'Haarlems Dasblad
De Europeesctie Oorlog.
Overzicht.
BIJ VERiDUN lijn belangrijke din
gen gebeurd.
De Duiische stal doelt daarover
mede „Op den westelijken oever van
de Maas zijn Béthincourt en ook de
sterk verdedigde steunpunten Elz&sen
Lotharingen ten Z. W. daarvan afge
knepen. De Franschen trachtten
zich aan het gevaar door een snellen
terugtocht te onttrekken- Zij werden
echter door Silezische troepen nog
aangevallen en verloren, behalve dat
zij zware bloedige verlieaen leden, 14
officieren en ongeveer 700 man aan
ongekwetste gevangenen. Twee ka
nonnen en 13 machinegeweren wer
den door de Duitschers genomen.
Tegelijkertijd hebben de Duitschen?
voor hen hinderlijke Fransohe verde
digingswerken, blokhuizen en dekkin
gen op verschillende plaatsen van het
front opgeruimd, b. v ten N. van het
dorp Avocourt en ten Z. van het
Kraaientoosch.
Ook bij deze op zichzelf staande on
dernemingen gelukte het aan de Duit-
schers om de Franschen ernstig af
breuk te doen. Aan gevangenen ver
loren zij bovendien verscheiden offi
cieren en 276 man.
Rechts van de Maas hebben de
Duitschers op dergelijke wijize een
kloof, aan den zuidwestelijken rand
van den Peperheuvel gezuiverd,
waar 4 officieren en 184 man en oor
logsmateriaal in Duitsche handen
bloven."
De Fransche staf deelt het ge
beurde in de volgende bewoordingen
mede „Ten wasten van de Maas was
in den loop van Zondagnacht de be
schieting zeer hevig od heuvel 304.
De Duitschera leden zware verliezen
bii den aanval, dien zii Zondag tege"n
het einde van den dag ondernamen
op den Mort Hoinme en die Volkomen
werd afgeslagen. De Duitschers
slaagden er in over een lengte van
500 met-er door te dringen in de
vooruitgeschoven Fransohe loopgraaf
aan heuvel 295. De Franschen maak
ten een honderdtal "pvarareuen. Ten
eesten van de' Maas kwam Zondag
nacht een zeeT hevig gevecht voor in
het kleine bosch van Fontaine St
Martin (ten oosten van Vachera/u-
ville) De Franschen drongen door In
de Duitsche verbindingswan gein ten
zuidep van het dorp Douaumont
Heden. Maandag, blijkt dat in die
streek van Verdun de eerste groote
alvernewie offensieve ooghur der Duit
schers. die zich uitstrekt over ©en
front van 20 K.M., begonnen Is. De
Duitschers. die geen belanerilk suc
ces verkregen, vooral niet een succes
in verhouding tot de getoomde In-
teoannine leden verliezen, van wel
ker omvang de voor de Fransohe
llni&n gestapelde lijken getuigen."
De militaire deskundig© van de ,-N.
'R. Ct." merkt over dit Duitsche euoces
op„Zoo zijn de Duitschers er dan
ten 6lotte toch in geslaagd om door de
wijize van werken die wij al meer
dan eens aangaven deuken in het
front des vijands maken en dan door
flankaanvaUen. van die deuken uit
den vijand dwingen de tusschengele-
gen vooruitspringende stellingen te
ontruimen de Franschen uit de ge
wichtige stellingen tusschen Malon-
court en Béthincourt terug te dringen.
Het resultaat is, dat de Duitschers, se
dert hun offensief tegen Verdun be
gon. het Fransche front ten Westen
van de Maas over een breedte van
ruim 10 kilometer en tot een diepte
van 4 tot 8 kilometer hebben weten
terug te dringen.
Loopt Verdun hierdoor van deze
zijde (over den toestand aan de Oost
zijde van de Maas. die gedurende ge
ruimen tijd nagenoeg onveranderd Is
gebleven, spreken wij niet) direct ge
vaar? Iieelemaal niet. Er is slechts 'n
gedeelte van het voorterrein voor den
verdediger verloren gegaan en het ge
deelte van het voorterrein, dat de vij
and nog van de eigenlijke vestingwer
ken aan deoe zijde scheidt, kan en
(naar men met grond mag aannemen)
zal hardnekkig worden verdedigd, en
de beweging die er in het front zit, la,
langhaam. Maar, beweging is er. cn
de beweging die er is, gaat voor de
Franschen in de verkeerde richting,
en zoolang zulks het geval blijft, mag
men, aonder in liet minst op het ver-
der verloop van den strijd vooruit te
loopen (er ia imimers nog niets beslis
sends gebeurd) voor ae Franschen
niet volkomen gerust zijn. De richting,
waarin zich, in de laatste weken al
thans, het krijgsbedrijf bij Verdun
ontwikkelt, is niet die van een over
winning."
t Fransche persbureau Havae
maakt cenige opmerkingen bekend,
die bedoeld ziin om het door de Duit
schers behaalde voordeel van Fran
sche ziide te bezien. ..Het is den Duit
schers zoo wordt geoonstateerd
m 50 dagen niet gelukt de Fr&nsdhe
linies voor Verdun te forceeren. Aan
de neutralen en het Duitsche volk is
nu gebleken, dat het Duitsche leger
het Fransche front niet heeft kunnen
breken en dat Frankrijk in 18 maan
den met, een bevolking van minder
idnn h> in ill leen den voorsprong heeft
■weien m te halen, die een krachtige
militaire voorbereid ihg gedurende 44
iarén aan de 70 niillioen Duitschers
had viiizekcrd."
Aan de andere fronten niets dan 't
gewone gedoe artillerie-duels en
plaatselijke infaraterie-acties.
Verspreid nieuws.
LUCHTGEVECHTEN. De Duit
sche staf deelt mede In een lucht
gevecht ten Z.O. van Damloup en ten
N.O. van Chateau Baling hebben <Le
Duitschers een Franseh vliegtuig
neergeschoten. De inzittenden van
het eerste zii.n dood. De Duitschers
hebben verder twee vliegtuigen van
de geallieerden zien vallen in 't dorp
Loos en in het CailleMe-bosch.
De Oostenrijksche &tnf meldt,
dat een Itaiiaansch Caproni-vliegtuig
nabil Lueinfci is neergeschoten.
FRANSCHE 40 c.M.-PROJECTIE
LEN. De „Matin" geeft een photo
van een nieuw Franseh projectiel van
40 c.M., met een gewicht van 950 KG.
de nieuwe munitie, die den strijd
tegou de Duitsche 42 c.M. moet opne
men!
DE HANDELSOÜRLOG. Lloyds
meldt, dat de Eiigeltche stoomsche
pen „Zafra" (3578 toni. „Silksworth"
(4777 tooi), „Glenaliuond" (2883 ton)
„Yonne" (vroeger „Fastalia„Eas
tern City" (4341 ton) gezonken zijn.
Verder meldt Lloyds nog. dat de
Noorsche stoomboot „SjoJyst" (907
ton) zonder waarschuwing door een
Duitsche duikboot getorpedeerd is.
OVER DE „SUSSEX". In de
„Basler Nachrichten", zoo lezen we in
de N. R. Ct." geeft een Bazeler, die
op de „Sussex" was toen het schip
den 24en Maart werd getorpedeerd,
een treffende beschrijving van wat
hij heeft -beleefd.
Vooraf gaan een paar belangwek
kende bijzonderheden. Het verkeer
tusschen Londen en Parijs, zegt hij
wordt nog slechts door één 6Ch>'p on
derhouden. To Folkestone lag dicht
bij de ..Sussex" een groot schip, waar
op 3000 Canadeezen werden inge
scheept. Dat 6óhip zag er eigenaardig
uit. Ale deelen waren zwart geschil
derd en de open galerijen met zwart
doelc behangen. Reddingsbooten ont
braken. Blijkbaar moesten de omtrek
ken zoo weinig mogelijk gebroken
worden, opdat het 6Chip in het donker
van den nacht voor dè duikbooten on
zichtbaar den overtocht kon doen
Wij nemen nu uit het spannende
verhaal hier en daar een stuk over
Tegelijk met de geweldige ontplof
flng, die middags kort voor drie uur
geschiedde, stortte een reusachtige
waterzuil over het achterdeel van het
schip, waar de schrijver zich bevond,
en wierp mensohen en allerlei voor
werpen in het water.-Hlj zelf klampte
zich met alle kracht aan lets vast en
bleef aan boord. De torpedo de
schrijver neemt op gezag van den ka
pitein aan, dat het een torpedo was
had het voorste derde deel van het
schip afgerukt. Achter het schip was
het water met menschen en allerlei
voorwerpen bezaaid. Een afschuwe
lijk geschreeuw en hulpgeroep steegs
van daar op, maar wat er van het
schip over was, werd nog eenigo hon
derden meters voortgedreven. Men
kon den drenkelingen alleen een klein
hulpvlot toewerpen.
Aller gedachte was nu zoo snel mo
gelijk het schip te verlaten. Op het
achterdeel ontstond een paniek. Vrou
wen liepen met loshangende haren
rond, riepen om hun kinderen of hun
man anderen baden en vielen op de
knieën'., mannen vloekten, huilden,
anderen riepen om reddlngsbooten en
om hulp. Bij al dat leven voegde zich
het bruisen en 6issen van den stoom,
die uit gebarsten pijpen een weg
vond, het stampen van de zee en het
afgrijselijk geloei van de sirene. De
wanorde werd nog vergroot, doordat
de pasagiers voor het meerendeel ra
deloos en aan zich zelf waren overge
laten, want de bemanning was, voor
zoover zij niet met het voorechip wa
ren ondergegaan, binnen in het 6chip
bezig de schotten te sluiten en ander
werk te doen.
Slechts enkele mannen konden hel-
j>en de booten uit te brengen. De
eerste was veel te vol toen ze te waler
werd gelaten en sloeg alras om. De
meeste inzittenden verdronken. Met
een tweede boot ging het boter. Een
Axnenkaan&che sprong van boven van
bet schip in die boot en bleef met go
broken ledematen liggen. Deze boot
nam nog eenige menschen uit het wa
ter op. De schrijver hielp een derde
boot te water laten. Die boot was lek,
zoodat ze weldra begon te zinken. De
boorden waren ongeveer een hand
breed boven den spiegel der zee. Drie
en een half uur hebben de schipbreu
kelingen in die booi doorgebracht. De
koude was vreeselijk. Behalve een
twaalfjarige jongen, die zich dapper
hield, gedroegen de overigen, man
nen zuidelijken. zioh onmanlijk.
Men kon geen verstandig woord inet
zo wisselen, ongeartikuleerde klanken
waren het antwoord. Grenzelooze
doodsangst sprak uit hun trokken. In
het water dreef tusschen hen in het
lijk van een man, die van uitputting
was gestorven. Ten slotte werdon al
len in een aiulcre reddingsboot opge
nomen. Hot lijk werd in de halfge
zonken boot achtergelaten. Een van
do schipbreukelingen, oen Italiaan,
was waanzinnig geworden, en het ge
lukte den man alleen met slagen en
geweld tot kalmte te brengen.
De twee matrozen, die in de boot
waren, de twaalf.arige jongen en de
schrijver, roeiden naar een zeilvaar-
turg, dat in de verte verscheen, maar
alras den boeg wendde en weer ver
dween. Er viel nu regen, met sneeuw
vermengd de zee werd onrustiger.
De kou liet zich verschrikkelijk voe
len. Het liep al tegen den avond. De
schipbreukelingen voelden, dat ze
niet in de boot konden blijven en be
sloten naar het wrak van de .Sussex"
terug te keeren. Na een half uur kwa
men ze daar aan en ze werden weer
aan boord geheschen.
Men had de schotten kunnen slui
ten en hoopte het schip drijvende te
houden. Tueschendeks lag het vol
zwaar gewonden. Zo waren op de pri
mitiefste manier, met vuile servetten
en dergelijke verbonden. Daarlus-
schen gilde nog een aantal vrouwen.
Een Engelsche was zinneloos gewor
den en schreeuwde aldoor maar men
moest haar vasthouden. Ieder hielp
zoo goed hij kon. Men gaf kleeren of
geld aan arme Spanjaarden of Italia
nen die alles verloren hadden. Een
Hollander vond midden In de verwar,
ring zijn grooten koffer en verdeelde
daaruit met roerende mildheid heel
zijn garderobe.
's A vonds om 9 uur was de draad-
looze telegraaf weer in orde en begon
te werken N'u en dan werden raketten
opgezonden. Eerst om elf uur zap men
het licht van een kruiser, die uit Bou
logne te hulp was gezonden. Spoedig
daagde een tweede schip op. De vreug
de van de passagiers waB onbeschrij
felijk. Het overbrengen op de twee
schepen ging met de grootste moeite,
want de zee stond hol. De gewonden
werden overgegooid en door matrozen
opgevangen. Een Amerikaansche da
me vertelde den schrijver dat zij nog
bestolen was. Een heer had haar zijn
hulp aangeboden en haar tasch w'llen
dragen. Ze had daarin haar g<4d en
kostbaarheden. Hij gaf haar 'ater de
tasch terug, maar leeg. Ze schreide j>U
het vertellen, niet om de waarde, want
ze kon hel verlies licht dragen, maar
omdat een men6ch in zulke omstan
digheden nog zoo slecht kon zijn.
De sohrijver werd op den kruiser'
naar Boulogne gebracht. Even voor
hij de hel verlichte haven binnen voer.
zag hij nog twee schepen, aan weers
zijden van de haven met een deel der
hutten en de masten boven waler uit
steken. Ze waren een paar weken te
voren getorpedeerd.
In Boulogne moesten de doornatte
schipbreukelingen zich nog aan de
formaliteit van het pasnazien onder
werpen. De schrijver deed 'e nachts ver
geefsche moeite om in hotels voor de
schipbreukelingen vrij logies te krij
gen Alles was vol militairen. De hos
pitalen vol gewonden van het front.
Toch verschenen er 6poedig eenige
ziekenwagens, waarin de zwaarge- j
wonden naar een gasthuis werden ge
bracht. Om 4 uur konden de schip
breukelingen, ten deele nog in hun
natte kleeren, In een trein naar Parijs
gaan.
VERSCHERPTE BLOKKADE.
Men schrijft uit Zürich aan 't Aig,
Handelsblad: Voor zijn industrie ge
heel. voor den aanvoer zijner levens
middelen nagenoeg heebemaaj van de
landen over-de-zee afhankelijk, heeft
Zwitserland onder den druk der En
tente-machten wam gemakkelijk is
het nieit gegaan zoowat al.e arti
kelen van zijn export-lijst geschrapt.
Een uitzondering is alleen gemaakt
voor kaas en gecondenseerde meik,
bij wijze van compensatie-artikelen,
en voor artikelen, waarvoor zelfs de
geknepen Duitsclié markt geen be
langstelling heeft.
Toch gingen er dagelijks nog hun-
darden pakjes met eetwaren over den
Rijn, omdat men daar verwanten had
oi goede bekenden, en omdat alles in
Duitschland immers zoo verschrikke
lijk duur, of meestal zelis heelemaal
niet rneer te krijgen is. Nu komt ech
ter plotseling het bericht uit Bern,
dat hel Departeuent deze „kleine ge
schenken" nog tot en met 15 April zal
laten passeeren, maar dat het daarna
ook dezen uitvoer van levensmidde
len enz. verbieden zal. Als reden hier
voor wordt aangegeven, dat de Duit
sche Regeering in den laatsten tijd
deze zendingen niet meer aan de ge
adresseerden afgeeft, maar ze ten al-
gemeenen bate in beslag neemt, en
den geadresseerde de waarde daar
van, de waarde in normale tijden na
tuurlijk, in geld laat uitbetalen. De
Zwitsersehe Regeering us van mee
ning, dal een dergelijke maatregel
aan de zendingen het karakter van
„particulier verkeer" ontneemt, waar
door men in botsing kpmt met de in
voer- en doorvoerbepaüngeu der En
tente. Men betreurt natuurlijk in
Bern zeer tot dit verbod te moeten
overgaan, maar „men veegt eerst
voor zijn eigen deur".
Sommige bladen zien hierin een ge
volg van de verscherpte Engelsche
Onze Lachlioek
EEN ONVERTROUWI3A \R
GEHEUGEN.
Twee lieeren Ontmoetten elkaar op
straat
Zeg, oude jongen, zei de een,
waarom zit er een draad om ]o vin
ger gebonden?
Mijn vrouw bond hem er om, om
mij er aan te herinneren dat zij mij
van morgen een brief gaf om te pos
ten, was -hot antwoord.
I-Ieb je er aan gedacht?
Ja*
Waarom doe je den draad dan
nu met van je vinger af?
O, dat is om mij er aan te her
inneren haar te zeggen, als ik thuis
kom, dat ik vergat oen postzegel op
den brief te plakken.
Echtgenoot: Zie je mijn vriend
Prinsen daar gaon?
Vrouw: Ja.
Echtgenoot; Hij heeft zijn ante
naar zijn vrouw genoemd.
Vrouw; Hoe dwaao.
Echtgenoot: Dwaas? Iloeieuiaal
nietl Toen hij haar had, merkte luj
dat hij er den baas met over kon
hLijven.
OP DK PROEF GESTELD.
RabtaHat! zoo ging de klopper op
de voordeur.
Brommend liet de huisvrouw haar
drukke bezigheden erven staan om te
kijken wie er was.
Op de stoep stond een colporteur
van boeken, slordig gekleed maar met
een groot© mate van z Ifvcrtrouweu.
Ik heb hier een heel belangrijk
werk, mevrouw, begon hij overdréven
beleefd buigend, terwijl de vrouw
hem in onheilspellend stilzwijgen aan
keek. Het zegt u hoe gij allerlei din
gen kunt doen.
Och kom? antwoordde dc vrouw
op sarcastiscben toon. Dan kan ik er
zeker ook uit leererr hoe ik mij vau
lastig© straatventers kon afmaken?
O ja, mevrouw, antwoordde de
man. Door iets .van hen te koopsn.
blokkade, zij het dan ook naar de
landzijde, lin het kon dezen keer we'
eens goed gezien zijn!
IN DEN DUITSCHEN RUK&DAG
heeft de minister van Oorlog Wild v.
Ilohenborn een rede nahouden, waar
in hii o. a. zei „Het afslaan van den
aanval der Russen en <ie gevechten
om Verdun ziin niet, zooals onze
vijanden zeggen te gslooven; pogin
gen van een uitgeputte natie, maar
hamerslagen van een krachtig, oa-
overwin!lik volk. dat voorzien is van
reserve© manschanr>©n en alle hulp
middelen hamerslagen, die herhaald
zullen worden tot de anderen lamge
slagen ziin. (Levendige bijval). Voor
dit dool zal ik mijn geheel© kriuht
aanwenden. Honderd meter loop
graaf ziin - liever dan de mooiste
redevoeringen."
Aan Liebknechl werd liet woord
geweigerd. ..omdat hii herhaaldelijk
van de gelegenheid gebruik had ge
maakt om aan de waardigheid van
't Huis te kort te doen."
NOG EEN BLOKKADE-MAATRE
GEL. „National Tldende" meldt
uit Ghristlansuttd De bier gevestig
de stoom vaar tma.osch an n i i kreeg v,in
En- l ind de mededeeling. dat Enge-'
land haar voor vaarten naar Ficde-
rikshaven geen kolen meer zou leve
ren. indien zij geen waarborg gaf.
dat de goederen niet verder naar
Duitschiond zouden worden uitge
voerd. 't Wolff-bureau merkt op ,,üe
Christiansund-lijn zal dus weldra "t
bedrijf moeten staken, tenzii ze elders
kolen kan kriigen."
EEN GESTOORDE BETOOGING.
Uit Londen wordt aan d« N. R. Ct.
geseind: Een bijeenkomst van hei
verbond voor vrouwenkiesrecht, on
der leiding van Sylvia Pankhurst, op
het Trafalgai-plein belegd om verzet
aan te teekenen tegen de rijkSverdedL
gings- en munitie-wetten en de wet
op den militairen dienstplicht, is
Zondag door de menigte uiteengedre
ven. Zij bestormde het gedenk toeken
voor Nelson, joeg de vrouwen er af
en zong het volkslied.
Stadsnieuws
OFFICIEEL BEZOEK. - Zaterdag
hebben de heeron jhr. Rüel|. commis
saris der Koningin in Noord-HolL,
jhr. Boieel van Homelandenlid van
Gedep. Sta tem an jhr. Reigersman,
hoofdopzichter van den provincialen
waterstaat een bezoek aan Monniken
dam gebracht en de werkzaamheden
aan de doorbraken geïnspecteerd. Zij
begaven zich vervolgens te voet langs
den dijk naar Ui.ldam, Durwerdain en
Schelliugwoudo en vertrokken van
daar per havenstoomboot naur Am
sterdam.
tweede blad
Dinsdag 11 April 1916
OM ONS HEEN
No. £160
Stadsscboon nn dn Groote Markt
Onze Groote Markt is een menge-
ling van prachtige, mooie, eenvoudi
ge en leelijke huizen. Tot de eenvou-
I dike beboeren het kantoor van de
I Iiollandsohe Handelsbank en het
buis van Mej. Crommelm ze doen
er geen kwaad en treem goed. Als
gebouwen zijn ze om zoo te zoggen
neutraal. Kon datzelfde ook van de
Sociëteit gezegd worden, dan zou di©
mooier van lijn moeten wezende
vriendelijkste manier om van het
nest der pelikanen te gewagen is er
over te zwijgen. Zonder twijfel is het
I leolijkste geveltje op do Groote Markt
I het Bioscoop-Theater, dat tiet 't zij
als onrechte verontschuldiging ge
zegd niet helpen kan. Op zichzelf
is het gebouw al niet mooi en welk
I huis zou er tegen kunnen, om be
hangen te worden met electri&che
lamoen en bonte prenten?
1 De Groote Kerk, de Vleescbhal en
de Hoofdwacht, ziedaar de drievoudi
ge trots van de Groote Markt Maar
ga nu midden op het plein staan 011
kiik eens naar de drie gebouwen van
Brinkmann Café-restaurant Het
huis linies is een moderne gevel van
1 billiike factuur, maan- zonder spe
ciale verdienste, het middelste is het
I Bilderdiik-huis. dat in den loop van
de jaren wel niet geheel zuiver van
j etui meer gebleven is. maar met zijn
inooie festons en guirlandes nog al-
tuil plezierig is voor het oog dan
i eindelijk het gebouw van de Kroon,
waaraan de oudheid niet het minste
I aandeol heeft, maar dat toah wel oen
I aantrekkelijke gevel ia
I Als je over de Grooie Markt gaat,
1 is het onmogelijk Café Brinkmann
j niet te zien en voor geen Haarlem-
mer is het doenlijk, er van binnen
niets te maken te hebben. Als je de
I koffiehuiszakiii niet bezoekt, dan eet
ie er tooh wel en wanneer je er niet
eot. vergader je er tooh of woont er
lezingen bij of kleine concerten op de
i bovenzaal, of anders toch zeker uit-
I voeringen in de groote Kroonzaal.
Die drommelsche Brinkmann heeft
ons Haarlemmers, jong en oud. zoo
wat aan ziin touwtje als hij er aan
trekt, komen we en we gaan weer
paar huis ais hii 't laat vieren,
i 't Noodzakelijk gevolg daarvan Is,
I dat we ons allemaal zoo'n beetje
mede-eigenaar is hel woord niet, aan
deelhouder evenmin, maar hoe zal ik
't zeggenja, dat is hetzoo'n
beetje stillen vennoot van de onder
neming voelen. En wat heeft Brink
mann me daar nu uitgehaald Hij
iaat toe. dat een ondernemer een
monsterlijk hekwerk bouwt op twee
van zijn huizen, het uiterst limkscihe
en het middelste, een samenstel van
stangen en bulzen en draden, als een
reusachtig ""mnastiektocstefl. Kom
uit de Groote Houtstraat en het
monstrum grijnst ie aan, kom uit de
Koningstraat en je kunt niet laten
het te zien kom uit de Spekstraat en
het dringt zich aan je op. Met zijn
magere stansen slaat het als een
duizendpoot op de twee daken, vlak
boven de guirlandes op den gevel
van 't Bilderdiik-huis. Kijk je scherp
paar boven, dan zie je menschen aan
't werk. 't Is dus nog niet af. 't kan
nog leeliiker worden voordat het ziin
rol begint te spelen. Dit leelijke
samenstel wordt een electrisch licht
reclame. Straks, over een maand, of
een week of zoo. vlamt een adverten
tie van de beste koffie, het warmste
ondergoed of het koelste frambozen
ijs ons in de oogen ik wensch geen
kwaad te spreken van reclame, die
dc motor is der hedenclaagsche nego
tie. maar protesteeren wil ik tegen
het foeileeliik getimmerte op die
plaats, boven de herinnering aan
een van onze Nederlandisohe genieen,
tegenover hot meesterstuk van Lieven
de Key's bouwkunst, tegenover het
"prachtig monument, van de Groote
Kerk. De ondernemer wist wel wat
hij deed. toen hij die plaats koos,
maar er ziin vele Haarlemmers, die
liever gezien hadden, dat Brinkmann
ziin voorstellen afgewezen en hero i
geantwoord had: „ik moet naar mijn
venaogea aan het stadssc-hoon mee
werken en uw stellage bederft dat in
den grond."
„Kan het gemeemtdbestuur dat niet
belatten heb ik hooien vragen. Nu
en dan. als je grasduint in de tal-
looze wetten en verordeningen waar
mee Nederlanders ap het pad der
deugd moeten worden gehouden, kom
Ie tot de ontdekking, dat er nog net
één verordening ontbreekt. De eenige
vergunning, die de ondernemer van
de gemeente noodig heeft, is dezelfde,
die iemand voor een uithangbord
wagen moet als de afdeeling Bouw-
FEUILLETON
HECTOR MALOT.
141)
Mevrouw Milligan was een brave.,
vrouw, heel minzaam en zacht voor
«rme menschen. Katherina nnm het
voorstel aan, er» terwijl Lize aap
boerd ging van het schip der En-
gelsche dome, pakte Katherina haar
boeltje om naar Egypte t© gaan.
thans is mijn man in de plaats van
ouriot aangesteld. Vóór dat zij ver-:
trok beduidde Li zo die nog niet
6prek«n kon maar naar de doklens
zeggen eenmaal wel haar spraak zal
terugkrijgen aan haar tante dat zij
mij allee zou vertellen wat rk u moest
merledeelen als gij haar kwaamt be
zoeken. En dat heb ik nu gedaan.
Ik was zoo verwonderd en ver
baasd, dat ik geen woorden kon vin
den om te antwoorden maar MatUa
bleef zioh zeiven beter meester.
En waar is de Engelsche dame
heengegaan, vroeg hij.
Naar het Zuiden van Frankrijk
M naar Zwitserland Llz© zou mij
en Woningtoezicht zich ervan over
tuigd heeft, dat het Samenstel van
stangen, bulzen en draden don arge-
loozen voorbijganger niet op het
hoofd zal vallen, krijgt hij toestem-,
ruing en kan een contract aangaan
met de elektrische centrale.
Maar als die hem geen stroom wil
verkoooen wegens de ontsiering van
de omgeving
Dat zal niet gaan. „Verbeeld je",
zei iemand, die In xulko zaken wel
tot oordeelen bevoegd is, „dat
iemand in de stad een foeileeliik huis
laat houwen, van 't gemeentebestuur
geen duinwater kreeg, om hem te
dwingen dat huis weer af te breken!"
Het drastische voorbeeld is overtui
gend. Misbruik van macht mag ooit
een gemeentebestuur niet maken en
er is op dit oogenblik niets, dat den
ondernemer van deze lichtreclame
kan beletten, de reputatie van het
allerbeste, merk cacao 6traks in vuri
ge letters aan tiet uitspansel te schil
deren. Maar als het spul aan den
gang is en de Haarlemmers zidh
over dag hebben leeron ergeren aan
liet stomme, zwartgebrande geraamte
op de Brinkmannsche doken, zal
mon op het Stadhuis toch wed mouten
intaien. dat er iets gedaan moet wor
den om het stadsschoon te bewaren
en ons cenig mooie plein midden in
de gemeente niet aldus te laten be
derven.
Wie bindt deze kat de bel eens aan?
Er is in de Raadszaal een goed voor
beeld met goed succes gegeven. In
de Provinciale Staten od liet Prinsen
hof zat vroeger, ongeveer oio d©
plaats van den heer Van Rossuin,
een typische oude heer. met lange
haren en een lorgnet aan een koord
Mr. Ilazelhoff Roelfsema. Veront
waardigd over de leelijke reclame
borden. die leepe industrieelen altijd
maar weer oprichtten op 't land van
od een zoet winstje beluste boeren,
zette deze Amsterdamsche advocaat
een provinciale verordening tegen
benadeeling van het natuurschoon in
elkaar en had de voldoening, dat die
in d« Staten aangenomen werd. Om
niet al te draconisch op te treden,
stelden zii den latalen termijn op
een of twee jaar na de aanneming
vast en nu is overal in Noordhcflland
het landschap weer verlost van al
die leeliike .borden, auto's Van latten,
houten koeion en handig in elkaar
getimmerde cacackoppem. Waarom
izou zooieits ook in de stad niet moge
lijk wezen Er is heelwat meer moed
noodig om winkeliers te bevelen
„gii zult te 9 uur sluiten 1" dan een
verordening te maken, die ontsiering
van het stadsbeeld vertiindert
Willen het raadslid Rinkema
droomde van een Schoonheidscom
missie, die tot taak zou hebben advie
zen te geven over nieuwe perceelen.
Helaas zij heeft iin ons volgebouwd©
Haarlem geen doei meer m wanneer
er. door verruiming van de grenzen,
weer te bouwen zou vallen, dan bleef
toch haar taak wat vaag en haar in
vloed beperkt. Een Schoonheids
commissie kan haar besten raad
geven, maar niet verhinderen, dat
die in den wind geslagen wordt
tegen de stellage op Brinkmann zou
ze nooit iets kunnen uitrichten. We
hebben dus iets and era noodig. ierts
meer. B. en W. van Haarlem moe
ten, met een korte moor duidelijke
verordening, evengoed leeltiklheden
in do stad kunnen verbieden, als
Gedeputeerde Staten er d© mocht toe
hebben met ontsiering van het vlakke
land in de provincie.
Vandaag ia het een steila^e oip de
Groote iMarkt. Morgen krijgt een
ondernemende stalhouder het in zijn
hoofd, ergens een reusachtig blikken
paard oid de nok van een dak te
zetten. Straks volgt een bloemist met
een hou to" hyacinth de kunst heeft
geen grenzen, maar d© wansmaak
evenmin.
EvenaJs een ondernemend reclame
kantoor het recht heeft, ziin nieuwste
vindingen od de gemeenschap los te
laten. ma« deze zioh daartegen ver
dedigen. Dat is een eerlijke strijd. Op
dit ooaenblik is de ondernemer,
zwaar geharnast en met alle wapenen
van vernuft en zucht naai- winst
bejag voorzien, al te zeer in 't voor-
doel tegen de gemeenschap, die hem
rnet het koeken sabeltje van haar
uithangborden-voorschrift zich on
mogelijk van 't liif houden kan.
is eenmaal zoo'n gemeente-verorde
ning klaar, dan kan de Raad
bon prince wezen en den on
dernemer. tot loon voor ziin kosten
en risico, nog wat reapiit geven. Maar
langer dan een paar jaar na heden
behoort onze Groote Markt tooh niet
i door de aff—üselil'ke stellage te wor
den ontsierd dan is ook wel het
nieuwtje van de electrisch-lkrht-
reclairie af en de clientèle gedund,
,ja de ondernemer misschien, in het
dienst van ziin hart. blij. dat hij
zoo ongezocht aan de zaak een eind©
maken kan.
Maar de gemeentelijike verorde
ning waakt dan als een draak tegen
nieuwe aanvallen op ons stads&choon.
dat toch al zooveel te verduren heeft
soms zelfs van hen, die zetelen op
het Prinsenhof
J. G P.
schrijven om u haar adres op te ge
ven, maar ik heb nog geen brief van
haar ontvangen.
XLIIL
De mooie luiers hebben
waarheid gesproken.
Nog altijd stond ik sprakeloos,
maar MatUa deed wat ik geheel ver
gat.
Wij bedanken u wel, Juffrouw,
zeide hij.
En hii duwde, mii zachtkons naaf
buiten de keuken uit.
En nu op weg vooruit zeide
hij. Wii moeten nu niet alleen me
vrouw .Milligan en Arthur opsporen.-
maar ook Liize moeten wil inhalen.
Wat komt dat uitstekend uit 1 Wij
zouden te Dreuze onzen tiid maar
verloren hebben en nu kunnen wij
onzen weg vervolgen. Wii hebben al
zooveel teleurstellingen gehad, nu
loopt hot ons mode die wind is ver
anderd. Wie weet wolk geluk o,ns
nog wacht 1
En wü vervolgden zonder tijd te
verliezen onzen weg om .De Zwaan"
in t© halen, on bleven overal lang
genoeg om te. slapen en eenige stui
vers te verdienen.
- Te Decize, waar het kanaal van
Nivernais uitmondt in de Loire,
vroegen wii naar „De Zwaan". Zii
was het zijkanaal ingevaren, en dit
volgden wij dus ook tot Digoin; daar
namen wii bet kanaal, dat naar
ChóLon leidt.
Miin kaart wees mii aan, dat, zoo
ik over Charolles ging naar Macon,
dit ons een omweg en verscheidene
dagmarechen zou uitwinnenmaar
dit was oen stout besluit, waarvan
wii de verantwoordelijkheid van
beid on op ons wilden nemen; nadat
wij het vóór en tegen hadden over
wogen „De Zwaan" toch had zich
onderweg kunnen ophouden, en dan
zouden wij haar vóór zijn.
Wii volgden de Saono van ChAlan
tot Lyon.
Daar stuitten wii op oen groot©
moeilijkheid was „De Zwaan" de
Rhóne op- of afgevaren Mor andere
woorden was mevrouw Milligan
naar het Zuiden van Frankrijk of
naar Zwitserland gegaan
Wij vroegen inlichtingen» aan de
varensgezellen en aan alle monschen,
die op de kaden hunne bezigheden
hadden, en elndeliik kregen wij de
zekerheid, dat mevrouw Milligan
naar Zwitserland was gegaan. Wi]
volgden dus den loop der Rhöne naai
den oorsprong.
Door Zwitserland gaat. men naar
Italië, zeide Mattia. Ala wij.me
vrouw Milligan nareizend©. eens te
I.ucca kwamen, wat zou Christina
blii zijn 1
Arme. goede Mattia! Hij hielp mij
zoeken naar hen, die mil dierbaar
waren, en ik deed niets om ham in de
'plegeuheid te stellen ziin zusje weer
te zien.
Van Lyon af wonnen wij eiken dag
on „De Zwaan", want de Rhöne heeft
zulk een sterken golfslag, dat men
ze niet zoo gemakkeliik opvaart als
de Seine. Te Culoz was zii ons met
meer dan zes weken vooruitintus-
sohen moest ik het. als tk de kaart
raadpleegde. betwiWelen. of wii haar
wel zouden ingehaald hebben vóór zij
iu Zwitserland was. want het was
mU onbekend, dat de R'höue niet
verder bevaarbaar is dan tot Genève
•in wil verbeeldden ons. dat mevrouw
Milligan met „De Zwaan" Zwitser
land wilde bezoeken.
Wii kwamen te Seyssei). een stad.
die in tweeën gedeeld wordt door de
rivier, waarover ©en hangende brug
is geslagen, en wii volgden den oever
der rivier. Hoe verrast was ik, toon
ik in de verte „De Zwaam" meende
te herkennen.
Wii zetten het o» een draf ja Het
was haar vorm het was ze en toch
zag zii er uit ala een verlaten vaar
tuig. Zii was c'^A'ig va3t®emeerd ach
ter een soort van kade. die haar be
schermde en aan boord was alles ge
sloten.
Wat was er gebeurd Was Arthur
iets overkomen
W»i stonden stilons hart klopte
ternauwernood.
Een man. aan wien wij inlichtingen
vroegen, was wei zoo goed ons te ant
woorden hij was juist de persoon,
die met het bewaken van „De Zwaan"
belast was.
De Engelsche dame. die met haar
twee kinderen aan boord was een
lam knaaoie en een klein stom meis
je bevond zich In Zwitserland. Zij
had haar schip achtergelaten, omdat
zij er de Rhöne niet verder mede kon
opvaren. Zii waren met een rijtuig
wegredende bedienden waren ge
vojgd met de bagage. In het najaar
zou zij terugkomen, om zich weder op
„De Zwaan" in te schepen en de
Rhöne af te zakken tot aan zee, om
den winter in bet zuiden door te
brengen.
Wij haalden weder adem; d© vrees,
die wii gekoesterd hadden, was dus
ongegrond wii moesten dan ook lie
ver het goede don het kwade ons heb
ben voorgesteld.
En waar is die dame thans
vroeg Matttia.
Zij is v ertrokken om een villa te
huren aan den oever van bet meer
van Genève. in den omtrek van
Vevey. waar ze den zouier wilde
doorbrengen.
Dan maar op weg naar Vevey I Te
Genève zouden wij een kaart van
Zwitserland koopen en die stad of
dat dorp zouden wii wel vinden. Nu
„De Zwaan" niet meer vóór ons uit
voer en mevrouw Milligan dau zomer
op haar villa doorbracht, waren wij
er zeker ven. haar te zullen vinden.
Wii behoefden haar maar te zoeken.
Vier dugen nadat wij Seyssel verla
ten hadden, waren wii reeds te Ve
vey. te midden der talrijke villa's, die
van het meer met ziin blauwe golven
af zoo bevallig achter elkander zioh
verheffen op de groene en boschrijke
hellingen van den berg. Waar was
nu het buitenverblijf, dat mevrouw
Milligan inet Arthur en Lize bewoon
de? Eindelijk waren wü waar wij
wezon moesten. Het was tiid dris
stuivers was onze eenige bezitting en
onze schoenen hadden geen zolen
meer.
Maar Vevey is geen dorpje, zooals
wii ons eerst hadden voorgesteld het
Is een stad en zélfs geen gewone stad
want tot VUleneuve toe strekken zioh
een reeks van dorpen of voorsteden
uit, die met Vevey één geheel vormot».
Blonav. Corsier. Tour-de-Peilz. Clu-
rens. Chernot. Monlreux, Veyteaux,
Ghillons.
Of wil al vroegen naar mevrouw
Milligan. of liever naar een Engel
sche dame met haar zieken zoon on
een stom mclsie. het bleek ons een
nutteloos onderzoek te zijn Vevey
en de oever» van het meer worden
bewoond door veel Engclsclio heeron
en dames. e.n men kent hen evenmin
als in de omstrokeu van Londen.
(Wordt vervolgd-)
