers deden eindelijk zoo
zeer, of zij door duizenden naalden
gestoken werden, en Mattia had zoo
veel op den horen geblazen, dat hij
bijna geen adem rneer halen kon.
Toch moesten wij maar blijven spe
len. daar Bob en zijn makkere met
hun kunsten niet ophielden van on
zen kant mochten wij dus ook geen
rust nemen. Toen de avond gevallen
was, dacht ik dat wij rust zouden
gaan nemen maar wij verwisselden
onze plaats in de open lucht met een
grooten houten loods en daar begon
nen de kunsten en de muziek opnieuw
Dit duurde tot bij middernacht ik
maakte nog altijd geluid op mijn
harp, maar Ik wist niet meer wat Ik
epeélde en Mattia wist het evenmin
als ik. Al twintigmaal had Bob mede
gedeeld dat het nu de tanlete voor
stelling zou zijn en twintigmaal wa
ren wij weder opnieuw begonnen.
(Wordt vervolgd.)
tv
