Openbsfi Lezing
ADVERTENTIËN
Dansschool
ZAHOES-INSTITÜÜT.
Or< kwalijk kunnon voorstellen. In
*i eind van de 18c eeuw werden dan
ook van all© zij (ten pogingen in bet
work gestold, om verbeteijngoh te
krijgen, 't Nut van 'l Algemeen
heeft daarvan 't meest gedaan. Do
verbetering is gekomen door on na
rie omwenteling van 17%. De groote
fout voor dien rijd was, dat in naam
de overheid zich bemoeide met het
onderwijl terwijl het in werkelijk
heid de kerk was, die 't onderwijs
zeer slecht verzorgde. Een o ver-
fa oldsechóoi, dat wenech-ie iedereen
bij het einde van de 18de eeuw en hot
resultaat was dan ook. dat na dien
tijd gekomen is, met de neutrale
school, maar de overheidaschool
dio onttrokken werd aau alle gezag
van korkelijke richting, en gel
kwam onder 't landsbestuur.
De hecle schoolstrijd van de eerste
holtt der 19e eeuw staat dan ook in
het teeken van den wensch, om de
school te houden onder overheidsge
zag. Man gevoelde tevens, dat de
school luei leerste.i.e moest worden
(tegen onderwijs m de Christelijke
zoael-eer had men geen bezwaar) zoo
als uit verschillende voorbeelden is
to bewijzen. Men onderscheidde
slechts opuuhu.ro en bijzondere scho
len, opoubare, dia wij „armen" scho
len zouden noemen en de overige
„bijzondere" scholen, doch tegen
sekte-scholen werd met angstvallig
heid gewaakt.
Na 1815, 't jaar van die vereenlging
met België begon een strijd, die ook
ui de school zeer goed te bemerken
viei, nl. die tusschen Calvinisten en
HoomschrKeiholidkén. Aanvankelijk
waren de laat sten niet ontevreden.
Met de tijden vóór da Revolutie ver
geleken I«leefden zij goede tijden,
doch na 1815 toen de samensmelting
van Nederland en België kwam
eischten de katholieken meer voor
rechten in de school en men kan
zich moeilijk voorstellen, wat al ge
schriften verschenen zijn, waarin 't
vóór en tegen van elkanders inzich
ten werd bepleit of aangevallen.
In een koninklijk besluit van 27
Mei 1830 komt dan 't eerste gebod
voor, dat men geen aanstoot inag
geven aan de godsdienstige begrippen
van andersdenkenden, kortweg: het
begin van 't neutraliteitsbeginsel in
de school. De poging faalde De tijd
bi eek voor zoo iets nog niet rijp. In
1842 voischeen een besluit, waarbij
aan geestelijken machtiging werd
verleend, om in de scholen de leer
boeken in te kijken en passages, die
hun niet aanstonden onleesbaar to
maken. In 18-48 werd weer wets
wijziging noódig, die in 1857 (I) lioar
beslag kreeg. Ln 1854 kreeg men de
toestemming, sommige -openbare
sabelen to verandoren iai sekte-scho
len. Met uitzondering van Groen van
Prmeteren, verzette bijna iedereen
zich daartegen. Nog anuere voorstel
len tot wijzigingen kwamen en von
den allorwege bestrijding. Men kon
nog niet meeguan met denkbeel
den, die wij tegenwoordig zoo lieel
gewoon vinden, bijvoorbeeld, dlat een
Israëliet hoofd eener school zou zijn.
Ook nu 1857 hieef men op 't stand-
punt staan, dat deneulrahteit eigen
lijk een noodzakelijk kwaad was. De
Bosch Kemper was er voor, dat de
school een algemeenen grondslag
moest leveren, waarop de kerken haar
leer verder konden houwen. Anderen
geloofden en verklaarden, dat neutra
i doit een relabel iets is, geheel af
hangend van de tijdsomstandighe
den. De neutraliteit is dan ook in
deze tij don een negatief begrip.
't Was Mr. van Houten, die in '89
de neutraliteit lot iels van poliieken
aard stempelde, ook bij 't onderwijs.
In verband hiermede wijst spr. op
de houding van don huldigen premier
die a-'dus schijnt te redaneeren:
L»o sekte-schooi is de beste, maar
daar deze soort acivool niet kan wor
den gesticlii in dezen tijd van poli
tieke twist, nemen wij 't neutrale on
derwijs, als de minst slechte.
Nadat epr. het oog heeft gericht op
de jaren lö89 en 19U5, toen de eerste
subsi dieermg rcspeouevelijke uiri
braiding van het bijzonderwijs tot
stand kwamen, vestigt hij de
aandacht op de dubbelzinnige l>atee-
konis, die art. 192 der Grondwet met
in-trekking tot Ue subsul leering al
lengs gekregen heeft. In de jaren na
1870 krijgt men eindelijk het begnj».
dut de neutraliteit met daar in steekt
dut de vader van den leerling den
onderwijzer ven-biedt, zijn kind ©n-
neütr&le dingen te toeren, maar dat
't kind zolf zijn onderwijzen g e-
l.i i e d t, hem datgene te leeren, wat
niet boven zijn bevatting gaat en
deze getuigenis is de geloofsbelijde
nis van den openbaren onderwijzer.
Zoo werd het politiek neutraliteits
beginsel tot een paedagogisch neu-
tiniiteitabeginsel.
Spr. concludeert dan, dat de finan-
clcele gelijkstelling van openbare en
bijzondere scholen onafwijsbaar ie.
De ouders"" hebben recht aan bun
kinderen het onderwijs te doen geven
dut hun 't besto dunkt. En toen men
eenmaal aan het subsidieeren was
begonnen, moest geheel e financieel e
gelijkstelling volgen.
Kwam zij morgen niet, dan zou zij
na vijf jaren komen. Met nog enkele
woorden wijst spr. op de politieke
zijde van t schoo.vraagstuk. Aan de
politieke ontwikkeling deed de school
s', rijd veel kwaad.
Daarom moet daaraan een oindo
komen. En dat kan nu. 't Nieuwe
Grondwetsartikel kan het onder
wijs ton goede komen; maar het kan
hu ar ook verslechteren. Maar het
volk zal het -in lijn geheel in zijn
macht hebben can voor goed onder
wijs te zorgen, want aan de herzie
ning van het onderwijsartikel is al
gemeen kiesrecht vastgekoppeld. Spr.
lieeft eecis aan een der groote voor
mannen gevraagd, of de groote voor
liefde voor de Confessdoneeie school
niet wordt bevorderd door 't feit, dat
zjj martelares is. Spr. ia er thans van
overtuigd dat als deze sympathieke
kant van de Bijzondere school is
verdwenen, haar invloed en aantrek
kelijkheid bedenkelijk zal worden
aangetast. Over 2U jaar zaf men dan
ook van Rechts niet meer verheugd
zijn over de financieel© gelijkstel
ling. Wat ten slotte de meaning
dor betrokkenen betreft, wijst spr. op
do drie groote onderwijslichamen
hier te lande. De Bond van Ned. On
derwijzers heeft verklaard, dat fi-
nancic-elo gelijkstelling onafwijsbaar
is. Het N. 0. G. en de Vereend ging
van Hoofden van Scholen eveneens,
de laatste onder terugwijziging naar
hët kwaad, dat de schoolstrijd reeds
gebracht heeft. Van gunsclier liarie
moet daarenboven de gelijkstelling
worden aanvaard-. Onderwijlen opvoe
ding is één ©n het is een verfoeilijk
iets, wat een moeder, die bij epr. aan
echool eens kwam „informeeren"
naar den aard van de tuchtiging, die
haar zoon was toegediend den onder
wijzer toevoegde: „Meester jij leert
ze wat, en ik voed ze op".
De school moet zijn eon opvoe
dingsinstituut en daarom in
harmonie zijn met de opvattingen der
ouders. Spr zal niet een beschou
wing openen omtrent do toekomst.go
echool. De echool geeft geen ant
woord op de vroag, welko de beste
inrichting is. Dat doet het leven.
Wat de ..concurrentie" betreft de
harde eisch van 't leven is dat de
bijzondere school niet achterblijft bij
de openbare en in ieder geval is dat
boter dan de funeste invloed, die de
schoolstrijd steeds had. Kan nu het
gewijzigde grondwetsartikel een ne
gatief resultaat hebben in weerwil
van den dringengen eisöh 1 Uit den.
aard der zaak heeft 't wetsvoorstel
al «Ie deugden maar stellig ook al de
ondeugden, van oe.n compromis, maar
hierover make men zich niei be
vreesd.
De taak van 't volk zelf is, de zaak
van 't onderwijs als oen kostbaar
goed te bewaren en steeds 't beste
te verlangen wat te krijgen ls. Met
oen onvoldoend grondwetsartikel,
maar met een krachtigen volkswil
krijgt men 't beste onderwijs.
Gelijkstelling is onafwijsbaar, zij is
een van de hoeksteen-en van 't politiek
gebouw, dat moet worden opgetrok
ken in 't belang van ons volk. Verbe
tering of verslechtering hangt slechts
af van don min of moer krachtigen
drang van 't volk, dat goed onder
wijs vraagt En voor de vereenigtng
„Volksonderwijs" blijft een heerlijk
arbeidsveld over. (Applaus).
Prof. Eerdmana krijgt dan 't
woord. Hoewel deze zich in veie op
zichten kan vereenigen met 't woord
van den heer Gerhard, gelooft -hij
toch, dat do lijn, die door 't betoog
van den hoor G. loopt, naar de Bij
zondere school uitgaat. In 't jaar 1913
was deze rede een mooie vorkiezings-
speech voor de Bijzondere School
get weet#.
Do heer Gerhard wil feitelijk de
openbare school aanvulling van -de
bijizoadero.
'De trek naar de -bijzondere school
is geen uiting vand en voolkswu,
maar is ontstaan door den dwang
door de geestelijke leiders van rechte
op het -volk. Men weigert zelf kinde
ren te doopen, wanneer de broertjes
en zusjes op de openbare school
gaan,, naar d© Éerdlman nog des mid
dags uit oen ZuklhoMamlsch dorp
had vernomen.
Vervolgens tot het punt zelf ko
mende, wijst spr. op wat z.i. eon
tegenstelling is in de memorie van
antwoord van Minister Cort van der
Linden, dio onderwijs een zaak van
aanhoudende Staatszorg acht, maar
tevens op een andore plaats de ouders
't recht toekomt het onderwijs ie kie
zen Een waarborg, dat de waaide
van 't onderwijs 6tijgt en niet daalt,
na de voorgestelde grondwetsherzie
ning, ziet spr. nergens. Er bestaat
kans dat d-e volgende verkiezingen
weer 'n rechtsche meerderheid Lu de
Kamer brongen en wat die evenredige
Vertegenwoordiging brengen zal, wet
niemand. Met zekerheid kan daarom
de toekomst mets vastgesteld
worden. Daarom kan men maar niet
zoggen, dat 't volk met z"n algemeen
kiesrecht voor goed onderwijs zal
zorgen.
Al zou dan de Volkswil zich uit
spreken voor de gelijkstelling, Spr.
heeft nog zooveel oud-liberalistisch
conservatisme", dat hij er nog niet
van overtuigd is, dat die Volkswil de
hoogst© wijsheid is. De hear Gerhard
heeft in uitzicht gesteld, dat bij aan
neming van t wetevooratel allerlei
onverwachte perspectieven., die men
niet verwachtte, zich openen. Spr.
waarschuwt teg©n dien sprong in t
donker. De vorige Spr. g©looft. dat
reeds na twintig jaar de Sekteschool
zich d© gedane stappen zal beklagen
Spr. waarschuwt dat men van andere
zijde niet reeds na vijf of zes jaaar de
genomen besluiten bojaimtmere.
De formuteering van 'a hoeren
Gerbards conclusie acht spr. niet
fcterk. O. m. heelt deze 't beeld ge
bruikt, dat het bijzonder onderwijs
de boot is, die door de sleepboot van
van het openbaar onderwij-s wordt
oortgietrok'ken. Men walke er
oor, zegt &pr., dat deze boot haar
kracht behoudt en niet eon panr ge
broken schroeven oploopt, 't Gevaar
bestaat, dat in verschillende gemeen
ten d© bijzondere school niet moer
naast, maar in plaats van de open
bare school zal komen. Ook spr. ge
looft dit enkel hoogstaand© bijzonde
re scholen, ontstaan zulten under den
drang der concurrentie, doch met
volkswil en volksonderwijs heeft dit
weinig te maken. Volksonderwijs is
noodig voor 't volk, en g©al men de-
kant op, dan is spr. er niet zeer
gerust op, dat dit idee verwezenlijkt
wordt Men vergete met dat de
schoolstrijd nu overgebracht toon
worden uit die Kamer maar de Ge
meenteraden.
Laat men toch niet den bijl leg
gen aan den wortel van den bloei en-
don boom van ons onderwijs en maar
zeggen, dat hij dan wel door zal blij
ven bloeien. Men weet dat niet. Do
heer Gerhard zelf erkent do mogelijk
heid, dat het onderwijs zal verslech
teren. Men vogel© niet welk een kos
telijk geestelijk goed wij in ons vrije
opnbaar onderwijs hebben veroverd.
Dat mag men wei eens bedenken, dat
wij in dat opzicht, veel op ander©
landen voor hebben. Een buiteu-
liandsch hoogleeraar aau sprekers
hougeochooi heeft dit prof. li orden ans
eens getuigd en hij ziedde daarbij,
dat de professoren bij bean te lande
vnj waren, maar gecontroleerd wer
den door het bestuur, dat wel zorgde,
dat de professor in kwestie heenging,
als hij met naar den zin van hot be
stuur hand© ld». De wijheid, die men
hier te lande heeft is maar niet zoo
verkregen: zij is met strijd afgedwon
gen van het geestelijk gezag. Het ie
een duur veroverd goed. Wat heeft
het openbaar onderwijs toch gedaan,
dat men het zoo behandelen wik
Wanneer men het lager onderwijs
opgeeft, dan zal het precies zoo gaan
mét het. middelbaar onderwijs, met
de gymnasia en eindelijk met de uni
versiteiten!
Wat spreker nu wil, ia niei, dat
men allee op haren en snaren zet en
alios afwijst Neen, wanneer
zeg'., dat do financieel© r.oJukstelliu,'
er komen moet volgens do historisch©
ontwikkeling, goed, maar dan moo-
tcu meteen waarborgen gegeven wor
den, dat ons opeubaar onderwijs zal
blijven de hoeksteen van liet ge
bouw onzer volksontwikkeling.
Van de gelegenheid tot het vragen
om inlichtingen werd geen gebruik
gemaakt, zoodat to 101/2 uur de
Voorzitter de vrgadoring sloot, met
eon woord van danik aan beide epr©
kera.
Tentoonstelling voor
Bijeateelt.
W© hadden bij het bestuur vam d©
nog maar jonge Haarlemsdhe afdee-
ling van do Vereeniging tot bevorde
ring van Bijenteelt inlichtingen ge
vraagd over de eerlang te houden
tentoonstelling voor Bijenteelt, due
door deze afdeeling wordt ge
niseerd. H Was dokter Ootmar, die
er ons een-en-ander van vertelde. De
heer Ootmar was daarvoor well de
aangewezen persoon. De bi jen heb
ban zijn liefde: in zijn tuin vindt men
monigen korf met het bezig© volkje,
die daar niet alleen staan voor do
liefhebberij van dezen bijenhouder en
z'n gezin; ook niet enkel voor 't voor
deeltje dat zoo'n dierenkolonie ceeft
edlc kastje geeft zoo gemiddeld een 40
pond homing per jaarl maar ook
dient voor de bestudoering van het
bijenleven, waarmede dokter Ootmar
zich bazig houdt en die aanleiding
zal geven Rit het verschijnen van. een
uittvoailte wenk oyer doze nuttige
diertjes van de hand van dezen veel-
zij'diigon geneesheer. 'I Boek ligt al in
proef gereed en wat de schrijver er
ons uit voorlas was voldoende om
de belangstelling te spannen.
De tentoonstelling heeft ten doel
n in ruimer kring de aandacht op
d© aardige, belangwekkende en nut
tige liefhebberij van bijemhoudan te
estigen. Nuttig is zij niet alleen we
ens 't voordeclige honing- en was-
winnen; maar ook is zij in landbouw
streken van groot belang, omdat de
njjverp diertjes op hun tochten zor
gen, dat de gewassen, die zij bezoeken
voorzien worden van stuifmeel van
niet van-een-zelfde plant afkomstig©
exemplaren. Mem hooft nl. ontdekt,
dat velden die beplant waren met
planten, van dezelfde stam-exempla-
ren afkomstig, niet zulke gunstige
resultaten opleverden als planten, die
van verschillende stam-ouders afkom
stig waren. Zijn er nu van die één-
sta mini ge gewassen, im do buurt waar
bijen gehouden worden, dan zorgen
deze diertjes, die her-en-der zwerven,
er vaak voor, dat op de stampers van
de planten stuifmeel wordt ge
bracht van elders groeiende gewas
sen, waarvan het gevolg is, dat de
vrucht rijker in hoedanigheid en
hoeveelheid ia
Vandaar dat men hoopt, dat de
tentoonstelling de aanleiding zal zijn,
dat mem in de landbouwstreken rond
om Haarlem b.v. in de Haarlem
mermeer ijverig aan 't ijmkeren zal
gaan.
Om dit doel te bereiken zal men
geen moeite ontzien, om d© tentoon-
iling zoo aantrekkelijk en zoo
sprekend mogelijk te maken-
Geen dorre opsomming zal er zijn
van de 80 soorten plan ben, die de
bijen op haar arbeidstochten plegen
te bezoeken. Mon zal de planten zelf
zien: in natura, voor zoover men dio
in deze jaarperiode krijgen kan; in
fraai© nabootsing vam kunstplaat,
voor zoover zij er op dit oogenblik in
nature niet zijn. Een vlijtage hand
schildert als achtergrond land
schapjes, die de seizoenen aange-
waarln de bloemen voor int-
vangt van haaT gasten gereed
zijn. Ook zal men er geen dorre cij
fers zien omtrent de honing-opbrengst
Wat zegt den meesten 't cijfer van 40
pond honing, dut zoo'n bijenvolk in
seizoen bijeen brengen kan? Op
de tentoonstelling doet men liet dan
ook anders. Men zet een glazen pot
met honing neer. Zooveel als er in
zoo'n pot zit, vergaren de haalstertjss
in één jaar. 't Is alles du3 zoo aan
schouwelijk mogelijk. Ook ten opzich-
■an de bijenwoningen. De primi
tiefst© is wel een holle boomstam.
Zoo'n bijienverblijf vond de heer Oot
mar in een boom aan de Koediefs-
laan. Die zal men op do tentoonstel
ling vinden; voorts de gebrekkige kor
ven en de moderne kastjes. De sa
menstelling van den honing en van t
was vindt men. er eveneens aanschou
welijk g.edemoustroe ryji. En inliet al
leen van den echten honing; ook die
m d© vervalschlngen.
Aardappelstroop met een lepel ech
ten lioning er in en een dooie bij op
den koop toe in het mengseltje geeft
een pracht van een vervalsching. Zoo
netjes, dat de keurders haar niet van
den ocht© kunmen onderscheiden.
Toch haalt die namaak niet bij ten
onvervolscbte, want de laatst© heeft
één-belangrijk ding er op voor, nL dat
hij zoo, ala hij is, klaar is, om in hot
organisme van den mensch opgeno
men te worden, zonder verdere ei
genlijk© omzettingen to behoeven on
dergaan. Natuurlijk zijn er dan nog
een menigte ïjmkere artikelen; vlech
ter s zulten korven maken, men zal
honingraten zien vervaardigen eh het
homLngsllngen zal men kunnen waar
nemen. Sprekers en spreek
sters geven practischo lessen en theo
retische uiteenzettingen; er zal een
markt zijn van honing, was en bijen-
olken; in het kort alle3 wat men
omtrent bijen bedenken kam, zal men
in de twaalf afdoelingen in de zalen
va-n Volksbelang kunnen waarnemen.
Voor de bekroningen zijn een aantal
medailles beschikbaar.
Eeon aardig boekske mot een pret
tig geschreven verhaal door den heer
Ootmar over de bijen, is reeds ter
perse.
Rubriek voor Vragen.
VRAAG: Kan ik een dienstbode, die
per 3 maanden gehuurd is 15 Sept
opzeggen tegen 1 November en 4e na-
Jaarsfooi, die ik roods gegeven heb,
van hot loon afhouden? ANTWOORD:
U kunt haar opzeggen tegen 1 No
vember maar ivfat de najaanstoot af
houden.
VRAAG; Heeft een vrouw hot redht
om echtscheiding aan t© vragen,
wanneer de man haar vijf jaar i
den kwaadwillig verlaten heeft?
ANTWOORD: Wanneer in dien tus-
schentijd de man niet is terugge
keerd, dan wél.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
h 30 Cts. per regeL
lij redsDssrt Miumlijli zeer juist.
Een wijsgeer heeft gezegd, dat wij
ris ©en man die juist redeneert dan-
gane beschouwen, die redeneert zoo
als wij.
Welnu, zonder twijfel zijt gij van
hetzelfde gevoelen als wij, wal betreft,
de volgende drie punten-.
lo. De gezondheid is het koslbaor-
:Le goed.
2o. Een goede gezondheid hangt
'oornamelljk of van de zuiver! noid en
den rijkdom van het bloed ateinede
van den goeden toestand van het ze-
uwsteteeL
3o. De zuiverheid en die rijkdom van
het bloed moeten regelmatig onder-
liouden worden en het zenuwstelsel
moet op vaste tijden versterkt wor
den.
Er is tevens nog een ander punt
waarover wij liet zeer zeker oens
zijn-n.l. dit: van tuf het eerste oogen-
blilk dut sommige storingen der ge
zondheid eene verandering van liet
bloed of ©ene verzwakking der zenu
wen verraden, bijv. bij overmatige
wjrmt -oidheid, maagpijnen, slape
loosheid, duizelingen enz, heeft ieder
een het in zijn macht zich met d© Pink
Pillen te behandelen om die versto
ringen te verdrijven en de ziekten
die op het punt staan uit te brekem,
te verhinderen.
Degenen, die de Pink Pillen gebrui
ken, zijm verrast door hun spoedig en
volslagen herstel, nadat zij eerst
zoovel® andere middelen zonder suc
ces gebruik hadden.
Dat komt alleen daarvandaoin dat
de Pink Pillen het versterkingsmid
del bij uitstek zijn van het bloed en
de op wekker der zenuwen.
De uitwerking der Pink Pillen is
zeker tegen bloedarmoede, bleek
zucht, maagpijnen, neurasthenie, ze
nuwziekte, algemeen© zwakte. Zij zijra
bovendien een bijzonder krachtdadige
prikkel tot eetlust en aüe natuurlijke
functies.
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar
A f 1.75 per doos, en f 9 per zes doozen
bi, het I-Ioofddepol dor Pink Pillen,
Da Costakado 15, Amsterdam; J. 3.
Göppinger, Haarlem, W. A. Schouten
drog. te Lisse; en in alle goede apo
theken en drogisterijen
PREDIKBEURTEN
ZONDAG 10 SEPTEMBER.
EGLISE WALLONNE.
10',i herures du matin Mono. Jean
Arnal, Pasteur A Amsterdam.
GEREFORMEERDE KERK.
(Ged. Oude Gracht.)
Voorin. 10 ure, Ds. S. Dat erna.
's Av. 5W uur, Ds. Datema.
(Klein Heiligland).
Voorm. 10 uur, Da Tibben
Nam. 5 44 uur. Ds. Tibben.
NOORDERKERK (Ridderstraat).
Voorm, 10 ure. Da. W. Ringnalda.
's Av. 5V4 uur, Da W. llingnalda
CHR. GEREF. GEMEENTE.
Raaks.
Voorm. 10 uur, Ds. Geels,
's Av. 5Vt uur, Ds. Geels.
H. Avondmaal en Dankzegging.
LUTHERSCHE KERK.
Voorm, 10 uur, Da P. Groote,
Evang. Lutli. pred. te Amsterdam.
KERK DER VEREEN. DOOPS
GEZINDEN.
Voorm. 10 uur, Dr. C. B. Hylkema
KERK DER BROEDERGEMEENTE.
Voorm. 10 uur, Ds. Belteteöm.
's Av. 8 uur, Evamgel isatie-aomen-
komst.
REMONSTRANTSCH.
GEREFORMEERDEN.
Voorm. 10 uur, Dr. A. H. Hoentjens
Nam. 1 uur. Zondagsschool ln d©
kerk.
VEREEN, v. VRUZ.
HERVORMDEN
ln het gebouw van den Protestanten
bond.
Geen dienst.
GEMEENTE VAN GEDOOPTE
CHRISTENEN.
(Baptisten).
Lange Wijngaardstraat 28.
Voorm. 10 ure, Openbare Samen
komst.
'8 Av. 6 uur, Ds. B. Planting,
Dinsdag 12 September,
te Av. 8 uur. Geen dienst
VRIJE EVANG. GEMEENTE.
Jacobijneatraat 20).
Voorm. 10 uur, d© heer W. v. Ach
terberg, uit Amsterdam.
Voorm. 12 uur, Zondagsschool,
's Av. 6 uur, de heer HL J. Bosdh.
Woensdagav. 8 uur, Naaikrons.
Donderdagavond 8V4 uur. Bidstond.
HERSTELD APOSTOLISCHE
ZENDINGGEMEENTE.
(Zuiderstraat 15).
Voorm. 10 ure, Godsdienstoefening,
's Av. 6 ure. Godsdienstoefening.
BENNEBROEK.
Voonn. 10 uur, Ds. Conracö,
Era. pred. te Haarlem.
HEEMSTEDE.
Voorm. 10 uur, Dr. II, T. Oberman,
's Av. 6 uur. Lokaal Vredenhof,
He-erenweg 183, Dr. Oberman.
HOUTRIJK EN POLANEN.
Voorm. 10 uur, Ds. Baljon,
SCHOTEN.
Voorm. 10 uur, Ds. Blauw.
MaandeL collects.
SPAARNDAM.
Voorm. 10 uur, Da S. A. Baljon,
Evangelisatie-Gebouw (Kolk.)
.Voorm. 10 uur, de hoer J. H. Bosch,
uit Haarlem.
SANTPOORT.
Voorm. 10 uur, In de Bewaarschool
van Mevr. Wüste, Da G. A. v, d.
Bergh van Eysinga,
EVANGELISATIE.
.Voorm. 10 uur, Da Vinko,
te Alkmaar.
BEVERWIJK.
DOOPSGEZ. GEMEENTE.
Voorm. 10 uur. Geen dienst
EV. LUTH. GEMEENTE.
Voorm. 10 uur, Ds. M. van Kleeft
I) oopsbedleming.
BLOEM EN DAAL.
Voorm. 10 uur, Ds. van Beromol,
pred. te Beverwijk,
VELSEN.
NED. HERV. GEMEENTE,
Voorin. 10 uur, Ds. J. Ph. EggtoE.
WIJK AAN ZEE.
Ned. Herv. Gemeente.
Voorm. 10 uur, Da J. A. L. Hovy.
Geen bijbellezing.
IJ MUIDEN.
NED. HERV. KERK.
Voorm. 10 uur, Ds. H. W. Creutz-
berg.
's Av. 5 uur, Ds. H. W. Creutzberg.
DOOPSGEZ. GEIL EN NED.
PROT. BOND.
Voorm. 10V& uur, Da W. Luiklr.ga.
ZANDVOORT.
NED. IIERV. KERK.
Voorm. 10 uur, Ds. G. Posthumus
Meljjea
GEREFORMEERDE KERK.
Lokaal Stationstraat 6.
Voorm. 10 uur. Da A. B. W. M.
Kok, van V eisen.
HAARLEMMERMEER.
NED. HERV. KERK.
Hoofddorp:
Voorm. 10 uur, Da Bax,
Lijnden:
Voorm. 10 uur, de heer v. d. Hoek".
A al smee rderweg
Nam. 2Wi uur, d» heer Kroon,
Vtjfhuizerweg:
Voorm. 10 uur, de heer v. d. Togt
Nieuw-Vennep:
Voorm. 10 uur. Prof. Eekhof,
uit Leiden.
Abbenes:
Voorm. 10 uur, de heer v. d Spiegel.
GEREF. GEMEENTE.
Hoofddorp:
Voorm. 9)4 uur, Da Schouten,
nam. 5.30, Da Schouten.
Nieuw-Vennep:
Voorm. 10 uur, Ds. Dekker.
Nam. 3 uur, Da Dekker.
Aalsmeerderwcg:
Voorm. 10 uur, Da Taselaar,
Nam. 3 uur, Da Taselaar.
Sloterweg:
Voorm. 10 uur, Da Dijk,
Nam. 3 uur, Da Dijk.
Vijfhuizen:
Voorm. 10 uur Ds. de Graaf,
van Oostcrzdei.
Nam. 3 uur, Ds, de Graaf.
CHR. GEREF. GEMEENTE.
Nieuw Vennep:
Voorm. 10 our, T.eesgodsdienst
Nam. 3 uur, I.eesgodsdtenst
PROTESTANTENBOND.
Hoofddorp: Geen dienst
voor heden en volgende
dagen.
ONDERWERP:
HANDELS^,OORLOF-POLITIEK:
Regeerings Soda lieden niet te krijgen
Daarover zal ik dus maar zwijgen
En men zal Zijne Exc. Minister van
Neerland's Handelszaken,
Daarop attent moeten maken,
Rcgeerlngs-Bleekpoeder per ons
maar 20 cent
Alom gebruikt en kwaliteit beken i.
Voor winkeliers en verbruikers f 1.50
per Kilogram,
Drie Gulden per twee Kilo,
Franco rrnar buiten per Bode, Boot
of Tram.
Weerlicht-zeep h 20 cent per groote
reep,
In Engeland bekend als de goedkoop
ste en best© Zeep,
Ook stangen vette zeep voor 'n cent
of Elf,
Al wasschcnde komt men klaar,
Dat spreekt van zelf.
Qhr. Plein es' Oorloge-zeep A 15 an
Edelweiss' Zeeppoeder per pak voor
16 cent
En bij elk artikel mijn wereldberoemd
Sensatie-gedicht,
Do Vloek van deu Oorlog, present
Want behoort Oorlogswooker in de
zen socialen tijd,
Nu tot de Moderne Beschuving of An
ti eke) Oorlogsroad'do) loosheid
De lijd ontbreekt, om over Wereld
vrede te fantoseeren.
En het geldt nu, om uiijm Chloor te
presem loeren.
Do vrouwen betoonou zich nu solidair
met Johannes Smit,
Ook al omdat zijn Bleekpoeder de
wasch weer op doet gloren
helder wit.
De mannen, vaders en ook de kin
deren,
Verklaren eensgezind.
De Koninklijk erkende Haaiiemschs
Dichter wordt nu al weer on
meer bemind,
En woont nog steeds nummer 24 in
de Korte Bogijnestraat nabij de
Baken cssergracht,
Die als verbeterde verkeersweg steeds
op demping wacht
gaven kennis, dat de lessen zullea
aanvangen voor gevorderden a.s..
Zondag 17 Sapt.van 71/,lOuur.
voor leerlingen
Zondag 1 Oot. van 5—7 uur.
Dinsdag 3 Ooi.
Woonsdag 4 Oot. jv'
Kinderlea
Woensdagmiddag ven 34
uur in de Bovenzaal van het Res
taurant „Da Karseboom" Groo
te Houtstraat 89.
Aangifte Kamperetraat IB,
Telefoon 2547.
Prospectus wordt op aanvraag
gaarne toegezonden.
van 8—lOuur.
Aanvang der nieuwe cursussen voor
GYMNASTIEK en SCHERMEN, aan
Dames, Heeren, Meisjes en Jongens
primo October.
Spreekuren en aangifte.van leerlin
gen gedurende September, op Maan
dag, Dinsdag, Donderdag en Vrij
dag 4—5 uur, on Woensdag en Zater
dag 1—2 uur.
Kleine Houtweg 2 rd., Tel. 2500.
5. J. MEIJERINK,
Leeraar M. O.
MUnchener
Augustinerbrëu.
Na gepleegd overleg met de Brou
werij te München, is het ons moge
lijk gemaakt om voorloopig maande
lijks een zekere hoeveelheid van het
Augustinerbrfiu te betrekken
Waar dit op 't oogenblik het eenig»
DUITSCIEE bier is, dat hier in Hol
land geleverd wordt, m»enen wij tal
onzer cliënten een genoegen te doem
dit Bier verkrijgbaar te stellen.
Aangeaien de zendingen wagonsge-
wijze uit München aankomen (en
wel voorloopig éénmaal per maand),
verzoekew wij VOORAF en zoo
spoedig mogelijk ons de be
stellingen te doen toekomen.
Na aankomst wordt 't Bier na be
hoorlijk gelagerd te zijn, door orai
Isobarometrisch gebotteld en worden
de bestellingen ONMIDDELLIJK uit-
gevoerd.
Man beware 't bier staande op een
kool© plaats en het blijft vrij lang
goed. Zoodra een -voldoende hoeveel
heid bestellingen zijn ingekomen, zuL
wij dadelijk onze beschikkingen
treffen en TEN SPOEDIGSTE 't bier
ontbieden.
WIJ HOUDEN DIT BIER NIET IN
VOORRAAD.
Liefst nog heden geve men ons de
«tellingen op. (Telef. 134).
Bij voldoende deelneming is de le
vering vrijwel verzekerd en zal did
ongeveer in de tweede helft dezer
maand kunnen aanvangen en zoo
vervolgens.
De prijs per '/i flesch as
20 ots. (vrijblijvend)
(rirm. w. B. GUSKENS
(Opvolger P. J. M. VAN TETEMWC).
Wijnen - Gedistilleerd - Likeuren
Llmonadee - Bronwateren - Bieren
Onze zeer modern lngeridhte Botte
larij levert ook:
Vollen hoven's Stout 14
Bass Stout 19
HEINEKENte BIEREN.
LAGER 6V4
GERSTE 6V4
PILS 10
BEIERSCH 10
Kortingen: 2 boven. 5 gul
den 8 en boven 10 gulden 5
bij lodere hoov««lhoid t»
koop g«vraagd door
A.C.vaa Nlfekeloa Knijper
DOELSTRAAT 18
Telefoon 2316
Haarl. Coöp. Diner-Ver.
BAKBNE3SERQR. 27. TEL. 1893
Hem Tai 11—17 Septemliir
MAANDAG; Vermicelli soap, Lama
bout, Tomatensaus, Rijst, Bitterkoek
jes vlu.
DINSDAG: Kerrysoep, Contre-Filet,
Worteltjes, Vermie el lipudding met
Ros© Saus.
WOENSDAG: Schildpadsoep, Ge
hakt, Andijvie, Gort ln Karnemelk.
DONDERDAG: WinJdboöStoej), Var
kenslapjes, Groene Kool, Rödgröd.
VRIJDAG; Londonderrysoep, Gebu
Visóh, Sla en Komkommers, Rijstcn-
•brij.
ZATERDAG: Griesmeelsoep, Run
derlapjes, Roode Kool, Hopjespud
ding.
ZONDAG: Koninginnesoep, Ossen
haas, Snijboonen, Sneeuw pudding
met Vanillesaus.
