lumils Dagblad
VIERDE BLAD
Zaterdag 21 October 1918
Binnenland
EEN STAK LNGS-Q UAESTIE.
Mon meldt uit Arnhem aan 't Alg,
Ülandoiablad: In het gemeentezieken
huis is Dinsdag, teen de centrale ver
warming in gebruik werd genomen,
gebleken dat ren der ketels defect
was cm dat do installatie daardoor
roet kon werken. Toen de herstelling
werd opgedragen aan de firmaDeems
werd Dinsdag nog hot water uit het
roeervoir afgetapt, doch den volgen-
don dag kwam de mededeling dat
do werkzaamheden niet konden wor
den voortgezet ton gevolge van do
staking, die bij de finna Deerns eu
Wcstcringk in Den Haag uitgebro
ken, ook op het Arnhemache filiaal
terugsloeg, Ken andere Araherasche
.'Irma verkiaardo eveneens niet het
„besmette" werk to kunnen uitvoe
ren, Conferenties met de stakende
werklieden hadden geen resultaat,
Het •afdeelingsbestuur Van den me-
taal bower korsbond durfcle het niet
aan zonder machtiging van het hoofd
bestuur, al voelde het, evenals de sta
kers, wol de urgentio. Met het hoofd
bestuur kon geon itelefonische ver
binding worden verkregen, doch een
a or tegen woordiger van het Haagsche
ilistrictebestuur zeide Donderdag be-
wlissang door het hoolfdlbestiuur toe.
Inmiddels gingen do directeuren van
het Arnhomsche filiaal der firma
Deerns Donderdagavond en nacht
aan het work dat VrijdsLgochtena
nagenoeg voltooid was. Vrijdagoch
tend verklaarden de stakers zich be
reid hot work to verrichten. Nu moest
door het bestuur van het ziekenhuis
wol verklaard worden dat men hun
livilp met moer noodig had. liet werk
was bijna voltooid. Sinds Dinsdag
hebben do patiënten van het zieken
huis koude moeten lijden ten gevolge
an het onbegrijpelijk© standpunt dat
in een geval als dit, bij staking niet
mocht worden gewerkt. Bij de sta
king aan do „Sierkan" in Den Haag
word wol degelijk voor de ziekenhui
zen eon uitzondering gemaakt. Onbe
grijpelijk ook, dat noch het Arnhetn-
ka afdelingsbestuur noch do ge-
r.iadp.oogde districtsbestuurders in
Don llaug uitvoering van het werk
durfden toestaan. Met verontwaardi
ging zal dan ook van oen dergo'.ijke
gedragslijn waar do belangen van
zieken op liet spol stonden, worden
kenófk genomen.
GOEDE ONTVANGST. Donder
dagavond is de landbouwer C. Bak-
!::r, die in het bezit van een aanzien
lijk bedrag was, nabij het station van
den IIoil. Spoorweg'te Barneveld door
twee hom onbekende personen aan-
:rajwl. Do eerst© echter, die den
landbouwer vastgreep, met het doel
hom zijn portefeuille te ontstelen,
kreog een iz-oo geduchten vuistslag,
dat de aanrander eenige rnoiers ver
over den grondi rolde, waarne de
iiiio'ore hel hazenpad koos.
DE BLOMiMEItSDlJK". Het
Dag-elijkscli Bestuur der afdeeling
Nederland van dien Bond van neu
tra !o landen meent onder de aan
dacht van het Nederlandsche volk to
moeten brengen: dat het, in zake. do
vernietiging van hot stoomschip
„Blomniersdijk" tot op heden gezwe
gen heeft, oordeelend, dat, zoolang
iio eerste onderhandelingen tusschen
do Nederlandsche en Duitsche Regee
ring plaats vonden, het wenschelijk
vas, dat do afdeeling zich van iodere
liting onlhieid. teneinde de taak der
ficgeoring in geen enkel opzicht te
bemoeilijken; dat echter, nu het cor-
respoiictennebureau te Den Haag, na
mens do Regeering, op Vrijdag 13
October, ©en officios.© cnededeeling
i den Minister van Buitenland-
echo kaken verspreidde en deze me-
edeeling gevolgd werd door d© pu
blicatie van het door onzen gezant te
Herlijn ontvangen Rniwoord van do
Duitseho Regeering, welk antwoord
bevredigend werd genoemd, do af
deeling zich genoodzaakt ziet, dezo
rjuallficatie van het DuSsclie "ant
woord te bestrijden.
Do ufdcaliug ziet in het antwoord
van Duitschland oen nieuwe beleedi-
ging. Wederom heeft Duitschland de
rechten van een neutralen staat go
schonden. Wederom is een Neder
landse!) schip, liet zestiende, getor
pedeerd, en in hot antwoord van de
Duitftoh© Regeering op ons verzoek
om inlichtingen word't zelfs niet ge
waagd van een eventueel© bestraf
fing van den duikbootkapitein, noch
gerept van andere waarborgen, die
gegeven zullen worden teneinde te
voorkomen, dat nog langer hetzij
tuchtlooze, hetzij volgens geheime in
structies li an dolen do gezagvoerders
van duikbooten, op niets ontziende
wijze aanslagen piegen op Neder
landsche schepen.
Wat zijn onbevredigend karakter
lietreft, staat het antwoord op dezelf
de lijn, als dat naar aanleiding van
de „Tubantia". do „Palêmbang', enz.
enz. gegeven. De Duitsche Regeering
schijnt ook ditmaal de zaak sleepend
to willen houden en lieloof: alicon
schadevergoeding. en ook niets meer
dan dat, in geval do torpodeering in
strijd mot de bepahugen van het
Duitse h prSjsregAement geschiedde.
Zelfs in dat geval .schijnt alzco de
straf voor don «iuikboot-kapil-em uit
gesloten.
De afdeeling is van oordeel dat hot
antwoord van Duitschland ergerlijk
ia en een hoon voor ons nationaal
eergevoel.
Het D. B. wenecht, op grond van
bovenstaande feiten, met kracht bij
do Regrering aan te dringen op het
Instellen van een oiöC-h bij dc Duit
seho llcgooring tot bestraffing dier
schuldigen, hel geven van bevredi
gende waarborgen, waardoor herha
ling wordt voorkomen en het vervan
gen van alle 'ten onrechte tot zinken
gebrachte vaartuigen door bodems
van ongeveer gelijke tonnemnaat en
concludeert, dat, «Is do Duitsche Re-
geeting weigerachtig mocht blijkon
binnen korten termijn aan diezen bil
lijken cisch to voldoen het nemen van
représai.'©maatregelen dringend nood
zakelijk is.
DE BEMANNING VAN DE „BLOM-
MERSDI.TK'. De bemanning van
het stoomschip ,,B!ommersdijk" ver
trekt heden per s.s Rijndam"' van
Now-York naar Rotterdam.
EEN DIEF MET EEN ZWART
MASKER. Uit Rotlecdaiu wordt
aan de Telegraaf gemeld Donderdag-
avond'h ooruon voorbijgangers hulp
geroep weerklinken, dat kwam uit het
melkhuis aan het Park. Het bleek do
8i-jarigo bewaarster van het melK-
huis -to zijn, die om hulp had geroe
pen. Zy zeide dat een lange man vau
flink postuur, mat een zwart masker
voor, haar om gekl had gevraagd.
Toen zij weigerde, wierp hij haar pe-
■per in het gelaat Bang geworden door
haar hulpgeroep, zette hij het echter
op een loopen. Mou heeft den man
met kunnen achternalen. D© bewaar
ster had geen letsel bekomen.
WIJZIGING WET OP HET LAGER
ONDERWIJS. -- Door het dagelijkse!i
bestuur van den Nalionalen Vrou
wenraad van Nederland is oen adres
tot de Tweede Kamer cericht. waarin
verzocht wordt, dat bii de behande
ling van de Wet od hot Lager Onder-
wiis dit ontweru ald/us worden co-
wli/.iad. dut Ie. in Art. 2 sub j in-
T) Inula van ..Nuttige handwerken
voor incisies" colozan worde ..On-
dorwiis m dc eensto beginselen vau
uractische hygiëne on huiselijke
vaardigheid voor ioiurene en meis
jes"; 2e. dc elschen voor de akte L. O.
zoodanig worden cowiizted. dat deze
alito de bevoegdheid meebrengt voor
onderwijzers en onderwijzeressen tot
Qiet geven van genoemd onderwiis.
OOSTENHÜKSCHE KINDEREN. -
Den lsteu November worden in iiet
Kiuder-kolonichuis te Voorthuizen
een 40-tal Oastcnriik&che kinderen
vonvacht. die daar cenige weken zul
len verbliiven.
EEN DORADO VOOR ONDERWIJ
ZERS. Het ,.D. v. N.-Br." schrijft
Do onderwijzers in Bavel. Ulvenhout
en Galdor hebben f 00 minder salaris
dan in Ginneken. In de jongste zit
ting ar. don raud vau Gimieken zei
do voorzitter, dat aii daar minder be
hoefden uit tc cevon. De hoofdonder
wijzers aim gehuwd zii hebban een
tuintip:. waar zif 'groenten kunnen
tclon or zii-n eer. die ©en varken en
kinnen houden. Zit ziin dus ekrenUik
•in hetero omsbundiaOieden dan in dc
com ren te. Ze kunnen b.v. in don
winter ©o lclomnon naar hun school
gaan. wat in de lcorn niet morreliik
zou ziin. Dit alleen wat Mommen aan
gaat. rnnar over het algemeen ziin
hun levensomstandigheden beter.
Ook het onderwiis ie In dc bedoelde
gehuchten andere dan in do ge
meente
Do heer RiinoadrtHebben de on
derwijzers hier ineer neten
Do voorzitter Jia. zii moeten befer
ontwikkeld ziin. ofschoon het onder
wijs niet betor fs
GRONDWETSHERZIENING. Op
het wetsontwerp tot het in overwe
ging nemen van een wetsvoorsel van
verandering in do additioueeïo arti
kelen der Grondwet, heeft de lieer
Di'ion een aantal amendementen in
gediend, bedoelende aan een der drie
hoofd b&zw&ron wan hem tegen hei
door de regeering voorgestelde stel
sel van evenredige vertegenwoordi
ging tegemoet te komen, nl. het be
zwaar, d&t daarbij aar. de kiezers te
weinig invloed wordt toegekend op
do aanwijzing van de personen der
afgevaardigden. Tot het wegnemen
van do beide andere bezwaren de
practische onuitvoerbaarheid en de
gedwongen beperking tot oandidaten
van slechts ééne partij zouden
zegt do heer Drion in zjjn toelichting
zóó ingrijpende amendementen
noodi«r zijn, dat in het tegenwoordi
ge stadium van do behandeling dor
zaak en bij het to vroezen gebrek aan
tijd moeilijk' op instemming van de
Kamer gerekend zou kunnen worden.
Do praotiscbe onuitvoerbaarheid zou
trouwens door de ervaring moeten
blijken.
Do ingodiendo amendementen laten
het stelsel der wot in zijn geheel on
aangetast Slechts bcoogen zij de
aanwijzing van <1© personen der af
gevaardigden (niet van hunne rich
ting dus) minder aan de partijbestu
ren of aan hot toeval ©ver te laten,
dan dit in het stelsel der regeering
hot gevai is. Daartoo wordt aan den
kiezer het recht gegeven of een wit
stipje 1)0ven dè lijst van oandidaten
zijner keuze zwart te maken, of we!
op die lijst de candidaten te numme
ren in de volgorde van zijn voorkeur.
Bij het opmaken van den uitslag der
stemming worden, op de wijze, door
de xegcering voorgesteld, aan iedere
lijst de haar toekomende zetels toe
gewezen. Ingevolge de door den heer
Drion voorgestelde amendementen
wordt dan verder verondersteld, dat
iodere kiezer, diio liet slipje boven de
lijst heeft zwnartgeruaakt, de candi
daten van die lijst heeft genummerd
juist in do volgorde, waarin zij op
<le lijst voorkomen. Daarna wordt
vastgesteld hoeveel malen ij-t het ge-
heei iedere enndidaat. het cijfer 1
hoeft verkregen, hoeveel malen lie:
cijfer 2, en zoo vervolgens. Gekozen
zijn dan eerst zij, die zooveel 1-stern-
mon verkregen als de kiesdeeler (der
regeeriitrg) Indraagt. Zijn or dan nog
plaatsen op de lijst to vergeven, dan
worden dio toegekend aan die candi
daten. welke oen niet voldoend aan
tal l-stenimen verkregen, maar wel
den kiesdeeler l>eha!cn, indien men
bij hunne 1-stemmen nog hunne 2-
stemmen telt, zoodat dus in do ■twee
de plaats worden aangowezen z/ij, aan
wie do kiezers ook werkelijk in do
tweede plaats hebbon gedacht. En
zoo gaat men, zoo noodig, ook met
de 3-, 4-, 5-stemmen voort. De wil
van den kiezer komt aldus tot volle
dige uitdrukking.
De lieer Schaper hooft een amen
dement voorgesteld om het laatste
lid van art. 80 nidus te lezen: ,,De
verplichting om van hel kiesrecht,
gebruik te maken kan door de wet
worden opgelegd".
De bedoeling van dit amendement
is zvgl tie voorsteller om de
oorspronkelijk© lezing van de voor-
gesteide bepaling te herstellen,
l)c heer J'ydeman hoeft (betreffen-
cl© art. 102; de volgende amendemen
ten op par. 2 voorgesteld: Artikel -4
to vervangen door twoe alinea's, lui
dende: „In elke gemeente des Rijks
word; van overheidswege voldoend
openbaar algemeen vormend lager
onderwijs gegeven in een genoegzaam
aanlat scholen. Door den Koningin
kan, met inachtneming van regels
door do wet te stellen, van de bepa
ling van bet eerste lid voor eène
meen te ontheffing worden verleend,
mits voor do kinderen uit die go-
meonle, voor welke openbaar alge
meen vormond lager onderwijs wordt
verlangd, de geiégoiilieid wordt ge
geven dit voldoend te ontvangen".
Alinea 6 te lozen: „Het bijzon dor
algemeen vormend Iag&r onderwijs,
dat voldoet aan gelijke cisciw-n van
deugdelijkheid aki hc'. openbaar al
gemeen vormend lager onderwijs en
aan bij do vvot te' stellen voorwaar
den, wordt, naar regels bij de wet
te stellen, naar denzelfden maatstaf
■aJs liet openbaar onderwijs uit de
openbare kas bekostigd. De wet stcH
do voorwaarden vaat, waarop voor
hot bijzonder algemeen vormend mid
delbaar- en voorbereidend hooger on
derwijs bijdragen uit de openbare
kas worden vorieend".
Het etage! ij ksch bosluur van „Do Neu-
trafó" Vercenigmg voor VroiHvonkiee-
reciit, zond een adres aan de Tweede
Kamer, waarin, wordt verzocht de
voorstellen tor gedeeltelijke wijziging
der Grondwet s.oclus dan aan te ne
men, indien dezo zoo worden gewij
zigd, dat gelijk kiesrecht voor man en
vrouw bij de Grondwet gewaarborgd
wordt.
AANGESCHOTEN. Donderdag
morgen 4 uur zijn, zoo meldt de N.
Ven!. Ct., te Venlo <ioor een soldaat-
kommies twee Duitsche vrouwen uit
Dusseldorp, dio op zijn haitgeroep
niet sril stonden, aangeochoten. De
eene werd onder don enket. de an
dere onder den rechterheup geraakt
Nadat ze door een dokter waren ver
bonden, zijn zo naar het gasthuis
overgebracht.
TEGEN DE MALARIA. Dr.
Swellengrebol, adsietent aan d;e ufd.
Tropische Hygiëne van het Koloniaal
Instituut, vertrekt eind December
naar Ned. Indie ter bestudeering der
verspreiding van divers© muggen
soorten in verband met de malaria.
AFSCHAFFING FAN ILET AMBU-
LAiNTISMlE. Door het dagedijk-sch
bestuur der gemeente Zaandam is be-
eloten tot afschaffing van het ambu
lant isme over te gaan: Hel denkt hier
mee tc 'beginnen op school A, waarvan
kort geleden hot echoodhoofd js g^tor-
vcn cn waarvoor dus ren nieuw hoofd
zou moeten worden benoemd. Het
voornemen zal natuurlijk nog door
den gemeenteraad moeten weerden be
krachtigd zoo meldt „Het Veffc".
MARINE-A11 AQHé. Op de be-
gTC-otmg vau marine zijn geiden uit
getrokken voor de plaatsing van eer.
vasten marine-attaché te Londen.
URGENTIE-RADEN. Het werk
van do Grgentie-rader. wijst een ge-
siadmen voortgang aan. Sedert de
laatste opgave zijn te Winterswijk,
Breda, Groningen en Arnhem de in-
echri.ivingen geopend. Reeds door do
eerste aanmeldingen is het totaalcij
fer der mschrij'fstcrs wederom met een
vicrhoriuerdtal toegenouneu. Hoewel
to V-dlertogenbosch de Urgentie-raad
olücioel nog niet begonnen ia, werken
er toch rreds beiuge ingescturovon
vrouwen bij de posterijen medo. Tc
Delft en Rotte: dam heeft het werk de
zer dagen ten aanvang genaöien en
ook te Eindhoven en Apeldoorn komt
men in aotio.
GEEN DESERTEUR? Volgens
,,Üo Maasbode' lieeft het vertrek naar
Oostenrijk en hot dienstmanen aldaar
van don Ion luitenant G. A. Mailinck-
rodt, ge-leid tot de ontdekking van een
groot© nalatigheid bij het legerbestuur
in do eerste dagen der mobilisatie
Da air de in Albanoeeülien dienst over
gegane officieren hadden opgehouden
Nederlandeoh officier te zijn, zouden
zij bij het weder intreden in het leger
hier te lande opnieuw den eed of be
lofte hebben moeten afleggen. Dit nu
6ohynt niet te hebben plaats gel)ad,
zoodat het nog een groote vraag is of
de van hier vertrokken officier zich
aan desertie volgens de wet heeft
schiËdig gemaakt.
COMITé VOOR GEMEENSCHAP
PELIJKE SALARISACTIE. Te Am
sterdam heef; vergaderd hst Comité
voo: gemeenschappelijke salaiisactie
mot gedelegeerden van alle aangesto
ten vereeoigingon In verband met de
voorstellen der Bevredigings-commis-
8ie werden nieuwo grondslagen ont-
u rpcrt voor de verdere
pelijk© aclio. Do grondslagen, c'
zuilen worden onderworpen aan h..
oórdocö <ler aangesloten en ook dor
niet aangesloten voreonigiugen wer
den geformuleerd als volgt1. De wet
stelle de salarissen vast en bapaile dus
geen minima; 2. J>e regeling zij uni
form clufl geen classtftcatlo der ge
meenten. 3. Het salaris der onderwij
zers en onderwijzeressen zij gelijk. 4.
Aanvange. en oindsalarissen dienon
aanmerkelijk hooger te zijn dan in het
rapport van de Bovredigi-ngscomrais-
sce Ton aanzien van het petitionne
ment aan dc Koningin werd mede
gedeeld, dat het aantal ingekomen
machtigingen do 17000 (zeventiendui
zend) bereikt heeft. Ten slotte werden
oenigo mededeelingon gedaan om'.ren'.
de voorbereiding dor in November a.s.
to houden meeting.
Sport en Wedstrijden
HAARLEMS OH E \OETBALBOND.
In de le kia^se A worden 3 wed-
^•-rijtlen gespeeld, laMuddasi? spelen
E D. O. III en Stormvogels n tegc-n
elkaar. Beiden bobben een stevig elf
tal, <kit goed partij kan goven. V. V.
H-—R. G H. II zai minder spannend
zijn. Hier zal de zwakke V. V. H -com
binatie wel weer verhezen, evenals de
vorige week. toen stevig verloren
werd. Haarlem BoysSchoten II kan
weer een spannendên wedstrijd geven.
Wij achten Scholen II iets 6tcrker en
misauhien is zij in staat om dit ver-
schitl in kracht in doelpunten orn te
zotten. Wij verwachten dus oen ge
lijk ©pel of con klei no Schoterirover-
wlnning.
V V. C IIO. A. spelen in 1 B
tegen elkaar. I). O. A. kan hier waar
schijnlijk een 'kleine overwinning be
halen II. K. V. bracht het Zondag tot
oen gelijk spel nu logen Kinheim II
moot zo geducht oppassen. H. IC V.
heeft echter 'i voordeel van op eigen
terrein te spelen en hierdoor zou de
uitslag wol eens in 't voordeel van
H. K. V. kunnen zijn.
De 2e klasse is deze koer slobhls ma
tig bedoeld. Heemstede IIE, D. O.
IT! n zal Hrem6tode rnooten winnen.
Van den uitslag van II. F. C. V
Haarlem V Is weinig te voorspellen.
Een gelijk epe' i» niet onwaarschijn
lijk Haarlem Boys II—H. S. V. II
eindigt in *t voordeel van Haarlem-
Boys. Ook spelen nog voor 2C V. S
V. IIIBerkenrode II en Stormvogels
IVW, S. V. De Stormvogels kunnen
hier een kleine overwinning behalen.
Voor de derde klasse zijn slechts 3
wedstrijden in 't geheeluitgeschre
ven. I. V. O. or.tvangt H. F. C VI.
Verder speten II. S. V. Ill en II K.
V. III tegen elkaar cn tenslotte zal
Volksweerbaarheid III aan Berkenro
de Hl een good© tegenstander hebben.
BLOEM ENDAAL: Dinsdag, 21
November a.s. zal alhier oen stem
ming plaats hebben, ter verkiezing
van twee leden patroons voor de Ka
mer van Arbeid voor bloembol ten
teelt te Haarlem. Eventuceta herstora-
mine zal geschieden op Donderdag
dö November a.s.
Govondon voorworpen
Terug te bekomen bij: J. A. Gras,
Jan Gijzon vaart IC te Velsen, ©en
gouden kindervangorring; Ho ozon.
Rollandspad te Overvccn, een kwar
tje; K. van dor Wel, Tottcrodeweg. 13
te Overwon, ren zilveren dameshor-
toge; C. Metselaar, Militairovvog to
Overveen, een zilveren manchetknoop
aan het bureau van politie to Over
veen, ren bril <m 'een zakmesje; aan
den politiepost te Bloemend aal' ren
jongensjasje
Komen aanloopen bij: Strebe, Ruys
daehveg la te Overveen, een zwarte
poes.
Rechtszaken
KRLJGSRAAD. De Krijgsraad te
's-Gravenhacr© veroordeelde eon scr-
aeant der infantoric uit Den Haaz.
wasens 1ste desertie tol 2 maanden
militaire de.tenlio en wesrens het val-
sclieliik ODmakon van een cenees-
kundtee verklarlne. waarbii oen offl-
oier van u-OTOndlieid te Bergen-on-
•Zom \terklaai"dc. dat hii onirestold
was. tot C weken cf-vanffentestraf cn
deirradiatie tot don stand van soldaat.
Dc straffen tn to canin 23 Auaus-
tU9 i.I.
KLNDERiMOORD. Het gerechts
hof te Leeuwarden heeft bevestigd een
vonnis der rechtbank te Assen, waar
bij de 61-jarig© H B., weduwe van
A. K, te FöiWf, veroiiffdeeld werd tot
S jaar gevangenisstraf onder aftrek
van de voorioopige heohtenis, wegens
moord door worging van ren pasgebo
ren kind, waarvan haar dochter was
bevallen. De advocaat-gemor aai had
5 jaar gevraagd
Letteren en Kunst
EEN REMBRANDT. De ..Daily
TeltMrrauh" verneemt nader uit New-
York. dat de bekende Am.e rik aan sch e
kunstverzamelaar Ilonrv Frick van
Jules Polices to Parijs een Rem
brandt hc-eft cekoohl voor de som
van f 600.000. Het stelt vooT een oude
vrouw, die boven een boek zit te
roeinzen. Dit le de vierde Rembrandt.
welke door Frick wordt auiwckocht.
Onze Lachhoek
II IJ UAD ZE.
Hij zag or liee) treurig m 1
geslagen uit hoen hij den zaad winkel
in de Hoogstraat binnenkwam,
Wat is er van uw dien?!, mijn
heer? Mooie tulpenbollen, mijnheer.
of...
Nc-<
in, dank u! U adverteer! oen
middel cm stellig allerlei ongedierte
in uw tuin uit te roeien, ineen ik.
Ja, mijnheer.
Doccl liet ook slakken?
Ja, mijnheer. Hoeveel wcnsdit ui
Geef mjj ©en paar centenaar.
Twee centenaar, mijnheer? Maar
dat is voldoende om alk slakken in
K6nt te dood en.
Ja, daarom juist wou ik uvée
centenaar hebben. Zij zijn allemaal
in mijn tum. Zend her. mij vooral
van avond nog.
Uit de Omstreken
Leger en Vloot
NAAR DE LANDWEER. De
dionstphclitigun der militie, lichting
1J09, die bestemd zijn voor de land
weer-bataljons 1, C. 8. 10. 11 12 13
21, 26, 27. 31. 33. 37. 38. 39. 44. 45 46*.
»8 zulen van de infanierie-brigades
overgaan naas- de landweer, met uit
zondering van de wielrijders c-n het
hospitaafpereoneo-: zoo meldt de
„Avondpost"'.
Kerk en School
ACADEMISCHE EXAMENS.
utoaingen. Geslaagd eerste go-
aeo.te artsexamen dc heer R. ltoelofe;
bevorderd tot arte de heer Pii. A De
Levie, geboren te Groningen, cn de
tirer E .c L. Rongc, geboren te Am
sterdam.
uemened Nieuws
RADIUM. Uit Petersburg wordt
g&meld Dc geoloog Iwof hreft op den
top van dun llamardaban in hot Al-
tai-gaborgto Tijk© lagen radio-actieve
mineralen ontdekt.
EEN NA KI, ANK VAN HET DRA
MA 'i'E SERAJEWO. -Mil ar Koro.
vftoh, d'ie tot levenslang© govnugeniie-
straf werd veroordeeld wegens mede
plichtigheid aan dcyi moord op aarts
hertog Frans Ferdinand, is dezer da
gen gestorven tc MüHendorf.
Stoomvaai iöïrichten
«TV. MIJ. NEDERLAND Celebes
(t.J arriv, 18 Oct. to Suez. KroUalau
(u.) pass. 18 Oct. Kaap Roca. ICan-
(jcan arriv. 20 Oct v. Java tc Amster-
dam.
HOLL. AM ER. LIJN. Chr Michel-
"cn, v New-York li. Rotterdam, arr.
19 OcL tc KirkwaH. A'rteiiu'-.t mster-
dam. v New-York. I. v. Fatmou'-h. o.
Rotterdam, i«av 19 Ocl 2 u. 30 naxn.
Lizard. Ootferdijk, v. Baltimore, I. v.
Kirkwalil, n RoUcrdum, r.a Liver
pool, pa&s. 19 Oct. 12 ur 15 nam. Torr
Head. Zaandijk, v. Rotterdam n. Bal
timore. arriv. 19 0<ït. te Kirkwall.
KON. IIOLL. LLOYD. Kenncmcr-
latid (u) arriv. 18 Ost. te KirkwaH.
Frisia (u.) vertr. 19 Oct. v. Falmouth.
KON. NED. STB MIJ. Danae vertr.
20 Oct. v. Amsterdam n. Newport.
Haariemmer Halletjes
EN ZATERDA C. AVOND-PRAATJE.
Sommleo mcnschen zouden, naar
zii zccfaen. hun oinlc wel willen
«even. wanneer zii in hun ieuad het
een of ander trcleerd hadden, dat zii
iïiior bleken noodie to hebben. "We
kunnen uoniakkcliilc vracreh ..waar
om leer er. ze het dan niet later notr
tnoar als ie zoo boven do(cijfer
zelf i- te vullen) iaar komt., ziin ia
hersens wat stroef cowordcn. omdat
ze langzaam in bewecinz komen en
riau meteen, daar ze wc-iniE meer
vasthouden kunnen. Overigens, is het
mul dien oink maar eekheid. Kwam
er een toovenaar dio zei ..nu soed.
II; zal ie de «ewenschte kennis in-
cioten Ioe ie oink maar od 't blok
dan zouden de menseden denkelijk
wel tot dn slotsom komein. dat ze
licx'O" zonder de kennis, dan zonder
den nink hun c'radïc willen haleru
Toch is er monteren, die na ziju
KChooliaren Drobcerl doe iets te we
ien to komen. Duizendo hoofden ziin
i'deren avond in Nederland bij de
lam» seboEen over zelfonderricht en
echrtflHiike cursussen van allerlei
aard. lin ren hrel ci zen aard ize In-
stellinff is de school voor beiaarden
>n de wintenn^anden. Woensdaz- en
•Vi iidusavond slantK-n -inc-Jischen van
vcrachillcndon leehiid het hek van
■i'i school on <lr Smalle Gracht bin
ten, omto leeren lezon, schrijven
cn reken c-n. De noozste klasse is de
laacstc. dat wil zeeen die boven
ccliulAvcat wordt. Onder loidinz van
den heer Nachiweli studeert een tien-
kil tonco mannen de bezinsolen van
lecon. scliriiven cn rekenen, die zij
TieuwcHilo zelccrd liolibon. Het zitten
in de kinderbankies traat hun eleeht
'if. «en ft te vie© knaa» van een iaar
of twin Li? heeft er maar overdwars
'icu nl.iatslc in ceoocht on meteen ziin
las Ufltzetrokkon ia. 't is voor
nienitfeen zwaar- werk. enter dan
eiouwon of snitten. Maar de aan-
daoht is ook veel zrooter. dan bii de
ttC'Otffnaamd ..tecraicrizo") ieugd.
Geen van de mauuon krikt od of om.
iedereen is iiveriz aan het werk. een
enkeló hoorbaai'. zooals de leerlinz
in het voorste bankie. die druk bezie
is met SDi'llon. De oude manier van
sDa-a. slee - e .is lanz verlaten. Al
iareii lone worden dc medeklinkers
ui b k niet uitiresDroken em. bee. ka.
zooals vrorecr. maar elk on zichzelf,
on oen manier, "die ik schriftelijk niet
weer kan «even. maar allerlei blans-
cn iieusKoluklon noodzoikoliik maakt;
alle orders hebben dat wel van hun
iontre kinderen irehoord. Welnu, deze
brave kerel doet liet door de kracht
van ziin volwassen ion een en den
iiver van ziin leerlust, zesmaal zoo
stevte als zii en wanneer hii blijk
treeft., zii-n naar bladiziiden te liebben
onderworuen zet de heer Nachtiveh
zich naast hem neer cn wordt met
denz elfden nadruk door den leert ins
vooraidozen
kce eet kaas.
loon eet room.
oom keek naar Iceo.
Een ander zit to rekenen, natuur
lijk renvoudize diriEon. Met kalm.
coduid slant de heor Nachtweh van
den een naar den "-der (want na-
tuurliik is hier alleen van nersoonliik
ondcrwiia ©orakel en. ciKenaardi»
treft hier de vadcvliikc houdiriE (die
do onderwijzer als van zelf tecen
iouEo kindoren aanneemt) en die hij
hier natuurliik ook niet laat varen.
Vaak ziin het zuivere analphabe-
t&n. die hier k-men. aoma zecsen ze
wel. dut ze niets weten, maar dan
Lliikt toch na een oaar leasen dat
ér noz wel wat ineen verwilderd
lioekie van hnn cohcuEen verscholen
zat. dat ondcrwiizor cn leerlimr iivo-
iu' samen oun-aven. Ja. iiverte is
liet woord. IJver, iïvor. iiver. dat
hobbcn zo uoodie om wat ze nooit of
nooit Eoed wiaten- macldte te wor-
(1 -mi. Een cursus of vier. olk van
October tot Februari, is voor den
totaal onwetende wel noodie.
Beneden in de lioocrste klasse,
©ooft dc hoor Klok meer klassikaal
oude n icht. Htar zitten oen dozijn
ioncre mannen van verschillenden
JccftiM, nmt denzclfdcn iiver als
boven, naar een voorbeeld uit lees
hoek of bord to schrijvenin hun:
midden een oude heer. met ftriiae
haren, vol aandacht, die al oen naar
winters achter den ruc heeft en
trouw terugkomt. Het verzuim is niet
heel «root. maar natuurliik Eiin er
maatscha»neliiko moeilijkheden de
zen avond ontbreekt er een omdat hii
moet overwork en on een om onbe
kende roden. Er ziin er in deze
klasse, die. al Ls het oolc langzaam,
heel noties schriiven.
Als 't coed zal ziin imoeton de
loorlincen van deze school voor be
iaarden lanczamerhand afnemen,
uraarniato dc invoerin.tr van den lrer-
nlicht verder achter ons liet. Nu ziin
er noil schipbreukelingen van v.óór
dien t.ïid ie redden, ook wel men-
schen. dlc ofschoon hun leertijd in
dc leernlicht-Dcriode vieL to weinte
hebbtai oneestoken cn naderhand be
merkt. dat z'i tc ko-' Iuvamen voor
het. vaak toch zoo bescheiden, ide
aal. dat zii zich Ln hun leven cestekl
hebbon. Kr ziin cr veel bii. afkomstig
uit de Haarlemmermeerclan per
sonam dia v i'oreer vaak verhuisden
e-n dan niet crererreld onderwiis kre-
ccn. &cliooorskinderon ook.
Ik wil wel -zetr«en. dal ik niet zon
der eerbied eekeken heb naar deze
klassen van ..beiaarden" die rnee-
vi iideels buiten oicen schuld een te
kort hebben aan elementaire kennis
c-n dat rui nrobeerou in te halen.
Maar wat dan to zemzen van een
vrouw van viif on zestte iaar. die
notr lezen en schriiven wou leeren
om haar winkeltic te kunnen bestu
ren Ze lieeft het zoover uetoracht en
iioc een iaar of wat van haar vol-'
hardinc ccno'-'-n.
Anders maken «le vrouwen rneer
om.dac dan do manudiiko leert in coa.
Boord on boezeroon zittinc rustier
naast elkaar, creftn van beidon Is
daardoor cehinderd on dat is ook
coed. Maai' wanneor oon juffrouw in
eon mooie Mouse zou komen te zit
ten naast een lotgenoot in een iak
zou de blouse cnuw wecfbliiven. Het
sniit. me. dat ik liet zeesron moet in
een liid. nu de vrouw het kiesrecht'
oDoischt in ccliflcate'.linc met den
man Maar Eva tioölit noe altijd te
veel aan mooie lclceren en uiterliik
schoon.
Het leven is een oirkeleanc. Deze
waarheid ia zoo oud als een cirkel of
als een cane. maar we ondervinden
er in dezen tiid noc weer eens het
bewiis van.
'f, Gaal. zoo: verschillende artikelen
worden duurder, om »e> te kuninen
ltoooén wordt loonsverhoocinic ver
lancd tor.cevolco van loonsverhoo-
cinc wordon do artikelen weer duur
der on komt er ODQleuw neicinc tot*
loonsverhooc!"<?. waaruit weer duur
der worde-n van de artikelen, voort
spruit. Wie dit nacaat zou zeccen.
dal elke 4consverhoocinc nutteloos
moot wezen, maar zoo ccnvoudic is
de zaak toch niet.
Loonsverhooeinc heeft noc ren
andere cteanoardieheid ze be.
emc-ttelifk o? ovcrsnruiteliik. In het
afdeelinesverriac van de eerste af-
dceiinc vonden eonize Raadsleden de
salarieerinc van de wethouders le
cerinz. Natuurliik zeccen de heer en
in hun antwoord niet: ..daar hebben
iullie nou krek ccliik in", want zoo-
iets zou niet staan neen ze trek
ken eer. offen c©zicht en antivoorden:
erkentelijk voor de waardeeiinc
v&n c-nzen arbeid, die od deze wiizc
tot uitinc komt. meent ons Collcae
aLs zoodanic zte'i van beschouw ineen
omtrent deze aaneelecenheid te moe
ten onthouden." Wlo dc stadhuistaal
een beetie inaclitic is (ie leert ze. net
als Esperanto, trauwl becriiot daar
uit. dat de wethouders volstrekt niet
toefto ©en verhooclnc zouden heb
ben.
Maar ziellier nu het besmettelijke
ln diezelfde eerste afdeellnc. bene
vens in d© derd©. wonlt onbemerkt,
dat de DresenUeceldOn voor loden
van den iremeentöraad. f2.50 oer
zittinc. te laac ziin cm dat het f5.—
moet wezen. Dezo berekeninc wordt
niet nader tooeelfcht met een Driis-
verhoocinc van de heerenboonticts o'
do roode kool. maar ik ceef croac
toe. dat. viif culclcsn con mooi acfal is.
Zoo rond. Twee culden viiftte was
oM; wel rond. maar viif culden is
ronder en daar wii Nederlanders
ronde ionccaus van Jan de Witt ziin.
nast het rondste «ctal 'het best. Ik
heb "er dan ook niemendal tecen.
onder voorwaarde, dat nu niet
oak du wotanrekoiidheid verdubbeld
wordt of hot initiatief of het aantal
misluk te amen d omen ten.
Zei ik niet. dat loonsvorhooginc
besmetteliik of overanruiteliik is
Welnu, de stonocranf wil ook niet
bii de wethouders en de raadsleden
achter slaan en vraaet. innlaats van
f 45.—ner vergadorinc. f3ó.per
vel druks. Daar ben il; ook voor.
ofsclioon ik er niets over te zeccen
héb. want al dat onschriiven van al
die woorden niet. eon enkelen koer.
eventjes maar. cokcenliold tot
lachen, moet zwaar werk wezen.
Wie komen noc meer Ln de Raads
zaal te nas Dc boden. Waar blijven
de boeien uict liun loonsverhooeinc?
Allemaal inaar verhoosrine ook
wensdi ik «alalisveriioocinc aan de
journalisten en aan de belanestellen-
den van d© nublicke tribune. Maar
met het loon van deze heeren heeft
ito eameentekas minder te maken.
Voor de arnhaltoCrtnc van onze
hoofdstraten willen B .en W. ..nor
male tiiden" afwachten. Vóóndat cle
oorloe becon: bestond die soort van
tiiden. maar toon vonden B. cn W.
ze toch ook weer do ceschikto as-
olujU-tildan niet. waaruit void, dat
de tiid noTnieal kan wazen en tocli
voor nsnhalt onceschikL Daar we cr
vast od kunnen rekenen, dat in dc
eerstvolgende tien laar (matie Be
raamd) do tiiden niet meer normaal
zullen wordon. is cto kans on asphalt
vonrlooDiö vork eikei), tenzii od een
cedenkwaard iccn inorcen donkere
wolken v.lah samentrekken boven
Haarleon en zich •ontilaslon niet ïn
racen, maar in asiVholt. Jo kunt nooit
weten in Ezvnto recent het wel
SDrihldianon of 7/:in«l uit dc Sahara.
In het hcelo antwoord van liet dacc-
lilksch bestuur ind ik maar één
arciunent vfo» betcekerds ..In elk
cevnl Is thcpB cccn usv>lialt te ver-
kriteen." Precies een triomfkreet
Lekker, do Raad kan besluiten wal
hii wil. het i9 cr tóch niet.
-Miin vriend', niacin oen van
miïn meer hclaarde kennissen te
zeccen. ..er bestaan in den etlil drie
kunsten de ecuc is om in weinie
woorden voel. de tweede om in wei
nie woorden weinie. de derde om in
veel woorden niets I© zeccen. Kunst
No. 2 leidt vanzelf tot kunst No. 3.
maar No. 1 is woLiiitr in «lo mode.
Verschillende (m eerdere, zegt de
raDDortcur mei oen afschuwelijk
Gei-maiiisine) leden drincen aan op
oDruirrinc van de cébouwties aan
het einde van dc Groote Houtstraat.
En wat antwoorden B. on W. ..De
hooce kreten voor dc uitvoertnc v an
onenJiare werken hebben ons tot noc
toe weerhouden, om lot de uitvoerinc
van dit wrik ovor to traan." Staal tie
van Kunst No. 2. Want wat kan het
sloon&n van twee hiTeies kosten
Misschien brencen zo. wecens de hoo-
ce nriizen van bouwnnatorialen. noe
wel wat on on dan ziin we dc vier
kante monsters kwiit 1
De vrees is in de derde afdcclinc
ecuit. dat liet Frajis-lluii-museum
eeniaszLis luxueus wordt coëxploi-
trerd. Wat liedoelt u hebben B. en
W. becriiooliikcrwiis cevraacd. Ik
weet I'd wd Het moet voorcekomen
ziin dat dc directeur od de binnen
plaats luchtkasteelrn atmid le bou
wen (on dat nu dc materialen zoo
duur ziin l). de eerste suppoost
droomde vnn mlllioonen en de tweede
ovcrwooc. hoe cocd hem zoo'n cos-
tuum uït dc reiinttcrstukkon van
Frans Huls wel staan zouInder
daad. dit is al to wi- eldcrte. Dat moet
veranderen.
Twco leden hebbon sovraacd het
kon Van den marktmeester te ver-
hooccn. Blhnaidiórt zal ziin Ueirek-
kiruc woïden oocchcven. zeccen R
en U. Beiaal mii dan in afwachting
daaiwan bohoorliik. zal de markt-
meester zeccen. ..'i; Heb :mo'n dorst",
klaacde een coyanceuo- „Och. man.
zeur niet", zei de cipier. ..over ©er
iaar or ti©n ben ie misrehicn tóch
dood 1" I'IDELIO.
