luws Dagblad
TWEEDS BLAD
Zaterdag 22 Juli 1916
Overzicht.
De geveohten aan de
Somme.
Aan hel geheé.e westelijke front
wórdt hevig gestreden. Het weer is in
Vest-Europa beter, zoodat de belem-
nering. the de operaties dagen lang
iadden ondervonden van regen en
nisiig weer, waren weggenomen. En
aider de zomerzon, die thans de
lagvelden beschijnt, is de strijdlust
atwaakt.
fDe slag duurt onafgebroken voort"
zoo meldt de Engolscho bevelheb-
èr. En uit de 9tafberichten blijkt,
at ook met kracht gestreden wordt
sra den vooruitgang die de Franschen
Engelse-hen Donderdag gemaakt
[ebben die nu in 't Duitselie staf-
lerioht erkend wordt, aiji 't ook in
Hntsch-getinto bewoordingen heb
ben de goallieerden geen noemens
waardige vooruitgang gemaakt. Do
Engelschen zijn alleen. doorgedron-
ggen tot aan hot Foureaux bosch,
waaruit de Duitschers eerst verdre
ven waren. Later zijn do Duitschers
als aanvallers opgetreden en hebl>en
het noordelijk gedeelte van 't boscli
hernomen, maar konden de Engel
schen niet uit 't zuidelijk gedeelte ver
drijven. Over 't algemeen zijn de
Duiischers Vrijdag het meest als a
valleis opgetreden en moesten de
dlieerden de terreinwinst in vorige
dagen behaald verdedigen. Daartoe
>lijken de Franschen zoowel als de
ngelschon in staat te zijn geweest,
j De Duitselie staf wijst op de grooto
Strijd krach ton waarmede de Fran-
Ichen en Engelschen Donderdag een
I jalgemeenen aanval gedaan hebben.
f l[(200.000 manl) Verder wordt gewezen
Sop de zware verliezen die de geatMcer-
Bder leden waartegenover slechts wci-
SU nig terreinwinst stoat. De Duitselie
aanvoerder noeint 't „een karige uit
komst" voor de geallieerden. In ons
vorig Overzicht haalden we Engel-
khe en Fransche persstemmen aan
die met meer lof van t door de ge-
ilHlalli&erden behaalde succes gowaag-
loofflen!
De staf berichten.
Van den DU 1TSCHEN staf: „De
gemelde aanval van do
tegen iFromeLtes oo 13
Juli werd, naar gebleken is, door
twee sterke divisies ondernomen. Een
(Ijdappere Beierscho divisie, voor wier
front de vijand staat, telde meer dan
2000 lijken van Engelschen in het
(•terrein voor de linie. Zij heeft lot
-J®1 gevangenen ingeleverd,
W-ai. w. ,10 officieren, en 16 mactnnege
[weren. Aan weerszijden van de
hebben 'la gralllieerdcn. ge.
verwacht werd, een grooten slag
.^beproefd Ilij is mislukt. Dc aanval
kn werden na de krachtigste voorbe
reiding op een front van bijna 40
K..U. ten Z. van Pozières tot ten IV".
ran VennandoviUers begonnen. Meer
dan 17 divisies niet vieer dan 200.000
man namen er aan deel. De karige
uitkomst voor de geallieerden is. dal
eerste linie van een Duitsche di
'.visie over ongeveer S K.il. breedte
i- fen Z. van Hardccourl naar de voorste
h-$09 Af. daarachter gelegen volgende
Mlloovgraven gedrongen werd en Fran-
foelie afdeelingen in hel woruitspnn-
mJpcnrfe boschje van Vermandovillers
lïinnendrongen. Op het geheolo
-overige front liepeQ de verwocaa
glormloopen op de heldhaftige, trou
we plichtsbetrachting van de .Duit-
'w'Bclie troepen met buitengewone ver-
liezen voor de geallieerden te pletter,
rïotdusver zijn door de Duitschers 17
officieren en 1200 man gevangen ge-
i ;uorcen."
Van den FRANSCHEN staf; „Tem
luiden van de Sonuno gingen de Du it-
schors Donderdag togen Hel vallen
van den avond tot een tegenaanval r.p
do nieuwe Fransche stelling ten Z.
van Socourt over. Hei bataljon, dat
don aanval leidde, kwam ondor het
spervuur der Fransche mitrailleuses
en trok zich in groote wanorde
mot zware verliezen benig. Op het
ovorigo gedeelte langs de Somme ver
liep »le nacht kalm. In de streek van
Chaulnos trachtte een sterke Duitr
sche afdccliflg de Fransche linies ten
Z. van Mauoourt te naderen; de Duit
schers werden echter met bdhulp van
de bajonet teruggeslagen".
Van den ENGELSCHEN staf:
slag duurt onafgebroken voort tufv-
sclicn het róduit Leipzig en hel wes
ten van het bosch van Delville. Tem
noorden van de linie Bazemtin-Lon-
gueval naderden de Engelschen tot
aan hot Foureaux-bosch, waaruit de
Duitschers werden verdreven. Gedu
rende don nacht deden de Duitschers
een tegenaanval na ecu krachtige be
schieting met gasbommen, en dron
gen door m het noordelijk gedeelte
an het bosch. Hot mocht hen echter
niet gelukken de Engelsche troepen
u t het zuidelijk gedeelte to verdrij-
Xaar een doorbraak 7
De rruilitolire deskundige van de
„N. Rolt. Ct."' schrijft„De richting
van den vooruitgang van do Engel
se hen, zoowel als van die der Fran
eclven is voor hen gunstig. Een uit
breiding van den vooruitgang op de
twee zijkanten maakt de opening
bleeder en, hoe breeder de opening,
des te meer gelegenheid om van een
overmacht gebruik te maken, des te
grooter de kans, dat c-rgens op het
ingedrukte front e».n doorbraak mo
gelijk wordt. Ook ie de hoek, die het
■Engeleche front OvillersLongue val
met de oorspronkelijke Duitsche linie
ten Noorden daarvan maakt, ïeeds
scherp genoeg om uitzicht te geven
op een verderen vooruitgang in
Noordelijke richting langs den weg
AlbertiBapaume en over dien weg
heen, opdat eindelijk de Duitschers
het versterkte vak Thiepval—Pozières
Couroeiette, wegens een dreigende
omvatting, zullen moeten ontruimen.
De richting van de nieuwe terrein
winst van de Engelschen is dorhaive
gunstig te noemen. Maar dc vooruit
gang,, hij don allerjongsten aanval
gemaakt is niet groot. Slechts één
kilometer bij heviigen weerstand (les
vij-ands. De toevoeging in het Engel
sche communiqué heeft or.getwijre.1
de beteekouis, dat voor deze vorde:
ring een hooge prijs werd betaald.
Hier treedt voor de ententetroepen 't
groote gevaar van de vertraging van
het tempo van hun vooruitgang aan
den dag. Want ..langzaam maar ze
ker"-is voor de krijgsbedrijven, na
dat zij eenmaal zijn begonnen, zei
den van toepassing; integendeel, de
snelheid, waarmee een succes wordt
doorgezet, is voor het behalen van
doorslaande resultaten van de groot
ste beteekenis. Men heeft dat in de
laatste maanden voor Verdun kun
nen zien. Veronderstelt, dat de Duit
schers, met hun al kleiner wordencre
■voorwaartss he schokjes, ten slotte
nog in Verdun konden komen, van
hoeveel geringer beteekenis zou dat
succes wezen, dan wanneer zij begin
Maart het reeds zoover hadden kun
nen brengen. Daarom, mag do nieu
we vooruitgang voor de bondgenoolen
roden tol verheuging zijn, ininaer
gunstig is, dat de terreinwinst, door
dezen aanival opgeleverd, zooveel ge
ringer is geweest dan de vorige maar.
Evenwel, net is voorbarig om nu at
van tempo vertraging te 6preken. Mis
schien levert een volgende aanval at
grootere resultaten op."
Duitsche verliezen.
T Wolffbureau seint officieel uit
Berlijn Van Engelsch-Fransche
zijde heeft men de merkwaardigste
fabels over Duitsche verliezen in het
Somme gebied trachten te versprei
den. B.v. wordt ronageseind, dat uit
een gevonden document zou blijken,
dat een Duitsch bataljon van het 119e
regiment van 1100 man 960 verloren
heeft. De twee andere bataljons van
hetzelfde regiment zouden meer dan
de helft van hun effectief verloren
hebben. Ter kenschetsing van de
Duitsche inspanningen en lot gerust-
stefiling van do stad, waar hot regi
ment thuishoort, wordt opgemerkt, i
dat zijn totaal verlies in de laat6le
weok fot Donderdag gelukkig nfol
meer dan 500 man bedroegen, dus oen
kwart van hot getal dat van Enge;,
«cho zijde i» opgegeven, hoezeer ook
dit verlioa op zichzelf tc botreu
ren Is.
Van Hngelsche en Fransche
correspondenten.
De correspondent van de „Times"
bij heit Engolscho hoofdkwartier
meldt, dat d'e Engelschen opnieuw
terrein wonnen bij Pozières, terwijl
bij zich oen weg banen, ten Noorden
van Ovillers en Boiselle. Op don
rechtervleugel verloren de Engel
schen tijdelijk eenig terrein na eon
hevigen Duitsc-hon tegenaanval in 't
bosch van Delville, dat Donderdag
reeds voor het grootste deel door de
Engelschen is teruggenomen. De
vijand werd ia het bcsch op een ont
zettende wijlzo gebombairdeerd.
De vroegere gevechten beschrijvend
verhaalt de correspondent de moei
lijkheden, die do Engelschen in het
bcsch, dat gedurende IS maanden
door do Duitschers versterkt was,
overwinnen hadden. Overal was het
bosch met hopgraven doorsneden,
overal stonden machinegeweren op
gesteld. Het bombardement deed voel
boomen neerstorten en er ontstonden
op verscheidene punten d'iepo gaten,
maar niets koh de Tommies tegen
houden. In het bijzonder woedde
hevige strijd, in hot groote bosch
Bazèntin, vvaiar dd Duitschers drie
rijen loopgraven hadden aangelegd,
die ieder door 'prikkeldraadversper
ringen beschermd waren. Deze hin
dernissen werden dloor de Engelsche
artillerie vernield. Ach tereen volgons
namen de Tommies de drie linies en
na drie uur vechten was het geheels
bosch _door hen veroverd. Er werden
daar 500 gevangenen gemaakt. Het
boech ligjt nog vol met gesneuvelde
Duitschers. De gevangengenoinenen
behoorden tot 6 verschillend* regi
men tea. Hoewel men ©e totale sterk
te der Duitschers niet weet, is het
zeker, dat er niet meor dan 30 levend
uit het bosch ontkwamen. De Duit
sche kolonel van bet diste rogimoni
werd gevangengenomen in een -40
v-oet diepe kuil, ovenois zijn adju
dant.
Een correspondent van de .Petit
Parision" sprak met gevangen geno
men Duiitechers. Uit hun mededeel)n-
gen bleek dat van alle kanton Duit
selie troepen naar 't Somroegobied
gestuurd worden, maar niet mot de
zelfde gemakkelijkheid als in het be
gin van den oorlog, omdat do Duit
schers de reserves blijkbaar niet meer
zoo overvloedig en zoo dicht bij do
hand hebben. Soms hadden do troe
pen heel lange rriarschen moeten ma
ken. Een van de regimenten hnd het
s!a,rveJd berciklt na een rnarsoh van
50 kilometer, gedeeltelijk bij nacht
door een gclioel onbekend terrein.
De strijd bfj Verdun.
Van een FRANSCHEN Sstaf: „Op
het front bij Verdun ontwikkelt zich
groote activiteit in de bei dp ar
tillerie-sectoren Chattuncourt en Flcu
ry. In db Vogezen bleef een Duitsche
poging om oen aanval te ondernemen,
nadat daaraan een hevig bombarde
ment op do Fru-uache stellingen ten
noord-ein van Wissenbnch aan vooraf -
gegaan was, zonder succes".
De DUITSCHE staif deelt mede, dat
de artillerie- en mijnwerpersstrijd
aan de oevers vaai de Maas nog ia
toegenomen.
Van 't Oostelijk oorlogsveld
Uit 't officieel© nieuws blijkt, dat
de Duiitscli-Oostenrijksche troepen
aan de Lipa iLuepa.) uit een vooruit»-
spilingendo stelling teruggetrokken
zijn.
De Oostenrijksche staf weet deze
terugtrekking ondor de volgende
woorden mee te doelen: „In den mon-
dingshoek van de Lipa deden de Rus
sen, na eeji voorliercidiug gedurende
verscheiden- dagon, oen aanval; deze
werd boven Wirla gestuit, de Oosb>n-
rijksche troepeu trokken echter uit
hun vooruitspringende stelling terug
uit vrees voor een nieuwe dreigende
omsingeling".
Van den DUITSClHiEN staf„II i n.
dronburg: Ton Z. van Riga ver
manden de Russen zich slochts tot eon
zvvakko poging om aan te vallen» die
in de kiem vcj.-uk; werd. Pogingen
ron de Russen om aan weerskanten
vau Friedriclit»la«lt over de Duna te
kjrmon. zijn verhinderd Ton N'. van
Dweten bereikte con klcmo afdeollng
den westelijken oever. Ton N. van
Smorgon zijn vooruitgoEchoven Duit
sche veldposten tegenover ovuriiiach-
tigo aanvallen van d<>n vijand uit den
weig gegaan. Llnsingen: Nadat
tusschen VVorben en Kon-of aan vaEe.n
van de Russen tot staan gebracht wa
ren, werd de naar VVorben toe voor-
ui t6pringond© boog voor een ver
wachten omvattenden aanval ingo
trokken."
Vau den RUSSISCHEN stafAan
het Dwina-front ziin on verschillende
Dlaatsen hevitre artillericKcvechten
geleverd. In Wolhynic hadden oven
eens on meerdere nunten artillcrie-
duels plaats. De v nand heeft de
streek bij het dom Zwiniatsiic. ten
Oosten van Goroixrf en onzo meer
Zuidoosteliik seleKen Unies aan
Una en de Styr aan een kruisvuur
onderwon) en.
Nader meldt de Russische staf
..In de streek van dc Styr boven de
samenvloeiinjr met de L-.pa brachten
de Russische troepen den vijand weer
een nederlaae toe. llii werd namelijk
verdreven uit het dom WeMbe en de
versterkingen ten zuiden van dit
dorm. De Russische troepen maakten
'zich bii de verVolcrinir van den yiïand
meester van de overKaiiKcn over de
St.vr. De vijand trok terue naar de
hootrten bii het plaatsje Berestetsjky,
en besion zich Kedoeltoliik over te
creven. In de 'buurt ontwikkelde zich
een eevecht. Tot dusvPrre zijn onge
veer 50 officieren en meer dan 1600
soldaten krijgsgevangen gemaakt."
De correspondent van de „Times"
aan het front bit Kovel meldt, dat de
slag aan de Stochod een nieuwe pha
se is ingetreden. De Duiischers en
Oostenrijkers ziin teruggedrongen
achter de nieuwe linie, welke de Oos
tenrijkers verleden herfst in gereed
heid ltebben gebracht en die sinds het
jongste offensief enorm versterkt Ls.
Hoewel de Russen reeds od verschei
dene plaaisen over de rivier ziin.
moet de verdere oornarsch natuurlijk
langzamer in ziin werk gaan tegen
de veel sterker posities. Dat de Duit-
sahers niet in staat ziin geweest de
Russen tegen te houden na de ontzet
tende inspanning en de concentratie
van troepen en zwaar geschut, is de-
grootste moreele slag voor de Oos
tenrijkers. die er zeker van schenen,
dat de Duitschers spoedig het even-
wiiiht zonden herstellen. De verliezen
van de Duitschei» en Oostenrijkers
in de laatste tien dagen ziin enorm
en kunnen zonder overdrijving op
75.000 A honderdduizend rnau worden
geschat -
Volgens berichten uit Boekarest zijn
vele streken in het Oostelijk deel van
Galien door de bevolking verlaten.
De stations van Podgorsc. Plaszop,
Kawma. Sonka e. a. zijn vol vluch
telingen.
Van 't fitaüaanach-Oosian-
rijksche front.
Van den ITALIAANSCHEN staf;
„Daar de Oostaurijioiclie artillerie
voortgaat met de beschieting van Aia
en andere plaatsen in het Et&ch-dal
met bommen van zwaar kaliber, be
schoot de Italiuansche artillerie Ri-
Arco ©n Rovercto, waardoor
branden ontstonden, <lio ton gevolge
van hes voortdurend bombardement
niet geblusclit konden worden. De
Italianen namen stormenderhand
vijandelijke verschansingen op de
noordelijke helling van den Monti
Majo.
De Oostenrijkers beschoten Morifal-
cone. In antwoord daarop bombar
deerde de T.aliaanscho anitlerie be
woonde plaatsen op he* DotoencLo-pia-
teau, nl Jauuain. Flondaz en San
Giovanni.
Van den OOSTENR1JKSCHEN
staf: „De Oostenrijksche stellingen
ten oosten van deu Boroolopas wor
den voortdurend hevig beschoten.
Sterke Italiaansche afdeelingen, die
in dezen sector onder ixscherniing
van den mist dicht bij het Oosten
rijksche front kwamen, werden met
zware verliezen afgeslagen. Aan het
Fleimsdal-front wordt het Italiuan
sche artillerie vu ur voortdurend ster
ker".
Verspreid nieuws.
REPRESAILLEMAATREGELEN.
Het Russische ministerie van Bui-
tenlandscho Zaken heeft den 19on
Juli door tusschenkomsi van de ge-
20»«en van do Vereenïgde Staten ou
Spanje, aan de Turkeolie regeering
doen weten, dat voortaan de conven
tie van 's-Gravcnhage van 1907, lx>
treffende de uitvoering van do te Go-
nève opgestelde bepalingen over hot
oorlogvoeren ter zee niet meer op
Turksclie hospitiaalschepen zal wor
den toegepast.
EEN VERSCHERPTE DIJLKBOO-
TENOOIIDOG Te Rome verwacht
men eerlang de hervatting van don
verscherpten duikbootenoorlog in den
AUantischen Oceaan en dc Midde!-
laniJ-<cho Zee Du/itschland buscnlkt
zegt de Rorneinsche correspundent
van het „Journal de Genève"
thans over zeer groote duikbooten.
Een Itahaansch reeder heeft bij G1-;
hraltar duikbooten %-an ongeveer
500(J ton gezien.
Onze Lachhoek
Heb je veel bedienden, Raders?
Verleden jaar hadden wü c*
achttien.
Achttien! zei zijn vriend. -I!o®
kan dat bij jouw Inkomen?
O, zeventien daarvan waren
keukenmeisjes, die gemiddeld ieder
vijf dagen bleven, zei Raders De
andere was onzo tuinman
Vrouw (booe)En inag ik dan
nooit eens mijn eigen zin doen?
Echtgenoot (kalm) Zeker, Mo
ve. ALs wij het oens zijn mag jij je
zin doen, maar als wij het niet eens
zijn moet ik de mijne hebben.
Stadsnieuws
DE LOOD- EN ZINK WERKERS-
STAKING, Hierover en over an
dere bouwvakaangelegenheden sprax
gisterenavond in de groote zaal vau
de „Kiteine Vereeniging" de lieer
B. Lans ink Jr. in de openbare ver
gadering, belegd door de organieaiie
der ioodgietersgezelleai „Door Een
dracht Sterk" en waarop alle bouw
vakarbeiders waren genoodigd. De
voorzitter, de hoer G. Rozijn, drukte
zijn spijt over de minder goede op
komst uit. omdat het onderwerp van
zeer veel belang was. De heer Lnn-
sink begon met op te merken, dat
oogenscliijinilijlk het onderwerp niet
belangrijk wan Het is hier slechts
een strijd van een zestig man, maar
de leering. die er utt te trekken valt,
is van groot belang. Het gaat er n.i
in deze actie oin, dat de arbeiders
hun werkkracht in deze dure tijden
m prijs verhoogen, zooals alles ln
prijs «tijgt. Spreker ging nu de voor
geschiedenis van deze actie na. zoo-
als die :n ons blad reeds uitvoerig ts
meegedeeld. In Don Haag hebben de
patroons anders gehandeld dan hier.
Daar werd de toegekende loonever-
hooging werkelijk gegeven aan ar
len. Zoo heeft de heer Nieuwjaar,
de 2e-voorzitter der patroonsorgani
satie, ook de 1 oonsverhooging opge
vat. Drie patroons meenden, de 2 ct.
per uur meer niet te moeten uilkeo-
ren, omdat zo vroeger reeds 2 cent
verhooging hadden toegekend. Deze
opvatting is in strijd met de overeen
komst mot de patroonsorganisatie.
Deze organisatie heeft niets gedaan
om deze patroons op hun plicht te
wijzen. Waar de werkgevers steeds
van de werkliodenorgaiusatie nako
ming der contracten eischt, moeten
dal nu ook doen van de onwillige
patroons. Nu de patroonsorganisatie
dat niet doet, blijkt, dat ze ui strijd
handelt met haar overeenkomsten.
De patroon» brengen nu het machts-
prmcipe in don strijd. Het gaat er nu
om, wie het sterkst ia, de patroon of
de gezel. Dit is de groote leering van
dezen kleinen strijd. Na de staking ls
van patroonszijde de gedeeltelijke
uitsluiting gekomen, door den ar
beidstijd mot 2 1/2 uur per dag in tc
korten. Dit is het begiinsel van weer
wraak, van „Mijn haan zal koning
kraaien". I.n liet orgaan der looa-
gieteispatroons, werden de syndica
listische gezellen uitgescholden voor
plebs, dat uitgeroeid moest worden.
Wie aldus begint te scheiden, hoeft
gebrek aan goede argumenten. De
Haarlemsche patroons zullen dat uit
roeien niet gauw zien. Het bo3tuur
van de federatie der bouwvakarbei
ders heeft deze week besloten, de
uiikeering aan de Haarlemsche sta
kers weer te verhoogen. Het eerste
half jaar kunnen de stakers het nog
best uithouden. Bij de patroons, -lie
de gedeeltelijke uitsluiting toepasten,
is als antwoord daarop de staking
geproclameerd. Do patroons beweren,
dat het bedrijf zoo slecht ia, dat
Ioonsveriiooging onmogelijk is. Er
zijjt voel patroons ap de flesch ge-
i. Spreker noemt dat juist voor
deel voor de andere patroons. Naar
gegevens, verkregen uit de loonstatcn
op de Rijksverzekeringsthank, blijkt
dat in 1913 5&G54 loon is uitgekeerd,
in 1914 f 55562, dit is bijna f 100 min
der over het geheele bedrijf, een on-
beteekeuendo vermindering. Het
werkloozenfonds leert door zijn cij
fers, dat er zoo goed als geen lood
gieters werkloos zijn. Over 1915 kon
de Rijksverzekeringsbank nog geen
cijfers verstrekken. De toestand is
dus niet slechter dan vroeger. Ook
zal de loonsverhooglng niet het wenc
verminderen, doordal de cliënten
meer moeten betalen. De klanten ko
men slechts dan, als er hoog nood i ge
reparatie moet gebeuren, ook a'. i- de
prijs gering. In voorraad wordt haas»
nooit iets gedaan. Bij het aannemen
van werk is het arbeidsloon niet do
factor, die de aannemingssom be-
heerschL Naar spreker meening I®
ook niet de loonsverhooging van 1 ot.
de reden van het weigerachtig blij
ven der patroons, maar de wil der
patroons den arbeiders de wette*
voor te schrijven. De patroons willen
pas over acht maanden die cent toe
kennen, maar wie zegt, dat de pa
troons dan hun woord zullen houden,
waar ze de vorige overeenkomst niet
nakwamen. Die cent moet komen bij
opheffing der staking. Dan ia er bfj
de drie patroons nog slechts 3 ct. ver
hooging in het laatste jaar verkre-
gen. In. Amsterdam bieden de pa
troons reeds 37 ct aan, hier vecht
men nog voor 31 cta De patroons hier
zijn niet voor overleg vatbaar. ZIJ
helbben den 6trljd gewild, terwij, do
gezeilen tot minnelijk overleg bereid
zijn geweest door hun tusachenvoor-
6t-el van 1 ct- verhooging. De patroons
hebben nu den etrijd te aanvaarden,
de gezellen zijm niet van plan, zon
der eucoes aan den arbeid te trekken,
al zal de staking nog een had jaar
duren. Het is onverantwoordelijk van
de patroons, een zoo groote stagna Me
in het bedrijf te doen ontstaan all eon
om 1 ct. loonsverhooglng. De oor-
■saak ia alleen, dat hier, zooais overat
'Ltl de wereld, de patroons niet do
'gvcelilenorganisaties als partij in het
'geschil willen erkennen. Waar do
patroons alles afwezen, wat de ge-
Vellen vroegen, inoeten de gezellen
'den etrijd volhouden. Sommige pa
troons beginnen ai minder op hun
gemak te komen. Deze zijn door «e
federatie der bouwvakarbeiders ver
wezen naar de natroonsorganisatl»
om te verzoeken den etrijd op billij
ke wijze te beslechten. De vijfduizend
bouwvakarbetders, vereenigd >n do
federatie, zuilen niet dulden, dat do
gezellen den rechtvaardigen kamp
Bij het debat betuigde Alej. Smit
haar spijt, dat op deze vergadering
de vrouwen der ioodgietere zoo slecht
opgekomen waren. De zaak der man
nen is ook die der vrouwen. Zij no»-
digde de mannen uit. hun vrouwen
voortaan zooveel mogelijk mee te
nemen.
Een der aanwezige patroons, d«
'heer Rijbroek, maakte een opmer
king over het bezigen var» het woord
plobe, dat de spreker gebruikte Do
lieer Lansink antwoordde, dat dit
woord ais scheldwoord was geüeztgd
door den secretaris van de loodgie-
terepatroonsorganieatie, den heer
Van Oudendorp. Daar moest dus de
opmerking van den heer Rijbroek
gebracht worden.
LOpDDIEFST'AE. Uit een keet
op hét terrein waarop de nieuwe fa
briek der fumaSabelis zal komen,
is hedennacht een zes-tal strooken
lood ontvreemd.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Terug te bekomen bij: G. Jordaan,
Nassaulaan 19, regenjas; J. Sipkea,
Koudenhoru 34, coupons effecten.
J. Pronk, Gen. Joubertstraat 21 rood
damestasohje mot inhoud; T. Bosma,
Sophiaplein 18, een kous; T. Mok,
Spaamwouderstraat 9 d-, een rijtuig-
dop.
Haariemmer Halletjes
iEEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
Een dog of wat geledon was ik
naar de groentenmarkt gegaan om
te zien, hoe je ctat doen moe'.: boven
«tón maximumprijs inkoopen en tot
den maxim u ui prijs verkoop en en dan
leven van 't verschil. Maar niemand
kon mij daarover inlichtingen geven
en ontmoedigd wou ik al weer op
stappen, ioen mijn aandacht op eens
Kelrokken word door twee kwajon
gens, die mekaar met wortelen gooi
den. Mijn Slem ve.Ckoffen *n tusschen-
iieide treden in deze baldcladigheid
[was het werk van een oogenbUk
Jhelaas, ik kwam daarmee precies in
;do vuurlijn en kreeg den wortel die
van links gegooid word tegen mijn
Rechterslaap ©n den wortel van rechts
Tegen mijn linkerslaap, zoodat ik be
wusteloos noerstortte op een mand
'Met prei.
Natuurlijk waren mijn hersens ge
braakt en, zooals bekend is, komen uit
zuike verwondingen soms wonderlij
ke gevolgen voort. Do een kent, als
nij een klap op zijn hoofd gehad
p««ft, geen cijfers meer, do ander
weet niets mor van wat hij in de
laatste twintig ;.iar ondervonden
:heeh ik was verplaatst in een po
rtode 40 jaar lator, dan we nu leven,
<his m 1956. Ik woet dat zoo precies,
omdat onze praciiec.Ue nakomeling-
spaap, ondor liet uurwerk van de
Groote Kerk, oen reusachtiger.
Scheurkalender van plaatijzer had
opgehangen, zoodat de voorbijgan
gers dag, datum en jaartal erop kon
den aflezen; welnu, daar stond dui
delijk: 17 J UL1 1950.
Aha, dacht ik, dat is plezierig. Ver-
:yrtend is het, dat een menscli alleen
m zijn eigen tijd en nooit eens een
nalve eeuw voor. of achteruit loven
mag. Nu doe ik dan toch ems een
sprong van veertig jaar. Van de
Ivrrooto Markt af begon ik een wan
deling langs het Spaarne, maar wat
iaa&r al veranderd was zal ik nïe.
beschrijven, uit deferentie voor ons
nageslacht, omdat anders de aardig
heid er af ia Dit één© wil ik wel zeg
gen: er was een prachtige verbin
dingsweg mat Amsterdam en do Am-
sierdamsrho Poort, die vroeger aan
een afdoende verbetering in den weg
had gestaan, hing in de lucht, niet
in figuurlijke, maar in letterlijke be
teekenis. Hol monument hing aan een
paar haken boven bet Spaarne, om
streeks tegenover de Bakor.osser-
gracht, maar hoe die haken 111 de
lucht waren vastgemaakt, heb ik niet
kunnen opmerken en etn voorbijgan
ger wou geen inlichtingen gever*:
blijkbaar dacht hij., dat ik hem voor
d© gek hield. Ja, wat de eon diood na
tuurlijk viaidit, lijkt den u-n dor oen
wonder. Tot mijn spijt kan - ik dus
doze constructie uit 1956 niet ver
klaren. 't Zou anders wel gemakke
lijk zijn geweest, wanneer we de dob-
belisteeuen bij de Groote lloulbrug op
die zelfde manier 100 M. hoog boven
den Raamsuigel konden hangen.
Omstreeks ter hougt© vau de vroe
gere uitspanning- „de Kikkertkwam
ik langs een groot gebouw, waarop
in gouden lettere te lezen stond:
GEMEENTELIJKE GROENTEN-
IIANDEL. Li den gevel stond het wa
pen van Uaarlem, welbekend ©n daar
onder twee gesty loerde wortelen. Op
d© stoep een deftig gegalonneerde
heer met een wonder van een pracht-
pet Op zijn hoofd, die versierd was
met het woord: Hoofdpoi iior.
In antwoord op mijn zeer beleefde
vraag zei hij, dat er nog drie gowxme
portiers waren en twee adjunct-por
tiers. Aan het hoofd van de inrichting
stond, de groente-referendaris Toeset,
ter zijde gestaan door vier hoofdcom
miezen Brtissé, Boelen, Vau Deurzen
on Huijboom en twintig conuuii.-z.on,
van wlo de uudelt© zijn Plantje, Wijk
huizen, Witkamp, Cramer, Vermeer
en Boerkoel.
Toen de hoofdporllor. ©en zoor wel
willend man, al deze namon oplas
van oen m zwaar verguld gevatte
Lijst in de hal. kwamen al deze na
mon mij zoo bekend voor, totdat de
man zoi: ,/iozo heeren zijn allen
kleinzoons van Haarlemsche groen-
tenbandolanre, die vroeger geleefd
moeten hebben".
Ik stond oj) hot punt te antwoorden:
„wel zeker, ik ken ze", tofen ik Juist
bij:ijds bedacht, dat het 1956 was,
zoodat do tioofdporlier mij niet ge-
fooven zou; mijn belangstelling op
merkende, ging hij met vertellen
voort.
„Dat was zoowat een halve eeuw
geleden, in den tijd toen er nog con
currentie bestond tusschen de groen
tehandelaars. Zooals u weet is die
al lang afgeschaft. Referendaris T.re-
set bepaat; do prijzen voor de ge
meen tegroenten, di© 's morgens van
8 t.ot 12 uur kunnen, worden afge
haald. Het oudervvotsche thuisbren
gen is afgeschaft, wie niet zelf de
groente komt halen, krijgt niets".
„Neem mij niet kwalijk", zei ik,
„'k ben hier minder bekend, maar
gaat het zoo ook met andere levens
middelen?"
„Mol alles", zei de hoofdportior.
„Kruidenierewaren, brood, vlooscl^
alles moei worden gehaald. Ouder-
wecache mciischcn klagen erg over
het queue maken in den regen, maar
sommige incus-iien klagen altijd".
,.En de prijzen?"
„Die zijn \un alles zoowat drie
maal zoo duur als vroeger. Daar
mopperen <iv monschen ook al ©ver.
Maar moeten ik en de commiezen en
mijnheer do referendaris dan niet
bezoldigd worden kijk daar komen
de heeren Juist aan.
De hoofdportior ging in de houding
staan ©n wanneor :k den referenda
ris, de hoofdcommiezen en do com
miezen niet horkond had aan hun
sierlij'ko uniformen (referendaris Too-
set droeg bijvoorbeeld een pracht
rood© kool iai goud op zijn kraag on
hoofdcommies van Deurzen een won.
dermpoicu aardappel in zilver'; dan
zou ik toch wel don familietrek
teruggevonden hebben. Deze hoeren
schreden niet zonder waardigheid
den lieloefd giootenden hoofdportior
voorbij ou ga\en rnij een genadig
knikje.
„Wij zijn', ging de hoofd portier
voort, „eon zeer vooruitstrevende
stad. Atl© winkeliers hebben we af
geschaft, wij distribueeren alles zelf.
Is dat geen verbetering?
,,Ja maar waagde ik schuchter
te zeggeu, „wanneer alles driemaal
zoo duur is als vroeger
„Het publiekzoo viel hij mij
trotsch in de rede, „heeft rnaar één
reden van bestaan: betalen. Het
hoeft hier maar één ding te doen:
zich onderworpen en als he:
dat niet wil schiet er maar één mid-
det over: sterven. Ziedaar onze
moderne wijsheid".
Ik moet zeggen, dat do man me een
beetj© begon te benauwen. He* is al
los heel goed en wel, om een poosje
buiten je tijd|>erk te leven, maar hoe
keor je in je eigen periode, waarin jo
dan toch maar hoort, terug? Juist,
toen deze gedachte mij begon te be
klemmen» rook ik een scherpe lucht
tau uien, hoewei er geen enkele ui
ln de buurt was, behalve een bron
zen ui op die pot van een klerk, die
toevallig passeerde. Meteen werden
d© omtrekken van lie: gebouw en van
don hoofdportior steeds dunner en
ijler, het scheen of ze achteiuit deins
den. de uienlucht werd scherper en
folter en toen ik de oegen opsloeg zag
ik de oude groentemarkt aan den
Koudenhom en twoe welwillende
groentehandelaare, die me two© reus
achtig© Lissabonsclifl uien onder den
neus 'hielden, om me weer bij te
brengen: „<le kwajongen» hadden u
teel Sik geraakt", zeide zo, „maar er
gaat niets boven een ui, om iemand
die bewusteloos is weer bij te bretn-
lk wns weer behouden van mijn
uitstapje» in 1956 naar mijn eigen tijd
pork 1916 teruggekeerd.
Wie pas van zoo'n reis 40 jaar voor
uit teruggekomen is, stolt buitenge
woon veel bolan-r in zijn legenwoor-
digo omgeving. Vandaar dat een ad
vertentie, dezer dagen in Haarlem s
Dagblad geplaatst, mij bijzonder trof.
Het was i© doen oin een loopknecht.
d;o de volgende eigenschappen moest
bezitten:
nel voorkomen, welbespraakt, zeer
„beleefd tegenover het publiek, ken-
„nis van zoer eenvoudige adminis
tratie, heet secuur in het afrekenen,
„uitnemend en vlug met vrachten
..kunnende fietsen, volledig bekend
„met do stad on omgeving. Niet
„boven d© 40 jaar, gezond en krach
„tig vau gestel, doodeerlijk en mei
„een hart voor de zaak".
Toevallig ontmoette ik twee perso
nendi© zich gingen aanmelden. De
een zei: „ik geloof wel, dat ik kans
heb. maarik kan behalve wat or
gevraagd wordt, ook nog schaatsen
rijden. schoonschrijven en op mijn
hoofd staan. Zou u denken, dat dezo
talenten mijn sollicitatie zuilen benu-
divalen?"
Tot mijn teodwozen kon ik daarop
niet antwoorden, maar wenscht© item
het iKssite.
D© tweede hoopte natuurlijk ook
op de benoeming, die kon er nog op
oeoi been loopen en door zijn neus
rookon bij. „En lukt hot me niot",
zei hij, „dan plaats ik een adverten
tie: „gevraagd een patroon, van goo-
„de getuigen voorzien, bekwaam oin
„me: personeel om te gaan, met voi-
doend© practische kennis van l>cn-
sioen voor personeel, weduwe- an
„weezen, propagandist voor Zondags,
„rust en vacuntiereisjes, vlug met
„toeslag, ijverig in handreikingen
„enz. enz." Als zich dan twaalf iw-
iroon». dio aan doze eischen voldoen,
aanmelden, dan verhuur ik mijzel-
ven onder hen, bij opbod en afslag".
Toen ik van deze sollicitanton af
scheid genomen had. kou ik de go-
dach'to niot onderdrukken, dut de pa
troon, drte dezen loopknecht vroeg en
die zelf ©en wakkere, energieke, altijd
ijverige man is, meer verlangt van
zijui loopknecht, dan wij vergen van
een lid dor Tweede Kamer. Immers,
liet oerot wat van zoo'n knecht ver
wacht mag worden is dat hij present
zal zijn, welnu, dat mag blijkbaar
van T.vcixle-Kanier!eden niet worden
verwacht; althans deze week is her
haaldol ijk de zitting verdaagd, omdat
er niet genoeg heeren tegemvoordi
waren.
In t Icwcr weten ze daar wol raad
op daar roept wol oens een wapen
broeder. als de naam van een afwezi
gen kameraad afgeroepen wordt
presenten dan knijpen korporaal
of sergeant soms een oogje toe.
Maar in de Tweede Kamer gaat dat
niet. verbeeld je. Duyiuaer van Twist
.present" roepend voor Lieftinck of
Dat absenteisme vau de Kamer
heeft al verkeerde gevolcen gehad.
Het moet gebeurd wezen, dat een
Kamerlid, man van zaken, die ook
gesniibeld bud. 's middags in zijn
woonplaats terugkeerde eu zijn heel®
Dersoneel. van den boekhouder af tot
den ionssten bediende toe. op ge
makkelijke stoelen vond liggen in
den tuin achter liet kantoor, inplaats
dat zij behoorlijk aan 't werk waren.
En toen de patroon, verontwaardigd,
vroeg wat dat beteekende. antwoord
de de boekhouder, niet zonder waar
digheid ..Wil spelen Tweede Ka
mer. we ziin niet on onzen post."
Ik weet niot. wat de natroon geant
woord heeft, maar het kan iets ge
weest ziin in dezen geest „Durven
ielui >e Vergelijken met Kamerleden,
die genoodzaakt ziin het heele iaar
door elkaar» vervelende redevoerin
gen aan te hooren Weten jullui, die
adbeidt in de stilte van 't kantoor, wel
wat het zecgen wil. aliiid om je heen
iemand te hooren oreeren. 's mor
gens. *s middags, "s avonds, altijd
maar weer cc» ander, zoodat ïe OP
den duur een gewaarwording krijgt,
dut de wereld niet met daden, moor
met nraten bijeen gehouden wordt?
Beseffen jullie, dat dit eeuwige pra
ten. Dralen, praten, wel te verstaan
Van andéren. de grootste kwelling is.
die ooit v»>r een mensch kon worden
uitgedacht Aan je werk. onmiddel
lijk. en laat lk jelui nooit moer
Tweede- Kamer zien spelen of ik
sn©el voor Regecrirur on stuur jullui
allemaal naar lniLs
