NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. - Opgericht 1883.
34© Jaargang No. 10220
Verschijnt dagelijks; behalve op Zon- en Feestdagen.
DINSDAG 3 OCTOBER 1910
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN ADVERTENTIËN:
PER DRIE MAANDEN:
Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
is (koin der gemeente) met het Letterkundig Weekblad „De
Zaterdagavond"1.50.
Franco per post door Nederland- 2.
Afzonderlijke nummers0.05
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37
v n de omstreken en franco per post. 0.45
Uitgave der Yennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM.
Van 1—5 regels 75Cts.; iedere regel meer 15 Cts. Bulten het Arrondissement
Haarlem van 1—5 regels 1elke regel meer f 0.20. Reclames 30 Cts. per regel.
Bij Abonnement aanzienlijk rabat.
Advertentign van Vraag en Aanbod, van 1—5 regels 40 Cts. per plaatsing,
elke regel meer 10 Cts. contant.
Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De Verzekering der (per week) geebonneerdcn wordt gewaarborgd door „The Ocean" Rokln 151. Amsterdam.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
WOENSDAG 4 OCTOBER.
Schouwburg De Kroon. Speanh'off-
fcvond.
Bioscoopvoorstellingen: Cinema-Pa
lace, Gr. Houtstraat Biosc. Theater,
Gr. Markt Apollo-ThcaLor, Bartöljo-
risstoaat
Stadsnieuws
Mr. D. H. ANDREAE.
Naar wij vernemen bestaat er
groote kane, dat Mr. D. IL Aawlreae
ontslag zal nemen als Raadslid.
De heer Andreae ie n.l. voorne
mens om zich buiten die stad, in do
omgeving van Haarlem, te gaan ves
tigen en zal daardoor ontslag moe
ten nemen, aJs Raadslid onzer ge
meente.
Mr. Andrcae is nog pas drie jaren
lid van den Raad Vooir h'et derde
kiesdistrict, maar in weerwil van den
korten tijd, dien hij deed van dit col
lege uitmaakt, heeft hiiji getoond tiot
de beste Raadsleden te behoorem, diie
door zijn beider inzicht iin de zaken,
vaak aan de debatten de juiste lich
ting geeft en de gaaf bezit, om de kern
van aanhangige vraagstukken
den voorgrond te brengen.
Het zou don ook ongetwijfeld een
gevoelig verlies voor den Raad zijn
Indieai Mr. Androao uittrad, te racer
nu ni de laatste jaren zooveel be
langrijke figuren uit 's Reads mid
den verdwenen, liet is dan ook te ho
pen, dat de kleine kans, die er be
staat. dat de heer Aiwkme te Haar
lem woonachtig blijft, bet resultaat
moge geven, dat bij in ons midden
blijft,
PERSON ARIA.
l>e reserve sergeanten J.
filUyter en \V. R. Zuidema van het
10e Heg. Inf. zijn tot vaandrig be-
nonxl bij het 18e en 8o Heg. InJ.
Opleiding. Van de 2e ploeg,
2e gedeelte van do lichting 1916 zijn
bij het 10e Heg. inf. 23 miliciens toe
gelaten tot de opleiding voor inili-
Rubriek voor Vragen.
VRAAGHoe luidt het adree van
dien directeur der HollandAimertka-
lij.n ANTWOORD: Wilhelmlna-
kade, Rotterdam.
dit de Omstreken
C. de Groot, te Beverwijk, is Ier
beschikking gesteld van den gouver
neur-generaal van Ned.-Indië om ie
worden benoemd tot onderwijzer 3de
MILITIE.
VRIJSTELLING VAN DIEiN DIENST.
De Burgemeester der gemeente
Haarlem bremit het navolgende ter
ail gom am e kennis
Hoewel de inluvina vaai do to«e-
Bchr*vemen voor de lichting van 1917
vermo «Milk zal geschieden in de-
zeüfde tiidvakken als onder gewone
omstandigheden. ia het tooh inoge-
lïi.kdat inet die inliivimcr vroeger dan
cewoonliik zal worden aangevangen.
Ten eind» omtrent redenen van
vriisteilina die anders in den loon
van November moeiten wordön inge
bracht. het verkrijgen van een tiidice
beslissing te bevorderen, is het wen-
scheliik deze redenen van vriist&Uinc
ditmaal reeds in den loon van Octo
ber as. in te bremzen.
De hier bedoelde redenen van vrij
stelling ziin alleen de drie volgend»
lo. het bekJeedan van een geeste-
liik of een aeesteliik-anenschlievend
ambt of het in ODleiding ziin voor zoo
danig ambt
2o. kostwinneisoha©
3o. woonplaats of toekomstige
woonplaats in Indiö.
De redenen van vrijstelling. onder
lo. en 2o. genoemd. ziin alleen U&n
geldig. zoo zii ziin onfstoan na 21
Maart i.L
Voor het doen gelden van de rede
nen van vrijstelling. onder lo. en 3o.
cenoemd. moetaa do bewijsstukken
worden overceiead ter gernoente-
secretario voor het doen celden van
de red-Gnen van vrijstelling. onder
2o. eonoemd. behoeft ter aemeente-
secretarie enkel aanvraa.tr te worden
eedaan tot het onmakon van een
staat van inlichtingen.
Izwcfschreveaien voor de lichting
van 1917. die vermoenen on grond
van een der hi er voren vermelde rede
nen aansnraak te kunnen maken od
vrüslelJtog van den dienst, worden
bii dezer, uitgenood igd hiervan, het-
zii dtor het inleveren van de ver-
eisclile bowlIsstukkenhetzii doorliet
doen van de noodice aanvre_^x_ ven
hun eansDraak te doen blijken ter
Bemeente-secretarie. biï voorkeur o»
Maandag, den Oden October 1916, «les
voonr.iddaas toeschen 9 en 12 uur.
(Zie v ervolg Stadsnieuws op pag. 2)
LJMUIDEN. Vlschomzet.
De visohomzet In September 1916 aan
dein Rjjksafsdag bedraagt f 5.880.379
togen f 2,575.804 in September 1915.
Rijkspostspaarbank.
Gedurende September hadden plaats
562 Inlagen tot 'een bedrag van
f 34156.71 en 161 terugbetaaLingen tot
een bedrag van f 21109.82. Er werden
ln September 79 nieuwe boekjes uit
gegeven.
HAARLEMMERMEER. Te Nieuiw-
Vennep werd de bejaarde vrouw V.
door een onbekenden, wielrijder aan
getreden, waardboir zij kwam te vallen
en zich zeer ernstig bezeerde, zoo
zelfs, dat zij later bloedl opgaf. De
wielrijder was zoo onmenschlievend
oma snel weg te rijden, implants van de
helpende hand uit te steken.
Het bietenrooien is in onzen pol
der begonnen en nog «enige dagen en
de werkzaamheden zullen ln voJleix
gang zijn. Omtrent de gerooide par
tijen vernamen we, dat hoewel het ge
wicht 'beneden het normale blijft, het
beschot toch nog niet tegenvalt. Hoe
het gehaito zal zijn moet nog blijken.
Spoedig zullen de wegen, bekend
als mooi en goed onderhouden^ door
het bieten.vervoer lijdien, vooral die,
waarlangs zware vrachten „naar den
buitenkant", d. i. naar de Ringvaart
gereden worden. Deze zijoï vaak ware
.modderpoelen, schoon het scherp toe
zicht op hot schoonmaken der wielen,
heel wat verbetering heeft gebracht
Bij Hoofddorp vooral liggen vele sche
pen ter bevrachting g
gen veel -bedrijivighoid
HAARLEM ME1ÏLIEBE c.a. De
gemeentc-veuldwachter C. F. W.
Rrohn heeft wegens gevorderden;
leeftijd 'met Ingang van 1 Februari
a.a zijn eervol ontslag gevraagd.
HALFWEG. De assistent chef
Ph, Bos ia verplaatst van hiter naar
Krommenie; de assistent C. Boog vaai
Santpoort naar bier.
Binnenland
IN WATERLAND. De Minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel
is voornemens heden en morgen zich
naar Noord-Holland te begeven, ten
einde dein, toestand in het destijds door
do overstrooming geteisterde gebied
on de herstellingswerken in oog-en-
schouw te nemen. Hij vertrok daartoe
hedenochtend naar Amsterdam en zou
zich van daar naar Broek Ln Water
land begeven, oim te Zuiderwoude per
boot de werken aan den Zuiiderzeedijk
te bezichtigen. Van daar zal hij- over
Monnikendam, Pwmerend en. Zaan
dam naar Amsterdam terugkeeren.
Des avonds begeeft de Minister zloh
uaar Schaven, van waar hij zich dien
volgenden morgen naar Anna Pau-
lowna zal begeven ter bezichtiging
van den Anna Paul owns, polder. Dien
middag omstreeks half vier vertrekt
de Minister naar den Helder en zal van
daar des avonds naar den Haag terug
keeren. pe Minister zal op déze in
spectiereis vergezeld zijn door den
heer Kakebeeke, inspecteur van den
landbouw.
NATURALISATIE. Ter natura
lisatie zijn aan de Tweede Kamer
voorgedragen H. Neuhaue, stucadoor
te Worm ervoer M. A. L, Bohmhorst,
boekhoudster en collect rice der sta als-
loterij te Amsterdam Mir Th. II. von
Gimborn, fabrikant te ZevenaarH.
M. Voss, koopman te HairlingenF
J. Brlnkmann, directeur eencr hotel -
maatischapplj te Haarlem,T. JTans-
dorff, agent van buitenlandsehe hui
zen to Rotterdam W. B. Kris tens on,
'hoogileeraar aan de Rijks universiteit
te loeiden, wonende aldaar; P. Czes-
n&W6ki, scheepskok te RotterdamA.
A. C. W. Knappstein, restaurateur to
's-GravenhagoL C. Verwilst, secre
taris der Liiruburgscho Credletvereoni-
ging en der Ma as trichtsc lwi Hypo
theekbank te MaastrichtG L. II.
Scihwing, koopman te MaastrichtG.
A. Greisnering, winloeüer te 'e-Gra-
venlmgeE. A. Klein, zonder beroep,
te te-GravenhagaD. Melndort te
Gïoen, ingenlouir te Tilburg J. Beil,
handelsagent te TielP, A. van der
Stee, landbouwer te TerheijdenF.
'Th. Stroink, zonder beroep, to
UtrechtJ. J. AA. Frantzen, hoog-
leeiraar aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht, wonende aldaarA. C. E. A.
Wehmann, weduwe van S. J. L. Halz-
haus, koopvrouw te Amsterdam B.
tT. Bornholt, winkelier te Zutpben
E. G Veashaffelt, 'hoogleeraar aan de
gemeentelijke universiteit te Amster
dam en G. C. II. G. Luyckx, han
delsagente te Amsterdam.
KAMERVERKIEZING TE DOR
DRECHT. De liberale klesverceni-
ging te Dordrecht heeft Maandag
avond in de vac.-Schim van der Loeff
candldlaat gdsteld het oud-Kamerlid
de heer P. J de Kan ter (U.-L.). De
heer De Kanter heeft Dordrecht van
19091913 in die Tweede Kamer verte
genwoordigd.
HET ONGEVAL MET DE MU
ZIEKTENT Het bestuur der Geim.
Zangvereeniging „De Stem des
Volks" deelt mede dat vijf personen
bij het ongeval met de muziektent o«p
't New ton plein, te 'e-Gravenha-go noe
menswaardige kwetsuren opliepen,
w. o. zware enkelkneuzingen, twee
po leb reuken, ribkneuzingein, zwaajr
lichamelijk letsdl aan borst en Tug.
Voeirts dertien personen die lichtere
kwetsuren opliepen en vrijwel weer
ln staat zijn hun bezigheden te ver
richten:.
DE S. D. A. P. EN ART. 192
Naar „Het Volk" meldt, heeft het
partijbestuur der S. D. A. P besloten,
niet in te gaan op het verzoek van een
vijftal afdeelingen om een buitenge-
woon oongres te honden In zake de
wijziging van (art. 192 der Grondwet.
Het partijbestuur overwoog, dat de
partij haar oordeel in de Groninger
motie prinoipieeü heeft vastgelegd.
Wel zal op Zondag 15 October een ver
gadering van den partijraad over de
behandeling van art. '192 en de
quaeelies, die zich daarbij voordoen,
wonden gehouden.
DE ZONDAGSWET. Men schrijft
one uit Leiden: Hebben to vele groote
Steden van oma land 's Zondagsmid
dags loponbare vermakelijkheden, als
bolscoop- muziek, variété, tooneel-
vooretelLingten en uitvoeringen plaats
in onze st&di ia dat verboden. Eerst
des avonds om acht uren mogen die
aanvangen. De directeur-eigenaar van
bat pas nieuwe „Impórial theatre"
aan 'den Stationsweg wilde Zondag
een mattoé geven, maar op tost van
deux burgemeester werd de voorstel
ling door de politie verboden.
DE ONTVLUCHTE FRiANSGHE
OFFICIEREN Naar „Le Matin"
meldt, zijn twee der drie Fransdhe
officieren, die omstreeks haJif Septem
ber van Unie ontsnapt zijn, op Don
derdag 21 September te Parijs aange
komen. Het wogen de vluegclr-kapi
tein Maudinot en. de vlieger-luitenant
Deramond. Zij hebben zioh bij het
Fransche ministerie van oorlog aan
gemeld. Omtrent den derden ontsnaip-
ten officier, Chauvin, wordt niets
vermeld. Maudlinot en Deramond wa
ren den 2-Ssten, April van dit jaajr ge
ïnterneerd, toen zij op Hollandsch
grondgebied hadden moeten daien,
doordat hun machine beschadigd was
na een gevecht met een Zeppelin bo
ven West-Vlaanderen. Chauvin was
na de inneming van Antwerp en, ln
October 1914, geïnterneerd. Hij was te
Antwerpen giedetaciheerd bij het Bel-
eChe leger.
AAN LAGER WAL? Uiit 'e-Gra-
venhage wordt aan de Telegraaf gie-
rneld Te Scheveningen is aangehou
den een Nederlander van aaixzienilij-
ke geboorte, te Brussel woonachtig
geweest, maar sedert den oorlog al
hier verblijvende De gearresteerde
etend onder verdenking van veirschiV-
lende diefstallen van portefeuillee met
geldswaardigen inhoud uit strand-
koetsen. De zaak i6 in onderzode bij
den rech ter-oomm ïssnris.
Nader In vorbandi met de arresta
tie kan nog wordlen megedeeld, dal de
podilie niet op heeterdaad den dader
die den titel van jonkheer voert,
ongehuwd en zonder beroep is be
trapt heeft, maar op aanwijzing heeft
ingegirepen. Of do man zich schuldig
heeft gemaakt aan meer dan één
roof is nog niet gebleken, maar niet
onwaarschijnlijk ie zulks. Gelijk men
weet, is het aantal van dergelijke
diefstallen het afgeloopen seizoen bij
zonder talrijk geweest.
EEN CRITICUS. Over dr. Max
Roloff, die to de „Frankfurter Zei-
tung" een voor ons bestuur wei
nig vleiende beschouwing over ons
koloaxiaal belieer hield, doet de Nieu
we Courant een boeltje open:
,,Dr. Roloff is 25 November 1869 in
Lieignitz geboren, diende van 1891
93 bij de tweede matrozen-diivisio te
Wilhelmahafen, daanxa twee jaren
bij het reemdelingenlegioeui in Al
giers. Hot jaar 1895 vond hem in In-
daë bij ons kodooiMiée leger, waar Ro
loff het tot onderofficier heeft ge
bracht. In 1903 heeft bij bet examen
gedaan voor ambtenaar ln de Indi
sche talen. Vóór de Konto'tji-expeditie
was hij er belast met onderzoekingen
in Korlntji en in het Djambische,
waartoe zijn kennis van het Arabisch
fiem bijizonder geschikt maakte. Max
RoJoff was in de jaren tussclien 1901
en 1905 Courier bij het L. H. 17e ba
taljon te Fort do Koek. Hij kreeg
toen veelmalen verlof en is in ver
schillende efdeelirxgen vtun de toen
malige residentie Padangsche Boven
leden in meer op inlandsche dan op
Europeetsohe gelijkende kJeedtug ln
de negariên gesignaleerd geworden.
Zijn zwerftochten trokken de aan
dacht van de verschillende besturen
de ambtenaren, te meer, opdat ge
zegd werd, dat genoemde militair to
de negariën aan de ritmeele gebeden
van de Moslimsche beroiiking «leei
nam en hoog bij haar opgaf van rijn
bijzondere vriendschap met <fr.
Snouck Hurgronje te Koeta Radja.
Of bij dit rechtens deed, zou enkel
kunnen blijken uilt een erkenning van
de rijde van dr. Snouck Ilurgronje
zelf. Maar dat hij toen Ier tijde fun
geerde a's adviseur van het Neder l.
Indische gouvernement (dit Is door
de Frankf. Ztg. beweerd red. II.
D.) spreekt on,ze zegsman beslist te
gen. Van Fort do Koek is de fourier
RoiLoff naar Batavia overgeplante!.
In 1995 kwam bij voor den krijgsraad
wegens nabootsing van de handteeke-
nLng van een der toenmalige direc
teuren van da Escompto-Mij., den
heer Zeilinga. BIJ de instructie van
doze zaak, of vroeger reeds, kreeg
rnen gegronde vermoedens, dat Roloff
voor Engelsche rekening spioiuieerde
op Sumatra en er hadjjis opmotte to
gen het Nederlarxdsche gezag. Toen
hij gevat werd, stond hij op het punt
naar Singapore te gaan. Deze ver
moedens zullen wel oorzaak rijn ge
weest, dat het vonnis door den krijgs
raad uitgesproken 2>oo zwaar was: 2
jaar en 90 dagen. - Nu had men gel ei
genheid om hem uit'India te doen
verdwijnen en ia ons land, wij ;no>
neji in de strafgevangenis te Leeuwar
den zat Roloff zijjx straf uit. Hier Le
lande wilde hij eerst doorgaan voor
een Fraiisolxman, wat zijn byitenge-
w-ono talenkennis vergemakkelijkte,
maar hij werd ontmaskerd.
Prof. Snouck Hurgronje %-ult deze
mededeelingien in do N. Rolt. Ct. nog
aan Hij schrijft o.a. „In 1898 werd
Max Roloff als assistent aan de
verzamelingen van het Bataviaasoh
Genootschap, in de eerste plaats aan
de boekerij, verbonden, tegen een be
loon ing, waarvan geleidelijke stijging
in uitzicht weird gesteld, naar mate
van toeneming zijner pra'eetaties. Het
duurde niet lang, of Rorotff stelde zijn
beschermers bitter teleur door ver
schillende oneerlijke practijken, waar
onder ook toen reeds d ocumen ten ver-
valse h mg, nxet het doel om zioh geld
te verschaffen. Het beetuur van het
Genootschap zag na rijp beraad af
van het uitlokken eenèr strafvervol
ging, vooral uit clementie met den
man, aan wiens volle toerekenbaar
heid twijfel rees. Hij werd zonder meer
ontslagen op voorwaarde, dat hij do
kolonie onmiddellijk zou verlaten.
Prof. Sno-uok Ilurgronje beduit
„Nu hij (Max Roloif) echter de henx
door gebrek aan critischen zin Ln
Duitsche kringen van geleerden, litte-
ratoren en journalisten gegeven
spreekplaatsen glaat misbruiken om
het land, waar hij met weldaden
overladen werdl, te belasteren nu een
in Duitechland als ernstig beschouwd
dagblad zonder voorafgaand onder
zoek plaats verleent aan zijn absurde
verzinsels omtrent het optreden der
Noderlandische koloniale regeerine in
Djamb), nu meende ik nxij niet lan
ger te mogen ontrekken aan het on
verkwikkelijke werk va.tx het ophalen
der zeer treurig» herinneringen."
DE BEWEERDE SAMENZWE
RING TE BUITENZORG. lOfficf-
eöi.) Blijkens een van den gouverneur-
generaal van Neci.-lndié ontvangen
telegram, heeft de Raad! van Justitie
le Batavia geen temmen aanwezig ge
acht tot verwijzing naar de terechtzit
ting van de zaak van den verdachte
Keil, hoofdpersoon in de beweerde
samenzwering, te Buitenzorg Tegen
deze uitspraak is door den officier van
justitie bij dien Raad1, op last van den
procureur-generaal bij het Hoogge
rechtshof van Ned.-Indië, verzet aan-
Kerk en School
ACADEMISCHE EXAMENS.
Groningen. Geslaagd candida
ex. geneeskunde de heer G. F. van
dtem Wal. Leiden. Geslaagd exa
men Ind. rechterlijke dienst nxr F.
M. van Ester. Utrecht. Geslaagd
2e natuuirk ex. de heer J. W. Th. v.
d. Sluis. Cand. ex. Gepeeak. de heer
C. L. iBenae en mej W. G. v. Noordt.
Prop. ex. Gemeesk. de heereo Tb. van
Berkesteyn en A C. Nolst Trénité. le
natuuirk. ex. de heer J. J. Keijzer.
HET JUS PROMOVENDI. Zctos
dag is te "a Gravenhage een bijeen-
eenkomst gehouden van hoogler
aren uit verschillende faculteiten,
juristen en ingenieurs, teneinde van
gedachten te wisselen over de vraag,
hoe het best propaganda gemaakt
kan worden voor het denkbeeld, de
einddiploma's vaai gymnasia en die
van Jxoogere burgerschollen gelijk
stellen voor de toelating tot a'lle uni
versitaire studiën.
De voorloopige plannen zullen wel
dra tot uitvoering komen»
INGEZONDEN
Van Ingezonden etukkeu, geplaatst of
biet geplaatst, wordt do kopie den inzender
Diet teruggegeven.
Voor den Inhoud dezer rnbriek stelt de
Ecdaetle xich niet aansprakelijk.
Belasting door dienstboden.
Mijnheer de Redacteur! De nieuwe
elastingbil jetten, zoowel van het
Rijk als die der gemeente zijn bij
de diverse ingezetenen bezorgd ge
worden. Eeai categorie echter werd
ook dit jaar weder gespaard, Ik be
doel nl. de dienstboden. In den tegeu-
woordïgen tijd "kan men gerust zeg
gen:, het dienstpersoneel een zéér
goed salaris ontvangt en daar nu een
hulp in de huishouding met een toe
lage van f 250 plus kost en inwon ing
in verschillende belastingen wordt
aangeslagen, daar is, om een voor
beeld le noemen, een keukenmeid
vrij en oen keukenmeisje ontvangt dan
nog behaJve 't salaris en de bovenge
noemde kost en inwoning emolumen
ten, die dikwijls het salaris zéér nar
bij komen. Steeds zoekt men in deze
tijdsomgland.glroden maar madd'Clen
om de schatkist te versterken, (men
denk» aan d» belasting diie men op
't bezit van méér dan één voornaam
weiischte te heffen), zoo dunkt het
mij ligt het voor de hand ook dienst
boden met een goed salaris in de be
lasting te laten bijdragen.
U, mijnheer de redacteur, voor de
verleende plaatsruimte dank zeggende
Hoogachtend,
8.
Nederland en het Buitenland
M. de R. 1
Onwillekeuriu is Nederland beaiK
zich viianden te maken in deze ia-
ren. Dat de oorloavoerenden ons niet
biizonder cenecen rito. liirt voor de
hand eeix oixziidiee tussciion hun
treschillen «reefi. aanstoot en zoo zal
de volksmeenim: noch in Duitsch-
land. noch in Eneeland. noch in Bel-
aiö of Fraaikriik arunstia aeetemd zijn
teaenover ons. Wii hebben lo. niet
meeccdaan. 2o. zooveel mo««liik ons
verriikt. zesiven ze. 3o. hen beter.-
merd in hun nlannen of. zooaLs zii het
zien. de Dlamnon van ieders teen
stander bevorder«L Ieder zal in ona
zien den boozen aeeet van ziin kant en
nu man dat aetemoerd worden door
de wetenschan. dat wii zoovetan ae-
holnen hebben eix dat onze plaats in
de wereld de lastiast» van allen *e.
het eerste aoeft velen noa e°n aevoel
van verneder inn en werkt ten «oede
maar bii wetoiaon. terwïil non min
der daaramds de moeiliikheid vtun
onze Dositie voldoende zullen kvin-
neu beseffen. Bllift over een vrij
eroot overechot van afkeer. vree6ik.
Ook zullen er neutralen ziin ia-
loersch vam de welvaart, bij somml-
een cebracht door den oorlocr. maar
daar la natxni'liik toch het terrein,
waaroi) wil om vrienden moeten Kaan
zoeken de anderen hebben te veel
met zich zelf te doen. om zich met ons
le kunnen bezighouden en zonder
vrienden hebben ook Blaten een min
der a muren aam bestaan. Het is om
deze reden, dat ik met zooveel Kcixoe-
iren verleeenwoordicer te Haarlem
ben ireworden, van de ..Vereeniwincr
tot vei-breldlnc van kennis over Ne
derland ln den vreemde", wiaarvan
de lanae naam ziin vorontschubli-
Bina mart vinden tn do iuDstheid.
waarmee zii zegt. wat ze wil. Zij wil
ons ua&r buiten bokend maken, zoo
als wie ziin. ïxiet aooals we waren
ct een reclame voor Vol end om. Mar
ken. Unix. maar bekendmaking vaxx
ons tertenwoordict deen en laten.
Voor velen to het buitenland loopen
wii allen tioir od klomuen met laiuze
niinen ln hét hoofd en Urker broeken
«an. Dat moet uit ziin. Daartoe is
de eerste stoot ccsevon door het uit
zenden van een Nederlandech stel
SDrekera naar Kooanhiirren 1). De
hoeren 11. Borlaee en Corn, van der
Sluvs ffinzen er been en spraken er
over en lietön licfitbeelden zien van
ons stedenmooi ome moderne bouw
kunst. enz. Een vormmelinzr nwxler-
ne letterkunde, ten eesohenke tteee-
ven &an de Koniniklliko Bibliotheek
te Kopenharren, werd traamo aan
vaard en kan oen inleidtoir ziin tot
nadere bekendheid.
Nu al zaJ dezen winter het drama
„Schakels' van Heyermaus op het
Deeuieche tooneel verschijnen. Do
heele Deensclxo pers hoeft ge»u>emde
lezingen igeprezeu, de koninklijke fa
milie bezocht ze; kortom ze waren
een succes ecu zulle® gevolgd wor
den door een Deensche weck ln Ne
derland.
Zoo aangemoedigd gaan nu eerst
daags Mevr. Top Naeff, Mr. M. W.
F. Troub, onzo oud-minister, do ar
chitecten A, W, Weissman en Jos.
Cuyixers en Protf. Mr. J. A. van Hamel
goed geïntroduceerd door onzen ge-
zanit en door de Zwecdsche pers naar
Stockholm c-n Upsala, om daar lo
spreken <over onze texterkunde van
'80, ona© economie «yis steden xnooi
OORSPRONKELIJKE STUKKEN.
De Kon. Vereenlging „Het Nedcr-
'land6Cli Tooneel' heeft ter opvoering
aangenomen j.Pomarius" van mr.
G P. van Rossum en „Kwakzalvers"
van Henri Dekking.
en moderne bouwkunst en over in-
ternationaal recht. Er zijn uitnoodi*
ging on ontvangen om ook zoo te ko
men in Zürich en Bern. ook ln de
3»n. Staten v. Noord-Amerikn;
alles met ruilavonden hier to t ver
schiet. Nu ligt de beteekenls van dit
werk voor ons zo» voor 't grijpen;
het is zoo goed, dat het natuurlijk na
den oorlog moet worden uitgebreid
over de nu?oor!ogvoeronden en daar
met nog moer krachtsinspanning,
omdat er verloren terrein te herove
ren valt.
Voor een en ander is natuurlijk
1 geld rxoodig, maar bet lijdt wel
geeox twijfel, of dn m goed besteed;
bet is een beste geldbelegging.
Daarom hoop ik, dat menigeen zit
geroepen zal voelen aan dit werk moe
te doen. Er zijn nog veel dingen meer
gewenscht, behalve sprekers uitzon
den: we moeite® films hebben van
onze bedrijven en ons leven, een pers-
kantoor, dat verkeerde berichten in
heit buitenland tegenspreekt, meer
vertegenwoordigers m het buitenland
enz. enz. Deze vereenlging zoekt na
tuurlijk samenwerking met alle die
een soortgelijk doel voor den gee&it
Ixebben, zoodat er eenheid kan komen
in de werkzaamixe-c u en ond«rgetce-
kende beveelt zioh dus aan tot liet in
ontvangst nemen van tallcozo leden
en groote en kleine bodragen, waar
voor ze lid word on. Voorzitter van de
vereeniging is Mr. P. J. de Kan ter,
ouddid der Tweede Kamer voor Dor
drecht, secretaris Dr. M. do I-Iartogh
te Amsterdam (Plantage Kerklaan 23)
terwijl pemiingmeostér is gepens.
Gen. Majoor A. Iloogeboom en vice-
voorzitter II. Colijn, oud-minister van
oorlog, om niet allo bestuursleden (e
noemen. A
M. de R., ik dank u voor do voor-
dR nationale doel afgestane plaats
ruimte, en blijf
Uw dw.
J. B. SCHEPERS,
Vertegenwoordiger voc-f
Rippordaatraat li. Haarlem.
1) Men aie o. a. het verslag to'cuxs
nummer van 27 Sent. RED. II.'s D
tetteren en Kunst
Sport en Wedstrijden
WANDELEN. Naar aanleiding
an onze oomorking. over de DroDa-
gandistxsche waarde van het feif.
dat bii een onlangs gehouden ut-
standsmarsch van de Wandelclub
Haarlem een dame 80. een 65-jaritre
inan en een 14-lariim ion gen ieder '35
K.M. IieDen. schrliit ons gemelde
deetoeeir.eter. drxt zii nersoonliik coca
nadeelLoe gevolgen hooft ondervon
den van deze wandeling. ..zoodat
zii niet begriinen ka®, waarin dit*
schadeliike nronaganda bestaat".
De aangeliaalde gevolgtrekking :d
èl hee! stouitomdat de wandelaar-
ster in kweelde zelve met moor of
minde" gemak 80 KM. wandelt, kan
ze niet Imoien. dat een voorbeeld als
het hart. zonder dat gewezen wordt
de nhvsaeke gevaren, die zulk een
tocht veroorzaken kan. voer ta'.U:
wandelfiai'8 en wandrtaaraters hj-
naald verderfelijk ziin kan. Geen
oroDoganda kan serieus gencKUix l
worden, of zii moet een beeld geven
van de normale verrichtingen van
datgene, dat eenronagoerd wordt.
En wanmec-r ons wordt verteld, «Int
een vereeniging die met vermijd in-r
van het wedstrii d-wezcji af-
standem.'i redian mot een tem no van
6 A 7 K.M. per uur over 80 K.M. or
ganiseert. dan noemen we niet de
namen van hem. of haar. die al» bo
venbedoelde deelnemers deden, als
goedo r>r«iDar»ndadii.\f/>ix voor de wan
delsuxn-t.
Bedriegen wii ons niet. dan is 1<W
K.M. Der dag de normale afstand,
dien de A. N. W. 13. bemaalt voor
wielrijders. Daaruit bliikt wel. dot
het aeen ooede DrODacanda voor de
soort is. als men een 18-iari« meislo
als bedoelde wandelaarster 80 K.M.
laat afleggen.
Stoomvaartberichten
STV. MIJ. NEDERLAND. Bandd
(u) ajrtv. SO Sept te Singapore.
KON. HOLL LLOVD. Zaanland
(u.) arriv. 30 Sept. !o Rm Janeiro.
Zeelandia (L) verin 30 Sept. v. Balna
HOU» AMER. LIJN. Annh'l'liik
vertr. 80 Sept. v. New-York n. Rot
terdam). Noordanu N-:-w.York nacr
Rotterdam, pass I Oct. 5 uur 2"3 nam.
Lizard. Oosterdijk vertr 30 Sept van
Baltimore n. Rotterdam. Soaldijk, v.
Rotterdam n. New-York, vertrok 30
Sept. v. Kirkwall.
KON NED. STB. MIJ. Jason m-'v,
29 Sept. v. Rotterdam te Valparaiso.
