HuKErt Btssus
TWEEDE BLAD
Vrijdag 11 Koyember 1916
Ons Gsmsentekstunr.
De Raad.
In mijn vorige artikelen over «uia
gemeentebestuur besprak ik hoofd
zakelijk do positie vuai Burgemeester
en Wethouders en ik kwam tot de
conclusie, dat hol werk in den te-
Éjenwoordigeu tijd, nu de taak der
gemeente zulk een uitbreiding heelt
ondergaan, hot col lego bovem het
hoofd is gewassen.
Ik zou daar dadelijk op willen la
ten volgen, dat do raadsleden moer
zullen moeten worden betrokken in
hot beheer van verschillende zaken,
die tot n.og too uitsluitend lot bet
domein van B. en W. werden gere
kend.
Do gemeentewet bevat, naar mijn
mooning, geen bepalingen, dio eon
oruimera taak voor (raadsleden aou-
den uitsluiten.
Nu zie ik echter reeds dadelijk on
der de lezers enkelen, die tweeërlei
bezwaren opperon.
En alvorens tot een nadere uiteen
zetting over te gaan van de taak.
welke raadsleden in de toekomst zul
len hebben to vervullen, wil lk dc
boveubedoeldo Iwizwareu dadelijk ou
der do oogon zien.
Men hoon als bezwaren zeer dik
wijls: lo. bij de samenstelling van
dfcn Raad speelt de politiek oen te
groot© ro'; 2o. daardoor krijgt men
nie! de moesi geschikte raadsleden
en gaat het peil van den Raad ach
teruit.
Hoe is het met die „politiek" en
die „partijen"? Als men iboido van
den smaden kant beziet, dan is er
natuurlijk niet veel goeds aan.
Door velen wordt politiek on aan
politiek doen beschouwd als het
summum van verlakkerij, een com
plex van slimmigheidjes om de tegen
partij een löer to draaien, alles met
liet dool hot belang van zich zelf of,
in het gunstigste geval, der partij te
diionon, daarbij liet gemeentebelang
geheel over het hoofd ziende.
Als deze opvatting do juiste was,
dan zou natuurlijk racier eerlijk
monsch zich van de politiek met vcr-
acbtiug moeten afkoeren
Maar ik durf beweren, dat <lie
meening onjuist is. Er zijn natuur
lijk „politieke duikelaars", die*be
antwoorden aan de omschrijving,
hierboven gogo ven.
Dat zegt echter nog niet veel,
want er zullen minstens evenveel
„neutralen" zijn, dio maling hebben
aan alles, wat zij politiek gelieven
to noemen, diocli niettemin do duiste
re sluipwegen bewandelen, om tot
hun doel to gcralccn, dat mol hot al
gemeen belang weinig uitstaande
hcoft.
Ik wil do politiek bezien vun wat
breeder standpunt, zoo-als zo werke
lijk verschillende ernstige vertegen
woordigers telt, óók in onzen ge
meenteraad.
Er bestaan verschillende opvattin
gen omtrent het wezen van de maat
schappij, den Staat en zijn organen;
evenzoo omtrent do gemeente.
Dat verschil in opvatting omtrent
liet. wozon, gaat verder, want do
meeningen loopen nu eveneens uit
een, waar het geldt do ontwik-
k o I i n g van (maatschappij, staaf,
gemeente.
Immers als do vraag gedaan wordt:
In welko richting gaat dl« ontwikke
ling? dan krijgt me-n zeev verschei
den antwoord.
Als men nu bovendien bedenkt,
«lat, ofschoon er naar do moening
van sommigen maatschappelijke
naar do meening van andoren bo
vennatuurlijk krachten zijn, dio bul
ten 's menschen bereik schijnen,
welko aan die ontwikkeling moe-wer
ken, toch do samenleving uit men
schen bestaat, die meenon zeor groe
ten invleed te kunnen uitoefenen,
om de ontwikkeling to leiden in een
bepaalde richting, of minstens zo te
kunnen bevorderen ze sneller to doen
gaan door allerlei maatregelen, dan
begrijpt men, dat er verschillen ont
staan -van zcor principieelcn aard.
Dio vei'schiltende opvattingen vor
men don grondslag voor do-politic-
Haarlemmer 'Halletjes
EEN" ZATERDAGAVOND-PRAATJE.
..Wat de boer niet kent. dal eet hij
niet", zeet hot spreekwoord. Maar de
stedeling is precies zóó. Als dio wat
voor den mond kritet. dot 'hii tot nu
toe. niet. ectroten liceft. dan wil hii er
in den bezinne ook niet aan. Later,
als broers en zusters het ook otc).
wil hii heb wel eens piobccien. En
daarmee kom ik van /elf op do men-
scholiiko kieskeurigheid, die vol
strekt niet een' elzenschap ia van
enkele standen en IveeleinaaJ niet
van dó categorie. dia het 't beet, kan
betalen. Menschen die anders gewoon
ziin heel eenvoudizo dingen te eten.
hebben ook vaategrooten afkeer van
andera siviizcn. Tien menschen. elf
vooroordeel en. Met do tlCMcliikheiil
en urondiirhcid (het. zii bescheiden «0-
zezdlvlie mii kenmerkt en dus ook
deze Zaterdasravondnraatles siert,
heb ik de vcrklaiinc van ome men-
scheliike kiaskourizlieid lamrs vvcten-
schapneliiken wee- trachten op te
snoi'en. D« geleerden zetven. dat we
ccn zuren smaak n.llécn Droeven met
de zrikantü» van de tone, wat zoet is
met de mint. wat bitter is met bet
achtergedeelte, eh wat zout is met dc
heelc tone. Nu eoroekt het van zelf.
dat dit coldt voor een normale of
liever voor een volmaakte tont', dia
niet lo lang of te kort K niet te
breed of te smal en od da tuiste ma
nier ln den mond bevestigd. Maai'
hoeveel van zulke volmaakte tongen
zouden er ziin? Hosvecl volmaakte
monden of neuzen 'k Durf zeggen
heel weinig. De een is te wiid. do
ander le nauw. dn derdn vertoont
weer een ander gebrek. En nn denk
ik. dat dit de verklaring van onze
kieskeurigheid is. dat we. door tic
gebrekkigheid van onze tóne. zoete
dingen niet nroeven met «lo punt.
maar met den ziikant. en dan sma-
ko partijen. Hun beginselen wi Kuil
program geven weer, wat zij meenc-n
omtrent den aard der maatschappij
en don Staat, en welke maatregelen
in Staat en gemeente behooren te
worden gonomen om de ontwikke
ling, zooals zij die zien gebeuren of
zooals zo die wenschen, te bevorde
ren.
Do partijen zijn groepen van gelijk
gezuwlen ten opzichte daarvan.
Ik acht het overbodig te verkla
ren, dut natuurlijk niet ieder lid
van een partij den theoretischer!
grond onder do voeten voelt, hier
boven in korte trekken geschetst.
Wat ik wilde zeggen i9, dat de
programs, óók die ten opzichte der
gemeentepolitiek, er hun ontslaan
aan bobben te danken. En aan dio
programs hebben de menschen. het.
houvast, dat ze behoeven.
Ze bevatten een reeks van eischon.
"en wenschen, wier verwezenlijking
to zamen oen toestand in het leven
kan roepen, welke de partij begeer
lijk acht, niet v-oor haar zelve, maar
voor „het. algemeen"; wier verwe
zenlijking óók de maatschappij dich
ter zal brengen tot het ideaal, dat
als einddoel wordt gezien.
Is het nu zoo verkeerd, zou ik wil
len vragen, dat vertegenwoordigers
der burgerij in gemeenteraad, Sta
te», of Tweede Kamer, steunen op
een „politiek beginsel dat ze bij
alles, wat ze doem, steeds in „broed©
lijnen"' (excuseer de pen, heer Kleij-
neiïborg!) voor zich zien, waar ze in
do toekomst heen willen gaan"?
Dat zo niet alleen heoordeelen, of
ecu maatregel op dit oogou-
I) 1 i k missclilen wel aardig is en
nuttig lijkt, maai- vooral nagaan, of
hij wellicht in den weg zal staan aan
wat in de toekomst naar hun opvat
ting noodzakelijk moet worden be
reikt?
Ik ga verder. Er zijn in de samen
leving groepen, dio een verheffing
van de arbeidersklasse willen be
vorderen, zóó ver, dat ze, óók in
maatschapelijk opzicht, geheel ge
lijkwaardig wordt met de andere
klassen, dat dus de klasse verschil
len, zooals wij ze nu kennen, geheel
zullen verdwijnen. Die een toekomst
voor zich zien, welke geen toonstel
sel en geen privaatbezit van arbeids
middelen kent.
Er zijn anderen, dio zulk een toe
komst niet zien komen en ze zeer
zeker niet wenschen. Die wel willeu
meowerken, de een megr, de ander
minder, aan het opruimen van en-
kclo misstanden, uitwassen van ons
huidig maatecb appel ijk stelsel wil
len afsnijden, maai- het stelsel ais
zoodanig willen behouden en het t
oenig mogelijke en juiste achten.
Er zijn nog weer anderen, die in
ilo Schrift grondslag vinden en aan
wijzing naar het geheele samenleven
dor menschen en daarop hun geheele
streven bo.seeren. Moet nu, vraag ik,
ieder wetgevend lichaam, in zijn le
den niet een afspiegeling zijn van die
stroomingen in de maatshappij?
Indien liet. zulks niet is, berust hel
op onwaarheid, is het geen Voiksver-
togenwoordiging m kan op dien duur
onmogelijk werken.
Nu stem ik toe, dat een politiek
beginsel cin een program tot on.
vruchtbaarheid, kunnen doemen, in
dien do aanhangers zicli óp het starre
standpunt stellen: dadelijk de volle
inwilliging van onze eischon óf niets.
Zulke zijn er, bij mijn weten, dn on
zen gemeenteraad niet.
Men ziet in allo groepen, zij bel
dan misschien zonder er zich altijd re
kenschap van te geven, den regei
toepassen, dat politiek do „kunst" der
mogelijkheden" is.
Daardoor komt 't, dat verschillen
de groepen vaak samengaan, hetgeen
echter volstrekt hun verschillen niet
wegneemt. Want wat de eene groep
op een bepaald moment 'toestaat als
d e v o 11 o ni a a t, is voor <to andere
slechts een klein deel van wat nog
kómen moet.
Wat voor do eene alleen waarde
heeft als zaak „an sich", houdt daav
naast voor do andere tevens het mid
del in om het veel verder liggende
doel te naderen
De raadsleden zioten er om het
„algemeen belang te dienen.
Maar het zal er geheel van afhan
gen, tot welko groep men behoort,
van welk beginsel men uitgaat en
wal men zich als einddoel stelt, -hoe
men dat algemeen belang ziet.
Ieder, <iie dus gekozen zal worden
ouder do leuze: geen politiek in den
Raad, alleen opkomen, voor het alge-
meeti belang, heeft de vraagt© wach
ten: wat vera taal gij daaronder? En,
ken ze. zooals we hierboven zagen,
zuur: dat we dineren, dio zout moe
ten smaken, aanraken met de Dunt
van de toner en dan smaken ze zoet.
Enzoovoorts enzoovoorts. Ieder be-
criiot nu ffemakkeliik. dat nr^schen
die taart eten met het achtergedeelte
van hun tone en dus een bitteren
smaak kriicren. innlaats van de zoete
gewaarwording die ze verwachten,
een afkeer Van taart kriiiïen en zoo
moet iemand wel «riezeilen van scha-
nenvleesch. dat hii aanvat met do
mint van ziin toner en dat dus zoet,
inblaats van lekker harliic smaakt.
Hiermee ben ik weer tot mlin punt,
van ulttramr. hot schanonvleesch. te-
rutrzeKóGbd. I» het Idtrer bestaan
verschillende coeie din een en een
daarvan i(«. dat met kicskeurieheid
cree.n xekejvincr woTdt. gehouden. Het
zou er ook mooi uitzien wanneer
lederen rlatr aan do komoic moest
worden «cv-ra - ".I. wat do heeren
wenschen to eten. In teaeaisteUinK
met den boer is het, wachtwoord bil
den soldaat..wat hii niet'kent. dat
eet li li maar". Dus ook scthanesn-
vleosch. En zoo ia het volkomen bc-
trrimelilk. dat de militaire autoritei
ten hebben bona aid. dat met do ver
strekking van schanonvleesch bil dc
nndordealen van het totrer moet wor
den clooraccaan.
AUecn is de beteekenis van het
woord ..ondordeelen" hier niet recht
duhlelük. Iemands onderdoden ziin
de voeten en wanneer daarvoor' iets
ven het, schaar) moet. worden vor
st rekt. d&n zou liet do wol moeten
ziin en niet het vlcesch. Laat ons dus
aan een verciseintr deiiken en aan
nemen. dat met de verstrekking van
het achauem tce-sch aan dc boven
deden van het lecer moot worden
doortreeaon. aangezien het stellig »s.
dat de mond tot die bovendeden be
hoort.
Dit ondcrwem is te smakeiiik 'om
liet zoo dadehik los te laten. Over t
'waarop is uw oordeel g'erend? Wat
staat gij voor?
En ais men antwoord met oen
reeks van elsche», die te zamen een
program vormen, dan zal een an
dere vraag zich opdringen, dezelfde,
die een békend politiecua eens deed.
toen man horn een lijst van veertig
noodzakelijk geachte maatregelen
Het zien: „lleel goed, memooien,
maar waarom wilt gij dat alten?
Waarop grondt gij hot, en waar wilt
gij heen?"
Naar mijn mooning zullen de po
gingen, om de politiek uit den ge
meenteraad to weren, vtalkomem
schipbreuk moeten lijden.
Wat in do samenleving woelt en
bruist, houd'l men niet buiten do
wetgevende lichamen.
Norgiem heeft men het dan ook
nog gebracht, tot een vertegenwoordi
ging -van politiek-negatieven.
Het zijn witte raven, die Mor en
daar als zoodanig zijn gekozen en die
hot lang hebben volgehouden als
raadslid.
Dat gaat niet en ik betreur dat
niet. Do Raad zal frisse hor blijven
en beter werk kunnen doen. Dc
praolijk heeft dat geleerd.
Wat ik vorder zal oantoonen.
SCHILDWACHT.
Het komt ons voor, dat de belang
rijke beschouwing van onzen mede
werker „Scliildwacht" in één op
zicht dient to worden aangevuld.
Natuurlijk kan niemand, «lio den
Raad binnentreedt, zich op den
drempel ontdoen van de meedingen
en inzichten, (lio hem m hot maat
schappelijk leren eigen zijn en waar
naar hij zijn wenschen en werken
bepaalt. Maar de acjiaduwsijue is
«leze, dat bij vacatures in don Raad
do politieke partijen een zeer sterke
neiging toon en, om do plaatsvervan
gers, elk vöor zich, uitsluitend te
zoeken in hun eigen partij, zoodat
do politieke kleur do keuzo bepaalt
en do a'gemcene geschiktheid weinig
of niet in aanmerking kom:
Ziedaar do groot© fout, waartegen
wij voortdurend hebben gestreden,
waarvan Schildwacht «Lo kwade ge
volgen in de samenstelling van d«:n
Haarlemschen Raad duidelijk kan
waarnemen en die, wanneer men ac
ute t spoedig inziet, tot zeer bedenke
lijke toestanden leiden kan;
Re d a et i e.
Op "t Westelijk front was de actie
tb o v o ji don grond grooter dan
daarop l Wat de gewone gevechten
betreft wordt van de SOiM'ME-
STREEK door den D u i t s c h en
staf g-eanold', dal do geallieerden zen
der succes aanivallen deden bij
Eauoourt-rAbbeyo, Goaudoccowt, Les
Bocufs en Prossoir. Pranscho troe
pen dio bij Sailly vooruitgingen, weiv
don gedoel'telijik in oen Jianidgainc-en
afga^lagen. Do Firaneche en de
E n g e 1 s c h c elovon wijzen alleen
op «lo artilterie-actie die op verschil
lende frontdeelen .zeer heftig was.
Over VUiRDUN meldt «Ie Fran-
sohe staf: „Aan do Maas hevige
art'ilwriesltrijdvooral bij Douau-
mont vallen de projectielen zooi
dicht, als in de ergste dagen van het*
Duitsülvo offensief. .De Fransohen be-
antwoordaen geregeld «lil vuur."
Wat de LUCHTACTIES aangaat
bericht de F r a n fl oh e staf„Groo-
lo levendigheid van de vliegers aan
beido zijden. De Franschcn leverden
77 ocvechlen Drie Duitsehe toestel
len werden neergeschoten, 7 Duibsche
vliegers werden gedwongen binnen
de Duitsche linie© aan de Sommó te
dalen.
Franeche eskaders wierpen moer
dan 700 bommen op do verbindings
wegen en kanloumanenteii achter het
front, voornamelijk op de stations te
Laon on to Vouzièros, 270 bommen
on de hoogovens van Algrange en
Thionville, op het Juchivaartpark te
Dieuz© op liet station te Coin-celles en.
op» de loexteen van Frascati."
De Duitsche staf;meldt: „De
aviateurs toonden gedurende den dag
en in «ten lielderen maannacht grooto
levcwligltoid. In verschillende lucht
gevechten werden 17 vliegtuigen der
geallieerden neergeschoten, verschil
lende er van aan beide zijden van de
Sonimo. Duitsche eskaders d»xlen
alcremeen levert de veiordeninc on
do vervroegde wlnkelsluitlnsr al heel
weiniir crocwwen-verbanl op. maar
nu is er dan toch een ontromaakt
tece.-i den ei^naar van een olie-
bolhMikraam. O» -zichzelf is dal. niet
venvonderliik. daar de mensoh het
meest met den mond Zond lat. maai
het. merkwaardisre van dit tmvnl is.
/lat de eigenaar, met. juridische
eehejuzlpntaheWbetooerdo dat een
kraam treen winkel is en do verorde-
rune- on hem dus niet toenassollik
was. ..Miin kraam", zoo verklaarde
iliii. ..staat oo oen onen terrain en is
ann allo kanton beschut". Wanneer
dit eon tefrojjstollincr heteekenen
moot. dan «on oon winkel een in-
rlchti'ntr -vrezen, dio in ©on cresloten
terrein staat eai ann allo knntertonen
Is. SommJce winkels beantwoorden
niet, nroxles ann dit siimoloment.
Er ziin do,zo week moor belaner-
wekkomlo roehtszakon beliamleld.
Iemand hoeft, tot eon veldwachter tro-
zeitl..krikr neet en de nok kon",
waarna «leze oon aanklacht Indiende
wetrOns beleediirintr. Do president «af
n.1 to kamen, dat hii zich niet betrrii-
■nen kon. hoe dit. een beleediidne.zou
kun non ziin. Het is ©vordand. dat
staat. vast. want wie de nest kribrt.
hooft ér dc pokken niet noir bil noo-
(li« en onwrokoeixl. Ook had. meen
ik. de veldwachter, zich kunnen be-
klncen over misbruik van eezacr.
daar de dader «oen recht liad oin den
veldwachter to «©toston, de nest en
«le nokken te kri-uen. zelfs niet een
van de twee. En voer zooN '-r het oen
oDdrneht was. nmet zo onvollcdicr
trenoeiml wonlen. omdat de sDroker
M- niK bh iel. waar do veldwachter
do twee omrowonwhte zaken moest
«ann halen. Kortom, er waren, zou
ik zeacen alleflei mlCnon tot be
zwaar tetren den beklaaedc. maar
«rond tot vervoloinc weaens bel eed i-
«iniï tuist niet.
Evenwel moet ik erkennen, vol-
krachtige aanvallen op ile etatione.
dc troepen- en aimiiunitickajiipont
voorn8W!elij(k in het gebied tueechen
Péronne en Amiens
Dondei"dagnachl deden vliegers «Ier
geallieerden een bommonaanval op
Oetende en Zeebrugge, doch vruch
teloos. In den loop van den aanval
werd oen Engelreh vliegtuig tot lan
den gedwongen en buitgemaakt. De
inzittende Engeleche officier werd
krijgsgevangen gemaakt. Vrijdag
morgen om tien uur viel een Duit
sche geveohtsnio chime tu&rchen
Nieuwjwori en Duinkericen, tavec En-
gelsc'he tweedek'locrs aaneon word
neergeschoten; de ander tot de Vlucht
gedwongen. In dün loop van. don
njorgen stootten, dirio der Duits-Olie
vechtmachines hij Ostende op een
overmachtig Engelsch vliêgeroska-
der, dal dadelijii werd aangevallen,
Na oen langdurig gevecht werden do
Engelechen veidreven. De Duitsche
.vliegtuigen leden slechts onheteetoCTi-
de scliadc en kec-r<ten alle terug."'
De Br tache admiraliteit meldt,
dat Vrij,dag in den vroegen morgen
door ©en eskader m ajrlnevitegtu igvm
een aanval weiyl gedaan op de haven
en duikbootenschuilplaalsen van Os
tende en Zeebrugge. Een groot aan
tal bommven werd geworpen met be
vredigend resultaat
Van 't OOSTELIJK FRONT komen
dc volgende berichten
De Duitsche staf deelt mede
„Donderdag bestormden de Duit-
sellers in de streek van de Skroboua
O}) ongeveer 4 K M breedte verschei
dene Russische verdedigingslinies cn
wierpen de Russin over de Skroboica-
beck. Tegenover geringe eigen verlie
zen staan aanmerkelijke offers van
de Russen aan dooden en gewonden.
Hij verloor aan gevangenen 49 offi
cieren en 3380 man, aan buil 27 mn-
chinegeireren en 12 mijnwerpers. De
Russen leden ook hier ireer een zwa
re nederlaag
De- Russisch© ataf verkondig'.
„Bij Skrobof viel do vijand herhaal
delijk aan niettegenstaande 0er>
hai'doekk'cran tegenstand van de Rus
sische troepen, die zeven aanvallen
afsloegen, dwong hij toch de Russi
sche strijdkrachten om op <le tweed o
loopgravenimte terug te trekken. Bij
deze aanvallen maakte, de yijan«| g«>-
bruik van vlammenwerpers Ten
Zuiden van Dorna Va tra in het dal
van de Bystereje bij de dorpen Hallo,
Tokiresj en Poetua deed de vijand
een tegenaanval en dwong de Russen
verschil lende hoogten te ontruimen,
dio zij den vorigen dag beze; had
den."
Van 't ZEVENBURG3CHE FRONT
méldt de Duitsohe staf, dat "e
aanvallen in 't Gyerfiijo-gebergtc
goed vorderen. Terrein dal op 4 No
vember verloren ging, is weer geheel
terug genomen. In het Predealvlak
zijn nieuwe vorderingen gemaakt.
Aanvallen der Roemenen zijn afgeste
gen. 168 gevangenen, zijn gemaakt
en 4 mijnwerpeiB veroverd.
Van den R u s a i s c h e n staf
lp 't TrotusdfU is oen aanval afge
slagen.. In de richting van Predeal
namen dc Roemenen 't offensief en
voerden een omvatting uit van den
Duitsch-öosienrijlisclicn —Unlcc roten-
gel do strijd duurt voort.
Ook AAN 'T DONAU-FRONT wordt
dóór beide partijen veel op t spel ge
zet. De R u s s i s c h e staf doolt over
de gevechten daarmede: „Afdeelingcn
Russisch© cavalerie en infanterie be
zetten het station van Doenaren, «Irie
werst ten westen van Tsjcrnavoda,
en leverden een gevecht Om het be
zit vand en brug van Tsjernavoda.
De Russen telden in een veroverden
sector ruim 20ö dooden, maakten ge
vangenen en veroverden oen mitrail
leur. De Russen bezetten dc stad
Tsjirsovo en hel dorp Mudui en de
hoogten drie werst ten zuiden van
Delsjern en vijf werst ten zuidwesten
van Kassundja t
Een Bulgaarse!» legerbcricl.t
meldt; „Twee Duitsche coinpagn-C';.'»
m\l een groep Ooetenrijksch-Hon
gaarsche monitor d«xleu eon inval op
den linkeroever van den Donau, te
genover den westelijken uitgang van
't Beten Kanaal. Zij noodzaakten de
husLvordedigers om te vluchten. Dc
compagnieën keerden met gevangc
ncn en een ammunitlewagen terug'.
Van DE DOBRÖEiDSJA wordt vla
Potensburg- gemeld, dat „«te Russisch-
Roemec-nsche troepen in do üobroed*-
ja de laatste dagen aaiunorkelijk in
zuidelijke riohting terrein wormen.
.Do ontruiming door de Duitechere en
sla«en leek t© ziin od het eebied van
rechtszaken, zoodat ilr. om met. ver-
dedieera in strafzaken to spreken,
de ultaurnak in. deze met het volste
Wtrouwer. aan de rcchthnnk over
laat.
\\'e teven in een tiid van onderzoek
naar de ondervindimren van den
zomertiid. Biina iedereen is er.voor.
'behalve de landbouwer (wat do boei
niet kent. dat lust hii niet) en ziin
koeien De laatste uit sympathie,
«lenk lk. ofschoon (le boei on zelden,
dat do beesten zich aan het vooruil-
tresehoven uur niet hielden en hun
melk alleen afcaven oo don tii'l.
dien ze'vvoe«er cmweml waren. Dat
komt ay van. als te niet oo dc klok
kunt kliken 1
Toch heb ik onianca erii heawaar
hiooren onneren. Een van miin vrien
den. een werkzaam man. ldaa«do ©r
over. dat nu het avondlicht in den
zón kt een uur lamer duurde, hii er
niet. toe komen kon om 's avonds aan
het werk te «aanin den zomer
avond. die toch «rootendee.to schemer
Is. wacht io af dot hetj «asliclit. wordt
aancestoken en daaimee komt ook
de werklust. Daar «lezon zomer de
datr een uur lanirar duurde, kwam
hii nas aan werken toe. wanneer liet
biina bedtaid was
Natuurlijk heb ik met «rwastr «led-1
neniinc ziin klacht aansehoord cl»
versehiltendc huiseJiike middelen aan
de hand «edaan om het kwaad te
vorhelrx-n. Een daarvan was. de tafel
wat «lichter bii het raam te schuiven,
eén tweede de eordllnen onen te
trekken, een derde in «ten tuin te
«nan zitten maar «een van al die
middelen kon hem bekoren, zelfs niet
het meest krasse van alle.' nameliik
bii helderen daar de eordiinm «licht
to doen en het kunstlicht aan tc ste
ken. Dit laatste achtte hii verzet
torren de overheid, dio immers den
zomertiid oo 1 Mei trelasi had en
Bulgaren van Tsjereovo en belangrij
ke ö'.rategifcChe punten bewijst, "dat
de goallioxiden een belangrijk succes
behaald hebben zij boheerscben don
toestand cn bedreigen den rechter
vleugel van het D ui tech -Bulga a recti e
leger."
Vun 't Macedonische en Itaiiaan-sch-
Oootenrijikeche front is geen nieuwe.
Verspreid nieuws
DE GRIEKSCHE REGEERING EN-
DE ENTENTE. Reuter seint uit
AtheneDe regeerlng protesteerde
bij de Entente tegen het gebruik door
haar van de lichte fiottiJje.
TER ZEE. Het Noorsfcho in uns
ter io van buitenlandse he zaken deelt
mede, dat het stoom,schip „Tulang"'
op. 7 November voor kaap Le Havre
door een Duitschen onderzeeër in
don grand word gel»ord, Een boot
met den kapitein en drie matrozen is
te Havr© aangekomen. De stuurman,
machinist, kok en twee stokers wor-
den nog vennist.
't WolfChureau meldt 't Noor-
sche s.s. Plato' van Noorwegen
r.aar Frankrijk met contrabande,
werd op dc Noordzee door een
Duitsch oorlogsschip aangehouden en
dee avonds naar Hamburg gebracht
Lloydo meld!, dat gezonken zijn
«1© Engelsche troüor „Viric-raid", 't
Engelse he etoomschip „Bogate (4603
ton) en dc Noorsche stoomboot „Tliu-
hang"
DE „MARINA". Reuter meldt,
dat Duitschkind Amer.ka meedeelde,
dat de quaeet»© van den ondergang
van de „Marinaop 28/10 onderzocht
zal worden, zoodra de duikbooten, die
op dien datum m actie waren, daar
over gerapporteerd, hebben.
DE LADING VAN DE „DEUTSCll-
LAND De „Po'.it Parisien" ver
neemt «rit Nieuw Lcndon: Aan boonl
van do „Deutsolilandworden 6 1,2
ton zilver, afkomstig van San Fran
cisco, genomen. Do Amerikaan sch©
post beet uren hebben goedgevonden,
dat de Duitach-Amerikaansch© post
mot do „Dcutschtond" zal wonien
vervoerd.
HET NOORSCHE ANTWOORD
AAN nUriSCHLAND. Uit Chris
tian ia wordt gemold, dat het ant
woord van Noorwegen cqi do Duit
sche nota betreffende het verbod aan
duikbooten om iu de Noorsche wa
teren Le varen, aan den Duitschen
gezant is «jvorhaudigd. De „Tenips
w-rneemt, tdut Ncorwegen in zijn
ajiiwoord verkLaart, bij zijn beslud
te blijvéu, en aan duikbooten van
allo oorlogvoerende mogendheden
het varen in Noorsche watoren ver
biedt. d«>ch tevens nadrukkelijk er
op wijst, dat d.Lö maatregel niet te
gen DuLtschland gericht is, doch
voor alle oorlogvoerende mogendhe
den gelijk ie.
WEGVOERING VAN BURGERS
UIT BELGIe. Aan de Telograaf
woi'dt gemold: Uit Antwerpen ver
nam ik, dut reeds 30.01)0 burgers naar
Duiitecliland ^ijln overgebracht om
te werken in munitiefabrieken en
andere industrieën. Zij krijgen een
loon van '13 Mark por week cn den
kost gelijk de militairen.
Rij do .overbrenging zelve hebben
web verschillenito opstootjes voor-
gedouu. De. Udbeslaanden moesten
diwkijls roet geweld van de onxge-
vlng der stations verwijderd wor
den.
Uit Dondermondo verneem ik, dat
een train met menschen 36 uur heeft
moeten wachten, zonder dat do
menschen eten ol drinken kregen.
De mannelijke bevolking van Wa
terloo ia reeds geheel naar Duitsch-
iaud overgebracht. Die uit iBffussel
zul het laats', aan de beurt komen.
To EaïClien beerscht thans groofe
an^1, daar aüo vroegere ingesclue-
ven«n bij do Garde Givique zich moe
ten aanmelden aan bet station en
wel oi> hot uur, «iet een trein naar
Anworpen vórwèkt. zoodat ook zij
terecht vreozon naai- Duitseliland te
wórden overgebracht. Zaterdag lus
mei» to Antwerpen plakkaten, waar
op bevolen werd, dat de burgers van
17 tot 30 jaar zich ge redd moesten
houden, om zich bi; eeu eersten .op
roep te verzamelen. Ieder hunner
moest voorzien zijn van klceren, een
vork cn een tepel. Zondagmorgen
krogèn veiai» een kaarl, waarop de
plaats van aankomst, dug en urn-
jiador wérden aang-igeven. Maandag
morgen vertrokken er treinen nK'.
hnrgcre van hét Zuid-station, Dins
dag van het Centraalstation. Nieuws
gieriger» on familieleden moesten op
dien den toten October weer aflasten
zou. 't Bleek uit alles er was een
eeheinizhiniee macht die miin vriend
weer was te somber. Daarna deed hij
een wandeling. Middagmaal. Dutje.
Couranten lezon. Noeen uur. Laat
in den avond werken, zeiden de doc
toren. was Of- 'ond. dan elieD ie
verhinderd© on den lancen zomer
avond aan t werk te «aan.
Zulke ircvaHen bestaan er meer.
Zelfs nog van voel ©raer aard. Er
moet. eer man ziin ceweest. die o»
ziin twintigste iaar besloot een boek
te schril ven pvcr een onderween, dat
hu ora.er stellltr had heDaald. Ziin
familie wachtte «eduldih en hoopvol,
het boel; wcu'd eon soort van afgods-
beel 1. een familiestuk. De iaren vlo
gen heen maar het boek kwam niet
toch werd hii om het ulan alleen
door iedereen met «rooten eorbied
Itoieffcnd. .Etndcliik kwam ook voor
hem het oocrcublik. dat hii. uit het
leven scheiden moö-tmet, stokkende
atom verklapl'do hii. dat hii iuist den
v olgenden morgen aan ziin hóek had
willen beginnen. Dc familie sloot
hen» schreiend dc ooaen en verklaar
de aan todereen. dat hun zoen en
broeder iuist was weaeeiiomén on
het oogenblik. dat hii ziin levenstaak
zou bccinncn. ILi was toen dric-en-
zc.Mig -laar. Vriendencn bekenden
hoorden het eoval mei deeinemimr
ann. De Aaide, oncevoelie ais altoos,
draaide Or> de eewóne mnnicr door.
Persoonlijk heb ik eens meegemaakt,
hoe Ie «lat iloc-t «ran n'an niakén en
b©t nooit uitvoeren. Een neef van
me. in het bezit van een anrdic kaoï-
taaltie. dr-t ziin vader hen» nagelaten
had. stond laat oo. Ontbeet, dim.' een
niio rooken dan was «le morgen half
om en was "t niet meer da moeite
waai rl om aan werk te cafjn. Dan
de koffie en een ataaar. Verschillende
«loctoren raden san zwakke nerson.-n
(menschen die nlóts uitvoeren ziin
ahikt zwak) om 's middags ccn «nr-
tie te nisten. Hii rustte «Ins. Zoo
Onze Lacli'ioek
Ul'l'VOERVERBOD VAN PEEN-
ZAAD.
's-Gravwilui/je, 1 November 1'JIC.
Dc St. Ct. van 1 Nov. btvat het Ko
ninklijk Besluit van den Sisten Oc
tober 1916 (St.bl. no. 486), houdende
intrekking van de tijdelijke opheffing
van het verbod van uitvoer v.ui poon-
zaad, toegestaan bij Koninklijk be
sluit' van 24 Februari 1916 (St.bl.
no. 81).
Tot zoover de Staatscourant. Hcele
landbouwende streken zitten, mot hel
hoofd in de haaiden, tc etiudccran over
de beteekcniis van deze aankondi
góng.
een afstand van 200 meter van her.
station blijven. Op hot perron wer
den dc burgcre in groepen van 60
verdeeld en onder militair geleide
in de gered staan do treinen gcbracht.
Ondei* hen bevon«leii zich werkloo-
zen, maar evengoed welgestelde bur
gers, dio hun werk hadden. Er moe
ten zich nog honderden voor dc keu
ring gereed houden; ©enige dagen
na deze keuring worden zij dan weg
gevoerd.
Sportpraafje
Een onverdeeld genoegen is het na
betrachten van de wedstrijden tegen
woord:g ntel. Sinds menschenbeu-
genis is nog nooit een seizoen zóó
,'nadbel>.g voor beido llanrlemscho
clubs geweest als dit. 't Kon soms
zijn, dat een 'n malaise- en misère tijd
doorbraclit, de onder hield dan toch
Haarlem's eer hoog. Maar nu de
Blauw-Wiite worden zoo mm als do
Rood-Blauw© kleuren op de eerste
klasse-velden tneor gevreesd. Zelfs
de tweede klassen zien reeds kans,
een Haarlemsche eerste klasser ;o
verslaan, 't Is droevig. Telkenmale
gaat voetballicvend Haarlem naar
Schoten of de Spanjaards'aan in de
hoop, dat de kans eindelijk eens ver-
keei-eu zal en telkenmale is do ont
goocheling even groot. Wie za! de
oorzaak zcgrg<a», die II. F. C. tegen
eng gewone eerste klasse ra gelijk
doet speler, en da roodbèoeken fegen
middclmatlgo tweede klassers doet
veiliezcn? Velerlei za! er voor aan tc
voeren aijn. Beido elftallen missen
goede kracht©», bobben gebrek aan
sciiutters, verliezen nogal eens door
poch, maar met dat al gnnn telken?»
de kostbare puntjes naar 't vijan
delijk kamp en do ooget viej voor
Haariun tot nu toe bedroevend te
gen.
Ik_geloof, dat voor beido teams niet
dezelfde oorzaak geldt. Haarlem
mist, dunkt ons, genoog zelfvertrou
wen eerstens, voldoend gevoel var»
saamhoorighoid Ir. do tweode plaats.
Bij II.. F. C, ontbreekt, voor een goed
deol de routine. Zoo ooit, dan heb
ben we dat Zondag weer eens kunnen
zie». - Veilig kunnen wc zoggen, «lat
het debuut van Sant)berg een nltoluk-
king- to geiveest. Den eersten keer dat
hij hócr ter steile in do blanw-wittc
voorhoede van 't eerste elftal uit
kwam; schitterde hij ai niet, maar
wat hij' Zondag uHvoerdo was nog
minder. En nu mogen ei- sportbla
den zijn, die :n zijn spel oen belofte
voor do toekomst zien, onze Indruk
is, dat hij niet van 't hout is, waaruit
eenstc-klasscra gesneden worden. Zijn
spoedige vennocidheid en onhandig
veralcclen van het spel ontzeggen hc:n
:t recht van aanspraak maken op ecu
plaats in 't eerste elftal. Van Buren
kan een slechten dag gcha«l hebben
en een oerdeel over hen» «licnt tot la
ter te worden opgeschort, 'n Vlug
speler, die met één oogopslag 't spel
overzie!, was hij Zondag zoomin ato
Sandbeig.
Met den jongsten Francken is l>et
beter gesteld. Hoewel bij dat aats-
vlugge van zijn broer in Iridic nvrat
en 't neg wel «enigen tijd zal duren,
voordat hij zijn mannetje zóó zal
staan aJ^ Icuxplo?, to hij toch «en
voctbhHer, die de ei genschap pen van
een voörhoedespclci* in voldoende
mate bezit. Toch is op 't oogenblik
de bezieling, die van een middenvoor
moot uitgaan, nog niet bij hen» te
werd het drie uur. Schuin keek h i
naar ziin sohriiftnfcl. maar voeMu
zicli vondans niet «edisn-inoerd. Het
niet rustte. Twaalf uur naar fced.
Natuurlijk 6ltoD hi) tóch niet. hii zei
door ziin delicaat «eslel. maar in
werkelijkheid omdat hii te laat on-
etond en ovevdnc te veel rustte,
's N ach te onslaan om te wet kon kon
he.e|eingal niet. wrarar.s «lo schade-
liikliqid' van de nachtlucht.
Zoo -noemt iomari-l ziel» eiken mor-
aen v'óor om te wei ken en voert niefs
uit.
On hel achtenbalcon van do Noord-
Zui«Ib'ol 1 andsclie tram staan vier
iuaasjialers en tie conducteur. 0» «lo
Gró.óte Markt zien zll een troonie van
viif óf zes mannen, die lang niet
brandschoon zlln.
„Landstormors". zeet, «lo conduc
teur. ..'t Is ujaai' good, dat zo daar
eens nifeiiflclien van zullen maken."
Twee van de nassosiens OP het
achterbalcon kliken elkaar aan en
«limlachen ;.o» het Verwulft stauncu
ze af en vracen naar. den Doelen.
,.'t Lijken óók wel landstormera te
wezen oonert de conducteur.
..lk bèi\ er «vlukklc af', zect de
'deïdo nassacier. Een naar hallen
ve.vitor'cnat hii ook vm» dej» wacen.
„Die. heeft (1) met zout gé-
kralen.", vertelt dc conducteur aao
«lei» vierden nrywacier ..daar kribt
to hartklopoin«z van. De dokters heb
ber. hem afgekeurd."
..Niet mooi;-, zeat do vierde nas-a-
eic-r. on zii-» beurt afstruinend.
„Maat- als hii er zóó afkomen
konvorontschutdigt dc conduc
teur npg.
D.n vierde Achudt het
hooffl. «aat naar ons bureau en
schrijft dit Zat er doenvondnraatie.
F1DELIO.
0 On» h' t knoeien niet fo bovordc-
ren. «zeef ik het volledice re - r niet.
