BiiiLErs Basbuü
De Eunpesclie Oorlog
Langs de grenzen.
TWcEDSBLAD
Vrijdag 10 Januari 1917
L
Geldersclie grensgebied,
17 Januari.
Deze tijden maken wel bekommerd!
De voortdurende oorlog in de landen
rondom doet steeds sterker zijn in
vloed gelden op het maatschappelijk
leven, ook in ons in-vrede-leveode
vaderland.
Het nijpt steeds erger en het dringt
en stuurt ons steeds vei der at van
de wegen van het novrale leven. Tel
kens moet de overheid ingrijpen en
maatregelen nemen, om te voorko
men, dat onze levensverhoudingen
niet in oen nog erger chaos geraken,
't Maatschappelijk beslaan verwikkelt
en verwart steeds meer-en-meer; re-
peering en stadsbestuur breiden bun
bemoeiingen steeds verder uit op het
terrein van het particuliere leven. De
ordelievende burger onderwerpt zich,
schikt zich. omdat hij weet, dat het nu j
eenmaal moet; maar ex zijn heel wat
meoscheiï in ons landje, die zich niet
aan wet en verordening storen, omdat
©r veld te verdienen is. Geld verdie
nen!
Er wordt wel eens betoogd, dat. deze
wereldpbrlog veroorzaakt Is, doordat
er in allerlei kringen een zucht naar
grooter-materieele welvaart, begeerte
naar weelde en genot heerschte en
zeker kan dit waar zijn. voor zoover
ook deze oorlog een economischen on
dergrond heelt. Zoo 't waar is, dait
deze gretigh© d naar geld en bezit lot
deze uitbarsting heeft! geleid, dan
valt ook een deel van ons volk te be
klagen, dat met deze vrteselijke les
van den oorlog heeft begrepen en juist
door de oorlogsomstandigheden tot
een staat van verdorvenheid is geko
men, veroorzaakt door de jacht naar
rijkdom. In Holland kennen wc er
voorbelden van.
Wc lezen met een glimlach hun
naïeve advertenties, waarin lage
auto-nummers worden gevraagd en
we maken een grapje over de welle-
vendiheidsiessen, die dezen nieuwen
rijken worden aangeboden, doch zij
vormen nog maar een aantal van
enkele hondeiden. wier aanwezig
heid. maar in een heel e-.kele stad in
beide Hollenden zóó groot is, dat hun
bestaan opval,t.
Anderen. -vele anderen zijn er, die
ln de gelegenheid zijn gekomen in
eigen bedrijf groote sommen te ver
dienen. Men kent zo de bedrijven,
waarin geld wordt verdiend als wa
ter, omdat in ons land, zoowel als in
't buitenland aan hun voortbrengse
len gebrek is. of heet te zijn, waar
door dr geringe voorraad of door ont
zaglijke. soms ongemotiveerde prijs
opdrijving, de wrnsten overdadig zijn.
Maar behalve deze groepen van
winstjagers is er nog een andere, die,
in wein.g woorden omschreven, pro-
f""toü van den economischen nood,
di« in Du.tsohland heerscht. Dal zijn
de - ioK-iteais, de grooten en de
kleintjes, 't zij zo rustigjes van uit hun
kantoor waggonladigen doen uitvoe
ren van een mengsel, waaruit later
O» ei .ie {fóns de begeerde stof wordt
algezonderd, waa. van de uitvoer ver
boden is: cle knoeiers-smokkelaars
dus, "t zij ze, met levensgevaar soms,
een paar pond vun dat of dat aan gene
zijde van do streep brengen.
'k Heb er uu ruixn een jaar geleden
over geschreven, in 't laatst van 1915,
Ln den tijd toen de smokkel handel zoo
erg werd, dat de Regeering kwam
met haar wet op de „nederlage van
goederen", waarbij tevens een leger
van duizenden militaire hulpkommie-
zen werd ingesteld, om de giensbewa-
king, de toen werd uitgeoefend door
do douane-commiozen cn politie, ge
steund dooi de mil '.aire patrouilles,
tc v> rsterken.
'k Heb toen militaire patrouilles
meegemaakt en was gedurende eenl-
ge dagen en nachten in de gelegen
heid, oin in Overijsel en Gelderland
na te gaan, wat er aan de grenzen
gebeurdo, hoe zorgvuldig en nauw
gezet de grenswachten te werk gin
gen. hoe moeilijk het den smokke
laars gemaakt werd, om hun zaakjes
tusschen de posten en patrouilles
doorte krijgen. Dat er desondanks
heel wat ..over'" ging, heb 'k ln die
dagen aan allerlei geheimzinnige
teekenen gemerkt, "k Heb toen ver-
Feuilleton
25)
Dit laatste goed© nieuws had een
merkwaardige!) invloed op Melch'si-
deck. Hij s ond op uit zijn stoel en
liep de kamer door, met zijn rug naar
zijn neef toegekeerd zijn oogen senh-
terden, cn hij knipoogde nu en dan
alsof hij buitengewoon in zijn schik
was.
- Lieve hemel, Bartholomew! ke
rel, wat ie daar een grid mee to ver
dienen, zei de bij, terwijl] hij zijn voe
ten naar binnen zette. Een kap-laa',
kerel I Natuurlijk zijn deze ongesle-
pon steenon van hetzelfde soort als
dc geslepen diamanten Daar valt niet
aan te twijfelen. Dat is zoo zeker als
iets.
Op dit oogonbtik werd er op de deur
geklopt en kwam er een kleine jon
gen bmncn met een telegram in de
hand, dat hij aan Bartholomew gaf.
Deze echeurde het open, koek er
even in en zouteGeen antwoord,
en toen de jongen weg was, haalde
bij zijn schouders op, kmeop zijn ïip-
teld. hoe wc uren op wacht lagen hij
een paar zakjes graan, hangend in
het gestel van gebinten van een hooi-
bergplaats, en hoe onze aanwezigheid
verraden werd door een boer met een
slaapmuts, die schijnbaar zonder' be
doeling met een zwaaiende stallan
taarn 'n rondgang ging maken rond
om zijn hofstede hoe voor onze slui
pende wachters uit de eenzame boe-
ren-hoevekes met signalende Hcht-
vensters ons in-aantocht-zijn werd
geseind van erf tot erf. uit de Neder-
landschc grensstrook tot in het Duit
scbe gebied toe hoe Herr Feldwebel
met een electrisch lantaarntje oiet
zonder bedoeling dwaallichtje speel
de langs de grensstreep, waardoor
dan toevalligerwijs in die uren alles
rustig bleef hoe raar-kraatende
hariengelulden, zonderling-bassend
hondgeblaf en vreemde gilroepen
door da nachtstilte rondgingen, ter
wijl men zekerheid had, dat er geen
dieren mijlen in het rond waren, die
deze klanken konden uitbrengen,
omdat zii voorzichtigheidshalve door
de bewakingstroepen buiten het ge
controleerde gebied waren gebracht.
'k Had dus wel de overtuiging, in
September 1915, dat in den strijd van
list en tegenlist het gezag niet altijd
dc overwinning behaalde. Toch was
de algemeene indruk, dien 'k uit de
medcdeelingen van hooger- en laag
geplaatsten vormde, dat de autoritei
ten op den goeden weg waren, dal
men langzaam-aan den toestand
meester werd en dat als eenmaal de
nieuwe wet tegen het smokkelen een
tijd lang in werking zou zijn en do
duizenden hulp-kommiezen met hun
nieuwe taak vertrouwd geraakt zijn,
het kwaad grootendeels bedwongen
zou zijn.
Blijkbaar is het cok aanvankelijk
in de goede richting gegaan. Zelfs de
onbarmhartigsle critici kwamen tot
de erkenning, dat de genomen maat
regelen doeltreffend werkten en de
smokkelarij allengs scheen beteugeld
te worden.
Maar 't heeft niet lang geduurd:
©enige maanden maar Is *t goed ge
gaan. Toen is or allerwege een ver
ergering van den toestand ingetre
den. is de smokkelarij tot een hoogte
geklommen, zooals zij zelfs ln de
barst© periode van 1915 niet bereikt
had. Dat is al uit de berichten In do
bladen gebleken. Wie de mededce-
ling©ii in onze courant heeft gevoigd,
zal het opgevallen zijn, dat in de
laatst© maanden hel aantal aanhou
dingen van smokkelaars en smok
kelwaren belangrijk is toegenomen.
Tegelijkertijd is ook d© aard van den
strijd tusschen de grensbewaking en
de smokkelbenden ernstiger gewor
den. De jacht op hen, die de grens
strook onveilig maken, werd feller.
Dat kwam ook aan den dag, doordat
het aantal mannen en vrouwen, dat
gewond en gedood werd veel grooter
i6, dan vroeger. Er aijn bepaalde
grensstrooken, waar herhaaldelijk
gevechten voor komen tusschen do
in het nauw gedreven troepen smok
kelaars en hun vervolgers. De com
miezen schieten op de uit talrijk©
personen bestaande benden en doze
schrikken er niet voor terug, om cp
de dragers van 't geweer terug te
vuren, wanneer hij daardoor kans
zien, mot of zonder hun kostbare
vrachten aan hun vervolgers te ont
komen. In Limburg, ln Overijsel en
in Gelderland heeft men vele centra
van smokkelarij, die er gedreven
wordt door vernuftig georganiseerde
clubs, van menschen van allerlei
soort. Meen niet, dat alleen de heffe
des volks, ook niet alleen de door
grove winsten verlokte arbeiders
daaraan deelnemen. Het blijkt tel
kens weer, dat tot de organisaties
kapitaalkrachtigo personen in betrek
king staan, dat zelfs notabele per
sonen, die door den aard van hun
betrekking of ambt zeker niet als
medeschuldig zouden verdacht wor
den. opt-roden als geldschieters, leve
ranciers van goederen, of deelhebbers
in de winst en meebetaters in ver
lies {door het verloren gaan van goe
deren bij aanhouding!. Zoo heeft
men mij vandaag ln een grensge
meente op het lijstje van de door de
autoriteiten uitgeweken personen de
namen van drie gezeten en tot-nu-
zoer geachte landbouwers getoond,
die allerlei posten vun vertrouwen
in de gemeente vervulden.
De smokkelarij wordt in vel© ge-
vailen gedreven als een perfect in
gerichte handelsonderneming als een
commercieel1 gedreven zaak, waarin
de verliesposten glansrijk gedekt
worden door de reusacluige winsten
behaald op de geslaagde transacties.
Er zijn van dezo lichamen, welke een
aantal .medewerkers" in dienst heb
ben, die betaald worden volgens een
vast tarief: f 20 per nacht, zonder
eonigo risico, daar eveaitueele boeten
en andere financieel© stropjes van
deze uitvoerders betaald worden uit
de kas van de patroons.
Zoo ts de smokkelarij hand over
hand toegenomen. Uk overdrijf niet.
Wöt ge bevoegder oordeel dan dat van
mij, die nu weer een paar dagen in
't grensgebied beeft rondgekeken. :©ms
dan wal de Commissaris der Koningin
in de provincie Gelderland, bij de
pen op elkaar en goc^dc bet teiegram
op de tafel.
Dat is bijzonder jammer 1
zeido hij, terwijl hij nog eens naar
het papiertje keek.
Van Sir Donald? vroeg Melobi-
sidec'k, terwijl hij met zijn kromme
vingors het telegram probeerde te
grijpen.
Ja, Kizzy, hij wil een beetje mot
rust gelaten worden. Hij seintStel
voor de beslissing eenlge weken uit
te stellen.
Bartholomew zag er somber en wer
kelijk teleurgesteld uit Hij nam een
eigaar uit zijn koker, beet er het
puntje af, en begon hem aan te ste
ken.
Ik was er zoo zeker van dat ik
die stecoien zou krijgen, ging hij voort,
en ik had morgen aan dien mUrion-
nalT, die Daniel Pilclier, willen ver
tellen, dat hij het diamanten garni
tuur voor die hertogin tegen een vos
ten 6om kon koopen. En" dan had ik
er voor de firma een stevige wn?l
op gemaakt. Waarachtig waar, Kizzy.
Nu Ja, zeide Kizzy, het ziet er niet
naar uit of er nu heetemaal niets van
zal komen. Misschien - bijt die oude
scheivisch nog wel eens.
Ja, maar Kizzy, commissieloon
van het syndicaat krijgen is lang zoo
plezierig niet als zeflf de winst opste
ken.
liizzy's belangstelling voor het ge
opening 'der S laten zitting, eon ice da
gen geleden zei, o.a. dit: De berich
ten, welk©.mij uit de grensstreken be.
reiken, wijzen, ondanks dc daartegen
genomen maatregelen, op ©en ontaar
ding en verwildering van maatschap
pelijk© en zedelijke verhoudingen,
welke niet het minst door het opko
mend geslacht met schade aan li
chaam en ziel betaald zal moeten wor
den. Met bezorgdheid vraagt men zich
dan ook af, waar het heen moet wan-
neer in steeds breeder lagen der be
volking niet meer heilig wordt gehou
den wat heiilig is en heilig blijven'
moet."
Beteekenevoll© woorden Da! zij
niet le somber zijn, bewees mij de
verzekering van een der Gelderse he
burgemeesters, die mij verklaarde 1
„D© Commissaris heeft het hier beel
zacht uitgedrukt. En een ander zei
mij„De toestand wordt met schnélo
kleuren afgeschilderd, maar hoe men
die ook echetet, de afbeelding Mijft
ver onder de werkelijkheid."
Hier dus een eensluidend oordeel
van drieërlei civiele autorité-ten. Dat
de militare overheid er niet anders
over denkt, blijkt uit de met 'ngang
van 11 dezer in werking getreden
maatregel van den territorial en be
velhebber im het grensgebied van
Ovorijisol en Gelderland, dat de per
sonen, die in de grensstreek worden
aangetroffen één-lwee-dric over de
grens worden gezet wanneer zij blij
ken geen NV-derlander te zijn en niet
in "t bezit van een pas zijn of hun uit
wijzing door a-ndere omstandigheden
verhinderd wordt
Deze inderdaad krasse maatregel,
die een einde poogt te maken aan de
invasie van duizenden Duitsche «mok
kelaars, waaraan het grensgebied de
laatste maanden bloot 6tond, is een
bewij6 temeer, dat het over de grens
brengen van goederen ontzagwekkeiir
de afmetingen heeft aangenomen.
Welk een euioces de nieuwe maat
regel reeds iai vijtf dagen tijds heeft
gehad hoe hij geH-eid heeft tot een drijf
jacht op de vreemdelingen ln de
grensstrook en de uitzetting van dui
zenden Duitechers, vertel 'k in een
voegend artikel
JAC. C- M. Jr.
UU het PruisSsoh® Huis van
M gevats rdlgderc.
Pleidooien voor een ver
scherpten duikboot-oorlog.
Bii de afhandeling van de begroo
ting verklaarde Heydebrand
(conservatief)Met voldoening zien
we. dat voor doeleinden als den
wederopbouw van Oost Pruisen zulke
groote bedragen konden worden uit
gegeven. De naar Rusland gevoerde
Oost-Pruisen moeten naar het vader-
land worden teruggebracht. Onttrekt
Rusland zich aan dien plicht, dan
moet met Rusland de taal gesproken
worden, welke daarmede overeen
stemt. (biival) dan moet tegenover
de Russische gevangenen op dezelfde
wijze worden opgetreden als tegen
over de Fransche.
Daar het buitenland weet, dat het
onze wapenen en legers niet kan
overwinnen, zoo hoopt het thans ons
door gebrek en ontevredenheid te
kunnen klein krijgen. Nn komt het
er op aan te tconen, dat wij een volk
van broederen zijn. [Bijval). Wanneer
wil denken aan de ontzaglijke
krachtsinspanning van onze dappere
troepen aan de Somme en bii Verdun,
aan den zegetocht door Roemenië,
onder leiding van Hindenburg, (le- i
vendige biival), verder aan den schit
terenden zeeslag aan het Skagerak
en de actie der duikbooten (bijval),
dan is geen dank daarvoor groot ge
noeg (levendige bijval). Dc Entente
liet ln haar antwoord aan president
Wilson hel masker vallen (geroep
Zeer juist Dat antwoord moest in
alle gemeenten worden aangeplakt,
opdat het volk kan zien wat het van
den vijand te wachten heeft, wan
neer de oorlog door ons verloren
wordt Men kan geen voldoende
waardeering en bewondering uit
spreken voor de woorden van den
Keizer in zijn oproep aan weermacht
en volk. (Bijval). Het Pruisische volk
staat achter zijn koning en zal hem
als één man volgen in den strijd en
naar de overwinning, waarheen hij
ons voert. (Bijval).
Een verwijzing naar de rechtvaar
digheid van onze zaak is wel over
bodig. -Alleen tegen beter weten in
kan iemand thans nog den opmarscli
in België als onrecht beschouwen,
nadat de EngeJschen zich jaren lang
er oo voorbereidden om ons te over
vallen. Wii moeten naar de overwin
ning streven met alle strijdmiddelen.
Wanneer do legerleiding het ge-
wènscht en noodig acht van den on-
beperkten duikboot-oorlog het nood
zakelijke gebruik te maken, dan zal
het Pruisische en Duitsche volk ook
bereid zijn de consequenties daarvan
te dragen. (Stormachtige bijval).
Overwinnen is de voorwaarde voor
alles wat we na dezen oorlog berei-
val was sterk verminderd, zelfs al
voor hel, telegram kwam, en nu was
hij er zelfs onverschillig onder. Er
was een idéé in zijn hoofd opgeko
men-en hoe meer hij er aan dacht, hoe
mooier het hein toescheen. Allo an
dere dingen verzonken er bij ln het
niet. Hij brandde van verlangen om
weg te komen en zijn plan ten uitvoer
te brengen, en zijn opgewondenheid
wa6 merkbaar aan het ronddraaien
van zijn ringen, het wrijven langs zijn
onderkin en het voortdurende kijken
op zijn horloge.
Nu, goedenavond, Bartholomew J
Ik hoop dat het nog goed voor je af
loopt! reide hij, terwijl hij zijn hoed
opzette. Ik moet mt werkelijk gaan.
Het is veel later dan ik gedacht nad
hij schudde de hand mot zljni neef, en
liep naar de deur, zeggende Tot
ziens, morgen ïcom ik nog wel even
bij je.
Zijn plan nam hem geihedl en al m
beslag, en hij kon het oogenblik meer
niet afwaohten waarop hij zijn schit
terende idoe&n aan een ander zou kun
nen toevertrouwen. Hij wilde het aan
Hoppner vertellen. Maar liet begrip
van too veetrouwen dat deze elirnmo
avonturier had, was heel anders dan
dat van ren gewoon mensch. D© na
tuur had hein niet bepoaid een schit
terend verstand gegeven, maar zooale
dat meer voorkomt, was hij daaren
tegen buitengewoon listig. Moichfsi-
i ken willen, Wij moeien fn onze gren
zen anders dan lol dusverre be
schermd zijn en kunnen niet toelaten
dat we ten tweeden male op deze
wijze overvallen worden. (Levendige
instemming). Wat onze vijanden aan
schadeloosstelling van ons verlangen,
zullen wij ook van hen eischen wij
verlangen herstel van ons volks
leven, zooals het vóór dezen ontzet
lenden. lichtzinnigen oorlog was, wij
verlangen ook voor de toekomst
waarborgen, zooais onze vijanden die j
verlnnaen. (Stormachtige biival).
Herold (Centrum) zeide Wij
zullen in de voedingsquaestie kunnen
volhouden, wanneer de producenten
cn verbruikers in offervaardigheid
,:n zelfopoffering wedijveren. Het
Duitsche antwoord aan Amerika en
de Duitsche nota san de neutralen
zijn door het Duitsche volk vol waar-
deering ontvangen. Ook 's Keizers
oproep wekte geestdrift De oorlog is
thans in een nieuw stadium getre
den. Groote daden zijn verricht, ook
door de duikbooten. waarvan de re
sultaten ongetwijfeld nog veel hoo
ger kunnen opgevoerd worden. WIJ
hebben ten deze ln de legerleiding
het volste vertrouwen. Mannen en
vrouwen in alle lagen van de bevol
king werken ingespannen te zamen.
Zoo kan en zal het succes niet uit
blijven. Wii strijden tot de glorievol
le overwinning. (Levendige bijval).
V o n Kardorff (vrij cons.)
Ook wij eischen, dat de naar Rus
land gebrachte Duitschers worden
teruggezonden, dat in het algemeen
onze gevangenen door den vijand
menschwaardig behandeld worden.
Wii vertrouwen, dat de legerlei
ding er voor zal zorgen, dat de vrede
In overeenstemming zal zijn met den
militairen toestand, en dat daarbij
ook rekening wordt gehouden met de
wereldmachtpositie van Duitschland.
Het vredesaanbod heeft sterke uit
werking Ln binnen- en buitenland ge
had. Door haar brutale en lichtzin
nige weigering heeft de Entente te
genover de wereld en de menschheid
onrecht gedaan.
11; acht hel onjuist, om bii de be
handeling van het oorlogsdoel terug
te komen op het bekende woord van
den Rijkskanselier over het onrecht,
dat aan België is begaan. Hoe hei
daarmede eigenlijk staat is gebleken
Wt. documenten omtrent de houding
van België. Daarop moet tegenover
den laster der Engelschen steeds we
der opnieuw worden gewezen.
Met onwrikbaar vertrouwen zien
wii de toekomst tegemoet. Wij weten,
dat het opperbestuur van het leger
alle middelen te baat zal nemen om
te zegevieren, zoodra volgens zijn
deskundig oordeel het oogenblik
daarvoor is aangebroken. ?.foge dit
oogenblik spoedig komen. Een rots-
vost vertrouwen stellen wij in hot
gelieele volk. De kracht van het Duit
sche volk is tot dusverre nog niet ge
broken en zai niet gebroken wor
den.'" (Toejuichingen).
Breitenbach, <io vice-presi
dent van het ministerie, verklaarde
„D© afwijzing van het vredesaanbod
door do Entente welde ook m dit Huns
de gevoelens, die bij zullk een afwijking
te wachten zijm. Thans strijd voor hei
j geliefde vaderland tot het uiterste.
I (Levendige toejuichingen.) Het ant-
I woord van de Entente is overal ean-
1 gepakt. Wij strijden volk tegen volk,
wapen tegen wapen, maar he: ant
woord onzer vijanden heef; tevens
opnieuw aangetoond, dat wij strijden
tegen do huichelarij, waarmede de
vijanden ons hebban omsponn-m 11©-
vandige instemming.) De strijd van
dc waarheid tegen de leugen le mis
schien wol de zwaarste strijd Met de
opvatting, dat de vrede direct moet
voortspruiten uit de militaire positie,
zal ieder leider der hoog© politiek het
eens zijn."
Friedberg (nat. lib.) verklaar-
dg: „Wij beschouwen den Rijksdag!
ale een nooddgen, u iedebesi is eenden
factor bij de vaststelling der vredes
voorwaarden. Alle quaes Lies zinken
thans in het niet bij de groote quaes-
tie van het behalen ven de overwin
ning en het stuften van een eervoKen
vrede. De politieke en dc economische
toestand nopen alles m dezen cirijd op
het epel te zotten. Van lederen neu
trale moeten wij eischen, dat hij zijn
belangen jegens one niet doet*golden,
waar het in dezen oorlog gaal om ons
te vernietigen. Zulke boLangen mogen
ons niet weerhouden te trachten een
overwinning be bdialen, die ons een
vrede ral brengen, die de Du'tso'ne be
langen bevredigt en de wereld zal
behoeden voor soortgelijke rompen."
iToejuichingen.
Pflhnicke (Fortechr.) „Wij be
tuigen onzen dank aan den Keizer en
zijn verantwoordelijke raadgevers,
dat hij bereid is geweest tot oen vrede,
die do ©er en dc veiligheid van het
Duitsbbe rijk waarborgtdat woe een
ju i«t standpunt tegenover dc neutra-
Ion. In het werkeflijik neutrale buiten
land hebben wij daardoor syinpatWe
gewonnen. De aansprakelijkheid voor
den oorlog is eon vraag, die door de
geschiedenis reeds is opgelost. De
sohuid voor de voortzetting van den
oorlog val', uitsluitend op de vijanden.
(Toejuichingen.) De nota- ihn afwij
zing te niet alleen de onbeschaaradste,
deck was niet van plan om zijn heele
geheim le verklappen. Hij was van
meening dat het beter te de helft te
vertellen den alles, en hij wae van
plan om z'in nieuwe plannetje mede
te doelen op de eigenaardig© manier,
die hij zoo goed kende, en dan eens af
te wachten wat er gebeurde. Ver
vuld van deze gedachten haastte hij
zich zoo vlug zijn kromme boenen
hem dat toestonden, neaT de woning
van zijn collega.
Als hij geneigd wae geweest zijn
vorstand voorzoover hij dat bad
op een meer eervoile wijze te gobnr-
ken, zou hij jnissclrien meer bereikt
hebben, want hij was iemand die bui
tengewoon veel en goed opmerkte, en
die bovendien gauw zijn eigen belang
'ontdekte.
Zoo was het ook weer gegaan toen
hij zat tc luisteren naar het verhaag
dat Bartholomew deed over rijn be
zoek bij Sir Donald Mac Veigh, en
toen ztjn neef in den loop van het ge
sprek verleide van een rozenbouten
kasl of bureeu ln de bibliotheek san
Sir Donald, bad hij óe ooren ge>-
6pitst, te meer, orr.da; Bartholomew
vertelde dat de steenen in oen houten
cocsje bewaard werden zoo weinig
zorgvuldig, dat het wel leek of ze niet
meer waarde hadden dan een mandje
met eieren. Hij moest ©r nog steeds
aan denken en zag aldoor die inoo'.c
diamanten weer voor zich.
ook 'de <Joi7,injvIg®te, die ooit te ge-'
schreven. (Instemming.) Tot In de
klefinsto hut zal de overtuiging door
dringen, dat wij thans elk offer moe
ten brengen. One doel kan slechts zijn
vexgeldiing en waarborgen tegen de
willekeur van zulke ongehoorde gru
weldaden als de verwoesting ven Oost-
Pruisen. Dat wij den oorlog tot een
gelukkig einde zullen bréngen, wordt
bewezen dooi het verloop, dien hij tot
dusverre heeft genomen Voor het ge
bruik van onderzeeërs zijn de mili
taire en politieke autoriteiten aan
sprakelijk. Een verschuiving van die
veran-twoordelijkheid is niet moge
lijk. Wij laten ons het wapen der on-
derzeeëré niet uiit de handen rukken.
Wanneer het gebruikt zal worden, dat
zullen de verantwoordelijk© autoritei
ten beslissen. Nemen zij de verant-j
v. oor ding Oip zich dam zijn regeer mg
en volksvertegenwoordiging het er
over eens. Onze ministers hebben alle
oorlogsstormen overleefd, men schok-
ke hun autoriteit niet on noodig. In 't
buitenland vaten de ministère ate hal
men voor den maaier.
Heden, Vrijdag, voortzetting der
zitting.
Over den vrede.
Balfour's toelichting
op tie Entente-nota
aan Wilson.
Het telegram, door Balfour ter be
geleiding van de vredesvoorwaarden
der Entente aan den Engelschen ge
zant te Washington gezonden, ein
digt. na de opsomming der oorlogs
manieren van de centralen, aldus
„Wanneer de centrale mogendhe
den dus slagen, dan zullen zij haar
succes aan methoden als deze te dan
ken hebben. Hoe kan cenigc hervor
ming van dc internationale betrek
kingen berusten op een vrede, die op
zulk een wijze verkregen is Zulk
een vrede zou de triomf zijn van alle
krachten, die den oorlog noodeloos
wreed maken. Hii zou de nutteloos
heid bewijzen van alle methoden,
door de beschaving aangewend, hij
hare pogingen tot wegneming van
aanleidingen tot internationale ge
schillen en tot verzachting van die
wreedheid.
Dnitschland en Oostenrijk hebben
den huidigen oorlog onvermhdeliik
gemaakt door een aanslag op dc rech
ten van kleine staten, en zij hebben
hun eerste triomfen behaald door
gebieden van anderen, die zij door
verdragen beschermd hadden, bin
nen te dringen. Zullen kleine staten
in hen hun toekomstige beschermers
vinden of in verdragen, door hen ge
maakt. een bolwerk tegen aanvallen?
Integendeel zou blijken, dat terroris
me ie land er. ter zee het middel is
ter overwinning. Is het waarschijn
lijk. dat de overwinnaars dit zullen
opgeven op aandringen der neutra
len
Wanneer de beslaande verdragen
niet meer dan „vodjes papier" zijn,
kunnen nieuwe verdragen ons dan
helpen Wanneer schending van de
meest fundomenteele wetten van het
internationaal recht met succes be
kroond worden, zullen de verzamel
de naties dan niet vergeefs werken
aan de verbetering dier wetten? Nie
mand anders zal voordeel trekken
van hun voorschriften, dan de misda
digers. die ze schenden. Zij, die ze
houden, zullen lijden onder de hand
having.
Ofschoon dus het volk van dit land
ten volle den wensch van den presi- i
dent naar vrede deelt, gelooft het
niet, dat deze duurzaam kan zijn,
wanneer hii niet berust op het suc
ces van de zaak der geallieerden,
want een duurzame vrede kan moei
lijk worden verwacht, tenzij aan drie
voorwaarden wordt voldaan lo.
dat de huidige aanleidingen tot in
ternationale onrust zooveel mogelijk
worden weggenomen of verminderd
2o. dat de agressieve doeleinden en
de gewetenlooze methoden der cen
trale mogendheden in discrediet ge
raken bii haar eigen volken 3o. dat
I achter alle traktaatbepalingen ter
voorkoming of beperking van vijan
delijkheden in den een of anderen
vorm een Internationale sanctie zal
staan, die den stoutmoedigsten aan
valler zal doen aarzelen.
Deze voorwaarden zijn wellicht
moeilijk te vervullen, wij gclooven
echter, dat zij over het algemeen in
overeenstemming zijn met de idealen
van den president en wij vertrouwen
dat aan geen harer voldaan kan
I worden, zelfs gedeeltelijk, tenzij een
vrede zeker is volgens de algemeene
I grondslagen, aaneegeven (voor zoo-
ver Europa betreft', in de geineen-
schappelijke nota der Entente.
Daarvoor heeft dit land zich on-
geëvenaarde offers aan bloed en
schatten getroost, getroost het zich
nog en zal het zich. zoo noodig, ver
der getroosten.
Het draagt dezen zwaren last niet
alleen om op deze wijze aan de ver
plichtingen van het aangegane ver
drag t) voldoen, noch om een waar-
delooze zege van een groep naties
over een andere te verzekeren, het
draagt ze omdat het vast gelooft, dat
van het succes der geallieerden de
vooruitzichten afhangen van eene
vreedzame beschaving en van de in-
Na een poosje kwant hij bij Hoppner
aan en ging zijn kamer binnen
Is er nieuws? vroeg Hoppner, ter-
wij] hij van zijn courant opkeek, toen
Melohisideck ging zitten. Hij was er
van overtuigd dat zijin bezoeker oiet
voor niets gekomen zou zijn. Is er
nieuws?
Niets bijzonders, aaide Melohisi
deck, met ©en mislukte poging om te
doen alsof hij volkomen op zijn ge
mak was. Ik moest toevallig bier in
de buuit zijm en ik dacht, ik zal maar
eens even bij je aam! oo pen.
Ik heb gehoord dat meneer Hart
uit de stad is. Wanneer komt hij ta
nig
Hil is net teruggekomen. Hij is
bij Sir Donald Mac Veigh geweest en
heeft daar prachtig© zaken met hem
gedaan im diamanten, kerel, zei#e
Melchiisideck, verheugd dat hij zoo
spoedig de gelegenheid kreeg om -te
spreken over wat hem op het oogen
blik zoo na aan het hort lag. Ik kom
net var. Bartholomew vandaan, en hij
is in de wolken
Het schijnt dat die oude kerel ln
Glasgow een eigen diamantveld]©
heelt, zeide Hoppner.
Dat zou ook zdo zeggen, ant
woordde Molchisideck.
Hot schijnt dat hij ©en doos vol
met diamanten heeft, en hij heeft er
nog minder zorg voor dan een straat
venter voor de laatste pruimen die
Onze Lacliiiock
Vrouw: De costuumnaaJster z&xi
dat zij geen nieuwe Japon voor mij
wil maken voordat je haar rekening
betealt.
Echtgenoot (verlicht): Dat is heel
verstandig van baar. Ik zal baar oen
brief sturen om daarvoor te bedan
ken.
Fians; Moedor, mag ik Frits
Snap vragen om Zaterdagmiddag bij
ons te komen spelen?
Moedei: Neen, je maakt te veel
Loven. Ga Liever naar zijn hui« om
daar te spelen.
Echtgenoot: Er zijn er twee noo-
d/ig om te twisten, daarom zal ik ver
der zwijgen.
Vrouw: Dat is juist iets voor een
verachtelijk man. Nu ga je daar zit
ten cn denkt leelijke dingen.
ternalionale hervormingen, die vol
gens de hoop van de beste denkers
van de nieuwe wereld zoowel als 'le
oude, zullen volgen op het einde van
do huidige rampen."
Keizer Wilhelm cn"
Keizer KareJ.
De Telegraaf rueldt: Naai te Pe
tersburg ontvangen berichten zouden
er vrij ernstige raeeningsverechillcn
over de vredeskwestio tusschen kel-
zei Wilhelm en den k zer van Oos
tenrijk bestaan. Na zijn troonsbi m :j-
ging zond keizer Karei een schrijven
naar het Vaiicaan waarin hij om den
zegen van den paus vroeg. In zijn
antwoord bezwoer de paus den jeug
digen monarch zijn regeering te be
ginnen met de meest nobele daad, lie
hij verrichten kon, n.l. iiel herstel van
den vrede. Keizer Kmel en ook diens
gomalm waren zeer getroffen door dit
pauselijke schrijven en oom cllijK
knoopie hij met keizer Wilhelm be
sprekingen aan, die tot het vredes
voorstel van DuitschJand cn Oosten
rijk leidden. Het antwoord der geal
lieerden wordt echter zoo »o11t
tenminste verzekerd door de be d©
monarchen versch.llend u.tgeiegd.
Keizer Wilhelm is van oordeel, dat
het verdere onderhandelingen uit
sluit, terwijl ke.zer Karei gelooft,
dat verdere besp.ek.ngen mogelijk
zijn als Duitschland ervan afziet o
poseoren als overwinnaar en gema
tigde» optreedt.
Stemmen voor vrtuc.
De N. R. Cl correspondent té Ant
werpen meldt: Unitus, de vereenlging
der Belgisch© kaiiluoi bedienden, die
ta &XJ0 leden telt, heeft den 14uen
dezer in eeu verpllchlende algemeene
vergadering, gehouden in het okaal
El Bardo tc Antwerpen, „hij den
aanvang van het nieuwe jaar vurig
den wensch uit(gedi ukt), dat er ten
spoedigste een eind kome aan de
vreeselijke menscheuslachtkig. die
sinds meer dan twee jaar tot schan
de der beschaafde wereld strekt;
„dat weldra een eervolle viette mo
ge gesloten worden, die, gesteund up
het recht, een einde steken zal aan
het smartelijk lijden van ons iiiepi»e-
d foef de en erg verongelijkte Belri-
ache volk: een vrede, die welvaart
en voorspoed zal brengen aan heel
het raenschdom en «lie Antwerp.!:»
terug zal voeren tot wat het was «-oór
den oorlog: de groote wereldhaven,
de bloeiende handelsmetropool, de
polsslag van ons geliefde onzijdige
en onafhankelijke Belgische vader
land; „in één woord de vergadering
snakt naar het heerlijk© oogenblik
waarop de lichtende dageraad van
den vrede aan den gezichielnder ver
schijnen zal, en gaat, onder den
machtigen kreet: „De wapens neer!"
over tot de dagorde"
Van d© ooriogsveitien. v
VAN HET WESTELIJK FRONT
deelt de Duitsche staf mede, iat
de Duitscher? na de gevechten bij
Sevre nog door hen bezette deelen der
voorste linie, volgens bevel van nefi
oppercommando, en zonder veront
rusting door den vijand, ontruimd
hebben.
Dit is dus blijkbaar de erkentenis
van hét terreinvoordeel door de co-
al lieerden reeds gemeld. (Zie over de
raid, door de Canadeezen uitgevoerd,
in ons vorig nummer).
Over 'T ROEMEENSCH-ftUSSI-
SCHE FRONT merkt de mfiitaire des.
kundige van de „N. Rott. Ct op
„In de verhouding der wederzijd-
80he krachten aan de Scxeuh .aan de
Zuidelijke grens van Moldavië) is ,en
merkwaardig© verandering ingetre
den. Reeds eenmaal had-ten de Kimcd
krachtig© tegenaanvallen gedonn.
Aanvankelijk luidden zij daarmee
©enig voordeel behaald, maar net lag
tve: m hun bedoeling, dat voordeel te
behouden. De voorwaartecne br-wo-
hlj over heeft. Bartholomew beweert
dat die oude vent ze warempel 'n een
kas; bewaart 1 ln een houten kastl
En die steen-en zijn millioenen waardl
Ik vrind hel een schandaal!
Millioenen 1 roep Hoppner uft.
Wal zvt j© nu op te snijden? F.en
beetje kaSm aan, hoor!
Ja, werk© ijk, milk oenen. Bar
tholomew heeft zo gisteren gezien cn
op geluk ef honderdduizend pond aan
Sir Donald geboden voor een paar
onnoozele diamanten om er ©on tiara
van tc maken. Het is werkelijk waar.
Die eteernen bestaan en je begrijp» toch
zolf ook wel dat Bartholomew t-r de
man mei voor is om zooveel geld voor
een handjevol ongeslepen steen cr. to
bieden ais hij cr niet van overtuigd
is dat ze allemaal goed zijn 1 Dat moet
je niet vergeten 1
Wat ©on rommel, zei maarschalk
Blüöher, toen hij van het monument
af neerkeek op Londen, lachte Hopp
ner, trots ok op zijn kennis.
Dat is allemaal goed en wc!, zoi
Mekihrsideck, maar die generaal be
doeld© heelemaal niet wat de PiigcJ-
echen, die ezels, daohten. Hij bedoel
de ai de krotten van huizen er. de
leelijke manter waarop ze gebauwd
waren, maar niet de inhoud van <V?
schatkist!
(Wordvervolgd.)
