Haarlem's Dagblad | 1916 | 10 augustus 1916 | pagina 1

NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. - Opgericht 1883.

34s Jaargsnfl No. 10174

Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.

DONDERDAG 10 AUGUSTUS 1913

HAARLEM'S DAGBLAD

ABONNEMENTEN ADVERTENTIËN:

per drie maandbn: ^an 5 regels 75 Cts.iedere regel meer 15 Cts. Buiten het Arrondissement

Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd W Haarlem van 1—5 regels 1.—elke regel meer f 0.20. Reclames 30 Cts. per regel,

is (kom der gemeente) met het Letterkundig Weekblad „De Bij Abonnement aanzienlijk rabat.

Zaterdagavond"1.50 Advertentiën van Vraag en Aanbod, van 1—5 regels 40 Cts. per plaatsing,

Franco per post door Nederland 2.— piltlpiff e"ce re2el meer Cts. contant.

OrttaSd ^SSgfHO, voor Haarlem' 0.37'/, Redaeüe en Adfflinktaüe: Groote Hoütelra^ 53.

w „de omstreken en franco per post. 0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 cn der Administratie 724.

Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur i. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Baitenspaarae 12. Telefoonnummer 122.

Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Baitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De Verzekering der (per week) goobonnoordon wordt gewaarborgd door „The Ooean" Bokin 161, Ameterdam.

DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN.

EERSTE BLAD.

AGENDA

VRIJDAG 11 AUGUSTUS.
Schouwburg, Jansweg, Nederl.
Tooneel.

Schouwburg de Kroon Matinèe.
Schouwburg De Kroon De Kino-
Konmgin, 8 uur.

Soc. Vereeniging Honri Ter Hall.
Bioscoopvoorstellingen: Ginema-Pa-
lece, Gr. Houtstraat. Biosc. Theater,
Groote Markt. Apolio Theater, Bar-

teljorisstraat

Stadsnieuws

Het Tooneel

Menschen Oppermensch.

De argoioozo luisteraar zit bij
ituk van Shaw om 8 u. 20 naar
goede gewoonte beginnen nu de voor-
etelkngen om 8 u. 15 met een open-
gezakten mond en glazig-starende
oogen en om 8 n 30 klatert die para
doxe n stroom zoo wiild over 't hoofd
ran den onschuldige, dat hij tot aau
*t eind van het bedrijf geheel verwe
ken neerzit. Tusschen de eererte en
tweedo acte heeft hij juist tijd om z'n

Catetrekken weer wat in behoorlij-
plooi te trokken; maar voor hij
daarmee nog klaar is, gaat t doek om
9 uur op voor t tweede bedrijf en 't
begint weer. 'n felle ratcling van

«tellingenen de man geeft 't op,

tot hij aan het eind van de groo'.e
pauze, al duurt die nog zoo lang, net
nog even bij komt Zoodat 'n ding
van Shaw niet geschikt Ja voor arg<v
loozen I Z'n onschuldig gemoed, dat
nog altijd een vaat vertrouwen koes
tert in wat tot-nu de hechte grondsla
gen van de maatschappij schenen,
wordt op een geweldige manier ge-
«chokt en hij zal aan 't eind der voor
stelling geneigd zijn, om te vragen in
welke wereld we nu looh leven. D
niet voor eenvoudigen des harten;
hoewel Shaw nu juist de primitieve
waarheden wil zetten tegenover de
ingewikkeldheden van de heerscheri
de conventies Waarheden niet altijd,
BchoonkSinkende e teil in goh dikwijls,
die een oogeribhk het verraste brein
waarheden lijken. Niet alle juist en
niet alle nieuw ook maar ze hebben
In den Shawschen stijl dit belangrijke
▼oordeel, dat ze den hoorder
1 denkon brengen. Want dat is t go-
■raar van nonnen, dat men die dik
wijls veel langer blijft aanvaarden,
uit sleur, dan uit den fe'rlelijken stand
van dingen en verhoudingv-n geoor
loofd blijkt. Ook dit „Metrisch en Op
permensch" is weer eens zooki ver-
frisschend geesteebad, dat oude oor-
deelen en veroordeelcn in ver
nieuwd licht zet. Geijkte fatsoensbe
grippen xw.chten er in en inzichten
omtrent de verhouding tusschen de
geslachten verdiept de schrijver. Wat
weer niet Inhoudt, dat men alles to
aanvaarden hoeft, wat hij betoogt;
maar als alk werk van Shaw bijna,
heeft dit ook wel zijn belangrijkheid.

Louis Glmberg was de Jack Tan
ner. dia de Shawsche begrippen ten
toon 6p:eidt. En hij doe: dat op een
schitterende wijze. Over het algemeen
te dauê comedie, als zoo menig ideeen
stuk, moer voordracht, dan hande
ling Waar de handeling begon
eigenlijk aan het slot van het derde
bedrijf maakte Gimberg met in elk
opzicht aannemelijk dat hij de man
was, dio door deze vrouw wordt
overwonnen. De ommekeer was te
snel, teveel zonder voorbereiding van
uiter'.ijk epel. Emma Morel speelde
Anna luchtig en li ui. te luchtig en te
lief misschien, om den invloed van

INBRAAK BLJ. Mr. A A. PELE-
RIN. Ten einde het onderzoek niet
te bemoeilijken is Woensdag op het
politierapport geen mededeeling ge
daan van een inbraakje, dat des
nachts had plaats gehad aan de
Dreef ten huize van Mr. A. A. Pele-
rin, officier van Justitie. De inbraak
in het tijdelijk onbewoonde perceel
werd ontdek:, boen aen werkman,
die met een kameraad iets aan een
tuinhuisje moest herstellen Woens
dagmorgen om even voor nessen aan
het huis kwam. Hij zag in den tuin
achter het huis een achirn van een
man. De arbeider was van meening,
dat het zijn kameraad wan, maar
toen deze even later aankwam, be
greep men, dat er onraad was. In
den tuin bleek, dat aan het achter
huis in het sousterrein een slaaf ver
bogen was. De poliile vond, dat het
huis doorzocht was, waarbij de in-
breker(s) eenige meubelen en andere
voorwerpen hebben beschadigd. Bij
de terugkomst van Mr. A. A. Pelerin
bleek, dat slechts enkede klein© zil
veren voorwerpen ontvreemd waren.

HET DIACONIEHUIS DER NED.
HERV. GEMEENTE. Den 29sten
dezer maand zal het 60 jaren geieden
zijn, dat het Diaconiehuis der Nederl.
Herv. gemeente, In de Jansstraat
plechtig werd ingewijd door Da F.
C. Hinlopen Bij deze gelegenheid wil
len wij eenige korte historische bij
zonderheden mededeelen van deze
slichting, die een uitvloeisel is van
de In 1854 ingevoerde Armenwet. Al
lereerst iets over het gebouw. Dit
was oorspronkelijk een deftig hee
renhuls het werd in 1645 gebouwd
voor rekening van Mr. Cornells van
dor Hoogh, hoogheemraad van Rijn-
laend, en wel op een der terreinen
van het vroegere St. Jansklooster.
Uit de verschillende koopacten blijkt,
dat het na dien tijd het eigendom 13
geweest van verschillende voorname
ingezetenen, zooals o.a. Mr. Arent de
Ilaet, die het In 1753 verkocht voor
f 21000 aan Mr. Remees Floris van
Zanc-n, burgemeester van Haarlem.
Later kwam het successievelijk Ln
bezit van Mr. Cornelia Constantijn
van Valkenburg, Christiaan Wij
nand Hubrecht, Mr. Jan Willem
Druyvesteijn en Willem van Huil.
Deze werd er in 1820 eigenaar van
voor f 10.000 en stichtte er een „Jon-
genheeren-Instituut" in. Die bestem
ming hield het tot 1838, toen hij het
voor f 15500 verkocht aan Jan Gerr.t
Scholten, die er tot 1855 eveneens
als instituteur werkzaam bleef, toen
hij het gebouw voor f 24000 in eigen
dom overdroeg aan de Diaconie der
Nederl. Hervormde gemeente Ie
Haarlem, welke het- tot zijn tegen
woordige bestemming deed inrichten.
De invoering der Armenwet in 1854,
die belangrijke veranderingen teweeg
bracht in de armverzorging, daar vof-
gens die wet elke kerkelijke gemeen
te afgescheiden van de burgerlijke
In de verpleging barer diaoouia
armen moest voorzien, verplichtte ook
de Diaconie der Ned. Herv. Gemeen
te alhier zich een eigen varplegmgs-
gebouw aan te schaffen. Het gewezen
instituut van den heer Schollen,
kwam Diakenen als zeer geschikt
voor en vandaar, dat zij in een bul
tengewone vergadering van den ker-
keraad, gehouden 28 Augustus 1855,
gemachtigd werden om genoemd ge
bouw te koppen. Een jaar later, op
29 Augustus 1856, werd he "plechtig
ingewijd. Eene bijzonderheid willen
wij hier invlechten, n.1. dat kort te
voren, in Juni van dat jaar, het dia
coniebestuur besloten had om geec

.i, vu. --------- -- I/coivmu uau wiu

het vrouwelijk weaem, d'o Shaw inbedeeling meer uit te reiken aan hem,
■"t stuk wil demojietreeren, te eymdje geld besteedden voor sterken

boliscercn. Overigens had zij nu-en-
3an belangrijke momenten.

JAC. C. M. Jr.

BESMETTELIJKE ZIEKTEN. In
de week van 2 tot 8 Aug. is te Haar-

drank. Dit Is wellicht het eerste bo-
sluit van dien aard geweos in 011s
land.

Wij willen met deze bijzonderheden
volstaan. Alleen zij nog gezegd, da -
de inrk'Uting een zeer goede naam

ue UIT*. Ml LI 1*5 een zeer gveue uoiuu

ten vooiyiomeu «m s».l v« »H h«ft B«iad m tot tol vsn oudM
phM w febns typlioidoa m t. Hur degen bier een rustig levenseinde
tanmernieer ook 1 geval van typhus mhralw

a febnis typhoidea-

PERSONALIA. Mej. J. J. van
Thiel. te IJmuiden. is te 'B-Gravenha-

geslaagd voor het examen Fransch
O.

De heer W. R. Jansen, te Scho
ten, is te Utrecht geslaagd voor de
akte gymnastiek L. O.

ONDEROFFICIEREN DER MILI
TIE 1909. Zoo ©enigszins mogelijk
worden alio onderofficieren, beboe
rende tot de Landweorhchttng 1916 d
(voormalig© mi lit i© 1900) en thans
dienstdoende bij de lrrfanHeriebnga-
des (met uitzondering der regiments-
Wiel rijdorspatrouiUee.)de Reserve
regimenten infanterie '23, 24 en 25, en
do reserve-bataljons I, 111 en V ©n
A. t/m F., vóór Of op 17 Augustus a.s»
afgevoerd naar <1© landweerbataijons
waarvoor zii bestemd zijn.

hebban gevonden. Het gebouw werd
in 1891 vergroot en de nieuwe aan
bouw op 28 Mei van dat jaar plechtig
Ingewijd.

liet zou ons niet verwonderen al?
29 Augustus a.s. een feestdag werd
voor de verpleegden, want de regen
ten trachten steeds het leven zoo
aangenaam mogelijk te maken van
de aan hun zorg toevertrouwde in
woners en inwoonsters.

TYPOGRAFENBOND. Do Mleis-
jeeafdeeling van de aid. Haarlem van
den Alg. Ned. Typografenbond ver
gaderde Dinsdagavond onder leiding
van den voorzitter, den heer j. A
Krijnders. die eenige mededeelingen
doed. Door mej. G. M. Honing werd
uitgebracht hel halfjaarlijkse!: finan
cieel verlag. 1)© ontvangsten bedroe
gen f 176.51, de uitgaven 117 65 1 2,
zoodat er dus een saldo was van

58 86 1/2. Onder dankzegging werd
het verslag goedgekeurd. Tot leden
der controle-commissie werden geko
zen mej. L. Hartman, A. do Korte en
W. Abspoel, weke de benoeming aan
vaardden. In de vacature, ontstaan
door bedanken van Mej. M. Vos, we
gens verandering van werkkring,
werd tot voorzitster verkozen mej M.
Stammes. De voorzitter bracht een
woord van dank aan de aftredende.

AANBESTEDING. Hedenmorgen
werd aan het gebouw van het Pro-
vinc. beaiuur van Noord-Holt. aanbe
steed; volgens bestek 135: de levering
van 180.000 stuks straatklinkers langs
den Rijksweg' Amsterdam— Laren,
onder de gemeenten Diemen en Mui
den. Ingekomen "2 biljetten, waar
van één zonder opgaaf van merken,
nl. H. E. Piepers to Blaricum voor
f 25 per 1000. De tweede inschrijving
was van 11. v. d. Poll te Eek en Wiel
voor f 20.50 en f 28.50, volgens bestek
136: het verstraten der aanwezige
nieuwe ©n oud* straatklinkers op den
Rijksweg. AmsterdamLaren met bij
komende werken, onder de gemeen
ten Diemen en Muiden. Laagste in
schrijver H. E. Piepers, Biaricum
voor f 1250.

ZWEMSCHOOL HOUTVAART.

Temj>eratuur van het water heden
morgen 6 uur: 63 graden; hedenmid
dag 12 uur 64 graden.

(Zie vervolg Stadsnieuws op pag. 2)

Uit de Omstreken

HAAKLEMMERLIEDE EN SPAARN-
WOUDE. - De Raad dezer gemeente
vergadert op Zaterdag 12 Augustus
1916, des voormilddags te 10 .uur In
li-et Raadhuis te Houtrijk en Pola-
nen.

Punten van behandeling 1. Inge
komen stukken en mededeelingen.
2. Aanbieding gemeente-rekening,
dienst 1915. 3. Idem, rekening Bur.
Armbestuur, dienst 1915. 4. Aanbie
ding gemeenteverslag over 1915. 5,
Voordracht ter benoeming van 2 Le
den van het College van Zetters voor
's Rijks directe belastingen, wagens
periodieke aftreding van de heeren
H. F. van Essen en L. F. Buijs. 6.
Overeenkomst met de gemeente Am
sterdam tot levering van drinkwater
te Halfweg. 7. Voorstel inzake schrap
ping art. 4 der wet van 27 Juni 1863
(S. 93), (bijbetaling 1/5 Hoofd. Omslag
door Houtrijk en Polanen. 8. Vast
stelling bedrag der door den Direc
teur-Administrateur van het Water
leiding en het Electrisch bedrijf der
gemeente te stellen zekerheid. 9. Be
spreking der ElectriciteitsvoorzienLng
der gemeente.

HAARLEMMERMEER. De SL
Ct. bevat de koninkl. goedgekeurde
statuten van de Wagenmakc-rspa-
troons-vereendging „Door Eendracht
Verbetering", voor Haarlemmermeer
en Omstreken.

Vermoedelijk door hooibroel is
Woensdagmiddag op het erf van den
veehouder pladpootjes, Ringdijk bij
het fort de Liede. oen aanzienlijke
hoeveelheid hooi (in kapberg) ver-
bi and of waardeloos geworden; door
don gunstlgen wind en de werking
der brandspuit bleven de gebouwen
gespaard. Hot hooi is verzekerd,
maar naar wij vernemen bij een
Maatschappij die schade me>t broei al»
oorzaak, niet betaalt.

ZANDVOORT. - Lawntennis
Door de Zondvoortsche Hotel- en
Terremmaatschappij is als prijs voor
de internationale lawmtenmswed-
airijden eau wiêseioeker uitgeloofd,
welke of driemaal achtereen, of vijf
maal tn hot geheel gewonnen moet
zijn, alvorens als eigendom t© mogen
worden beschouwd.

Voor de wedstrijden, die heden op
de drie banen in het duin zijn aan
gevangen, blijkt zeer veel animo te
bestaan. Het staat nog te bezien, of
de strijd Zondag ki zijn geheel uit
gevochten zal worden. Voor het hee-
renenkeiepel aLleon hebben zich ruim
66 deelnemers aangegeven, waaron
der ook Mr. M. van der F een, die het
vorig jaar den beker definitief won.

Temperat uur der Zee.
Temperatuur van bet zeewater op
beden: 67 gr. F.

Door do politie alhier Is aange
houden do 14-jarige M. de K., die
ten nadeele van zijn patroon te Am
sterdam een rijwiel had ontvreemd.
Hot rijwiel is in beslag genomen en
do Jongen overgebracht naar Haar
lem.

De agent van politie 8-
Schaay is in gelijke har rekking be
noemd te Krommenie.

Aangekomen vreem
Hogen, J. Veraar, Amsterdam,
Jan Steens', raat 8 4 personen; J. C.
Papeiand, Haarlem, Oosterstraat 5,
6 pers.; A. Boichol, Amsterdam, Gr.
Krocht 14, 5 pers.; H. Joosten, ld.,
Passage 16, 3 pers.; Emerinck, Hoorn

Gasthuisstraat 5 pers.; j. Aalders,
Nijmegen B. Paufus Loos, 1 pers.;
H. Levee, Amsterdam, Spoorstraat
14a, 4 pors.W. Bovenschen, id.,
Zandv.laan 17, 5 pers,.; Piepen, id.,
Seanpoet 3 pers.; M. Sachs, id., Oos
terstraat 2, 6 pers.; W. H. Bernards,
id., Willemstiaat 2, 5 pers.; II. H.
Lokenheng. Tilburg, i<l 13, 7 pers.;
Vv". Duller, Amsterdam, Idem 30, 5
pers.; v. d. Velden, id., Kan&alw. 23,
5 pers.; E. J. Jaarsveld, ld. Koning
straat 13, 4 pers.; Hagenbeek, id. id.
12, 5 pers.: Honnevelt id. id. 3, 3 p.;
B. G. Roding, id. Ostadestro&t 10. 5

jrs.Berghem, Utrecht, id. 14, 4 p.

IJMUIDEN. De uitslag der aan
besteding voor het bouwen van een
tweede Pastorie te IJmuiden was e's
volgt. Architect Kors Visser te IJmui
den.

Smit en Hoogland te Beverwijk,
f 16800J. G. ten Broeke te Velaer-
oord, f 16000 J. C. Dunnebier te
IJmuiden f 15740 Oudshoorn eai
Dijkstra te Veiseroord, f 15750 P.
Bleeker te Velsedoord, f 15780 W.
Heerdt te MedembHk, f 16450 J. 't
Hart en Zoon te Beverwijk, f 18444
V. de Vries te Pu mierend, f 17948.
De gumning da aangelmudien. Een
biljet is van onwaarde.

binnenland

DE EERSTE KAMER
heeft gisterenmiddag in korte bij
eenkomst do volgende wetsontwerpen
zonder debat of stemming goedge
keurd

Naturalisatie van IT. P. L. Lobbeek
Naturalisatie van H. Thelen en 6
anderen (7 wetsontwerpen).

Naturalisatie van dr. G. A. F. Mo
lengraaf em A. M. IL Imkamp (2 wets
ontwerpen).

Naturalisatie van J. tem Seldam
4 anderen (5 wetsontwerpen).
Naturalisatie van A. B. Winkel en
2 anderen (3 wetsontwerpen).
Naturalisatie van dr. N. Mans velt
Vrijstelling van successierecht voor
de schenking van kaarten, teekenin-
gen, enz. door ror. S. van Gijs aan de
gemeente Dordrecht

Goedkeuring van een overeenkomst
van ruiling met de gemeente Gronin
gen.

Onteigening ten behoeve van den
aanleg van een spoorweg vnn Win-
sinii naar Zoutkamp.

Vervolgens is de Kamer tol 17 Aug.
uiteengegaan.

DE B 147. Omtrent de landing
van den Duitschen luitenant-vlieger
mei ziin tweedekker B 147 nabij het
siation Vlodrop, verneemt de ,,N'. R.
Ct." nog. dat de vliegmachine Woens
dagmorgen reeds te 8Va uur werd ge
zien boven Hollandsen grondgebied
in de onmiddellijke nabijheid der
Duiische grens, waar ze reeds eeni-
gen tijd door de Hollandscbe grens-
w acht werd beschoten. Om ongeveer
9 uur daalde de machine op een
kwart uur afstand van de Duitsohe
grens. De beer Van A.. u.t Roermond,
daar ter plaatse met een op verlof
zitnden luitenant der Limburgs-ine
Jagers, op de eendenjacht. bemerkte
de machine od het ooaeublik. dat tie
bestuurder de motor reeds weer lmd
Aangezet om od te stijgen. De luite
nant sommeerde den vlieger door
eenure schoten uit ziin revelvtSr tot
overgave, waartoe deze. na eemge
6Choten rakelings langs ziin hoofd
gekregen te hebben, besloot. Luite
nant B. ging vervolgens over
ontwapening van den iluitscher.
uaamd Grossmann en bezitter van
het IJzeren Kru^ eerste klasse. Een
Kioot dolkmes, dat luitenant B. over
gaf aan den inmiddels gekomen on-
bezoldigden rijksveldwachter Waaien
uit Herkenbosch, wist de Duilsclier
dezen te ontrukken, waarna hü m>o«-
d£. mch door een steek met dit wanen
in de linkerzijde het leven te bene
men. Door de dikte der kleeding mis
lukte die poging en bepaalde zich tot
een lichte bloedende verwonding. Ver-
NdLgans verzocht hii od zeer hoffelij
ke wiieo luitenant B. om diens revol
ver. wat deze natuurlijk geweigerd
heeft. Na zijn eerewoord gegeven t£
hebben, dat hij niet zou ontvluchten
werd hii onder militair geleide met
den trein naar Roermond gebracht
ein aldaar in verhoor genomen,
oorzaak del' landing was een defect
aan den motor der vliegmachine, wel
ke voorloopig op de Dlaate dor lan
dine onder militaire bewaking is ge
steld.

UIT DE P URM ER. - Do hcoron
W. Kor eva ar, G- J. de Good© on C.
Groot Mz., te Purmer, hebben oom
brochure uitgegeven, waarin eterk
wordt bepleit de verheffing van Pur
mer tot een zelfstandige gemeente.
Zoo wordt o.a. gezegd dat van g«--
meentewege in de Purmer geen open
baar onderwijs gegeven wordt en ook
het herhal in gsonderwlje niet ver
strekt wordt. De eenige openbare

school, die de Purmer bezit is de zeer
goede, neutrale school toebehoorende
aan de Ned Herv. gemeente te Pur
mer De kinderen kunnen bij de be
trokkene gemeente ter school gaan,
doch Purmcrend ligt pl.m. 3 kwar
tier, Monnikendam plm. een uur,
Edam pi m. een uur en Ilpendam
pl.m. 3 kwartier gaans van de meeste
woningen verwijderd De Purmer .s
verstoken van goede brandblueohinid-
deleu. Als er brand komt in een der
doelen van de Purmer, die ressortee-
onder Edam, Monnikendam of li
pendam, dan moet de brandspuit uit
die gemeenten komen, welke spuiten
ongeveer een uur uit <Le buitenge
meenten verwijderd zijn. In het deel
van de Purmer dat ressorteert onder
Purmerend is een kleine brandspuit
geetationneerd. Het politietoezicht ia
in de Purmer onvoldoende. Zoo nu en
an rijdt wei ec-ne een politieagent
er fiets door dc Purmer. doch gere
geld politietoezicht en geregelde
nachtbewakingsdienst kent men er
ntet. Dat en nog heel veel meer ha
len genoemde hoeren aan om kracht
bij te zetten aan een verzoek, oat tol
de Regeering zal worden gericht om
een zelfstandige gemeente Purmer te
krijgen.

ZOETWATER VISGH. Men
meldt ons uit Amsterdam De door
voer van zoetwatervisoh uit Neder
land door Dm'achland is verboden.

HOUT. De regeering heeft aan
belanghebbenden medegedeeld, dat
er maatregelen worden genomen ten
einde den houtaanvoer naar ons land
zooveel mogelijk te bevorderen.

DE GROENTE VOORZIENING.
Op een desbetreffend telegrafisch ver.
zoek van do Amsterdamsche Gnoen-
tewmkeheravereeni ging werd van t
Departement yan Landbouw het vol
gend© telegram ontvangen: „Ophef
fing maximumprijzen kan niet ge
schieden. Aan voorziening binnen
land van benoodigtfe hoeveelheden
bloankooil en wortelen wV>rd.t mo
di ge aandacht gewijd".

G EM EENTER AADSVERKIE ZING
Ö-GRAY ENHAGE. Bij de
Woensdag gehouden stemming in dis
trict 11 (vacature-H. de Wiiae) zijn
uitgebracht tix'9 geldige stemmen.
Volstrekte meeruerneid 3265. Verkre
gen hebben mr. H. A. van Raahe (U.
I.) 1765; mr. G. W. Sanne® (S. D. A.
P.) 1486; L, H. de Visser (S. D. P.)
131 en mr. J. A. de Wilde A. R.j 3146.
Zoodat herstemming moeit plaats
vinden tusschen de heeren Van Ra&l-
te on de V ilde.

EEN ONTSPORING.. Van den
D trem 4.31 van Groningen naar Hoi.
land zijn Woensdag in <3e nabijheid
van het static® De Punt, de achter-
sta drie wagens ontspoord. Er zijn
geen persoonlijke ongelukken, alleen
heeft de kok in de restauratiewagen
zich hcht gebrand. Nadat de ont
spoorde wagen» afgehaakt wazen,
ging de trein verder. De sneltrein van
7.11 kon, dank zij het dubbel spoor,
op den gewonen tijd uit Groningen
vertrekken. De autoriteiten stelden
dadelijk een onderzoek in.

KANONVUUR EN VLIEGMACHI
NES WAARGENOMEN. Men meldt
uit Oostburg aan 'i N. v. d. D.
Woensdag werd hier 'e morgens vroeg
kanougebulder gehoord uit de rich
ting van het westelijk front, dat des
avonds tusschen haif elf eu twaalf
uur in roffelvuur overging. Woens
dagmorgen te 6 uur werden twee
om half acht één vliegmachine v
onbekende nationaliteit waargeno
men.

KALK. De N. R Ct meldtNu de
uitvoer van Duitsche kalk wederom
b toegestaan, is het raadzaam, thans
zooveel mogelijk kalk in voorraad te
nemen, daar tegen het eind van deze
maand waarschijnlijk in Duitscn-
land groote behoefte aan dit artikel
ral ontstaan, en daardoor hier dan
allicht moeilijk, of ui het geheel geen
kJuitkalk te verkrijgen zal zijn.

MINISTERIEEL BEZOEK.
minister van oorlog is Woensdag,
geczeld van het hoofd der 4o afdeehng
overste Logger en kapitein adjudant
Röoll, naar do artillerie-inrichtingen
aan de liembrug vertrokken.

Pers-Overzicht

NEDERLANDERS LN DUITSCH-
LAND GEVANGEN GEHOUDEN.
De Nieuwe Rotterdamscho
Ct. schrijft: De heer W. den Duik,
de eurenaer van den gtoomloageï
„Goortruida" SC1I 163, welke op 15
Juli. Kcliik men weet. door een _Duit.
eche duikboot onrechtmatig is in
den uriond geboord, schruft ons ..De
kapitein, de '2de-machinist en een
kna(rvM>s van den lomeer ziin door de
duikboot medegenomen naar Duitsch-
lajid. Ik heb van dit feit dadelijk na
•binnenkomst van de rest der beman
ning niedodeeline gedaan aan den
Minister van Buitenlandsetie Zaken.

en aan Buitenlandsche Zaken heeft
onen zich direct in verbinding gestel 1
mot onzen gezant te Berlin». Ook heb
ik mil in verbind na gesteld met den
consul te Emden. waar het drietal
vermoedelijk was geland. Donder
dagavond 3 Augustus kreeg ik Le-
ridht. dat de drie manschappen zich
voor een krijgsraad zullen hébben to
veranlwooTden. Op Buitenlandsche
Zaken wist men mii n»ede U- deelen.
dat de kapitein verdacht werd de
duikboot te hébben willen rammen.
Onze receering heeft du dadelUk
tegengesproken toen werd van
SDionnatre gewag gemaaktook dat
"werd betwist, en nu zal toch de kaoi-
teln nujt de twee manschapDen zlcli
voor don kriiceraad hebben tc verant
woorden

Dit geval van zonder grond of re
den in Duitsctoland gevangen gehou
den Nederlanders is één uit meer
(zoo vervolgt de ,.N. R. Ct."). Wij
iiin vroeger reeds in de cel ogen luid
geweest, van enkele melding te ma
ken. Het kwaad schijnt toe te nemen,
werd ons medegedeeld. Om een gi 1.
•uit slecht humeur, of wat ook. wor
den geen kwaad vermoedende Neder
landers. die in DuitsChland komen,
opgepakt zonder te weten waarom,
en men hoort dan soms in maandcii
niet meer van hen. Een ergerlijk ge
val ie dat van den héér L. van Gel
der. een katoenkoopman te Arnhem,
die nu reeds ruim 8 maanden lang in
gevangenschap verkeert. Deze heer
Van Gelder ging geregeld Tiaar
Duitschland. Op 3 November 1915
iwerdl Ihii te Elten plotseling gevan
gen nen. Hii werd te Emmerik
dn de gevangenis gesloten, waar hii
aanvankelijk eentge vrilheid genoot.
Nadat van Den Haag uit en door on-
izen gezant te Berliin moeite was ge
daan. om den heer Van Gold er ziin
vrijheid terug te geven, werd hii be
gin van dit Jaar naar Duisburg over
gebracht. waar een veel strenger ce-
is regiem od hem werd toege
past. dat te «éhadeliiker voor ham is,
daas bij een zwakke gezondheid
heeft. Versterkende middelen en ge
neesmiddelen. hern uit ons land toe-
onden. wénden hem dikwijls ont
houden. Ook werd hij aan allerlei
kleine plagerijen onderworpen. Als
voorbeeld noemde men ons. dut hein
hetgeen hean uit Holland werd toe
gezonden. od Zaterdag werd gegeven;
hii moest dan voor ontvangst teeke
nen, doch daar de lieer Van Gelder
Israëliet is. moest hij daartegen be
swaar maken hii kreoa dan hei toe
gezondene niet. Eind Maart stond de
heer Van Gelder terecht, en werd
vrijgesproken. Niettemin kwam er
ziin gev&t-'onschap seen eind.
De militaire autoriteiten veroorloof
den (Lt met 1 Kort goleden ontving
nu de familie van den heer Van Gel
der. die steeds poogt hem de verster
kende voedingsmiddelen, waaraan
hij weeens ziin gezondheidstoesL-K l
beo&^Jd behoefte heeft, te doen toe
komen zonder dat zij hem evenwel
geregeld bereiken zoo'n pakje met
voedingsmiddelen terug, voorzien
on een daarop door de post-admi-
uistiatie geplaatste aanteekeuing
„Entlassen". De familie dacht met
anders, dan dat de beer Van Gelder
nu vrii was en spoedig teru™ zoude
komen, totdi&ar thans gebleken
dat de heer Van Gelder wel uit de
gevangenis is ontslagen, doch in het
Interneeringskamo te Havelberg
verder wordt gevangen gehouden.
'Eeniae reden voor al deze willekeur
bestaat niet. Noch de familie van den
heer Van Gelder, noch deze zelf kun
nen gissen, waarom hii zulk een
grievende behandeling ondergaat.
Wij maken van dit geval, in verband
met de gevangenhouding van de man
nen van de ..Geertruida". meldin"
ooidat het inderdaad ergerlijk is. en
met crond doet twirfelen. of ..er nog
rechters zijn te Berliin".

Ome regeermg doet wat zij kan.
doch stoot het hoofd. De vraag rijst,
of. wanneer Duitschland's politiek
ten aanzien van de in dat land ver
toevende Nederlanders niet wordt Ké-
Svlizucd. niet ook ons land tegenover
de hier vertoevende Duitsehers ctn
andere houding zou beliooren aan te
nemen. Ons land is overstroomd van
Duitsehers. waaronder er ziin. óie
nu niet in een biister goeden reuk
staan. Tot nu toe zijn deze men
schen. ondér welke er zeker ziin. die
hier vermoedelijk meer kwaad dan
goed doen. Ufei'ecnkomstig de oud#
(Hoilandsche gébruiken toegelaten,
zonder be-moeillikt te worden. Indien
Duitschland ten aanzien van niets
kwaads in den tin hebbende Neder
landers niet aanstonds van houding
verandert, zou het overweging ver
dienen. niet gelilk in Duitschland
g^ohiedt. hier vertoevende Duit
sehers onder een of ander voorwend
sel aevanaen te gaan nemen, maar
ze als or^wenschte vreemdelingen
over de gruis te zetten. Het verkeer
van vreemdelingen in ons land be
rust op het beginsel van reciprociteit.
"Waar de Duitecher dit ton aanzien
van onze landgenooten niet nicer laaf
gelden is er eeen enkele reden, dat
Ihvij dat wol ion aanzien van hem
zouden bliiven doen.