NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. - Opgericht 1883.
33e Jaargang No. 10102
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
DINSDAG 16 MEI 1916
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN ADVBRT EN TlfiN:
per drie maanden: ^an regels 75 Cts.; iedere regel meer 15 Cts. Buiten het Arrondisiement
Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd Haarlèm van 15regels 1.—elke regel meer f 0.20. Reclames 30 Cts. per regel,
is (kom der gemeente) met het Letterkundig Weekblad „De Abonnement aanzienlijk rabat.
Zaterdagavond"f L50 V Advertentiën van Vraag en Aanbod, van 15 regels 40 Cts. per plaatsing,
Franco per post door Nederland2.— fétj jr elke regel meer 10 Cts. contant.
a«XstS) Zondagsblad, 'voor Haarlem' 0J7-/ C Redacüe en Mminisfratje: Groote Houtstraat 53.
„de omstreken en franco per post. 0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Bultenspaarne 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De Verzekering der (per week) geabonneerden wordt gewaarborgd door ,,Tho Ooean" Rokln 151, Amsterdam.
DIT NUMMER BESTAAT UIT..
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGEKDA
WOENSDAG 17 MEL
Muziekuitvoering in Den Hout, 8 u.
Haarlem. Jonge Mannen-Ver.: Lan
ge Margarethastraat 13, Opening Ba
zaar. 2 uur. Lichtbeelden, 3 uur.
Schouwburg, Jansweg: Biosc. voor-
ei'II mg.
Bioscoopvoorstellingen: Cinema-Pa
lace, Gr. Houtstraat. Biosc. Theater,
Gr. Markt. Biosc. Theater, Barteljo-
risstraat.
Nieuwe Leus.
To Nieuwleusd'en, waarvan wij op
dit oogenblik, zoo maar, uit het
hoofd, niet zeggen kunnen waar het
ligt. is besloten aan do Koningin te
ndreeseeren om opneming van een be
paling in de wet op het lazer onder
win. dat onderwijzers, voordat zij
mogen sollicitcercn naar een nieuwe
betrekking,, ten minste twee jaar in
hunne betrekking werkzaam moeten
zijn geweest.
Zoo meldt het tijdschrift Gemeente-
belongen en ik wed, dat de algemeen
secretaris van den Bond van Nederl.
onderwijzers" wel oen contra-adres
naar den Haag zal sturen, om op hei
Ni' iiw!eusden6cho verzoek niet in te
gaan. 't Zou toch ook niet practisch
wezen. Als Iemand die goed is weg
wil, laat hij gaan: kunstmatig vast
houden verbittert hem en bederft na
tuurlijk zijn werk. En als bij niet
goed is, laaL hij dan maar zoo gauw
mogelijk gaan, al is 't binnen twee
maanden, of twoc wokon. Aan die mo.
gcl .jkheid i3, het pleit voor de Nieuw-
leusdeneche onderwijzers, in NieuW-
leusden blijkbaar niet gedacht. Maai
ke I te-staat toch ook.
Ziedaar een Nieuwe Leus, die wel
gauw bij andere nieuwe leuzen zal
worden begraven.
stadsnieuws
PERSONALIA De milicien ser
geanten J. Hokkeling, J. C. Kooter,
G. Ilamer en W. II. M. Uilenbroek
van Depot X kunnen ingevolge order
van den operbevel hebber van Land
en Zeemacht voor de bevordering tot
reserve ser gean t-ma joor-ad ministra-
teur worden voorgedragen: zij wor
den c.q. blijven werkzaam gesteld bij
de reserve landweer bataljons.
Bij kon. besl. is ing. 16 Mei aan
P, Bouwmeester hier te-r stede woon
achtig op verzoek, eorvol ontslag ver
leend' als expert bij de Sclieepvaort-
lnep. 2e distr. to Rotterdam.
OVERREDEN. Men schrijft ons:
Gistermiddag omstreeks vier uur
werd in de Groote Houtstraat tegen
over de Kerkstraat een mooie boxhond
overreden door een automobiel. Het
dier werd door twee wielen geraakt
en was na eenige oogenblikken dood.
Daar de eigenaar van 't beest zich ner.
geus vertoonde, werden halsband met
penning op het politiebureau gedepo
neerd.
MUZIEK IN DEN HOUT. Het
{.rogramma voor Woensdag luidt: 1.
'omp and Circumstance Marsch no.
2, Elgar. 2. Ouverture Euryarithe,
Wober. 3. Einzug der Götter im
Walhall a.d. musifc Drama das Rem-
gokl, Wagner. A. Fantaisie de
1 Opéra Romeo et Jul liet te, Gounod.
5. Ouverture Les Martyrs, Doni
zetti. 6. T ambo urm uit féte d|!Hebó,
Rarueau. Dunso Roumame, Gounod.
7. Varse Es'pagnole, Fontenelle.
8. Fantasie a d. operette Prinz Me-
thusaiem, Slrauss.
RAAD VAN BEROEP. Door Ge
deputeerde Staten van Noordholland
zijn, bij besluit vnn 10 Mei 1916, be
noemd bij den Raad van Beroep (On
gevallenverzekering) tc Haarlem, tot
lid-werkman de heer I.. Roggeveen en
tot plaatsvervangend-luLwerkman do
heer H. Dortmundt, beiden te Helder.
TELEGRAMMEN VOOR MILITAI
REN. Door dem Directeur-iGene-
raal der Postenjon en Telegrafie is
ter zake van do voor militairen be
stemde telegrammen bepaald, dat be
doelde telegrammen zonder plaats
van bestemming kunnen worden aan
gegeven; in liet adires moet echter
steeds nauwkeurig vermeld worden
het troependccl, waarbij de geadres
seerde is geplaatst. Deze aanwijzing
blijft bij de vaststelling van den prijs
van het telegram buiten beschouwing.
IN DE JURA". Onze stadgenoot
de heer Ph. Loots heeft zitting in de
jury ter beoordeel ing van do zang-
wedstrijden uitgeschreven door de
vereeuigmg „llarpo Davids" te 's Gra-
v en ha ge. Niet minder dan 5G vereeni-
Hin^eo heh&oa intfeeclueveii.
De Teylerzaak.
Het uttbetallngsbewus ls aanwezig
Conclusie van Ant
woord.
Jhr. mr. F. W. van Styruin, die oi>
treedt voor directeuren van Teyler's
Stichting, heeft heden 14 dagen uitstel
gevraagd en verkregen, voor het ne
men van conclusie van antwoord..
Teyler-document
In een groot deel van de oplaag van
ons vorig nummer hebben we mede-
deeling gedaan van een belangrijk
Teyler-document, dat thans in ons
Gemeente-archief berust. Do procedu
re, die nu ingesteld is tegen dtrecteu-
ron van Teyler's SticlHmg berust,
zooals men weet, op de veronderstel
ling van den eischer, dat de halve na
latenschap van Elisabeth v. d. Hulst,
die opgenomen was in de nalatenschap
van Pieter Teyler v. d. Hulst, na den
dood van Pteter Teyler niet zou uit-1
gekeerd zijn aan Catharina Olthoff (of
haar erfgenamen) die bij Teyler's
overlijden recht kreeg op deze halve
erfenis. Het bedoelde document is een
acte van 5 Juni 1785 gepasseerd door
notaris J. H. Froichen, te Haarlem,
ever de uitbetaling van deze halve
nalatenschap.
Een vluchtig onderzoek Maandag
middag op het Gemeentearchief leerde
ons, dat in deze acte door de execu
teuren van Pieter Teyler van der
Hulst en de executeuren van de na
latenschap van Catharina Oltlioff
een overeenkomst is getroffen, waar-
In bejxiald is, dat de executeuren van
de nalatenschap van P. T. van der
Hulst aan de executeuren van de an
dere nalatenschap zouden betalen een
som van 25.968 gulden, 3 stuivers' en
9 penningen ter voldoening van do
vordering ln zake de halve nalateair
schap van Elisabeth van der Hulst.
Vanochtend hebben we nog eons in.
ons Gemeentelijk Archief kostelijke
schatkamer van Oud-Haarlem de
acte nauwkeurig doorgelezen en von
den daarin, wat gister ons vluchtig on
derzoek van 't uitvoerig geschrift van
1785 nog niet aan het licht bracht, dat
deze acte inderdaad alsbe-
tallngsbewijs kangelden.
Dat wil dus niet minder zeggen, dan
dat hiér het bewijs voorhanden is, dat
de erfenis, waarover thans dóór Ger-
rit Olthoff uit Nijmegen tegen Teyler
wordt geprocedeerd reeds op 5
Juni 1785 uitbetaald ia
Nadat m het uitvoerige stuk eerst de
som is vastgesteld, die aan de execu
teuren van de nalatenschap van Ca
tharina Olthoff zal worden uitbetaald,
volgen o.m, de volgende zinsneden-:
„Voorts bekenden en verklaarden
do He er en Comparanten tor andere
zijde (de executeuren van Catharina's
nalatenschap Red. H.'s D.) in hunne
qualiteit ook bij en op het passeeron
deezes tot hun volkomen genoegen
uit handen van de Ileeren
Comparanten teneener (de
executeuren van Teyler. -- Red. II.'s
D.) indenzelvertendeezen
geadscribeerde qualite t
te hebben ontvangen en
overgenomen het voor-
schroeven capitaal van
25.968—3—9, competeerende, conform
de voorschreeven staat van liquidatie
aan de nalaatenschap van wijlen
meergenoemde juffrouw Catharina
Olthoff, in leeven weduwe van den
Heore Adriaan Blankert tot compleet©
voldoening van alle het. geene, dat
door ofte vanweegens dezelve nalaa
tenschap wegens ende ter zaaken van
de fidei commissire lielfto dér geheele
nalaatenschap van wijle meergedagte
juffrouw Elisabeth van der Hulst ee-
nigzints geeischt of gevoederd kan
worden en dienhalven de Ileeren
Comparanten te eener in hun quali
teit, daarvan alsmecde voor de beno
digde cn bij hen overgenomen papie
ren en documenten te quiteeren en te
dechargeereu, volkomen, absolutélijk
en zonder eenige de minste uitzonde
ring cf reserve, met beloften, van te
dier zaaken nietwes meerder te zullen
elschen of pieten dee ren-, veelmin te
zullen permitteeren, dat zulks hun-
nentweegen geschiede! in nog ibuite
regto en onder geenerhande benaming
of voorwendsel, maar in teegendeel
van al verder© regtacties of pretenties
op do nalaatenschap van wijlen juf
frouw Elisabeth van der Hulst te re-
nuncuccren bij deezen met verder© be
lofte van do heeren Comparanten ter
eener ln hunne qualiteit mitsgaders
de nalaatenschap van in eergen, ITee-
re Pieter Teyler van dor Hulst W'
geii6 ende ter zaake van in deeze ge-
daone afgifte ten allen tijde ende toe-
gens eenen iegelijk kost en schade-
loosv.ill.ng te zullen indcinneêren,
guarundeerén en bevrijden".
Do acte is geteekend door de exe
cuteuren van do heide nalatemschao-
nen. door den notaris en de iretuigen.
Oumerkine verdient nog, dat deze
acte van 5 Juni 1785 een uitvloeisel
was van het vonnis van het Hof vim
Holland van 30 Juli 1784, waarbij ae
executeuren van Teyler's nalatem-
scliao veroordeeld waren, om de
halve nalatenschap van Elisabeth
van der Hulst uit te betalen aan de
erfizenamen van Catharina Olthoff.
Het hierboven door ons meexedool
de document, dat. zooals men ziet.
zeer stellis van inhoud is. zal antce-
twiifeld van zeer veel invloed ziin od
den loon van het aanhaanrUre rechts
god iiwr.
(Zie vervolg stadsnieuws pag. 1).
dit deOmstreken
BENNEBROEK. De op 15 Mei
vastgestelde kiezerslijst bevat 192
namen voor van de kiezerslijst 1914—
15; 16 op de suppletoir© lijst 191516
en 27 op d© suppletoirs lijst 191617,
samen 235 namen.
Maandagavond hield het muziek
korps Kunst, na Arbeid hare -eerste
uitvoering van dit jaar ln d© open
lucht op het terrein van Jhr. mr. L.
A. van Schuijlenbureh, dat daartoe
bereidwillig disponibel is gesteld.
HAARLEMMERLIED E c. a. D
Zondagswet. Door de gemeen
tepolitie zijn verschillende personen
geverbaliseerd, wegens overtreding
der Zondagswet (Zondags arbeiden
aan den openbaren wen).
Wittebrood. Bij den bak
ker B., die voortging met het bakken
van wittebrood en dat ln het bijzon
der ook leverde In de militaire con ti
ne te Halfweg, zijn een 40 balen tar
webloem door dj politie in beslag ge
nomen.
- Auto-aanrijding, Op
den Amsterdamscho straatweg ls een
14-jarig© knaap var den arbeider Kol j
uit de Nic. Beetsstraat door een auto
aangereden en over den weg gewor
pen; na voorloopig door twee mili
tairen, waaronder een Roode Kruis-
soldaat te zijn geholpen, is hij met
die auto naar een zekere inrich
ting te Haarlem gebracht; zijn toe
stand is ernstig; auto-nummer en pas
sagiers zijn, vreemd genoeg, onbe
kend gebleven.
HAARLEMMERMEER. Door het
bestuur der N. V. Groenten- en
Fruitveiling Haarlemmermeer is
Maandag aanbesteed bet bouwen van
een veilinggebouw tja te Hoofddorp.
Een viertal biljetten waren ingeko
men. Het metselwerk werd opgedra
gen aan W. N. Bakker te Hoofddorp
het timmerwerk aan .Gebr. Hulsbos
aan den Aalsmeerderdijk in deze ge
meente, te zamen tot een bedrag van
f 4787.50.
Botsing. Aan den IJ weg
kwamen twee motorrijders, een mili
tair en een burger, in botsing. Bei
den kwamen te vallen en smakten op
den weg neer, waarbij vooral de
burger gapende wonden aan het hooia
opliep en zich vrij ernstig bezeerde.
Do militair, hoewel gekwetst, kwam
er beter af. Beide motorfietsen waren
onberijdbaar geworden. Nadat de rij
ders gelegenheid gekregen hadden
zich wat op te knappen gingen zij te
voet naai- Hillergom.
De Zomert ij d. Te Nieuw-
Vennep heeft hei Bestuur van de Chr.
school, in overleg met den districts
schoolopziener de lessen een uur later
te doen aanvangen, zoodat de school
nu begint om 10 uur nieuwe tijd, lea-
telijk dus het oude aanvangeuur, zijn
de 9 uur. Meu heeft dit gedaan om
verwarring met liet huisgezin te voor
komen, waar algemeen do oude tijd
gevolgd wordt.
uiuneniand
TOCH NOG GERED. - In den
v roeeen ochtend zeilde de botter
U. K. 26 de Urkerhaven uit om bij
Terschelling do kustvisscherlj te
gaan uitoefenen. Ou zee bleek aan
een zellblok iets onklaar te zim. wat
de schipper H. ltomkes met een haak
trachtte te verhelpen. Door ean mis
greep verloor R. het evenwicht, viel
over boord en verdween in de diepte,
voor het oog zim nog jongen
zoon. die met een knecht aan boord
was. Toen R. weer boven water
kwam en een hem toegestoken haak
niet kon bereiken, riep hij den knecht
toe. den hotter „door den wind" te
gooien, doch dit lukte niet. en hoe R.
ook zwom. hii kon den door wind cn
stroom afdriivendetn botter niet na
deren. Na biina een uur in toene
mend gevuar verkeerd to hebben,
Ikwam uit de verte hulp opdagen.
De huringvissclier Lamert Post van
de „U. K. 207", bemerkende dat ginds
iets niet in orde was. kwam schielijk
met zim vlet aanroeien. juist bijtiids
om den uitgeimtlen. reeds zinkenden
Romkes vader van een groot ge
zin te redden en aan boord van de
..U. K. 26" terug te brc-ngen.
Militaire verloven.
De minister van Oorlog hoeft een
nieuwe verloven regeling vastgesteld,
waaraan we 't volgende ontleenen: De
verloven worden tijdens den verde
ren duur van den mobilisatietoestand,
onderscheiden in algemeen© bijzonde
re en uitzonderings-verloven. De alge
meen© verloven worden volgens re
gelen door den Opperbevelhebber te
stellen periodiek aan all© militai
ren verleend. Bijzondere verloven
worden slechts verleend aan met-
beroepsmilitairen (personen, werk
zaam bij spoor- of tramwegen, bij
den telegraaf- of telefoondienst, bij
den aanmaak van munitie, kleeding,
uitrusting of andere voor den mili
tairen dienst noodige voorwerpen, en'
onderofficieren met uitzondering van
vaandrigs en kornetten en minderen,
die zijn hoofden, leiders of procuratie
houders van ondernemingen of afdee-
lingen daarvan, bedrijven of onder
dooien daarvan, zaken ,of neringen;
Rijks-, provinciale- en gemeente-amb-
tenaren; Leerkrachten en leerlingen
van inrichtingen van onderwijs (vak
onderwijs daaronder begrepen) In
dien zaj gedurende bedoelde verloven
in hun maatschappelijk ambt, beroep,
bedrijf enz. werkzaam zijn. Deze ver
loven worden zoodanig verleend, dat
elke verlofstermijn, waarvan de duur,
naar keuze van den betrokkene, 3
(werk), 7, 14, 21 of 28 dagen (reisda
gen inbegrepen) bedraagt, telkens
wordt gevolgd door een termijn van
denzelfden duur, welke onder de wa
penen wordt doorgebracht. De rege
ling dezer verloven wordt door don
betrokken komman dant voor een
door hem te regelen tijdvak vooruit
vastgesteld. Ruiling van verlof beur
ten kan echter worden toegestaan, ver-
koopen of afstaan van verlofbeurten
of verlofdagen is verboden. Uitzonde
ringsverloven kunnen met inacht
neming van de daaromtrent door den
Opperbevelhebber te stellen regelen
door de militaire kommandanten
of hoogere chefs in dringende of ern
stige gevallen worden verleend. Zij
komen ter beoordeeling van den be
trokken chef al dan niet in minde
ring van het aan belanghebbend©
verleende of te verleenen algemeen e
e.q. bijzondere verlof. Zij die gebruik
maken van de algemeene en de uitzon-
deringsverloven, behouden lijmens die
verloven voor zoover zij niet lan
ger duren dan vier dagen het recht
op traktement, jaarwedde, sold'ij, mo-
bilisati©toelage en vergoedings wegens
gemis van levensmiddelen. Zij heb
ben. voor zooveel zij een rang beklee-
den beneden dien van officier, recht
op vrij vervoer naar de beginselen,
omschreven in Legerorder 1915 B.
172. Hun betrekkingen behouden het
recht op de vergoeding wegens kost
winnerschap over den duur der in dit
punt genoemde verloven. Door hen,
die gebruik maken van bijzondere
verloven, worden geen militaire in
komsten genoten op de dagen, waarop
zij in het genot ven verlof zijn, even
min op de dagen van vertrek en van
terugkomst. Zij hebben geen recht op
vervoer voor Rijksrekening. Aan hun
betrekkingen mogen geen vergoedin
gen wegens kostwinnerschap worden
uitgekeerd voor de dagen, waarop
zij in het genot van verlof zijn, ook
niet op de dagen van vertrek en van
terugkomst. Van algemeene verloven
zijn uitgesloten zij, die bijzondere of
uitzonderingsverloven genieten. De
nieuwe regeling treedt in
werking op 1 Juni 1916. De be
reids verleende bijzondere verloven
blijven gehandhaafd. Militairen, aan
wie deze verloven waren toegestaan,
deelen eerst na afloop daarvan in de
nieuwe regeling, tenzij zij vrijwillig
li nu aanspraken op deze verloven
prijs geven.
Bij het verleenen van bijzondere
verloven moet derwijze worden te
werk gegaan, dat de uit die verloven
voortvloeiende dagelijksche gezamen
lijke afewzigheid niet stijgt boven 10
pet. van de sterkte van het onderdeeL
Van'deze 10 blijven tot nader oider
3 gereserveerd voor de verloven tuin
groep bijzondere verloven. Zou
hierboven bedoelde grens van 7
idoor liet verleenen van bijzon-der ver
lof aan allen van de ln deze regeling
bedoelde categorieën van bij eenzelfde
onderdeel aanwezige dienstplichtigen
worden overschreden, dan bchooren
ten allen tijde de economisch meest
noodzakelijke verloven den voorrang
to hebben. De bijzondere verloven ko
men boven hot gestelde percentage.
De voor 1 Juni as. door den Minister
van Oorlog verleende bijzondere ver
loven behooren veorzoover zij wor
den gehandhaafd tot don datum,
waarop zij zijn geëindigd, te worden
gerekend onder de bedoelde 7 Ten
bate van de verloven door bovenbe
doelde militaire chefs reeds verleend
of nog to verleenen op grond, van het
bepaalde in L.O. 1916 B103 en 104 kan
echter bovendien over 2 van de in
punt 9 bedoelde 3 worden beschikt.
Naar „Het Vaderland" verneemt,
bestaat het voornemen de periodieke
verloven te stellen op driedaagscho
verloven om de maand.
DE JONGSTE DELFTSCHE GE
MEENTERAADSVERKIEZING-
De Tijd mekitNaar wij vernemen,
zal naar aanleiding van ©enige onre
gelmatigheden een onderzoek worden
ingesteld naar do geldigheid van de
1.1. Woensdag gehouden herstemming
voor ©en lid van den Delftschen ge
meenteraad. Zoo zouden een paar
kiezers kans hebben gezien oök nog
een kaart van de stemming te gebrui
ken. en heeft een gemobiliseerd onder,
wijzer te Rockanje, in politieke kioo-
ding, onrechtmatig aan de herstem
ming deelgenomen hij moet dan ook
den volgenden morgen door militai
ren in arrest zijn gesteld. Zooale men
weet, won do candidaai der sociaal
democraten het van den katholiek met
één stem meerderheid, zoodat de ge
ringste onregelmatigheid invloed op
den uitslag had.
UIT DE STAATSCOURANT. Bij
koninkl. besluit ia ing. 1 Oct. be
noemd tot directeur van de R. H. B.
S. te Zwolle, dr. A. J. Botermans,
thans reeds 1 eeraar aan die school.
ONGELUKKEN. Zaterdagmid
dag is op don Overtoom te Oostzann
het 3-jariu zoontje van den arbeider
D. von B. door een motor van een
dorschmadiine everreden. Een half
uiur daarna overleed het kind ten-
sevoleo van do bekomen verwondin
gen.
TEGEN DE DUURTE. In enkele
steden heeft do S. D. A. P. Maandag
avond botoognvgen tegen de duurte
gehouden. Te Amsterdam was de groo
te zaal van het Concertgebouw reeds
een uur voor den aanvang der S. D.
A. P. meeting tegen de levensmidde
len politiek der regeering, "geheel ge
vuld, terwijl honderden moesten wor
den afgow.w-iiIn de Groote Beurs
voor den Diamanthandel aan het
Weeeperplein en in Handwerkers
Vriendenkring werd daarop een twee
de vergadering belegd, die eveneens
zeer druk wus bezocht. De voorzitter,
de heer E. Polak, zei bij de opening,
dat deze meetings door de federatie
der S. D. A. P. den Amsterdarnschen
Bestuurdersbond en de Arbeidere
coöperatie ,ï)o Dageraad" zijn beieed.
omdat, het zóó niet langer gaat. De
arbeidende klasse weet geen raad
meer en naar de bezittende klasse
gaat een goudstroom, waarmee de fi
nancieels wereld geen weg weet. De
Regeering heeft wel iets gedaan,
was wellicht van goeden wil, doch
van dien wil is slechts weinig geble
ken. Deze betooging is slechts een
begin en met volle verantwoordelijk
heid voor die woorden roept epr. de
regeering toe: Als gij niet spoedig >n
't belang der arbeidende"klasse han
delt. zult gij door den' ópst-rkend^n
storm worden weggevaagd (Applaus.)
Het Tweede-Kamerlid, de heer Albar-
da. de eerste spreker, wees er op hoe
de S D. A. P. reeds van het berin
van den oorlog af tegen de priiss! ij-
ging was opgekomen. 31 Juli 1914
vroeg Schaper wat de Referring doen
zou tegen do «('ging der levensmid
delen. den 2den Augustus d. a. v.
sprak mr. Troelstra in een meeting
op ..Houtrust" In Den Haag tot de ar
beiders om hun te wijzen op den ko
menden economiwhen nood. In do.
Kamerzitting van 3 Aug. 1914 was
het wederivm mr. Troelstra. die van
óe regeering maatregelen verlangde
tegen den naderenden honger, 't Wa
ren de soc.-dein. die over de stijging
der huren in de Kamer spraken bij
de melkquaestle en bit de quae^ie van
het brood kwamen alweer de soc.-de-
mocralif-ohe ahrovaardigd-m in bet
vuur. En als er toch nog wat tot s'nnd
kwam, ls dat aan don drang der .«©c -
'dem. te danken. Er kwam ©en aantal
uitvoerregelingen, die hoe goed ook
van beginsel. In de uitvoering achter-
bleven 'bij wal noodzakelijk was. De
RegeeringsdielribuGe ten opzichte van
tarwe en ander© artikelen, is lang
niet voldoende en ontoereikend om de
arbeiders voor nood ie behoeden. Be
halve de hooire levensffniddeleunrileen
en die voor do kleeding en het sohocl
sel, komen daarbij nog de hoogere
huren. Tegen <lit alles dient krachtig
geprotesteerd. Ilct ls aan de vakver-
eenigingen gelukt een belang rijke
loonstijging voor bepaalde arbeiders
groepen tot stand te brengen, 't be
wijst dat de vakorganisaties krachtig
in stand moeten worden gehouden,
doch wal bereikt werd blij/ft verre en
verre beneden de pr ijs verhoog i ngen
De Regeering zal moeten ingrijpen en
het geld daarvoor kunnen halen bij
hen die onlsuiriijk© oorlogswinsten
hebben behaald. Met het oog op het
ingediende wetsontwerp van Minister
Posthuma om 20 millio6n uit te trek
ken voor levenömiddelomvoorziening,
komen, volgens epr,, deze betoogingen
op den juisten tijd. Want dit ontwerp
zal blijken een fopspeen te zijn. Daar
tegen pal gestaanI (Applaus.)
De heer F. M. Wibaut, de tweed©
spreker, behandeldo het 20-millioens-
outwerp van minister Posthuma cn
noemde het in geen redelijke verhou
ding tot den heerschenden nood en tot
de ellende die nog te wachten siaat.
Spreker betooade de noodzakelijk
heid van de inbezitneming door de
reaeorina van de levensmiddelen,
teneinde deze tetren rödeliike priizen
beschikbaar te stollen. De 20 mit-
lloen. welke de receerimr vraagt,
zullen, zelfs al zou daarbij nifet gere
kend ziin het bedrag voor de brood
voorziening. zeker niet lang strek
ken. en de receering is dan ook zoo
wiis geweest geen termijn te noemen,
gedurende welke die 20 mïllïoen moe
ten strekken. Maar de millioenen,
wolke nood ia zitn voor de volksvoe
ding moeten en zullen er komen.
(Applaus).
Na afloop van de vergadering trok
ken de aanwezigen, bonevens de ve
len. die buiten liet Concertgebouw
hadden staan wachten, in optooht de
stad in. meedragend do doeken met
opschriften, welke ln het Concert
gebouw ou het podium waren opge
steld geweest- Vooraan in den st<v-t
werd gedragen een groot doek met
het opschrift„Tecen de Duurte".
Onder het zingen van de socialisti
sche liederen ging de stoet van het
Concertgebouw langs de IJsclub, on
der het Museum door. langs de Wete
ringschans. Fredenksplein. Utrech:-
8che Straat. Recruüersbrecstraat,
Rokin naar den Dam.
Oo het Freüeiriksoloin sloten zich
nog aan zii. die in „Handwerkers
Vriendenkring" en in de „Beurs voor
den Diamanthandel" vergaderd had
den. en die daar den stoet uit het
Concertgebouw hadden afgewacht.
Precies om half twaalf was de kop
van den stoet od den Dam. en het
duurde geruümen lijd. voordat allen
od hei croote plein verzameld waren.
Toen het zoo ver was. werd de stoet
ontbonden door do heeren Ed. Polak
en S. R. de Miranda, dae, de een op
het middenplein, de ander bij den
Vijgendam, in een lantaarnpaal
klommen, om de zeer groote menigte
toe te soreken.
„De arbeidersklasse aldus do
heer Polak heelt vanavond haar
tanden laten zien. en gewaarschuwd
dat zti. als er geen maatregelen ge
nomen worden tegen de onhoudbare
duurte, zal biiten." In denzelfden
cecst sprak de heer De Miranda. Te
ongeveer kwart voor twaalf gingen
de betoocers kalm uiteen.
DE VERHUISDE EENDEN. Da
vrees, als zou goede leu achterwege
bliiven bii de eenden uit Noord-Hol
land1. thans te Amersfoort onderge
bracht. heeft zich niet bewanrh -id.
De.woek-opbrengst is gestegen tot
27.000 k ƒ28.000. Er zijn dagen, lat
van deze 90.000 eenden 58.000 eieren
worden geraapt.
TH. CIEREMANS. In den ouder
dom van 82 jaren is te 's Gravenhage
overleden de gepens. majoor der in
fanterie Th. Cieremans, eerelid van
de Kon. Vereeniging van Gepens.on-
neerde Officieren van het Nederland-
sche Leger.
Kechtszakeu
VALSCHHEID IN GESCHRIFTE
De rechtbank te 's-Gravenhage ver
oordeelde J. V., gewezen brievenbe
steller en H. S-. gewezen assistent der
Posterijen, beiden tc leiden, de eer
ste voorwaardelijk tot 1 jaar gevan
genisstraf voor den proeftijd van 3
jaren, ter zako van diefstal van twee
poetwissels hem ter bestelling toe
vertrouwd en valsclvheid in geschrif
te, de tweedo bek!, tot '1 jnar gevan
genisstraf wegens het gebruik maken
van eon valsch geschrift. De eerste
bok', werd vrijgesproken van d^n hem
ten laste gelegden d'iefstnI van een
brief, waarin twee postkwitanticn
verpakt waren. Do else li van het O-
M. was voor bcidc-n 1 jaar gevange
nisstraf.
Kerk en School
Ds. M. GöPNER. In den leeftijd
van 00 jaren ia overleden ds. M. Göjj-
ncr. predikant bil de Ned. Hervorm le
Gemeente te Amsterdam sinds 8 Mei
1891, oizoo dezer dagen juist een
kwart eeuw.
ACADEMISCHE EXAMENS. bi
don. Geslaagd voor het doctoraal
examen rechten do lieer R. Pachlig^
Utrecht. Gesl. tweede cand.-ex.
theol. de heeren H. W. M. Hupkes cn
J. C. Salverda.
KERK INGEWIJD. Maandag is
de nieuwe R. K. kerk te Zeeterm eer,
door den Bisschop van Haarlem, in
tegenwoordigheid van tal van geeste
lijken uit den omtrok, plechtig inge
wijd-
