NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. - Opgericht 1883. 83» Jaargang No. 10127 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. vrijcao 16 juni 1913 HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN PER DRIE MAANDEN: Voor Haarlem en de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der gemeente) met het Letterkundig Weekblad „De Zaterdagavond"1.50 Franco per post dpor Nederland2.— Afzonderlijke nummers0.05 Oeïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37l/ w de omstreken en franco per post. 0.45 Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREB00M. Tot de plaatsing van adverfentlën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem In dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitealandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA, Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De VerxokerlnQ der (per woek) geabonneerde»» wgrdt gewaarborgd door „The Oooaa" Rokln 161, Amsterdam. ADVERTBNTIBN: Van 1—5 regels 75 Cts.; Iedere regel meer 15Cts. Bulten het Arrondissement Haarlem van 1—5 regels 1.—, elke regel meer f 0.20. Reclames 30 Cts. per regel. Bij Abonnement aanzienlijk rabat. AdvertentiCn van Vraag en Aanbod, van 1—5 regels 40 Cts. per plaatsing, elke regel meer 10 Cts. k contant. Redactie cd Administratie: Groote Houtstraat 53. Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724. Drukkerij: Zuider Buitenspoorne 12. Telefoonnummer 122. - DIT NUMMER BESTAAT UIT ZES BLADZIJDEN. EERSTE BLAD. AGENDA ZATERDAG 17 JUNL Schouwburg, Jansweg: Biosc. voor stelling. Bioscoopvoorstellingen: Cinema-Pa lace, Gr. Houtstraat. Biosc. Theater, Gr. Markt Biosc. Theater, Barteljo- xlsstraat. De Duurte en do Arbeiders. Een onzer medewerkers schrijft Daar de vraag .Verkeert de arbei dende stand in nood?'' zoo verschil lend beantwoord wordt, al naar ge lang de booordeelaar naar de volle bioscopen of naar de levensmiddelen- prijzen kijkt, besloot de redactie van onze courant, ons als medewerker uit te noodigen, zelf eens een bezoek in enkele arbeidersgezinnen af te leggen, om door eigen aanschouwing en bei stellen van vragen tot een zelfstandi ge op de feiten gegronde meening te kooien. Het allereerst belden wij bij een groene deur van een bovenhuis aan. Met deze juiste plaatitbepalmg neme men genoegen. De groene deur week al gauw naar binnen en op de trap verscheen een op het eerste ge zicht reeds aangenaam aandoend vrouwenfiguurtje, dat ons vroeg wat wij wenschten. Toen wij dit meedeel den, werden wij op zoer beleefde en vriendelijke wijze uitgenoodigd bin nen te komen. Wij klommen de trap op, waarbij zelfs onze mannenoogeri, dis voor meer of minder brandschoon weieens wat minder gevoelig zijn, da delijk getroffen werden door de vol komen' smettelooze houten trap, be dekt met een eveneens kraakaindelij- ken looper. Hebben wij onze voeren wei behoorlijk geveegd Zoo niet, dan verzoeken wij onze vriendelijke gasi vrouw nog nederig excuus. Bij het binnentreden in het kleine woninkje, dat uit niet meer dan twee kleine ka mertjes niet een portaaltje bestond, vergaten we wind en druilerig weer dooi üen prettigen aanblik van acie keurige vertrekjes, die een toonbeeld waren vnn vrouwelijke zindelijkheid en van een aangeboren talent oin met betrekkelijk geringe middelen n wo ning tot een smaakvol verblijf te maken. In dit gezellig nestje werden wij verwelkomd door den heer des huizes in blauw boezeroen, een elce- nen pijpje in den mond. en een drie tal knapen, respectievelijk acht. tien en twaalf jaar oud, eenvoudig doch netjes en heel in de kloeren, die zich gedurende ons geheel bezoek beschei den buiten het gesprek hielden en in ahes toonden, een goede opvoeding te omvangen. Toen wij gezeten waren, vertelde de pittige vrouw onbevangen ails wat wij weten wilden, en werd hierin zoo nu en dan door haar echt genoot met een enkel ophelderend woord ter zijde gestaan. Wij verna men (fan, dat de inkomsten van het gezin bestond uit 15.50 weekgeld van den man, vermeerderd met 60 cis. per weok door de vrouw, die dit ver diende met een dienstbodenwaech. Van dit geld yirg ft— als zakgeld vuor het hoofd des gezins en /2 huis huur Hoe het gezin zich voedde, vroe gen wij. Do boterham beslaat 'ni Posthunw met margarine, oolijkie 't vrouwtje. Er is 6 pond brood per dag noodig, dat is voor 264 per week Bovendien trakteert het gezin zioh Za terdagsavonds op 2 pond melkbrood niet 1 ons boterhammenspek en 2 ons kaas voor den Zondag. Deze traktatie kas-1. 56 ceni. Of er aardappelen ou ia fel vc.'schenen? Ja, soms wel. Het Pinksterfeest was geweest met 3 kop aardappelen, 1 pond scfhapevleosch en 112 ona stoofsia. Dit kostte 95 cent Voor den tweeden Pinksterdag kon er geen middagmaal overschie'.en en had men zich met regeeruigebrood verge noegd. üiiwi'ags had men 4 aop aard appcitn en 10 cent sla gekocht. Deze geweldige hoeveelheid moest dienen voor drie dagen, hoofdzakelijk voor vader. Moeder en de kinderen hadden in due dagon 1 1/2 pond rijst met wa ter en sju genuttigd. In gewone om standigheden gebruikt dit gezin vijf dagen in do week aardappelen. Daar bij is dan 1 pond planten vet en 1 pond schapevet, samen voor 95 cent, noo dig- Eén dag wordt er grutten geze ten, b.v. 3 ons havermout met 4 L. karnemelk voor 56 ct. of rijst met melk en water. De man neemt dan nog zen boterham toe. Zoo uil haar hoofd somde onze vertelster verder op, wat &e a zoo meer in de week noodig han. eis - 2 pond suiker 56 ct 1 1/2 om thee 36 ct 1 1/2 pond zeep 27 ct., 2 oi.s koffie 26 ct., 1 stukje zeep 10 cent, 1 pond zout 4 1/2 cent, 1/2 pond stijfsel 10 cent, soda 5 ct. bleekpoedor 10 ct., 1 kan polrolum 12 ct., gas, geschat op 75 ct., voorts nog tal van nridere arl'- kelen, als" margarine, slaolie, 1/2 kan inelk per dag. schoensmeer, tanden borstel, kastpapier, enz. Bovendien, en dit toekent weer in wal voorbeeldig huisgezin het toeval ons geleid haa wordt elke weck 75 ct. op zij ge.egd voor winterprovisie. Of er nog meer uitgaven waren? Ja, het ziekenfonds 24 ct., eon levensverzekering, groot 100 na 10 jaar of bij eerder overlij den van den inan uit te kee- ren, 22 cent, schoolgeld 18 cent, begrafenisbus 14 cent, voorts nog con tributie voor de vakvereeniging en de geheelonthouderevereeniging. Bij de ze laatste twee aarzelde de goede vrouw even, alsof ze bang was. dal we die uitgaven niet goed zouden keuren. Zij verdedigde zich. dat men toch ook geestelijk voedsel noodig tiad en daarom de Tribune en de GehoeP onthouder las. Deze verdediging bij een relaas van hot besteden van een weekgeld, waarbij geen cent onnut werd uitgegeven deed pijnlijk aan, daar ze schrijnend aantoonde, hoeveel zorg er vereischt werd om rond te scharrelen. „Hoe voorziet u in nieu we kleeren en schoeisel?" vroegen wij. Onder- en Jjovenkleeren maakte de vrouw zelf. Nieuwe echoenen voor den middelsten jongen kostten hoar vóór veertien dagen f 490. Den twee den Pinksterdag heeft zij voor den oudste een paar goede oude meisjes schoenen gekocht. De jongeheer slak hier op moeders verzoek zijn voet naar ons toe, om het paar te laten zien. Lang zal hij er denkelijk niet mee doen. het bovenleer toonde al be denkelijke sporen van toekomstige barsten. „Maar kunt u van uw week geld nieuwe etof voor de kleereh koo pen?" „Neen, mijnheer, alles guut schoon op, maar gelukkig heeft mijn man weieens j>er maand een 2 A I 2.50 extra verdienste. Als ik dat met kreeg, zou ik geen raad weten.Wij deden nu nog de bekende bioecoop- vraag. Het gezin ging nooat naar bioscoop of uitvoering. Alleen als de Geheel- ontboudersveieenigiug een feestavond hield, was men van de partij. De en- trée was dan tien cenlt. En gevoellt gij U allen goed ge zond Ja, behalve de vrouw. De dok ter heeft gezegd, dat ze goed melk moot drinken, maar dat kon er mot af. Werkelijk maakte heit kwieke wijf je meft haar tenger figuurtje, hoe vlug en werkzaam ze zich voordeed, geen indruk van krachL Eenigszins zeer gekleurde wangen on een begin van de sterretjes in de oogen, waar De Geneste* van spreekt, deden dok tors voorschrift begrijpen. Voorts praatten wij nog wat met den baas over koetjes en kalfjes, alsof we el kaar ai jareoifeokend hadden ofschoon, we elkaar voor t eerst op dit onder- maansohe ontmoetten, en verlieten toen de woning, waar we zoo aange naam ontvangen waren. We zetten onzen tocht voort. Een kwartier verder schelden we bij een groene deur van een bovenhuis aan. De deur week en van boven vroeg o:-n vrouwenstem, wat wi wenschten. Toen we dit meegedeeld hadden, schommelde ean dik vrouwspersoon naar beneden. Sakkerloot wat oen ge zellige dikkerd was dat, ook al met een prettig peaicht en een zindelijk uiterlijk. Gemoedelijk ging ze op de vierde tree van de trap zitten, wij naman een schilderachtige houding tegen liet einde der leuning ami en het gesprek begon. „Komt U voor die lijst, mijnheer Noen, mijnheer kwam niet voor die lijst, wou alleen maar eens weten, koe het gezin leefde in dezen duren tijd, om het in Haarlem's Dagblad ov er te vertellen. „Mag ik maar beginnen, U waA te vragen ,.Oa U gang," Hosveel kin dei" en hoeft U „Twee, één van negen, één van tien jaar." „Wat verdient uw man?' „Dat kaai ik mot precie6 zeggen. Hij is los werkman som6 verdient hij wel f 20 in de week, soms ook wel veertien dJagen nicds- Zoo door el kaar ie het acht guldem in de week." „Verdient U zelf 7" „Ja, ik ga olkon dag een 11/2 uur uit werken. Dat geeft mij f 3.— j>er weak. Dan pas ik nog op twee kin deren. Hel eene is zee maanden oud en geeft 12 1/2 cent per dag. Het an dere is twee jaar en geeft 15 cent. Maar die laatste zal ik wel gauw mis sen. Hot is een kludje van een werk vrouw. Omdat hot 2 1/2 jaar is, zat hot wel naar do bewaarschool gaan, dat is goedkoopor voor de moeder." „Kunt U aardappelen bekomen 7" „We hebben do heele week nog geen aardappelen gehad, wel erwten en boon en. Vandaag hebben we 3 ons griösmeel mot 3 kon taptemelk ge kookt. Dat kost.45 cent. Maar ik heb niet meegegeten. Ik krijg er hot zuur van."" Dinsdag hebl<en we havermout gehad. Woensdag 1 1/2 kop eapucjj- ners met een 1/2 pond vette lappen. Dat niaalrje kostte 721/2 cent," „Gebruikt U veol brood 7" „litheb recht op 4 pond regeerings- brood per dag, maar daaraan hebben we niet genoeg. Daar moet 2 pond melkkrop bij, dus eiken dag voor 45 cent brood" „En hoe is het met de melk „Elkon dag oen halve kan van 6 cent, maar gewoonlijk haal ik dan nog voor 2 cent extra. Per dag dus S cent melk." „Hoeveel huur betaalt U f 2.25 per week. „En hoe is het met de schoenen 7 „Die repareert mijn man zelf." Hierbij trok de vrouw haar pantof fel uit om te laken zien hoe haar man deze verzoold had. „Maar de schoenen van de kinde ren zien er ellendig uit. mijnheer I" ,1 En de kleeren Tooit maakte de vrouw een bewe ging, waarvan wij schrikten. Zoo pratende zag zij er netjes uit met haar heldere huishoudschort en blou se .maar zo sloeg haar «short wer en nu vertoonde zich een rok van een sjofja, eigenlijk bestond hij niet uit stof, maar uit hicl.t met nog wat. De vrouw, die tot nog toe opge ruimd met ons, had staan praiten, hier en daar het gesprek met een geestig heid had gekruid, werdi bitter. Eeni- ge felle voordien tegen de regeertng en itogan de oorlogswinsten ontvielen haar. „Vóór den oorlog was het al schar relen, mijnheer. Nu is er voor kleeren geen geld. Van oen oude mantel van mij heb ik verleden week een ktee- dingstuk voor mijn dochtertje ge maakt." Van oud meet ik nieuw ma- kon. „En heeft u nog andere uitgaven „Ja, een dubbeltje voor de krant en wekelijks f 1.12 1/2 voor de bus sen. „En gevoelt U zich gezond en uw man en de kinderen ook „Neen, mijnheer, s avonds hebben we altijd een flauw gevoel." Om de sterkte van deze klacht weg te nemen, nam ze haar middel weer te baat," iets grappigs te zeggen en te lachen. ,U schijnt het nog al luchtig op te nemen „Welja, mijnheer, we zulten niet 'sterven van honger. Vast niet Er is op de wereld genoeg. Ik ook een brok," Daar we meenden, voldoen do inge licht-te zijn. verlieten we onze ver telster Óm weer verder te gaan. Maar daarover morgen. Stadsnieuws AANRIJDING. Op den Koningin neweg heeft Donderdagmiddag twee uur een aanrijding plaats gehad tus- schen een groentekar en een wagen, beladen met kisten met eieren. Een kist met eieren viel op straat, zoodat vele eieren verloren gingen. De groen teboer vergoedde de helft der schade. TRAM IN BRAND. Donderdag avond geraakte bij de Liedebrug een van Haarlem naar Amsterdam gaan de E. S. M.-wagen zoodanig in brand dat het pereoneel het geraden achtte, den wagen door een volgende tram r.aar Halfweg te laten opdu wen. Nadat de reizigers voor Amster dam waren overgestapt is de wagen van Halfweg naar Haarlem opge sleept Er ontstond eenige vertraging in den dient! PERSONALIA. Dr. A. H. Gar- r e r. Morgen is het 25 jaar geleden, dat Dr. A. H. Garrer, thans sinds ja ren rector, benoemd werd tot conrec tor van het gymnasium. Moge dit feit mogelijk geen aanleiding geven tot festiviteit, hei is voor zeer velen toch wel een dag om eens te denken over het vele goede, dot Dr. A. H. Garrer gedaan heeft tot bloei deser inrichting. Den 22en Juni a s. hoopt de heer H. C. v. Bilderbeek den dag te ber denken, waarop hij voor 25 Jaar als winkelbediende in dienst trad bij- de winkelvereemiglng JSigen Hulp. DE HAARLEMSOHE HYPOTHEEK BANK. 18 Juli a s. bestaat de Haariemsche Hypotheekbank 25 jaar. Op dien datum n.l. werd de acte van oprichting gepasseerd, waarop 15 Au gustus d a v. de Koninklijke bewilli ging werd verkregen. In Juni was reeds een prospectus verspreid, waar in o.m. werd medegedeeld, dat het maatschappelijk kapitaal ƒ1.000. WO zou bedragen. Van de commissarissen zullen de volgende heeren tevens hun zilveren feest als zoodanig vieren Jhr. Mr. A. J. Rethaan Maoaré, Jhr. Mr J. W. G. Boreel van Hogelanden, Mr. A. A. van der Mersch en Jhr Mr. F. A. Verheyen. STUKKEN VAN DEN RAAD. Naar aanleiding eener opmerking van den Minister van Binnen! Zaken stel len B. en W. voor, nog een aanvulling to maken op de verordening tot hef fing van schoolgeld op de Handels school, n.l. „ten aanzien van ouder- looze leerlingen, wordt rekening ge houden met hunne eigen Inkomsten het inkomen van voogden en verzor gers komt slechts dan in aanmerking als maatstaf voor 't te betalen school geld, wanneer dezen de voogdij, on- derecheldenPij'k de verzorging, vrij willig op zich genomen hebben. B. en W. stellen voor, de reke ning en verantwoording over 1915 van den Armenraad, in ontvangst en uitgaaf, groot 2666721/2, goed te keuren. Arr. Rechtbank Nadat tot drie uur de deuren ge sloten waren geweest, werd de open bare terechtzitting voortgezet met een zaakje, mishandeling betreffende. 16 k 17 jaar geleden moet L. Zeg waard den voermansknecht J. J. W. eens oen paar klappen hebben gege ven. W. ie iemand, die niet zoo spoe dig hem aangedaan onrecht vergeet en al moest hij ook lang wachten, T uur der vergelding heft na 16 jaar geslagen. In April n! ontmoette W. Z. te Bloemendaa! Waarschijnlijk wekte een halve roes zijn sluimerende wraakgevoelens op, wan* W. sleurde zijn oude kennis, die op een wagen zat, van den bok en bewerkte diens geflaat roet zijn vuisten, zoodat hij om in den stijl van de dagvaarding te spreken, pijnlijk werd getroffen en ten bloede werd verwond. De rechtbank was, zooals te begrij pen is, lichtelijk verbaasd, dat ie mand na 'n kleine twintig jaar nog zooveel rancune toont. De beklaagde kon 't zelf ok niet begrijpen, dat hij zoo bloeddorstig geweest was en ge loofde eerder, dat G, tegen don die selboom van zijn kar gevallen was. De mishandelde zelf en een dienstbo de, die voor 't raam zittend, alles had gezien, verklaarden evenwel, dat van vallen geen sprake was geweest en die getuigenis gaf Mr. De Vries Feyens aanleiding 14 dagen gevan genisstraf te eischen. Diefstalen vernieling. We keken elkaar eens aan, toen do volgende zaak aan de orde kwam. Vier, vijf, zes, zeven welgeteld acht getuigen kwamen de zaal binnen, en in 't bankje zat de beklaagde Wat hij misdreven mocht hebben? llij zag er, eerlijk gezegd, niet naar uit, of hij c-en gevaarlijk boosdoener, 'n hyena in onze maatschappij was, en liet bleek dan ook spoedig, dat zijn misdaden niet van dien aard waren, dat men acht getuigen zou mogen verwachten... als zijn delicten afzon derlijk waren behandeld. Maar rijn drie zaken werden gevoegd, zoodat hij zich ineens te verantwoorden luid voor diefstal van een fiets, ver duistering van een 6paatje zoo als de benadeelde zijn land bouwwerktuig in miniatuur noemde en wegens vernieling van eenige rui len. 't Week bij de behandeling der zaken, dat de beklaagde, P. v. d. K. geheeten, in den laatsten tijd rare dingen 'heeft uitgehaald. Tot dusver is hij altijd een oppassende landbou- werskneebt geweest, die maar één keer wegens vernieling terecht heeft gestaan, maar in de laatste maanden zijn er singuliere zaken met hem ge beurd. Een rijwiel, dat hij zag staan, heeft hij gestolen 't was aan 't oude beestje wel wat veel eer besteed en aan een rijwielhandelaar alhier verkocht. Een collega landbouwer leende hem een spade, klein-model, maar „ik ging" het is nu de bei- klaagde, die aan het woord is ,.een vier- of vijfduizend el verderop wer ken en toen hei) ik dat spaatje mee genomen en te gelijk met een mes van me in Hoofddorp beleend voor vijftien stuivers, 'k Heb aan het heele ding niet meer gedacht. En dan die ruiten... ja, ze zeggen, dat ik er een paar stukgeslagen bel>. Of 't waar is, weet ik niet. 'k Was toen dronken... Heb je die ruiten betaald'? vroeg een dor rechters. De beklaagde haal de de schouders op en sloeg op de leege zakken met een gebaar van ,,'k heb ze nietl' Nee, edelachtbare, zei de dikke tapper, wiens ruiten ingeslagen wa ren en die de verbazing van den rech ter begreep, hoe iemand -vel kan drinken en geen geld heeft om kapotte ruiten te la ten herstellen, dat zit zoo. La 'k u vertellen. Deze persoon kwam d'en middag in m'n lokaal... Interruptie van achter de tafel: Beschonken De getuige: Dat weet 'k niet. Hij vroeg bier. Als ie dronken was geweest had Ik ham niet getapt. Hij gaat in een hoekje zitten en slaapt en snurkt "n Dito interruptie als zooeven: Dat je heele familie er van schrok... De tap per heeft een pret, dat zijn dikke koe nen glimmen en vervolgt zijn ge tailleerd verhaal. Toen ie wakker was, wou ie niet betalen en heb ik hem de deur uitgezet. Effetjes later zeg ik Wat 'n oploop voor mijn huisl Meteen 'komt een rieten stoel, die voor 't huis slaat, door de ruiten, netjes gemikt iedere poot door één ruit. De beklaagde kan er niets op aanmerken, "k Kan wel zoo gebeurd zijn Mr. De Vries Feyens spreekt In zijn requisitoir met weinig woorden over de vernieling. Zegt, dat hij voor dat feit als "t alleen stond, 7 dagen zou eio.-hen. Zelfs 't spaatje negligeert Z.Ed A. Hij bespreekt alleen den dief stal van de fiets en daarvoor eischt bij drie maanden gevangenisstraf... Het spel nadert zijn einde. De beklaagde roept de dementi der rechtbank in. Altijd goed opgepast... Slottafereel: Exodus van de 9 dra matis personae de dikke tapper, een stille getuige en de wettige eigenaar van de fiets, die z*n 6talen renpaard terug heeft gekregen. B e 1 e e d 1 g i q g. J. Teen IJ- muidenaar, heeft, toen een schild wacht wat tegen hem uitpakte, tegen dezen landsverdediger gezegdJe bent gek, man, je meet naar Meeren- berg.1" We kregen een heel verhaal, waaruit bleek .dat er oneenigiheid was ontstaan over een jongen, die wat ongezeggelijk geweest was en verder, dat onder gewone omstandigheden de beklaagde en de gek-verklaarde het best te kunnen vinden. „Ik had er an ders niet aan gedacht, rapport te ma ken," zei de beleedigdo soldaat, „maar 't werd mij door een superieur gelasll" liet O. M. nam de omstandig heden in aanmerking en eischte ƒ2. boete of 2 dagen hechtenis. Oplichting. De vorige week werd de behandeling van db zaak te gen J. v. d. P. geschorst. De zaak werd Donderdagmiddag -weer voortgezet. In verband met een vermoedelijke storing der verstandelijke vermogens van den bek! werd na het pleidooi van den verdediger, Mr P. Tideman, een nieuwe h/structi bevolen in deze zaak. Persdelict. De Purmcrendsdhe correspondent van het Zaansche Wad „De Voorpost" heeft eonigen tijd geleden een arti-! keltje geschreven over het Armbe stuur in Purinerend, waarin hij aan 't adres van den armbestuurder Buis- ma uitdrukkingen heeft gebezigd, die beleedigend geacht werden door den betrokkene. Voor de Rechtbank ver klaarde de correspondent, dat hij met het doel had gehad, om te beleo digen, doch een opbouwende critiek had bedoeld. Hij was er van over tuigd, dat de betrokkene zeil binnen korten tijd wel zou verdwijnen, zoo dat het geen zin had gehad, hem door beleedigende uitdrukkingen tot heen gaan te nopen. De Off. van Justitie achtte evenwel het ten laste gelegde bewezen en eischte ƒ60 boete of 20 da gen hechtenis. D. ZWEMSCHOOL. De temperatuur van het water in de Zwemschool aan de Hout vaart was hedenmorgen 6 uur 54 graden, en -hedenmiddag 12 uur 56 graden. GEVONIDELN VOORWERPEN. Terug te bekomen bijP. Kruijer, Hoogstraat 10 rood, rijwielpomp. K. van Zonneveld ZuidBrouwersfckraat 5, trekhond. B. de Vries, HagesUaat 33 rood, vulpenhouder. P. 1L v. Vliet, Sophiastraat l i, portemonnaie - met inhoud J. Vellinga. Sa en red a instraal 27 rood, hondenhalsband. (Zie vervolg stadsnieuws pag. binnenland TWEEDE KAMER. De vragen, die de heer Schaper gisteren aan liet slot van ziin inter pellatie over de levensiniddelenvoor- zienmg stelde, luidden1. Kan de Kegeeruitf verzukeretn. dat tot den nieuwen oogst nog genoeg oude aardaooelen voor de behoeften van hel land aanwezig ziin en is de Re- Keering bereid de meest ingriinende niaauegeien te nemen, om ze tegen billijken prijs onder het bereik van het volk te brengen 7 2. Zal de Re- geering alles doen om te zorgen, dat van de nieuwe aardappelen e.n van de voornaamste groenten geen uit voer plaats heeft zoolang ze in hot binnenland niet tegeai behoorlhken priis zhn te verkrijgen Zorgt de Re geering zoo noodig voor vaststelling van maximum-prijzen van dit volks- voedsel 7 3. Wil de Itegeering mede- deelen. hoe het staat met de hoeveel heid suiker in het land 7 En wil zij alle maatregelen nemen om door in beslagneming dit onontbeerlijk: voe- dincs- en genotmiddel onder bereik der bevolking te brengen 4. Wat denkt de Regeering te doen om de ingezetenen tegen billijken nrijs van vleeseh. srnek en vet en- van vlsch te voorzien 5. Wil de Regeermg maat regelen treffen om de uitreiking van kaarten voor Itegeermgsbrood naar vaste regels en zooveel mogelijk ne- liikmatig Uj doen geschieden, zoodat willekeur wordt uitgesloten 6. Hoe is de medewerking der gemeente besturen ln de noodvoorziening 7 Is de Regeering in staat, onwillige of onverschillige burgemeesters te dwingen in de levensmiddelenvcor- ziening hun ingezetenen ter wille te zijn Voordat de Minister van Binnen- landsche Zaken op deze vragen ant woordde. verdedigde hli in het algo- meen de «economische politiek der Regeering en maakte li ij de opmer king. dat men zich in de tegenwoor dige moeiliike omstandigheden van reclame-ootochten moest onthouden. 01 er fouten ziin begaap is minder de vraag, dan hoe men In den eisch van het oogenblik kan voorzien. Daar voor doet de Regeering alles wat mo gelijk is, maar men moet zich alge meen in dezen tiid met iets minder dan anders tevreden stellen. Wat nu de vragen betreft voor zoover de Minister er op antwoordde ontken de hii. dat er een tekort iê aan aard- oDbelen door den uitvoerals er hier en daar gebrek aan was. kwam dat door het verkeerd gebruik \an aardatmelen voor veevoeder en door fraude. Zoodra van een tekort bleek, heeft de Regeering ingegrepen door beslag te leggen od groote hoeveelhe den (2.950.000 kilogr.), genoeg om in de behoeften te voorzien tot aan dcji nieuwen oogst. Maar de distributie vordert eenige dagen. Bij den nieu wen oogst aal uitvoer geheel worden verboden ook voor voldoende hoe veelheid groenten Opeen, bloemkool, postelein, spinazie, capuciiners on doperwten) wx>rdt gezorgd boon en ziin nog maar krap voorradig, doet» erwten overvloedig. Slachtvee is niet uitgevoerd en thans is alle uitvoer van vleeseh stopgezet. Weldra zat er dus weer genoeg en de priis normaler zijnonteigenen zou niet baten, om dat het slachten van het vee en de distributie zoo moeilijk is. Er wordt echter ook naar een regeling op dit punt gezocht. Varkens vleeseh heeft de Regeering 25 cents berieden den marktprijs doen verstrekken. Van soek en vet is de invoer onvoldoende, maar men traoht ook hierin verbete ring te brengen. Van November tot Juni :s 1V4 millioen kik» gedistribu eerd. Van suiker heeft de Regeering 8 millioen kilo in beslag doen nemen en zij zal daarmeê naar behoefte voortgaan, zoodat een daling in den priis dan waarechtinliik is. De Re geering is dus diligent en zal voort gaan alles te doen wat mogelijk is of een andere centrale leiding noo dig ia. zal worden overwogen. Indien" er klachten rijzon togen burgemees ters. zal de Minister stellig optreden, maar de opdracht van de levensmid delen-verzorging aan B. en W. iu- stede van aan de burgemeesters acht te hii niet geraden. Na s Ministers antwoord ving het eigenlijke debat aan. De heer Scha per was od vele punten nog niet vol daan on de heer Sannes zette in het algemeen nog eens de gebreken van de ..éendags-politlek der Regeering, hot gemis van centralisatie en orga nisatie uiteen ;terwijl de heer Spiek man waarschuwde tegen de stijgende ontevredenheid des volks, die zich in niet te keeren demonstraties en op stootjes zou blijven openbaren, als de Regeering niet terstond zorgde, dat het volk zich behoorlijk, tegen mati gen oriia. kan voeden, wat thans niet het geval is Do heer Teenstra critiseerde de houding van vele bur gemeesters en verlangde, dat bij het wetsontwerp betreffende de 20 mil lioen voor de gemeenten, maatrege len zouden worden voorgeschreven, om de burgemeesters tot medewer king te dwingen. Overigens verde digde hii den Minister van Landbouw, vooral wat betreft de aardappelen- verzorging en toonde aan. dat deze in 1916 goedkooper waren dan in 1914. Amsterdam had gebrek er aan. om dat men daar geen aardappelen in waggons, maar alleen per schuit wilde ontvangen. Binnen enkele da gen kreeg men er genoeg tot aan den nieuwen oogst Ook de heer Duymaer - van Twist sprak afkeuring uit over de houding van vele burgemeesters en over de uitvoer-politiek der Regee ring. Met de vorige sprekers was hij van meening dat men allereerst voor de eigen behoeften van ons volk moest zorgen. In 't bijzonder be sprak hii de wenscheliikheiit eener goede verzorging van de viseh-distri- bulie door de burgemeesters cn voor ziening in de brandstoffen verschaf fing voor het volgend iaar. De heer De Meester achtte ook meer hulp vuor den Minister van Landbouw door medewerking van een commis sie van deskundigen gewenscht en drong aan op meer openbaarheid en aandrang tot medewerking van de burgemeesters. Elndelük veroordeel de de heer Van Vuuren publieke de monstraties en bopleitte hii tiideliike vervanging van den Minister van Landbouw, omdat commissies weinis konden uitrichten. De Regeering al leen kan in het allernoodisrstc voor zien. De discussie wordt heden voort gezet. Er ziin nog verscheidene spre kers o. a. ziin de heeren Van der Molen. Snoeck Henkemans en Duys Ingeschreven. Door de Centrale Afdeoling be staande uit de heeren Van Raalte, I.ohman. De Meester. Van Doorn ei» Nolens. terwill de heeren Rink, De Geer. Schaper. Smeenge en Fruvtier tot ondervoorzitters der afdeélingen ziin benoemd is besloten Woens dag e.k. geen openbare vergadering te houden, maar in de secties tal van wetsontwerpen te onderzoeken. De WATERSNOOD. Het laatvo ondcrgoioopen polderland, de Wilck.x breek meerpolder, in do gemccnt*

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1916 | | pagina 1