Himleits Buiui
TWïEDE BLAD.
Woensdag 7 Februari 1917
Twintig dagen vóór den oorlog.
In de ..Nouvelle» de France'" vin
den wij eeu artikel vermeld uit
„I e Mcrcure de France". twintig da
gen vóórdat de oorlog begon. De ga-
beurtenis viel voor in het kamp te
i Mnillybii de manoeuvres. De gene
raals Balfourier en Foch hadden hun
1 criliek aan de officieren over het
verloop van de manoeuvre meege-
deeld toen plotseling generaal De
Castelnau het woord nam en aan
kolonel De Clssev vroeg ..Waar zou
u-willen sterven, kolonel?"'
De kolonel glimlachte even en
maakte met de hand een ontwijkend
gebaar. Hii dacht, dat de vraag een
aardigheid was en wilde er liever
niet on antwoorden :.de meeste om
i standers legden eveneens een ironl-
I sche verbazing aan den dag.
Maar De Costelnau herhaalde op
i gebiedenden toon„Waar zou u
i willen sterven, kolonel
De kolonel glimlachte niet meer.
Uii begreep, dat hii zich niet aan de
lastige vraag onttrekken kon on stu-
melde
„MaarIk weet niot.'ik wil niet
sterven."
Langzaam de armen over de borst
kruisende mat «eneraal Do Casteluau
den u-iui die hem dit armelijke ant
woord gegeven had. Om de bcteeke-
nis van dit gebaar te kunnen schnt-
ion moest men de twee sprekers te
genover elkaar zien staan de kleine
figuur van den generaal scheen de
lange gedaante van den kolonel uit
I te daaen als een dwerg c-en reus.
„WalWeet u dat niet riep de
generaal. ..Weet u niet. dat er voor
een soldaat oen oogenbilk komt.
waarop hem niets overblijft, dan tc
sterven
Zii» stern werd zachter, kreeg de
bedroefde klank, waarin een vader
verwitten doet aan zijn zoon.
Het scheen of er een wolk over de
vergadering trok. De officieren wa
ren er niet aan gewoon, dat bij de
critiek op een manoeuvre herinnerd
werd aan den dood en nu veroor-
zuukte de opmerking bij hen den
onaangenamen indruk, dien een iu-
dringer te weeg brengt in een vrien
denkring.
Generaal De Castelnau bemerkte
j dat en wilde een verklaring geven
I van ziiu woorden, die velen voor een
spotternij hielden. Zich lot allen
richtende zei hij
„Gii verwondert u. mijne heeren,
over de vraag, die ik daareven den
kolonel De Cissev stelde. Gij zi.it er
j op voorbereid, geleerde krijgsopera
ties te leiden, maar zijl «ii ooit be
sloten om te sterven Dat moet toch,
het is de ziel vun ons vak. Mtlitliro
oer is met de eer van de wereld en
stelt zich niet met het eerste bloed
tevreden. De plicht, dien de eer ons
oplegt, heeft maar één grens, de
laatste van allen, waarna wij niet
1 uieer kunnen doen. dan de zielen op
te wekken door de herinnering aan
on9 voorbeeld de grens, waarop ons
verstand, onze ivil. onze energie,
onze moed vernietigd zijn het is de
dood."
„hii maakt volstrekt geen grapje",
mompelde een artillerist
De generaal ging voort.- „De terug
tocht kan soms een manoeuvre zijn.
die het mogelijk maakt zijn troepen
I saam te vatten en opnieuw te groe
peer©» voor een nieuwen strijd. Die
terugtoch; mag nooit een vlucht zijn.
in elk ongelukkig gevecht is er een
liin, die wii niet mogen overschrij-
I den. zonder onwaardig te worden
ons Fri.r.sche bloed, onze rol van
soldaten, het vertrouwen, dat het
I vaderland in ons gesteld heeft. Daar-
I achter is-de afgrond, waarin onze
eer zou verzinken. Deze grens van
uitersten tegenstand, mijne heeren,
is de nlek waar men zich dooden
laat. Sterven kan men overal, doo
den laat men zich slechts daar. De
I keus van deze positie is buitenge
woon belangrijk, want zij vormt het
hoofdpunt van lederen veldslag. Het
geheele stelsel van verdediging hangt
I van haar deugdelijkheid af. Om
I haar te bepalen is een volmaakte
j kennis ncodig van het terrein, waar
op gevochten en de middelen, waar
over beschikt wordt Uit zulke beslis
singen blijken de wetenschap en de
dapperheid van de leiders. Ziotdaar,
mijne heeren. welk gevoel van trots
iemand moet ondervinden, die weet,
dat hii in staat Is de woorden uit te
spreken „wat er ook gobeure, ik
zal daar blijven staan I"
Generaal De Costelnau schoen te
veranderen. Wii hadden niet meer
voor ons een scheidsrechter, die een
manoeuvre besprak, maar een apos
tel van don hoogen eeredienst van
I den Plicht. Blijkbaar was hij door
Feuilleton
Christie Murray}.
41)
Vertel me eens, zoute Rutiodge,
terwijl hij hem scherp aaarkeek, heb
jo Sir Donald gasteren nog gespro
ken?
Ik heb hem zijoi lunoh gobnaoht,
en. hel is inisschion niet mooi van mij
orn dat te verklappen, meneer, maar
tot mijn groote ver baarrag, heeflt Sir
Dons bi toen mot mi rader dan Uvco
heme töeesohen champagne godrroraken,
en toen hij vonaisioht naar beneden
kwam on\ te kijlfcen waarom er ge
schoten werd, was hij nog oen beotjo
onder den invloed or vara, geloof iik.
Rtftiledge dacht'4at hij nu allies wel
begreep.
Do vroosdtjlke schrik (Mo hij 'smor-
'gons gehad had door dat geval met do
Chicago Paoific, de te groote hoe
veelheid alcohol die hij had gedron--
kori, waarschijn:uk om zijn sombere
gedacht on te verdrijven al die din
gen hadden or toe medegewerkt om
hem voor con oogenbiik zijn verstand
een sterk en onwrikbaar geloof be
zield Zlln vurige rede sleepte zijn
gehooi mede en verhief hem zelf tot
de hoogste toppen.
„Laat ik u mijn gedachte geheet
verklaren", zed hij. Het Is dapper
te besluiten tod een edelen dood, hot
is noodig, do plaats daarvan te voor
zien. Er is nog meer, iemand moet
weten, hoe t« sterven. De dood van
oen soldaad moet geen ijdel offer
zijn, een soort van passie» e dood,
herinnerende aan de berusting van
dio ter aarde geworpen worstelaars,
die zichzelf aanboden aan het mes.
Ik zie dat uiterste hulpmiddel van
den strijder, die niet meer achteruit-
deinzen wil, als de uitbarsting van
at zijn krachten, het vuur in de
kruitkamer. Wanneer er niets meer
overblijft dan te sterven, mijne hee
ren, blijft er nog over krachtig te
sterven".
Hij zweeg een oogenbiik, werd be
daarder, veranderde van toon en zei
vriendelijk: „Vergeeft mij deze toe
spraak, ik heb mij door mijn onder
werp laten meeslepen als een oud
legerpaard door het trompetsign »al
van den aanval. Mijn woorden wa
ren zeker nutteloos. Gij kent de po
lice!© uitgestrektheid van uwe zen
ding en zijl besloten dio ten einde
toe te vervullen.
Kolonel de fiasoy bad gelijk met
mij te antwoorden, dat hij niet ster
ven wou. Wat hij wilde is: overwin
nen. Do dood redt alleen de oer, de
overwinning het vaderland. Maar 't
vaste besluit om te sterven liever
dan terug te gaan, geeft de maat aan
van onze zedelijke kracht, de kracht
die alleen de waarde van een troep
uitmaakt. Laat ons die aankweeken,
mijne heeren, in de harten onzer sol-
da teu die eigenschap, welke hel
den doot geboren worden en in het
vuur van den strijd, het overwicht
van onze wapenen zal verzekeren. Ik
hechtte er aan, u dat naar aanlei
ding van een eenvoudige oefening In
herinnering te brengen; ik sprak wat
ruw, maar de les zal daar te beter
om zijn".
Hij koek deu kring der aanwezi
gen loud. Toen hij ciks gelaat had
onderzocht, eeu vlam nad zien schit
teren lu aller oog, scheen liy ver
lieugd en, zich tot generaal Dalloa-
nei wendend, verzocht hij dozen
vriendelijk zijn hoorders te laten
gaan.
Twee maanden later, bijna op cien
dag af, op ditzelfde terrein te Moil-
ly. waar de uiuuneiijk© taa. van ge
neraals de Castelnau had weerklon
ken, biak de weerstand der Fransere
troepen den Duitschen inval. In den-
ze'Iden tijd werd kolonel de Cissoy
dia een der stellingen van Couronne
de Nancy vordedigue, dóór een shrap-
nell-koge! in hel hart getroffen.
Was dat een simpel toeval, of
moeten wij aan een wonderbaarlij
ko profetie gelooven?
De Terseberpte duikboot-
oorlog.
De voorbereiding van
Amerika tot den oorlog.
Do Wew-Yoriache coi respondent
van do Dai.y Chronicle seint: lntus-
schen bereidt het geheele land 'zach
ingespannen op den oorlog voor. Zoo
de ooiiog uiocul uitbreken, don zal
Amerika niet anvooibereid zijn, toe
Kiem zijn leger dan ook is en net zul
zeker met onmachtig zijn om zich ie
weren. Do vloot ligt gereed. Volgens
de meaning in gezagnebbendo krin
gen zou de presid-eni, zoo noouig,
voorloopig slechts een verdedigmgs-
oor.og voeren, terwijl intusschen
een krachtige campagne ni ue toe
komst voorbereid wordt voor oen
Ylootuitbreiding, door de organisatie
van het land voor de productie van
oorlogsmateriaal en door het op de
been brengen van een ioger. dat
mdlioeneu mannen sterk zal zijn.
Sommige deskundigen zeggen, dat er
geen sj» uke van kan zijn, om reeds
in dit jaar troepen of schepen naar
Europa to zenden, omdat dit bij
den huldigen stand van zaken on
verstandig zou zijn.
Het algemeen© plan van actio zal
grootendeela afhangen van do vraag,
of do president de breuk beschouwt
als een afzonderlijk geschil tuasehen
Amerika eu Duitschland of als een
.stap in do richting van aansluiting
bij de geallieerden. Er zijn aandui
dingen, dat men aan hei torste de
voorkeur zou .geven, maar volgens
liet oordeel van de militaire en rua-
nne-deakundigen is zuk oen taklick
absoluut onuitvoerbaar. Bovendien
zou de openbare meening grooten
deela voor aansluiting bij de geal
lieerden zijn.
Do gedragslijn der regeering zal
bijna zeker afhangen van de gebeur
tenissen die werkelijk zullen plaats
grijpen. Intusschen laat men niets
ongedaan om te zorgen, dat men op
u'lcs voorbereid is. Zoo de strijd
mocht uitbreken, za! Europa zien.
dat Amerika gereed is om de oorlog-1
te doen verlieaen. Do diefistaf was niet
na een langdurig overleg gepleegd
hij wiet zeker dat Sir Donald daar
neet toe in staat zou zijn.
Denkt u dat er v«a hoop bostaa*
dat Sir Donald de diamanten terug
krijgt, meneer? vroeg Henderson.
I!ut'.edge zou gemakikeijk hebben
kunnen zoggen dat hij daar zóker
van was, maar hij stelde stoti tevreden
rnet tc zeggen drw liet wel moeiiijtk jou
zijn voor de dieven om hun prooi kwijt
te raken en dat het hein niet oirmo-
gulijik toescheen dat de eteoncn nog
terecht kwamen.
Ik moest u zoggen, meneer, zeule
Henderson, toen ze Itet huis Iw-roükt
hadden, dat juttrouw. Jessie m haar
studeerkamer op u wacht.
Danik je, Henderson. Ik wcM den
weg.
Juffrouw Mac Veigth zat im ihaar ka
mer roet een ©matig en engeruet g>e-
zioht op hein te wachten.
Br is iets wa-t me zoo zwaar
drinkt, zei ze, dat iik liet je moot ver-
tellen. Miisscfhdeai kun je me helpen,
waar ik ben bang dat dat wol orniw-
gelljlk zai zijn, Kijlk eens maar deze
photo van den eenogen vingerafdruk
due or op de deur van de kast m mijn
corn's studeerkamer te vinden is. Je
atei wol dat de photo bijzonder seherp
en duidelijk is. Het alot is nogal
straf en om de kast open te maken,
moet je do eene deur nogal kraohtig
voering op geweldig groote schaaf to
organlseeren. Heit hoeft uit Enge
land'» en Frankrijk'» ervaringen
zoor velo lessen getrokken. Iedere
inrichting voor de productie van
staal on andere metalen, iedere- ma
chinefabriek welke wapenen en mu
nitie, automobielen of vliegtuigen
kan leveren, in ieder deel van de
Ycreenlgdo Staten, is in een register
ingesch reven. Iedere scheepswerf,
ook >Je kleinste, leder schip in parll-
culiur bozlt. van den oceaan oeva-
reiido stoombooten tot motorfcooijcs
toe, zijn eveneens met alle bijzonder
heden geregistreerd. De machine-nij-
verheid is georganiseerd in reserves,
tot welke alt© voorname civiele, mijn
bouw, eleetrische, mechanische, che
mische en aeronautische deskundi
gen öehooren. In alle voorname ste
den zijn hospitalen IngerichL Hon
derdduizenden auto's on een groot
corps geoefende chauffeurs zijn on
middellijk beschikbaar. .De regiering
hoeft van de troebelen in Mexico go-
bruik gemaakt om de nationale gar
de te federaliseeren en ieder régi
ment vau dal corps is eeruge maan
den aan hot front geweest, waar het
flink geoefend werd. Zij telt thans
133.000 man, die mei de geregeld©
troepen de ltern vormen voor een le- i
ger, dat, naar schatting, tot twoe on
zelfs tot vier millloen man kan uitge
breid worden, daar d© mannelijke be
volking tusschen de achttien en een-
cn-veerttg jaar een-en-twlntlg mil-
lioen hoofden telt.
De stemming 8n Amerika.
Do Anierikaansche pers doet uMiko-
mon dat de grieven van de Vereemigde
Staten tegen Duitschland sterker on
talrijker zijm dan die welke in 1776 die
Amerikanen tot den strijd tegen En
geland noopten.
De „New-York World" zogt:,,De
Duitsche regeerlng hooft de «niverel-
nileit van ue Vereorsigde Staten op
hun eigen grondgebied betwiet, go-
kieineerd en geschonden. Mot bffhulp
van oon dusaend betaalde ageaHer»,
spionnen en misdacMgors, waarvan
velen In rcsgeerin-sedlenst stonden,
heeft het inbreuk gemaakt op onze
\v Uen aaanc-ngoepanneri tegen onze
nij verheid en onzen handelsta-kin-
gen ©n onlusten uitgelokt; bommen
gopiaatet in sohofKm. fabrieken en
magazijnen oorloeedadcn aerplGc-gd,
op ons gebied voorbereid, tegen Óa-
nuda golraoht door oiwkoopirvg om
Mexico togen ons Ln oorlog te bren
ger. onze paspoorten vorvalscht ea
door bommen en bcandsiiolit-ing Am©
nkaansoho levens en eigendom ver
niotlgd. Die regeering hoeft aan do
Vmnigde Staten het wott.ig verkeer
op de zooön ontzegd. Terwijl ze wei
geit haar groote vloot ceraig gevaar te
deen loapetg rnatig: zij zich roeraten
too op den Oceaan, die niemand zijn
gegund sedert de onderdrukking van
de zeerooverij. Zij liet onze oohepen
in den grond boren en doodde onze
medeburgers, den eeraen dag hierop
bluffend en den anderen dag spottend
leedwezen betuigend. Zij beloofde her-
zioninig eu herstel en brak elk© be
lofte. Thans Is het toppunt bereikt
door de verklaring van een barbaar-
soho oorlogvoering tegen oraze schoep-
vaart en ons volk tenzij deze zich zou
den willen schikken Ln de afhanke
lijke rol die wordt voorgeschreven.
Die rog coring hoeft eveneens met
groote - koeten en onder leiding van
Duitscho ambtelijke personen en Duit-
eclie huurlingen een propaganda op
touw gezel van verraad en een jk»1i-
tlcke agitatie gevoerd om ons volk te
misleiden omtrent zijn rechten en
plichten Bij de jongste- rerklezingen
werd een grootsche bovs-egung georga
niseerd ten bate van vreemde beiate-
gt-n ooi <ien president van de Veree-
nigde Staten te vervaragen, wiens cesu-
ge misdaad was de strikte handhaving
van de neutra bi tent. De oota waarbij
Berustórtf wordt teruggezonden was
oen vonnis voor Ie Diü'-sche regeering
voor baar vele misdaden tegen den
vrede eu de waard igbeid van een be
vriende natie. Zoo zai het worden be
schouwd in elk land dat niet onder
Du so lie ii invloed etaat
De Daily Express" meldt uit Now-
Yoi'k dat er in lvet geheele land geea
MCdosbeweging van eanzge beteekenis
is. De natie is volkomen eensgezind
en zelfs Bryon zegt, dat als het land
in den oorlog komt, hij zijn pacifisti
sche campagne niot zal voortzetten.
fteaevoeringen.
Minister Helfferich
aan 't woord.
Do Duitsche staatssecretaris vor-
klaarde aau eeai vertegenwooidigor
vun oen Noorsch blad, dat Duitsch-
land den onbeperkte» duikhootoot-
log begonnen is omdat hot daarin
eon doeltreffend middel ziet om den
oorlog te bekorten. Do moeilijkheden
die Noorwegen daarvan zai onder
vinden zullen gering zijn in verge
lijking van 't lijden en de benadee-
ling die F.ugeland's economische cor.
log lot dusver bracht Duitschland
doei alles om do neutralen te helpen.
De uitvoer van steenkolen uit Duitsch
land naar Zweden is van 418.0JÖ ton
in 1913 gestegen tot. 1.000.000 ton in
191Ü.
achteruit duwen.
Ja, zei de R-utloogo, toen zij oren
ophield met opreken. Ga rerder. Ge
weet pree.ca wat je zeggen wilt.
O. dot hoop ik niet, dat hoop ik
niet..., antwoordde zij. En tooh zou *k
ook tóet weten hoo wij nog een uit
weg moesten vinden. Ik had nog hoop
dat jij het zou kunnen.
Er ts geen int weg mogelijk, zei de
Rutledg©.
Diit, soda Jees-o, terwijl zij eeo
ogen aardig gevormd boekje van haar
.-.chrijitafel mm, is iets waar Julia
z-rh mee geomueoevd heeft. Jo zoet
dat hot vol staat met duiiaafdrukken
en de haaidtoökenringen van de men-
óuhen diie da afdrukken er in gemaakt
hebben. liijk oeras op dc tweede Wad
zijde. De eerste afdruk tïi© je daar
ziet is van don duizn van mijn com.
R-uWodgo vergeleek do afdruk eu de
photo zorvdoi' iel® be zeggen en zag dat
•zij volkomen gelijk waren.
- Ja, zeide hij, terwijl <hij de p'hobo
oti hot boeltje rap zij legde, menschen
die het weten kunnen, zoggen dat or
geen twoo vingerafdrukken ln de ge-
lieele wereld zijn, dio gelijk zijn.
Maar we hadden deze oratdeklkiiing niet
crus meer noodig. Sir Donald Iwvedt da
di amanien in zijn bezit. Ik heb do
doos waarin hl] ze bewaaTdo, rap zijn
kantoor gezien. Hij weet dat ik de
waarheid ontdekt heb en toen iik van
hom weg ging wi6t hij geen. raad van
Duitsche partij-
leiders,
dio tot dusver bekend stonden ais te-
gerislundcr» van den verscherpten
duikbootoorlog, hebben aan 't Duit
sche persagentschap Norden ver
klaard, dat /.ij zich ihans berustend
neerleggen bij de voldongen feiten.
De Hongaarse he minis
t e r-p resident Tisza
hield in de Hongaarsche Kamer een
rede, waarin hij betoogde, dat de
duikboot een nieuw wapen is, waar
om bij oen blokkaue door Uulkbooien
andere regelen moeten geiden als bij
een Uit dusver gekende blokkade. Da
centralen strijde® thans voor hun
beetaon. Verdeir wees hij op t vredes
aanbod dat door de Entente is alge-
slagen en deelde mede. dat d e c e n-
tr-alen nog steeds tot vre-
dos-onderhandelinge n be
reid z ij n.
Enkele partijleiders keurden Us
duikboot-po.itiek goed. Graaf Mi
chael Karolpi opperde evenwel be
zwaren er op wijzend, da*. Ln Ame-
riku 2 milhoen Hongaarsche staats
burgers teven. Hun toestand zou In
geval van oorlog met Amerika cri
tiek worden.
Lloyd George
hield ln Londen een rede voor een.
Natl ran alen -d i anstij vergadering. Hij
woes or op, dat Engeland minder
mannen naar 't front gezonden heeft
dan andere groote naties. Daartegen
over staan evenwel Engeland'» op
offeringen voor de vloot.
„De natio moet zonder, verwijl het
antwoord geven op de Duitsche be
dreiging. Engeland moot schepen
bouwen tot bescherming van zijn
koopvaardijvaartuigen, teneinde to
toonon. dat moord op zee nutteloos
is. Dat kan geschieden, maai* da
natie moet tot dit doe! georganiseerd
worden. Geen man of vrouw heeft
het recht orn too te zien, terwijl an
deren strijden.
Er is niets nieuws in Duitschland»
systeem van duikbooten-oorlogvoe-
ring; alleen is het nu waA verder
ontwikkeld. Duitschland verwijdert
oen voor een de slagboomen, die de
beschaving gesteld heeft om den oor
log mensche.ijker te maken. Het ge
vaar bestaat hierin, da; dit georja
niseerde woestheid is en tenzij de
gcallnorden in dezen oorlog 'do
triomf van zulk ©en stelsel beletten
zal de wereld terugvallen in de oar-
baareclihdd van twintig eeuwen hor
waar ts.
LloycJ George deed een beroep op
d© mannen en vrouwen van Engeland
om aüo krachten ln te spannen en
zich te laten inlijven bij het leger
der lieachavlng.
De rede van Lioyd George werd
warm toegejuicht.
Ministei Henderson betoogde dat 't
leger op volle sterkte gehouden moet
worden, terwijl er bovenalen een
grooter aantal mannen en vrouwen
beschikbaar moeten komen voor den
jivtionalen dienst.
't Vertrek der dipio
in a t o n.
Maatregelen worden getroffen voor
het vertrek vaiu alle Duitsche consu
laire ambtenaren on het personeel,
dat Bernstorff zal vergezellen. In 't
geheel zullen ongeveer 300 personen
vertrekken. Vermoedelijk zal de reis-
route over Cuba en Spanje gevolgd
worden.
Rooier seiut nader dat 't vertrok
Maandag zal plaats hebben. D© reis
gaat over Denemarken.
In don Arnerikaanschen
Senaat.
Een inotio in verband met het af
breken der diplomatieke betrekkin
gen met Duitschland, welke in den
Senaat werd ingediend, eindigt met
de woorden: D© Senaat keurt den
stap door den President gedaan, zoo
als hij die in zijn red© tot het con
gres heeft uiteengezet, goed.
Henry Ford.
Honry Ford, dc bekende autofabri
kant, die Indertijd een internationale
vredesrorami&sio organiseerde heeft
verklaar#, dat hij zijn fabriek, in
dien de oorlog tussclien Duitschland
en Amerika uitbreekt, ter beschik
king van dc regeering zal stelieii en
zijn bedrijf zonder winst ten behoeve
van de regeoriug zal laten werken.
De dulkbooten in actie.
Lloyds meldt 't zinken van de En-
gelsche schepen „Bolford" (zeilschip)
„Warley Pickering" (4106 ton), „Flo-
risian" (4777 ton), „Port Adelaide"
(8181 ton, van de passagiers en be
manning werden 96 man in aeo op
gepikt aoor eon treiler), „Warten-
fels" (4511 ton), 't Noorsch© schip
„Tamain" en 't Russische schip „To
rera" (3512 ton).
Het Noorsch stoomschip „There-
sadal" (1260 ton) dat getorpedeerd
wtni 'jn waarvan de bemanning door
het Nederlondsch stoomschip „Maas
land'te Las Pahnas geland werd,
was met hout van Afrika naar Frank
rijk bestemd. De kapitein, die ziek
was, werd door de duikboot overge
nomen.
angst, omdat JviJ dacht dat nu alles
error eu was.
Maar we moeten hem redden,
riep J eseeo uïL We mogen hem niot
aan zijn lot over laten.
Daar heb ik ook geen oogenbhk
over gedacht, antwoordde Ruttedga
Wie wcol waartoe zijn wanhoop en
zijn schaamte hem nog z*3uden kun
nen brengen.
Ia hii nog op het kantoor?
Dat oerak ik w©L Ik ben van hem
weggegaan op het oogeiïbJf& dat hij
Wist dat aètes ontdekt was.
La teu wij naar hem toe gaan,
aeid© Joseio. Loten we nu dadeüjtc
gaan.
Juffrouw Mac Voigjh was riet Lomand
dio oon uur noodig had cc. haar hoed
op te retteii. Zij zag er altijd keurig
rietjes uit on na een minuut had zij
haar hoed al op en etend zij in <lo
vestibule haar handsöboaraen aan te
trekken. Zij was volkomen meester
van aioh awA maar tear oogen schil-
terdran met ongewonen giana on op
etk' van hoar wangen ted zij een
vuurrood plekje. Zij liep vlug en mat
vasten tred door, on zij noch Rialtedg©
zeiden oen woord, totdat zij bijna voor
het kantoor van Sir Donald stonden.
Laten we wat langzamer loepen,
zeiden ze. Wij moéten zorgen dat nie
mand merkt dot er Iets bijzonder® aan
de hand Is.
Ruil edge bracht haar regelrecht
De houding der Neutralen.
EenBraztllaanscbo
nota.
Reuter seint uit Rlo de Janeiro
De President deed aan den minister
raad mededeeling van een proteat-
nota aan Duitaciiland. Alie leden van
het kabinet waren eenstemmin voor
de termen der nota. waarin Brazilië
ou gematigden, doch vasten toon zijn
houding uiteenzet, ter bescherming
zijner rechten en belangen, tegen do
bedreiging met den Duitschen duik-
bootooriog.
Dc tekst der nota zal worden pu
bliek gemaakt, nadat deze aan de
kanselariien zal zijn bekend ge
maakt.
Zwitserland en de op
roep van Wilson.
Aan de „Köln. Zeltung" wordt ge
seind. dat de Zwitsersche Bondsraad
een buitengewone zitting gehouden
heeft, om het voorstel van president
Wilson te bespreken, orn zich in de
actie tceen Duitschland bii Amerika
aan tc sluiten. Het antwoord ts ge
reed en aan Wilson verzonden. Het
Duitsche blad beweert, dat Zwitser
land het voorstel van dc hand gewe-
zen heeft.
Van da oorlogsvelden.
Op 't WESTELIJK FRONT komen
ln do laatst© dagen veel verwoede
plaatselijke gevechten voor.
De Engelse he staf meldt:
„Ten noordoosten van Gueudecourt
hebben de Eivgelscben Maandagnacht
met volledig succes oen plaatselijke
operatie uitgevoerd; daarbij verover
den de F.ngelfiOhen ongeveer 500 mo
tor loopgraaf en een mitrailleuse; 70
gevange nen, wain onder twee officie
ren, vielen in Eng; !sche handen. In
den loop van den nacht sloegen óe
Engelsohen twee tegenaanvallen af.
BIJ Bonrhavcsnes, Pys en Gr andcour t
drongen de Eagelsohen op drie pun
ten de Duitsche linies binnen. Ton
oosten van Bcaucourt deden de Duit-
schers in den loop der laatste 24 uur
tevergeefs vier tegenaanvallen op "t
Ervgelrtcho nieuwe front. De Engel
set ten consolosideoidea ziclx daar
echter en maakten m tegenaanvallen
nog 39 ^6vangenen".
De Duitsche staf deeit mede,
dat alle aanvallen der Enge-schen
aigeelageu werden. Verder merkt de
Duitsche legciuMüvoeider op, aat 't
Op sommige plaatsen van 't West
front 20 graden Celsius vriest.
Over MESOPOTAMIA ineidt '1 En-
geiach'3 legeibot-tuur dat de Engel-
schen than» in 't bezit zyn van den
gehoolen zuidelijken oever van de
Tigris. Do Turken leden daardoor
eeu gevoo.lg© nederlaag. 6tX> lijken
van Turken werden op 't s'.agveid
gevonden.
Verspreid nieuws
BOMAANVAL. De Britsche ad
miraliteit meldt, dat de Engeische
vliegers een aanval gedaan hebben
op Brugge eu daar bommen op Duit
sche torpedobooten geworpen heb
ben.
Stadsnieuws
ZANG IN HET LEGER. - Van 14
tot 17 Februari a.e. zal te Leiden eene
bijeenkomst worden gehouden van de
propagandisten van de zang in bet
Leger. Ais vertegenwoordiger van het
10e Reg. Inf. za Waarbij optreden de
sergeant Zeilmaker.
ONDFROFFICIERS-SANATORIUM.
Van 12—17 Februari zal hier ten bate
van het Onderofficiers-sanatorium
„Ons Belang" een z.k. „Sanatorium-
week" worden gehouden. Verschillen
de feestelijkheden zullen cr deze week
pegevei worden.
TWEEDE OPVOERING VAN
„NELLY". Maandagavond had in
den Schouwburg aan den Jansweg
de tweede opvoering plaats van
Nelly", zangspel in drie bedrijven,
ten bato van de R. K. Vcreeniging
Vacantiekolonies en van de St. Eli
zebethavereeniging. De zaal was
goed bezet en dc speelsters en spe
lers werden herhaalde malen harte
lijk toegejuicht. Aan het slot wer
den de dame» gehuldigd rnet bloe
men. Den heer Jac. J. de Jong werd
ais leider van het zangkoor oen
krans aangeboden.
WELDADIGHEID NAAR VERMO
GEN. Maandiolijksoh Overzicht van
de voreehlging Weldadsgihed naar
Vermogen. Boekjaar 1 November 1916
—31 October 1917, Voor behoeftlgen
weid in do maand Januari 1917 toe
gestaan: Aan brood en levensmiddelen
f 260.54. Aan brandstoffen f 42.75. Aan
ILgging- en kleedingstuikketi f 3.50; in
gold f 867.84 1/2.
Totaal in Januari toegestaan
f 1174.63 1/2. Van 1 November 1916—
31 Januari 1917 werd toegestaan totaal
f 2686.51 1/2.
naar dc kamer van haar oom hij
Mopte ó6il6 op de deur. wachtte niet
op de toestemming om binnen te ko-
meiv, maar deed de deur rapen en ging
oven op zijde om het mesje door te
talen.
Ik zal straks vrei om j® sturen,
fluisterde ae. Laat mij voorloopig nog
met hem aKeeu.
Rutöcdgo kon Sir Donald even zïea
zitten. Hij WB8 van houding veran
derd, maar alleen ln zoo verre dat hij
zijn armen» op tafel gelegd had en
daar zijn gelaat in verborg. Zijn witte
haar hing verward om zijm hoofd.
Jess'.o Moot zachtjes de deur em toen
zij naar hem toe liep» lïehtte hij het
hoofd op en keek haar aan. Schaamte
cn ara got waren op zijn gelaat te lezen
ais was het een open boek geweest.
HU liet zijm hoofd weer op zijn armen
vatten en zat doodstil. Jcs3iê knielde
naast hem neer Bonder iets te zeggen.
Zo sloeg haar armen orn hem heen
on drukte liaair wang tegen den zijne-
Zij deed geen a^dore poging om hem
te troosten, maar raa eon poosje voel
de zij dat er oc«n eohoa door zijn li
chaam gin®, on toen nog een® en nog
eens. 'loon voelde Sir Donald een
traan op zijn wang. en veegde 2©
weg alsof ze hem brandde. Het ge
baar waarmede hy dat deed duidde
op krooien wanhoop en hij trachtte
aioh vuil Jessio .s armen los té maikoa,
maar Jeeei© hield hem nog atevogü-r
DehultllflbL imevronw
Mann-Bouwmetster.
Hot comité, gevormd ter huldiging
van Mevrouw Th. MannBouwmees
ter had gemeend, de viering van liet
gouden jubileum van deze tooneelar-
tiste niet te moeten uitstellen, al zijn
de tijdsomstandigheden er eigenlijk
niet naar, om vroelijk en ongedwon
gen feest te vieren.
Zelf® of: juist Ln ernst.ge lij
den huakt men naar een verzetje,
naar wat ontspanning en daarom was
de commissie van oordeel, dat t toch
maar moest gebeuren, nu Mevrouw
Mann mei haar jubileumstuk „Adrlen-
rie Lecoiivrour" naar llaar.em kwam.
Zoo ts de huldiging Dinsdagavond g©.
schiod in oen hod volle schouwburg
zaal, waar eon ged «tingeerd publiek
bijeen was.
Onder de aanwezigen was de Bur
gemeester, Jhr. mr. W. B. Sand
berg.
In da vestibule en om hot toeneel
warén groen vei eicmtgen gemaakt,
dio van iiot feestelijk gebeuren ge
tuigden. Dat deed ook het hartelijk
applaus, dat opsteeg, toen mevrouw
Mann ten tooneele kwam.
II o t 8 t u k..
Onzo medewerkstor-voor-tooneel
schrijft over de voorstelling:
„A d r l e n n e Lecouvreu r",
toonoelspel van Scri
be cn Legouvé.
„Van miln kunst, waaraan ik mijn
leven gewijd heb. blijft niets over als
de herinnering", klaagt Adrienne Le-
.couvieur. de veelbelovende tooneci
sucelster. als zii den dood voelt nade
ren.
Het is met een gevoel van weemoed,
dat wii Mevrouw Mann die woorden
hooren uiten en zii zelve moet ook
wel even dien weemoed gevoeld heb
ben. weemoed om het vergankelijke
van buar kunst, die zii niet. als eea
schilder of dichter, m blijvende vor
men vermag vast te leggen en te
laten aan het nageslacht Niet. dat
zij nu reeds er aan '.oe zou zijn. niets
dan herinneringen achter tc laten
zij kar- cn zal. hopen we. nog vel©
©ogenblikken van geluk geven aan
wie haar spel zien cn hooren maar
tochin een gouden jubileum ia
naast de vreugde om de hoogte,
waarop men langen tijd toeven
mocht, tevens altijd iets van weemoed
om de noodzakelijke daling, die vol
gen moet.
En dan is de too nee (speelkunst in
zooveel slechter conditie, dan de an
dere kunsten niet alleen dat de too-
neelsDeler niets tastbaars nalaat van
wat hii wrocht, ook onder zilt» tiid-
genooten kon hij alleen aan diegenen
iels geven, die hii met z"u nersoon
bereiken kan. Tenminste zoo
sc h ii n t hek In werkelijkheid
geldt' ook hier liet woord, dat
niets verloren gaat Ten
eerste zijl. juist doordat hij. tooneel
spelend, zelf do schepper is van zijn
eigen verkunste persoonlijkheid, do
indruk oo den aanschouwer sterker
ziin dan wanneer deze. zooals bij
andere kunsten, alleen liet werk,
zonder den schepper, te zien krijgt
cn zal de toeschouwer van dezen zoo
krachtig ontvangen indruk meer op
anderen overbrengen, dan ais de In
druk zwakker isieder weet. hoeveel
heviger de ontroering is. gewekt
door een grootsch tooneelstuk. dan
die door een boek ooit bereikt wordt
En dan een groot tooneelspeler
geeft door ziin knust aan zooveel
menscher. geluk door schoonheids
ontroering. dat van dat geluk ieta
wordt overgedragen on volgende ge
slachten De herinnering geeft tel
kens weer geluk, niet alleen aan wi©
dien bepaalden tooneelspeler gezien
hebben, maar ook san anderen, die.
waar zii genieten van de kunst van
lalcr-komendc speler®, begrijpen, wat
die vroegere geweest zijn. En dan do
invloed die van de grootsten uitgaat
op de kleit eren. van de voorgangers
00 degenen, die her. opvolgen eu hun
voetspoor drukken 1 Neen waarlijk,
er was toch eigenliik geer. reder, tot
weemoed alleen maar tot dankbaar
heid voor al wat Mevrouw Mann en
haar broeder die dezen avond zoo
bescheiden de rol van den regisseur.
Adrienr.e's leermeester, vervulde
gegeven hebben aan schoonheid on
aan geluk door schoonheidsontroo
ring. En van deze dankbaarheid voel
den we ons doorlrild. ook al kon het
stuk. dat vertoond werd. ons niet
ontroeren. Wél liet spel van dc jubl-
laressc. zooals zii dc stervensscène
speelde natuurlijk en sober met
zul ver-menschel ijke tonen, zonder,
eenige overdrijving, als gedrenkt in
leed daar was voor menig jongero
iel3 of liever veel uit te leeren.'
Een stuk- als Adrienne Lecouvreur
schijnt viel geschreven om die ster-
vens-scèneheel de handeling buigt
daar naar toe en heel het tragisch©
van het gebeuren trekt zich daar in
samen oen jonge vrouw. die. op het
oogenbiik dut het leven haar toe
lacht in glanzend geluk, door den
dood wordt gegrepen, vergitügd door
vast on fluisterde hem in het oor:
Lieve oom, amn\ lieve oom. wat
vreeset Ijk is het toch voor ui Arm©,
lieve oom.
Sir Donald en zijn nzchtje hadden
altijd oprecht voel van eikaar gehou
den. maar zij hadden er nooit over
gesprok**! of hol la tan merken. Maar
nu was liet meisje hoe!e:naal veran
derd cn zij liufldo en zeide allerlei
lieve dinges» tegen hem, vol medelij
den, totdat de oude man zelf begon te
huilen.
Hij wist niet wat zij ran de zaak af
wist of wat zij ©r van geraden had. on
in het begin dacht hij dat zij ai Icon
medelijden had met zijn verhe-s,
maar onmiddellijJ; daarna moriite hij
dat hij zich vergist had.
Maar och, zeide ze, dat Wo gold
verloren hobban is niet zoo org, er
hadden nog veel erger dingen kinnen
gebeuren. Maar wij zulten ons flink
houden, niot waar D© menaahen heb
ben u altijd zoo bewonderd, zoo ge-
aoht en veroord. U wist niet goed wat
ii deed. is '1 wel? De verzoeking was
tc groot voor u. op dat oogenbiik,
maar als liet nu nog mot gebeurd
1 waa, zou u or niot over donken om
1 het te doen, is het wel? Laten w®
maar pro boe ren chU alles te vergoten.
Hij keek haar con oogenbiik heel
verbaasd aan, terwijl de tranen lange
zijn wangen rolden.
(Wordt vervolgd).
