üimti's Dagblad
de diamanteue
tweede blad
Donderdag 3 Angastns 1916
Van de oorlogsvelden.
OP T WESTELIJK FRONT komen
de Engclscheu en Franschen in 't
Sorumegebiod vooruit, terwijl d-e Duit
schers l>ij Verdun eenige voordeeion
behaald Lobben. De Engelscheai vo.
derden ten Oosten van Pozières, do
Franschen boekten eenige terrein
winst bij Denleoourt en veroverd on
een versterkt werk dar Duitse hers bij
Hom en de hoeve Monacal. De Duit
schers wonnon bij Verdun terrein In
de bosachen von Vaux, Ohapitre en
Chenois; de Fransche staf erkent dit.
Kort samengevat leest men in de
Btafberichten;
Van den F ranschen staf: ,,Ten
Noorden van de Somma hebben de
f ranschen een door de Duitscliers
ewcldig versterkt werk genomen tus-
s hen het bosch vtoi Hem en de ivoeve
Mooacu. Ten Zujden van de rivier
is bet den Fran&clien bij een aanval
in de streek van Estrées gelukt, aan
Dultsche loopgraaf ten Noordwesten
van Denicourt te bezetten en gevan
genen te maken. Op den rechter-
Maasoctur is de strijd Dinsdagnaciit
aan hot front Vaux—ChapitreChe
nois met woede voortgezet Het ge
vecht heeft zich Oostwaarts uitge
breid tot luk bij de streek van Dam-
ioup. De Duischers hebben na een
reeks vruchteloose aanvallen, waar
van er enkele met ontwikkeling van
stikgas gepaard gingen, een weinig
terrein gewonnen in de bosschen van
Vaux, Chapitre en Chenois. Elders
zijn alle aanvallen door het Fransche
vuur tot staan gebracht-De Fran
schen hebben bij deze gevechten, wel
ke aan de Duitschers belangrijke ver
liezen berokkenden, een honderdtal
gevangenen gemaakt, waaronder 3
officieren."
Van den Engelse ii en staf: „Do
Engelschen zijn verder opgeschoten
ten Oosten van Pozières.
De Engelsche artillerie heeft de
laatste 2-4 uur in samenwerking met
't vliegkorps, 7 geschutemplacementen
en 6 munitiedepots bij Grandecourt
vernield en op andere punten van het
front geschutemplacementen".
Van den Duitschen staf..Ten
N. van de Som me vielen de geallieer
den Dnn-dag&vond met zeer sterko
strijdmachten, maar vergeefs, in het
vak Maurepas tot aan de Sonime aan,
nadat zij reeds 'emiddags bij gedeel
telijke onderneminigen tegen de hoeve
van Monacu door een enelLen tegen
aanval van drie Duitsöhe bataljons
een Moedigen tegenslag .hadden ge
had. Aan don "weg MaricourtClery
drongen, «ij door tot aan de volkomen
platgeschoten Du'iteche loopgraven.
De verliezen van de geallieerden zijn
voor aanmerkelijk. Ten 2. van de
Sonune speelden ziclh hij Belloy on
Estrèes gevechten af- Rechts van de
Maas maakten de Duitsohens ten W.
en ten N' W. van het werk Tüiauinone
vorderingen. 2ij namen het vooruit
springend© gedeelte van den berg ten
N.O van het fort Souville en duwden
de Franschen aanmerkelijk terug m
het bong woud en in het boschjo van
Laulfèe. Aan ongekwetste gevange
nen zijn 19 officieren en 923 man bin-
iiengehracbt. 14 machinegeweren zijn
geborgen."
In een beschouwing over DE RE
SULTATEN VAN DEN SOMME-
SLAG schrijft het Fransche blad de
Echo de Paris:
„Om de heteekenis van onze winst te
schatten, moet men niet rekenen
naar do uitgestrektheid van liet ver
overde terrein. De nieuwe laktkk
beslaat daarin, dat men het terrein
vóór zich meter voor meter vernie
tigt, het vervolgens opruimt, bezet en
organiseert tegen een terugkeerend
offensief van den vijand. Vandoor de
langzame vooruitgang, met kleine
sprongen. Het komt er op aan op do
zwakke plokken neer te komen en dat
doen wij. Er zijn in d© front-lijn pun
ten, die men knoopen kan noemen en
die om zoo te zeggen zudgpuntein vor
men, waar al de krachten van den
vijand op fatale wijze heen getrokken
worden. Verdun is zuik een zuig punt
geweest en er heeft zich nu een ander
gevormd aan do Somme. De Duit
schers zullen er eiken dag hun be
schikbare troepen been voeren. Het is
v*el minder van belang vooruit ie
komen dan de troepen van de Duit-
sciiers te vernietigen. Ons opperbe
velhebber streeft dat doel na en
*i>aart onze mannen zooveel moge-
Feullleion
17)
Hij was rvu heet en vuil gewonden.
Daarom deed hij zijn goed uit voor
het vuur, vva6chte zich en trok zijn
meuwe kieeren aan. Zijn eersto op
welling was, de oude plunje in het
vuur te werpen, maar hij bedacht zich
en maakte er een pakje van.
i'oen blies hij zijn kaars uit en ver-
het het huis. Hel was reeds negen uur
geworden de lijd was omgevlogen.
De winkels in Mile End Road wor
den laat gesloten. Hij had vergeten
wn das en -en paar kousen te koo-
pea. Dit verzuim herstelde hij mi en
hij kocht verder een warme, donker
grijze reisdekeu. en een paar meter
baai. een kluwen touw en een echaar.
Z>:n oog viel op een paar stevige,
'naar eenigszins versleten leer en tas-
«hen.
Die zijn goedkoop, ze: de winke
lier ami, elk slechts vijftien shilling.
Philip aarzelde een ©ogenblik, maar
nani z® pjeu e„ ging weg met zijne
mkoopen zonder verwondering te
hebtien opgewekt De winkelier wan
1 ijle. Hij. df© Fct laatst resorvelroepen
kan aanvoeren, zal overwinnaar zijn.
Wij hebben do zekerheid, dat wij dat
zullen zijn".
VERDUN EEN BERG VAN
KRACHT. De Fransche verde
diger van Verdun blijkt, volgens oen
bericht In de „Figaro" niet alleen
oen dapper en onversaagd eohlaot te
zijn, maar eveneons etn taalgeleerde,
en oudheidvorscöer. Gedurende de
werkzaamheden in de onderaardsclie
verttijven van den staf en het gar
nizoen, lieeft hij overblijfselen ont-
dekt van zeer oude vestingwerken uit
den Koitisch-Rouieirisehen tijd. Uiv
inschriften, welke hier en daar ge
vonden zij.n, heeft de conunumlant
van Verdun ontdekt, dat de oorspron
kelijke naam van de stad „Firdum
was. Fir is de Latijnse he naam van
firmus (krachtig, sterk, stevig) en
dun of durn beteekent in het Keltisch
borg of heuvel. Firdun en Verdun zou
dus lieteekenen berg van kracht, een
iiaaun dien de stad zeker niet ten on
rechte draagt.
OP 'T OOSTELIJK FRONT is do
opmar9ch der Russen niet verder ge
gaan. De Russische stuf meldt
dat de toestand onveranderd ia an
dal aanvallen der Duitschers en Oos
tenrijkers zijn afgeslagen.
De D u i t e c h e staf bericht „Ten
55.W. van Pinsk herhaalden zich de
ondernemingen der Russen aan weere.
kanten van het Nobelmeer met ver
sterkte strijdkrachten. De aanvallen
breidden zich ook uit lot de streek
van I.oebieezow, aan de Slochod. De
Russen werden glad afgeweerd Ver
e-jheidenc Russische aanvallen in de
Stochod bocht (ten N.O. van den
spoorweg KowelBorno zijn reeds in
het afelintingsvuur gebroken. Steeds
opnieuw liepen de Russen storm, zon
der zioh te bekommeren om groote
verliezen aan menschen, tegen de
Witlnioz- en Turya-stellinigen Al hun
inspanningen bleven vergeefsch. Dij
liet Bothmerleger mislukten gedeelte
lijke aanvallen van de Russen legen
Wisniowzyk (aan de Strypa) en bij
Welesniaw (aan de Koropiec)."
De Oostenrijkscho staf
deelt ongeveer 't zelfde mede. Allo
atvn vallen der Russen zijn afgeslagen.
VON HINDENBURG OPPERBE
VELHEBBER IN HET OOSTEN.
Officieel meldt 't Wolffbureau uit Ber
lijn: „Tijdens het verblijf van den
Iuilochon keizer op het oostelijk front
ia in overleg met don keizer van
Oostenrijk een nieuw® regeling ge
troffen voor de bevelvoering, die re
kening houdt met de door het alge
legerbesturen zijn verschillende leger-
pen toestand. Op grond een or over
eenkomst tusschen de beide opperste
legerbesturen zijn vrsclüllende leger
groepen der centralen ter verkrij
ging van eenheid in leiding en ge
bruik onder opperbevel van maar
schalk von Hindenburg geplaatst
OP T ITALIAANSCH-OOSTEN-
RIJKSCHE FRONT. Do 1 t a I i-
aansche staf deelt mede: .Nadere
berichten over het gevecht in het
Astico-dai doen uitkomen, welk een
zwaren tegenslag de Oostenrijkers
hebben geleden. Na een hevige be
schieting van hot geheels Italiaansche
front tusschen'het Toro- en het Aasa-
dal, deden de Oostenrijkers afleiden
de aanvallen op den Monte Seh'ggio
en in do vlakte van Castelletto, terwijl
zij mot zeer sterke strijdkrachten te
gen stellingen op den Monte Cimone
stormliepen. Zij werden overal met
zeer zware verliezen teruggeslagen".
De Oostenrijksche staf go-
waagt van eenige aanvallen der Ita
lianen die afgeslagen zijn.
Minister Asquith over de
•Hsaae in de centrale rijksn.
Koutor seint uit Londen. cUu minis
ter Asquith ui het Eugolsclie Lager
huis een groote redevoernm hield.
Eerst zei hii iets over
de economxsche conferentie te
Parijs.
HU deelde mede. dat het doel van En
geland. koen ihet den stoot eaf tot de
conferentie, in de eerste plaats was.
den viiand er van te overtuigen, dat
de geallieerden besloten waren don
oorlog te voeren met volmaakte een
heid. zoowel in economisch als in
militair opzicht, en In de tweede
plaats voorlbereïdiiuzen te treffen
voor de periode na het sluiten vim
don vrede, met het oog op die bekende
houding van Duitschland. Duiitsoh-
land zal na den oorlog door deivzedf-
dwn ceest bezield blijven. Het organi
seert «iin industrieën reeds voor een
uuïival on de markten der geallieer
den en voor een kradhtigon. zoo mo
gelijk succesvollen aanval o© de
markten der neutralen. Het was een
van de allernoodzakelijkste voorwaar
den van den vrede, dat België. Servië,
het bezette deel van Frankrijk en
Polen materieel en economisch her
steld moesten worden. Asquith legde
hier der. nadruk op. maar verklaarde
dat liet aan de discretie van elk der
geallieerden was overgelaten, zijn
mui po! Uek te volgen en de moties
in8ar al te blijde, zoo laat nog zulk
wu goeden klant te hebben gehad
De jongen haastte zich terug naar
Johnsons Mews en bereikte zijn do
micilie weer zonder eendgvongeval.
Met bedruip van baai, schaar en
touw waren de twee valiesjes spoedig
gepakt met stukken van don meteoor
en de reecbs klaargemaakte papieren
pakken. Toen elk valies ongeveer
veertig pond woog, vulde hij de over
gebleven ruimte niet opgerolde cou
ranten en sloot ze. Hij dacht, dal drie
grootere leereai valiezen de rest van
den meteoor wel konden bevatten.
Daar hiij dan volgenden dag genoeg
te doen zou hebben, wilde hij dien
avond nog doen, wat hij kon. Drie
maal ging hij uit en kwam iccteren
keer niet een tamelijk groot valies
terug. Hij betaalde daarvoor twee en
een half tot drie en een half pond en
kocht altijd tweedehandsgoed.
Toen hij het vierde valies gesloten
en do riemen dichtgegespt had meen
de hij voetstappen te hooren, Om zoo
Iets zou hij zich een werk geleden
ntct hebben bekommerd, maar nu was
het heel vreemd. Hij nain nu de va
liezen een voor een op en droog ze
sricf naar het kleine waschhokje,
want er was geen luik voor het voor
venster, alleen een oud. vernieten
gordijn over de benedenruitcn. en hij
w coachte met, dat de een of andere
nachtelijke zwei ver bij Iwiu ia wu
in daden om te zetten. Deze mo
ties. verkleurde AoquiUi. waren
niet tenon <le neutralen
tr c r i ch U In neutrale ianden. in
het bijzonder tn Amerika, was vrees
crorekomen. dat de moties toren neu
tralen waren eericht. maar dit was
met het eeval. De moties beooeden de
noodzakelijke maatrwrelen van zelf-
verdedürim? teczen de economische
acr.-^sie. die de 1 evensbei ane en der
troal lieerden bed reisde. Bii bel uit
voeren van deze maatrecalen zou
echter al het mozeJifke iredaan wor
den om te waarboriTon. dat neutralen
er wen nadeel van ondervonden.
Verder deelde Asquith een en an
der mede
over den nood in Duiltchland.
De vertegenwoordigers der onzijdi
ge landen en Dintachtand ontvangen
levensmiddelen, uit het buitenland
te02«zonden, omdat in het land zolf
niet ccnocE te krijsen is. ..De verha
len van reizigers zijn natuurlijk
eenitrszins tegenstrijdig en in vele
gevallen onbetrouwbaar, maar stellig
de groote meerderheid vnn dio. welke
mij bereiken, wijzen er op. dut er de
Uiterste ontbering wordt geleden.
Duitschland deed verleden jaar oen
georganiseerde poging, om vreemde
toeristen in den waan G brongen. rlat
alles goed ging met Duitschland. Dit
hoeft man onoegeven en zelfs bezoe
kers van eerste klas hotels worden nu
even karig bedeeld Als de rest. F.en
Amerikaanse)i handelsman, vervolg
de Asquith. die onlangs een bezoek
heeft gebracht aan ziin Duitsche
vrouw en familie in een groote in
dustriestad in Saksen, vertelde aan
een var. miin vrienden, dat de toe
standen in de laatste naar weken on
metelijk veel slechter waren gewor
den en dat de ziekte van zijin gezin
'rechtstreeks moest worden toege
schieven aan tiet gebrek aan voedsel
en d>e algemeone. slechte levens
omstandigheden. Inderdaad waren
deze aóó slecht geworden, dat hij be
sloten had. ziin bloeiende zaak er aan
te gevem en Duiiteóhland geheel te
verlaten, daar 'hii van meenJng was.
dat het lainid in zulk een jamm«rlii-.
ken staat verkeerde, dat het zoowel
financieel als moreel bankroet was
en dat geruim en litd na (len oorlog
zon blijven.
Een beleend neutraal bankier, dien
men een jaar geleden had hooren
zeggen, dat hii niet kon besriipen
waarom wi> een groot offensief waag
den. daar wii. zonder een regiment ie
verplaatsen. Duitechland er onder
hadden, zooais hif bet uitdrukte, ver
klaarde. dat de econonnsohe druk
od Duitscliland zoo ondragelijk werd.
dat het *t uiterliik nog een jaar kon
uithouden. Als eeoi overtuigend be-
wiis van het bona fide van den ban
kier tn kwestie, verneem Ik. dat hij.
hoewel hii een jaar geleden de uiter
ste voorzichtighesd aan den dag leg
de in verhand met finnnclcele opera
ties met Engeland, tlnans een open
en biiiia onbegrensd crediet heeft ge
opend aan een welbekende Loeiden-
sche bank.
Een buitenlandsdh koopman, die
vele maanden geledcai gelogeeni heeft
in het beste hotel te Hamburg, ver
telde onJoners aan een vrland van
mii. dat boter, molk en suiker daar
zoo goed a.ls nk-t te krilgen waren en
dat. als liii dan kollner vroeg, waar
om bet er niet was. liet antwoord
luidde ..Die vervloeide Engelsohen".
Een kuiken, verklaarde hij. kostte 27
Mark en een mageire gans 40 Mark.
Vleesch kon men ongeveer eens in de
veertien dagan krijgen. De aardappel
oogst was een mislukking en de
aardappelen waren slechte goed voor
varkensvoer.
Uit brieven van Duitschers.
De algemeens toon van de brieven,
die od FRW^evangenen gevonden of
hij de post cmdersohout ziin. is pessi
mistischer dan ooit. De volgatuie zin
nen. od goed geluk genomen uitdon
derden brievan uit alle deelen van
Durfschiand. geven een sprekend ge
tuigenis van he* liiden van hen. die
ze schreven
..lederen morgen hij het opstaan
bevangt ons oonieuw de ongerustheid
over ons dageliiksch brood. Den gan-
schen dag moet men l.een en weer
loopen om wat te koooen en 's avonds
gaat man hongerig naar bed. 's mor
gens s'aat men hongerig od en er is
u.ets te eten. Alles is zóó ingericht,
dat men nog net niet van hongefrbe
hoeft om te komen, maar er zuu al
velen onder ons gestorven."
„De nood te Berlijn te uribe6chriife-
lijikwii ziiia die wunhoop naibij. Hon
ger kwelt en wii. Duitschers, moeten
thans honger liiden."
„De honger doet zich hier te Keu
len gevoelen. Engeland heeft het niet
izoo mis gehad met ons uit te honge
ren."
- ..Als de oorlog nog drie maanden
duurt, is het niet ons gedaan. Het is
e«n vreeseliike tiid voor Duitschland.
God straft ons zwaAr."
..Wij leven sn een ontzeUenden tijd.
Er is geen eten meer."
Er zijn nog geen stellige aanduidin
gen te krngen. dat de schaarschlicid
van voedsel eenigv waarneembare
ïiitwerkin? lieeft gi-Jm.l op
gluren en zooveel koffers in zulk een
armoedig verblijf zou ontdekkeu-
Toen het vierde valles was wegge
bracht, bleef hij een oogenblik slaan
luisteren. Hij hoorde niets meer. Toen
begon hij het vljfdo valies in te pak
ken en legde or juist het laatste pakjo
met erts en diamanten in, toen dst
losging en eenige stukken er uit rol
den. Een groot «tuk erts wiel uil el
kaar on bevatte als kern een ruwen
diamant, haast ,zoo groot sis een
hoenderei.
Philip glimachite, «toon hij -dadit aan
zijn pocherij tegenover lsaacstein. Als
die steen vlekkeloos was, moest hij
een van de wonderen der schepping
zijn. Zonder een bepaalde reeïesn elak
hij hem in zijn zak en ging voort het
losgeraakte pakje weer vast te ma
ken.
Eindelijk was hij gereed- Het valies
lag open op den vloer, toen de ge
dachte bij kan opkwam, dat hij al
die moeite van het versjouwen dier
zware dingen had kunnen vermijden
door eenvoudig een paar maler baai
voor het venster te spijkeren.
Het was nu echter nog niet te laat,
om dit verzuim te herstellen. Hij zag
naar het venster om te berekenen,
hoeveel baal hij moest afsnijden en
bemerkte een goziebt een onheil
spellend. ruw, verdacht gezicht dat
over de gordijnen naar hem loerde
'l rantsoen der soldaten
aan het front. Tooti zijn er onmisken
bare teek enen in lalriike brieven, wel
ke ons In handen ziin gevallen, dat
de aoldaten tn de loop-raven niet aoo
goed gevoed worden ate het geval is
geweest Ben brief, gevonden od oen
Duitsch soldaat, bevat den volgenden
zin „Je moeder heeft me je laatste
briefkaart laten zien. waarin je zegt.
dat ie in de loopgraven bent en hon
ger liidt". terwiil een soldaat die den
SOsten Juni naar huis ach roef. zeide
„Zend mif alsfcblicft moer "akies. ik
(heb honger."
Een deserteur uit den Elzas. die er
in geslaagd was naar Zwitserland te
ontsnappen, verklaarde, dat de Dult
sche troepen eenugen tijd geleden, een
week lang, op minder rantsoen wer
den gesteld. Uit een andere, meer be-
trouWbare bron, vernemen wij. dat,
terwijl «Ie soldaten tn de eerste linie
goed gevoed worden, en een goede
portie vleesch krijgen, zij die in de
reserve zijn, minder goed gevoed wor
den en hel op zekere dagen zonder
vleesch of vet moeten stellen, terwijl
het vleesch dat zij krijgen, grooteri-
deete paanleiivlee6dh is. Ten slotte
komt de volgende passage voor in een
brief die op een krijgsgevangene is
gevonden„Hel is bedroevend, dat
gewonde soldaten niet genoeg te eten
hebben. Ik heb van thuis gehoord,
dat je ook in de loopgraovn bent en
niet genoeg te eten krijgt"
Gebrek aan zeep.
De ontberingen waaraan de Duit
schers thans onderworpen zijn, is n!et
langer beperkt tot voedsel alleen.
Zeep bijna even noodzakelijk voor
de gezondhe'd als voedsel en sinds
eenige maanden stapelen zich de be
wijzen op, dal er zoo iets als een
zeep-nood bestaat. Het behoeft geen
verwondering te wekken, dat een re-
geertngsorgaiiisatie, die slechts ten
gevolge had, dat er toestanden wer
den geschapen, die niet veel verschil
len van verhongering voor een groot
aan tad stedelingen, het voorwerp
wordt van scherpe critiek Het gevoel
van misnoegen wordt verder versterkt
door de meaning, dat bet lijden in niet
geringe mate liet gevolg ls van Het
fett, dat de toestand geëxploiteerd
wordt voor 'het geldelijk voordeel van
de agrariërs en andere producenten.
Voor den socialist is do Junker een
bijna even groote vijand als de ge
hate „Rnjrliinder". Socialistische spre
kers, bladen en manifesten uiten be
dreigingen van eon volksopstand on
zeggen dat de uiterste grens van het
geduld bereikt is. De veroordeeling
van Licbknecht kan niet nalaten den
toestand nog «nietiger te maken. Het
is onmogelijk de juiste waarheid vast
te stellen, maar er is genoeg bekend
om er zeker van te zijn, dut de stem
ming onder hel voik den heerschare
in Duilfohlend ernstige ongerustheid
moet baren
Verder hadden
ernstige onlusten in Duitschand
piaats in vele deelen van het Duitsch e
Keizerrijk. Zoo wordt molding ge
maakt van onlusten te Berlijn, Char-
loitenburg. Bronswijk, Magdeburg,
Ke.ulen, Coblenz, Aken, Duisburg.
Braalau, Kiel, Dresden, Leipzig,
Chemnitz, Muuciien, Neurenberg. Es
sen en Dilsseldorf. Militaire macht
moest opgeroepen worden om de orde
te herstellen eri in sommige gevallen
is het noodig geweest om maohmege-
weervuur togen de menigte te keereu.
Deze opstootjes te beschouwen als *t
Degin van oon revolutie zou echter een
ernstige fout zijn, daar het moeilijk
te gelooven is, dat revolutie verwekt
kan worden in een land, waar de
geheele manivdLijke bevolking tot 50
jaar toe onder de wapenen is en 90
van de menigte, die aan de onlusten
deelneemt, uit vrouwen en kinderen
bestaat De Duitscbe natie zal honger
en etende gaarne verduren zoolang
het blijft gelooven in de eindoverwin
ning en de regeering doet haar uiter
ste best om dit geloof te versterken
door de verandering, die in de mili
taire situatie heeft plaats gegrepen,
te verbergen of in ieder geval als van
weinig bet eekenis te beschouwen,
maar toch kunnen we er zeker van
zijn, dat de misleide massa van het
Duitscbe volk niet onder den indruk
moet komen van feilen als den op
en arsch der Russen, het échec der
Duitschers voor Verdun, het offensief
der geallieerden aan het Westelijk
front cn den terugtocht der Oosten
rijkere voor den Itahaaneohen tegen
aanval
ln Oostenrijk-Hongarije.
Ofschoon er een diep stilzwijgen
bewaard wordt over hetgeen er ge
beurt in de dubbel-monarcble, niette
min kunnen we bespeuren, dat er in
Hongarije groote verbittering
heer&cht tegen de regoerüig en tegen
de Oostenrijksche generaals voor de
wijze waarop zij den oorlog voeren.
Voorgeeteld is, dat rij die verant
woordelijk zijn voor de huidige ram
pen ter verantwoording zouden wor
den geroepen en het parlementsge
bouw te Boedapest is het tooneel ge
weest van buitengewoon heftige too-
neelen. Hot ligt niet op onzen weg de
militaire gebeurtenissen te bespro
ken, voor zoover rij niet direct een
deprimeerenden invloed op het m>
HOOFDSTUK IX.
Een beslissend gevecht.
Het zou dwaas zijn te ontkennen,
da; Phüip bij dat gezicht zeer ont
steld was. Hij was een dappere en
vastberaden jongen, maar de stilte,
het geheim het afgelegene var.
Johnson's Mews maakte de ver-
sohijntng, welke onder alle omstan
digheden reeds angstwekkend genoeg
zou zijn geweest, nog dreigender en
gevaarlijker voor hem op dat oogen-
bi ik. Hij herinnerde zich niet den
man ooit te hebben gezien. Dit weer
zinwekkend gezicht was ook niet ge
schikt om spoedig te worden verge
ten. Een dik hoofd met uitpuilende
met bloed beloop on oog en, een
wreeden mond, een grooten, gebroken
neus de geestkracht in zijn trekken
ontaard door drank en misdaad
zoo zag liet gelaal er uit, dat stijf
naar don jongen gluurde.
Zij staarden elkaar lang aan. De
bLk' van den man ging van Phtlips
gezicht naar zijn kleederen. en bleef
rusten op het open valies aam zijn
voet. Er log een uitdrukking van
verwarring in als van iemand, die
nauwelijks kan gelooven, wat hii ziet.
Ondanks zijn ontsteltenis begreep
Philip terstond, dat het beete. dat
bij kon doen, was zich verontwaar
digd te toon en.
Hola, gij daar! riep bij. Wat
reel van den Tijand uitoefenen en-
hem minder geschikt maken om liet
lijden en de ontberingen die wij hem
opleggen to doorstaan, maar ik ge
voel op het oogenblik, dat wij thans
getuige zijn van het begin van dat
militaire succes :ian den kant der ge
allieerden, dat ik altijd beschouwd
heb al» de noodzakelijke vooriooper
van do economische uitputting, zoo
wel in Duitschland als Oostenrijk-
Hongarije. Zoolang de vijand nog
vertrouwt de overwinning t© zullen
behalen, zal hij zijn riem wat nauwer
toehalen en alle ontberingen dragen
als een, zij het dan ook minder aan
genaam middel om to; bet succesvol
einde t® geraken, maar is eenmaal
dit vertrouwen verdwenen, of ernstig
geschokt, dan, maar ook niet eerder
dan op dat oogenblik zal de econo
mische druk zich doen gevoelen en
«al rlie ontevredenheid dor massa's
de heorschende klassen de macht om
wringen. Naast den uitslag van het
Russisch offensief is de vraag, die
ten nauwste verband houdt met het
lot van de dubbel-monarchie, de
kwestie van de uitkomsten van den
a.a oogst. De meerlingen over de
uitkomsten van dezen oogst loopeai
zeer uiteen, maar algemeen geeft
men toe, dat de oogst geleden heeft
van het ongunstige weer in de eerste
helft van Juni. De oogst zal in alle
geval niet meer dan middelmatig
zijn. ook al verbetert het weer aan
merkelijk. Meer dan een goede mid
delmatige oorzst is niet te verwach
ten. Volgens het laatste bericht uit
Hongarije, van 3Ü Juni, zal de oogst
in t laagland naar men vreest bene
den de doorsnee blijven. Een lion-
gaareclie autoriteit schat den hoe!on
oogst in Hongarije dit jaar op 15 tot
20 procent van dien van 1915, don
euikerbicJtoogst op 60 procent min
der.
De nijverheid on de landbouw heb
ben met zooveel gebrek aan werk
krachten te kampen dat graaf Tisza
openiijk heeft erkend, dat de regee
ring de millioenen mannen, die door
den oorlog aam den arbeid zijn ont
trokken, bij Jonge na niet kan ver
vangen. ln de argeloopen maand is
overtuigend gebleken hoeveel gebrek
er in alle deelen van Oostenrijk-Hon
garije heer&cht. Volgens een mode-
deeling van het Ween ache gemeente
bestuur is het aantal menschen aan
wie kosteloos eten wordt verschaft ln
openbar© keukens van 10.450 in Octo
ber 1914 gestegen tot 54000 aan 't
eind van Mei jl. In Ween en ls de
prijs van het kalfsvleescb 12 kronen
per K.G., van varkensvieeech 11 kro
nen, suiker, ulechts in beperkt® hoe
veelheid verkrijgbaar op sulkerkaart,
12 kronen, koffie 10 kronen. In Mo-
ravië en Sileoië is alle wild opgevor
derd en 't meeste vee geslacht. Te
Ween en is er tijdelijk stagnatie ge
weest m de voorziening mot maïs en
op het oogenblik wordt het brood ge
bakken van 25 pCt. tarwe-, 25 pCt.
rogge- en 50 pCt. gerstemeeL Te oor-
doelen uoar de officieel® Oostenrijk
sche prijsnoteeringen van Mei. is er
geen rijst meer in Weenen; het aui-
korsverbruik is opnieuw beperkt, de
prijs van vleesch blijft stijgen, er
heerscht melknood en het tekort aan
eetbare vetten wordt elke maand er
ger. Enkele dagen geleden hebben
Duitsch© bladen melding gemaakt
van de invoering van vetiooz© dagen
tn Oostenrijk.
Over den toestand In
Duttsehland.
Do „N. R. Ct.bevat oen verhaal,
geschreven door een onderdaan van
een onzijdigen staal, geen Nederlan
der, die in d® gelegenheid is geweest
iu dezen ooriogstijd in Duitschland
veel rond te kijken en die beschreven
wordt „als fijn opmerker en zeer
bezadigd man", „eerder Produitsch,
uit modelijden", maar „wiens nuch
ter verstand de zaken met groote
bixadigheid beeïhouwtHij schrijft
o.a.: „De oorlogsmoeheid, de z.g.
Kriegsuiilu&t, irokt als een niet meer
af te wentelen last op het geheele
volk. Deze moeheid heeft in de laat
ste maanden, teHs weken, zulke pro
porties aangenomen, dat men tegen
doze loonïlieid en afmatting niet
meer op kan. Van vrijwillig dienst-
neman is sedert het laatste halve
jaar al geen sprake, dat bestaat niet
meer, en degenen, die naar het front
moeten, trachten er zich op alle ma
nleren aan te onttrekken. De weer.
zin ia tot een vonstikkenden last ge
groeid, die alles overwoekert, door
geen ,,SU*g" meer t© keeren.
De psychische toestand wordt nog
verergerd door de groote verbittering,
die er ouder het volk begint te heer-
schou. Algemeen is de overtuiging
gevestigd, dat de regeering het gun
stige oogenblik bot het sluiten van
een voordceligen vrede, ui 't voor
jaar van 1915, heeft laton voorbij
gaan. Steeds sterker gedreven door
hebzucht, door overwinningsroes nou
liet juiste oogenblik verloren zijn ge
gaan, zonder hoop, het weer terug
te kunnen winnen. Deze meening is
zoo algemeen verspreid, dat de
steedB groeiende verbittering tegen
de rogcci-ings reeds uit dien hoofde
moet go?
Do man grinnikte. Hij scheen te
willen antwoorden, toen hij plotseling
zijn hoofd afwendde en naar den In
gang keek. Onmiddellijk sprong hij
weg en verdween onhoorbaar, met de
vlugheid van een kat. want de jongen
hoorde geen enkel geluid. Hij ver
dween eenvoudig en Philip begreep,
dat die spion zich tn de steeg verscho
len had .en op zijn kousen liep.
Dat was wat moois, zij-n verblijf
was ontdekt door een zwerveling of
misdadiger. Hij ergerde zich zeer, dat
hij niet eerder aan liet venster had
gedacht, waardoor het schijnsel vau
de kaars cm het vuur toch moest val
len. Hoe lang had die enen reeds naar
hom gekeken 1 Hij had zeker iets van
den Inhoud van het laatste valies ge
zien. Had hij hem ook de anderen
zien wegbrengen?
Philip begreep, uit zijne ervarin
gen al» krantenjongen, dat geheel
Londen nu bekend wae met rijn uiter
lijk an met het voorkomen en de
waande zijner meteoor-diamanten.
Die man had waarschijnlijk lange
artikelen over hem getezen. Was hij
niet van kleeding veranderd, dan zou
de vreemdeling zijne identiteit ter
stond hebt>eiv ontdekt, nu was de man
in onzekerheid, Waarom was hij weg-
geïoopen juist, toen hij iets wilde
rêggon? Had hij iet» gehoord? Welnu,
de deur was gesloten, en bet hui* al-
verkiaarbaar Is. Bovendien echter
worden de lagere volksklassen hoe
langer hoe radicaler in hnnr optre
den. Bij hen uit zich do verbittering
togen al wat boven hen staat; het
volk in de groote steden, vooral Ber
lijn, is in grooto gisting. De twee-
ring gaat hiertegen in mot ren algo-
hoele minachting van feitelijke toe
standen en rechten.
De eene wild-reactionnaire maat
regel volgde er op don anderen. Rol
letjes komen elk oogenblik voor,
waarbij er bloedig op ingeslagen
wordt. Vooral na de veroordeeling
van Licbknecht waren zij aar, do
ord® van doD dag. Hei volk was ra-
zond over die veroordeeling. Als pro
test hiertegen heeft o.a. dc goiioele
arbeidersgroep, in dienst van de
Klectricitats A(ktien) G^esellschaft),
oen dag gestaakt Den volgend en mor
gen zijn 2000 Joden opgelicht en
naar hot front gestuurd. Dit sturen
naar het front is een maatregel wel
ke op allen toegepast wordt dio de
rog wring onwelgevallig zijn; hot
heeft als voorbehoed en strafmaat
regel ontzaglijke proportioe aangeno
men. Op deze wijze werd indertijd
de bekende dr. Hans Web borg. hoe
wel bijziende op blindheid af onscha
delijk gemaakt en sedert rijn hem in
onafzienbarije rijen die duizenden ofl
nogmaote duizenden gevolgd, welke
„weg" moesten, en, dank zij dc mot
zorgvuldigheid gekozen plaats aan
't front, ook hun land niet meer zul
len terugzien. Die regeeringsdaad na
die éénriaagsche staking heeft echter
een zoo groot® verbittering gewekt,
dat zij nog steeds niet bedaard is.
De burgerklasse, de kleine en gegoe
de middenstand, uit zich op andere
wijze. Zij werpt zich op Bo'.hmann-
Hollweg persoonlijk. Een heilige
campagne is, aoonls Nederlandsen®
dagbladen reeds gemeld hebben, se
der; maanden aan den gang tégen
den Rijkskanselier, en wordt gov oed
door een stroom van z.g. gehiime
handschriften, die 'over idlorlei on
derwerpen handelen en in reusach
tig aantal circuleeren.
Daar elke vergadering, elke open
bare uiting in druk een onmogelijk
heid is, gaat alles geschreven of ge
typt van hand tot hand. De post ia
op 't punt van het briefgeheim al
lang niet meer te vertrouwen. Er
broeit op deze wijze van alles, zon
der dat men eenig overzicht kan
verkrijgen, wat voor omvang de een
of andero beweging feitelijk heeft.
Pacifistisch® litteratuur schijnt daar
bij een zeldzaamheid, meestentijds
gaat het om binnemlandsche politiek
over de annexatie-plannen en tegen
de regeering. Eén feit staat ouom-
stooteiijk vast: de minderheid der
socialistische leden van den Rijks
dag heeft ten minste negen-tiend*
van alle „partij"-leden echter zich,
bovendien echter is de ontwikkeling
van de andere politieke partijen zoo
danig, dat de Rijksdag, door ver
schuiving binnen de partijgroepen,
reeds moet worden beschouwd, als
ln overgroot® meerderheid links go-
worden te zijn. Dit staaé zoozeer vast
dat geen verkiezings-manoeuvre,
welke deze verschuiving in concrete
moet voltooien, meer in staat zal zijn
er verandering in te brengen. Zelfs
kan men aannamen, dat alles wat
bin non de conservatieve partijen vrij
gematigd liberaal dacht (naar Ne-
dorlandsclie opvatting liberaal, want
de Dultsche „liberalen" zijn eigenlijk
naar Ncderiandsche opvatting, con
servatief) nu naar de linkerzijde is
overgegaan.
Deze drie factoren: de oorlogsmoe
heid, de verbittering van liet volk, de
steeds scherper wordend® aanval
len, het algemeen© wederkeengo
wantrouwen en vooral de haat, dio
er als 't war® in de lucht hangt,
brengen eene stemming teweeg, wel
ke bijna onhoudbaar is. De lucht is
dermate geladen met electriciteit,
dat ieder eenigszins ontvankelijk
mensch er een voortdurende beklem
ming van ondervindt. Daaruit moet
men echter niet afleiden, dat er ooit
zooiets ais ©ea rèvolutio, in bloedigen
vorm uit zou voortkomen. Dit achten
de meestan onwaarschijnlijk. Wel
hoaioat er een groeiende, zichtbaar
groeiende angst voor het aanbreken
van het „na-den-vrede-tijdperkI»e
gisting is zoo groot, de haat en de
aanvallen zijn zoo hitter, zoo diep
invretend in het geheele partij- on
klasseJeven, de regeering, en achtor
haar, de regeerehde „klassen" gaan
er zoo meedoogenloos on nietsont
ziend tegen te koer, dat de afreke
ning er een zaJ wezen, waartegen
uien reeds nu maandenlang opziet
ais tegen een oordeel, veel erger dan
de eindstrijd van oorlog brengen
kon.
Voegt uien bij dit alles nog hot
feit, dat de soldaten, die mot verlof
van het front komen, niet te stillen
zijn over al datgene wat daar ge
beurt: slecht eten. slechte verzorging,
te zware diens:, en een ongelooflijk
brutale, ruwe toon cu behandeling
vun de zijde der superieuren, de be
ruchte „Unteroffizierston", tot een
graad opgevoerd, waar men zich geen
voorstelling van kan maken, dan bo-
grijpt men, da; de verbittering «o
leen aan de voorzijde te bereiken
Pbillp besloot wakker te blijven tot
het aanbreken van den dag. O'Brien'e
schop stond bij hel vuur. dat was in
geval van nood een vreeselijk wapen,
dat hij niet zou aarzelen te gebrui
ken. Hij zuchtte, want hij was zeer
vermoeid, maar het was bepauid noo
dig te blijven waken. Hij kon nu oven-
goed doorgaan inel pakken, later, als
het licht uit was, zou het beter ziin
uit de buurt van bet venster te blij
ven Daarom nam hij zijn bundetje
kieeren en legde dat op de pakjes
erts en diamanten en stak dc hand uit
naar de brieven op den stoel achter
hem,
Op dat oogenblik hoorde hij weer
voetstappen, maar nu kwamen zo van
den ingang der steeg en hun vaste
regelmaat kondigde de nadering aan
van iemand, die geen bijzondere re-
don had zijn bewegingen to verbergen.
De jongen luisterde ademloos. De
naderbijkomende bereikte zijn deur,
ging voorbij, bLeef buiten het venster
slaan, en toen gluurde een auder ge
zicht over het gordijn.
Ditmaal waa het o;n agent van po
litie
Een oogenblik zagon zij elkaar \cr-
wonderd aan. Toon kwam dc osont
zoo dicht bij. dal zijn heltn tegen een
gtoruit drukte. Hij grinnikte vrien
delijk en riep Hola! Ik moet
spreken." (Wordt vervolgd.)