NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. - Opgericht 1883.
83» Jaargang No. 10127 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. vrijcao 16 juni 1913
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN
PER DRIE MAANDEN:
Voor Haarlem en de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd
is (kom der gemeente) met het Letterkundig Weekblad „De
Zaterdagavond"1.50
Franco per post dpor Nederland2.—
Afzonderlijke nummers0.05
Oeïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37l/
w de omstreken en franco per post. 0.45
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREB00M.
Tot de plaatsing van adverfentlën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem In dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitealandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De VerxokerlnQ der (per woek) geabonneerde»» wgrdt gewaarborgd door „The Oooaa" Rokln 161, Amsterdam.
ADVERTBNTIBN:
Van 1—5 regels 75 Cts.; Iedere regel meer 15Cts. Bulten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels 1.—, elke regel meer f 0.20. Reclames 30 Cts. per regel.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
AdvertentiCn van Vraag en Aanbod, van 1—5 regels 40 Cts. per plaatsing,
elke regel meer 10 Cts. k contant.
Redactie cd Administratie: Groote Houtstraat 53.
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Drukkerij: Zuider Buitenspoorne 12. Telefoonnummer 122. -
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
ZATERDAG 17 JUNL
Schouwburg, Jansweg: Biosc. voor
stelling.
Bioscoopvoorstellingen: Cinema-Pa
lace, Gr. Houtstraat. Biosc. Theater,
Gr. Markt Biosc. Theater, Barteljo-
xlsstraat.
De Duurte en do Arbeiders.
Een onzer medewerkers schrijft
Daar de vraag .Verkeert de arbei
dende stand in nood?'' zoo verschil
lend beantwoord wordt, al naar ge
lang de booordeelaar naar de volle
bioscopen of naar de levensmiddelen-
prijzen kijkt, besloot de redactie van
onze courant, ons als medewerker uit
te noodigen, zelf eens een bezoek in
enkele arbeidersgezinnen af te leggen,
om door eigen aanschouwing en bei
stellen van vragen tot een zelfstandi
ge op de feiten gegronde meening te
kooien. Het allereerst belden wij bij
een groene deur van een bovenhuis
aan. Met deze juiste plaatitbepalmg
neme men genoegen. De groene deur
week al gauw naar binnen en op de
trap verscheen een op het eerste ge
zicht reeds aangenaam aandoend
vrouwenfiguurtje, dat ons vroeg wat
wij wenschten. Toen wij dit meedeel
den, werden wij op zoer beleefde en
vriendelijke wijze uitgenoodigd bin
nen te komen. Wij klommen de trap
op, waarbij zelfs onze mannenoogeri,
dis voor meer of minder brandschoon
weieens wat minder gevoelig zijn, da
delijk getroffen werden door de vol
komen' smettelooze houten trap, be
dekt met een eveneens kraakaindelij-
ken looper. Hebben wij onze voeren
wei behoorlijk geveegd Zoo niet, dan
verzoeken wij onze vriendelijke gasi
vrouw nog nederig excuus. Bij het
binnentreden in het kleine woninkje,
dat uit niet meer dan twee kleine ka
mertjes niet een portaaltje bestond,
vergaten we wind en druilerig weer
dooi üen prettigen aanblik van acie
keurige vertrekjes, die een toonbeeld
waren vnn vrouwelijke zindelijkheid
en van een aangeboren talent oin met
betrekkelijk geringe middelen n wo
ning tot een smaakvol verblijf te
maken. In dit gezellig nestje werden
wij verwelkomd door den heer des
huizes in blauw boezeroen, een elce-
nen pijpje in den mond. en een drie
tal knapen, respectievelijk acht. tien
en twaalf jaar oud, eenvoudig doch
netjes en heel in de kloeren, die zich
gedurende ons geheel bezoek beschei
den buiten het gesprek hielden en in
ahes toonden, een goede opvoeding te
omvangen. Toen wij gezeten waren,
vertelde de pittige vrouw onbevangen
ails wat wij weten wilden, en werd
hierin zoo nu en dan door haar echt
genoot met een enkel ophelderend
woord ter zijde gestaan. Wij verna
men (fan, dat de inkomsten van het
gezin bestond uit 15.50 weekgeld van
den man, vermeerderd met 60 cis.
per weok door de vrouw, die dit ver
diende met een dienstbodenwaech.
Van dit geld yirg ft— als zakgeld
vuor het hoofd des gezins en /2 huis
huur Hoe het gezin zich voedde, vroe
gen wij. Do boterham beslaat 'ni
Posthunw met margarine, oolijkie 't
vrouwtje. Er is 6 pond brood per dag
noodig, dat is voor 264 per week
Bovendien trakteert het gezin zioh Za
terdagsavonds op 2 pond melkbrood
niet 1 ons boterhammenspek en 2 ons
kaas voor den Zondag. Deze traktatie
kas-1. 56 ceni. Of er aardappelen ou ia
fel vc.'schenen? Ja, soms wel. Het
Pinksterfeest was geweest met 3 kop
aardappelen, 1 pond scfhapevleosch en
112 ona stoofsia. Dit kostte 95 cent
Voor den tweeden Pinksterdag kon er
geen middagmaal overschie'.en en had
men zich met regeeruigebrood verge
noegd. üiiwi'ags had men 4 aop aard
appcitn en 10 cent sla gekocht. Deze
geweldige hoeveelheid moest dienen
voor drie dagen, hoofdzakelijk voor
vader. Moeder en de kinderen hadden
in due dagon 1 1/2 pond rijst met wa
ter en sju genuttigd. In gewone om
standigheden gebruikt dit gezin vijf
dagen in do week aardappelen. Daar
bij is dan 1 pond planten vet en 1 pond
schapevet, samen voor 95 cent, noo
dig- Eén dag wordt er grutten geze
ten, b.v. 3 ons havermout met 4 L.
karnemelk voor 56 ct. of rijst met melk
en water. De man neemt dan nog zen
boterham toe. Zoo uil haar hoofd
somde onze vertelster verder op, wat
&e a zoo meer in de week noodig han.
eis - 2 pond suiker 56 ct 1 1/2 om
thee 36 ct 1 1/2 pond zeep 27 ct., 2 oi.s
koffie 26 ct., 1 stukje zeep 10 cent, 1
pond zout 4 1/2 cent, 1/2 pond stijfsel
10 cent, soda 5 ct. bleekpoedor 10 ct.,
1 kan polrolum 12 ct., gas, geschat op
75 ct., voorts nog tal van nridere arl'-
kelen, als" margarine, slaolie, 1/2 kan
inelk per dag. schoensmeer, tanden
borstel, kastpapier, enz. Bovendien, en
dit toekent weer in wal voorbeeldig
huisgezin het toeval ons geleid haa
wordt elke weck 75 ct. op zij ge.egd
voor winterprovisie. Of er nog meer
uitgaven waren? Ja, het ziekenfonds
24 ct., eon levensverzekering, groot
100 na 10 jaar of bij eerder overlij
den van den inan uit te kee-
ren, 22 cent, schoolgeld 18 cent,
begrafenisbus 14 cent, voorts nog con
tributie voor de vakvereeniging en de
geheelonthouderevereeniging. Bij de
ze laatste twee aarzelde de goede
vrouw even, alsof ze bang was. dal
we die uitgaven niet goed zouden
keuren. Zij verdedigde zich. dat men
toch ook geestelijk voedsel noodig tiad
en daarom de Tribune en de GehoeP
onthouder las. Deze verdediging bij
een relaas van hot besteden van een
weekgeld, waarbij geen cent onnut
werd uitgegeven deed pijnlijk aan,
daar ze schrijnend aantoonde, hoeveel
zorg er vereischt werd om rond te
scharrelen. „Hoe voorziet u in nieu
we kleeren en schoeisel?" vroegen wij.
Onder- en Jjovenkleeren maakte de
vrouw zelf. Nieuwe echoenen voor
den middelsten jongen kostten hoar
vóór veertien dagen f 490. Den twee
den Pinksterdag heeft zij voor den
oudste een paar goede oude meisjes
schoenen gekocht. De jongeheer slak
hier op moeders verzoek zijn voet
naar ons toe, om het paar te laten
zien. Lang zal hij er denkelijk niet
mee doen. het bovenleer toonde al be
denkelijke sporen van toekomstige
barsten. „Maar kunt u van uw week
geld nieuwe etof voor de kleereh koo
pen?" „Neen, mijnheer, alles guut
schoon op, maar gelukkig heeft mijn
man weieens j>er maand een 2 A
I 2.50 extra verdienste. Als ik dat met
kreeg, zou ik geen raad weten.Wij
deden nu nog de bekende bioecoop-
vraag.
Het gezin ging nooat naar bioscoop
of uitvoering. Alleen als de Geheel-
ontboudersveieenigiug een feestavond
hield, was men van de partij. De en-
trée was dan tien cenlt.
En gevoellt gij U allen goed ge
zond Ja, behalve de vrouw. De dok
ter heeft gezegd, dat ze goed melk
moot drinken, maar dat kon er mot
af. Werkelijk maakte heit kwieke wijf
je meft haar tenger figuurtje, hoe
vlug en werkzaam ze zich voordeed,
geen indruk van krachL Eenigszins
zeer gekleurde wangen on een begin
van de sterretjes in de oogen, waar
De Geneste* van spreekt, deden dok
tors voorschrift begrijpen. Voorts
praatten wij nog wat met den baas
over koetjes en kalfjes, alsof we el
kaar ai jareoifeokend hadden ofschoon,
we elkaar voor t eerst op dit onder-
maansohe ontmoetten, en verlieten
toen de woning, waar we zoo aange
naam ontvangen waren.
We zetten onzen tocht voort. Een
kwartier verder schelden we bij een
groene deur van een bovenhuis aan.
De deur week en van boven vroeg
o:-n vrouwenstem, wat wi wenschten.
Toen we dit meegedeeld hadden,
schommelde ean dik vrouwspersoon
naar beneden. Sakkerloot wat oen ge
zellige dikkerd was dat, ook al met
een prettig peaicht en een zindelijk
uiterlijk. Gemoedelijk ging ze op de
vierde tree van de trap zitten, wij
naman een schilderachtige houding
tegen liet einde der leuning ami en
het gesprek begon.
„Komt U voor die lijst, mijnheer
Noen, mijnheer kwam niet voor die
lijst, wou alleen maar eens weten,
koe het gezin leefde in dezen duren
tijd, om het in Haarlem's Dagblad
ov er te vertellen.
„Mag ik maar beginnen, U waA te
vragen
,.Oa U gang,"
Hosveel kin dei" en hoeft U
„Twee, één van negen, één van tien
jaar."
„Wat verdient uw man?'
„Dat kaai ik mot precie6 zeggen. Hij
is los werkman som6 verdient hij
wel f 20 in de week, soms ook wel
veertien dJagen nicds- Zoo door el
kaar ie het acht guldem in de week."
„Verdient U zelf 7"
„Ja, ik ga olkon dag een 11/2 uur
uit werken. Dat geeft mij f 3.— j>er
weak. Dan pas ik nog op twee kin
deren. Hel eene is zee maanden oud
en geeft 12 1/2 cent per dag. Het an
dere is twee jaar en geeft 15 cent.
Maar die laatste zal ik wel gauw mis
sen. Hot is een kludje van een werk
vrouw. Omdat hot 2 1/2 jaar is, zat
hot wel naar do bewaarschool gaan,
dat is goedkoopor voor de moeder."
„Kunt U aardappelen bekomen 7"
„We hebben do heele week nog
geen aardappelen gehad, wel erwten
en boon en. Vandaag hebben we 3 ons
griösmeel mot 3 kon taptemelk ge
kookt. Dat kost.45 cent. Maar ik heb
niet meegegeten. Ik krijg er hot zuur
van."" Dinsdag hebl<en we havermout
gehad. Woensdag 1 1/2 kop eapucjj-
ners met een 1/2 pond vette lappen.
Dat niaalrje kostte 721/2 cent,"
„Gebruikt U veol brood 7"
„litheb recht op 4 pond regeerings-
brood per dag, maar daaraan hebben
we niet genoeg. Daar moet 2 pond
melkkrop bij, dus eiken dag voor 45
cent brood"
„En hoe is het met de melk
„Elkon dag oen halve kan van 6
cent, maar gewoonlijk haal ik dan
nog voor 2 cent extra. Per dag dus
S cent melk."
„Hoeveel huur betaalt U
f 2.25 per week.
„En hoe is het met de schoenen 7
„Die repareert mijn man zelf."
Hierbij trok de vrouw haar pantof
fel uit om te laken zien hoe haar man
deze verzoold had.
„Maar de schoenen van de kinde
ren zien er ellendig uit. mijnheer I"
,1 En de kleeren
Tooit maakte de vrouw een bewe
ging, waarvan wij schrikten. Zoo
pratende zag zij er netjes uit met
haar heldere huishoudschort en blou
se .maar zo sloeg haar «short wer en
nu vertoonde zich een rok van een
sjofja, eigenlijk bestond hij niet uit
stof, maar uit hicl.t met nog wat.
De vrouw, die tot nog toe opge
ruimd met ons, had staan praiten, hier
en daar het gesprek met een geestig
heid had gekruid, werdi bitter. Eeni-
ge felle voordien tegen de regeertng
en itogan de oorlogswinsten ontvielen
haar.
„Vóór den oorlog was het al schar
relen, mijnheer. Nu is er voor kleeren
geen geld. Van oen oude mantel van
mij heb ik verleden week een ktee-
dingstuk voor mijn dochtertje ge
maakt." Van oud meet ik nieuw ma-
kon.
„En heeft u nog andere uitgaven
„Ja, een dubbeltje voor de krant
en wekelijks f 1.12 1/2 voor de bus
sen.
„En gevoelt U zich gezond en uw
man en de kinderen ook
„Neen, mijnheer, s avonds hebben
we altijd een flauw gevoel." Om de
sterkte van deze klacht weg te nemen,
nam ze haar middel weer te baat,"
iets grappigs te zeggen en te lachen.
,U schijnt het nog al luchtig op te
nemen
„Welja, mijnheer, we zulten niet
'sterven van honger. Vast niet Er is op
de wereld genoeg. Ik ook een brok,"
Daar we meenden, voldoen do inge
licht-te zijn. verlieten we onze ver
telster Óm weer verder te gaan. Maar
daarover morgen.
Stadsnieuws
AANRIJDING. Op den Koningin
neweg heeft Donderdagmiddag twee
uur een aanrijding plaats gehad tus-
schen een groentekar en een wagen,
beladen met kisten met eieren. Een
kist met eieren viel op straat, zoodat
vele eieren verloren gingen. De groen
teboer vergoedde de helft der schade.
TRAM IN BRAND. Donderdag
avond geraakte bij de Liedebrug een
van Haarlem naar Amsterdam gaan
de E. S. M.-wagen zoodanig in
brand dat het pereoneel het geraden
achtte, den wagen door een volgende
tram r.aar Halfweg te laten opdu
wen. Nadat de reizigers voor Amster
dam waren overgestapt is de wagen
van Halfweg naar Haarlem opge
sleept Er ontstond eenige vertraging
in den dient!
PERSONALIA. Dr. A. H. Gar-
r e r. Morgen is het 25 jaar geleden,
dat Dr. A. H. Garrer, thans sinds ja
ren rector, benoemd werd tot conrec
tor van het gymnasium. Moge dit
feit mogelijk geen aanleiding geven
tot festiviteit, hei is voor zeer velen
toch wel een dag om eens te denken
over het vele goede, dot Dr. A. H.
Garrer gedaan heeft tot bloei deser
inrichting.
Den 22en Juni a s. hoopt de heer
H. C. v. Bilderbeek den dag te ber
denken, waarop hij voor 25 Jaar als
winkelbediende in dienst trad bij- de
winkelvereemiglng JSigen Hulp.
DE HAARLEMSOHE HYPOTHEEK
BANK. 18 Juli a s. bestaat de
Haariemsche Hypotheekbank 25 jaar.
Op dien datum n.l. werd de acte van
oprichting gepasseerd, waarop 15 Au
gustus d a v. de Koninklijke bewilli
ging werd verkregen. In Juni was
reeds een prospectus verspreid, waar
in o.m. werd medegedeeld, dat het
maatschappelijk kapitaal ƒ1.000. WO
zou bedragen. Van de commissarissen
zullen de volgende heeren tevens hun
zilveren feest als zoodanig vieren
Jhr. Mr. A. J. Rethaan Maoaré, Jhr.
Mr J. W. G. Boreel van Hogelanden,
Mr. A. A. van der Mersch en Jhr Mr.
F. A. Verheyen.
STUKKEN VAN DEN RAAD.
Naar aanleiding eener opmerking van
den Minister van Binnen! Zaken stel
len B. en W. voor, nog een aanvulling
to maken op de verordening tot hef
fing van schoolgeld op de Handels
school, n.l. „ten aanzien van ouder-
looze leerlingen, wordt rekening ge
houden met hunne eigen Inkomsten
het inkomen van voogden en verzor
gers komt slechts dan in aanmerking
als maatstaf voor 't te betalen school
geld, wanneer dezen de voogdij, on-
derecheldenPij'k de verzorging, vrij
willig op zich genomen hebben.
B. en W. stellen voor, de reke
ning en verantwoording over 1915
van den Armenraad, in ontvangst en
uitgaaf, groot 2666721/2, goed te
keuren.
Arr. Rechtbank
Nadat tot drie uur de deuren ge
sloten waren geweest, werd de open
bare terechtzitting voortgezet met een
zaakje, mishandeling betreffende.
16 k 17 jaar geleden moet L. Zeg
waard den voermansknecht J. J. W.
eens oen paar klappen hebben gege
ven. W. ie iemand, die niet zoo spoe
dig hem aangedaan onrecht vergeet
en al moest hij ook lang wachten, T
uur der vergelding heft na 16 jaar
geslagen. In April n! ontmoette W.
Z. te Bloemendaa! Waarschijnlijk
wekte een halve roes zijn sluimerende
wraakgevoelens op, wan* W. sleurde
zijn oude kennis, die op een wagen
zat, van den bok en bewerkte diens
geflaat roet zijn vuisten, zoodat hij
om in den stijl van de dagvaarding te
spreken, pijnlijk werd getroffen en
ten bloede werd verwond.
De rechtbank was, zooals te begrij
pen is, lichtelijk verbaasd, dat ie
mand na 'n kleine twintig jaar nog
zooveel rancune toont. De beklaagde
kon 't zelf ok niet begrijpen, dat hij
zoo bloeddorstig geweest was en ge
loofde eerder, dat G, tegen don die
selboom van zijn kar gevallen was.
De mishandelde zelf en een dienstbo
de, die voor 't raam zittend, alles had
gezien, verklaarden evenwel, dat van
vallen geen sprake was geweest en
die getuigenis gaf Mr. De Vries
Feyens aanleiding 14 dagen gevan
genisstraf te eischen.
Diefstalen vernieling.
We keken elkaar eens aan, toen do
volgende zaak aan de orde kwam.
Vier, vijf, zes, zeven welgeteld acht
getuigen kwamen de zaal binnen, en
in 't bankje zat de beklaagde Wat
hij misdreven mocht hebben? llij
zag er, eerlijk gezegd, niet naar uit,
of hij c-en gevaarlijk boosdoener, 'n
hyena in onze maatschappij was, en
liet bleek dan ook spoedig, dat zijn
misdaden niet van dien aard waren,
dat men acht getuigen zou mogen
verwachten... als zijn delicten afzon
derlijk waren behandeld. Maar rijn
drie zaken werden gevoegd, zoodat
hij zich ineens te verantwoorden luid
voor diefstal van een fiets, ver
duistering van een 6paatje zoo
als de benadeelde zijn land
bouwwerktuig in miniatuur noemde
en wegens vernieling van eenige rui
len. 't Week bij de behandeling der
zaken, dat de beklaagde, P. v. d. K.
geheeten, in den laatsten tijd rare
dingen 'heeft uitgehaald. Tot dusver
is hij altijd een oppassende landbou-
werskneebt geweest, die maar één
keer wegens vernieling terecht heeft
gestaan, maar in de laatste maanden
zijn er singuliere zaken met hem ge
beurd. Een rijwiel, dat hij zag staan,
heeft hij gestolen 't was aan 't
oude beestje wel wat veel eer besteed
en aan een rijwielhandelaar alhier
verkocht. Een collega landbouwer
leende hem een spade, klein-model,
maar „ik ging" het is nu de bei-
klaagde, die aan het woord is ,.een
vier- of vijfduizend el verderop wer
ken en toen hei) ik dat spaatje mee
genomen en te gelijk met een mes
van me in Hoofddorp beleend voor
vijftien stuivers, 'k Heb aan het heele
ding niet meer gedacht. En dan die
ruiten... ja, ze zeggen, dat ik er een
paar stukgeslagen bel>. Of 't waar is,
weet ik niet. 'k Was toen dronken...
Heb je die ruiten betaald'? vroeg
een dor rechters. De beklaagde haal
de de schouders op en sloeg op de
leege zakken met een gebaar van
,,'k heb ze nietl'
Nee, edelachtbare, zei de dikke
tapper, wiens ruiten ingeslagen wa
ren en die de verbazing van den rech
ter begreep, hoe iemand -vel
kan drinken en geen geld
heeft om kapotte ruiten te la
ten herstellen, dat zit zoo. La 'k u
vertellen. Deze persoon kwam d'en
middag in m'n lokaal... Interruptie
van achter de tafel: Beschonken De
getuige: Dat weet 'k niet. Hij vroeg
bier. Als ie dronken was geweest had
Ik ham niet getapt. Hij gaat in een
hoekje zitten en slaapt en snurkt
"n Dito interruptie als zooeven: Dat je
heele familie er van schrok... De tap
per heeft een pret, dat zijn dikke koe
nen glimmen en vervolgt zijn ge
tailleerd verhaal. Toen ie wakker
was, wou ie niet betalen en heb ik
hem de deur uitgezet. Effetjes later
zeg ik Wat 'n oploop voor mijn huisl
Meteen 'komt een rieten stoel, die voor
't huis slaat, door de ruiten, netjes
gemikt iedere poot door één ruit. De
beklaagde kan er niets op aanmerken,
"k Kan wel zoo gebeurd zijn
Mr. De Vries Feyens spreekt In zijn
requisitoir met weinig woorden over
de vernieling. Zegt, dat hij voor dat
feit als "t alleen stond, 7 dagen zou
eio.-hen. Zelfs 't spaatje negligeert
Z.Ed A. Hij bespreekt alleen den dief
stal van de fiets en daarvoor eischt bij
drie maanden gevangenisstraf... Het
spel nadert zijn einde. De beklaagde
roept de dementi der rechtbank in.
Altijd goed opgepast...
Slottafereel: Exodus van de 9 dra
matis personae de dikke tapper, een
stille getuige en de wettige eigenaar
van de fiets, die z*n 6talen renpaard
terug heeft gekregen.
B e 1 e e d 1 g i q g. J. Teen IJ-
muidenaar, heeft, toen een schild
wacht wat tegen hem uitpakte, tegen
dezen landsverdediger gezegdJe
bent gek, man, je meet naar Meeren-
berg.1" We kregen een heel verhaal,
waaruit bleek .dat er oneenigiheid was
ontstaan over een jongen, die wat
ongezeggelijk geweest was en verder,
dat onder gewone omstandigheden de
beklaagde en de gek-verklaarde het
best te kunnen vinden. „Ik had er an
ders niet aan gedacht, rapport te ma
ken," zei de beleedigdo soldaat,
„maar 't werd mij door een superieur
gelasll" liet O. M. nam de omstandig
heden in aanmerking en eischte ƒ2.
boete of 2 dagen hechtenis.
Oplichting. De vorige week
werd de behandeling van db zaak te
gen J. v. d. P. geschorst. De zaak werd
Donderdagmiddag -weer voortgezet.
In verband met een vermoedelijke
storing der verstandelijke vermogens
van den bek! werd na het pleidooi
van den verdediger, Mr P. Tideman,
een nieuwe h/structi bevolen in deze
zaak.
Persdelict.
De Purmcrendsdhe correspondent
van het Zaansche Wad „De Voorpost"
heeft eonigen tijd geleden een arti-!
keltje geschreven over het Armbe
stuur in Purinerend, waarin hij aan
't adres van den armbestuurder Buis-
ma uitdrukkingen heeft gebezigd, die
beleedigend geacht werden door den
betrokkene. Voor de Rechtbank ver
klaarde de correspondent, dat hij
met het doel had gehad, om te beleo
digen, doch een opbouwende critiek
had bedoeld. Hij was er van over
tuigd, dat de betrokkene zeil binnen
korten tijd wel zou verdwijnen, zoo
dat het geen zin had gehad, hem door
beleedigende uitdrukkingen tot heen
gaan te nopen. De Off. van Justitie
achtte evenwel het ten laste gelegde
bewezen en eischte ƒ60 boete of 20 da
gen hechtenis. D.
ZWEMSCHOOL. De temperatuur
van het water in de Zwemschool aan
de Hout vaart was hedenmorgen 6 uur
54 graden, en -hedenmiddag 12 uur 56
graden.
GEVONIDELN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bijP. Kruijer,
Hoogstraat 10 rood, rijwielpomp. K.
van Zonneveld ZuidBrouwersfckraat
5, trekhond. B. de Vries, HagesUaat
33 rood, vulpenhouder. P. 1L v. Vliet,
Sophiastraat l i, portemonnaie - met
inhoud J. Vellinga. Sa en red a instraal
27 rood, hondenhalsband.
(Zie vervolg stadsnieuws pag.
binnenland
TWEEDE KAMER.
De vragen, die de heer Schaper
gisteren aan liet slot van ziin inter
pellatie over de levensiniddelenvoor-
zienmg stelde, luidden1. Kan de
Kegeeruitf verzukeretn. dat tot den
nieuwen oogst nog genoeg oude
aardaooelen voor de behoeften van
hel land aanwezig ziin en is de Re-
Keering bereid de meest ingriinende
niaauegeien te nemen, om ze tegen
billijken prijs onder het bereik van
het volk te brengen 7 2. Zal de Re-
geering alles doen om te zorgen, dat
van de nieuwe aardappelen e.n van
de voornaamste groenten geen uit
voer plaats heeft zoolang ze in hot
binnenland niet tegeai behoorlhken
priis zhn te verkrijgen Zorgt de Re
geering zoo noodig voor vaststelling
van maximum-prijzen van dit volks-
voedsel 7 3. Wil de Itegeering mede-
deelen. hoe het staat met de hoeveel
heid suiker in het land 7 En wil zij
alle maatregelen nemen om door in
beslagneming dit onontbeerlijk: voe-
dincs- en genotmiddel onder bereik
der bevolking te brengen 4. Wat
denkt de Regeering te doen om de
ingezetenen tegen billijken nrijs van
vleeseh. srnek en vet en- van vlsch te
voorzien 5. Wil de Regeermg maat
regelen treffen om de uitreiking van
kaarten voor Itegeermgsbrood naar
vaste regels en zooveel mogelijk ne-
liikmatig Uj doen geschieden, zoodat
willekeur wordt uitgesloten 6. Hoe
is de medewerking der gemeente
besturen ln de noodvoorziening 7 Is
de Regeering in staat, onwillige of
onverschillige burgemeesters te
dwingen in de levensmiddelenvcor-
ziening hun ingezetenen ter wille te
zijn
Voordat de Minister van Binnen-
landsche Zaken op deze vragen ant
woordde. verdedigde hli in het algo-
meen de «economische politiek der
Regeering en maakte li ij de opmer
king. dat men zich in de tegenwoor
dige moeiliike omstandigheden van
reclame-ootochten moest onthouden.
01 er fouten ziin begaap is minder de
vraag, dan hoe men In den eisch van
het oogenblik kan voorzien. Daar
voor doet de Regeering alles wat mo
gelijk is, maar men moet zich alge
meen in dezen tiid met iets minder
dan anders tevreden stellen. Wat nu
de vragen betreft voor zoover de
Minister er op antwoordde ontken
de hii. dat er een tekort iê aan aard-
oDbelen door den uitvoerals er
hier en daar gebrek aan was. kwam
dat door het verkeerd gebruik \an
aardatmelen voor veevoeder en door
fraude. Zoodra van een tekort bleek,
heeft de Regeering ingegrepen door
beslag te leggen od groote hoeveelhe
den (2.950.000 kilogr.), genoeg om in
de behoeften te voorzien tot aan dcji
nieuwen oogst. Maar de distributie
vordert eenige dagen. Bij den nieu
wen oogst aal uitvoer geheel worden
verboden ook voor voldoende hoe
veelheid groenten Opeen, bloemkool,
postelein, spinazie, capuciiners on
doperwten) wx>rdt gezorgd boon en
ziin nog maar krap voorradig, doet»
erwten overvloedig. Slachtvee is niet
uitgevoerd en thans is alle uitvoer
van vleeseh stopgezet. Weldra zat er
dus weer genoeg en de priis normaler
zijnonteigenen zou niet baten, om
dat het slachten van het vee en de
distributie zoo moeilijk is. Er wordt
echter ook naar een regeling op dit
punt gezocht. Varkens vleeseh heeft
de Regeering 25 cents berieden den
marktprijs doen verstrekken. Van
soek en vet is de invoer onvoldoende,
maar men traoht ook hierin verbete
ring te brengen. Van November tot
Juni :s 1V4 millioen kik» gedistribu
eerd. Van suiker heeft de Regeering
8 millioen kilo in beslag doen nemen
en zij zal daarmeê naar behoefte
voortgaan, zoodat een daling in den
priis dan waarechtinliik is. De Re
geering is dus diligent en zal voort
gaan alles te doen wat mogelijk is
of een andere centrale leiding noo
dig ia. zal worden overwogen. Indien"
er klachten rijzon togen burgemees
ters. zal de Minister stellig optreden,
maar de opdracht van de levensmid
delen-verzorging aan B. en W. iu-
stede van aan de burgemeesters acht
te hii niet geraden.
Na s Ministers antwoord ving het
eigenlijke debat aan. De heer Scha
per was od vele punten nog niet vol
daan on de heer Sannes zette in het
algemeen nog eens de gebreken van
de ..éendags-politlek der Regeering,
hot gemis van centralisatie en orga
nisatie uiteen ;terwijl de heer Spiek
man waarschuwde tegen de stijgende
ontevredenheid des volks, die zich in
niet te keeren demonstraties en op
stootjes zou blijven openbaren, als de
Regeering niet terstond zorgde, dat
het volk zich behoorlijk, tegen mati
gen oriia. kan voeden, wat thans
niet het geval is Do heer Teenstra
critiseerde de houding van vele bur
gemeesters en verlangde, dat bij het
wetsontwerp betreffende de 20 mil
lioen voor de gemeenten, maatrege
len zouden worden voorgeschreven,
om de burgemeesters tot medewer
king te dwingen. Overigens verde
digde hii den Minister van Landbouw,
vooral wat betreft de aardappelen-
verzorging en toonde aan. dat deze in
1916 goedkooper waren dan in 1914.
Amsterdam had gebrek er aan. om
dat men daar geen aardappelen in
waggons, maar alleen per schuit
wilde ontvangen. Binnen enkele da
gen kreeg men er genoeg tot aan den
nieuwen oogst Ook de heer Duymaer -
van Twist sprak afkeuring uit over
de houding van vele burgemeesters
en over de uitvoer-politiek der Regee
ring. Met de vorige sprekers was hij
van meening dat men allereerst voor
de eigen behoeften van ons volk
moest zorgen. In 't bijzonder be
sprak hii de wenscheliikheiit eener
goede verzorging van de viseh-distri-
bulie door de burgemeesters cn voor
ziening in de brandstoffen verschaf
fing voor het volgend iaar. De heer
De Meester achtte ook meer hulp
vuor den Minister van Landbouw
door medewerking van een commis
sie van deskundigen gewenscht en
drong aan op meer openbaarheid en
aandrang tot medewerking van de
burgemeesters. Elndelük veroordeel
de de heer Van Vuuren publieke de
monstraties en bopleitte hii tiideliike
vervanging van den Minister van
Landbouw, omdat commissies weinis
konden uitrichten. De Regeering al
leen kan in het allernoodisrstc voor
zien.
De discussie wordt heden voort
gezet. Er ziin nog verscheidene spre
kers o. a. ziin de heeren Van der
Molen. Snoeck Henkemans en Duys
Ingeschreven.
Door de Centrale Afdeoling be
staande uit de heeren Van Raalte,
I.ohman. De Meester. Van Doorn ei»
Nolens. terwill de heeren Rink, De
Geer. Schaper. Smeenge en Fruvtier
tot ondervoorzitters der afdeélingen
ziin benoemd is besloten Woens
dag e.k. geen openbare vergadering
te houden, maar in de secties tal van
wetsontwerpen te onderzoeken.
De WATERSNOOD. Het laatvo
ondcrgoioopen polderland, de Wilck.x
breek meerpolder, in do gemccnt*