Dagblad
e Europsesctie Oorlog.
madhfneeeweervuur was uiterst he-
vie. Het Duitsche tontel naderdg
steeds meer den grond en -verdw een
bil een groote fabriek met een dikken
schoorsteen uit miic gezichtskring.
Het was gevallen of snel geland. He
den vernam ik. dat het Duitsche toe
stel door Imraelxuann bestuurd werd.
DE STEUN" VAM CANADA: Reu
ter seint uit Ottawa; Na een con
ferentie met de Canadeesche ban
kiers.. deelde de minister van finan
ciën heden de Britsclue regeering me
de dat opnieuw onmiddellijk een cre-
diet van 25 millioon dollars voor den
aankoop van munitie en voorraad in
Canada beschikbaar gesteld zou wor
den. In totaal werd de regeering in
Canada 150 nrillioen doHars ter be
schikking gesteld ten behoeve der
oorlogscor.tracten.
BEN OOSTENRIJKSGBHDUITSCH
GEHEIM VERDRAG De Telegraaf
meldtDe ..Times" verneemt uit Boe
dapest Te Berlijn hebben Von Beth-
mann—'Hoilweg en de Oostenrijksche
gezant, prins Hohenlohe, besprekin
gen aangeknoopt l>;-'.reffende een ge
heim verdrag ten behoeve van Oos
tenrijk. Het verdrag zou voor 25 jaar
gegoten worden en eenheid van sa
menwerking op militair gebied en
ten opzichte van buiten landeche aan
gelegenheden waarborgen.
Uit de Omstreken
IJMUIDEN. De visch-
quae6tia Op de Donderdag
gehouden conferentie ven het Minis
terie van Landbouw tusschen een de
putatie uit liet bestuur der Umuider
Vischhandelvereenigtng met den
heer Versteeg, secretaris-generaal,
inzake opheffing van of wijziging der
toepassing van 't consent-recht voor
versche zeevisoh, heeft de secretaris
generaal verklaard, de toepassing
van 't Koninklijk besluit van 26 Juni
inzake het uitvoerverbod van versche
geevisch. andere dan met consent,
niet te kunnen wijzigen. Wel werd
de toezegging gedaan, dat door de
reaeering alle middelen zouden wor
den aangewend, en reeds maatrege
len daarin werden getroffen, om na-
deelige gevolgen van liet stelsel zoo
veel mogelijk te voorkomen en met
de te dezer zake in te dienen verzoo
ken rekening te zullen houden.
De conferentie werd bijgewoond
door den heer Schneiders, secretaris
der Rijks-Commissie, om toezicht op
de Zeevisch-vereeniging te houden.,
Van de Vrijdagmorgen aan de
markt gekomen 9 stoomtrawlers wer
den de vangsten van 8 deizer aan den
ipublieken afslag gebracht, terwijl de
vangsten van 1 stoomtrawler direct
per waggon naar het buitenland wer
den verzonden.
Binnenland
UIT OUDE TIJDEN, - De N.
Venitosclie Gt. meldt, dat te Nieuwen-
hagen ondier toezicht van de twee
Rolducsche professoren dr. Goossens
en dr. Daniëls, de blootlegging heeft
plaats gehad van een ouden potten
bakkersoven, 'waarop mem bij het
graven der fundamenten déy k«rk
gestooten was. De oven ligt thans een
meter onder den beganen grond, ter-,
wijl hij oorspronkelijk slechts gedeel
telijk in den grond lag. Do talrijke
scherven, waarmede hij eertijds op
gevuld is geworden, bewijzen, dat de
oven dateert uit don vroegmiddel-
eeuwschen of zelfs utt den Karoling-
sehen tijd, De oven is langworpig-
rond van vorm en lieeft voor de ge
lijke verdeeling der warmte een tong
in liet midden. Een tamelijk lunge
stookhuis loopt ietwat naar beneden.
De wanden zijn van ee® harde, groe
ne, glazige stof voorzien, welke uit
een kleilaag gevormd Is. Er om heen
is de leemgrond over een decimeter
dikte rood gebrand. Uit andere vond
sten in de nabijheid gedaan blij kt,
dat ook hier gelijk elders het potten
bakkerij-bedrijf van oudsher beoefend
is geweest langs den ouden Romein-
schc-n heerweg, welke over Tongeren,
Heerlen, Nieuwenhagen, Groenstraat,
Julich naar Keulen liep.
TEGEN DEN WOEKER. De Na-
tiouaie Y iueeuutina tot Bestrijding
van den Woeker heeft een adres ge
zonden aan de Koningin, waarin ge
heel wordt onderschreven de ter ge-
Icjrciiheid van de interpellatie van
den heer Schaper in de Tweede Ka
mer omtrent de levensmiddelenvoor
ziening van verschillende zijden op
de Regeering geoefende aandrang om
slrafbenalingen in liet leven te roepen
tegen degenen, die door het opzette
lijk achterhouden van do eerste le
vensbehoeften 9chaarsohte en duurte
daarvan verooreaken. Het adres
voert aan. dat in het algemeen in
doze tijden zioh hier te lande zoor
scherp doet gevoelen het gemis van
©en krachtige woekerweteeviug. ge
lijk die in verscheidene landen se
dert jaren bos taak Verzocht wordt,
het daarheen te leiden, dat zoo spoe
dig mogeliik door indiening van de
daartoe strekkende wetsontwerpen
in deze leemte worde voorzien.
SODA-VERVALSCHIN'G. Van
wege het Ministerie van Landbouw
is aan de burgemeesters de volgende
circulaire gerichtDaar vun ver
schillende zijden berichten komen,
waaruit blijkt, dat het gebrek aan
soda aanleiding heeft gegeven tot
hut ln den handel brengen van aller
lei ondeugdelijke surrogaten voor
het artikel, heeft de Minister van
Landbouw aan het Rijks-Bureau tot
Onderzoek van Handelswaren ie Lei
den opgedragen een onderzoek in te
stellen naar de deugdelijkheid van
als soda verkochte artikelen. Ten
einde deze enquête zoo vlot mogelijk
te doen verloopen en haar zoo doel-
treffond mogelijk te doen zijn. zal de
'Minister het op prijs slelleu, als aan
den directeur van genoemd Bureau,
den heer dr. G. L. Voerman, alle me
dewerking wordt verleend.
AZOLLA BIEST.RIJD1NG. Aan
de giameente- en polderbesturen ln
Zmd-JloAland, NoorJUHoliand, bone
den hot IJ en westelijk Utrecht, is
een schrijven gezonden door do
JI oofdafdeo'. mg Zoetwatervisscherij
van de Ncd-ërlandseli© Heidemaat
schappij en den Zuidhollandschen
Bund van Binnenivisscherij, waaraan
het volgend© ontleend isHet zal u
niet on'helkend zijn. hoe ach in de
laatste jaren in onzo Xoderlandsche
binnenwateren in het bijzonder In
ZukMMIland, westelijk Utrecht en
Noordi-tttodland, beneden hot IJ. een
drijvend© waterplant, Azolla geheo-
ten, verspreidt, waardoor in uiig©-
breide kringten van belanghebbenden
groot© onrust on bezorgdlioid is ver
wekt. RcerJs nnoer dan eons is zei fa
m do Eerste Kamer der Staten-Gene
raal gewezen op hot gevaar, dat ui do
zoo «nolle en sterk© verspreiding dozer
plant schuilt, terwijl het ook de aan
dacht van de Holluiidtsclio Maatscli.
der Wetenschappon te Haarlem, on
der protectoraat van Z. K. IL den
Prins der Nod er landen trok. Genoem
de Maatschappij toch schreef het vorig
jaar ©cm prijsvraag uit, om to gera
ken tot de beste, voot miensch ©n dier
onschadelijk© wijize van bestrijding
der Azotla-plaag, waarop ©venwel
geen antwoord ls ingekomen. Waarin
schuilt het gevaar? Azolla of rood
kroos is een watervarontjo. dat ©ven
als het gewone eendenkroos op liet
water drjjift. Hel kan zich vermeer
deren door sporen (zaad) en door dee
ding <1 w. z. het plantje groeit, vormt
takjes, die na eeri-ig© dagen van ei
kaar gaan. De sterkste ontwikkeling
heeft plaats in Juli en Augustus, zoo
dat in den nazomer de slooten, 'vaar
ten en plassen, waar de Azolla is bin-
nengedrongela, zoo niet geheel dan
■toch voor een groot gedeelte met een
dikke laag van deze planten zijn
bedekt. Deze laag kan, waar de wind
de plantjes bij elkaar drijft, wel eon
dikte van enkele decimeters bereiken.
Daar deze laag het water van de
dampkringslucht afsluit, liet zonlicht
belet in het water te schijnen en te
vens onmogelijk maakt* dat de wind
liet water doet golven, ondergaat het
water veranderingen, die o a. ook een
noodlottigen invloed op de viesoherij
uitoefenen. Niet alleen wordt de vis-
scherij ap die plaatsen onmogelijk
gemaakt, maar, doordat licht en
lucht ondier het kroos ontbreken of
stork verminderen, Ls do ontwikke
ling van het natuurlijk visclwoedsol
geringer en de visch zal daarom die
plaatsen gedurende dien tijd mijden.
TT-** nadeel, dat 'drtë róor eênfp© ƒ4-
ren uit Amerika mgovocrde plant tel
ken jare aan onzo binnenvisscherlj
toebrengt, is dan ook belangrijk. Vele
der heat© vischwateren van ons land
zijn daardoor veel In waarde vermin
derd. Dat de scheepvaart, met name
de vaart met kieine booten veel last
ran deze waterplant ondervindt, ja
soms onmogelijk wordt gemaakt, be
hoeft geen nader betoog en is reeds
door feiten bewezen. Doch niet alleen
d© belangen van de viaschenj en
eehe^pwo&ri. zijn bij d© bestrijding
van hot rood© kroos betrokken, ook
voor d© landbouwers en anderen is
het van hel meeste belang, dat de
slooten an vaarten zoo zuiver moge
lijk blijven. Dit wöter wordt voor al
lerlei doeleinden gebruiktdrenken
van vee. waaschen van groenten, huis
houdelijk gebruik enz. Uit het boven -
elaand© moge volgen, dat de bestrij
ding van de Azolla een dringende
eisch rnoel worden geacht. En waar
do Minster aan de Eerste Kamer der
Staten-Generael als zijn meening,
heeft te kennen gegeven dat de bo-
fltrijdtng van deze plant In de eerste
plaat© door de belanghebbenden zelf
moet worden ter hand genomen, daar
meen en wij een beroep le mogen
doen op d© medewerking van uw ge
acht bestuur, teneinde tot een doel
matige bestrijding van deze vreemde
indringster in onze wateren te ge
raken. Wij zouden uw bestuur niet
den moesten aandrang willen uitnoo-
digen om maatregelen te beramen,
di© tot oen krachtige bestrijding van
dez© waterplant aanleiding geven. In
de eerste plaats zal het gewenscht
zijn dat bij den schouw van waterlei
dingen, slooten en vaarten er streng
op wordt gelet, of de drijvende AzoJla-
panten zijn verwijderd. Het zal daar
bij zaak zijn, de bestrijding zoo vroeg
mogelijk to doen geschieden, in e'k
geval vóór midden Augustus, tenein
de de sterke verspreiding tegen te
gaan en levens do vorming vun spo
ren («aad) to voorkomen. Zeer aan to
bevelen is het zelfs dat twee dagen
worden aangewezen, waarop rood
kroos moet wrden gevi&cht. Do eerste
kroosdag wordt dan zoo vroeg moge
lijk genomen, n.l. zooclra de ontwik
koling is begonnen en er nog niet
veel planten op bot water voorkomen
Ten overvloede zij hier nog opge
merkt, dat het verzamc-hle kroos ©eni
go waarde voor bemesting bezit en
in sommigo streken daarvoor wordt;
verzameld en opgekocht. (Bodegra
ven, enz). Ten vorig© jare zijn te
Aalsmeer die 'burgers opgeroepen om
de Azolla te bestrijden en velen hc-b-
ben aan dien oproep gehoor gegeven,
doch hot aal noodzakelijk zijn, dat
door do gemeentebesturen en de pol
derbesturen verordeningen in het le
ven worden geroepen, waarbij de
AzoLlabestrijding wordt voorgeschre
ven Uitstel van maa'bnegelen tot eon
■volgend jaar kan zoor noodlottige ge
volgen na zich sleepen en schade ver
oorzaken, welke nog jaren zal wor
den gevoeld.
TRAP VAN EEN PAARD. Rij
oen pachter od het Kamnerelland
krees de dienstbode O. van Eunen
een IraD van het naard in den nok.
met liet gevolg. dat zit spoedig daar
op overleed.
STATENVERKIEZING MIDDEL
BURG. 't Alg. Handelsblad meld:
Tegen de verkiezing voor d6 Provin
ciale Staten is in het derde district
t© Middelburg Wdanedag bezwaar ge
mankt dioor een dor aanwezige kie
zers, deif voorzitter der S. D. A. P.,
op grond dat door den voorzitter
aan drie personen een oproepings-
kaan is gewei ge-rd om reden dat die
identiteit van die personen niet
bleek. Door het lvoofdstembureau is
een nieuwe belling geschied van ti|o
kaarten in liet tweede district, waar
van tl© uitslag is, dat de heerAdriaan.
&o totaal niet 2597 doch 2598 stem
men lieoft verkilegen an hij dus
slechts 3 stemmen bij zijn rechtschen
tegencandidaat, den heer Melis is
achtergebleven, die namelijk 2601
8tomrrJ:m behaalde.
HET DEMONSTRATIE-VERBOD
OPGEHEVEN. Namens den hoofd
commissaris van politie te Amsterdam
is medegedeeld, dat bijzondere om
sta ndigheden daargelaten het verbod
van politiewege, om na gehouden
Onze Lachhoek
DAT SCHOOT OP.
Gerrit, zei een handelsman lot
zijn kantoorjongen, ga eens even in
de kamer hiernaast en zoek 't woord
„dissicale' voor mij in de dictionnai-
re op-
Gerrit ging weg, maar kwam niet
terug. Zijn chef ging voort met zijn
werk. Maar nog altijd bleef Gerrit
weg.
Eindelijk stond de koopman woe
dend op en ging de kamer er naast
binnen, waar hij Gerrit op een stoel
vond zitten, aandachtig de diction-
nairo bestudeerend.
Wat ter wereld doe jij hier, jon
gen? zei de chef.
Och, mijnheer, ik was het woord
vergeten, zei Gerrit verlegen, daar
om zoek ik alle woorden na om het
te vinden.
De chef had moeite zich goed te
houden, maar bracht er toch nog
uit:
Hoe ver ben je al?
Al op ae vijfde bladzijde, mijn
heer, antwoordde Gerrit verrukt-
vergaderingen of meetings gezamen
lijk huiswaarts te trekken, of op an
dere wijze, mits ordelijk, te demon-
streeren, met ingang van heden we
der opgeheven wordt.
Kerk en School
ACADEMISCHE EXAMENS -
Amsterdam. Met goed gevolg a
afgelegd het propaedeutisch motfiech
examen door de Leeren W. II. J. M.
van Eekelea en D. G. Winkler; liet
theoretisch geneeskundig examen
door den hee-r D. Vrolijk het docto
raal examen in de geneeskunde door
d© heeren H. J. M Burgering en A.
Norderi. Amsterdam. (Vrije
Universiteit!. Geslaagd voor prop. ex
theologie de heer H. Moolhuizeu.
Delft Geslaagd voor het mgenieurs-
examcn voor bouwkundig ingenieur
de heeren A. Boeken on E. IL do
Rooj>ropaedeutlsch examen werk
tuigbouwkunde de heer© U. Driebor
gen.
Groningen. Gesl. cand. plant
en dierkunde mej. J. L. van Iloorn;
doet. wis-en natuurkunde de heer
S. B. Elings. Bevorderd tot arts de
heeren Th. Jansma en IC. Kroeze. Ge
slaagd eerste deel artsexamen de heer
H. G. Bult, mej. M. A. Talen en mej.
H. J. H. Schoenfield. Leiden. Ge
slaagd propaedeutisch examen God
geleerdheid de heeren J. Eikoma, J.
de Vink en D. Bakker. Doctoraal exa-
men rechten, Ide heer I*, van der
Eerde. Eindexamen Tnd. adm. dienst
de heeren C. Botorhoyen de Haan en
L. C. Heyting. Tweede natuurkundig
examen de heeren II. F. Ilijmnns van
Anrooy en A. Hoogendijk. Theore
tisch geneeskundig examen de hoereax
A. II. Coppes en J. H. G. Iloelen.
(Practisch apothekersexamen, eerste
gedeelte, de dames E. Carpentier Al»
ting, A. J. Steenhauer, W. M. Poels,
en P. J. Ramaker en de heer L. M.
Lansberg.
Koloniën
PEST OP JAVA. Regeeringste-
legram betreffende pestgevallcn op
Java van 2—15 d'ezer: K-ediri 1, Mod-
jokerto 1 en Pasoeroean 2 dood olijke
gevallen. Tegenover deze 4 doodolijke
gevallen bedroegen de totaalcijfers
over het nagenoeg overeenkomstige
veertiendaagsche tijdvak des vorigen
jaars (417 Juni 1915) 87 gevallen,
79 dood en.
ERNSTIGE RATTENPLAAG. Men
seint uit Batavia aan de Deli Ct.ln
de Lampongsche districten heetscht
een ernstige rattenplaag. Zoo hebben
bv. de sawahs bij het kolonisatictcr-
rein, die het vorige jaar 7HKX) pikols
opbrachten, ditmaal slechts een op
brengst van 400 pikol.
j VIERDE BLAD
Zaterdag I Juli 1919
DE OOSTENRIJKSCNE TERUG-
OCHT. Een Routertelegram ud
Oiidc-u maakt melding van een be
nieuw ing van den bekenden Engel-
Uien militairen onlscus Hilaire Bel
e, in het tijdschrift „Land and Wa-
ir". omtrent den Oo6tonrijksctien te-
jgtocht in Trentino. Hij iiegint met
op te wijzen, dat Oostenrijk op het
;aiiaanscl>e front een ontzaglijk
roote macht had bijeengebracht. Het
ad niet meer dan 44 of misschien 45
ivisies achtergelaten aan hol Russl-
:he Inont en had op het Italiaansche
linstens 82 of 33 divisies opgehoopt
i daarvan alleen reeds 18 voor den
an val in Trentino, welko naar de
oston rijkere hoopten beslissend zou
ijn. Om dien doodelijken slag toe te
rengen wren de beste iroejjen uitge-
Dcht, die de vijand in het veld kon
rengen waren do beste troepen uitge-
jacht kan nuttig zijn als de aanval
ucces heeft, maar indien hij mis-
akt, leidt deze methode tot een groot
erlies juist van de beste troqpen. Dan
."ijst Belloc er verder op, en zijn arti-
©1 is voornamelijk daaraan gewijd,
jat de Ooslcnrijiksclte concentratie
len vijand belemmerd heelt in zijn
aak van dit oogenbllkhet terug-
rekken met veel geschut, munitie en
roote troepen infanterie. Vooral veel
jwaar geschut hadden do Oostenrij-
ere hier samengebracht^ zooclat b.v.
xiere divisie was voorzien van 36
louwitoers van 101/2 c..YL in plaats
jan.met 12, gelijk het getal was bij 't
ïltbroken van den oorlog. Ook het
(orinulc getal houwitsers van 15 c.M,
vus verdrievoudigd en van 56 ge-
Wacht op 108, zoodat elk van de zo
len legei korpeen, waarin de achttien
Jivisies waren verdeeld, eun nieuwe
troop had van 36 «tukken van 8 c.M.
!n 't geheel hadden de Oostenrijkers
1422 stukkon geschut eaamgebracht,
ivaarvun 12 zwaro houwitsers vac 30
i.M. Het opgehoopte geschut bestond
Sagenoeg voor de helft ui.t zjwaar ge
le hul, on zelfs een leek op het gebied
tan strategie zal kurun-en b©gr;j-pou
(vat liet voor een leger op niarach x>-
leekent als bet over moeilijk© wegtn,
Jat zware geschut met do miunile
- jnoet meevoeren, waardoor het dan'g
in zijn bewegingen belemmerd word.
Dp geen ander deel van het oorlogi-
terrcin is er, volgens Bel toe, zoo'i
ópeenliooping van troepen en mate
riaal geweest en de vijand wordt
jiovendien belemmerd door zijn ver-
Voor van gewonden en imun'iUö in oen
gebied, waar slechts twee spoorliiaen
zijn, een uit liet noorden en eon uit'
het zuiden, die de dalen in hot wiwe
bergland volgen. Naar Tronto la
slechts één spoorlijn en met Trente ala
basis had de Oostenrijkscho aanval
zich waaiervormig willen uitspreiden,
Indien de aanval succes had wilton
hebben, moesten de spoorlijnen, die
naar de Italiaaneche vlakte voeren,
bereikt worden. Daarom hadden -de
Oostenrijkers allee gezet op hun aan
val in Trentino. evenals de Duit-
fcchers alles zwlton op hun aan
bal op Verdun, maar voor de Oosten
rijkers is hot spel ai verloren. Het
tegenoffensief in Woihynië is al reeds
jgeruimen tijd aan den gang eu het
terugtrekken aan liet Ilaliaansohe
front met al dat zware en middeljna-
tige geschut gaat met zooveel moei
lijkheden gepaard, dat aan geon van
-beide fronten een belangrijke troepen
macht kan worden onttrokken om do
vijandelijke aanvallen met kracht te
weerstaan.
DE DOOD VAN IMMELMANN.
!De ..Berliner Lokul Anzeiger" bevat
oen brief van een Dultsch officier, die
tretuiee cewcest is van den dood van
den Duitsohen vliezer Immehaann.
•Hij vertelt Ik ga naar buiten en
zie od eenige duizenden nieter hoogte
iviif Vliegtuuren in hevia gevecflit.
■waarin ik terstond twee Fokkers en
Haanemmer Halletjes
(EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
Was ©r wel ooit, zelfs top liet
«slechtst bezochte concert of de meest
Yeremade scliouwburgvooretctliiig,
iemand héélemaal alleen in de zaal?
Neen, er waren altijd ook neg ande
re meuschen. Je kunt alleou wezen
in je huis of alleen op de hei (en dat
(laatste in mobilisatietijd ook nog
niet gemakkelijk) maar alleen in een
cletcrisclie tram en dat, let wel, drie
kwartier lang. ben Je nooit. Als
(ik zeg: nooit, dan bedoel ik natuur
lijk zoo goed.als nooit, want 't is me
overkomen; den vorigen Zondag,
omstreeks kwartier over twaalven,
in een tramwagen van de Tempe-
liersstraat naar "t Spui, ben ik den
Uieelen weg over de eenige passagier
geweest. Gezellig was liet niet, want
't was zoon groole wagen met twee
lange banken tegenover elkaar.
Gelukkig bleek do conducteur een
spraakzaam man te wewn. Mogetijk
hinderde het hem dat zijn eenige rei
ziger een ongunstigon indruk krijgen
jkon van het trambedrijf en zoo toga'©
jhij uit hoe het zoo kwam: „de vorige
dionst was weg, (iels wat ik zonder
veel moeite golooven kon, daar een
vorige wagen veelal ver-trokken is)
en daarachter was ©en extra dienst
vertrokken on nu was onze wagen
weer een extra achter den extra".
Dat do man do wuarlroid sjirak. L»!©ek
'toer. we op don d© Ruijterwcg den
I extra inhaalden, die den echten
.dienst op zijn beurt ook lmd inge
haald, zoodut we ton slott© knus met
ons drieën achter elkaar Amsterdam
binnenreden, ik altijd nog als eenig
passagier in den achtersion wagon",
alsof ik hom voor dertig centen (de
helft van een retour uit oen boekjo)
'•ad afgehuurd.
lutussolien was d© rit niet son der
oefening van gocst en versland ge
weest, want de conducteur was
spraakzaam. Zelfs redeneerde hij
- over den oorlog. Dit is een staaftje
fi?" '-towmderanswaardige \oliiar-
dtng. Hoe f« 't mogelijk, dat Iemand,
die de heel© week door, passagiers
drie Encelscke c-n Frensche tweedek
kers herken. De Foklers. nietig en
snel als zwaluwen n vertrelijking
met de «roote. locee. maar vast zwe
vende tweedekkers. Plotseling bewe-
icinir daarboven. De Fokkers hebben
de tweedekkers ingehaald en suizen
met beonKStiscende srolheid od hun
teRénetandeiB neer. Daarbij weer
klinkt een dolzinnig rek netter uit vijf
machinegeweren. Om blijft het hart
stilstaan. Nu hebbende Fokkera de
geallieerden bereikt. Ze rukken zich
echter los en vallen met vernieuwde
kracht od de verward door elkaar
«wevende tweedekke-s. De eene Fok
ker heeft zich een viiand uitgezocht.
IIii laat hem met neer los. vervolsrt
hem. De «roote tradit lager te ko
men. dooh tevergees. Hootrer. ook
tevergeefs. De Fokk-r heeft hem te
pakken, is nu eens boven en dan
weer beneden hem. voor en achter.
Ontkomen is ommgeliik. Plotseling
beeint de «roote ;e wankelen, hij
daalt. Beneden klükt oen hoera uit
duizend kelen. Ik leek scherD toe en
7,00 ontalnc liet mjn aandacht niet,
dat ook de Fokkei eigenaardige tui
melende beweKÜuen maakte, zich
als een doodeliik «etroffen dier kaars
recht ODrichtte. hoe hii begon te Had-
deren en dar allensrs lajz©r k^am.
eerst lanezann. dan sneller. Plotse
ling een ruk. het toestel ligt weer in
evenwicht k slaak een zudht van
verlidhtinc. als het vliegtuig ulotse-
line duikel. De staart breekt van de
vleugels. laddert hem achterna en
met een angstwekkend fluitend ge
luid en cei doffen slag valt het toe
stel. eenfto rnalen buitelend, uit 2009
meter hoigte od den grond. Zoo snel
mün voeen mij dragen ea ik naar
de oloati van het ongeluk. De motor
ls dien de aarde gedrongen en ligt
onderstboven. De vlieger ligt er on
der. Snil verzamelen zich soldaten.
Met gr<ote moeite wordt de motor
omeekrard. Eenige officieren ver
schil nm en Utouden toeizicht bij het
doorz«eken van den doode. Wat v-oor 1
een hndsman is hetEindelijk heeft
men le leeren ias aoen. En toet eerste
wat nen vindt i« de orde nour la
mérife. Inimelman Boolcke? Iemand
snral het uit. Als een loopend vuur-
tie gng het verder en Dlotseliruz ont-
stord een drukkends stilte. De treu
rige zekerheid gaf het monogram in
het ondergoed. Het was Inunelmamn.
Een vrii sterk afwijkende lezing
vindt men Ln den brief van een Duit-
schen officier nan ziin vrouw, die in
het ..Berliner Tagebtalt" gepubliceerd
wordtGisteren sflhreef ik je, dat
mii een zeer snelle eendekker van het
Folcker-tyno in onzen sector opgeval
len was. Nu weet ik. dat Immelmnnn
hem bestuurde. En wel tot gister
avond tegen elf uur. Want nu i,s
Ircuuelmann gevallen. Ik was van
vrii CTOOton afstand uit getuige van
ai In laatsten striid. Met den trein
waren wii onderweg. Het was een
Drachtige, zij het ook koele zomer
avond. De hemel was met violette en
witte wolken gekleurd en de atmos
feer uiterst doorzichtig. Drie of vier
Kngelsohe vliegers waren ondanks
het late uur nog aan het vevj nen
od Duitsch gebied en werden door
oQze artillerie hevig beschoten. De
trein hield stil en met onze kijkers
vervolgden wii met levendige belang
stelling wat er daar boven gebeurde.
Plotseling duikt midden in de shrap-
nd-wolkies nog een vlieger op, even
ver verwijderd van twee Engelsdke
tweelekkers. Door eon licht-raket
geeft dit vliegtuig een signaal, waar-
uil men ziet. dat het een Duitsdher is.
Onmiddellijk houdt de shrapnell-
regen op. De .spanning wordt nu nog
grooter. Men bewondert den vermete-
len Duitscher. die alleen den strijd
tegen de groote overmacht aandurf
de. Hii wierp zidh onmiddellijk op
een Engelschmon. die in de ridhling
van ziin eigen linie vluchtte. We
hoorden hevig machinegeweervuur.
De vervolgde Engelschman begint
een steile zweefvlucht en daalt snel.
De andere Engelsohmon vervolgt
echter bet Duiteche toestel, "zoodat de
drie machines in één richting traps
gewijze in hoogte dalende naar het
Westen vliegen. De Duitsdher wordt
daardoor gedwongen de vervolging
op te geven en naar links uit te wij
ken. Toen hii weer ia mijn gezichts
veld verscheen, vloog hii weer naar
het Oosten, door den Engelschman
vervolgd. In matige zweefvlucht
vloog ii ii weer naar beneden. Het
van 't mannelijk geslacht (vrouwen
praten over ander© dingen) over den
oorlog heeft hooreoi discussieeren,
daar Zondag niet over zwijgen kan.
Weliswaar had bij er dan ook iets
heel l>elangrijks over te vertellen.
Een heer had gezegd, dat de oor
log in Augustus zou zijn afgeüoopem.
Ik veroorloofd© me do vraag, of het
de 17de of de 27ste zou zijn, want
tr.e-t die data loopen al itoze profeten
in hun vestzak. De conducteur wist
het niet precies, maar Irij had begre-
pen, dat de oorlog dan om zoo to zeg
gen van zolf zou uitwezen; zooiets
denk ik, van de eene en d© andere
partij, die elk hot geweer op schouder
nemen en met de kanonnen achter
zich aan ieder huns weegs "gaan,
naar hu» toe!
Naast de meening van den heer had
ri© conducteur ook nog oen opinie
van zichzelf. „Als Duitschland zijn
militairism© wou opgeven', opperde
hij, „of verminderen", voegde hij er
toegefelijk bij, „en dan Engelands
oppermacht ter zee erkennen, dan
zou d© oorlog gauw gedaan wezen".
Dit kon ik rêdelijkersvijs met Item
eens zijn, maar meende er aan te
mogen toevoegen, dat Duitschland
daartoe misschien niet bereid zou we.
zen; de conducteur wilde dit op zijn
beurt wel toegeven en het spijt rnij
dan ook, t© moeten zeggen, dat we
aan 't eindpunt bij het Spui, de op
lossing nog niet gevonden hadden.
7£>odat we ons mei 'ïe autoriteit van
don gefiolmzinnigen heer moeten ver
genoegen- in Augustus zal het dus
van zelf uit wezen!
Onder de merkwaardigheden van
Amsterdam heb ik er Zondag twee
opgemerkt. Op de hoeken van stra
ten waren namelijk allerlei raadge
vingen aan de kiezers geplakt.
Kiest Jansen alléén! Of
ook wel: S te m t Pi e te r s e n en
K I a a s nBij wijze van afwisse
ling: Kiest niemand anders
dan Wil Umsen en Gerrit
sen! Knappe koppen, dacht je dan,
moeten de kiezers toch wel hebben,
dat ze. uit die verschillende raadge
vingen do w ar© opdiepen; nu de stem.
mingea zijn afgeloopon vraag je je
af. of sommige door deze papiertjes
toch niet een klein beetje Ln de war
zijn geraakt.
Deze opmerking heeft gee® politie
ke beteekenis, evenmin als de vol
gende. Een heer in een paarsen man
tel, die een beetje gevlekt is, alsof
hij er een stortbui op gehad heeft,
staat met een opan mond op den
voorgrond van een reclamebiljet.
Schuins achter hem zien we een
meisje met neergeslagen oogeu
en in 'i geel, bovendien ook met een
open mond- Stond de verklaring er
niet bij, dan zou je zeggen: een va
der en d-ochter. die vergaan van kies
pijn, welke kwaal, naar we weten,
erfelijk is. Deze veronderstelling
deugt niet. want het is eon reclame-
biljet van de Neder!andsche Opera,
zoodat we moeten aannemen, dat bet
be toekent de heidentenor, die ge
schreeuwd heeft tot hij ©r paars van
werd ea de eerste dramatische zan
geres, geel van nijd omdat ze óók
niet vlak voor t voetlicht mag «.aan.
Reclameplaten maken is een kunst,
een groote kunst «n als je ziet wat
er al zoo hangt, vooral een zeld
zame kunst. Dit is een verklaring
en een verontschuldiging.
Onze kransavondjes onderscheiden
zich zooals nu langzamerhand wel
algemeen bekend geworden zal zijn,
door gemoedelijkheid. Neef Wouter
mag zich al eens ie buiten gaan aan
een hatelijke opmerking, iedereen
neemt hom dte kwalijk, althans die
gene, tot wie z© gericht ie. Maar op
den k ran sa vond van duw» week. ik
moet het tot mijn spijt erkennen,
was er ©en halfuur lang algemeene
ontstemming tegen Hupsira.
Er zal gevraagd worden waarom.
Had hij misschien beweerd, dat de
quadratuur van den cirkel gevonden
was en wol door hem zelf? Dat do
steen dor wijze® te kijk lag in zijn
tuintje? D3t de fiscus hem geregeld
oversloeg met de toezending van be
lastingbiljetten?
Niets vim dat alles. Ilupstra kon
digde aan, dat hij met November in
Heemstede ging wonen.
Deze rij puntjes stelt voor de stille
ontzetting, woede en verontwaardi
ging waardoor l*ct heel© gezelschap
na dez© medcdeeling, bevangen werd.
Onze tongen leken wel geboeid. Daar
na schoot er oen, ik weet niet meer
welke, los met dé opmerking; ,,'t ls
zonde!"
Achteraf geloof ik. dat het tante
Koos was. Onmiddellijk daarop volg
de, veel krasser, mevrouw Höpma,
die zei:
,,'t Is schande!"
inmiddels hadden wij mannen den
stroom onzor gedachten, die buiten
zijn oevers trad, weer binnen de bed
ding der rustige logica weten te
brengen en de bescheidenheid ver
biedt mij niet, te verklaren, dat ik de
eerste was. die den boosdoener op de
volgende wijze kon toespreken:
„O, gij Hupstni! Oude kransgeuoot
eu vriend. Gij, die gelwreu zijt in
deze goede stad, toen nog geen elec-
trische spoor de menscben bracht
naar Z&ndvoort, Bloemendaal en Am.
sterdam en alleen een paardentram
hen vervoerde van het Stationsplein
tot aan de fontein in den llout en
omgekeerd, die uw eerste wankel©
selireden bulten uw vaders huis hebt
gozo: op e©n bestrating, die in "t ge
heel geen asphalt kende, wiens eer
st© koek soon bestond uit d© echte
Haarlemmer Halletjes gij, die ai-
tijd overtuigd waart (en terecht) dat
Lourens Janszoon Coaler de boek
drukkunst heeft uitgevonden, die in
latere-jaren op uw w andelingen als
jongeling de Sociëteit de Kroon op de
Markt en do Sociëteit Eendracht ln
de Groote Houtstraat Z'jt voorbijge-
loopen, gij die akiue met driedubbel©
ketenen aau Haarlem waart vertoon
den, die onzo verteringsIwlasUng hebt
gekend, welke de ingezetenen Instaat
siekto te leven van weinig of bijna
niets, gij gaat liet wagen de grens
te overschrijden, dl© meteen de Btreep
van uw meest overtuigden afschrik
wezen moest gij gaat wonen ln
een dorp, waar men hol allereerst
noodige, <kii inkomstenbelasting,
niet kent! Oud© ivrfend, ik bedroof
mij over u!
Hupst ra was verwonderd over
deze, toch niet van klassieke sierlijk
heid ontbloote, toespraak. Hopma
maakte hiervan gebruik door botweg
te zeggen:
„Je lijkt wel mal".
Deze opmerking viel. naar mijn op.
vatting, deerlijk uit den toon. Maar
het ergst maakt© het Wouter.
.Mijnheer", zei hij, ,.u bent een
parasiet".
Hierop werd Uupstra zóó boos, dal
hij antwoordde: „En u mijnheer,
bentbenteen paraplu, met
een groote scheur er in
Dit antwoord had te weinig botee
kems om als aanknooping voor ver
dere onvriendelijkheden te kunnen
dienen, zoodat Wouter zweeg, het
geen ook maar goed was.
„Je onttrekt Je aan je aangeboren
Haarlemsche verplichtingen", zei ik.
.«Bewijs dat", antwoordde Ilup
stra.
„Onze dure schoten
,Onze kostbare armenzorg
Onze i>oiiti©."-
Als liagelsteene® vielen de verwij
ten op liet hoofd van den armen Hup.
stra.
„Ik blijf forensenbelast!ng beta-
leai", verweerde hij zich.
„Ja, een derde..."
„Een fooi
„Twee derd© to weinig
Hij werd boos ener ons argumen
ten-bombardement. „Daarom pnoii
teer ik ook niet van do Haarlemsche
genoegens en voorrechten", zei hi-
mot nadruk. „Komt er 'e nachts brand
in mijn huis te Heemstede, dan helpt
noch de Haarlemsche politie, nocli de
Haarlemsche brandw eer: aan do scho
len heb ik. toen mijn kinderen nog
niet volwassen waren, mee bijgedra
gen en bovendien
„Bovendien herhaald© Wou
ter, als sarcastische eclio.
„Bovendien heb ik bi Haarlem
geen huls naar mijn zin kunnen vin-
..Toch blijven", vond llupsvra.
„Smoesjes", zei Wouter.
Jk vond wel iets ln deze redon.
Voor monschcn. die geen dure hui
zen van duizend guldon en hooger
huren willen, is er ln Haarlem wei
nig keus.
„Wacht maar mannetje, we zuilen
je wel gauw weer bjj Uaartem aa-
nexeerenbeloofde Hopma.
,,'t Kan mij met6 schelen", zei de
bedreigde. „Maar één ding wil ik
jullie wel zeggenhier zweeg hij,
maar keek kwaadaardig, aïsof L
iets in den zin had.
„Vooruit er me©", zei Hopma.
„Hij durft niet", verzekerde Wou
ter.
Het moet niei als bluf beschouwd
worden, dat ik raadde, wat hij ging
zeggen. Bij voorbaat zon ik op een
afdoend antwoord, zonder het te kun
nen vinden.
„Al die menscben, dm zooveel
drukte maken over het buiten gaan
wonen van andere menschen, zouden,
als er geen redenen waren waarom
ze niet weg kunnen, dolgraag zelf
naar buiten gaan".
Er heerscliie een ijzige stilte. Je
kon ziern. dat Wouter kookt© ca
Hopma ziedde.
„Maak dan beter bepalingen tegen
over de forensenzei Ilupstra er
nog gauw achter, nu he; nog tijd
was, „of annexeer voor mijn part de
heeie omgeving tot d© t© Zand-
voort, liet Kanaal te Vetsen en de
suikerfabriek to Halfweg
De uitbarsting kon nu niet meer
uitblijven. Wouter en lloprna sper
den beiden den mond open, alsof zo
Hupstra wilden verslinden.
Toen sloeg do pendule. „Elf uur",
zei tante Koosje, „we gaan naar
huis".
Iedereen stond op, de betoovenng
was verbroken. Hupstra was gerei.
Denkt u, dat er in de tram goeu
rangen zijn? Iedereen betaalt heizelf
de tarief, dat is waar, maar er ziju
wel degelijk rangen.
Let maar eens op. Als de elcctri-
sche tram een volgwagan heeft,
dringt iedereen naar don eersten
wagen,, de volgwagen is in minach
ting.
Als er geen zitplaatsen meer zijn,
da® willen de menschen nog wel op
't achterbaloon staan, maar niet op
het voorbalcon.
Wie het beter wee4, moot maar te-
genspreken.
FIDUJO.
