NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. - Opgericht 1883.
„üp (ie nou.
34e Jaargang Nc. 1C30®
Verschijnt dagelijks, behalvs op Zon- en Fesstdagen.
WOEHSDAG 17 JANUARI 1957
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN ^^5. ADVERTENT1ËN:
PER DRIE MAANDEN: Van 15 regels 75 Cts.; iedere regel meer 15 Cis. Buiten het Arrondissement
VoorHaaitem en de dorpen in den omtrek .aareen Agen, gevestigd is HM'",n 30
(kom der gemeente) j Achtstuivers-advertentiën van Vraag en Aanbod, van 1—5 regels 40 Cts. per plaat-
Franco per post door Ne er anc sing, elke regel meer 10 Cts. contant. Buiten het Arrondissement dubbele prijs.
Afzonderlijke nummers„0.15 mL,*--
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.45 Ifegj V Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
n de omstreken en franco per post 0.525 V Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Tel. 3082. é&ise Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 76-78, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De Verzekering der (per week) gcabor.neerden wordt gewaarborgd door „The Ocean" Rokin 151, Amsterdam.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
DONDERDAG 18 JANUARI.
Bioscoopvoorstellingen; Cineana-Pa
lace, Gr. Houtstraat. B:osc. Theater,
Gr. Markt. Apollo-Thcatcr, Bartel jo-
risstraat Centi. Biosc. Theater, Kt.
Houtstraat 77—79.
Niet overdrijven.
In den Raad :a sprake geweest van
ondervoeding tbij schoolkinderen,
maar de schoolarts heeft die nergens
gevonden.
De Commissie voor spijsuitdeeling
in de Jacobstraat heeft veel minder
uit te doelen, dan \ei loden jaar.
Kindervoeding kijjgt geringer bo-
aoek, dan in den afgeloopen winter.
En de Commissie voor brood en
kotfio heeft haar werk vier dagen ge
staakt wegens te weinig belangstel
ling. „O, ei was zoo weinig belang-
stelling", zei een van de Commissie
leden, dien we er n: ar vroegen.
Als er ondervoede kinderen w a-
r e n, dan zou dit alles toch toch niet
mogelijk wezen, dan het stroo
men naar de spijsuitdeeling, naar
kindervoeding en naar brood en
koffie.
De toestand in Nederland en in
Haarlem is niet gemakkelijk. Maar
ive moeten hem niet erger maken, dan
hij is. En ondervoeding (het blijkt
uit ,de bovenstaande vier bewijzen)
is er in Haarlem niet!
IL
Overtredingch-op-wacht wordc-n al
tijd zwaai- gestraft, en dat is to be
grijpen, ómdat in oorlogstijd de taak
vuu den schildwaclit wel de meest
onafhankelijke en verantwoorde! ijk-
slc functie is, die aan den gewonen
soldaat wordt opgedragen, 't Ongeluk
wil nu juist, dal ie op wacht er zoo'n
hiizonderen lust in krijgt om tegen
reglementen te zondigen. De dood-
serie. eindelooze uren op post, dc
daarop-volgende uren lange vei ve
lum in hel wachtlokaalze zijn
moeilijk uit te houden. Hoe vaak is
ui niet iemand van z'n post gekuierd,
even naar de kameraden in t wacht
lokaal gegaan eii hu zn terugkeer op
een surveiliëei-enden luitenant ge
stuit? Hoeveel zijn-d'r al niet go-
snapt omdat de slaap hen op post
overmand had En net is vaak zoo
moeilijk om wakker tc blijven 1 lk
heb zelf wei eens op post gestuan op
een binnenplaats, van twee tot vier
uur 8 nachts in een fel-kouden wind,
die evenwel nog niet voldoende fel
en koud was om me wakker te hou
den. 'k Ging tegdn een muur leunen,
en dommelde stu&nde in,"werd met
een schrik weer wakker en begon
toen maar weer haastig op-en-neer tc
loopen, om wakker ie blijven
Ilct i moeilijk, en 'k heb oprecht
medegevoel gehadmet een kame
raad, die tot ccn weck kwartier arrest
werd veroordeeld omdat-ie omstreeks
middernacht op-post stondte zin
gen
De plichten van hel schoonhouden
van kleeding cu uitrusting, van het
bijtijds-opstaan, bijtijds-binnenkomen
en present zijn bii alle appèls, leveren
overigens de meeste rapportjes op.
En dan heb jc nog „de aankleve"
van die algemeen© verplichtingen.
Jc overjas ligt niet opgevouwen op
dc plank.
D'r staan ecu pa.r opgepoetste
schoenen onder je krib.
Je levert ongepoetste schoenen in
Voor reparatie.
Bii de inspectie vertoon je onge
nummerde kicedingstukken.
Jo hebt buitenmodel-schouder
bedekkingen, -knoopen, -kragen,
-borstzakken of andere extravagances
ann jc dienstklecding luien maken...
Enfin, zoo ga je maar door. Over
treding en nóg eens overtreding Nu
is tijdens de mobilisatie en dut
vooral ten aanzien van de oudere
manschappen de straf-scherptc
vrij aanzienlijk verminderd. Eu bo
vendien heii je menschen, die onder
een gelukkig militair gesternte ge
boren zijn en die. met een dosis in
nemende vrijmoedigheid gewapend,
rapportje op rapportje ontloopen. ik
heb een kameraad gehad in m'n
re«mten-tijd, die iederen Zaterdag
inspectie maakte niet kleedingstuk-
ken en wapens van een ander. Z'n
buurman was namelijk een Israëliet,
die op Zaterdag natuurlijk vrij-van-
dienst was. Uit angst voor een rap
portje zorgde-n-ie altijd, z'n boel nct-
- jes in orde tc hebben, en daar profi
teerde zijn dankbare buurman van,
die'altijd de best-uitziende uitrus
tingsstukken van den ander uitkoos
en er gloiieuse inspecties mee be
leefde. 's Mans standvastig geluk
wilde, dat de inspeeteerende officier
bii hém juist nooit naar de num
mers keelt, die 'm onmiddellijk ver
raden zouden hebben.
Dezelfde wapenbroeder in de
„Militaire ervaringen eens bigs" heb
ik 'm wel eens aangeduid als ,,de
beursman" kwam eens op 'n goe
den avond vrij zwaar „angeheitèrt"
binnen, en in dien toestand kreeg hij
den zonderlingen inval, om zich
...ou zaal" nog een beetje in het voet
ballen te gaan oefenen, 't Was óver
twaalven, en de meeste krijgers slie
pen al den slaap des rechtvaardigen
landsverdedigers, maar dat gold niet
als bezwaar. Onze edele vriend
schommelde den sectie-voetbal op,
werkte zich met moeite op dc
schragen-tafel en begon met ver
vaarlijken aanloop „een penalty 'e
nemen". Een andere ridder, die vol
komen boven z'n bier was, had-ie
aangewezen om den bal telkens weer
terug te brengen, 't Lukte prachtig
penalty op penalty trof doei, soldaat
na soldaat werd op onwenschetijke
wijze uit zn eersteu slaap gewekt.
Zeg, denk nou om den sergeant-van-
de-week 1 schreeuwde dr al een,
want deze autoriteit sliep vlak naast
de charubrée, en 't werd een bèlsch
spektakel Onze kameraad stoorde
zich aan niets, en retireerde pas toen
een twintigtal penalties succes gehad
hadden en het aantal op hein afge
vuurde projectielen steeds toenam.
Toen heesch zich de dronken ballcn-
raper; op de tafel, trapteen trof
den sergeant-van-de-week, die net.
binnenkwam in een verschrikkelijk
humeur en een zeer incompleet te
nue. Ou de bon en de eigen
lijke aanstichter van het wreed be
drijf lieo weer vrij. Die stond im
mers net „zich kalm uit te kleeden
Kort daarna kwam er een nieuwe
lichting op. Jonge jongens, echte
biggeu, „groen'als gras "en natuur
lijk ir, hun eerste dienst-dagen dóods-
bang voor de beruchte bon. Onze
j beursman wierp zich dadelijk op tot
i hun voorlichter en leidsman in het
gevaarlijke probleem. Hij glom van
pret, en z'n dagelijksche euveldaden
waren niet te tellen. Den eersten den
besten dag, toen „de nieuwe biggen"
nog in burgerkleeding rondliepen,
begon het al. De beursman had nel
wacht, en stond als schiltlw&chl
■„post voor T geweer" (d. wz. bij
de ingangspoort) toen de lugger, na
het middag-appèl weggingen. Den
eersten den beste hield-ie aan en
bulderde 'm toe met 'n intonatie, die
ie van een zeer-„schncidigen" offi
cier had afgehoord Hei daar
kom jij 'es hier 1 kun jij niet
groeten
De nieuweling schrok hevig, na
derde bevend.
Kun in riet groeten 7 vraag
ik
Jawel, mencci'
Doe 't dan, als de hlI
De nieuweling bracht •onbeholpen
z'n hand aan z'n burgerpet.
Zóo en wat zit er in
dat taschje Muak dat 'es open
De big, ontzet, opende haastig z'n
citybag en de schildwacht graaide ln
den rommel die d'r in zat.
Wat is dat een stuk kuch?
dat zijn rijksgóederen! die mag
jij niet meenemen wéét je dai
niet lk heb lust om jou te rap
portieren Hoe héét jij
Het slachtoffer, rillend, prevelde
z'n naam.
Zoo 'k zal er eens over dén
ken En nou breng je dien kuch
dadelijk teriïg begrepen --
Dc nieuweling sjokte moedeloos tc
rug naai' de cbambrée, maar hij
l werd nog eens teruggeroepen.
Ben jii dól als ik zeg da
delijk dan betcekent dat lóop-
pas snap jii dat
En toen ging de big in don
looppas. Toen-ic later begreep, dat
I een schildwacht z'n meerdere vol-
sirekt niet was, en dat je in burger-
i kleeding geer. militairen groet kunt
brengen, znl-ie zich wel lichtelijk gc-
schaamd hebben over :t geval
t Verhaal ging natuurlijk als een
j loopend vuurtje door onze com-
j pagnie, en bad buitengewoon suc-
I ces.
Den volgenden middag-al benutte
i onze vriend weer 'n pracht-gelegen-
I heid. Daar zng-ie d'r twee aankomen
met een volle, dampende etens-
gamelle. dte ze lusschen zich in
droegen.
Hoor 'es. zei onze kameraad
als een luitenant jullie zoo ziet, ben
Je d'r gloeiend bij. Zet dat ding 'es
neer Zóo en nou doe je maar
'es wat ilc zeg. Jij daar jij gaat
rechts vooraan loopen en houdt het
hengsel in jc linkerhand en Jij
links achteraan, en 't hengsel in je
rechterhandEn nou in den pas
loopen Zie je, da's nou modél en
in dienst doe je Alles model
En daar gingen di sukkels, en hun
„lastgever' sloeg dubbel van het
lachen bii do vertooning, evenals
twee sergeants, die mede van dc
.scène genoten hadden
Zóóveel uitwerking kan het dreige
ment „de bon 1" hebben. Als je d'r
maar een paar extra-domme recrutcn
voor bii de hand hebtIk moet er ten
aanzien van den bewusten kameraad
nog bijvoegen, dat hij cr zelfs in
slaagde een big wijs te maken, „dat
je d'r bii was als-ie zoo'n ontevreden
gezicht bleef trokkenomdat ln
het Reglement op de Krijgstucht
staat, dat de soldaat zijn taak met
opgewektheid moet vervullen
Stadsnieuws
Muziek.
Liederenavond v
Sophie Wise!
met medewerk
van Louie Schn'
Ier.
t z-
Van een volkomen zuiver muzikaal
standpunt bezien ie de vraag gorech
tigd, of, en in hoeverre het gezongen
woord zijn ongunstige® invloed >p
den klank der muziek doet geiden.
1 ranters, do woorden en woordgroep^e-
ringen die in de dichtkunst sc.ioon
zijn, zijn voor den zan g lang niet a 1-
tijd geschikt. Het streven van den
dichter beperkt zich tot liet geven van
sclioone gedachten in rhytmlschen
gang en in dichterlijk© ;aa:. Die go-
dachten ons te doen gevoelen ligt soms
nog eer in het bereik-van den zanger
dan van den declamator, dat hangt
geheel van den aard der liederen af,
doch daarmede verwijdert dc zanger
zich van hel uitsluitend muzikaal
standpunt en betreedt dut des dich
ters. Hot „bol canto", de oude lia-
Jdaansohe zangmothode, kende d-c sa
menwerking van dicht- en zangkunst
nauwelijks, alles was gebaseerd op
ec hoon heul van klank, de voor den
zang minder geschikte woorden wer
den gemeden, terwijl woorden met
vele vocalen (vooral mei a en o; moes
ten dienen voor lang© toongroepen.
Die woonden werden vaak meerdere
raaien herhaald, ,a zelfs op een en
kele vocaal, wdarop een lettergreep
emdigde, werden lange zangpassages
uitgevoerd. Moeten wij ons beklagen
dai wij dit zuiver muzikaal standpunt
hebben verlaten?' Zeer zeker neon,
want geen sohrioner vereen.ging ,an
twee kunsten is denkbaar dan die der
muziolc en der dichtkunst. Zij beiden
vormen, ovenals twee menschen in
oen gelukkig huwelijk, oen eenheid,
doch ook een oven-wichtigheid. Die
te bewaren eischt van den zanger de
grootste zorg, en daarmee zijp de
„sthmnlose banger met hun dictie
ais ook 't bet canto veroordce.d. Bij
de beoordeoling nu van mejuffrouw
Wisehus, (he zich gisterenavond als
zangeres deed hooren, moet voorop
worden gesteld, dat zij het even-wion-
tigo in hetgeen de tekst en de muziek
van haar voordracht verlangt, heeft
weten te bewaren. Noch een naar vo
ren tredende dicte, noch oen louteie
zangtoon w-aumUij hei woord als quun
tilé nëgiligoable beschouwd wordt,
ontsierde naar kunst. Doch van een
zangeres die bijna den geheolen avond
onze aandacht vraagt, kan meer ver
laagd worden. Dal meerdere ontbrak
giooiemkv.s, want hoewefl mejuffrouw
Wiselius over een flink© stem be-
schikt, vaak klinkt zo voorai m de
i Itoogere tonen hard, terwijl de lagere
tuiten geen draagkracht hebben, t
waren vaaVt lonen zonder „slank"
En wat tic nuanceering betreft, bij
na onafgebroken wisselde het dubbel
piano met het dubbel forto elkander
j af. Een zekero eenvormigheid m dc
i voordracht was mede 't gevolg daar-
1 van, de fijne nuancen die vooral de
j liederen van Wolf en Brahins zoo zeer
j behoeven, kwamen niet tot hun recht,
i "i Best bevielen ons d/e Engelsohe tie-
deren van Amy Woodforde Einden en
Löhsr, als ook de schoon© bedoren
Claghen en Zwaluwen, van Schnitz-
Ier. Uit de wijze waarop mejuffrouw
1 Wfeedius doze Liederen zong, bleek
I duidelijk dat zoo zij die leederen voor
haar openlijke voordrachten kiest, die
I in 1 karakter barer stem liggen, zij
overal groote waardeoring zal vln-
i den. Aan temperament ontbreekt net
haar zeker met.
Wat den heer Schnntzler betreft,
zijn begeleiding was, hoewel kleurrijk
en muzikaal, zooals wij dat trouwens
van hem gewend zijn, dozen avond
door con te groote kracMaanjwending
niet altijd in overeenstemming mot
den zang. Mon kan zich mis begeleider
op verschillend etandipuut stellen,
uien kan naar eigen inzicht de bedoe
lingen van den componist trachten te
vertolken en daardoor minder reke
ning houden met de opvatting o>e de
solist van 't werk hoeft, men kan ook
als ondergeschikte de gedweeë oege-
leider rijn, die geen eigoai meening
beeft, maar zich slechte inclu naar I
zijn metgezel. De heer SchnitzJer e te:-
de zich moor op 't eerste etandpunt,
maar dan bevreemd-, mij zijn opvat
ting vooral van „Meerfahrt" san
Brahmsde milde en zachte stemming
van dat lied was al heel ver tc zooken.
ALs solfet trad de heer Schnitzler op
in een eigen compositie, een Menuet
humor esq ue, een mooi kttakoud werk
je, en In de fantasie in C-moll van
Mozart, 't Spijt mij te moeten zoggen
dat voordracht noch techrriek mij eek'
maar ©enigszins hebben bevredigd.
Deze bijna in orgelstijl breed c-pge-
ze'.te compositie verlangt een strenge
rhytiniek, gejaagde rubatos bederven
de -gehcole voordracht. Was de heer
Schnitzler ntiuder goed gedisponeerd?
Wij moeten da', wal aannemen, want
wij weten we.k een goed pianist de
heer Schnitzler is.
G. A. M1CHELSRN.
TUINBOUW EN PLANTKUNDE.
De afdeeltng Haarlem en Omstreken
van de Nederlandsche Maatschappij
voor Tuinbouw en Plantkunde ver
gaderde Dinsdagavond in dc achter
zaal van café Brinkmaan onder
voorzitterschap van den heer Van
Nederhasseit. In zijn openingsrede
deelde spreker mede, dat dc afdee-
iiiig nog steeds bezig is grond te zoe
ken voor het inrichten van volks
tuinen. Wel heeft men enkele stuk
ben grond in optie, doch guarne had
men stukken grond dichter bij de
stad. Verder wenschte spreker alle
aanwezigen geiuk met het nieuwe
jaar en hoopte, dat de afdeeling, wier
ledental in 391*5 met twee was afge
nomen. in 1917 flink zou toenemen.
Medegedeeld werd dat op de onder
linge tentoonstellingen iu 1916 door
dc volgende firma's het achter haar
namen vermelde aantal punten werd
behaalu J. Schuit, tc Bcmiebroek,
11. Carlec. te Heemstede, Üd A.
Koper, te Bermebroek, 35: Firma Van
Cruyringen, te Haarlem, 'ti J. H. A.
Gielen, te Haarlem, 5; J. Wallenburg,
te Bloemendaal, 14Ph. Deys, te
llaarleip, 4 C. van Blankenstein, te
Haarlem, 18 D. Smit, te Haarlem,
4, en J. Meerdink, te Oveiween, 8 pun
ten. Aan elk dezer firma's zal naar
gelang van liet aantal behaalde pun
ten een bedrag in geld worden uitge
keerd.
civolggus hield de heer J. K.
Bu«de. horuilanus te Utrecht, een
voor ue leden hoogst belangrijke te
ring over „Kamerplanten welke
voordracht met*een aantal fraaie
kamerplanten werd toegelicht-
feu slotte had nog een onderlinge
tentoonstelling plaats, waarbij de
StadsKweekerij een dankbetuiging
kreeg voor haar inzending kamer
planten, en aan de firma Van Cruy-
niJigen, alhier, voor een inzending
kamerplanten 5 punten werden toe
gekend.
GRATIS BROOD EN KOFFIE.
Aan de undeoting werd lieden deelge
nomen door 38i kinderen en 48 vol-
vvassonen.
ingekomen giftenhij A. v. d.
Vaart, Groo'.e lioutsT '.a: 18rood J.
M. H. 1.—
BOTSING. Dinsdagmiddag is in
de Grooio Houtstraat oen melkwagen,
dooidai het paard ervan was op hoi
geslugcn, m botsmg genomen mei. con
lu.mwagon van de N. Z. 11. X. M. Van
den den melkwagen js uaurhij de as
van een der wielen gebroken. Het
tramverkeer had geen vertraging.
TREIN'DIEFSTAL. Uit oen zen
ding sigaren, verzonden van Valkons-
waard naar iiwerden bij aangifte
Iweo kfetje6 sigaren vermist.
DE TOONBANKLADE GELTCHT.
—Bij de politie isaangifa: gedaan, dat
hij een winkelierster in de Vatkosteeg
ui: een ongesloten toonbanklade een
bedrog van 8 ontvreemd is.
KINDERVOEDING. liet bestuur
van „Kindervoeding" verspreidt een
verzooa om c-in extra-gift ten behoeve
van tic: werk dei' vercendging. Dat
dit laatst© niet oniboteokenend is, blijkt
uit het prentje, dat hij hei in toeken-
biljet is govoegd. W© zien ©r op afge-
bee.d een honderdste gedeelte van het
aantal kinderen, dat bij .Kinder,oe-
ding een warm middagmaal komt
gei uruokeu. Aan een tafel z iUen vier
kleuters, iweo heoi kicciie en twee iets
grootore drie van hen zitten reeds
me', eon dampend hord voor zich, ter-!
wijl no. 4 verlengend blik', naar de'
vrouw, die hom een bord soep op-
schept, 't Is een prentje dat pakt, en
da: beter dan "een lang© circulaire zal1
vertellen, hoe nooddg het is, dat „Kin
dervoeding" van alle kanten wendt i
gesteund. Do duurte van de levens-
middelen heef. het bestuur tot Ovzwij
extra-oproep om steun genoodzaakt.
Moge het m zijn vertrouwen op den'
weldadSglicidsziii - van de Haarlem
mers neet beschaamd worden.
(Zie vervolg Stadsnieuws op pag. 2)
BLOEMENDAAL. Statuien.
Do St.-Ct. behelst de etaituten der
N. V. Blopmendaalsche en Oversesn-
sche apotheken,, D© Fouw en Veeuen-
bos. te Bioennendaai, Het kapitaal der
vonnooitschap bod raagt 32000, ver-
deefd in 32 aaudeelen, elk van 1000,
waarvan door de hoeren C. L. de
Fouw en J. G. Veenenbos elk ts deel
genomen voor 16 aandeden. Bij het
verlijden der akte van oprichting zijn
a.le aandeden volgesaori. Voor de
eerste maal zijn benoemd tot directeu
ren dc beeren C- L. dc Fouw eu J. G.
Veenenbos, beiden alhier, en tot com
missarissen de heeren H. W. Snel-
tjee, te Haarlem, en J. A. Veenenbos,
te Rotterdam.
Binnenland
bit ds Omstreken
IJMUTDEX. Deschutsluis.
Sfbld. no. 4 belielst d© wet van den
2den Januari 1917, to: onteigening
voor dc-n houw van een schutsluis
c.a. to IJ muiden.
SCHOTEN, Dat de widsoting van
bevolking mét Haarlem groot i% blijkt
uit do volgende opgave. In het vorig
jaar kwamen 1606 personen zich in dc
gemeente Schoten vestigen, terwijl
1567 werden afgeschreven voor ver
trek.
Mr. GOEMAN BORGESIUS. De
toestand blijft ongeveer dezelfde.
Thans ig mevrouw Borgesiüs, die j
reeds eenigen tijd ernstig ongesteld
was, overleden.
INLIJVING LICHTING 1917. In
de hierne genoemde tijdvakken zul
len van d.; militie-lichting 1917 wor
den ingelijft1. in het tijdvak van
1—5 Maant 1917a. de dicnsip.kbti-
gen, toegewezen aan de regimenten
vesting-artillerie en bestemd voor het
ecrat in te lijven gedeelte b. de dienst
plichtigen, toegewezen aan liet korps
panserfoi't-artiilerie c. de dienst
plichtigen, toegewezen "aan het korps
torpedisten d. de dienetplichtigen
toegewezen aan de cavalerie, die bo-|
stemd zijn hetzij om tc worden opgo-
leid tot officiers-paardenoppasser.
hetzij om bij het remoirtedepot te wor-
den belast met de paarden-, or zo rging
2. In het tijdvak van 12—16 Maart
1917 dc dienstplichtigen, toegewezen
aan het derde bataljon ven con der
regimenten grenadiers en jagers nf
van een der regimenten infanterie,
met uitzondering van hen, die ia het
bezit zijn van het in ar!. 70 der Mi'.i-
fcewet bedoelde bewiie van voorgooe-
fendheld. Deze laats ten zullen twee
maanden later worden ingelijfd. Voor
den verderen duur van de tegenwoor
dig© tijdsomstandigheden zal uitstel
ol verlenging van uitstel van eerste-
oefening slechts in zeer beperkte ma
te worden verleend en alleen om zeer
gewichtige studie- of andere dele
nen.
DE NEDERLANDSCHE AMBU
LANCE LN PARIJS. De Alg. Hbld. f
Parijscli© correspondent seint: Na- j
mens dc Franschc regeenng heeft i
Godard, onderstaatss-.-crclaris van
den geneeskundigen dienst een be-1
zoek gebracht aan hel Nederlands cue
hospitaal in den P:é Catelan. Nadat
hij do rieken had bezocht, hield hij
een toespraak, waarin hij hulde
bracht uan den geneebheor-itirecteur j
Biorens de Haan en hert geheel© per-1
sonoel van de ambulance voor do I
groote diensten aan de F rans oho ge
wonden bewezen. In rijn antwoord
deed dr. Bierens de Haan uitkomen.1
dat allen zeer gaam© hadden gear-1
beid voor het edele Frankrijk.
Do volgende onderscheidingen zijn
verleend, die van officier van het
Legioen van Eer aun dr. Bi er ene de
Haan, ridder van het Legioen van
Eer; de doktoren Van Leeuwen eu
Keukenschrijver, officiers d'fnstruc
tion publiquc de doctoren Schelk-
kens, Victor, Hannema, Koppeschaar
en do dames Ameshoff en Mildere, do
Médaille d'Honneur in verguld zil
ver aan Movr. Loeh Wichers, Offb
ciers d'Académi© de dames Sligtsn-
bree, Vfttor, de Médaille d'Honneur
in zilver aan dc verpleegsters"Den
Arend, Disper, Jacobson, Van der
Komp, Meyers, Minke, Obreen. Schip-
l>er, De Kempenaar Sluus, Leeuwen,
Middclstom, in brons de verpleeg-
stero Schutte, Das, Kiinkort, Boe-
schote, gezusters Thomson, Demen-
nint, Barriet, Van der Plaats, Nun-
hebel, JJo J^ntgen, Hoven Dutry van
Haaf ton, Van Tienhoven, l>e Groote,
Van den Orde), Vis, Dc Buy Wenni-
gor, Pimcniei, de verplogers Van
Dam en Byl.
DE HOLLANDIA-FABRIEK TE
AMSTERDAM.
Oiider den rook der lioofdstad, aan
•;de overzijde van het IJ, is kort ge-
leden een grcot gebouw verrezen, de
Hollandia-labriek der Mij. tot Ez
ploitatie van den Goederenhandel,
voorheer» onder de firma L. A. en
F. L. Kattenburg Co. Eén inrich
ting, die in Nederland tcnig is en
waarvan wij in het buitenland
slechts weinige zullen vinden, een
schoono aanwinst voor onze Neder
landsche industrie.
Wü hebben ccn bezoek aan dc fa
briek gebraéht en verbaasd gestaan
over hetgeen wij bier te zien kregen
de modernste machinerieën zijn ln
het bedrijf toegepast en wij verheugen
ons er in, dat Nederland haar eigen
industrie op deze wijze mag zien uit
breiden.
In dc directiekamer ontmoetten
wij ccn van de oudste firmanten, den
lieer W. Kattenburg. Ifii had de vrien
delijkheid, ons e enige curiositeiten
te tconen, o. a een balans uit het
jaar 1869, waaronder de handteeke-
ning stond van den stamvader, den
heer L. A. Kattenburg, destijds ge
vestigd in de Vec-rstraat alhier. De
firma Kattenburg hud te Haarlem
haar eerste magazijnen, in 1886 werd
te Amsterdam over het Koninklijk
Paleis op den Dam het nieuwe mo
derne magazijn geopend, dat den
naam kreeg van „Magazijn Neder
land". Een nummer van Haarlem's
Dagblad van Maandag 25 Juni 1888
kregen wij ook nog te zien, waarin
een bericht stond ter gelegenheid van
de inwijding van het gebouw der Is-
raClietische gemeente in de Lango
Wijngaardstraat door den heer VV.
Kattenburg, die daarbij als naam
genoot van den Koning, daar hij gc-
boien is in het jaar 1849, toen Ko
ning Willem Ui de regcering aan
vaardde, een telegram van lnilde
zond aan wijlen Z. M. Koning Wil
lem lil.
Naast de directiekamer was in
een ruim vertrek, rijk versierd met
bloemstukken, een prachtige verza
meling boeken, betreffende de ge
schiedenis van de kleeding, geëxpo
seerd. De eigenaar daarvan, de eerste
dames-coupeur der firma, mag
trotsch wezen op deze collectie, die
een geheel overzicht geeft van de
klecdcrdrachten uit alle tijden en
landen. In hetzelfde vertrek was ook
ecu klein model geplaatst van den
eersten darrtes-gummi mantel, ver
vaardigd in het jaar 1910.
Van hier begaven wij ons door de
mooie ruime gangen naar de eerste -
verdieping, waar wij allereerst op de
afdeeling Stoffen kwamen. Daar
wordt tevens met de féiciiig-cup oe-
proefd, of de gummi-stoffen wel wa
terdicht zijn. Ook vinden wij hier dc
meetmachine. Van daar kwamen wij
in de coupeurszaal, waar voorai dc
lintzaagmachines van Iloliandseh 'a-
brikaat. die 50 lagen dik snijden, on
ze aandacht trokkencok de voe
ringmachine mogen wij niet verge
ten. Daarnaast iigt de groote werk
plaats voor de heerenjossen en de
militaire goederen de firma heeft
uamelijk voor het leger eu ook voor
de Belgische geïnterneerden groote
orders gekregen.
Op deze afdeeling zagen wij de
„Hoffmann-persmachine'' werken vol
gens het persgassystcem.
Od de tweede verdieping Is de
gummi-plakkerij. Een bijzonderheid
is, dat de huiteniondsche fabrikaten
enkel geplakt worden, het Holland-
sclie fabrikaat wordt bovendien nog
genaaid. Hier zijn twee buitenlanders
werkzaam, die het werk aan de an
deren loeren. Naast dc plakkerij lig!
dc zaal. waar dc goederen afgewerkt
worden. Alles gebeurt hier met elek
trische beweegkracht, het afhechten
door middel van de trens-machine en
zelf kregen wij gelegenheid, op de
■Reece-machine een kü'oonsgat te
maken.
On de derde verdieping is de werk-
plaats, waar damesmantels en man-
teleostuuras vervaardigd worden.
Ook maakt men hier de beenwindscls
voor de militairen ongeveer 12.000
pnar kunnen per week afgeleverd
worden: tevens bevinden rich hier do
smoorkamers, waar de gummi-rutin
tels op een temperatuur van. 150 grn-
den Fahrenheit reukloos gehaakt
worden, een groot voordeel op de
buitenlandsche maaksels.
De cantine voor he: personeel be
vindt zich op de vierde verdieping,
waar voor ongeveer 350 personen
iplaats is in drie ploegen krijgt hef.
personeel gelegenheid om daarvun
■gebruik te maken. Per lift begaven
wij ons nu van de vierde verdieping
naar den kelder, ter bezichtiging van
de stoomketels: aan de andere zijde
liggen het archief, de installatie voor
noodverlichting, de werkplaatsen
voor monteurs en timmerlïedeir en
de export-afdeeling. Gelijkvloers lig
gen dc opslagplaatsen, waar onge
veer een 15.000 stuks stoffen gebor
gen zijn. Hier vinden wij ook do
kantoren, zooals de type- en de
corrcspondc-niit-afdeeling. de boek
houding eveneens bevinden zich
hier de offerte- ©n de directiekamers,
de keurig ingerichte showrooms, do
tclefoon-centialc en de vergaderzaal,
in oud-HoHondschen stijl ingericht
duar bevindt zich boven de schouw
een copio van Rembrandt's Staal
meesters ep in een hoek van het ver
trek staat hot borstbeeld van den
•heer L. A. Kattenburg, die wel nooit
j gedacht zal hebben, dat zijn klein
zoon. dc heer J. N. Kattenburg, do
plaats uls president-directeur zou in
nemen van een zaak zooals deze, die
niet alleen aan alle eischen voldoet
i wat de industrie betreft, maai- tok
I ui: hygiënisch ooRPunt een voor-
beeld is voor anderen. Zooals de
heer Mr. K. P. v. d. Mandele, 'ds
j president-commissaris, in zijn rede
I zeide bii dc officiecle opening „de
1 firma hunkert naar wereldver
maardheid" en wij vertrouwen, dat
wanneer dc oorlog voorbij Is, do
firma-naam bekend zal worden ia
het buitenland daarbij zal de Ne
derlandsche industrie zich -tevens
een naam verwerven.