NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. - Opgericht 1883.
Dit mijne Gedenkschriften
34e Jaargang No. 10Ï85
Verschijnt dagelijks; behalve op Zon- en Feestdagen.
MAANDAG 31 JULI 1913
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN ABVERTENTIËN:
feu drie maanden: Van 1—5 regels 75 Cts.; iedere rejgéj meer 15 Cts. Bulten het Arrondissement
Voor Haarlem en de dorpen m den omtrek waar een Agent gevestigd Mg*. Haarlem van 1—5 regels 1elke regel meer f 0.20. Reclames 30 Cts. per regel,
is (kom der gemeente) met het Letterkundig Weekblad „De Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Zaterdagavond"ƒ1.50 Advertentiën van Vraag en Aanbod, van 15 regels 40 Cts. per plaatsing,
Franco per post door Nederland2.— 1 lillik éll C^e r6^e' meeF Scontant*
Stetort ZonSgsblad, 'voor Haarlem' I 0.37'/, Redacüe en Administratie: Croote Houtstraat 53.
de omstreken en franco per post. 0.45 Intercommonaol Telefoonnummer der Redactie 600 en der Adrainisfratle 724.
Uitgave der Yennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREB00AL Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem In dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De Verzekering der (per week) geabouneorden wordt gewaarborgd door ,,Tho Ocean" Rokin 15t, Amsterdam.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
DINSDAG 1 AUGUSTUS.
Orgelbespeling in die Groot© Kerk,
»an 1—2 uur.
Schouwburg, Jansweg: Biosc. voor
stelling.
Bioscoopvoorstellingen: Cinetmo-Pa-
lacc, Gr. Houtstraat, Biosc. Theater
van de Gr. Markt In De Kroon.
Stadsnieuws
PHILIP LOOTS, f
Mei teer groot leedwezen moeten
wij het overlijdeft melden van deal
beer Philip Loots, componist, uitvoe
rend musicus en leeraar, criticus voor
mu*".ek aan ons blad.
Loots was al ©enige weken ziek.
Meestal had hij in het voorjaar een
moeilijken tijd, want sterk was hij
niet, maar niet rust en goede verzor
ging kwam hij dit altijd weer te ho
ven; ditmaal was de aandoening van
ernstiger aard. Uit een longontste
king waren benauwdheden overgeble
ven, 41e tot bezorgdheid stemden.
Zondag werden ham de laatste H. Sa
cramenten toegediend en vond nog
een geneeskundig consult plaats. De
gèneesheeren waren toen van mea
ning, dat wanneer do benauwdheden
niet spoedig eindigden, de toestond
ernstig was. Zalf had hij nog de beste
hoop op herstel. Maar dazen morgan
omstreeks tien uur is hiji overleden.
Met recht mag dit heengaan een
groot verlies worden genoemd; in de
Swste plaats voor zijn jgKtón, voor
*!'n familie, maar ook voor het groo
te publiek en voor de kunst. Laat liet
mij, die ham zooveel Jaren gekend en
gewaardeerd heb, gegeven zijn hem
hier te schetsen als kunstenaar, als
nïticus en als mensch.
Zeven jaar was hij (in 1874) toen
zijn vader, tengevodge van een brand
Id de zaak te Amsterdam, tijdelijk
hier kwam wonen.
De jonge Philip kende geen grooter
genot, dan mee te loopen met de mu-
itek van de huzaren, om wanneer hij
thuis gekomen wals, de melodieën die
hij gehoord had, op de piano na te
ipelen. Op zijn negende jaar was hij
de leider van het jongenskoor in da
bekende R. K. kerk ,/de Krijtberg" te
Amsterdam en uit dien tijd dateoren
ook zijn eerste composition, kinder
liederen Want er heerschte in hem
een groote drang tot scheppen en
moeilijkheden bestonden voor hem
met. Toen hij- 14 jaar oud "was, liet
Nlcoluï hem van het conservatorium
gaan, daar hij hem niets meer kon
loeren; toen moest hij nog vier jaar
wachten, vóórdat hij de Toonkunst-
ixamens doen mocht
Componeercm is In zijn welbesteed
leven altijd zijn opperste vreugd ge-
woest. De ernst van zijn ziel is terug
to vindon in zoo menige kerkelijke
compositie, verschillende Missen, een
cantate ter eere van Pius IX, die vele
malen zijn uitgevoerd, een '1© Deum,
dat pas tweemaal in de Mo zes- en
Aaronskerk ten gehoore is gebracht
en een van zijn laatste werken is
geweest. Daarnevens schiep hij tal
van mannenkoren, waarvan or vele,
al jaren tot het vaste repertoire be-
hooren, vele guitige kinderliedjes^
ook een tweetal groote symphonieen
voor orkest. De zwaarste muziek las
hij met de grootste gemakkelijkheid.
En daarnaast had hij, wat wel oen
grooite zeldzaamheid moet heeten,
groot talent als uitvoerend musicus,
ais organist en pianist. Jarenlang
bespeelde hij het orgel van de R. K.
Kerk op de Groenmarkt en vooral in
de laatste jaren is hij, met groot
succes, herhaaldelijk, als piano-solist
opgetreden.
Natuurlijk was iemand als hij, van
zoo groote, innige muzikaliteit, ook
een goed dirigent. In vroeger jaren
heeft hij het mannenkoor Apollo en
de gemengde zangvereeniging Arti et
Roligioni geteld. Toch was dit niet
wat hij het liefste deed. want Loot6
trad niet gaarne op In 't publiek. In
de eerste plaats was hij, ais ik het
zoo zeggen mag, een muzikaal den
ker, die zich het prettigst gevoelde
in den intiemen kleinen kring van
zijn gezin. Hij kendo die neiging
wel, zag er ook het gevaar van in,
namelijk dat hij. daaraan toegeven
de, op den duur te weinig muziek
zou hooren en dat was een v;lq de
redenen, waarom hij in ons blad mu-
Zickcritieken schreef.
Maar ook daarbij trad hij nooit op
den voorgrond. Ergens in een hoekje
von do concertzaal zat Loots en Luis
terde aandachtig, om straks thuis
gekomen, onmiddellijk zijn indruk
ken op het papier te brengen. Bijna
vijl en twintig jaar lang is hij a-dus
on/.© medewerker voor muziek ge
weest en ik mag zeggen, dat uun
zijn meening groote waard© werd ge
hecht. Ln de eerste plaats omdat
iedereen zoo overtuigd was van zijn
bevoegdheid tot oordeeleu, maar ook
omdat hij, die zichzelf toch altijd het
lioogste als ideaal stelde, tegenover
anueren zoo toegevend kon zijn. Ner
gens in de d ui zoude cmieken die hij
tp dit blad schreef, zal men één hate
lijk woord kunnen vinden, allee wat
hij schreef was opbouwend, vnj van
bedilzucht of pronkend uitstallen van
eigen bekwaamheid. Zooais de man
was, zoo was zijn uiting; eenvoudig
eu beminnelijk, zonuer eonige scherp,
te, altijd geneigd verzachtcndo om
standighedon in aanmerking t© ne-
En daarmee kom ik van zelf tot
Loots als mensch. Het is niet over
dreven te zeaeten. dat ieder die hem
kunde met droefheid de tijding van
ziiu hcemzaan lezen zal. want vijan
den had Loots nieL Hii wensóhte
«niemand ln den wetr te staan te
verdringen. ziin eisen Dad had hij ge
kozen en het was hem een genoegeu,
te nien. dat ook anderen vorderden
O© het hunne. Indien lui eerzucht
bezeten heeft, dan kwam aanzien hij
de meniste daarhij niet Ln aanmer
ken». maar dan bestond die alleen
hierin, dat hij steeds meer en beter
bercfikem wilde in do Kunst. dlo hij
zoo liefhad. Zóó liefhad, dat zelfs
toen zijn ongesteldheid hem bed
legerig maakte, hii daar nog ziin
laatste compositie uitwerkte, de
ILegende van St. Santas, die In
Maastricht zulk een groot succes be
haald heeft.
Loots kennen was heen waardeeren.
Daarvan weten ook ziin leerlingen
mee te snreken. in de Mariascliool in
de Koningstraat, in de Muziekschool
vun Toonkunst; zijn particuliere leer
lingen en de groote groep van oude
re muziekliefhebbers, met wie hij
croote muziekwerken analyseerde.
Voor die analyse-leasen hadden zich
zoovelen opgegeven, dat hij er over
dacht een zaaltje te huren, maar
daarop terug kwam, omdat hii zelf
(en ook de leerlingen) aan de Inti
miteit der muziekkamer iin zijn huis
de voorkeur gaven.
Den 22sten Augustus van het vo
rige jaar hebben .zijn vrienden zijn
50sten verjaardag tot een feestdag ge
maakt, tot een hulde, waaraan zij nu
eens niet wilden, dat de bescheiden
man zich onttrekken zou.
Voor hen kan dit, nu hij heenge
gaan Is, een aangename, zij het te
vens een weemoedige herinnering
zijn.
Zijn vele vrienden, de duizenden
■die hij met zijn kunst gesticht, ge
sterkt, geboeid heeft, zullen Philip
Loots niet vergoten. Moge dit tot
troost verstrekken aan zijn treurende
weduwe en dochtertjes.
J. C. P.
EINDEXAMEN H. B. 8.
Voor het heden gehouden eind-exa
men H. B. S. met 5j. cursus in N.-
Hoiland slaagden van groep IV:
Mej. G. Frese, te Alkmaar.
Mej.-M. J. Gooszen, to Helden.
W. Horst, te Alkmaar.
Mej. A. C. G. Ouoomane, te Holder.
Miej. E. van der Kop, te Alkmaar.
A. J. F. Slendebroek, te Helder.
C. J. Wafetbakker, te Alkmaar.
Mej. J. van Es, te Zaandam.
J. H. Bnonkhorst, te Hoorn.
P. Visser, ie Hooiii.
Mej. H. M. A. Schaap, te Zaandam.
Mej. A. H. J. Bak, t© Haarlem.
Mej. H. G. te Klefle, te Haarlem.
G. J. Sorgdrager, te Haarlem.
M. J. H. Bruin, te Haarlem.
A. J. Faber, te Haarlem.
Mej. C. M. Florijn, te Haarlem.
Mej. J. Prins, te Haarlem.
Mej. C. M. VreugdenhU, te Haar
lem.
H. C. Mat to, extraneus.
N. G. G. O. B. In de vergadering
van de afd. Haarlem van den Nederl.
Chr. Geheelonthoudersbond werd o.
m. beeproken de Ingekomen circulaire
van den Barbiers- en Kappersbond
voor Zondagsrust. Den leden werd
ernstig op het hart gedrukt om de
barbiers, die Zondags hun zaken
openhouden en aldus dus anderen
willen dwingen tot Zondagsarbeid,
voortaan te willen passeeren en hun
geen clondisie meer te geven. Aan
B. en W. van Bloemendaal zal ver
gunning worden gevraagd tot het
houden van een openluchtmeeting La
die gemeente op 13 Augustus.
PERSONALIAVoor het eind
examen der G. A. v. S wiet en-Tuin
bouwschool te Fredenksoord is ge
slaagd W. A. von Möller te Haarlem.
Voor het toelatingsexamen der
Zeevaartschool te Harlingen is ge
slaagd C. J. Brouwer te Heemstede.
Ds. W. ten Boom te Haarlem
heeft het beroep naar de Herv. Kerk
te Made c.a. aangenomen.
Tot tijdelijk U-era res in de ge
schiedenis aan t Gymnasium te Apel
doorn is benoemd mej. Mr. Frieda H.
B. Nolthenlus te de Bilt, les gevende
te Haarlem.
De tijdelijk officier van gezond
heid 2e kl. P. Niouwenhuysen van
het 10© ree. Inf. te Haarlem wordt
tijdelijk werkzaam gesteld bij het
21e reg. Inf. in do legerplaats bij La
ren.
Voor het voorloopig machinis
ten-diploma slaagden te s Graven-
hage de heenen D. G. v. W aard oe
Haarlem en A. T. Philipp te IJmui-
den.
Voor de hoofdact© examens
slaagden te Haarlem op 28 en 29 Juli
van de 15 cand. de dames G. J. J.
Antonij, Leiden; H. H. M. Berkeljon
te Leiden; M. 1L van Beynen, Heüo;
A. C. Luyrink, Amsterdam; M. E. M.
Piete. Schoten; A. M. E. Staalstra,
Amsterdam; \V. M. van der Steeg,
Haarlem; J. E. Steensma, 's-Graven-
hage; N. Verhaar, Kaarden; J. H.
Vrijdag, Haarlem; S. W. W estrik,
Ledden.
Voor de akte Engelsch L. O. is
te 's-Gravenhage geslaagd S. Oslnga
te Hillegom.
De heer N. H. M. Zwager te Be
verwijk slaagde te 's-Gravenhage
voor Engelsch M. O. akte A.
De heer P. Kalbfteioch te Haar
lem is benoemd tot 2en penningmees
ter van t hoofdbestuur van den Alg.
Ned. Christ. Ambtenaarsbond.
Onze vroegere stadgenoot de heer
M. Langeveid, tot voor eenige jaren
onderwijzer aan de Doopsgezinde
School, heeft eervol ontslag gevraagd
en verkregen als hoofd van de School
der Hilversumsche School vereeniging
Hij is benoemd bij het onderwijs aan
zwakzinnigen te Amsterdam.
De heer J. Swart, proponent te
Haarlem, heeft het beroep naar de
Doopsgezinde kerk te lidndeloopea en
Koudum aangenomen.
4 Augustus is de heer A. v. Nierop
25 jaar Ln dienst bij de Gemeente-rei
niging.
Gedetacheerd. De res. 2e luit.
K. A. M. Edelkoort, der Xe lui Bri
gade, wordt met ingang van 1 Augus
tus as. gedetacheerd ten bureele van
den commandant der le Divisie te
's-Gravenhage.
DE LOODGIETERSSTAKING.
Het bestuur van de Lood- en Zinkwer-
kersvereenigmg „Door Eendracht
Sterk" deelt ons mede, dat de persoon
tegen wiens houding oen manifest is
verspreid, niet werkte voor zijn va
der, zooals ons door de politie was
meegedeeld, doch voor een anderen
patroon ts Sloterdijk werkzaam was.
VREDESSPELD. Vandaag werd
het vredessüeldje van den N. A. O. R.
hier ter stede verkocht. Een aantal
meisjes en jonge dames boden het in
alle straten aan en od menige jas of
mantel zag men het zilveren speldje
prijken. Een tniflfortuintje was. dat
Zondag een andero vereeniging óók
bloempjes tqn verkoop had aangebo
den en of iedereen twee dagen achter
een een bloempje wilde koopen. staat
te bezien. Toch 'hopen wij, dat de af-
deeling Haarlem van den N. A. O. R.
een mooi bedrag naar Den Haag zal
kunnen zenden.
STATIONS INLADING GROEN
TEN. De Minister van Landbouw
heeft bepaald, dot aan de in zijn be
schikking van 28 Juni bedoeld© lijst
van stations, waar inlading van
groenten onder ambtelijk toezicht
kan geschieden o.a. Haarlem is toe
gevoegd.
ZWEMSCHOOL. De temperatuur
van het water in de Zwemschool aan
de Houtvaart was hedenmorgen zes
uur 65 er., hedenmiddag twaalf uur
66 gr.
ORGELBESPELING in Groote-
of St. Bavokerk op Dinsdag 1 Augus
tus 1916 des namiddags van 1—2 uur
door den heer J. P. Meeth.
Programma- 1. Prélude, Louis
Andlauor; 2. Fugue, J. Boulay; 3.
ChoraJ varié, Gabriel Garbet; 4. a
Prélude, b. La fille aux cbeveux de
lin, Claude Debussy, 5. Fantaisie sur
deux Cantiques de Noël, B. Messerer
6. a Paysage, b Berceuse. Joseph
Bonnet, 7. Grand Choeur, Paul Fau-
chey.
UITSLAG der veiling van onroe
rende goederen, gehouden in .het No
tarishuis te Haarlem op Zaterdag 29
Juli 1916, des avonds na 5 1/2 uur. 1.
Een Huis en erf aan de Molenstraat,
get Na 34, 2. Als voorgaand, get.
na 36. Perceolen 1 en 2 gecombi
neerd, P. Rolnierse q.q., f 2980. 3. Een
huis en erf met afz. opg. Bovenwo
ning aan de Esschildet straat, get.
26 zw. en rood, Gebrs. v. di Pol, f 3785
4. Vier naast elkaar gelegen woningen
met halve gang aan de Bannesteeg,
get 10 E, F, G en H. 5«. Als \oorgaand
get no. 10, D, C, B. en A. Perceolen
4 en 5 gecombineerd J. Wallig, f 1245.
6. Eon huls en erf aan de L. Hoe
ren straat, got. No.23, Reinierse f 920.
8. Een huis en erf aan het WTlsons-
plein, get no. 5. Uylenburg, f 3910.
9, Een huis en erf aan de Vakeikoop-
steeg na 3. J. H. Bierboom, f 435.
RAAD VAN BEROEP ÏE HAAR
LEM. Ongevallenwet.
Tor terechtzitting van 28 Juli 1916
werden o.a. behandeld de zaken van
1. J. W. v. VV., te Haarlem, die op 30
November 1914, werkzaam in dienst
van de werf „Ccnraxi", aldaar, bij liet
overhalen van 'n dryvendeu bok, door
een ongeval werd getroffen, tengevol
ge waarvan de midden- en de ring
vinger van zijn rechterband werden
afgekneid. Laatstelijk werd hem te
dier zake door het Bestuur der Rijks
verzekeringsbank eene geregelde
re nee toegekend van f 0.46 12 per
werkdag, berekend naar eene invali
diteit van 25 pCt. Klager is van mee-
ning, dat zijn arbeidsongeschiktheid
op minstens 40 pCt. moet worden ge
steld en verzoekt daarom verhooging
van de hein toekomende schadeloos
stelling. 2. J. V., te Haarlem, die op 7
Februari 1916, behulpzaam bij het
lossen van eert schuit steenkool van
de liaariemsche Sodafabriek, bij het
naar boven loopen op de trap uit het
ruim een stuk steenkool op de linker
hand kreeg, tengevolge waarvan de
Iinkerpmk ernstig ver-wond werd en
hij den arbeid moest staken. De door
hem te dier zake aangevraagde scha
deloosstelling werd door het Bestuur
der Rijksverzekeringsbank geweigerd,
aangezfen het lossen van bedoelde
schuit door J. V. en zee anderen was
aangenomen tegen 70 cent per ton,
terwijl de huur van de beuoodigde
malrialen door hein en zijn motie af
leiders gelijkelijk werd K-taald en hij
dus tijdens 't ongeval niet als werk
man in den zin der wet werkzaam
was. Klager meent van wèl ep ver-
z.i-^kt daarom alsnog toekenning van
de gevraagde schadeloosstellingen. 3.
J H., te Schoten, die op 29 Januari
1916, werkzaam in dienst van de tim
merfabriek „de Phoenix", bij het za
gen van een eiken balk op een elec-
trlsch gedreven oirkelzaeg, met do
rechterhand in aanraking kwam met
de zaag, tengevolge waarvan pink cn
duim werden afgezaagd. Laatstelijk
ontving hij in verband met dit ongeval
een voorloopig© rente van 0.49 per
werkdag, berekend naar eene nl-
beidsong-eechiktheid van 35 pCt. Kla
ger vindit dit te laag. Zijn vroeger
werk kan hij niet meer verrichten;
thane is hij keetjongen, waardoor hij
alechts f 0 10 per uur verdient tegen
vroeger (0 22 per uur. Ilij echat zijn
arbeidsongeschiktheid op 50 pCt. en
verzoekt daarom eene rente van 35
pCt van zijd dagloon. Na verhoor van
deskundigen en getuigen werd de uit
spraak in deze zaken bepaald op 11
Augustus 1916.
Het beroep van T. v. H., te IJmul-
den. werd niet ontvankelijk verklaard,
omdat het te laat was ingediend. Da
aan L H., te Haarlemmermeer toe
gekende rente van f 0-31 1/2 werd ge
handhaafd. Het verzoek om schade-
looeste.iing van H. v. R., tc Haarlem,
werd afgewezen. De beslissing van
het Bestuur der R. V. B. in zaKe fa.
B D. de V., te Haarlem, werd beves
tigd. aangezien het bestaan van eettfl
firma niet kon worden aangenomen.
Ouderdomswet. De verzoe
ken om ouderdomsrente van S. 8. cn
B. N beiden te Velsen, werden afge
wezen, aangeziien de aanvrage om
rente te laat bij de betrokken Uomo-
CominLsble was ingezonden. De ver
zoeken van E. M., echtgenoote van J.
S. en J. v. d. E, beiden te Haarlem,
werden afgewezen, aangezien door
vérzoekers geen loondienst was ver
richt in den zin der wet. Het verzoek
om ouderdomsrente van wed. J. K.t
to Beverwijk, werd afgewezen, aange
zien familiehulp met kan meetellen
voor arbeid, in den zin der Invalidi
teitswet.
KNAPENVEREEXIGING pOBAD-
IA". Maandagmorgen om ongeveer
uur zu-len van de Knapenverceni,
ging ..Obadja", onderafd. der llaarl.
Jongelingsvereeniging Pred. 12 vers
la, een 86 ieden onder ieidmg van
5 leiders vertrekken naar Ilocnderiooj
om daar een week te gaan kampoeren
in het Jongenskamp van het Neder!.
Jongelingsverbond. Van het gebouw
Lange Margarethaetraat wordt met
begeleiding van trom, hoorn en eon
50 kleppers gemarcheerd naar het
station. In de afgeloopen week kam
peerden in het kamp reeds 180 jon
gens, waaronder 18 van de Knapc-n-
vereeniging „Beth-el", hier ter etede.
Het weer was buitengewoon mooi en
er kon volop van het heideleven geno
ten worden. Zwemmen, wandeltoch
ten, spelen en een laropionoptocht des
avonds door het dorp staan op nel
program. Zaterdagavond hopen de
jongens weer in Haarlem terug 10
keeren.
6)
M Ij n V ader.
Toen mijn vader na vereeniging d<
gemeenten Spa&rnwoude en Huar-
lemmeriiede ook over Houtrijk en
Polauen burgemeester werd, was Mr.
C. Fc-ck ais burgervader uit Wijk-bij-
Duurstede naar Haarlem als burge
meester gekomen; do heex C. van Lec-
ficP> vader van den lateren burge
meester van Heemstede, Jhr. Mr. D.
van Leo nep, thans lid van Gedepu-
tearde Staten van Noord-Hol-
lanti, was in dat ambt te Hoem-
etede en Jean Louis van der
Barcli was burgemeester van Zutd-
Schalkwijk. Mr. J. P. van Ainers-
foordt vervulde de lastige post van
Burgemeesteri te Haarlemmermeer.
Met de gemeentebesturen van Haar
lem en Zuid-SchaLkwijk had het ge
meentebestuur van Haariemmeriiede
Spaarnwoude aanhoudendste be-
trekkingen; alle burgemeesters waren
met elkander bevriend, hetgeen niet
weinig bevorderlijk was aan een
vlugge afdoening van zaken.
Uit die periode dat Mr. C. Fock
burgemeester te Haarlem was, in de
kracht van zijn energie, zijn manlij
ken leeftijd en zijne voortvarende
pulariteit stond, zijn mij door mijn va
der verschillende staaltjes van bureau
envt.sclje zuivering meegedeeld. Sleur
®n slentergang waren Burgemeester
"ock een gruwel. De latere Bur
Kemeester van Amsterdam. M;
Wéter van Binnenlandsche Zaken
en Commissaris des Konings in
Zuid-Holland heeft zich in do
richting dier bureaucratische zui
vering hlijven voortbewegen. Treu
zelende ambtenaren of zich op zijn
elf-en-dertigat voortbewegende bu
roaucratcn kon hij niet zetten. Daar
entegen maakten chefs en ambtena
ren van allerlei rang, die het bureau
cratisch raderwerk in vlugge bewe
ging hielden en hun dagelijkschen ar
beid opgewekt verrichtten zoowel on
der Burgemeester Fock als onder MJ
nJster en Commissaris Fock snelle
promotie.
Ik zal later, mijn ambtelijk leven
besprekend, gelegenheid hebben op
dienkaraktertrek van Mr. C. Fock
terug te komen met betrekking tot mij
zalven. Door hom werd, meestal zon
der aanzien des persoons, gericht ge
houden over onbekwame ambtenaren
van welken rang of staat. Als Minis
ter liep hij echtor, gelijk zoovele op
volgers van hem aan het Departement
van Binnenlandsche Zaken aan den
band van den vermaarden Secretaris-
Gen crttal Mr. Paul Fredcrik llu-
brecht. Slechts Thorbeckc, dio den
Secretaris-Generaal Ignoreerde en
Heemskerk Senior, die hem bruskoer-
do, durfden zijne bijzondere autocra-
Uo weerstaan. Een even grcot auto
craat als hij zelf, Tak van Poortvliet,
Minister van Binnen!aödsche Zaken
wordend, heeft hem naar den Raad
van State verplaatst. Altijd een mooie
rotraito voor een lastig Secretaris-
Géneraal. Er is mij van nabij verze
kerd, da hij in dat uitnemend gecon
stitueerd Staatslichaam de diepste
herinneringen heelt achtergelaten.
Maar toen Mr. C. Fock het bewind
te Haarlem over zijne Secretary amb
tenaren voerde, was er een onder hen,
die speciaal met mijn vader bekend
was, jarenlang vóór hij nog onder
den burgemeester Fock diende, na
melijk de jongeling L van der Eist
Azn, Als 17- k 18-jarig jonkman kwam
hij meermalen bij mijn vader aan
huis, aanvankelijk geheimzinnige pa-
pierrollen brengen, die later zich
ontvouwden ais tooneelroUen, uitge
schreven ten bat© van het werkend
lid der Rederij kerskamer Lourens
Jansz. Coster, bij welke van der Eist
tijdens repetitien em uitvoeringen de
rol van souffleur vervulde. Alle
werkende leden die op hein rekenden,
waren over den jeugdigen van der Els.
van ééne opinie; een brave, beste jon
gen van veel intelligentie en <een
pracht handschrift Mijn vader was
hoogelijk met hem ingenomen en in
formeerde steeds naar hem en toen
Mr. C. Fock het burgemeesterschap
van Amsterdam aanvaardde, nam de
ze den hoofdambtenaar van der Eist
naar zijn© nieuwe Secretorye mee.
Door deze daad van wèlovorlegde bu
reaucratie werd aan van der Eist
de weg tot een fraaie ambtelijke car
rière geopend, die zich over zijn groe
nen ouderdom voortzette, toen de Ge
meenteraad van Amsterdam hem op
63-jarigen leeftijd tot Secretaris der
stad benoemde. Zijne jeugdige inbla
zingen in de Costerstad eindigden
thans met het gesprokene van de
raadsleden in de Anistelstad te no
tuleer en.
Mooie promotie voor een souffleur!
Mijn vriend van der Eist heeft ook
mij eenmaal in mijne prille jonkheid
gesouffleerd. Er werd in de Rederij
kerskamer Lourens Jansz. Coster een
Tollens-avond gegeven en behalve
voordrachten van eenige zijner ver
zen, zou mijn vader ten gehoor© bren
gen de vertaling van De Vergan
kelijkheid, een godiebt van
Schiller door Tollens. Het ia een
nienspraak tusschen een vader en zijn
elfjarig zoontja
De rol van het elfjarig knaapje zou
ik vervullen. Het was een proefne
ming waaraan mijn vader zich sinds
dien niet meer waagda Ik was
dank zij de bescheiden, maar voor
mij toch verneembare inblazing van
Van der Eist, zeer g«>ed rolvast.
Mijn vader, daarentegen, haperde
telkens, was beangst voor mij en werd
ten slotte boos op den souffleur, die
hem bij sommige passages inblies,
waar hij zich sterk voelde, omdat ,,de
elfjarige knaap" in geruimen tijd
niets had te zeggen.
Naast die Rederijkerskamer Coster
bloeiden er toenmaals te Haarlem een
tooneelvereenigmg Melpomene cn
een Rederijkerskamer Apollo. Bij
de laatste mocht ik dikwijls met mijn
vader hespiteeren, gelijk bij eene an
dere tooneelvereeniging Union, waar
de eerste kantoorklerk mijns vaders
mijn veeljarige vriend Gerrit Reinïer
Groos, later meer dan 25 jaar chef
de bureau bij de firma E. H. Kre-
lage en Zoon, gastrollen ver vuhde.
Bij Melpomene zag ik in costuum
mijn vader en zijne vrienden optre
den in stukken van Wizelius, Hofdijk,
(De profecy der Starren), Schimmel
(Johan Wouters) S. J. y. d. Bergh.
Ik weet echter nog heel goed dat ik
de eerstemaal zulke tooneelverschij-
ningen in costuum volstrekt niet pret
tig vond en tot mijne moeder zei; ,,lk
vind het heeJemaal niet mooi; ik
schrik van papa". Dat was toen mijn
vader als Carthaagsche Hanmbal
verkleed en gegrimeerd allerlei
klanken en woorden van smart, haat
eu wrok tag«n Rome uitstiet, waarbij
de toeschouwers in de handen klap
ten en Ik bedroefd werd dat mijn
vader zich in die en die houding, dat
en dat gewaad en met d;en en dien
gezichiswrong zoodat ik hem niet
meer als m ij n vader herkende
den volke vertoond a
lk was altijd blij als ,,het pleziertje"
over was. Bij Lourens Coster als ik
mijn vader in rok en witte das zag,
ging bot; maar in Melpomene in cos
tuum ging, het voor mijn gevoel, niet.
Dat vond ik ergerlijk. En ik herinner
mij dat, wanneer dan een der volgen
de dagen op de Franeche school de
jongens tot mij zeiden: „M ij n pa
zogt dat jou' pa zoo mooi komedie
heeft gespeeld' ik dan kregelig
wegliep en hun toebeet: „Zool" er.
nog wat
lk heb nooit van dilettant komedie
spel gehouün. maar allerminst gelijk
ik het toenmaals mijn vader zag doen.
Ik heb sedert dat oogenblik enke
le kinderen von acteurs en actrice©
leeren kennen, die precies dezelfldc
gewaarwordingen of nog sterkere
dan tk ontvingen.
Toen in do Westerkerk te Amster
dam op zekeren laten Octoberdag van
hert jaar 1859 het stoffelijk overschot
van de weldoenster van mijn vader,
mijne oud tante Engberdina, Gerar-
dina, Margaretha Smit, de type van
eene XVIIIde eeuwsche regentes,
werd neergelegd, zag ik hen» aan de
groeve staan, waar hij eenige woor
den ten laatst vaarwel sprak. Nog
meen ik den naklank zijner afscheids
woorden te hooren;
„Rust zacht, lieve moeder, vaar
wel. Misschien zien wij elkaar weer;
wie weet hoe spoedig?!'
Binnen een jaar tijds was hij haar
gevolgd en lei men hem op het Scho
terkerkhof ter rasta
Toen ik aan den avond van dien
somberen Octoberdag, als naar ge
woonte, in mijn slaapkamer neer
knielde en ander mijn moeders te
genwoordigheid mijn berijmd avond
gebed op zei, onderbrak zij mij bij
den regel:
„Spaar mijn. ouders en mijn vrie»
met de woorden:
Dat moet Je nu veranderen en
bracht zij snikkend uit:
Spaar mijn moeder en mijn vrien
den, want je vader..."
Het was of ik eerst toen begreep
dat mijn vader dood was.
F. SMIT KLEINE.