NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. - Opgericht 1883.
S4s Jaargang No. 10158
Verschijnt dagelijks, behalve op Zorw en Feestdagen.
ZATERDAG 22 JULI 1910
AARLEHI'S DAGBLAD
ABONNEMENTEN ADVERTENTIÊN:
per drie maanden: '&1' ^an regels 75 Cts.iedere regel meer 15 Cts. Bulten het Arrondissement
Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd }Kp^<S|||Haarlem van 1—5 regels 1.—elke'regel meer f 0.20. Reclames 30 Cts. per regel,
is (kom der gemeente) met het Letterkundig Weekblad „De Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Zaterdagavond"1.50 AdvertentiSn van Vraag en Aanbod, van 1—5 regels 40 Cts. per plaatsing,
Franco per post door Nederland2.— 07 ÉT e"ce reSe' meer ^ts- contant
qÏÏS ZonSblad, 'voor Haarlem' 0.3VI, Redadie A4alUrtn,0e' Gr00te «O»4»4™"»
„de omstreken en franco per post. 0.45 InterctmiininiaalTelefoormaramerder Redactie 600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12. Telefoonnommer 122.
Tot de plaatsing van advertentlfin en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit biad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenland6ch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De Verzekering der (per week) gcebonneerden wordt gewaarborgd door ,,The Ooean" Rokin 181, Amsterdam.
dit nummer bestaat uit
tien bladzijden.
EERSTE BLAD.
AGENDA
ZONDAG 23 JULL
Muziek in Den Hout.
I Soc. Trou moei IJlycken-, Concert
l Schouwburg De Kroon: Operette-
fcoorstellmg.
Schouwburg Janswog: Biosc. voor-
igtelling.
Witte Biosooop, SI Bavo, Smedcstr.
I Bioscoopvoorstellingen: Cinema Pa
koe, Gr. Houtstraat Biosc. Theater,
Gr Markt
f Zandvoort: Olympia-Palaoe: Caba-
petvoörstelling.
Blocmendaal, Rusthoek; Concert.
MAANDAG 24 JULL
Biosc. vooipljcllijiigeai: Cirtama-Pa-
jjace, Gr. Houtstraat Di©3C. Theater,
Gr. Markt.
Witte Biosooop, St Bavo, Smedestr.
f Schouwburg, Janswcg, Biosc. voor
etelling.
Tegen de ontsierende
reclame.
Herhaaldelijk is in dit blad gewe
ien op do schrikkelijke ontsiering
van de Groote Markt door de eleciri-
Bche reclame op Café Brinkmann.
Heemschut en de vereeniging llaer-
Jem hebben bij den Raad gereques
treerd en B. en W. stellen nu voor,
de rechtsgeleerde commissie uit to
noodigen, ec-n verordening te ontwer.
pen tot wering van ontsierende re
clame.
Onnoodig to zagen, dat we dit van
harte toejuichen. Het zou toch ai te
.dwaas wezen, wanneer winzuchtige
'{particulieren vrijelijk mousteiraclitige
stellages mochten oprichten op do
mooiste punten van onze stad, ter-
j wijl welmeenende ingezetenen met
'het gemeen test uur trachten de stad
zoo aantrekkelijk mogelijk te maken:
idéar kan all© quasi-breed gepraait
van „moderne eischen' en „met je
.tijd meegaan niets tegen inbrengen,
f Intusschén brand; het funeste stan-
gt>.:stelsel op Brinkmaan's dak nog
altijd niet in een boek over na
tuuri ijk« historie heb ik gelezen van
een beer, die, nadat hij ln een beek
van zijn eigen leelijkheid was ge-
s.. rikt, er vaa afzag t« brullen 1
dat dat geluid da aandacht op bem
gevestigd zou hebben.
Zou wellichtt ook de lichtreclame...?
Maar neen zooveel teergevoeligheid
is van stangen en draden niet te ver
wachten: 't zal wel wachten tot de
lange avonden. We hopen, dat de
rechtsgeleerde commissie ook een be
paling over terugwerkende kracht
weel :e construeeren.
Stadsnieuws
TENTOONSTELLING DE BOIS.
De Bois geeft als tentoonstelling voor
de maanden Juli en Augustus schil
derijen van J. Schreuder van de Cool,
wijk en H. M. Savry en grafiek van
Kathe Kol 1 winz. De kunst van Schreu-
dier v. d. Coolwijk is van intieme af
meting en bodoelihg en zij toont
naast enkel© landschappen, met rijpe
on krachtige groenen, composities
met gedrapeerd vrouwfiguyr tot
hoofdonderwerp. Bij ongeveer al de
tentoodgestelde nummers is «fit fi
guur in aanpassende artistieke sa
lon of boudoir omgeving geplaatst,
die aan het totaal een achevé verleent
dat mooi in het lijstcn/h© olaaL Ons
lijkt in de voordracht en schildering
van al h©t bijkomstige, van kitedóng,
stilleven e- z. m. vooral niet het
minst verdienstelijke der schilde
rijen gelegen. Me>t a le waardeenng
voor de weergeving vaak der vleeech
tin-ton doet in 1 algemeen het figuur
in houding en doen niet zeer natuur
lijk aan, t is wat te voel pose, de
handjes te coquet; ook schijnt steeds
eenzelfde dame te hebben geposeerd,
wat niet tot groote afwisseling voert.
Dat kan eveneens gezegd van het
door haar gedragen costuum waar
van intusschén best begrepen zal wor.
den dat eon schilder het gaarne af
beeldt, zoo fraai is het van kleur en
plooival, zoo mooi elaat het tegen
hol décolleté. Schreuder v. d. Cool
wijk's beschaafde kunst zal in menig
klein vertrek een sieraad aan den
wand kunnen zijn. Stadgenoot Savry
kan ons ditmaal in rijn landschap
pen maar matig bekoren. Het liard-
kleurige van sommige leidt tot bonte
en valsche effecten, het ijle van den
bouw verhoogt daarbij de onrust.
Misschien ia bij Savry een iuminie-
tisch zoeken aan de orde en zijn ook
daaraan enkeke blauw-hlauwe luch
ten te donken. In de verschieten der
composities is vaak het meest ge
slaagde te vinden. Haarlemmerliede
(26- is een compleet en harmonieus
winter-schildorij; aangenaam van
doen en van beschaafd kleurtimbre
ziju een drietal kleine studies, ge
zichten aan de Brouwersvaart ©n op
Haarlem. Van Kathe Kollwi.tz zijn
teekenigen, Ulo's en etsdrukken opge
hangen. Destijds hebben wij uitvoerig
over haar grafisch werk uitgewijd.
Ook het thons geëxposeerd© treft op
nieuw door kracht en onvrouwelljk-
heid. Het is luguber en schrijnend
van vooretelling werk van den talent
vol artiste.
G. KERKHOFF.
AANRIJDING. Op den hoek van
Wagenweg en Koninginneweg heeft
Vrijdagmiddag 1 uur een aanrijding
plaats gehad tusschen een tramrij
tuig en een vierwieli gen wagen. Daar
de voerman de trom niet hoorde aan
komen, kon hij een botsing niet voor
komen, doch, omdat zoovel tram als
wagen kalm reden, beperkte de scha
de zich tot een defecte lantaarn van
de tram.
dit de Omstreken
HEEMSTEDE.
Ernstig Auto-ongeluk.
Twee dames ernstig
gewond.
Vrijdagavond had een ernstig auto
ongeluk plaats op den Heerenweg te
Heemstede op den hoek van de van
Merlenlaan. Door de inzattendon
drie hoeren en 2 dames, de eigenaar,
de heor A. van der Borcht uit Sche-
veningen, de heer en mevrouw De
Vreux en ld© heer en mej. Fierens, al-
Ion uit Antwerpen en de chauffeur
Scheurleer uit Den Haag was een
tocht gemaakt naar Amersfoort, en
vandaar was men over Haarlem op
weg naar huis. Bestuurder was d©
eigenaar, de heer Van der Borcht
De bestuurder, die meedeelde met
een snelheid van 45 tol 50 KM. gere
den te hebben, wilde uitwijken voor
een voor hom uit rijdenden boeren
wagen, uit Zandvoort Hij reed daar
bij eerst tegen een boom en vervolgens
tegen een 20 c.M. dikke telephoon-
paal. Van d© 6 inzittenden werd een
dame uit de auto op dan weg geslin
gerd, terwijl de andere inzittende da
me eveneens ernstig werd gekwetst
Beide dames verkeerden in een beden-
kelijken toestand. Inroeping van
geestelijken bijstand wend noodza
kelijk geacht Eerste geneeskundige
hulp word, toen de dames in de villa's
no. 26 en 2S aan den Heerenweg wa
ren binnengebracht verleend door de
geneesheeren Dr. Colenbrander en
Dr. Obreen uit Heemstede en Dr. Gou
wenaar uit Bennebroek. Per zieken
auto werden beide patiënten naar de
Maria Stichting te Haarlem overge
bracht De overige inzittenden kre
gen wonder genoeg geen letsel. De
automobiel is geheel vernield. De
overblijfselen zijin hedenmorgen naar
Haarlem overgebracht Beide dames
waren hedenmorgen nog bewusteloos.
De heer Van dor Borcht deelde aan
de Ileemsteedsche politie mee, dat de
wagen, die voor hem uitreed, niet
voldoende had uitgehaald, doch de
Zandvoorter, die nader werd ge
hoord, zegt geheel rechts van den weg
gereden te hebben.
INGEZONDEN
niet geplaatst, wordt
met teruggegeven.
Voor den inhoud dezer rnbrlek stelt de
Redactie zich niet aansprakelijk.
Ds Gemeente-winkels.
M. de R. Naar aanleiding van de
opmerkingen van Mr. Thiol voor
zitter der Levensrmddelencoimnlsste
inzake de opening der Gemecnte-wm-
kelis voor rijstverkoop wilde ik gaar
ne het volgende opmerken
Dat de Levensmiddelen-Commissie
ruggespraak heeft gehouden met
bakltera handelaars in groenten enz.
is geheel juist. Ook zuil memand
iet6 afdingen op do verdiensten van
de hoeren der Commissie Ook ik heb
zelf heb op den avond der vergade
ring gezegd, dat lk gaarne den heor
Nagtzaam alle eer geef, die hem toe
komt. Dat ik gezegd heb, dat, naar
mijn meening, de hoer Nagtzaam
geen vriend is van de winkeliers, de
heer Nagtzaam is zelf degene, die mij
lot deze gedachte heeft gebracht. Mij
is geen winkelier bekend, met wien
de levensmiddelen-Commissie wei
eens gesproken heeft over den ver
koop van Regeeringsrijet. Toen de
circulaire over den Rijstverkoop was
verspreid, waarin als e i s c h wero
gemeld dat de winkeliers, die deze
rijst zouden verkoopen, geen andere
rijst in den winkel zouden niögen
hebben dan de Regeenngsnjst, bon
ik met twee andere bestuursleden on
zer vereeniging naar het Levens-
imddelonburoau gegaan en kreeg daar
te hooren dat reeds verschillende
winkeliers hadden goteekond om op
die voorwaarde de Rijst te verkoo
pen. Men toonde ons echter ook de
Regeeringscirculaire, waarin stond,
dat het aanbeveling verdiende
te bepalen dat de winkeliers geen
andere rijst in den winkel zouden
hebben. Dit is het kardinale punt
de Regeeringsolrculaire spreekt van
aanbejveling de Levensmidde
len-commissie van eischl Even
later spraken wij den heer Nagt
zaam, die bij ons bezoek aan het Bu
reau daair niet aanwezig was, en vrij
spoedig bemerkten wij, dat de heer
Nagtzaam niet te best te spreken was
over de winkeliers, want aldra hoor
den wij van hem, dat er wel met an
ders zou opzitten dan dat men Re-
geeringswinkcls inrichtte, omdat,
naar de hoer N. zeide, de winkeliers
met nalaten kunnen te knoeien. Wij
hebben etape-s bewijzen, voegde hij
er aan toe. Zeer zeker heb ik gezegd
dat de winkeliers die de circulaire
onderteekend hadden, zich geen re
kenschap hadden gegeven van het
geen zij deden of luchtig over hun
verplichtingen heenstapten. Wani
kalm beschouwd zijn er maar zeer
enkele winkeliers, die zoo'n verplich
ting kunnen nakomen. Ik heb dus
bedoeld, dat die winkeliers de op
hun genomen verplichting niet kon
den nakomen, 't Is toch niet de be
doeling van de Regeering geweest,
dat ieder Regeeringysrijst zou eten
en mocht dan eon winkelier zijn klan
ten, die wel betere rijst konden beta
len, gedurende dien tijd niet bedie
nen De heer Nagtzaam Leeft ons
persoonlijk beloofd de circulaire nog
eens te herlezen, het Distributie
kantoor in Den Haag ar over op te
belton, en ons nog een en ander moe
te deelen. Dit laatste heeft
hij niet gedaan en dit wordt
hier zeker niet dankbaar opgenomen.
Wanneer de hoeren met de winke
liers hadden willen praten, zoüden
dezen zich daartoe zeer zeker bereid
hebben verklaard en dan was een
oplossing te vinden geweest. Het
komt er maar op aan, op welk stand
punt men zich plaatst. Wanneer
men zegt,: „lk weel heil" behoef!
men van *n ander niets te vernemen.
Daarom was er voor ons geen aan
leiding ongewaa^d ad'. ;es te geven.
Theorie en praktijk zijn ook hier
weer eens met elkander m strijd. Er
mogen in meer steden Regeeringe-
winkets worden gevestigd; daartegen
over mag ik gerust stellen, dat er
veel meer steden zijn, waar men
zonder Regeeringewir.kels. de levens
middelen op goede wijze weet te dls-
tribueeren. Men houdt echter niet
altijd rekening met de practijk ook
niet in Den Haag. Een voorbeeld le
vert de eierenverkoop. De Regeo-
rinpecirculaire schrijft voordat de
eieren mochten verkocht worden o.a.
aan hotels, ziekenhuizen, weeshuizen
•enz. maar... niet meer dan met 10
tegelijk. Ala nu eone inrichting 100
eieren beetelt, moeten er clan 10
maal 10 gebracht worden Daarom,
laat de Commissie eischen stellen,
dat is haar recht, laat zij strenge
eischen stellen, maarzulke die
zijn na te komen. Een winkener die
geen andere dan ftegeermgsrijst mag
verkoopen, zou het moeten aanzien
dat zijn klanten naar een anderen
winkel zouden gaan om een pona
rijst van betere quatileit te halen,
terwijl hij die op ziju zolder had lig
gen. maar die met mocht verkoopen.
Hij hei «lellen van dien eisch heen
men aan de praciijk blijkbaar met
gedacht. Natuurlijk zouden de win
keliers gaarne samenwerken met ue
Commissie, maar wanneer zij hunne
diensten hadden aangeboden, zou
den zij kans geloopen hebben ie
hooren „Wij kunnen onze opdracht
zeil wel vervullen." Ik ken verschel
den eenvoudige winkeliers, die in
de dagen van den verkoop van peul
vruchten, ongesaagd hebben mede
gewerkt om slechte practijkea tegen
te gaan. Ten slotte herhaal ik hier,
hegeen ik in de w ink©, icrsv er gade-
ring heb gezegd „laai den winkelier
zijn artikelen behouden, die in zijn
winkel hooren, want waarlijk, mo
menteel staan de zaken met rooskleu
rig en zijn beias-ngbiijet wordt h-in
niet voldaan thuis gezonden.
G. D. VAN WENGEN.
ïlt mijne Gedenkschriften
MijnV ader.
3.
r Nu hier van prijvien wordt gespro
ken, moet ik zeggen dat de Elf Pro-
i vinciëa wellicht geen grooter voor
stander van prijs-uitideel ngen, gedu-
1 rende de laatste 1/2 eeuw, hadden
i aan te wijzen dan de schrijver dezer
Gedcnkscbri ften. Professorale en
fsemi-professorale critiek moge uit
de hoogte op dergelijke verouderde
I (veroudert er in de hoofdfunctiën van
het memsche'.ijk samenstel wel ooit
Ilets/l.mcenLngen neerzien, mijne er-
Tanng leerde mij en doe* nog dnge-
lijks mij zien, dat wanneer de volwas
sen rncnsck, als lid eener maat
schap, reeds aanmoediging bij zijn
strewn behoeft, die prikkel tot vol
harding allereerst moet worden toe
gepast bij de onvol wassen endie nog
ia het sociaal worstelperk huimo
f krachttoeren moeten beginnen,
f Nademaal het gansche menschen-
leven op waan voorstellingen berust
in normale betrekkingen niet an
ders is don één onafgebroken varlan-
I gen naar het betere, moet de
begoocheling zoolang mogelijk duren,
iWil de ontgoocheling ook wel hel-
jdf. zien genoemd niet al te snel
intreden. Om hot illusoire gaat des
Stervohngs alledaagse!)© kamp
Haat de wedstrijd om illusion zoolang
|toogêlijk aanhouden!
Van de „bewaarscholen" (thans
(Fröbelscholen) af tot en mot de ltoo-
gescholen toe is m. L het prijzen stel-
sol aanbevelenswaard. In de graden
hij Ce promotie eertijds toegekend en
thans bij uitzondering als de hoog-
Ste lof gebezigd, ligt reeds het stelsel
Tan prijs waardigheid opgesloten,
,^c-'1 de afschaffing van zichtbare be-
koningen in den vorm van prenten,
(platen en boeken op lagere en nnd
telbare scholon is in platte landen
als het onze gereedo aanleiding tot
D6g platter levensopvatting dan wij
i reeds door de natuurlijke ligging van
onzen bodem bezitten. Nu onze kan
i8^-) balie-, katheder- en Binnenhof-
Welsprekendheid als sneeuw~voor do
ton onzer Nationale Nuchterheid, ook
Wol Bezonkenheid geheeten, is
^smolten; nu wij door de sémi-litte
roire ultra's het woord hebben zien
jnisbruiken en door onze Onafhanki
bjse Schilders, zooveel eeuwen na
«rasmus, De Lof der Zotheid
hebben zien verkondigen kunnen
na zoovele teleurstellingen) op geeste
lijk gebied, de belooningen voor lijf-
lijk© rapheid in tennis-, golf-, voet
bal-, ren- en rijwiel parken c.a.
niet volstaan, doch dienen wij
hoe eer hoe beter tot herstel der
geestelijke behooving op onze schoten
over te gaan. Lichaamscultuur zij
niet te versmaden, geestescultuur
heeft genoeg tegen weerbarstige ele
menten to strijden vóór zij kan op
bloeien dan dat men haar, m de ont
kieming niet zou bestrooien met zon
nevonken, hulpmiddelen tot verhef
fing van den Lagelandschen geest,
weermiddelen tegen ruw-, grof- en
platheid, profecyen van beminnelijke
schoonheid.
In tegenstelling met het leven mijns
vaders, die lid was van velerlei maat
schappelijke genootschappen tot op-
bouwuag van pubüek welzijn, en pu
blieke welgemanierdheid, ben ik, en
dan nog een kort tijdperk van mijm
bestaan, louter lid geweest van kunst
kringen.
Mijn vader daargelaten de gewo
ne lidmaatschappen die geen andere
bijdrage dan die van de beurs eischen
nam een werkzaam deel aan koll
en handboogschutlonspol; aan kegel
en biljartclub; hij bekleedde een rang
in de hooge graden der Vrijmetsela
rij, was vertegenwoordiger van het
Gnoot Oosten van Batavia; was be
stuurslid van „Weten en Werken",
een voor het arbeidersvolk nuttige
nog bestaande vereeniging; was een
drijvende kracht in de vereeniging
„Door Vermaak tot Nut", die volks
spelen vóór het Paviljoen in den
Haarlemmerhout organiseerde; Voor
zitter van de Rederijkerskamer Lou
rens Jansz. Coafccr.
Zijn dagelijksch beroep was, in te
genstelling met zijne voorkeur tot
zoete gerechten, eerst azijnmaker.
Later ging hij naar de burgerlijke
administratie over, werd burgemees
ter van Spaarnwoude-, nog later bur
gemeester van Haarlemmerliede, en
eindelijk tezelfdertijd burgemeester
van Houtrijk en Polanen (Halfweg)
van welke drie gemeenten bij de ver
eeniging tot ééne burgerlijke gemeen
ten voorbereidde. Die vereeniging
heeft in 18G3 onder zijn opvolger I. L.
van den Burch plaats gevonden, met
toevoeging van Zuid-Schalkwijk.
Men was over zijn bestuur en voor
al over de fraaie wijze waarop hij
„trouwde" bij uitst k voldaan en bij
was populair bi: de bevolking. Voor
al die van Spaarnwoude had hij kort
na zijne benoeming tot Burgemeester,
aan zich verplicht door den muilen
Landweg, die het dorp met de stad
Haarlem verbond, te doen begrinten.
En daar het „afgebrande dorp" zoo
als zijne vrienden de door Vondel om
den Sparrewouer Reus in de Gys-
breght genoemde klein© landelijke
gemeente betitelden, geen middelen
bezat, had hij bij vermogende vrien
den een 4 leening van f 20.000 tot
beg rinding von den Landweg weten
te plaatsen.
Behalve met zijne twee Wet
houders was hij met de 5 ove
rige raadsleden der kleine gemeen
te, (in welke toen hot paternoster „van
den Sparrewouer reus" als antiqui
teit in de buiten dienst gestelde Herv.
kerk werd bewaard) op den besten
voet
Eveneens met den zeer beminlijken
pastoor van Haarlemmerliede, van
wien zijn toenma'Iige elfjarige, thans
70 jarige zoon een z.Leren servetring
tem geschenke ontving, welken hij 40
jaren dagelijks voor zich heeft gezien
en die menigmaal aanleiding gaf den
hupschen, ouden pastoor tc herden
ken.
Eens werd het jaarlijksch den Ge
meenteraad door den Burgemeester
aangeboden gastmaal onbepaald ver
schoven. Wat was er gebeurd? Er was
tusschen mijn vader en een der Web
houders een ernstige botsing ont
staan.
Waarover is mij ontgaan, docli het
wetenswaardige schuilt, ook louter in
hot voorval waardoor mijn vader een
correctioneel vonnis van de Redrt-
bank te Haarlem opliep en waardoor
hem naar de vermelding mijner
moeder een half jaar later de ver
kiezing tot Lid der Provinciale Sta
ten van Noord-Holland ontging.
Det Wethouder dan kwam op de Se
cretary, vond er mijn vader en er
ontstond een twistgesprek Dit er
gerde den kort aangebonden Burge
meester zoodanig, dat hij den immer-
door-zeurenden Weihouder niet
slechts voorstelde de deur uit te
gooien, maar de daad- bij' het driftige
woord voegend d©n man opnam en
hem door het laag openstaande raam
naar den publieken weg deed ver
huizen. De humane pastoor deed al
wat in zij8 vermogen lag om zijn
Burgemeester en zijn Wetliouder te
verzoenen, maar zelfs zijn gezag stiet
af op den harden boerenkop van
den vromen dorpsmagistraat, zoadat
de excuses van mijn vader met wer
den aangenomen on de boer de zaak
voor 't gerecht bracht met don be
kenden uitslag.
Bij het vonnis waren verzachtende
omstandigheden in aanmerking geno
men en wel die, dat de Wethouder
éénmaal door don Burgemeester zal
ven en tweemaal door den Secretary-
klork was verzocht het vortrek te ver
laten en dat hij daaraan geen gevolg
had gegeven; integendeel een nog uit-
tartendier houding liad aangenomen
en als een zeurig draiskind opnieuw
was begonnen aan het twist-rokken
to spinnen.
M at den 38-jarigen Burgemeester,
naar mijne moeder mij meldde, en ik
op la teren leeftijd door den Isten Se-
c retaryklerk hoorde bevestigen, het
meest ih opwinding had gebracht,
was des Wethouders zeurige lijmerig
heid. „En nou zou je zeker wel wil
len dat ik net zoo giftig werd els jij,
maar dat doet s<-m Sparrewouer niet,
die blijft as-ie gelijk heeft, z'n gelijk
volhouèn en geeft uix niemendal toe".
Driftbuien van mijn vader heb ik
evenwel zelden bijgewoond. Als histo
rische feiten kwamen zij meer tot mij.
Van ééne evenwel ben ik het slacht
offer geweest. Een slachtoffer, dat
zijn scherprechter evenwel jarenlang
dankbaar is gebleven voor de op hem
toegepaste methode van opvoeding.
Zeer waarschijnlij'k omdat bij mij het
spreekwoord Bon Sangnepeut
m entlr in vervulling ging, daar ik
evenmin als mijn vader tegenover
sarlustige als tegenover zeurende na-
tuurgenooten ooit mijn drift heb kun
nen bedwingen.
Methode van opvoedmg; als zooda
nig gold het pak ransel, dat ik zekeren
ochtend op de straat van mijn vader
met zijn „badieutje" kreeg voor de
zoogenaamde „ouwe komedie" aan
liet Houtplein te - Haarlem van den
ouwen Kees van den Berg.
We hadden bij Da AL N. J. Molteer
vader van den later zeer beminlij
ken Prof. Mr. H. E. Moltzer, eerst te
Groningen, later le Utrecht hoogleer
aar in taal- en letteren een toen
maals algemeen in alle Haarleinsdie
kringen vereerd en geliefd Nod. Her
vormd predikant van 's morgens
8—9 catechisatie gehad en ik keerde,
daar het groote vacantie was, naar
Heemsteé, waar mijne ouders zomers
woonden, mot nog een paar andere
jongens uit de buurt terug. Een
van hen was een jongen, dien ik
niet goed zetten kon en die mij in de
mangelkamer van den predikant,
waar het godsdienst-onderwijs werd
gegeven, even vóór de dominé bin
nentrad, had getreiterd. Ik had een
witten zomorbroek aan en nu kraste
bij met de scherpe punt van zijn pot
lood op mijne broekspijpen, lteods
was ik bezig geweest hem een paar
flinke stompen op zijn schouders toe
te dienen, toen hij mij in mijn ge
zicht willende krassen, on zoo for-
schen duw ontving, dat hij mot zijn
hoofd tegen den mangel aanviel en
uit zijn neus begon te bloeden.
Op dat tragisch moment kwam Ds.
Molteer binnen, zag de ontsteltenis
onder d© 10 12 catechisanten en
vroeg, terwijl hij den bloedenden
knaap naar de binnenkamer bij Me
vrouw Moltzer bracht:
Wie heeft dat gedaan?
lk, dominé, klonk uit mijn mond.
En noem je dat een heldenstuk?
Hij treiterde me, dominé.
Jullie blijft allebei even na afloop
vtLn de lea
De kwetsuur was spoedig geheeld
en na afloop bleven wij tien minuten
het sermoen van oneen godsdienst
leer aar aanhooren. Op mij miste het
sermoen geheel zijne uitwerking,
want toen mijn vijand op straat
voortging nu eens vóór, dan eens
achter mij loopend, tusschen 2 of 3
and ore leerlingen mij te honen en te
sarren, werd ik zoo driftig dat ik
hem bij zijn kraag pakte en weldra
met hem in formeel© worsteling ver
keerde.
Dat schouwspel greep plaats op het
plein vóór den oudun Schouwburg
en toen hij op liet punt stond mij er
onder te krijgen, voelde ik eensklaps
pijnlijke rietslagen op mijn zitvlak,
na iemand opgemerkt te hebben, die
mijnen tegenstander van mij had af
getrokken.
Mijn vader, die naar zijne Sccre
tary wandelde, had even zijn zoontje
op straat afgestraft, niet zooals hij
mij na de afstraffing toebeet:
Niet omdat je vecht, maar om
dat je vecht na de catechisatie, d&t
is tegen alle mamerlijkheid in; je be
hoort, hoe kort dan ook, het goeie,
wat je daar hebt gehoord, Je te her
inneren; hij was Je vijand, je hadt
hem bchooren te vengeven.
Thuisgekomen zag ik er zoo ont
daan uit en dat nog al op een vroe
gen zomerochtend in do vacantie, dat
mijne moeder mij direct vroeg;
Wat heb-je uitgevoerd?
Ik bon papa tegen gekomen...
En óu volgde onder tranen en ge»
snik het heele verhaal met de aan
leiding tot de hernieuwde vechtpartij*
Maar hot stond in den raad der
onnaspeurlijke machten geschreven
dat ik dien vacantiedag al heel on
gelukkig zou zijn, want nauwelijks
had ik na eenige oogenblikken uit
gebracht:
En hoe vindt u dat nou van pa*
pa? Of mijne moeder zei streng: „Je
vraagt van middag, als je vader thuis
komt, hem direct vergeving en je be
looft beterschap. En nu een, twee,
drie aan je vacanticwerk!
Toen ik tegen 5 uur in den namid
dag mijn vader in het laantje zag
aankomen, dat op „Hout Rust", ons
buiten, uitliep, kreeg ik een lichte
huivering van weerzin.
Waarvoor moest ik nu eigen! jk
mijn vader vergiffenis vragen? Er
kwam zoo iets in mij op: ..Dat moest
hij eigenlijk aan nnj doen'.
Van zedelijk gevoel en zedeli.ke Jto
voelens wist ik op dien knapenleeftijd
nog bitter weinig. Ik wist alleen dat
ik die en die dingen wèl en andere
dingen niet mocht doen. In do
meeste gevallen, wanneer ik stout
was geweest, werd mij 's avonds bij
het naar bed gaan door mijne moeder
gezegd; „Vóór je Onzen Lieven Heer
bidt, moet je eens denken wat je van
daag gedaan hebt en als dat niet goed
was, dan beloof-jc Onzen Lieven Heer
het nooit weer te zullen doen. leier
kind is wel eens 9tout, maar dan
moet-ie zich voornemen het nooit
weer te doen en altijd moct-ie verge
ving vragen aan Onzen Lieven Heer".
Vóór ik echter nog in den gewaan-
den staat van deemoedig zondaar
(gewaand, omdat ik niet overtuigd
was van mijn schuld) mijn vader was
genaden!, zag ik hem reeds zijne ar
men naar mij uitbreiden en mij toe
roepen; „Kom eens hier, en vergeef
me, ik was van morgen driftig en on
rechtvaardig. Ik ben bij Da Moltzer
geweest en mi ik weet wie de jongen
was met wien je vocht, kan ik me
best begrijpen hoe Je er toe kwam. Ik
kan ook veel verdragen, alleen sarren
en treiteren niet. Dat maakt me bui
ten me zelv".
Hij kuste mij op beide wangen en
ik zag het stralend gezicljt mijner
moeder toen beide zondaars het hek
gearmd binnen traden
F. SMIT KLEINE.
(Wordt vervolgd)