NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. - Opgericht 1883.
Bloemeiidaalsche Brieven
DE OORLOG.
34e Jaargang No. 1C20S
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
ZATERDAG 16 SEPTEMBER 1916
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN ADVERTENTIËN:
per drie maanden: *ip>V Van 1—5 regels 75 Cts.; iedere regel meer 15 Cts. Builen het Arrondissement
Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd Haarlem van 1—5 regels/1—elke regel meer f 0.20. Reclames 30 Cts. per regel,
is (kom der gemeente) met het Letterkundig Weekblad „De Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Zaterdagavond"f 1-30 AdvertentiSn van Vraag en Aanbod, van 1—5 regels 40 Cts. per plaatsing,
Franco per post door Nederland2.— |?rve'ke reêe' meer '0 Cts. k contant.
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37'/j Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
de omstreken en franco per post. 0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. \>St 1 Drukkerij: Zuider Buiteuspaarne 12. Teleloonnumiuer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De Verzekering der (per week) geabonneerde© wordt gewaarborgd door ,,The Ocean" Rokin 151. Amsterdam.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
ZONDAG 17 SEPTEMBER.
Muziek in den Hout.
Schouwburg, Jansweg: Het Nederl.
Tooneel.
Schouwburg De Kroon; Noderl.
Opera.
Soc. Vereeniging: Bioscoop voor
stelling.
Brong*)lx>u\v: Biosc. voorspelling.
Bioscoopvoorstellingen; Cinema Pa
lace, Gr. Houtstraat Biosc. Theater,
Gr. Markt. Apollo-Theater, Barleljo-
Tisstraat
Rusthoek, Bloemendaal: Concert.
MAANDAG 18 SEPTEMBER.
Schouwburg De Kroon; Biosc. voor
stelling.
Bioscoopvoorstellingen: Cinema Pa
lace, Gr. Houtstraat Biosc. Theater,
Gr. Markt. Apollo-Theater, Barteljo-
risstraat
De kring te klein.
In het Raadsstuk je, dat B. en W.
bij de gemeciïtebegrooting inzonden,
lezen wij, dat ,,er werniig uitzicht be-
.staat, dat ,het belastbaar inkomen
„der ingezetenen zal et ij geil, vermits
„het ons hökcnd is, dat meerdere ge-
goede ingezetenen ons In den iaat-
„,sten tijd door den dood zijn oritval-
„leai, of uit de gemeente naar elders
„zijn vertrokken, cn hot ons nipt
„waarschijnlijk voorkomt, dat die
„verliezen spoedig in voldoende mate
„zuilen worden aangevuld-''
Deze mededeeling toornt aan, hoe
weinig elasticiteit er bestaat In ouzo
plaatselijke directe belasting. B, en
W maken zich bezorgd over het .ster
ven of vertrekken van enkele Ingeze
tenen! Ie dat •natuurlijk? Is dat wen-
sc. hel ijk voor een groote gemeente?
En het CoNcgo vreest, dat de verlie
zen niet spoedig zullen worden aan
gevuld I Het klinkt tragiakomisch
straks benoemt de Raad nog een Com
missie, die op reis gaat, om ln den
lande rijke lied-en op te sporen en
hen te smeeken, toch in Haarlem te
komen wonen t
„O nobele rijkaard I" roopt de oor-
zit; er, onder het stoiten door de ge-
heele Commissie van tranen die het
Perzlsohe tapijt Ln den salon beder
ven, „kcan loch tot ons, word toch
Haarlemmer en gij redt ons van een
andera wissen ondergang. Wij zulien
u op de hamtien dragen, een zetel m
den Raad zal uw deel- zijn, voor uw
hui6 zal asphalt gelegd worden, de
tranig mogen voor uw deur niet bel
len. Hebt g:j nog andere wensohen,
noem ze, maar kom, o kom te Haar
lem met uw miöioencn!"
Maar nu in ernsi.
Do oorzaak van dezen ungów ene en
ten toestand is voor ieder duidelijk:
Haarlem heeft geen gelegenheid tot
uitzetting meer, die grenzen moeten
worden verlegd, het terrein dient ver
groot.
21.
Raadsoverzicht.
Zoo zaten we dan Donderdag we
der knus bij talkaar, alleen onze
rechtskundige had zich geëxcuseerd.
Ileol veel belangrijks was er n et, ui
de openbare zitting to bahande ten,
was t niel, dat de speurzin van den
heer Laan er achter gekomen was dat
do heer De Jong, gomeentje-teefceiiaor,
in opdracht van B. en W. uit het riet
dat aangevoerd was voor dakbedek
king voor een paai- villa's in
Kweekduin, (u weet toch nog wei het
maandenlange gehannes dat er ver
die daken in den Raad is geweest;
hier en daar een handje vol heeft
genomen om te onderzotken, of dat
riot werkelijk brandvrij was. Het on
derzoek wees uit, dat het net, na ten
tijdje gedroogd <e zijn, toon er eon
vlammetje werd bijgehouden, knet
terde dat t' een lieve lust was! W -ke
redenen B. en \V'. hadden om dio
m.i zéér belangrijke ontdekking ge
heim te houden weet lk niet, maar
hulde aan oolfega Laan dat hij over
die zaak interpelleerde. Ik ben voor
stander geweest van rieten doken
mits brandvrij, doelt nu zo B. en W.
met den Rami incluis, bij don neus
namen, moet 't maar uit zijn er mee.
Nu moge vader Bram ct een vorscliil
ln zien, ik bedoel in de brandbaar
heid der compacte massa van een rie
ten dakbedekking on dio van een
paar losse bossen, daar gaat 't nu
om. Noen, ik zou verder wilton gaan
eu een proef nemen met hot i« bram!
Bteken, van dio compacte massa zelf.
Blijkt dan, dat dio ook braiulluslig
is, dan subiet het heole zaakje er n«'
eu pannen in de plaats, omdat er niet -
voldaan is aan de eiechen door ons
college vastgesteld, 't Kan nog een
mooi rechitszaakj© worden, doch we
hebben daarvoor een potje van f 1200
en die spand-eerde ik er graag aan,
want 't is een ellendig ding als de
menschen je deur plat loopen om hun
rieten dak te krijgen en 't Wijkt ach
teraf, dat ze je met een kluitje Ln hol
riet sturen.
Er broeien weer raadluuisphaiuven!
In e&n mijner eerste brieven deed ik
reeds een oplossing aan de hand en
wees er op, dat men geen ongeluk
kiger plaats voor een nieuw raad
huis heeft kunnen uitzoeken, dan
de paar perceeltjes, die daarvoor wer
den aangekocht. En van die paar
perceeltjes moet men nog 10 Meter
onbenut laten vanwege de rooilijn.
Collega Laan vond, dat de gemeen ie
die de rooilijn vaststelt voor ieder
ander, zeif zich daaraan niol behoeft
to houden, want deed ze dat, dan
waren de f 170Ï0 van aankoop dier
perceeltjes weggegooid geld.
Maar collega, hoe heb ik 't nu met
je? Zijt go voorstander van Ik* ont
duiken van wetsbepalingen aan wel
ker samenstel Kng go toch ook hoo
die hebt meegewerkt". Wie moot zich
t allereerst houden aan vastgestelde
voorwaarden, toch zekor hij of zij die
ze zelf vaststelt, of zijt ge Dunenburg
vergeten? 't Zal niet gaan, vadertje!
Doch om op dl© plannen terug te ko
men, een paar jonge architecten uit
Rotterdam hebben, golieel uit eigen
beweging, getracht den puzzle op te
lossen, lioe op dat puntje een toon
baar raadhuis kon komen en ik
breng alle hulde aa/u de zorgen en
den tijd, dien ze er aan besteed lieb-
beD, tijd die Jaler wel zal blijken,
nutteloos te zijn geweest. Niet alleen,
dat ze ons smakelijke .teokeningen
maakten, doch in gips gaven zij bo
vendien een maquette van liet ge
bouw met de omgeving. Jn ons na
praatje, nadat de openbare zitting
gestoten was, hebben we de zaak be
sproken ©n bezien, en ik kan nu wel
voorspellen, dat er van den bouw
van het ontworpen raadhuis nic-ls
kan komen, 't Zou trouwens zonde
zijn, daar ter plaats© voor omstreeks
een ton te verwerken aan een monu
mentaal gebouw, dat zou vloeken
tegen de omgeving waarin hei gezet
wordt, lk b'ijf er bij. dat., wil men
op dat punt iets bruikbaars zetten,
liet dan alteen kan zijn ©en doodeen
voudig vierkant gebouw, zooiets nis
liet oude Raadhuis, of als van ouds
het Raadhuis en dan zal Jivt lot zijn
recht komen. Doch er zijn wel zaken
dringender noodig dun ecu nieuw
raadhuis en het verstandigste is maar
ka'm te wacltten tot er een beter ter
rein open komt. Als de school in O ver
veen eens opdoekt, dan komt er een
fiirik terrein vrij, waarop men met
2 fronten ui. naar den Tetterode weg
ca» den Bloemen daalschen weg, iels
kan zetten dal toon- en bruikbaar is.
Tot die dringender zaken behoort
o.a. de verkrijging van gas cai he
getuigt niet van de activiteit van het
bestuur, daar bier al eenige jaren de
behoefte aan gas betoogd is en men
zefs „bijna" een eigen fabriek had
gebouwd en nu weer een 200 men-
schen om vragen, officieel om vra
gen, zich achter Kriegsiunst&nd© to
verschuilen. Kom ,,Ig", tamboer er
nog maar eens een, keer of wat op,
of stel de benoeming voor van ceno
commissie van voorbereiding, wat
nog veel beter is en vlugger kan wer
ken, dan schieten wo op in do goede
richting.
En wat zeggen m'n lezeressen en
lozere wei van het voorstel van Ge
deputeerden om de salarissen vfin
Burgemeester cn Secretaris al weer
to verlioogen? Dat d© gemeente-ont
vanger beter betaald wordt, was igoo-
dig, doch maar laten we er maar
verder over zwijgen en in stille eens
gaan uitrekenen hoeveel hot loon is,
dat die heereu verdienen voor eik uur
dat ze werken. We krijgen dan wel
geen oorlogswinstcijfer, maar toch
een uurloontje dat met trol© geiKXmd
mag worden!
En nu wacht ons in d© volgende
raadszitting do begrooting voor 1927.
Tijd om die te beetudoeren had ik
nog niet, doch misschien vind ik dien
nog wel. Intusschen moot ik mijn i
trouw© k-amei» op een nieuwtje voor-1
bereiden en dat nieuwtjo is, dat ik I
dit jaar de debatten over d e begroo-1
ting eens zal openen niet liet houden
van a.gemeene beschouwingen dio
een terugblik zuilen worpen op het
verleden. „In het heden ligt t ver- I
leden, in het nu wat worden zal",
zong de dichter en ik vertrouw dal
ik daarmede mijn collega's zul prik
kelen om de begrooting voor 1917
met méér aandacht te bestudceren,
dan tot nog too geschiedde niet vo
rige begrooliiigen. Om hun lijd tot
overweging en ernstig gepeins te ge
ven, en ook om het geduid van inijn j
dierbare Lezemsson cm lezers niet te 1
lang op d.e proef te station, hei» ik cln j
beschouwingen, in oen paar brieven
verwerkt, die do opvolgers zullen
worden van dezen. Tot zoolang dus
patiëntie]
t 14e".,
De Liberale (luie en de
Grond wetsherxlen Ing.
In dio Vrijdagavond gehouden ver
gadering van de llaarlemeclio afdoo-
linig van De Lüberale Unie hec-ft deze
kieeivereenigihg ziel», na uitvoerig»
geidiacljteaiwireeling, uitgesproken te
gen aanneming van het door de Re
geering voorgestelde nieuwe artikel
192 der Grondwet (het onderwijsarti
kel) in het belang der openbare
school.
ONGEVAL. Vrijdagmiddag on
geveer vijf uur kreeg oj> liet Stations
plein zekere N., afkomstig uit Fries
land, een bioedspuwing Jlij werd per
brancard naar het gesticht St. Joan
nes de Deo overgebracht. De patiënt
bracht een rastigen nacht door. Le
vensgevaar bestaat er niet.
DUU'RTETOESLAG GEMEENTE
AMBTENAREN R. en W. helitxn
thans den duurte toeslag voor do amb
tenaren vastgesteld en dit den be
trokkenen doen mededelen met ver
melding tevens, dat de uitbetaling
zoo spoedig mogelijk zal gvechfeden,
te rekenen van 1 Juli J.l. af.
HOTEL FUNOKLER. Als histo
risch© herinnering deden wij mede,
dat het 20 September a a 60 laren
zal geleden zijn, da<t de „Concertzaal"
In de Kruisstraat werd verkocht voor
ƒ5600 en ingericht «tot hotel, het nu
welbekende liotel Funckler. De con
certzaal had nriet alleen «vin bijzon
dere vermaairdlheid, omdat zij het
middelpunt was van het Haarlemsche
muziekloven, maar ook omdat Bttsken
Huet hierin geruim en tijd' zijn g">de-
dïenstoefen kragen geleid hcefi Oor-
aproivkeJn'ik 6tbnd te dezer pflaeütee een
Doopagiezind bedehuis en wel van de
gemeente ,,.D© Vlaamech© Blok" ge-
hcofcen. Gemoennde kerk werd ln 1633
gebouwd. Daar deze gemeente zich in
1717 weder vereoniigde mei die aan
het Klein Heiligland, word de kerk
in die Kruisstraat venfcochi aan de
Moravische Broeders voor 1000.—,
benevens 200 dukaten voor de armen.
Echter verbood de Regoerin.cr het po-
bmJk en kocht daarna ze f het po-
boirw. In 1773 werd te dezer stede
he»t „Groot© Muzi»kcolle!?e" of^re-
richt en deze kocht de oude kerk. In
1802 werd dit gezelschap ontbonden
Dit dood het gwbouw over aan eone
vereoraging, di© het tot concertzaal
b«»temd<? Hiepmed© schijnt echter
nog eenlg© jaren gemoeid cew&tt t«*
zijn, want eerst op 11 Maart 1805
werd het als zoodanig ingewijd door
het toenmaals opgerichte muziekce-
zeiechap „Kunst en Vermaak" Tot
20 September 1856 behield bot deze
besomming, toen het werd verkocht
en ingericht tot hotel
Do Bogrooting voor 1617.
D© heden versohenen Gemeen t ebe-
grooting voosr 1917 sluif in ontvangst
cn uitgaven tot een bedrag van
5 515661 081/2. Gewone uitgaven en
inkomsten f 4 319 A11.08 1/3 i'D© cij
fers van de begroot mg voor 1916 wa
ren f5.ai8.051 81 1/2, 3.003 976.81 1/2
en f 2.344075).
Onder de ontvangsten is geraamd
oen bedrag van 31-1000 als bijdrage
van het Rijk ter tegemoetkoming ln
de «schade, wetke «le gemeenteikos in
de jaren 1914 en 1915 heeft moeien
lijden tengevolge van de bijzondere
tijdsomstandigheden. Aan den Minis
ter va.n Financiën i6 het venzoek ge
richt daartoe te mogen overgaan. 11.
en W. vertrouiwen, dat dit verzoek
n.iet zal worden afgewezen. Zij o«nf-
vingien n.l van het Genroentebes;uur
van Amsterdam d.e mededeel mg, dat
de Wethouder van Financiën dier Ge
meen'! e bii een onderhoud met «ïezon
Minister den etelligen indruk c<-kre-
p-n heeft, dal ©en verzoek van B en
W., rechtstreeks tot hem gericht om
toezegging \an een zekere voorloo-
pdge bijdrage, indien deze noodig is
tot el uiring «Ier begrooting voor 1917,
een gunstig or'Jiaal zal vinden.
(In de toehchfcmg op den deslietref-
fenden begrootingspost vinden w© nog
de mededeeling, dat een i-.d van het
Amsterdaineche Coliege van B. en W.
onlangs in eon ondertióod m«?t den
mimster gekgeniiekl \xind te dezen
opzichte ook «le belangen der gemeen
te Haarlem te behartig©*».)
Door de opneming van dezen poet
is het aan B. en W. gt-lukt de be-
grooting sluitend te maken en dan
Hoofd Omslag tot een eeikigssin© ia-
ger bedrag uit l© trekken» dan in 1916
iiet geval was (nu 878 000 voor 1916
940.000).
Het wil B en W. voorkomen, dat
een cijfer, dat moest leiden tot een
belastingpercentage als voor 1916 Is
igeheven, niet bestendigd mag wor
den ©n d'it te minder, wijt er weimig
'uitzicht bestaat, dat het belastbaar
inkomen der ingezetenen zal etijigen,
daar verschelden gegoede irugiewetenen
nn den iaaitsten tijd overleden zijn, of
uit do gemeente naar el dons zijn ver
trokken liet komt B. on W. niet
waarschijnlijk voor, dat die verliezen
spoedig in voldoende mate zuilen wor
den aangevuld..
De Inkomsten.
Was er voor 1916 geen 'batig tal do
van de laatet-goedgekeurde rekening
geraamd, nu is er weer ©en bedrag
van ƒ2613 uiligetrokkien kunnen wor
den. (In 1915 wa,s d'lt saldo nog
43 828). De inkomsten van de eigen-
doinmeni, beaittingen en bedrijven zijn
ruim een ton minder g» iraamd d'an
voor 1916, nu ml. 920.764,
Wat de Gemeentebedrijrven betreft,
de bajtige saldi zijn voor olectriciteit,
water en ges onderscheidenlijk go-
j raamd op 102.000 f 59 183 en 26 095,
tegen ƒ79800, 213 404 en 23 985;
du® eleotricReit 23.000 meer, gas
154.000 minder en water ƒ2000 meer.
Do „andere" uRkeeringcn der bedrij
ven geven ongeveer de-zo!fd© bedragen
als voor 1916. D© opcenten der Rijks
belastingen zijn 4000 lager geraamd
j 303.570) en w-ei cOGO voor personcJ
j mlmkar en ƒ1000 voor giebouwxle et-
gendommen meer. Onder d© eigen
plaateelijb© belastingen komt voor
eeret voor die op onenhare verniako-
I lijkheden die op 10 000 geraamd is.
De overige belastingopbrengslon, be-
hah-e de vermindering van den Hoof
dei ijken Omslag, die we reeds eeriler
opaaven, geven weinig venschrl In
totaall zijn de eieren belnsthisren ge
raamd op 910 2-r«0, dl. 53-000 min
der dan voor 1916. De eclioolgelden
toonen een vermtnderinp van 1000
'tiu f 160.5001 en Je marktgcCden «ven
geringe vermeerdering, ml. nu 2425
leg«n 2276 voor 1916 de groc-nten-
markt i© 200 hoogvxr geraamd, de
j paardenmarkt 50 minder.
De U itg a ven.
De koeten van algemeeuen- aard
vcrtoonien weinig verschil. De hooge
papierprija maakt o.a. de uitgave van
het Officieel Verslag duurder en de
verkiezingen in 1917 (Tweede Kamer,
i Provinciale Staten cm Raad) vorderen
f 1000 meer voor liet uituefeuen der
I kiesvei'richtingen. In het gieh-eel is dit
j hoofdstuk geraamd op 130.255 (v j.
ƒ116 605). Invordering en teruggaaf
van plaatselijke belastingen cischt
59.565. Hieronder zijn d-e salarissen
van het personeel van de Gemeente
belastingen begTQpen. Twee ambtena
ren, belast met de contole inzak© <i«
heffing van een belasting op de open-
bare vermakelijkheden (grootendoela.
Ln de avonduren) zuilen «Jaarsoor elk
een toelage van 300 krijgen. De u:t-
gïuvenOnderhoud van genioenie-cl-
gendommen en uitgaven voor dc ge
meentebedrijven, bedragen 1729G5
(v. j. 166.152). Bij de post ünilertioud
van etraten enz werd rekening go-
houden met de mogelijkheid dal de
werkzaamheden in verband mei de
atphalteering zullen hunnen worden
hervat. B. en W. zuilen voorstellen
Ihet ealaris van den opzichter der Bo-
«giraafplaats van ƒ1000 te verhoogen
«tot 1200, in verband met de uitbrei
ding oer begraafplaats.
(Zie vervolg pagina 2).
Honig stelde daarna vootr, dat B. en
W. stappen zullen doen om tot ver
betering te komen en daartoe werd
besloten. De heer Torley krijgt dus
zijn zin, ofschoon de heer Honig ook
nog eens zei, dat de wijze, waarop
de adressant had gecorrespondeerd,
afkeuring verdient.
Wij hebben bet geheel© dossier van
deze zaak (verzoeken van den lieer
Ttorley Duwel en antwoorden van het
gemeentebestuur) onder de oogen ge
had, met uitzondering alleen van het
oorspronkelijk request d-d. 20 Maart
1915, dat wel niet onheusell kan zijn
geweest, daar het door 50 anderen is
mee got eek end; in elk geval vinden
wij datgene wat we van d« corres
pondentie gezien hebben, met on
heuse h. S t e v i g zouden we liever
zeggen, de toon van een man van
zaken die er aan gewoon ie, dat
gevallen beslissingen worden uitge
voerd en wai onmiddellijk uitgevoerd.
Dat do heer Honig, die zeif koopman
Js, dit niet meegevoeld heeft, lijkt ons
verwonderlijk.
Inderdaad is er meer dan een jaar
lang van de ophooging der terreinen
niet gekomen, ofschoon «le Raad daar-
voor plechtig een art. 31 bis in de
politieverordening opgenomen had.
Vooral Ln deze gemeeent©, waar de
administratie zoo keurig in orde is,
vraagt men; waarom werd het nieu
we artikel niet streng toegepast.? Con-
aideratio tegenover sommige eige
naar®, die een belangrijk bedr8g aan
grond ten koste zouden moeten leg
gen, welke voorioopig toch niet ren-
ueereu dit weid ons als motief ge-
noemd en in ons vorig nummer mee
gedeeld. Het is zeker niet plezierig
voor die eigenaars, maar had men
dan willen wachten, totdat zij allen
de ophooging plezierig vonden? Dat
zou geduurd hebben tot St. Juttemisl
Neen, oris verwondert hei niet, dat
do beer Torley Duwel stevig niei oj».
heusch schreef. De zaak komt nu in
orde. Zand ©roverl
Gemengd Nieuws
van Blackboro worden afgezet. Tel
kens wanneer er open water om liet
eiland kwam, fleurde onze hoop'op
ontzet op; de drie vorige pogingen t««t
redding hadden alle plaats gevonden
op tijdstippen», dat het eiland door
dicht ijs was omgeven. Begin Augus
tus slaagden wij er in, zeewier ca
schelpdieren te dreggen, hetgeen eon
nuttige variatie bracht in ons dieet.
Maar de groote diepte van het w a
ter, de zwaje golfslag en het ijs be
moeilijkten het visscheo. Den 28sten
Auguetus dreef de storm het ijs weg
van het eiland; en den SOsten ont
waarden wij, toen de mist optrok, de
Yelcho, d.e door een chaos van ge
strande ijsbergen op ons aan stoom
de. Een uur later waren wij op de
thuisreis. Ik wensch te boek te .!-
len, dat het moreel van allen goed s
geweest; vooral de energie ca» Je be
kwaamheid van How, Hussey, Hur
ley, Mackhn, Mc Ilroy Kerr cn Rio
kinson verdienen lof'.
VERGIFTIGING DOOR PADDE
STOELEN. T. v. G. oii'.vvm; aan
het Berk Klin. AVochenschr.: In het
Duitsche rijk zijn in 1915 niet mintb r
dan 248 iDvnsclten door bet gebruik
van vergiftig© paddestoelen ziek go-
worden en 85 (waaronder 52 kinde
ren) overleden.
ZUID-AFRIKAANSCUE DIAMANT
NIJVERHEID. De „Times' schrijft:
Er zijn aanduidingen van een njxvo-
dig herloven der Zuid-Afrikaanse he
diamant-industrie, die sedert liet be
gin van den oorlog stillag. J)0 direc
teuren van de Premiernujn bij Pre
toria hebben besloten liet werk "in «io
mijn op kleine schaal te hervatten.
Er zal ongeveer een vierde deel v«n
het vroegere aantal arbeiders aan liet
werk worden gezet-
Uit de Omstreken
j ZANDVOQRT. H e 1 m b e p 1 a n-
ting. In 1915 werden door Rijuland
in dit district 325"j90 hchmvuseciiien
giepian t, hetgeen een uitgave vor<ler-
de van ruim 976.—.
HALFWEG. WaterlooAiug.
Ln 1915 werd door liet stoomgemaal
afeetr 0 8 millioen M3 water uilge-
malen tot vervierschiug van het door
de suikerfabriek ,,'Holllandiveront
reinigde boozcox»waiter. De lotailo wa-
j lerloozing bedroeg ruim 179 millioen
M3, waarvan 315.000 M3 op natuur-
j lij'ko wijz©.
'SPAARND.UI. - S c h e c p v a a r t-
bewegingen waierJoozingi
Aan het m dlruk verschenen verslag
over 19i5 van het hocgüieemraad-
ednap Rijiniand «mtteenen wij voor
dez«3 gameeate o.ffi. Door de eluiasn
alhier werden geschut in de richting
naar het Spaurne 33 houtvlotten,
5753 zelschepcn cn 8062 ijtoóunbuo-
ten. In omgo&ec-rde r.chl.ng 27 hout-
vlop.en, 5807 zeilschepen «.-u 89)9
etoombooten. De gezamcniijfee zeil
schepen on etoomboo.en hadden oen
totalen inhoud van 154S653 M3. De
brulo-c5>b.-cngfit bedroeg bijna 13000,
waarvan 1426 ton bale der g<snooiAo
Haarlem kwam. Ir. 1915 werd god uren-
de 31 uren £602000 M3 water op na
tuurlijke wijze gc-looed en gedurende
2226 uren eene ho©vee.heid van
206368iX)0 M3 op kunstmatige vvijza
Do Slapermolen voor den Oudon
Spaarn«lamme5rmolen maalde gedu
rende 8161.2 uur. Ter verversohing
van <5e stadsgrachten te Haarlem
werd rond 1.1 mklioen M3 water ult-
gematen.
HEEMSTEDE B. en W. stelden
in de laatste Raadszitting voor, am
in verbond met d© onheuscho corixfi-
pondentie van den heer A. J. Torley
Duwel, diens adres aan den Raad
betreffende ophooging van terreinen
op Bosch en Vaart voor kennisge
ving aan to nemen. De Raad praatte
cn- over ia geheime zitting, do hoer
DE EXPEDITIE VAN SiMCKLE-
ION. Door Wild is het volgende
rapport uitgebracht over het verblijf j
vaia hem zelf en zijn makkers op het j
Olifanta-eiiand: „Op 2-5 April, den dag
na hot vertrek van de boot, werd het
eiland ingesloten door zwaar pakijs.
Wij, schipbreukelingen, worden opga-1
sloten op een strook terrein van 225
M. lang, bij 36 M. breed, omsloten
door ontoegankelijke ijsklippen en ©en
ijsbedakte zee. Wij waren genood-
taakt ons ijshoi te verlaten, dat door
de sneeuw onbewoonbaar was ge
maakt. Wij maakten een verblijf van
onze twee booten, ondersteund met
j rotsen, en sloegen het zoover moge-
lijk van do ze« op. Het wear bleef af
grijselijk. Het werken v;el moeilijk
en de levenskracht ven allen leed
tengevolge van de ontberingen.
Blackboro, Hudson, Greenstreet en
Rickinsoai werden «Lek; verscheiden
anderen hadden te lijden van vries-
wonden. In Mc-ï bües een sneeuw
storm verscheiden nuttig© stukken
van onze uitrusting da zee in; wij
verkeerden in groote ongerustheid
van door de hooge zeeën te worden
weggespoeld. De golven gingen hoog
tengevolge van den sneeuwstorm,
waarbij een windsnelheid van 120
K.M. werd econstateerd. Gelukkig
vormde zich door de lage tempenv
tuur een ijsvoet aan de zeekust cn
deze bescherming bebooddo ons voor
algeheelen ondergang. Verscheiden
keerca „kalfde' de nabijgelegen
gletsjer, hetgeen zwaren golfslujr
deed ontstaan; en één keer weiden
ijsblokken tot binnen vijf M. van onze
verblijfplaats geworpen. Waarnemen
de, hoezeer het eiland door ijs was
ingesloten, beseift® ;k, hoe groot de
moeilijkheden waren, die onze leider
(Shackleton) zou moeten overwinnen
om een tijdig ontzet te bewerkstel li-1
gen; en bij wijze van voorzorgsmaat- j
regel Eet ik de grootste zuinigheid in
het voodse! verb ruik in acht nemen
lk liet &iecht3 één warm maal per
dag uitreiken, totdat wij onzen voor
raad spekvet (van zeehonden, vetgan
zen c. d.) hadden aangevuld. Van on
zen kostbaren voorraad v'.eeschnat
werd tweemaal 's weeks een portie
uitgedeeld. Dit gaJ een voor de ge
zondheid dringend noodzakelijke af
wisseling in de voeding; en w ij kon
den ons zoodoende goed in het leven
houden. Daar wij laat in het seizoen
op het eiland waren aangeland, ver
keerden wij in zorg over onzen
vleeschvoorraad, die voortdurend min
derde. Af en toe werd hij aangevuld
met kleine vetganzen; maar de zee
honden konden door den ijsvoet niet
niet aan dcai wal komen. Van Juni
af werd de weersgesteldheid beter;
maar wij zaten voortdurend in den
mist en de sneeuw. Togen het midden
van den winter moesicn de teenon
DE WERKLOOZEN IN BEI G'i*.
De „Vossische Zte." reeft een werk-
Ioozen-«tatistiek voor liet dijor le
Duitschers bezette etedeelte van Bel
gië. Eind© Juni 1916 waren 665.913
mannen. 309.552 vrouwen cn 5S7.132
kinderen beneden de 16 jaar zcjnkr
werk. In Brussel alleen al lui ionen
deze cetallen resD. 69.072. 3? 415 c-i>
Alt 400.
INBOORLINGEN ALS ARBEIDERS
NAAR FRANKRIJK. De Inboorlin
gen van Zuid-Afrika hadden dikwijls
den wensch te kennen geneven, in
EuroDa ie mogen helpen. Dc vorige
weck. Vrijdag, heeft generaal Botha
aan de«e inboorlingen een manifest
gericht, waarin hii hun hulde brengt
voor hun aïbeid in Zoid-Afriba. Zuid-
West-Afrika en Oost-Afrika. Tevens
derft hii hun inede. dat de recceruig
beslorien heeft tot de onrichting van
viif balalions. elk 2000 man stork
dcee bataljons, die onder niilifai.-o
tucht k>7men te staan, zullen in
Frankrijk dokarbeid verrichten. D<v
voorwaarden voor de reertrteermg
werden tevens bekend gemaakt. Elk
batalion kriiet zim eigen kxiDolaun i u
officieren van cezondlieid, terwijl ook
voor een volledig hosDitaai gezorgd
zal worden.
1IET GAS. Max Osborn sclirijfl
in de Voaeische Zoitung over do g:»s-
pJaag aan de Somme: „Dit is een
kweüing op zichzelf, zoo schrijft hij,
voor onze soldaten: de weerzinwek
kende vergiftige gassen waaraan j
voortduremd zijn blootgesteld. Niet al
leen bij een stelselmatige gasaanval
hebben zij met deze helsciien, onge-
naakbaren vijand te worstelen, Ea-
gelschen en Frtuischen zijn in het
chemieclie wapen zoo verliefd go-
raakt, dat zij het onophoudelijk ge
bruiken. Met de ontploffing van Ir. n
granaten zijn zij niet meer tevreden,
ook de lucht moe: verpest worden.
Waar men zich aan het Soumie-
front beweegt, overal hebben do troe
pen te kampen met de weerzinw k-
kende en lugubere gasgranutm. V. u
de stediingen tot aan d© reserv«.-kw ar-
tieren. ja nog meer naar achter, «-
ver hot terreir. onder h. t vuur van
de vijandelijke batterijen lig;, op
alle toegangswegen dreigt en rt
het «iz.chibare, gevaariijko lucht-
epook. Jn de loograven ze'f cn in al
zinkingen van het terrein is het bij
zonder onaangenaam, onulat het gus
daarheen zakt en moei.ijk door I-u
wind weggedreven kan worden.
Men loopt langs een weg en hoeft
genoeg te doen, om het fluiten en
gonzen van de projectielen te volgen,
wn te weten in welke richting «e
vijand juist op dat oogonbük scü!e
men denkt om zoo te zeggon auu
geen gevaar, en dan opeens krijgt
men een allerzonderlingst gevoel.
Den leelijke, zoetelijke smaak :i
reuk, die aan knoflook en uien do t
dank on, dringt in den neus en in de
mondholte. Dan moeten onze man
nen oppassen".
