HMSIEÜ'S BlMlM
VIJFDE BLAD
Zaterdag 30 December 1916
Hot jaar 191©.
IV.
HAARLEM RN OMSTREKEN
IN 1916.
H Gemeentebestuur deed in het af-
geloopaa jaar veel belangrijke zaken
af. Op 5 Januari werd mei 22 tegen 9
stemmen besloten tot afschaffing van
de kermis. Op 19 Januari werd de
heer Joh. de Breuk, die op 13 Jan. 25
Jaar raadslid was geweest, gecompli
menteerd. Uit de burgerij werd hem
een huldeblijk aangeboden. In dezelf
de raadszitting benoemde de Raad
den beer F. de Jonge tot havenmees
ter-inspecteur. Op 9 Februari werd
met 18 tegen 36 stemmen aangenomen
een voorstel-Androae, om een com
missie voor de H'avenplannen in te
stellen. Door omstandigheden is deze
commissie nog niet met haar taak
gereed giekomen. Op 1 April werd de
9-nurs-winkelsluiting ingevoerd.
Op 14 Juni interpelleerxle de heer
Poppe over de levemsmiddelenver-
filrekking.
Op 't Prinsenhof hielden een aan
tal vrouwen in verband met de aard
appel schaa rechte een betooging.
Besloten werd tot invoering van
een belasting op de openbare verma
kelijkheden. Op 5 Juli nam het nieuw-
gekozen lid, de heer Groen endaal,
zitting. De raad behandelde do sala-
rieering der politie en de interpella
tie-Van den Boogaard inzake rijst
verkoop in gemeentew'inkels. Op 4
Augustus vierde de heer H. van don
Berg, arts, zijn 25-jarig raadslid
maatschap. Op 23 d.a.v. werd hij in
den Raad gecomplimenteerd.
14 September nam de heer J. L.
E. I. Breda Kleijnenberg ontslag als
lid van den Raad, in venband met zijn
niet herbenoeming tot lid van een der
Raadscommissies. Eenigen tijd later
werd het bekend, dat ook Mr. D. H.
Andreae, wegens vestiging te Bloe«
mendaal. af zou treden als Raads
lid.
Op 4 October werd een gemeente
lijk Levensmiddelenbedrijf ingesteld.
Op 18 Oct. kwam de Gasthuiskwes-
tie in den Raad. Nadat in een vorige
zitting de voorstellen van B. en W.
inzake het directeurschap van Het St.
Elisabeth's Gasthuis tsn deele door
den Raad waren gewijzigd, namen
de regenten op 18 October hun ont
slag. Op 8 November werd hun eer
vol ontslag verleend. In een volgende
zitting werden nieuwe regenten be
noemd.
Op 22 November werd Mr*. W. F.
van Slooten (C.-H.) en op 1 Decem
ber Mr. F. M. J. Hagemeyer geko
zen tot lid van den Raad. Daarmee
kwam de meerderheid van den raad
adn rechts.
Op 29 en 30 November en 9 Decern -
bei nam de raad eenige maatregelen
ter beperking van het gebruik van
gas en electricitcit, in verband met
de koiensohaarschte. In de Raads
vergadering van 20 December deed
de heer Loosjes mededeediing, dat een
onderzoek aan 't licht had gebracht,
dat op de lagere scholen bij de leer
lingen geen ondervoeding voorkomt.
In dezelfde zitting werd definitief
besloten tot het aangaan van een
nieuw contract met de Haarlemsche
Orkestvereeniging, welker bestuur in
den loop van het jaar af was getreden
en vervangen door een nieuw onder
presidium van Mr. J. H. Thiel. Dit
nieuw bestuur wil trachten do toe
komst van Haarlem's Muziekkorps
op vasten grondslag te vestigen.
t Provinciaal bestuur vond dit jaar
zeer veel arbeid door den watersnood
en door de electriciteitsvoorzieniug.
Li Februari kozen de Prov. Staten
van Noord-Holland in de racature-
Ferf als lid der Eerste Kamer Mr. J.
Haariemmer Halletjes
EEN 7 ATER D AGA VOND'P RA ATJF..
Enkele weken geleden heb ik op
deze plaats gewezen op een adverten
tie van een belangrijke Haa.-:.m>che
firma, die zooals er uitdrukkelijk bo
etend, gesteld was in de vereenvou
digde spelding, en daarom de. woorden
„Konfektie" en Desember bevatte,
terwijl, voor de ruiten van deze ii de
firma op een biljet het woord „Con
fectie' was geepeld.
Een dag of wat later kreeg1 de redac
tie eon ingezonden stuk over oeze
aangelegenheid van het hoofdhuis
Gebr. Gerzoi:. te Amsterdam, voluit
onderteekenu door een der firmanten
en hoewel ik anders voor geen daal
der, ja voor geen twee gulden, ooit
den naam van de firma zou hebben
verklapt, is er nu zij zelf aldus voor
'den dag kom:, geen bezwaar meer om
het te bevestigen
De hoofdredacteur van dit blad is
een goeie vriend van mij. zoodat hij
bij het ontvangen van bovengenoemd
schrijven, in de vereenvoudigde eiwO-
ling lot mij zei „Beste vrimt, hier
hep jo 'n briev foor je Zaterdachafont-
praaije ecg er wat fan, maar een-
foudig. Tegenwoordig woit allee
fereenfoudSgt: «ie taal en de be'.fissting,
want je mot je heal© income toch na
meheer die ontfanger breng© en je
middaohinifio', is ook heel eenfoudvig
omdat je tog geen flees meer becostige
kan dus asjeblieft, hee'l eenfoudioh."
Ik gaf daarop ten antrwooi-d in onbe-
rispelijfc d-c Vries en te WrnkClsch
„dank je wei hoor". Daarmee nam hij
afscheid. Maar nauwelijks had tk het
stuk doorgelezen, of lk liep hem weer
achterna, de deur uit en ze:„vnend
hoofdredacte de firma Gerzon weet
niet recht of hot de bedoeling van deze
rubriek is een humoristisch praatje
te leveren. Wil je, ais het nood-»
mocht wezen, me een getuigeoschnft
geven, dat ik sedert bijna 29 jaar om
streeks ieder week, op d© vacant©
Kappeyne von do Coppcllo. Spoed-'
maetrege'-n werd n genomen in ver
band met den watersnood* Jhr. mr.
1) E. van lennep en Mr. M. Slingcn-
berg werden gekozen als leden van
Gedeputeerde Staten.
Op 27 Juni werden als Statenleden
herkozen de heeren Boreol van Ho-
gelanden en Van Lennep en gekozen
de beer Thick In de/.omerzitting werd
de héer-A. H. Gerhard als lid van
Gedep. Staten gekozen. In deze zit
ting troffen de Staten nieuwe voor
zieningen in zake den watersnood.
Op 24 October werd besloten tot het
aangaan van een geldJeening, van
ruim 20 miih'oen in verband met do
watersnocdvoorzieiung.
Op 21 Nov. werd besloten tot in
stelling van een Prov. Eleotrisrh be
drijf. Op 20 December werd lot di
recteur van dit bedrijf benoemd <le
heer F. A. Smit Kleine te Bloemen-
daal. In doe© zitting werden --ook
nieuwe salarisregelingen voor 't pro
vinciaal personeel vastgesteld.
Van de verdere gebeurtenissen in
1916 vermelden we do volgende- 23
Februari verwoestte tijdens een ster
ken sneeuwval oen hevige brand de
-glasfabriek der firma J. Sabelis on
Co. aan de Antlioniestraat en 3 da
gen later werd het kerkje van Ds.
Laurillard te Santpoort een prooi der
vlammen. Op 27 Mei had een ernstig
ongeluk plaats door de instorting
van een deel van de Vauxhall in de
Appelaarstoeg. 21 Juli gebeurde een
auto-ongeluk te Heemstede, waar
bij 2 inzittende ernstig gewond wer
den. Tramongelnkken hadden op er-
schillende tijdstippen plaats. We
herinneren aan "t gebeurde op de
Kleverlaan met een E. N. E. T.-wa-
gen. In het laatste deel van het jaar
vielen een aantal, inbraken voor,
o.a. op 9 Augustus ten huize van
den Officier van Justitie aan den
Dreef. Met voldoening mag vermeld
wordem, dat door het kranig werken
van politie en recherche in voel j.o-
valleu de daders gesnapt werden,
waardoor de Justitie het boevenpak
naar behooren kon straffen.
Ei- zijn gelukkig ook nog beter din
gen te vermelden, o.a. een reeks van
jubileums.
We teekenen daarvan aan, behalve
die reeas bij de bespreking van 'i ge
meentebestuur zijn genoemd: 11 April
25-jarig jubileum van den hoor A. dc
Ciercq als lid van de Haarlenasche
Kamer van Koophandel en Fabrie
ken, 18 Juli 25-jarig jubJeum van
d© Haarleinsche Hypotheekbank.
Op 21 Mei vierilo Spuit X zijn 25-
jang jubileum. Op 15 Juni werd liet
75-jarig bestaan van dc Synagoge
der Ned. Israel, gemeente plechtig
herdacht.
11 Aug. gouden priesterfeest van
Pastoor Ten Brink te O verveen; 1
December 25-jarig© jubilea van de
heeren S. P. van Dorp en P. Th.
Jansen, beiden Schoolhoofden; 6 De
cember 25-jarig jubileum van Ds. C.
J. van Paassen. Op 29 Augustus is
op plechtige wijz© de dag herdacht,
waarop F ra rus Hals 250 jaar geleien
overleden. was.
Personalia vormen nog de volgen
de functieverwisselingen: De heer
A. G. Groote Haar volgde 11 Januari
den heer P. Doom op aJs Directeur
van de Haarienischc Ambachtsschool
en toekomstige M. T. S. De heor J. F.
M. Sterck werd op 15 Maart benoemd
tot districts-scboolopziener in do
plaats van den heer G. Roodenburch,
die overleden was. In de plaats van
den heer Sterck werd als arrondisse-
ments-schoolopziener benoemd de
heer A. G. Boes. De heer Rauduin
werd benoemd bot Procureur-Gene
raal van 't Hof in Suriname. Hij werd
opgevolgd dooi- den hoer Nijssink.
Pastoor H. F. J. van Vlijmen werd
na het overlijden van Mgr. Prins ge
kozen tot Bisschop van Haarlem der
oud-Bisschoppelijk© Clerezy.
De heer Blom trad af als directeur
van het Gasbedrijf en werd vervan
gen door den heor J. H. H. Ochtuian.
Verschillende zaken trokken nog
de aandacht: In financieele kringen
was een feit van belang, dat er oen
fusie tot stand kwam tusschen dc
Haarlemsche Bank en de Holland-
schc Crcdiet- en Depositobank Tege
lijkertijd werden plannen bekend
voor de stichting van een geheel
nieuw Post- en Telegraafkantoor in
de Tweede Zijlstraat. Het is ©venwel
nog niet besüist of deze plannen door
zullen gaan.
In kerkelijke kringen o.a. de sa-
na, trouw en eerlijk in deze rubriek
een hoogst ernstige beschouwing i-n
beste heb gegeven?"
Hij zei, weer in de vereenvoudigde
spelling,Vust wed, j© ken op me
reekkene, oen man een men, een
woort een woort en op seeggel l
Daarop namen w© ten tweeden male
afscheid.
De brief van de firma Gerzon be
gint a's volgt
„Eerst, heden kwam ons het xram-
„mer van 9 Desemher onder de ogen,
„waarin „Onder de streep" van het
„tweede bi!a<t „FUMio" een causerie
„houdt onder de tlfcdl „Haarlemmer
Halletjes
„Wij behoren niet lot de geregeld©
„lezers vaar Uw Blad, welen dan ook
„niet, of de bedoeling van «leze ru-
„briek ie een huimorieties praatje te
„leveren. Wanmeer dit zo is, dan is
„dit ..Haarlemmer HaMetjes" met de
„titel „Een Zaterdagavond praatje"
„wel biezonder goed geslaagd, vooral
„wat betreft het punt Vereenvoudigde
„Spelling''.
lk ben voor dit compliment dank
baar. Ja de vereenvoudigd© spelling
is een specialiteit van me, evenals van
Garel Schar tón en Willam Kloos. Toen
ik ceze letterkund'yn onlangs ont
moette, mocht ik zoo vragen„en
Carol, wat denk jii tegenwoordig wel
van de vereenvoudigde?" „Pb
antwoordde Corel „En jij. Willem?"
-- „Ft.. zei Wililem. „Eenvoudiger
kan het niet," zei ik, „en duidelijiloeir
ook niet."
Het schrijven' van de firma Gerzon
gaat aldus voort
„Wij zouden dan ook niet om enig©
„plaatsruimte verzoeken, ware het
„niet, dat wij gaarne één punt uk het
„artikel wilden recht zetten.
„De humortstleee beschouwing over
„de spoiling ztèf, komt voor een ©rn-
„etig© beantwoording niet in aanmer-
„king. echter wel het noemen van het
„fel', da*, in advertenties wel. op ftf-
fiches daamewtegen Biet de VVwnv.
Spelling toegepast wordt.
„Toen voor enig© jaren de N V.
monsmelting der drie Gereformeerde
gemeenten. Op civiel-rechterlijk go
bied ondervond do weder-aanhanui«
gemaakte Teylerzaak veel belang
.-.telling. We herinneren voorts aan
de goedgeslaagd© Tentoonstelling van
hijenteelt. De Tentoonstelling voor
Opvoeding en Onderwijs weid op 17
November geopend.
Wat de arbeidersbeweging betreft,
vallen te vermelden de Grondwer
kersstaking, dio met heel wat relle
tjes in den omtrek vun den nieuwen
schouwburg op 't Wilsonsplein ge
paard ging en pas op 23 Maart,
eindigde en het hernieuwen van het
collectief contract voor d© typogra
pher.
De sneeuwruimers kregen hun lang
bezeerde loonsverhooging van 20 lot
24 cent per uur. Voor t vaste korps
van do gemeente-werklieden is een
herziening der loonregeling bij de
wijziging van 't Werklieden regie-
mém aanstaande. Ook voor de ge-
meentó-ainbtenaren is de salarisver-
betering komende. .Men herinnert
zich d© veie moeilijkbeden, die zich
hierbij hebben voorgedaan. De Raads;
commissie ad hoc is er nog niet in
geslaagd uite partijen te bevredigen.
Voer het Provinciaal personeel, ook
voor dat der krankzinnigengestich
ten, is inmiddels ©en nieuwe wedde-
regeling tot stand gekomen.
Omtrent do omliggende gemeenten,
zij in 't kort nog liet een-en-ander
vermeld, b©halve wat reeds in het
bovenstaand overzicht werd meege
deeld. Schoten zag een eind ko
men aan verschillende kwesties. De
gemeente-ontv&uger werd opgevolgd
door den heer A. A. Baas. De ge
rucht-makende kwestie vun den boek
houder-kassier van do Gasfabriek,
den heer Visser werd nog just
dit jaar beëindigd. Het hem gegeven
onLslag werd dezer dagen door «ie
Kroon vernietigd. Aan den directeur
der gasfabriek werd op zijn verzoek
eervol ontslag verleend. Dat hier
mede aan alle Schotenscho kwesties
een einde meg© gekomen zijn, tot
tijd en wijle, dat de hangende grens
regeling het stadsch-Schoten voegt bij
groot-Haarlem.
Op 12 Juli werden twoo soc.-demo
cratische zetels door rechts veroverd.
Heemstede verloer Jhr. mr.
D. E. van Lennep ais Burgemeester.
Jlir. J. P. W. van Doorn volgde hem
op. Op 29 Maart kregen de tram
plannen eindelijk hun beslag en op
25 November werd „Leeuwenhooft"
met bijbehoorende terreinen aange
kocht.
O verveen kreeg zijn sedeit 25
jaar verbeid© tramverbinding met
Haarlem.
Van «1e overleden stadgenooten en
ingezetenen uit de omliggend© ge
meenten noemen we do volgende: C.
Ritsema, lid der firma Met en Mey-
lüik; S. P. Swart, arts; Thieee© Blei,
commissaris van bet Kaarseiadeveer;
U. J. K. Versfloit. notaris; 'D. A.
Swens, apotheker, H. R. Borg, op
richter der Aanbestedingscourant;
Mej. J. A. van Walsem, leerares uan
de H. B. S. voor meisjes; Johan
Winkler, oud lid van den Raad; Jo
han de Veer, directeur van het lnsti
tuut voor muziek; H. H. Beets, am
bachtsheer van Heemstede; P. B. J.
Ferf, oud-iid der Eerste Kamer; Mr.
Th. de Haan Hugenholtz, oud-wet»'
houder van Ondorwpjs; Mgr. Prins,
Bisschop van Haarlem der oud-Bis
schoppelijke Clerezy; M. Sterck, oud-
schoolhoofd; Andre van den Berg,
sportman; Ds. A. S. Talma, oud-mi
nister; J. Krol iKzn., oud-Raadslid;
Dr. D. Bakker, oris*; Philip Lools,
componist; A. M. Rail doe. meubelfa
brikant; J. L. Tieleman, effectenhan
delaar; G. van der Most van Spijk,
oud-voorzitter der Haarlemsche Ilan
delsvereeniging; E. van der Walle,
lid van den Belgischen Senaat; C.
J. M. de Wilde, gep. kolonel van het
O.-I. leger; Ds. Martin Dupont, pre
dikant bij de Waalsch© gemeente.
Binnenland
HUISVLIJT IN HET LEGER
Generaal Snijders, de opperbevelheb
ber van Land- en Zeemacht, beeft aan
de autoriteitem dor Landmacht een or-
d'tir verzonden, waarin met klem «n
kracht op bevordering der huisvlijt m
het leger wordt aangedrongen. Aan
bevolen wordt het houden van ten toon
stellingen waar voor de best bewerkte
voorwerpen prijzen moeten worden
uitgeloofd. Ter aanmoediging van do
„Gebr. Geraon's Modemagazijnen be-
sloot de beweging tot heit verkrijgen
„van de Vereenv. Speüing daadwer-
„ketik te ondersteunen, was naluuuük
„dc eerste vraag, hoever men <laar-
„mede voorlopig prakties zou kunnen
„gaan.
„Het invoeren van de Vereenv. Spel-
„ling werd ustóluitend beperkt tot liet
koi'iös ponden tie- en het advertentie-
wezen, uitgezonderd werd voorlopig
„no-r aMes wat betrekking- had op de
„etalages zelf. D© overweging, dat in
„on6 bedrijf de vereenvoudiging bij
„het ertaiagevvezem in hoofdzaak zou
„neerkomen op het vereenvoudigen
„van z.g. bastaard-woorden (de be-
„faamde regel 7 laat de vereenvoudi-
„gors vrij hoever ze daarmede wensen
„tc gaan) deed ons besluiten, hiew-
„mede voorlopig te waiChten. Zie hier
„de reden waarom do spelling in ad-
vertontie© en affiche© nog niet ge-
„tijik is."
In mijn vorig© beschouwing heb ik
gelegenheid gehad, er op te wijzen,
dat de firma fiet alleen op de c's voor
zien had Confectie werd Konfektt© en
December werd Deeembcc, zoodat zij
blijkbaar, aithane in bet advenentie-
wezen neg maar tot de derde letter
van het alphabet gevorderd is. Wan
neer eenige jaren, stel tien, geleden
tot. de vereenvoudiging besloten werd,
dan zou daaruit volgen, dat het g©-
heoie alphabet doo«- dc firma pas ver
eenvoudigd zal ziijtu na 26 lettare ge
deeld door S maal 10 jaar is ongeveer
90 jaar, hetgeen zeker niet als over-
liaaeting mag worden gebrandmeikt.
Ja, i-k zou durven zeggen, dat om-
etreeits dien tijd. overeenkomstig het
woord van de Géneatet
Wat ons de wijzen a's waarheid
[vecfke noen,
S'traks komt ©en wijzer, die 'i
(wegredeneert,
en alweer een nieuwere spelling zal
zijn voorgesteld, die ter onderschoi-
dintr van de vereenvoudigde, de mge-
wikk-efi«Jf tp; worden geheeten
D© tfirma ©indigi haar scliryven
aldus;
huisvlijt In het thnn- zoo ongunstige'
jaargeti.de, dat zich zoo bij um«c>:
\©or ]iu:sviij,t ioent, zouden «ie tón-
tooneteUmgen hel meest gevoegelijk in
Maart of April TJ17 kunnen worden
gehouden. De Opperbevelhebber wil
die tentoon stollingen vooral diiensibaar
maken to; tiet leiden en opkwteken
van de v o 1 k sk u n 61. Daartoe dient
eenzijdigheid vermeden. Op den voor
grond moeL blijven staan het streven
Om don goeden smaak, den kunstzin
te verhoogen en mede moet langs uien
weg worden getracht dc in vroeger ja
ren hier te lande op zulk een hoogen
trap van ontwikkeling staande volks
kunst, wederom tot bloei te doen ge
raken. Overwogen wordt door den
generaal, in het laatst van Maart of
het begin van April 1917 te 's-Graven-
hnge ©ene centrale tentoonstelling van
huisvlijt te orgamseeren en we. van
de op de plaatselijke tentoOasfeMogeu
bekroonde voorwerpen.
ONGELUKKEN
Het vierjarig dochtertje van den
arbeider Banker, te Giossc q,«p., g©
raakt© ad spelende onder een beladen
wagen met graan, met hei noodlottig
gevolg, dat *t kind op de plaats dcod
bleef.
DE MOORDAANSLAG TE WIN-
SOirO'TEN. Omtrent oen moord-
aamstag op 13 December j.l. in bet
-kantoor der frma Groene veld, is te
malden, dat de ptrocuratiehouler, d«
heer IL J. de Vriea, heden, Zaterdag,
net Academisch Ziekennui6 te Gro
ningen zal verlaten. Ook de toestand
van den heer Ter Roegen is vooruit-
gaande.
DE DIEFSTAIJ.ElN AAN DE PHI
LIPS FABRIEKEN. Nadat ver
schillende personen uit Eindhoven
en de aangrenzende gemeenten Hel
mond en Valkenswaard, verdacht van
diefstal en heling van kwik, afkom
stig uit de Philips' Gloeilampen
fabrieken, verhoord zijn, deelt de
directie der fabriek mede, dat de
waarde van het ontvreemde kwik
ongeveer f 1000 bedraagt. Daar de
diefstallen plaats hadden door haar
eigen personeel, meende de firma
den duurtetoeslag voor het geheele
personeel te moeten inhouden, wan
neer niet spoedig het noodige licht in
deze zaak werd ontstoken. Dank zij
de noodige informaties van haar
eigen personeel behoefde tot dezen
maatregel niet te worden overge
gaan.
BIJGELOOF. Een vrouwtje uit
dc Wilhelminastraat te Barneveld
beeft bij de politie een aanklacht we
gens laster tegen haar buurman in
gediend. Deze had namelijk het
vrouwtje beschuldigdzijn varken te
hebbenbetooverd 1
ONBARMHARTIG AFGEWEZEN.
Bij een landbouwer nabij Old en-
zaal was sinds het begin van den
oorlog een Duitsch dienstmeisje in
betrekking, dat sedert dien niemand
van haar familie had gesproken. Per
brief was ze met haar vader daarom
overeengekomen, dat ze elkander
Zondag aan de grens bij Glanerbrug
zouden ontmoeten, wijl beiden geen
buitenlandscli paspoort hadden. Va
der en dochter begaven zich dan ook-
tegen het vastgesteld uur naar Gla
nerbrug De Hollandsche grenswacht
gaf het meisje verlof, zich r.aar de
grensscheiding te begeven, maar de
Duitsche grenswacht was niet zoo
toeschietelijk. Zij gebocd den vader
op grooten afstand van de grens te
blijven. Daardoor kon de dochter
haar vader slechts uit de verte toe
wuiven en moest ze weer vertrekken,
zonder een woord met hem te heb
ben gewisseld.
NOORDZEEKAN\ATDe Eerste
Kamer nam zonder hoofdelijke stem-
mine aan het wetsontwerp betreffen
de den bouw van een schutsluis te
TJmuïden en verbetering van het
Noordzeekanaal.
JEUGDIGE PERSONEN IN HER
BERGEN. Door den Minister van
Binnenlandsche Zaken is het volgen
de schrijven tot de Gedeputeerde
Staten in de onderscheidene provin
ciën gericht„In den laatsten tijd
wordt in tal van streken van ons
land door jeugdige personen van
13—16 jaar veel geld verdiend, dat
zij, naar mij wordt medegedeeld,
voor een groot deel in bierhuizen
verteren. Dat zulke in velerlei op
zicht valt aif te keuren, behoeft geen
betoog. Ik heb daarom de eer uw
„Wij widlen hieraan nog de mede-
„driing vastknopen, dat de Vereenv
„Speüing m de praktijk der korree-
„pondentie zeer voldoet, en dat wij
„sinds het invoeren daarvan brieven
„onzer korrespondentón met een gro-
„terè gjerusteteèiing do wereld >nsra-
„ren, dan daarvoor.
„Wij willen natuurlik humoristen
„al6 de Heer „Fidolio" in gene dele
„te na komen wat hun recht betreft
„op humoristiese wijze aHe zaken te
„bespreken wij hebben echter ge-
„meend, ex wel even op temogen wlj-
„zen, dat het invoeren van de V«rc-
„eenv. Spelling bij onze firma ultelul-
„tend geschied is, in het belang van
„het onderwijs, dus in dat van de pu-
bliek© zaak.
„Hoogachtend,
(w. g.) J F-D. GERZON.
Ais de geacht e schrijver iniij het recht
niet gaf, voort te "gaan met alle zaken
op humoristische wij zo te bespreken
(niets is aangenamer, dan dat je na
29 jaar eor.s op j© schouder geklopt
wordt met de bemoedigende woorden:
„ga voort, mijn coon!"} dan zou ik
zeker den moed niet hebben om te
vragen wat ©r eigenlijk uw dl© „gro
tere gemetste*, in g bedoeld wordt.
Waren de heeren correspondenten fhet
kom! voor, niet waar?) op ©enigszins
gespannen voel met de Vries en te
W.nkel? Zoo ja, moet ilk dian veron
derstellen, da', zij nu, in de vereen
voudigd© schrijvende, bij zichzelf den
ken -. „Als ik daar e©n fout in mattlk,
dan zal de geadresseerde wal giefioo-
ven, dat het d- nieuwst© vereenvoudi
ging is?"
Als dit de verklaring van de gerust
stel! ng zou zijn dan begrijp ik, waar-
om <5>:- firma het maar zachtjes aan
doc-: met de varocnvov.d'.gde. Wan',
dan heef', zij er geen betaag bij, dat
Iedereen vereenvoudigd schrijft, om
dat a Is 't zoover is. iedereen de ver
gbssingen ook in dc vereenvoudigde
ojuiiertaen zat Nu fe <1© meerderheid
nog argeloos iaat zij dat blijven.
Reken er opzoodra de •ereetivoudig-
ollcgc te verzoeken, dc aandacht van
«ie gemeentebesturen in uwe provin
cie od het bedoelde kwaad tc vesti
gen. met verzcek om, indien daartoe
aanleiding beslaat, hunne medewer
king te verleenen, om door eene ver
ordening krachtens art. 135 der ge
meentewet het bezoeken van herber
gen door jeugdige personen zooveel
mogelijk tegen te gaan."
AR BE IDS-CONFLICT IN' DE TEX
TIELINDUSTRIE. Uit Helmond
wordt aan de Telegraaf geschreven:
Sinds eenigen tijd hcerscht hier een
conflict in de textielindustrie, dat een
ernstig verloop dreigt te nemen. Na
dat de gezamenlijke arbeiders op de
bontweverij der firma Bogaers en
Zonen te vergeefs pogingen hadden
aangewend, om tot eene loonsverhoo
ging te geraken, heef*, thans de Nod.
Bond van Textielarbeiders een eisch
tot een loonsverhooging van 30 ge
steld. Wordt voor 5 Jan. a.s. niet
aan dezen eisch voldaan, dan zal tot
staking worden overgegaan. De fir
ma Bogaerg acht deze verhooging ab
soluut onaannemelijk, daar het te
genwoordig© bedrijf zelfs met toe
laat, om over eenige loonsverhooging
te denken. De eisoh van den Bond
zal ongetwijfeld door de betrokken
firma afgeslagen worden. Tot een
staking zal het evenwel dan niet be
hoeven te komen, daar aan de arbei
ders thans is aangezegd, dat zoo de
eiscii niet wordt ingetrokken, op 5
Jan. het geheele bedrijf zal worden
stop gezet en tot liquidatie der firma
zal worden overgegaan. Thans reeds
is aan een aantal arbeider© den dienst
opgezegd.
ONVOORZICHTIG. Tc Aiphen,
gemeente Appelten), beeft een 15-ja-
rige knaap, die met zijn kameraad
melk ging halen, dezen laatste bij on
geluk bijna doodgesdhoten. De ge
troffene is naar het ziekenhuis te Tiel
overgebracht.
Gemengd Nieuws
DE KRONINGSPLECHTIGHEID
TE BUDAPEST. Aan een artikel
in de „Fraukf. Ztg." over de konings
kroning in Hongarije zijn de volgen
de bijzonderheden ontleend:
De kroning van koning Karl zal de
tweede zijn, di© te Boedapest plaats
heeft. In vorige eeuwen had deze
kroningsplechtigheid bijna zonder
uitzondering te Stuhlweiszenburg en
Preszbuirg plauts. Na het compromis
van 1867 is de kroning een grond
wettig© bepaling geworden, een
staatsrechtelijk gebeuren van groot©
boteekenie. Een ongekroond koning
is in den zin der Hongaarsche Grond
wet geen „wettige koning Zoolang
hij niet gekroond ia hetgeen bin
nen zes maanden na zijn troonsbe
stijging moet plaats vindon kini
d© koning van Hongarije in den zin
der wet wel alle regeeringsrechten
uitoefenen, maar geen wetten be
krachtigen.
Do kroning iiestaa*. uil drie 6treng
gescheiden doelen- overhandiging
van liet kroningdiploma door den
Rijkedag, de eigenlijke kroning, en
het afleggen van den eed. Tusscben
overhandiging van het diploma en
kroning mogen desnoods maanden
veretrij'ken, mits niet meer dan zes.
maan- de eedsaflegging moet onmid
dellijk op do kroning volgen. Beide
kamers van den Rijksdag maken bet
kroningsdiploma op. in gemeen
schappelijke zitting, hetwelk dan
plechtig door een deputatie aan den
koning wordt ter hand gesteld. Na
het te hebben onderteekend, geeft
deze het stuk aan den vorst-primaal.
Het diplome, bevat de verschillende
plichten \&n den koning, waaronder
ook de plicht tot annexatie van her
overd of nog te veroveren gebied bij
Hongarije, indien het vroeger ooit
bij dit rijk beeft behoord. De over
handiging van dit stuk, te vergelij
ken mot do Gouden Bui van koning
Andreas 11 (12223, Is een eeuwenoud
gebruik.
De kroning zelve heeft steeds met
de uiterste pracht en praal plaats.
Vroeger was bet tijdstip daarvan niet
in d© wet vastgelegd, maar toen kei
zer Jozef II (1780-1790 zich niet tot
koning van Hongarije liet kronen, en
deswege in dem volksmond ,,de ko-
de de oJficleele schrijftaal geworden
zal zijn, dan eischen Kollewijo, Bui
tenrust Hettema, fiaiverda de Grave,
Schepers, Ëmanfe, Brand; van Door-
ne, Uyüdert even onbarmhartig liet
stipt opvolgen van do regels, a'.s véör
ben de Vries en te Wink©', en vóór de
zen SSegenbccfc en Weiland
De firma Gerron vergist zich dus,
wanaocKtzcroegt, dat haar mivoeren van
de vereenvoudigde ©peiling uitslui
tend gesclned is in lief belang van
het ond©rwije ze diende ook tot ge
ruststelling bij de correspondentie.
Maar bovendienzou het onderwijs
niet buiten gewoon gebaat zijn ge
weest, wanneer ook op de affiches
voor de ramen de vereenvoudigd©
8polling was ingevoerd? Meermalen
beeft d© hoofdredacteur van dit Wad,
die eilken dag op de ruiten van de f-r-
raa Gerzon uitziet, het mdj verzekerd
„geen vrouw kon daar voorbijkomen,
zonder even te blijven staan kijken
naar wat er voor de ramen ligt. Ze
mag acht wazen of tachtig, kijken
doei se! Hoe zou de K van Kon-
fektte zich hebben vastgehaakt in de
vrouweüjke heieenkronk«-!s 1 Hoe na
drukkelijk zou ze. thuis komende, iot
haar zuster g»*segd hebben„dag
Komehal en hoe minachtend aan
moeder hebben gevraagd „ie pa al
weer naai- t kafé?
Hier is, 't ©pijt me dat ik het zeggen
moet, ean rijk© bron van onderwijs
onaangeboord gebleven 1
Onder de zeldzame dingen in desce
wereld behooren vier tot de aWeraekl-
zaamste
een tevreden rnenseh.
een kievitsei,
©cm witte raaf,
war.rdeering voor anderen.
Onder de ongowaardeerde menschen
behooren de mannen der politie tot de
aileron gewaardeerdste.
Lant in een gezelschap, klein of
groot, maar even he: woord „politie"
vaüen en de criliek k©nrt aan ahe
kanten lot.
Onze Laciilioek
Dc man, d:e oveöuigd is dat d*
wereld hem zijn levensonderhoud ver
schuldigd is, '_©ft gewoonlijk nJei
heel goed.
Neen, maas, rteji do nieuwe
huurder verontwaardigd uit. U ad
verteerde dit huis als zeer dicht bij
bet water gelegen. Ik heb ail© kan
ten uit gekeken en nog geen water
gezien.
Is u al in den kelder geweest?
vroog de agent in huizen.
Juffrouw Vrolijk [tot haai' broer,
tje}: Tom, breng den liued van
mijnheer Groen nam bezielen, je
mocht hem eens vernielen. Boven
dien heeft hij hem over een paar mi-
nulen noodig.
ning met den hoed" heette, stelde de
Honguorsche Rijk9dag in 1791 vast,
dat da krdning als koning uiterlijk
zeB maanden na de troonsbestijging
moest plaats vinden.
De noofdrol bij de kroning komt
aan den vorstprimaat van Honga
rije, aartsbisschop van Gran en aan
den Palatijn toe, een waardigheid,
die ecliteT sedert Ï8C7 niot bekleed is.
De Rijksdag zendt een vertegenwoor
diger van het Palatinaat uit zijn mid
den. Ditmaal zal dez© mak aan «jen
premier, graaf Stefan Ti«/a. tc beurt
vallen. Het hinden niet, dm Tisza
protestant is, daar ook de Palatijn-
waardigheid afwisselend door ka
tholieken en protestanten werd waar
genomen.
De kroningsplechtigheid is eens oi
voorul vastgesteld. Dc koning be
geeft zich met orde-Ridder.-Mag
naten, Geheime Raden en do geeste
lijkheid, bijna allen t© paard, in
plechtig©)) optocht naar de kronings
kerk. Achter de ruiters volgt de ko
ningin in eon gala rij tuiz. Tien mag
naten drogen de vlaggen \an Honga
rije. Kroatië. Sjavonië, Dahnatic,
Boniie, Servië, Bulgarije, Roemenië,
Galici.j en Lodomorie Bij de kerk
deur ontvangt de vorst primaat niet
de geestelijkheid het koningspaar en
geieidt liet naar het hoofdaltaar. Na
©en kon© toespraak tot den koning,
legt deze den eed af. waarin hij be
looft, Gods Kerk en har© rechten te
zullen beschermen. De geestelijken
zeggen do voorgeschreven gebeden,
terwijl d© vorst primaat den rech
terarm en de lorst van den ko
ning uiet gewijde olie zalft. Daarop
begint de Groote mis, in welker ver
loop de koning het zwaard van Sint
Stefunus ontbloot en daarmede drie
maal in de lucht houwt, ten toeken,
dat, hij den godsdienst, tegen iederen
aanvul zal behoeden. Dan knielt de
koning op de bovenste trede van het
altaar op een kussen. De vorst-pri-
maa*. zet hem met de hulp van den
Palatijn de kroon op, waarbij «le
vorst-prunaai en de overige kerk
vorsten de Jinnd op de kroon leggen
en de w oorden spreken: Accipe oro-
naui regni.
De koning wordt nu, met de kroon
op -het hootd, naar de gereedstaande
troon geleid. De vertegenwoordiger
van den Palatijn rOept driemaal
„Eljen", waarop de op verschillende
punten in d© stad opgesteld© kanon
nen saluutschoten lossen en mf©
klokken luiden.
Nadat ook de koningin gekroond
en de hoogmis beëindigd is, begeeft
de koning zich te voet naar een an
der© kerk, waarbij hij over een broe
den looper in de nationale kleuren
schrijdt. Achter hem rijd: do minis
ter van Financiën, die gouden en
zilveren munten onder liet volk rond
strooit In de kerk wijdt d«- kon:ng
verscheiden© door den Palatijn op-
geroejien personen, door lieu driema
len met het zwaard van S rit S'.efa-
nus op den rechter schouder t© slaan,
tot Ridder van de Gouden Spoor. Te
paard, nog steeds ine: de kroon op
het hoofd, begeeft «I© koning zicb
met zijn gevolg naar ©en der pleinen,
waar hij afstijgt, de daartoe opge
richte tribune beklimt, en met een
hoog opgeheven kruisbeeld in de
linkerhand de eedsformule nazegt,
die door den voret-priniaat wordt
voorgelezen. Dan gaat de optocht
naar den kroningsheuvel, opgewor
pen van aarde uit alle 64 komitaten
des lands. Hier doet de koning, c
Vooral d© gevleugeld© uitdrukking i
„«Je politie is nooit waar z© wezen
moet", zai algemronen bij va' vinden.
Maar ais je dan zegt „dames en
heeren, zoixfc u dan wallen, dat veer-
tig of vijftig poLtic-agcntcn, over de
oppervlakte van Haarlem en de bu
reaux en iiuèpburoaux van politie ver-
spreid juist altijd aanwezig zijn op d©
plek, waar toevallig iets gebeurt?"
da' <i©'>n ze er het zwijgen wel toe En
mooht dan de een of ander, die koppi
ger Is dan de rest, nog verhouden, dan
moei je hem aanraden om in dc vol
gende Staatsloterij het murine te
koopen, waarop de honderdduizend
vallen zal.
„Maar dat weet ik toch niet vau te
voren," zal hij dan antwoorden
„Neen, evenmin als een politieman
weet, waar precies ieta gebeuren zal
en hex laai"
Laat ik «ian, tegenover het gebrek
aan waardeering dat gewoonte ie. op
«lezen matsten werkdag van het jaar
eene met vnaardeering sprtóen over
de politie en we: zij doet Van 'allooi©
kieuw zaakjes, die- zij «Jagel'.ks be
reddert, van nog ve©l meer booshe
den die zij dag m dag uit voorkomt,
wj. ik nog niet eens spreken, (dc bur
gerij zou dat pas opnvrke-n en waar-
«teoron, wanneer de prdJtie er eene niet
meei was) maar buide moet aan de
politie gebracht worden voor de vlug
ge manier waarop zij in de laatste we
ken inbrekers en dieven opgespoord
en onschadelijk gemaakt hooft.
Een jaar 1917 zonder boeven zou
een te schoon© toekomst zijn maar
dat ook in 't komend© jaar de politie
d© boondoeners weer handig zo', vre
ten te vangen, mogen vv© met rede»
hopen
F1DEUÖ.
