IsiüEK fltSBLtO
De Europeesche Oorlog'
Over 't Vredesaanbod.
SoSFSLZS. n5S;bSs/;Hilandt bn HSpS
jysKf r f
TWeEDC BLAD
Dinsdag 19 December 1916
OM ONS HEEN
No. 2248
7eranuering en Vervorming.
IL
In oen vorig nummer heb ik drie
redenon genoemd, waarom de bewo
ner ran liet aan een groote gemeen
te grenzend dorp bezwaar heeft tegen
stedelijke annexatieplannen:
het verwijt, dat de stad, nadat zij
haar eigen zaken verwaarloosd», op
reel uitgaat bij do buren;
bet ongemotiveerde der annexatie
van een bepaald gedeelte, niet groo
ier en niet kleiner;
het eigenaardig dorp&cachet, dat do
belanghebbende niet voor het atede-
ïngschap wenscht te ruilen.
Over dit laatste punt schreef mij
een belangstellende lozer nog: „veetig
do aandacht van liet publiek eens op
de groote overeenkomst tusschen den
Heerasteedschea bewoner van Bosch
on Vaart en van do Bloemendaatscho
parken: beiden tijken namelijk op...
A mt erd ammers
Maar er i3 nog een vierde argu
ment togen de grensverlegging en
wel 'dit: „ons eigen gemeentebestuur
kan zijn gemeente zeer wel betoeeren
en heeft dus andere hulp niet van
noode'. Al zou dit zoo zijn (ten op-
zichte van Bloemendaal heeft onze
medewerker ,,'t 14ewel andere din
gen gezegd en zoo, zonder bet te
witten een lans gebroken voor grens- i
verandering) dan nog mag gevraagd)
worden, of dit een afdoende weer- j
ligging van annexatieplannen moet
heet en. Do partijen staan namelijk
iet gelijk, omdat het bestuur van
etn dorp. met alle waardeering voor!
goede dorp&behuerders, veel gemak
kelijker ia. dan dat van een stad. Het
dorp keilt do groote uitgaven niet
voor onderwijs en politie, noch voor
I.il v.in aangelegenheden, waaraan
de stad niet ontkomen kan, terwijl
de bewoners, bijna zonder hot op te
mérken, profitoeren van allerlei za
ken die de stad 0|>I evert en waarover
de eigen woonplaats zioh niet behoeft
(3 bekommeren. Het dorpsbestuur is,
om het in korte woorden te zoggen,
veel eenvoudiger en minder ingewik
keld dan dat van de stad en zoodoen
de ook goedkoopor. Zou werkelijk ie
mand willen volhouden, dait bijvoor
beeld het lloscli en Vaartkwartier een
groote vlucht heeft genomen, omdat
het zoover van het oude dorp Heem
stede en zoo dicht bij dc sad Haar
lom ligt? Het tegendeel is immers het
geval! En verkceren de BloemendaaU
ache parken niet in denzolfden toe
stand lal .loopt het daarbij minder in
oog) omdat ook hier het grootste
deel van do uitbreiding aan de nabij
heid van Haarlem te danken is?
Ik ontken niet, dat diezelfde bloei
der dorpen ten westen en ten zuiden
van de stad Haarlem ook groote voor
dealen heeft opgeleverd,* omdat de
ze nieuwe bezoekers gaf aan de
llaarlémsche winkelieis. Maar wel
dient onderscheiden to wordien tus
schen particuliere winsten en groei
van de openbare instelling, in dit go-
van van de gemeente. Alles hoeft een
natuurlijke neiging tot ontwikkeling
en uitzetting. Welnu, die van Haar
lem is gestuit door grenzen welke geen
door aJ-lo tijdon heen onverlogbare
strepen kiunniön zijn. maar aan veran
dering en vervorming onderhevigs
lijnen. Wat Haarlem in de toekomst
zou wilton ondernomen, zou dat ten
eeuwigen dage moeten afstuiten op
nat ik ai noemde „toevallige gren
zen' Het provinciaal bestuur, waar
van voorstellen bij de Staten-Genc-
raal moeten uitgaan, kan dat niet
meen en en in Den Haag kan men
I gezonde pogingen tot groei niet op
I .'rond van het status quo (de uit»
I drukking is meer dan ooit in de nvo-
I tie) remmen. Zoo goed als eenige ja-
I ion geleden aan Dordrecht oen stuk
an Dubbeldam word toegewezen, op
dat de stad haar haven behoorlijk
I aanleggen kon, ovongoed is aan te
I ncfnien-, dat aan 1 Haarlem een deel
van het grondgebied van Haarlem-
I mor li ode cn S pa arn wonde zal worden
.jiJgcstaan.
Verandering on vervorming is als
de roodo draad, dio altijd weer loopt
I door het leven van de gemeenten.
I Dit mogen ook zij bedenken, die voor
Haarlem alleen heil zien in de vesti
ging van vermogende ingezetenen,
van renteniers en gepensioneerden.
Als een groote gemeente inderdaad
een ondemem ng is, die gedre
ven moet worden tot heil van haar
ingezetenen, dan moet er meer le
ven, meer energie, meer voortgang
in opgewekt worden, dan er van een
bevolking met een groot aantal ge
fortuneerde renteniers to ver
wachten is. Deze opmerking is vol
strekt geen onvriendelijkheid aan het
adres van hen, die na een leven vau
vlijligen arbeid een rustigen levens
avond zoeken zij zelf trouwens zul
len niet ontkennen, dat wat zij zoe
ken voornamelijk het bestaande is,
het vaste en onveranderlijke. Onlangs
is or in dit blad op gewezen, hoe zon
derling liet was, dat B. en W. gingen
teilen, hoeveel groote belastingheta-
lers Haarlem in het afgeloopen jaar
had verloren, omdat dit een teeken
van gebrek aan elasticite.t was, een
bewijs aan stilstand, dat ons met
zorg moest vervullen. Wat zouden
we wel zeggen van een zakenman,
die er over klaagde, dat bij eenige
van zijn goede klanten door verschil
lende oorzaken, overlijden, vertrek,
had verloren! Wat anders, dan dat
liet zijn onderneming blijkbaar ont
brak aan gezond uitzettingsvermogen
en hem zelf aan krachtige energie! Ik
wil daarmee niet zeggen, dat B. en
W.als 't ware schreiende over de
verloren contribuobelen, in een hoek
je bij de pakken neerzitten, maar
wol, dat daarin ook voor ons gemeen
tebestuur een aansporing moet lig
gen om wat aan den ©enen kant ver
loren ging, aan een anderen kant,
liefst dubbel en dwars, terug to win
nen. Of met andere woorden: dat
handel en nijverheid met opgewekt
heid en kracht dienen te worden be
hartigd.
Zoo komen wij weer op dat groote
belang voor Haarlem: een flinke ha
ven. Burgemeester en W ethouders j
kan van de vertraging in deze thuna
geen verwijt gemaakt worden. Maar
zijn er n et anderen, die wat meer
spoed konden betrachten? In Februa-
ri (de burgemeester heeft er onlangs
in den Raad niet zonder ironie aau
herinnerd) werd daarvoor een Raads
commissie benoemd; binnenkort zal
deze haar eenjarig bestaan kunnen
herdenken cn van haar werk is tot j
nu toe niets vernomen. Zij heeft daar
voor een verontschuldiging gevon
den in het feit, dat een van de 'eden. i
hot meest deskundige, geruimon tijd I
ziek is en dus niet aan den arbeid
van de Commissie kon deelnemen.
Er is op zijn hens-tel gewacht. Maar
daar ligt, ineen ik, nu juist een fout,
die trouwens aan meer commissies
eigen le, namelijk dat zij. wanneer zij
niet volledig wenken kan, ook in 't
geheel niet werkt. Zeker, het is heel
jammer, wanneer van de adviezen van
een zeer gewaardeerd lid geen gebruik i
gemaakt kan worden, maar dat be-
hoeft de overblijvende leden niet te
beletten, met'hun weik door te gaan.
Anders zouden zij den schijn op zich
Iaden, alsof da>t lid der Commissie de
eenige deskundige was en dan zou im
mers de Commissie niet goed ?iin sa-
incngceteid 1
De gemeente, het kan niet genoeg
herhaald werden, moet worden ge
dreven alt, een handelsonderneming
en «Hts wat daarbij te pas komt dient
in deze zelfde lijn te gaan. En in het
tempo, dat bij hei practisch© leven
past Onbenutte tijd is immers verlo
ren tijd. Wanneer oen belangrijk©
handelszaak gedreven wordt door drie
patroons of door drie directeuren, kan
ongesteldheid of afwezigheid van een
hunner toch geen stagnatie opleveren I
Zoo behoort het ook in gemeen tel ijk©
aangelegenheden niet te zijn.
Verandering en vervorming ts ook
hier noodzakelijk. Ik weel wel, dat i
formaliteiten en usances van vroeger
dagiteokenond. of voorgeschreven in
watten en verordeningen, bij het ge
meentebestuur de snelheid van wer
ken soms hinderen het eenige wat
daaruit volgen moet is een poging tot
toet uit den weg ruimen van zulke be
letselen. Wij zijn het er toch over eens,
dat de zaken !n do wereld in onzen
tijd van telegrafie en telefonie op go-
heel andere manier afgehandeld wor
den dan veertig jaar geleden de ar
mee behoort het gemeentebestuur ge-
iijken tred to houden, andere komt het
achteraan, tot schade van het alge
meen belang.
Het vaak gebruikte, ja misbruikte
verzet tegen nieuwe denkbeelden en
nieuwe manieren is „we hebben het
c<{ zoolang op de oude wijs gedaan".
Maar dit is juist een betoog ton gun
ste van verandering, want waar alles
zich wijzigt en vervormt, kan immers
niets zonder nadeel verstarren! Dat la
van toepassing op gemeentegrenzen,
zoo goed als op de werkwijze van. ge
meentebesturen en commissies. Het
wachtwoord van cm zen tijd is vlug
werken, energiek afdoen, en daaraan
kap niemand, dio van onzen tijd wil
zijn, zich zonder nadeel onttrekken.
j. C. P.
Verspreid nieuws
MUNITIE-AANMAAK LN ENGE
LAND. Er zijn ihan» 4585 gecon
troleerde munitie-werkplaatsen. Bo
vendien zijn er nog GOO in Canada.
DE ROEMEENSCHB PETROLEUM-
Dc vredesvoorstellen der j VELDEN.
centralen, Wolff seint uit Berlijn Over die
Uit Washington wordt aan de „Tl-1 Roemeensche petroleum velden wordt
nies" gemeld, dat graaf Bemstorff (de uit Weenen gemeld, dat hoe wei een
Duitsche ambassadeur) Zaterdag hotderde der technische inrichtingen ver-
departement van buitenilandeobo za-nieid is, men er tooli rekening mee
ken bezocht en daarna aau verslag?©-kan houden, dat het boor- en raffina-
vers der Maden herhaalde, dat Duitseh der ij-bedrijf in grooten omvang spo©-
Iand een oepedking der bewapening;' dig kan worden opgevat en in korten
wenscht. De League to enforce peace tijd belangrijk kan worden uitgebreid,
zegt. dat Duitse Mand een volledig stel De plaatselijke, mot het werk bekon-
vredesvoorwaardèri gereed heef; om de bevolking toont zich zeer gewillig.
•f.'r ridcstgebn nieuwjaarsbrieven in
tnvatir uni -CHMNU De iterl. Lok.
Naai aanleiding van geruchten n AMtogff bwoht. dM het aan milt-
de buiten Land-se he ner* over rU vre- i torren van teger en vloot verboden rs.
des-voorwaarden, die Duitachkmd wii ,n d.il jalr N'-euwjaareweitschen af
stoHen. verwijst een telegram uit Ber-
lijn aan de „Köin. Ztg." naar den
tekst der nota. „waarin wordt ver
klaard, dal „onze eigen rechten en TER ZEE. Lloyd's berichtHet
rechtmatige uanspraken niet in te- Daensche stoomschip „Michael Ont-
grnspraak zijn met de rechten van an choukoff" is gezonken.
dere naties Onze voorstellen zooDo Engelscbe schoener „Constance
vervolgt 't Duitse he blad. waarvan de Mary" is door een onderzeeër in den
Berüjnsche correspondent goed is In- j grond geboord.
gei'ioht die wij ter besjneking me- Reutor meldt, dat X Portugeesdke
debrengen, zouden een grondslag var stoomschip „Garoals" gezonken is.
men voor het herstel van een duurza-Lloyds meldit verder 't zinken van
men vrede. Daarmede zijn eenige vos- 't Engelsche stoomschip „Westmin-
gens 'de wolken lieel laag vlogen, Van de 123 gezinnen ontvingen er 91
voegden een ander, maar typisch tevens onderstand van de verschillen.
krijgshaftig geluid toe aan de hel van
lawaai. Tot op dat oogenblik, even
over tienen, stortten zich salvo's van
Fransche projectielen langs de linie3
van de Duitscho uit van Vacherau.
ville tot D&raloup, en op de batte
rijen, die daarachter lagen.
Plotseling, precies op het bepaalde
uur, begon de opmarscli langs de ge
heels linie. Aan den linkerkant tot in
Vacherauville verhief zich langzaam
een witte wolk, die aldoor in do
lucht bleef hangen. Dat was de rook
van de handgranaten van de Fran
sche infanterie die do Duitschers uit
het dorp dreef, ondanks de talrijke
machinegeweren, die het verdedig
de d-acomeu. Ouder de bedeelden ot>
vondcu zich 56 personen boven dtn
leeftijd van 60 jaar 2 weduwnaarè
uiet 9 kinderen 62 weduwen mt: To
kinderen en 7 ongehuwde».
In do registers der vorcenigmg
staan op 31 October 1916 ingesclire-
von 2084 gezinnen. Bovendien 1>6-
SChikt do veroeniging no? over gego-
vens aungaunde pl.in. 600 gezinnen,
dio door de vereeniging tijdelijk on
dersteund we-den o* nog worden
DoOr dc afd&elmgen werden geza
menlijk verstrekt 20670 K.G. regce-
ryigebrood, 392 1/2 L. erwten. 495 L.
boonen. 1131 K.G. rijst, 222 II.L. steen
kolen, 11000 turven cn een aantel
zenden. Deze maatregel is genomen,
i om ce drukte bij de post eenigszms te
I beperken.
te, zichtbare richtlijnen aangegeven.
Meer kan in het huidige stadium niet
geschieden,"
ster"' "(4346 ton).
DE KRONING VAN KEIZER KA-
REL tot koning van Hongarije, zal op
Scheidemann't reis naar 30 December plaats hebben.
Nederland. j EEN VRIJGELEIDE. Reuter
D» Duitse he bladen bevatten het be-; seint, dat de geallieerden thans, op
richt, dat Soheidemann te Keulen in aandringen van Amerika, een vrijige-
een druk bezochte vergadering het ieLdc zullen geven voor den nieuwen
woord gevoerd en bij die gelegenheid Oosten rijfcschen gezant In Amerika.
Rclslsohe aAridei. naar UuitsAl&nd J»'!-*»»! 'jnif
in Ie Mta, M. onderkend mei den SS
rijkejtanselier zou gehad liebben. Uuifezkiaiid
Scheidemenn verklaarde, dal hii .p sf"; nrfanU fc bWtofc.
irronrt var» >»©rtohU»r» iril \'#*tprL»nA on ko(x.>r ontvangt en of hij cij-
omtrent de i>«loe!de we^oering daaE l>>™ der. teffenwoor®.
heen sereied was. doch de jLlhéld g».™"1" 'J"
van het hem daar nvedeoiedeelde tiiel iderlarid en ScaiKl.navu, erge:eken
lilïi met <len normalen invd.r m de <tae
daarom de Duitsche regeering om in- 3&ren T T„ iww>,r.
lichtingen verzocht. Indien liet mocht HET DOOR OOSTENRIJIv-HONGA-
blijken, dat Be'.srische arbeiders die RIJE BEZETTE GEBIED. 4Volff
reeds werk hadden, gedwongen naar seint uk LubUn !>e gouverneur-ge-
Duiteohland zijn weggevoerd, dan zou noraal deelt mede, dat bli tkciis de op
daartegiem geprotesteerd moeten w&r- 15 Nov. gehouden tolling de burgerbe-
'den. Omtrent het Duitsche vredeeaari- volking in het door Oostenrijk-Honga-
bod werktaande de sociailistlsche leider, rij® bezette gebied bestaak uit 1.656.400
dat de vijandelijike pens niet de stem- maflinelijke en 1 899.076 vrouwehjlce
ïmug van het volk weergeeft en dat personen, te ramen 3 55 476, zijnde
men in de eerstkomende weken wel gemiddeld 81 per v.k. K.M.
andere stemmen zou Uooren. Voor het. i>e TOESTAND IN PORTUGAL.
go\ al dat hal aanbod niet aanvaard Times meldt uit Lissabon, dait de
wordt, zijn ook de sociaal-democraten revoluti0na.ire beweging, onder lel-
voAomen eensgezind van meening. datyan Machado^^tos. onder-
Duitsohland tot dan Jaataton man den
si rijt! moet voorMMn.Bovi,netaaiid be <m>*» d»e J ael' S*»,T6SS2?
relit, dat in de Berlijn6che bladen in toen hij Donderdag met een klein
ge! ijk luidenden tekst voorkomt, vindt1 troepje volgelingen de stad Abrentes
men naar 't Algv HbkL meldt m binnentrok. Het parlement nam een
Scheidemanns eigen orgaan, de „Vor- besluit aan, waarbij de gevangen
houding van de leden, dio van deel
neming aan de beweging worden ver
dacht, toegestaan wordt
HEX.GiiVECtfr BIJ VERDUN.
Dt» correspondent van de „Times
it het Fransche hooldkwar-
tier van Zaterdag toen ik Vrijdag
ochtend het terreur van hei gevecht
den. Tegelijkertijd rag men een ge- ket« on kleedingsiukfcen Aan losse
regelde nj van afzonderlijke witte giften word f1020.85 besteed. De ia
rookwolkjes langs de helling van de i het vorige jaar genomen proef ma
Cote d« Poivre losbarsten, met tus- naai- cn brc-werk uit te geven aan
schenruiinten van enkele meters on j vrouwen die aan hu-s zijn gebonden
niet in een onafgebroken rookwolk, door hoogen leeftijd, slechte - -zond-
die aan Vacherauville den aanblik heid of litii6©!ijke zorgen, bleek guri-
van een brandende stad gaf. Dat was st'g te werken ;n het najaar 1915
het Duitsche gordijnvuur, dal den werd daarvan een rufm gebruik go
opmarsch van de Fransehen gerui- maakt en kon aan de afdoeningen een
uien tijd moest stuiten.' Wij sloegen aanzieniijöco hoeveelheid kleed;ngstuk--
J»et gade, zonder spanning, daar de ken worden toegezonden De proef is
overwinning in de lucht hing, maar in 't nu afgeloopen jaar onder leiding
met groote verbazing, over het tempo van mevrouw Toliezmar en de nrider»
van den opmarsch, die niettemin als dames voortgezet en in zooverre uit-
iets van zelf sprekends voortging. Het gebreid, dat tevens gelegenheid werd
leek alsof de vijand dat afsluitings- geboden om uit den vervaardigden
vuur veel langer onderhield dan tac
tisch noodzakelijk was, vermoedelijk
omdat hij meer of minder in het wil
de vuurde, want den geheelen och
tend en middag was er niet een enkel
Duitseh vliegtuig boven de Fransche
linie zichtbaar.
voorraad tegen een bescheiden prijs
aankoopen te doen.
Vermeld wordt de ontvangst van
oen legaat van f 1000 van iemand, die
onbekend wenechto te blijvon. Vaa
werkloosheid was in 't afgeiooipon jaar
geen spraike, maar nog steeds worden
Onze eigen vliegtuigen kwamen en gezinnen gesteund, dio daaraan in
gingen voortdurend, zij scheerden normale tijden geen behoefte zouden
laag over de linies, maar van Taubos hebben. Van de giften in mui urn wor-
of Aviatlks was niets to bespeuren, don vermeld weder een aantal Vin-
Ondertussclien werd bet Fransche oentius-bonseen prachtige verzanne-
afsluitingsvuur voortdurend onder- j lang klec-dmgstukken van de firma
houden en schoof het vooruit en Peek en Kloppenburgherhaalde toe
dicht op zijn hielen, met buitengewo- zending van gedragen, maar z«*ir
ne onvervaardheid en zonder bekom- bruikbare ktoedtogstukkeo«en» ver-
mering voor de verliezen, die het in zumettng kleediugstukken van liet
de eigen gelederen kon aanrichten, Uaaneiusctie Vrouwencoinito van liet
als zij maar den vijand te pakken Itoodo iiruas on oen toezending van 20
konden krijgen, kwamen de man- woltoa dekens. Ten slotte word. ine-
schappen in blauw, dat geen eigen- degedee.d, dat moor en meer civor ar-
Ljk blauw was, omdat het groezelig t.cuiieren gobrurk gemaakt wordt »an
was gewoiden door de zeeen van de gelegenheid om door beniLddoitng
modder eri de poelen, waar de aan- van t Bureau dor Veroeniging gezin
vallers dooiheen moesten. (Toch ruk- nen te steuneu, die door hen zijn .ren
ten zij voort, onder het zingen van gewezen en waarvoor de geiden bij 't
de Muiseillaise. ,,Aux armes, ci- Bestuur worden beschikbaar gesteld
teyeus en „Marchons- marchous I" on wordt dank gebracht aau allen, die
waren de strijdkreten. De verliezen het werk der veroeniging steunden,
kunnen nauwelijlts zeer groot zijn Uit de rekening en verantwoording
geweest, omdat het aantal gevange- van deti penmngmeester blijkt, dat
nen, dat zij maakten en die ten min- j de inkomsten en uitgaven totaal heb-
ste 7100 telden, slellig het zesde go- ben bedragen f 17 436 091 1/2 cn dat cr
Hooito W..C vo., de strijdkrachten, die - «Mn f ow.t
w>n batig saldo van f.205,66.
vvarts", niet.
Van de oorlogsvelden.
De gevechten BIJ VERDUN zijn na
't Fraosob» succee van Vrijdag weer
wat geluwd. Geen wonder, wanneer
men kennis neemt van de torreinge-
Idheid.
UHIICUU utl iV... .1*.. - O-
Do ooriogscorresp. molden nj-1 bereik,e> eveu VOor 10 uur, het tijd-
dagavond begon toet te sneeuwen en sti w3arop de opmarsch zou begin-
Zaterdug viel de sneeuw nog veei dik- ne^ daverde de lucht van het aan-
ker. Een groot gedeeitc van bel ver- ^„dende gebulder v an massa's
overde terrein is in een ware modder- Frunsche kanonnen. De dag was
poel herschapen, waarin voor het d en soullJer cn een aikke wade
r.n m^Ti hi Ir rftaun mnn^PAVAT» Kiinlli»n nAni.n
oogenblik geen loopgraven kunnen
worden aangelegd. De winter is een
goduchter vijand dan de Boche."
Toch is er Zondag gestreden.
i drijvende wolkeu, die de reeks
vau observatie-ballons voor het ge
zicht verborg, hing midden In de
- - - - i lucht, laag boven de stad en overde
^.a "s c 6tof deelt mede I hoogten> jyuddeu in de laagte gaven
„Do Duivschers deden Zondiag togen twee torens van de kathedraal van
het einde van den dag een hevigen Verdun de plaats van de rivier auu,
aanivai op de door oc 1-Vansohen ver-, valldaar noordwaarts naar linies
overde limesnj 6loag<iex. er MMk» tot cm wijle duU,ele DooU tang»
in voet te vatton op een punt van de ^el dorp jjra3 naar Vacherauville
stroomt. Van dit laatste dorp af
strekt zich de lange ruggegraat
hoeve Ohambrettes, waarvan de Fran-
schen do anmiddeWijike nabijheid be-
aeit houden.
liet aantal gevangenen door de
l'ranschen sedert 15 December aan
het front van Verdun gemaakt, be
draagt thans 11,387, van wie -Si offi
cieren. Hei buitgemaakte of vernielde
materieel bestaat uit 115 kanonnen,
i-S mijnwerpers en 107 mitrailleurs."
De „Journal" meent, dat de over
winning der Franschea van Vrijdag
vooral te danken is aan de meerder
heid van de Fransche artillerie. De
Duitschers vertceorden in do onmoge
lijkheid om voldoende munitie en ver-
stonkingen te krijgen
VAN DE ANDERE FRONTEN is
we inig nieuws. Van 't Roemeense lie
front deelt deDuitscho staf mede
„Do Boezeoe-sector is in 'n breed front
Boezeoe-sector is in een breed front
overschreden. Aan do troepen der cen-
tredon violen behalve 1150 gevangenen,
19 locomotieven en ongeveer 400
apoorwaggons, grootoudeots beladen,
Ln 'handen benevans een groot aantal
andere voertuigen."
In 'l N. van dc Dobroedsja is de lijn
Babadag—Pevineega overschreden.
Cote do Poivro (Peperheuvel)
zonder eenige boomen in noordooste
lij ke richting naar het dorp Louve-
mont uit Op het punt waar het eind
van dien rug afdaalt tot op het alge
meen peil vau het terrein, daar be
gint een reeks van doodelijke ravij
nen, die te ingewikkeld ziju om ze in
bijzonderheden te beschrijven. Zij
slingeren zich tusschen verscheidene
lange lijnen van heuvels heen, die
zich achter elkaar verheffen tot aan
den horizon. Die hoogten zijn tot
ruim 10W voet hoog. Men ziet er de
omtrekken van Douaumont in het
centrum van een quadrant en verder
naar rechts de omtrekken van de
dichterbij gelegen forten SouvDIe en
Tavannes.
De kanonnen flitsten in de somber
heid sneller dan men de vuurstralen
kan tellen. Van achteren kwam het
gebulder van zwaardere projectielen,
die over ons hoofd heen daverden
met een geluid als van goederentrei
nen, die aaneengekoppeld worden
en het gesnor van twintigtallen ob
servatie- en jachtvliegtuigen, die we-
deelte
zij aanvielen.
Aan de Somme hebben de Fran- IIET NUT. Op de Maandagavond
schen er Engelschen beiden gemerkt, J gehouden ledenvergadering van het
dat de Duitsche troepen, die tegen- departement Haarlem van de Maat-
over hen stonden, nog vol moed wa- achappij tot Nut van 't jaanorsiag
ren cn Toto» kanonnen hadden, d„„ den hear N. Rat.
maar bij Verdun, waar de vijand eon k van uó-137 is
groote poging gedaan heeft, die den Ker' Uu, 1 _'UU J.l
oorlog had moeten doen eindigen, verminderd cn da. do weakza-juho-
raakt de vijand, te oordeelen naar de ^en 'iun gewonen gang hivldcn.
gevechten van 24 October en 15 De
cember, snel en zeker gedemorali
seerd.
Stadsnieuws
WELDADIGHEID NAAR VERMO
GEN. Aan het op heden mid
dag gehouden oigemeene vergadering
van de voreeniging „Weldadigheid
naar Vermogen", die door den heer
A. J. H. Graaf van Lijnden werd ge
presideerd, door den secretaris, den
heer C. L W. van IJsendijk uitge
brachte jaarverslag ontleenen wij
het volgende:
Herinnerd wordt aan het overlij
den van 't lid des bestuurs, den heer
Mispelblom Beyer en aan dat van
den heer Krol, die lange jaren in 't
bestuur zitting had en vooral als lid
der financieel© en propaganda-com-
mlsste de voreeniging groot© dien
sten bewees. Aan beiden worden
waardeerende woorden gewijd. Dan
wordt medegedeeld, dat de commissie
van huisbezoek bestaat uit 28 dames
on 20 lieeren en herdacht do werk
zaamheid van don administrateur,
den heer Keeser, die gedurende 25
Jaar zijn krachten aan 't werk van
de vereoniging wijdde. De belangstel
ling hem op 15 November van" aile
zijaen, zelfs van vroegere bestuurs
leden bewezen is wel, eldus de se
cretaris, 't beste bewijs, dat zijn werk
op prijs wordt gestold.
Aon 't einde van 't vorige jaar wa
ren m behandeling 130 gezinnen. Ge
durende het afgeloopen boekjaar
konden oin verschillende redenen 17
gezinnen worden afgevoerd, terwijl
10 gezinnen naar do afdeelingen wer
den gezonden, zoodat op ultimo Octo
ber 123 gezinnen ondersteuning door
de afdeelingen genoten. Deze gezin
nen bestaan uit 45 mannen, 121 vrou
wen ou 533 kinderen, totaal 699 loden.
Verdeeld over de kerkgenootschap
pen behooren: 57 gezinnen met 305
leden lot de Ned. Herv. kerk, 52 met
311 tot do R. K. kerk, 10 met 73 tot
ito Lutlin>r8che kerk, 3 met 9 tot de
Gereformeerd© kei*k en 1 gezin met
1 lid tot de Remonstrantsche kerk.
Vooratter mr. <ir. Vis
naar aanleiding hiervan mede, dat
het Bestuur reeds aan 't beramen ia
geweest óm middelen to vinden om
"t ledental uit te breiden door "t Üd-
uuiatodiap voor ander© categorieën
open te stelten. Hel hooft echter ge
ineend daarmede te moeten wachten,
•Ulot weder normale tijdingen aan
gebroken zijn.
Benoemd werden ais loden der
commissie tot het nazien van de re
kening en verantwoording van den
penningmeester, de hoeren Todema en
Miedetna.
In de commissie voor d© Volksbi
bliotheek werden gekozen do aftre
dende leden, de heeren NV. R Pool
man, J. \V. Stoutjesdijk, mr. A.
Machüne Porit, L. II. Bartelink en G.
F. Snijders. Deze commissie werd uit
gebreid met de verkiezing van do hee
ren IL J. Eyssell en A. J. Graftdijk.
In het bestuur der Nulsöpuaibank
werden lierkoaen de hooien J. J.
Verwijuen, mr. J. L. Toulon van der
Koog en E. W. van Someron Grcvo cn
in do commissi» voor de kweekschool
voor onderwijzeressen worden geko
zen do heeren Dr. N. Bakker cn
R. Zuidema.
Een wijziging van het huishoudelijk
reglement kon niet plaats hebben
daar een niet genoegzaam aantal lo
den daarvoor aanwezig was.
Na rondvraag werd d.;orna do ver
gadering gesloten.
GEVONDEN VOORWERPEN. -
Terug to bekomen bijC. Wijnands,
Heeroneinget 129 J, dameshorloge. D.
Sabelis, Pletor Kiesstratt 9, kmder-
armbaud Kantoor Gemeente-ontvan
ger, kindorportemounaie mot inhoud
J. BieroiibroodspM, Lcideolie straat
85, damcotaschje met inhoud. S. Em-
rnoicut. Gr. Houtstraat 35 rood, oen
broche. G. Wassenaar, Sohotcrwog
54, c-on jK-nhouder. M. Groen, Gast-
hulslaan 133, een hand'taschje met in
houd. Wed. Van Essen, Anthonueetr.
65 rood, een dienstbodenschort. W. v.
Leeuwen, Piein 6, c-en zwart katje.
Feuilleton
het Engelsch van David
Christie Murray)-
HOOFDSTUK L
In oen eenvoudig huis, in een een
voudige straat in de eenvoudigste
wijk -.au het rijke Glasgow, woonde
Sir Donald Mac V'ejgfa, een man met
geld en van goede familie, een steun
pilaar van do kerk en iemand die
veel weg gaf aan liefdadige instellin
gen. Ilij was lang en mager, en hoe
wel hij al een man op leeftijd was,
liep hij nog flink rechtop en was hij
steeda werkzaam. Zijn gezicht was
gladgeschoren, maar later op den
middag kwam cr altijd iets dat leek
op glinsterend rijp op zijn magere
wangen en hij had de gewoonte, er
altijd met de toppen van zijn lange
witte vingers naar te voelen. Het
beetje rood» haar, dat hij nog had,
liet hij aan den eenen kant lang
groeien on dat borstelde hij over hot
kale gedeelte van zijn hoofd heen. Hij
had grijze ocgen cn sommigo men
schen vonden dat ze hard en on-
meedoogend waren, hoewel zijn le
vensgeschiedenis bewees, dat hij veel
aan liefdadige instellingen gaf en er
waren ook verhalen in omloop over
vriendelijke dingen, die hij voor en
kele menschen gedaan had. Vooral
was cr veel gepraat over het geval
met de weduwe van een voortvluch-
tlgen kantoorbediende van hem,
waarvan men zeide, dat hij hem voor
een aanzienlijk bedrag had opgelicht.
Sir Donald behandelde de achterge
bleven vrouw op ongekend edelmoe
dige wijze, hij stuurde haar noodza
kelijke levensbehoeften en lekkernijen
van zijn eigen tafel en hielp haar- toen
om naur Canada te komen, waar zij
familie had wonen, die cr een paar
jaar te voren heen verhuisd waren.
Men kon niet van hem zeggen, dat
hij in stilte goed deed en boos was,
ala hij merkte dat zijn geheim uitge
lekt wus, want hóe, dat wist nie
mand, zijn weldaden werden altijd
dadelijk bekend en het gevolg van dit
alles was, dat Sir Donald geacht was
ais oen man, die or barach uit zag,
inaur een warm hart had, door hen,
die hem ulleen uiterlijk en van naam
kondeu, terwijl sommigen van hen,
die hem goed kenden, plachten te
zeggen dat hij nooit in zijn loven eon
goede daud verricht had als hij er
zelf geen voordcol moe kon behalen.
Hoe dit ook zij, alle menschen waren
het er over eens, dat hij een fatsoen
lijk man was, en dat zijn zaken soli
de waren. Zelfs in Glasgow, waar
zooveel eerlijke en rijko zukenmen-
schen zijn, was er niemand, die hoo-
ger in aanzien stond dan Sir Donald.
Zijn stervende vriend, Norman
Vicars, wist dit en dat bracht hem er
toe, hem zijn laatste wenschen toe
te vertrouwen.
- - Ik gelijk een beetje op etui rol
lenden steen, Donald, zcido hij
met zwakke stem, en ik heb weinig
mos verzameld.
Hij lag in een van do groote, rno-
(ierno spoorweghotels en de doktor,
die hem juist verlaten had, liad op
zijn ernstig aandringen eerlijk go-
antwoord en hem gezegd, dut hij niet
heel lang meer te leven had.
Ik heb nog maar een paai- dagen
voor me, Donald, en eigenlijk kan er
ieder oogenblik een eind aan komen.
Zou Je mij even die platte doos aan
willen geven, die op do kost aluat
Dank je. Ik heb een tpaor duizend gul
den in een bank staan on behalve dit
is dat alles wat lk bezit. Maak haar
eens voor mij open en haal den in
houd er eens uit.
Sir Donald nam de gladde houten
doos, waar geen andere sluiting aan
zat dan een koperen haakje en oogje.
De dingen, die cr in lagen, waren in
zijn oogen niets meer dan oen paar
handen vol klezel3iecnen, die voor
niemand van eenige waarde waren.
Er waren twee of drie dozijn, ter
grootte vau een walnoot. Dan waren
er nog zes, die veel grooter waren,
ongeveer 8 A 10 c.M. in omvang, en
dan waren er honderden kleinere
steenen, zoo groot ais een erwt, of
nog kleiner.
Wat zijn dat vroeg Sir Do
nald.
Het xijn diamanten, ant
woordde de ander, terwijl hij zijn
hand uitstak en cr een paar door
zijn vingers liet glijden. Het zijn
Braziliaansche steenen, en waar
schijnlijk zijn cr b!j, die een boel geld
waard zijn. Ik heb er drie jaar over
gewerkt eer ik ze bij elkaar had en
iederen dag stond ik aan allerlei ge-
v aren bloot. En over hun waarde is
niet te oordeelen voor ze geslepen
zijn, maar in het overhemd, dat daar
"op dien stoel ligt, mil je een paar
ninnchetknoopen vinden. De steenen,
die daarin zitten heb ik zoo op goed
geluk af van den stapel afgenomen
en ze zijn per stuk hondord pond
waard. Het zijn diamanten van het
zuiverste water.
Kerel, zei Sir Donald. als
ze allemaal van dat soort zijn ben je
een rijk man.
Och Ja, antwoordde Vicars,
nog hijgend na een lange hoestbui,
het arme kind zal tenminste gold
genoeg hebben. Ze zijn voor Julie.
Och, ik had er zoo op gehoopt, haar
nog voor mijn dood te zien. Ze is in
het Zuiden vau Frankrijk, op reis
met Sir Homas Saunderson en zijn
vrouw, on ik weet niet precies, waar
op het oogenblik is.
Wat wil je dat ik hiermee doen
zal? vroeg Sir Donald. Zal ik
ze verkoopen zooals ze hier liggen, of
zal ik ze laten slijpen Of wat zal ik
doen?
Doe er geen een van weg, zeide
de stervende man, totdat je zeker
bent van de waarde. Sommige van
die steenen vertegenwoordigen mis
schien een vorstelijk kapitaal. Maar
daar is nog niets van te zeggen.
Ja, Ja, seido Donald. Het zal
het lioste zijn als wc alles maar
zwart op wit zetten, geheel ln den
vorm. En morgen zal ik een paar
vrienden van ons meebrengen om als
getuigen dienst te doen. EÏi dan kun
je me', eon g&ru&l hart het einde
afwachten.
Waarvoor is dat allemaal noo-
dig, Donald? vroeg Vicars. Tusechen
twee eerlijke menschen is ecm belofte
genoeg. Ze zijn voor Julia De onkos
ten dto Je er van hebt, breng je na
tuurlijk m rekening en ik wou graag
dat je een van deze steenen uitzoekt
om als een herinnering aan een
ouden vriend on kameraad te dra
gen.
Ja snaar, Norman, zeide Sir Do
nald, het leven is zoo onzeker. Stoi
je voor dat ik oens plotseling stierf,
dat zou toch best kunnen gebeuren,
on dan zou er geen schriftelijk bo-
wijs zijn aan wi® dit allemaal toe-
behoort Een dergelijk© verantwoor
delijkheid neem ik niet op me zonder
alle formaliteiten in acht te hebben
genomen.
Zooals jc wilt, Donald, zcido do
ander, zooais je wiK» Hij lag een
paar minuten te liiigen, met een la
chend© glinstering in zijn oogon.
Kerel, zei de hij, als je zoo dicht bij
het eind van je leven komt, denk Je
wol eens aan rare dingen, lk lag er
net aan te deuken dat het al meer
dan vijftig jaar geleden is sinds we
samen als kleine jongens oj> school
gingen en we zijn altijd goede vrin
den geweest, wanneer we weer oen»
met elkaar in aanraking kwamen.
En toch, als ik nu over veertien da
gen jo kamer eens binnen kwam wan
dolen en j© op je schouder klopte, zou
je Je een ongeluk schrikken.
Ik zou blij zijn dat jo vvoor be
ter was, Norman, antwoordde Sir
Donald.
(Wordt vervolgd.)
