HlMEI'S ÖAQBLAO
De Ëüropeesciig Oorlog.
TWEcDïBLAD
Zaterdag 6 Januari 1917
Oyer Vrede.
Bon iagarordo van don
üuiischen Keizer.
Du itschl and wil
doorvechten.
Uit Berlijn wordt ons gemeld, dat
de Duitsche Keizer een legerorder
heeft uitgevaardigd, waarin wordt
gezegd, dat, nu de vijand het vredes
voorstel heeft afgewezen, de oorlog
wordt voortgezet en den vijand voor
God en de menschheid uitsluitend
de zwaro verantwoordelijkheid voor
de verdere offers treft, die de Keizer
wilde besparen. De vijand heeft de
aangeboden overeenkopist niet ge-
wenscht. Onze wapenen zullen hem
met Gods hulp daartoe dwingen.
Van d© oorlogsvelden.
Er is alleen maar nieuws van 't
ROEMEENSCHE FRONT.
Do Duilöche staf meldt. „Bij
bel R i ni n i c u 1S ara t-vak n a-
m e n de Duitschers Slobo-
ziaon Roiesti stormender
hand. fenZ. vandeBuzonis
doRussischebruggehoofd-
b t c 11 i n g Braila doorbro
ken. Gui'gueti on R o manui
z ij n ineen hevigg e v e c h t i n
de huizen genomen. 1100 ge
vangenen on 6 machinege
weren bleven in handen
van de centrale n."
Nader meldt die Duitsche staf Brai-
la is genomen.
Brai.a is de voornaamste liandets-
euul van Roemenië.
De Roemeensohe staf enkent,
dat ile Roemenen en Russen in de Do-
broedSja door overmacht gedwongen
waren den terugtocht over den Donau
tc Jwginnen.
V&irsproid nieuwe
IN GRIEKENLAND. De „Daily
Telegraph heeft Donderdag van
Syra vernomen De reservisten heb
ben de spoorbrug ten Zuiden van
Larissa opgeblazen, ten einde verder
vervoer van troepen naar- den Pelo-
n- esus te doen staken.
uv Eifc-V.ERLlbZhN. - Een Reutor
correspondent bij het Fransebe hoofd
kwurtk-e meldt, dut het aantal krijgs
gevangenen door de geallieerde le
gers gemaakt op de verschillende
fronten ui Europa, gedurende het
jaar 1016, ongeveer 610.000 bedraagt.
Daurvaii maakten de Franschen ge
vangen ?8.5<w Duitschers, waarvan
26.060 bj Verdun. De Engel sell en
maakten 40.5OÜ Duitschers gevangen,
de Italianen 52.250 Oostenrijkers, de
Russen ongeveer 400.000 meerendeels
Oostenrijkers. Het leger in Macedo
nië maakte 11.173 gevangenen, Bul-
garon, Turken en Duitschers. Bij dit
aantal zijn niet geteld de gevange
non die do Roemeniërs maakten, en
die door de Engel schen in Egypte en
Duitsch-Oost-Afrika zijn gemaakt.
Het Fransch-Engelsche leger maak
te honderden kanonnen bun. van ver-
Bchiliend k&Lbcr. Een onlangs in En
geland gepubliceerde opgave zegt,
dat tol November werden buit go-
maakt 150 zware, 200 veld-kanonnen
en 1500 mitrailleurs. Doch dit aantal
ls belangrijk toegenomen.
De Franschen namen 115 kanonnen
van verschillend typo hij Verdun, op
15 en 16 December.
Ilct gelieele aantal verliezen van
de Duitschers in Frankrijk bedraagt
niet minder dan een millioen.
TER ZEE. Lloyds meldt het zin
ken van het Grieksche stoomschip
,,Tsiropin8s" (3015 ton),- 't Noorsche
stoomschip „Telgoy" (1806 ton) en
hel Engelsche stoomschip „Murex"
(356S ton). Bii het zinken van de
„Murex" is een man om hel leven
gekomen.
Wolff meldt, dat een terugge
keerde Duitsche duikboot in 11 dagen
11 stoomschepen tot zinken gebracht,
heeft, waaronder 5 schepen met 15000
ten steenkool voor Italië.
Officieel wordt uit Berlijn ge
meld: Dc Duitsche duikboot U 46, die
vo!gens berichten op 21 December ter
hoogte van St. -Nazaire zooi zij'n tot
zinken gebracht, is behouden in de
haven teruggekeerd. Geen der an
dere Duitsche doikbooten kan in bet
gemelde bericht bedoeld zijn.
BEIEREN TEGEN PRUISEN?
Havas seint uit Parijs: Een Zwit-
sersch journalist publiceert in het
Journal des Débuts" een onderhoud
met een Beiersoh industrieel. Vol
gens dezen heersilvt er in Beieren
groot© ontevredenheid jegens Prui
sen, dai de Beierscho bevolking uit
buit, door naar verhouding veel meer
militairen onder haar te lichten don
in Pruisen. Op den dag, waarop ie
Mühchen bekend werd gemaakt, dai
een millioen eieren voor Pruisen wa
ren opgevorderd, ontstond er een
heilige beweging onder liet volk,
waaraan zeifs do herstellende solda
ten, vrouwen en kinderen deelna
men. De duizenden manifestanten
riepen; „Weg met do Pruisen; wij
willen onze levensmiddelen voor ons
zelf, niet voor Pruisen". Baron von
Schoen, oud-gezant te Parijs, die tij
dens den oorlog den Keizer te Mün-
Chon vertegenwoordigt, hoorde van
achter zijn venster deze uitbarsting
van het volk. Do zegsman vorklaar-
de: „Wij zijn in den oorlog en kun
nen hem niet doen ophouden, maar
men bereid zich in Beieren voor, om
met onze vrienden de Pruisen af te
rekenen. Het is do laatste maal, dat
wij voor den koning van Pruisen
hebben gewerkt".
KEN DUITSCH STOOMSCHIP
ON 1 SNAPT. De „Figaro' doelt
nadere bijzonderheden mede omtrent
dc reis van hel Dui'.sche stoomsch.p
„Prim Friedrioh W ilhelm", eon pak
ketboot van 20.600 ton, die 6edert bet
begin van den oorlog in de huven van
Vardö log, In het noorden van Noor-
wegen, met ver van de nieuwe Rus
sische haven Kola, aan de Moorman
schrijft de soldaat, „dat er me» de een der ce.-t'.ö
grootst mogelijke nauwke.nigli id traan, b>.slaat
gezorgd werd, dal er zich geen wa- ,i
penen of munitie aan boord van de
Braemar Castle" bevonden. -
yan lew
alle
Binnenland
kus; en die er in geslaagd i6, dicht iederen zieke of gewonde werd
langs dc Noorsche kust varende, I bagage onderzocht vóór hij ann
DuiUchlond te bereiken. Op het laatst boord ging en toen wij ons op sclup
van dc reis, in de Sont, was hel schip bevonden, werd ieder van ons vóór
ann den grond geraakt, en men was het wegvoer gevraagd, vooral na tc
niet zonder ongoruetlieid omitrent het zien of wij ook ergens mumue bij
lot van den bodem, maar na oen paar
dagen was het schip weor vlot geko
men en had het zijn reis kunnen
voortzetten. Het schip moei op z n
reis vergezeld zijn geweest van een
Zeppelin en van een duikboot, de Zep
pelin om den weg te verkennen en
eventueel de nadering van een vijan-
delijken kruiser tc «signaleeren, ter-
wijd de duikboot moest dienen om le
deren tegenstander aan le vallen, dien
de „Pnns Fnedrich Wilhelm" mocht
ontmoeten. Hel: plan was goed op
touw gezet, zegt de „Figaro", en liet
blad voegt
HET KONINKLIJK GEZIN zal he
denavond uit Apeldoorn te 's-Graven-
hago terugkeeren.
VLEESCHVERGIFTIG1NG. We
derom heeft zich in Den llaag eon
geval van vermoede! ij lie vleescli ver
giftiging voorgedaan, nu hij een gc-
«o „a, vu ..w ei" in de Van Leeuwenkadestraat.
aan toé', dat uit' het g<>Na het gebruik van buesenvlcesch
val blijki, dat de Duitschers v
ondernemingen ter zee faciliteiten ont
vangen aan of hij de kust van Noor
wegen.
DE VLAAMSCHE HOOGESCHOOL.
Een Wölff-telegrum meldt, dat de
Vlaamsche Hoogeschool. door de
Duitschers te Gent ingericht, reeds
boven de 100 leerlingen telt.
In de Antwerpsche Courant van 11
December verscheen het volgende be
richt Hoogeschool van Gent. Vol
gens een mededeeling neemt de hoo
geschool ook vrije leerlingen aan,
d. w. z. jongelieden, welke andere
studiën of beroepen volgen en den
eenen of anderen cursus wenschen te
volgen. Bii voorbeeld kunnen leerlin
gen van detceken-aciidemie zich la
ten inschrijven op den leergang van
kunstgeschiedenis, land- en tuin
bouwkundigen op den leergang van
plantkunde, nijvert^ars op den cur
sus van natuur- en scheikunde, koop
lieden op den cursus van handels-,
recht. De inschrijvingsgelden wisse
len tusschen de 20 en 80 fr. af, vol-
gens den leergang.
DE ONDERGANG VAN DE
„BRAEMAR CASTLE".
In een brief van een der zieke sol
daten aan boord van het in het be
gin van December van liet vorige jaar
getorpedeerde en gezonken Engël-
sche hospitaalschip „liruemar Cast-
Ie" wordt hulde gebracht aan de
kalmte der bemanning en der ver
pleegsters. Het schip kon, zooals hij
nadrukkelijk .verklaarde, met geen
mogelijkheid voor iels anders dan
een Engelseh hospitaalschip gehou
den woiden.
Even voor den middag, toen de
ontploffing plaats had, bevonden
zich eer. zeer groot deel van de 400
verpleegden aan dek. Dit was op
zichzelf al iets goeds, omdat daar
door he; gevaar voor verstopping der
gangen, toen het schip getroffen
werd, kou vermeden worden. Steeds
denkend aan de mogelijkheid, dat
wij op een mijn zouden kunnen loo-
peu, hadden de officieren ieder, die
aan dek wilde gaan, gewaarschuwd,
dat hij zijn reddingsgordel moest
meenemen.
Ik zaï aan tafel, op ongeveer acht
meter afstands van mijn bed, en
sprak met een kameraad, toen plot
seling het geheelc sciiip m ue inent
getiiu leek ie worden, terwijl tegelijk
een kna. weerklonk alsof een dozijn
batterijen artillerie tegelijk in een
aardewerk-pakhuis vuurden. De ge
beurtenissen aan dek bewijzen, dat
het schip volkomen opgetild en we
der neergesmakt werd. Bijna iedere
man die zich daar bevond zweefde
een oegenblik in de lucht, om later
weer op het dek, maar niet In allo
gevallen, weder op zijne voeten te
recht te komen.
Een paar seconden lang begreep ik
niet volkomen wat er gebeurd was,
maar het leek mij wenschelijk, weer
op mijn beenen te gaan staan en er
iets mede uit ie voeren, liever dan
op mijn rug op den harden vloer te
blijven liggen en juist nadat ik over
eind gekomen was kwam een mili
taire oppasser de zaal binnen en riep
kalm, iuid en duidelijk uit „Rcd-
dingsgordels otn en neemt uw plaats
bij dc booten in."
Hii deed zijn eigen reddingsgordel
oiü en begon, met hulp van anderen,
degenen die te zwak waren om zich
zelf te helpen, hulp te verleenen.
Verzwakt door de koorts als ik
was, ging ik zoo goed en zoo kwaad
het ging naai- mijn bod en haalde
mijn reddingsgordel, dien ik aan
trol; onder het naar dek gaan, tege-
lijk met een aantal andere verpleeg
den uit mijne afdeeling. Er heerseh-
le in het geheel geen paniek, terwijl
wij naar het bootdek en ieder naar
zijn eigen boot gingen. Een van de
kameraden, vlugger ter been dan ilc,
kwam zelfs terug om mij een paar
treden op te helpen naar het boot-
dek.
Wij stonden in dubbel gelid aan
onze respectievelijke afdeelingen: bij
iedere boot stond een .dokter en eene
verpleegster opgesteld. Terwijl bij
alle afdeeliitgen appèl werd gebon
den, pm te zien of allen aanwezig
waren, werden de booten in de posi
tie gebracht en pas op dat oogenblik
kwamen de nachtverpleegsters en
oppassers uit hunne verblijven naar
het dek.
Intusschen stond dc kapitein zoo
rustig alsof het een exercitie gold,
zijne Ifcvelen uit te roepen en de orde
bleef zóó goed gehandhaafd, dat ik
er zeker van ben, dat ieder zijner
hun werden eenige personen ongesteld,
één in hevige mate. De toestand is
thans weer bevredigend.
BELGISCHE VLUCHTELINGEN.
Men meldt, dat de regeering thans
heeft besloten tot opheffing van hot
vluchtoord Ede; de bevolking daar
van wordt overgebracht naar Nun-
speet.
Kolen.
Van de meest bevoegde zijde ver
neemt hot Haags cue Corresponden-
tiebureau dat clo aanvoer van kolen
uit Dtuischland bij voortduring nog
onbevredigend blijft, terwijl die uit
Engeland zeer aanmerkelijk grooter
is geworden dan gedurende de laat
ste maanden het geval was. Wan
neer echter in den algemeeneu toe
stand geen verbetering wordt ge
bracht, zal de u.tersto spaarzaam
heid bij voortduring gebodeu zijn en
zal tevens zeer stellig -tot meer in
grijpende maatregelen moeten wor
den overgegaan, Thans heeft alleen
besparing op liet kolenverbruik plaats
In dien zin dat het verbruik van gas
kolen en van kolen voor de elcctri-
sche centrales is ingekrompen en dat
een zekere beperking van den spoor
wegdienst plaats vindt. Een en an
der brengt zeer zeker lasten en na
doelen mede, maar bei economisch
leven is zooveel mogelijk onaange
tast gebleven. Wanneer echter de
aanvoer van kolen uit het buitenland
niet in sterker male plaats heeft-dun
op het ©ogenblik het geval is, zal ook
het goederenvervoer door de spoor
wegen moeien worden ingekrompen
(op het oogenblik wordt alleen nog
slechts het personenvervoer beperk1.;
en zal moeten worden overgegaan tol
beperking der productie, door in
krimping van den arbeidstijd in fa
brieken en bedrijven waarin kolen
verbruikt worden.
TE STERKE BEZUINIGING.
Ook Dokkum had maatregelen ge
nomen inzake do gnsfaezuinigiiig.
Thans is gebleken, dat de ingezete
nen, vergeleken bij December 1915,
niet minder dan 50 pCt. hebben be
zuinigd. Zóó steak was het editor
niet bedoeld, en met het oog op do
al te nadeel.ge gevolgen, wedte bel
bedrijf hierdoor omïemndt, js op
voorstel van B. en besloten, de
bepalingen, in "t begiu van Decem
ber gemaakt, voorioopig in te trek
ken, maar den ingezetenen te ver
zoeken de noodige zuinigheid in acht
te nemen.
(NivsbL v. Fr.)
KORTE VREUGD. Twee poiso-
nen, gedetineerd in liet Huis van Be
waring m Den Haag, hadden Vrij
dag daaruit weten te ontvluchten en
hadden zich in een stal aan het Sm ids
idem verborgen onder het hooi. Ze
werden daar echter spoedig door een
rijksveldwachter en een politieagent
gevonden en geboeid naar het Huis
van Bewaring teruggebracht.
AANGESPOELD. Men meldt uit
Aardénburg: Vrijdag werd hier uan
de grens in ontvangst, genomen liet
lijk van een Nederlandschen militair
vermoedelijk dat van den bij Vlassin
gen verdronken korporaal. Het wös
bij Zeebruggo aangespoeld. Het werd
per rijtuig naar de begraafplaats te
Aardenburg vervoerd.
STORMSCHADE. Door de jong
ste stormvloeden heeft de zeedijk van
het Horntje op Texel, waaraan in de
laatste jaren tonnen gouds werden
ten koste gelegd, belangrijke schade
geleden. Ook do zeedijk van do Prins
Hendrik Polder beliep vod schade.
DE ONTROUWE BRIEVENBE
STELLER. Bii huiszoeking zijn in
de woning van den brievenbesteller
te Delft (zie Derde Blad) ongeveer
8 a 4 duizend brieven gevonden,
waaronder verscheidene met che
ques, wissels, quitanties, assignaties
enz., alsmede enkele nog niet geïnde
postwissels en poslbewijzcn.
TWEEDE-K A'MERVERKJEZINGEN
1917. De afdeeling Amsterdam I
van de S. D. A. P. heeft den heer
A. II. Gerhard candidaat gesteld.
MIJNEN. Wegens mijngevuar op
de Zuiderzee zijn de avonddiensten
van het stoombootveer Enkliutzcn—
Stavoren tot nader order gestaakt.
bevelen verstaan en gehoorzaomjl irojvenii? vorimvtriü tut rit»
werd. Reeds een paar seconder na- j Li\ANSCHE VR OUWEN LIT BLL-
i,»i nUf) i,ü Gle, Te Vlissingen zuil gistermid
dag 130 uitgeweken Transche vrou-
dat hot schip getroffen was, hud hij
het tot stilstand laten brengen en
toen wij in dc booten zaten en neer
gelaten werden, konden wij onmid
dellijk nadat de davids losgemaakt
waren, wegroeien.
TjCIï konden wij 2ien, dat de
„Braemar Castle" aan bakboord
zijde eenigszins overhelde. Latei-
werd mij uitgelegd, dat de torpedo
ons op een kleinen afstand van den
boeg getioffen had en gelukkiger
wijze de zijde van het schip door
boord eu in een vollen steenkool-
bunker terecht gekomen was. Toen
tin het schip wegvoeren, kon
wen uit België aangekomen, onder
wie 20 kloosterzusters. Sinds; maon-
den hadden zij in Brussel gewacht op
een naspoort door tusscliöukonist van
het Spaansche gezantschap.
ONVOLDOENDE VOORRAAD GE
NEESMIDDELEN. Aan den minis
ter \an bjiinenlamlschc zakc-zi is
een adres verzonden door het hoofd
bestuur van de Nederkmdsch© Maat
schappij ter bevordering der Phar-
macie, waarin geklaagd wordt ov
een geweldig groot gut in den wand onvoldoende voorziening van- genoc,c.-
van het sclii.p zien, naar schatting middelen, als gevolg van den gebrek-
acht bii twintig voet groot. j kigen - fgostaakten aanvoer van
De mannen werden aan boord van grondstoffen en geneesmiddelen uit
een Engelseh marinevaartuig naar Duitsclüand of van overzee Van en
Svros, een klein eilandje in den ke]e j., ,- geneesmiddoiéu is do voor-
STÏPS «vdéndS'iiK
behandeld werden. Later zetten zij *an ^de^ .s de voorraad g«i nig,
hunn" reis «an boord van een ander dal dtM dikwijls tegen dm lo tol 50-
hospi'aalschip voort, i voudigen prijs worden verhandeld.
„Ik kan persoonlijk verzekeren Volgens schrijven van de N.O.Ï. aan
gfc.egenheid, dat dit lichaam hare
bemiddeling kan verleenen voor den
invoer van dit geneesmiddel. Hei
hoofdbestuur roept de hulp van den
minister in, om iu dezen noodtoestand
zooveel mogelijk verbetering te bren
gen.
HET KAMERLID VAN NISPEN
TOT SEVEN ADR. Naar dc Tolegr.
met leedwezen verneemt, is het lid
der Tweede Kamer voor Rheden, do
lieer jhr. nir. J. W. J. C. M. van Nis-
pen tot Sevanaer, noo[<i-rodacteur van
„De R^eidentiebode", ernstig onge-
steid^-riij is dezer dagen door ten be
roerte getroffen. Zijn loeetand wekt
groote bezorgdheid.
STAATSRAAD STRUYGKEN.
Naar de 'Iel. verneemt, is het lid van
den Raad van Stale, prof. mi'. A. A.
II. Struycken, <Lie onlangs een maag
operatie onderging. Vrijdag opnieuw
geopereerd -moeten worden. Er wus
een infectie hij die wondl gekomen. Zijn
toesiand is naar omstandigheden be
vredigend.
DE MOELLIJKHEDElN IN DE Sl-
G.VREN1 XDUSTRIK. In Het Volk
lezen we liet volgende; „Er is hier ie
lande een groote bestelling van sigu^
reu. voor het buitenland geplaatst.
M-enschen die op de hoogte kunnen
zijn, spreken van een order van mil-
lioenen stuks. Verschillende groote
fabrieken in óns land, die het al lec-
lijk slap hadden, werken nu weer
volop. Dit is o.a. het geval met do
firma Otto Roelofs to Amsterdam en
eenige fabrieken te Eindlioven. Som
mige kranten melden, dat de bestel
de s.garen voor Duiischland zijn be
stemd. Naar wij uit betrouwbare
bron vernemen, is dit minder juiist.
Men heeft hier te doen met een order
uit Engeland en de „rookertjes" zou
den bestemd zijn voor het Engelscho
leger.
Er zijn in liet laml een 600 agaren-
makers geheel werkloos, terwijl zeer
velen „op taak zijn gesteld. Samen
moei men op een werkloosheid
totaal 1000 volle arbeidskrachten re
kenen.
OVERSTROOMINGEN IN LIM
BURG. Het ziet er in Limburg,
vooral mi Zuid-Limburg, allerbedroe
vendst uit. lil tal van stcdeu en dor
pen ziet men zoover het oog reikt,
niets dan overstroomde weiden en
velden. Deze overstroomingen vmden
goeddeels hun oorzaak in het buiten
de oevers treden van Maas en Geul.
Bij een waterstand van 4.01 M., dat
ie 46.02 pl.ru. N.A.P., stonden welo.-a
verschillende toegangswegen naar
Maastricht blank.
Het gehucht Heugem, en een ge
deelte van Heer vooral, hadden onder
den watervloed te lijdlen lieugom
staat geheel onder, terwijl op den
Meereêenerweg bij dc brug te Lnnmel
3ó c.M. water stond. Hel stadspark te
Maastricht staat gedeeltelijk ondei
De bewoners van Wijk (Maastricht)
hebben allen zonder uitzondering de
kelders onder water staau, op som
mige plaatsen zelfs tot een hoogte
van circa 1 M. Dit is ook het geval in
het aangrenzende St. Picter, alsmede
in het z.g.n. Villapark.
Zoo is liet niet alleen Maastricht,
doch m alle plaatsen langs de Maas
en Geul gelegen. Ook te Venlo heeft
de Maas aan de bewoners van hui
zen in de op de Maaskade uitioopen-
de straten veel last veroorzaakt. Er
is daar bijna geen huis, of het water
staat cr op eenige hoogte in.
In dc buurt van Echt is de Oude
Maas schrikbarend gewassen. -
Onafzienbare oppervlakten slaan
blank. Olté en Laak en Steyensween
staan grootendeels onder. Vooral het
z.g.n. eilaud in laatstgenoemd dorp
geeft een verschrikkelijk aanzien.
Slechts per kar is verplaatsing moge
lijk. Niet het minst heeft Valkenburg
geleden, niet van het Maaswater,
maar van dat van do Geul. Alle beem
den staan er blank. Zelfs in het dorp
zelf stroomde het water door de
straten en binnen do huizen, tot zelfs
in de kerk. De verwoede stroom ont
zag niets iu zijn loopbruggetjes
werden meegenomen, muren omver
geworpen.
Hoe uuog het water rerikte, blijkt
wel daaruit dat de paarden tot aan
de borst iu het water stonden. Veel
schade is aangericht. De muur langs
de Geul is op verschillende plaatsen
weggespoeld, de tuinmuur langs het
Klooster is grootendeelé .weggeslagen
er zijn elders nog gaten in muren
geslagen van wel drie meter lengte
en diepte. Hoe sterk de strooming
was, bleek wel daaruit dat een
ziek-autoiuuat als een voer van zijn
plaats word opgenomen eu een heel
eind werd meegenomen. Ook verder
opwaarts zooals hv. in Simpeiveld en
Wylre staat het water in de straten.
Zoo slaat bv. het stationsgebouw te
Simpeiveld in hot water.
HUURCOMMISSIEWET. Dooi
den heer Schaper zijn een drietal
amendementen ingediend .op de artt.
1 en 2 der Huurcommissiewet. De be
doeling ei van is deels de terugwer
kende kracht te verleggen tot 1 Ja
nuari 1915, dus naar een tijdstip in
de eerste maanden van den oorlog
deels, in verband hiermede, de bepa
lingen van het eerste ontwerp om
trent dc terugwerking te herstellen.
NATIONALE WONINGRAAD.
Tengevolge van de duurte der mate
rialen-prijzen wordt de woningbouw
ten zeerste belemmerd. Men beraamt
daarom middelen hem toch voort
gang te doen vinden. Hier en daar
wordt de meening uitgesproken, dat
het goed zou zijn, als van de strenge
i eischen der bouwverordeningen af-
geweken werd. Deze meening vindt
j men o. a. belichaamd in een voorstel
I van D. en W. der gemeente Zeist, oin
ue bouwverordening zoo te wijzigen,
dat B. en W. van allerlei belangrijke
I bepalingen, o. a. omtrent oppervlak-
te en hoogte der vertrekken, onthef-
fing kunnen verleenen aan veroeni-
gingon. vennootschappen of stichtin-
- uitsluitend in het belang van de
verbetering der volkshuisvesting
werkzaam en aan de gemeente, voor
1 zoover het betreft het bouwen van
In een adres aan den gemeenteraad
heeft de Nationale Woningraad op
het bedenkelijke van dit voorstel ge
wezen. Wil dc woningbouw worden
bevorderd, zoo oordeelt dit lichaam,
dan dienen bijzondere bijdragen te
worden geschonken in de door de
bouwveieenigingen le betalen an
nuïteiten ter compenseering van de
hoogere bouwkosten, en wel door
het Rijk als crisisuitgave te dragen,
maar mag geenszins getornd worden
aan bepalingen, die gemuakt zijn
om de volksgezondheid te bevorde- j
ren, waardoor de slechte woning- i
toestanden en dan met overheids-1
sanctie zouden terugkeeren.
SMOKKELEN. Men schrijli uit
den Geld. Achterhoek Do kominiezen
tc Heurne (gem. Aalten) hebben in elf
dagen tijd 170 personen wegoiis po
ging tot verboden "uitvoer govérbaii- j
beeid. In dien tüd werd een hoeveel
heid van ruim 2300 pond aan aller-!
bande artikelen in besiag genomen. I
De mooiste vangst deden zo in den
laulsten nacht van het jaar, toen 30
zakken gevuld met zeep, bpek, vet
enz. werd buitgomaa-kt Do hoeveel
heid werd door een grooten troop
smokkelaars uit Zelhem, Doetinehem,
Baanderen, Dieren en nog verder ge-
logen plaatsen aangevoerd. Een 2^-
tal hunner werd gearresteerd, onder
wie een man uit Heerlen, die uit het
in staat van beleg verkeerend gebied
van Noord-Brabant en Limburg ver
wijderd werd.
Ook in AnUen lieten dc kommiezen
zich niet onbetuigd. In een paar da
gen tijd-s hadden zo -SO berocpssinok-
kolaars te pn-kken, die 1020 pond smok
kelwaar, waaronder 80 pond sajet, bij
zicii hadden. Tot de aangehoudenen
behoorde iemand uit Vanseeveld, die
vroeger grenswacht-soldaat te Aalten
was en de juiste paden goed kende.
Onder Voorst (gom. Gondringen)
wilden 25 smokkelaars een partij van
8000 pond zeep, vet, spek, 4 balen kof-
fieboonen enz. over de grens bren-'en,
doch de kommiezen waren hun voor.
DeiTzelfden dag werd oen andere ben
de van smokkelaars in dezelfde buurt
verrast, met bet gevolg, dat circa 500
pond smokkelwaar word buit ge
maakt,
In de buurt van Terborg ging hetj
den smokkelaars ook niet naar den
vleeze. Een heele bende werd daar ge-'
p3kt met 700 pond sm'okkelwaar.
Door de kommiezen te .-Umbo is bij
den winkelier L. Ruigeis op het Slui-
lersveld aldaar 350 K.G. peper in be
slag genomen, uie oncier iioui ve:i>or-
geu en voor uitvoer bestemd wac.
Êtiü eigenuardig staaltje van uruta-
lifeit in de omokKeloarswcreld komt
voor in „Do Post" van 29 December.
Daarin is opgenomen een advertentie
van dezen inliouü
„ANTOON bGJiVETMAN
Al mijn begunstigers Gelukkig Nieuw
jaar. Dittam.'
Do oniogcwijue veronderstelt dat de
inzender iemand met twee namen is
of oen naam der echigenoote rns toe-1
voeging gebruikt. Dat gebeurt wei'
nieer. In bei onderhavige geval eehter
boeit A, Som te Diüam zich bij zijn
begunstigers, in cttsu smokkelaars en
wat daarmede annex ts, aangediend
uls „de man van het vet", bij verkor
ting .„vetman Bij informatie bleek,
dat zich te Didam eenige geiortuneer-
dt particulieren mei winkeliers ge-
conibineeid benben om part en ten
uitvoer ve: boden goederen op te slaan
en vervolgens troepen smokkelaars
aan te werven, die zonder financieel©
ri-oico den boel de grens over moesten
brengen. Tot nadere inlichting diene
nog, dat in den voiksmoud aan ae
grens leveranciers van smokkelwaren
worden aangeduid als „sajetvrouw",
„zeejMiian„vetman" enz.
Nabij de Achelsche ivluts, onder
Valkenswaard, is het gedeeltelijk ver-
kooide lijk van een jongen man, W.
van Asten, aan den eiectnsdieu draad
gevonden. De Duitsche grenswacht
gai het lijk aan de Nederiundscha
grensbezetting over. Vermoedelijk was
Ue getroffene op den smokkelhan
del uit.
VARKENS VEEESCH-EXPORT.
Uit s-Gravenimge wordt aan de „Te
legraaf" gemeld In overleg met het
Landbouw-Exportbureau ts een re-
geling getroffen voor den uitvoer
van yarkensvleesch, die in hoofdzaak I
overeenkomt met die voor verschil- j
lende andere producten. De gewone
exporteurs en een aantal worstfabri- j
kanten, die in verband met den ver-
boden uitvoer ven worst onder deze
regeling gebiacht zijn, hebben den
export in handen. Zii dienen er ech
ter zorg voor te di agen, dat tegen
100 K.G. versch varkensvleesch naar
Duitschiand 80 K.G. bacon naar En
gel aud wordt uitgevoerd, terwijl bei
de landen evenveel gezouten vleescli
moeten ontvangen. Verder moet 65
pCt. van liet exportgcdeelte gezouten
ter beschikking van de binnenland-
sche distributie worden gesteld. Het
bericht van de „Vee- en Vleeschhan-
dci", weik blad meldde, dal alleen
scnouders en hummen gezouten ter
beschikking dienen te worden gesteld
is niet juist. Deze regeling is inge
gaan bij den aanvang van de uitvoer-
periode December, die 23 Januari
eindigt.
VROUWENGEVANGENIS EN
VROUWENARBEID. Een commis
si© benoemd door het Hoofdbestuur
van het Nederlaudech Genootschap lot
zedelijk© verbetering van gevangenen,
heeft m 1915 een rapport uitgebracht
over den „Arbeid dev Vrouw in de ge
vangenis' Volgens hei oordeel der
commissie kon een goede regeling van
acüeven en nuttigen arbeid verkregen
worden door vereen ïging van alle
vrouwelijke veroordeelden in één der
bestaande gevangenissen. Om op ver
wezenlijking van de wenschen van het
rapport aan tc dringen heeft, naar het
Gonootscliapsblad meldt, een deputa
tie uit de rapportsommissie een au
diëntie bij den Minister van Jus'ite
gevraagd en verkregen. De resultaten
van het bezoek waren zeer bevredi
gend, want op meer punten werd in
stemming en zelfs voorioopig© toezeg
ging van Zijne Exce rentte vc-;kregen.
Pers-Overzicht
gevu!g zijn van dc voo:
ïind-er
di«
Maar
i land
koeren,
toch niet
kan tcgeiii
nog kapite
van 125 miltióch ruim te doen siag«u
en dan vinden wij het met !x«»n.-di-
gend, dat het eigenlijk maar wenig
hooft gescheeld of de minister had zijn
toevlucht tot dwang moeten nemen.
Er is pon troost over een paar maan
den zal allicht een vierde Iceiwng noo-
dig zijn. En dan hebben zij, die nu
achterhielen of aarzelden, gelegenheid
te toonen dat zij het zoo kwaad niet
bedoelden.
Koloniën
ONLUSTEN IN TAPANOELI.
(Officieel). In Pakat, onderafdceling
Baroes (Residentie Tapanoeli) zijn
onlusten uitgebroken, waarschijnlijk
als gevolg van de Parhoedamdainbe-
weging en de onvoldoende beveili
ging van ons gezag. De civiel gezag
hebber Muller is vermoord, naar het
schijnt toen bii zich inet een klein
geleide naar liet bedehuis van de
Parhocdanidam begaf. Twee aanval
lers werden gedood. Het verzet
schijnt van geheel plaalselijken aard
tc~ zijn. Militairen zijn cr heen ge
zonden.
Hierbij wordt aangeteekeud, dat
van het bestaan van de hierbedoclde
beweging, die van godsdienslig-.poli-
tieken aard schijnt te zijn, voor liet
eerst melding is gemaakt in een on
langs ontvangen verslag over den
polilieken toestand in de reiydentie
Tapanoeli in «e maand Augustus
van liet vorige jaar.
INDIë WEERBAAR. Aan „De
TeJegraal" werd d d. 3 dez©r ui' Ba
tavia het voegend© bericht: „De de
putatie voor „luuiü We-erbaar" be
staande uit vier Javanen, een Mena-
donops, kapitein Rihefnrev en eten lei-
dei', don beor Van Hinloopen Labbc-r-
ton, vertrok heden per stoomschip
.^inodre' naar Nederland. Door de
groote kosten, verbonden aan net mee
nemen van den hoor Labbenoa, was
hei financieel onmogelijk ook tuitiui-
ïicczon in de deputauc op ie nemen.
D© te Batavia wonende Arnbointezon
hebben daaiorn m een daartoe beleg
de vergadering besloten, zich gen eel
terug te trekken tut de lnoië-Üeer
baar-VereeiKgmg. Tevens weid net
voigonüe teiegram aan 11. M. ue ivo-
ningi'ii gezonden „Nu m de üeputa
tic gveen Amboiueeizeii zijn opgenomen,
door net volk speciaal aangewezen, io
liet Amboineeöcne volle >en zeerste te
leurgesteld. Gei colkond de nooldlc'
ding."
DE OPSTAND OP FLORES. Lit
Weltevreden wordt aan de ïeiegraaf
geseind; De assistent-resident \an
Fiores seint dat Utans ook de laatst©
leider der oproerige benden in Noord
Endes gevangengenomen is, net
kamponghoofd \W.Ocupi. Ruuja-Da-
sas, de leider der oproerlingen iu
Noo>rd-Tanah heeft zich 18 Novem
ber overgegeven, kort nadat de be
volking van 9 kampongs zich hadden
onderworpen. Hierdoor is dc gan
se lie streek tot onderwerping ge
bracht, benalve de kampongs a -
toeapi, hodjara en een paar ande
ren. Geb.eken is, dat de opaiand een
ernstiger karak.er had dan aanvan
kelijk toegegeven werd. Dc streek .n
Zuid-ranuh wordt nog onveilig ge
maakt door Sikoesoe, die naar allo
waarschijnlijkheid den brand siicbtt©
ln ei© bivak bij kampong Nangboeu.
Sikoesoe en zijn bondgenooten ont
snapten in de verwarring. Luitenant
Do Vries en zijn mannen vermeester
den d© kampong 'I'era. Het kampong
hoofd werd gedood. De onzen namen
TSgaltimoe, oom van N'ipadoh, go
vangen.
Gemengd Nieuws
EEN TERUGGEVONDEN KLEI
NOOD. Bij gelegenheid van dc kro
ning van koning Karei van Hongarijo
was een der steen en der St. StejMians-
kroon, eeu kostbare topaas, loeg©^
gaan en zoek geraakt. Naar de Budu-
pe^ter „Esti Ujszag mcdedeeit, is do
topaas in de St. Mathiaflkerk, waar de
kroning plaats had, teruggevonden.
Het bericht werd met greote vreugde
begroet, daar het verdwijnen van den
koet ba ren steen grooten schrik W>we»-g
gebracht had.
MISDADEN IN DUITSCHLAND.
Zooals men zich zal herinneren,
werd kort geleden do koopman Ha
verkamp voor het afsluiten van i> n
handclscontract naar Keulen gelokt
en daar met zijn 12-jarig zoontje ver
moord. De groote som geld», die liij
bij zich had, werd geroofd. Vei .'eden
Donderdag gaf een vreemde heer op
het station té Bonn een brief aan ©en
besteller :ter bezorging aan den
derhandelaar Hiteer. Tevens vertel
de hij aan den besteller, dat, als
deze goedkoop boter ©n spek wi-de
hebben, hij Zaterdag maar te Gre-
venbroich moest komen, waar de
heor hem aan het station zou op
wachten. Dc besteller ging er heen,
maar is niet teruggekeerd. De ieder-
lumdelaar was eveneens in het aan
bod om leer t© koopen getreden en
had zich met een aanzien ijk bedrag
derwaarts begeven, maar is evenmin
teruggekomen. Men brengt nu. iez©
verschillend© gevallen met elkaar in
verband cn vreest voor nieuwe mis
daden. Het onderzoek der politie
heeft nog niets opgeleverd.
Uit de Omstreken
SCHOTEN. Een j u b i I e u in.
Iu het begin van Februari a.8. zai_
het 25 jaar geleden zijn dat dc h&er
Rija, hoofd dor O. L. s-Uool B, In cte
Socuaustraal alhier, ale zoodanig in
dienal kwam in deze gemeente. Het
zaj den- jubilaris zeker niet aan be
langstelling ontbreken.
DE LEEN ING. De Telegraaf SPAARNDAM. Herhaaldelijk be-
schrijftD© derde oorlogsloening is gin-t het stoomgemaal alhier op Za-
ir,et eanbcdiag van 15 miklioen gulden lc werkon zonder Zondags te
hBVn°?dt eloppo.i. l.rt ooe op de Zrada-
schitterend het mei. Bij de eer.--"
ieening werd 275 millioen gov raai
Er werden ©r 410 gebod -n. De tweede
i wilde 125 mdlioen hebben men
.-•rilreef voor 185 in. M&ar neen, bii de
derde, bloe-f dc ineclirijv.-iig bij *140
etaan. Nu zal dit gedeeltelijk wel een
ware h
logheemrn
hier
litzo
dat het
schap van Rijnland
dering bracht cn nlj
door-
ng Zo,
