pcnon. Do geallieerden moeten z'dh
ruet door Duitsche vooraurilen of L»o-
Gieigngen iaten misleiden. A!s
Dulisolilund' den vrede aanbiedt, denikt
hot nan toebereidselen voor den vol
genden oorlog. Als wij ongnlukk'gor-
wijze nan zulk© perfide beroepen ge
hoor geven, zou het drama "var drie
jaar opnieuw Ivgianen. Soldaten mot
hun g<-zond verstand en instinct be
grijpen dat. Het zijn mannen die er
nnu htm bloed voor betalen om oen
vrede door overwinning te scheppen.
In dat opzicht heb tk vo'fiedig verlroU-
wen in mijn troejven. H»m moreol staat
boven eik'*n twijfel. Met botrctoking
tot den vrc-de, zullen wij allen de tan
den op cik.iar. waarmee ik bedoel, dat
de ontoombnre wil bestaat om tot het
©md« toe la rtohten."
Verspreid nieuws
BB!M INGEN IN DUITSCHLAND.
Do Kölnische Volkszeitunu ver
neemt uit pnrlementaire kringen,.dat
bil den Rilksdag drie financieele
wetjontwernen tot dekking van do
rentoschuld iti zullen komen, waar
van dp opbrengst on 1200 milltoen
mark s/prnnmd wordt Er zal een ex
ploitatie recht van elke Ion steenkool
■uit d» miinen geheven worden, dat
volgens dp waarde berekend wordt
verder een verkeersbelasting en 20
opcenten ou de oorlogswinstbelas
ting.
BOMBARDEMENTEN. De Bul
gaai sche staf meldt: Oorlogsschepen
hebben uan de kust van de Egeische
Zee in de Golf van Orfano de dorpen
Radoeleve en Koeortkeni gebombar
deerd. Drie munnen. zeven vrouwen
en zes kinderen van de plaatselijke
hevo'king zijn gedood, elf huizen zijn
verwoest.
De Fiansche minister van marine
deelt mod i Maandag 12 dezer ver
scheen een vijandelijke duikboot bij
den mond van de Adour (golf van
Bisrave en loste zes kanonschoten
on de kust De stukken van de kust
verdediging beantwoordden onmid
dellijk liet vuur. De duikboot dook
bu het eerste schot onder. Er zijn vijf
gewonden De stoffelijke schade heeft
niets t- beduiden.
De Kngelsciie stal meldt, dat En-
geiscliu vliegers met succes bommen
geworpen hebben op de haven van
Bruese.
'T l'HAXSCHE LEGER. Belich
ting IUI8- wordt tegen April a.s. opge
roepen
"1 RUSSISCHE LEGER. De „TL
nies meldt uit Petersburg, dat dia air
kennisgevingen zijn aangeplakt, waar
bij de recrutenilioltting van 1898 onder
de wapens wordt geroepen, üe jonge
lieden van 20 jaar werden twee dagen
gr-iedei ojigei-oepen. Door deze beide
lichti'«.-n krijgt Rusland binnen en
kele' maanden de beschikking over
ongeveer oen mittioan man meer..
IN CL BA is een opstand uitgebro
ken IX. regeeringstroepen moeten de
opstandelingen ovenwei verslagen heb
ben.
DE KEIZER VAN OOSTENRIJK is
benoerrw tot Duitech generaal-veld-
mnarsohalk.
DE ENGELSCHE STEENKOLEN-
MIJNEN. Met Engelsche ministerie
van Handel heeft besloten om alle
steenkolenmijnen in liet Vereenigd
Koninkrijk gedurende den oorlog in
bezit te nemen.
UITBREIDING DER VLAAMSGHE
UNIVERSITEIT. Do „Köln. Ztg."
verur-oini, nat de gouverneur-generaal
van België voornemens is de Vlaam-
6Ch8 universiteit te Gent uit te brei
den, door daaraan een V.aamsohe
hougesobooi van land- en tuinbouw te
verbinden. In October 1917 zullen het
eersla cn tweede studiejaar dier hoo-
goschool worden geopend. De goheele
studietijd zal drie jaran voor den land
bouw. twee jaren voor den tuinbouw
bedragen. Na volbrachte ejiKke zitten
de eluocereixlen een examen afleggen
en bij slagen een diploma ontvangen,
met den titel van landbouwingenieur
gadertne werden benoemd de dames
Bonke en A. C. van Daalen en de
heeren C J. Cornet, J. Snoek Pollé en
S. J. Vester.
Besloten werd nog do contributie
met 10.05 per kwartaal te verhoogen.
KENNEMERPADVINDERS. Op
de Woensdagavond gehouden leden
vergadering der Kennomcrpod vin-
dors bleek, dal in de kas is oen batig
saldo en dat de vereeniging zlcii fi
nancieel kan bedruipen. A s bestuurs
leden werden herkozen de hoeren J.
L. Zegers en clr. J. B. Schepeis; in
de plaats van de boeren Inger-
man en C. W. de Viseer werden ge
kozen de heeren: A. F. Kremer en
G. H. Goode. Behandeld en vastge-
j steld werd een huishoudelijk reg.e-
ment. Aan 't einde van de vergade-
I t ing bracht de heer J. L. Zegors hul-
de aan don voorzitter, den heer J.
an der Kop, voor de door hem ont
wikkelde enorme werkkracht in het
1 moeilijke jaar dat de vereoniging
achter zich hoeft
HAARLEMMBRLIEDE EN SPA.-VRN- keHjk nnn enkelen, tater aan meer-
W-OUDE. Vergadering van den deren, dat de geestesarbeid, die ver-
gomeenteraod op Vrijdag, den lben richt werd bii het aanleeren der ,.ge-
Febiuari 1917, dos voormiddags te naste-en nuttige kundigheden", waar-
li 1/2 uur. Agenda: 1. Ingekomen stuk- i van ,de Onderwijswet van 1857 in .na
ken en modedeelmgen. 2. Ad.es ver- van f,ic van 1806 zou spre-
goeding rijwiel gemeenlewoitlieden.
3. W ijzig mg üsueeubebegrooi.ng j Dat verschijnsel was wel bekend
dienst 1917. 4. Wijziging leenmgsbc- j bii de R( hamel iike opvoeding: danr-
sluit Dislributuiewet. 5. ijz.ging van wist men. dat od spier-arbeia
verordening Levensmiddelenbodnjf. 6 door Natuur gereageerd wordt zóó,
VaststelKiig begrootingeai gemeente
bedrijven. 7. Adres onderwijzend per
soneel verhooging jaarwedden. 8.
Bespieking accountarKed anaten voor
de gemeentebedrijven enz. 9. Verzoek
C. P. van Opzeeland verhooging bdoö-
n.ng duikei'betliening, lmaagpolder
(uitordijkenj. 10. Vaststelling kohie
ren schoolgelden 3e en 4e kwartaal
1916. 11. Vaststelling suppleto r ko-
hiei hondenoelasting dienst 1916. 12.
Ontslag aanvrage A. Hu ijsman als
directeur-administrateur van de ge
meemelijke waterleiding en ei eet. i ic.-
teitsbediijven. 13 Ontslagaanvrage
A. Huijsmun al6 ambtenaar van den
Burg. Stand. 14. Adres afd. Halfweg
TREIN DIEFSTAL. - Utt een pak
manufacturen van het Blauwhoeden-
veem te Rotterdam naar hier verzon
den, aan den heer M geadresseerd, Alg. Ned. Timmei liedenbond opoe—
bicken bij aankomst alhier 10 over- tnmg i. d. gcmeentebcstekkcn bepa
i hemden ontvreemd te zijn» i j1Ug rnaximimi werktijd san 10 uur en
I\ v^vimjmr.v - loon 30 cent per uur. 15. Bespiekng
AANGEHOUDEN. Ais vordachten'. 1fi „.Iri
van den diefstal van 10 voetbaken van J n c
I hei terrein der gomeeatelyke speel- Hoofd. Omslag. 17. Vajnsielling sup- i ge tua(ijguwjuil,, uiensinaar gemankt
p.aats aan de Leidsune Vaart :s door p;el£ur kohier Hoofd. Omslag dienst fUjJÏ Uö uluWikKviing van ao ve.sian-
de politie te Amsterdam aangehouden 1916. I denjke» en zedeiyae vermogens oer
eu naar hier overgebracht de 26-jarige - kmueien en aim hunne opieiuing lol
1©6 werkman J. F. C. S., due la Am- VELSEN. Statuten. De alle christelijke on maa^chappehj-
steidiun in hei bezit van de aoe-mavion Staatscourant behelst de statuten van i j^, daugdèn, ilet Ouderwijs werd oil-
was aangetroffen. i>. is, u-adai tog«n de N. V. Visscherijmaatschappii „Am- j dorgtc-oniki mm de Upvoeding.
ham piw-d.s-verbaal bs opgemuakt, aan sterdam V met een maatschappelijk -locn meeumu de woigevor dat hei
dat de verbruikte ene.the met winst
wordt veraoed.
Maar aan .inaloae verschijnselen
on het eebied van den «eest dacht
men niet in dien tijd. toen inen zwoer
bii het contrast tusschen Keest
en stof.
Aan onderwijzers en ondorvv js-
mannen echter gingen de oogen open
an, weli.cJu onbewust, dat ze net
paard van Troje binnenhaalden, stel
den ze zich niet meer tol taak.
met den minst rnogolijken arbeid
de verlangde kundigheden aan ie
brengen, maar do verlangde kundig
heden moesten als leeistof den meest
mogelijken arbeid leveren.
Het Onderwijs ging Opvoeding
worden
De onderwijswet van '57 sanctio
neerde dat voor deze uitspraak vrij
wei woordelijk uit de wet van ISOti
over te nemen:
Het lager onderwijs wordt, onder
hé» aau.coien van gepaste en nuiü-
Het eerste voorschrift voor den op penmoen voor ouden van 'dagen. De
voeder is „Handtn thuis", want al commissie kan zich niet verenigen
wat leeft voedt zich zelf en voedt ook met het ontwei p-pcnsioe'nbo.asiing.
z.chzelf. Indien echter dat ontwerp gehand-
Do oatwikkelingüvoorwaarden schep-haafd mocht blijven dan zou zij oen
pen, dat mogen we. j wijziging wensohen nan te bevelen.
De oiitwikkolmgsvoorwaordenV Bij de belast ng van het inkomen met
„De ziel groeit niet van liet loon,een vast percentage al., j>eiisioeiib.-i;.»-
maar van den arbeid, die het loon; t.ng zou dan het bedrag, dat de l-o
verdient laslingechuldige noodig heeft voor
Aibe d is het oen ge opvood.ngsmid- noodzakelijk leveuson ierlioud. onder
dol: „zonder arbe.d geen ontwikko-I a.le omstandig lieden worden vrijge
iluig', maar ook „geen arbeid zonderlaten, gelijk dat in het bijzonder ge-
ontwikkeling". En wat is „arbeid au schiedt bij gemeen,.-i ;ke inkotneus-
ders. dan het worstelen mot de mooi-heffingen. Nog sicii de couim ,>.-io
lijklieden, die we op onzen weg vin-j voor, aan de bestaande outv.e
De ToBsiand.
Kolem.ooG.
KoUordaui.
Ten einde aan den heerschendcn
oedsel- en brandsioffeunood tcge-
oiye
UpVoéUlIlg
dervvijs uiui oen nooawwidiglieiu
was: immers hij sprak: „liet onder
wijs moea dïenstbaai gemaakt wor
den
de prov-mciaile griffie aigelevord, daar kapitaal van I 65.000 van de N. V. verband lus^
hij nog als landsloitmplicih'tigie moetVisscheriimaatschapoii „Amsterdam
i worden ingedeeld. II", me', een van f 80.000 van de N.
V. Scheepsexploilulie Maatschappij
GEVONDEN VOORWERPEN. ..Amslerdam'met een van f 50.000,
I Terug te bekomen bij: A. van Beek, en van de N'. V. exploitatie-.jmat-
j Brouwersplein lc, -een handschoen, schauuil „WiikerooK" met een vangyxnuastiekonderwyzer zei: „Mijn
Fr. Hoogerbeets, Gasihuislaun 122, f 50-000. zoon moet ac.obaai worden of brand-
een pakje mei blouse. Fr. de Laat, ,.vnvmnT P.hMi„n, weerman; leer hern dus zooveel kun-
Ora.ijoboomsiraat 177, een hondje "Tvndor vnorVn Ir' stóu als 'Uv>°€h-lk IS' maar voor den
W: schan van den heer M. Konina vveni Solïr
i v. eisstr. Ka, ean broodkaart. L. de In „0n9 Huis" de iaarvergade. ins hu|saia™'r J" m.n
Bnun, Julianastr. 10. een leerboek, «houden de. afdeelintr Zandvoort bii Xmwoora héb
IB. Dick, W. Geldeloozepad 12 mod, I van de N C. G O. V. Ruim CO leden ge<i,ntWoora neb
een d. nkbeker m doosje. M. Kleef waren aanwezig. Herkozen werden uim) o
sua, SpaAiuwouderstr. 47 rood. een'de bestuurslecitn D. Paap. T. ^°bcr,
tMCb ,!<X|.B). C. PoruxiM, 1- Bm W.AJ"?.?" «osl'.ij boiundi«ii ook openhartl;
nardHtniu 20, om «ui col sol., ij!- V™,. D. S',SS I mo?eUS
de herbenoen.inar in beraad. Als
nieuw lid trad toc*de heer B. Paap.
Naar aanleiding van het voorstel van
den hoer J. vnn Zevl. om des Zón-
kers met wie li ij worstelen kan,
speelmakkers vooral
De mensch is oen sociaal-levend we
zen: hij heeft behoefte aan omgang
met anderen, die Item verstaan en
die hij verslaat. Meen niet, volwassen i
mensch, dat uw k.nd uw taal cn
woord of beeld verstaat of gij de zijne. I moet te komen, heelt er ziel. een
Hat kind ziet, hoort en voelt anders milé gevormd, om in centra:, kook-
-dan gij en met uwe taal roept go bij gelegenheid grooto hoeveelheden
hem geen begrippen op. eenvoudig, voedzaam oten ie doou
En ook toe kun h„ ernstig met u to, ritten, dat kvmUM
woistelen, waumd dat da overwinning f'vlu> dï sl«d eet; «a* Be-
hen. te^te als gun., gewordt
Naast het ^passieve speelgoed, noon
daar vóór, heeft het kind uood.g het Natte krauui..
actieve speelgoed, zijne makkers, zij-! Men» schrij-it aan liet Vaderland:
ne geestelijke evenknieën. j Van verschillende zijden werd in
Verder een arboidsve.d, eene school, j dezen tijd van brandsioffeunood liet
eene speel of leerplaats, hoe men het1 slokon van vvirne kolen (naile cou-
noemen wil: eene numte. geschikt aanbevAn„innbd,,„tc
gemaakt voor den opvoedingsarbeid. ftc deze r
ben: „Wees gerusi, vader, ik zal me
uien opzichte volkomen neutraal
behoeften.
Stadsnieuws
TELEFOON. De ui-ouwe interlo-
cale telefoongeL'iding 17, 's Gravenha-
ge— Haarlem, is in gebruik genomen.
VEREEN. VOOR HUISVROUWEN.
Men sclirijft ons; Dinsdagmiddag
hiefd de afdeel.ng Haarlem en om
streken van do Voreeniging van Huis
vrouwen haar eexsie GezeLige Bijeen
komst, ten huize van een der leden.
Gezellig was het ar, en de opkomst
der leden g<ioot, waaru.t blijkt, dat
er wel belangstelling Ie onder de
buisvrouwen om met elkaar eens ver
schillende dingen, de huishouding be
treffende, te bespreken en van eikaars
ervaringen te leeren. Vele raadgevin
gen tor besparing van gas en brand
stoffen wei den or gegeven, wel een
belangrijk vraagstuk op-d.t oogenblik
en waar nog dikwijls door de huis
vrouwen een oplossing voor is te vin
den. Daarna hield de heer Abr. Meijer
de aanwezigen een uurtje zeer aan
genaam en nuttig bezig met een niet
minder belangrijk onderwerp," nL. een
doelmatige kleeding. Spreker deed
duidelijk uitkomen welk een voor
naam punt dit voor de gezondheid is,
hoe weinig men er dikwijls nog van
op dc hoogte s ook van de juiste
behandeling van de wasch van de
klocdingstukken. Zeker zal deze ge
animeerde samenkomst het bestuur
opwekkon,qjiogmaals dergelijke mid
dagen ie orgamseeren.
-- R. K. TOOtïEELVERiEENIG1NG.
De onlangs opgerichte R.-K. club
heeft den naam verkregen van R.-K.
Tooneeivereémging Guido Gezelie.
GEHEELONTHOUDING. - Dinsdaa-
avond verouderde de afdeeiing Haar
lem van de Ned. Ver. tot afschaffing
van alcoholhoudende dranken, onder
voorzitterschap van den heer M. .4.
Reiunlda. Besloten werd. op voorstel
van de contröle-commissie. den pen-
niiiKineesler te decharoeeren. Be
handeld werd do beschrijvingsbrief
voor dc a.s. Zondag alhier te hou
den iuarverRuderiiiK van dc Noord-
Hollandsche Propaeanda Commissie,.
Voor dc bestuurscommissie werden
candidaut gesteld- dc heeren IJ. G.
van der Veen en H, van der Sluis,
belden le Amsterdam, en H. Ploeg
Jr., ie Haarlem
Tot afgevaardigden naai' deze ver-
Rubriek voor Vragen
VRAAG: Mijn man is vvork.oos en
dienstplichtig, kan hij ook onder de
wapenen b.ijven en aanspraak ma
ken op vergoeding \oor zijn gezin en
tot wien moet hij zich dan wenden.
ANTWOORD: Hij kan by het onder
deel, waartoe hij behoort, verzoeken
orn onder de wapenen te blijven.
Voor do vergoeding moet gy u ver
voegen op hei Raadhuis, afdeeling
miJiiie, onz.
VRAAG: Bestaat cr voor het vrou
welijk personeel der vvaschinrichtin-
gen geen arbeidswet? Zoo ja, tot wian
moei ik my dan wenucu? AM'-
WOORD: De wet oj» hoi arbeidscon-
waoi geldt eveneens voor 't vrou
welijk persona©] dor waschluiicnUn-
gen; voor 't gov al u kvveaiie hebt kunt
u zich met oen bewijs van onvermo
gen rvervoegen aan liet Bureau van
Consultatie, 's Vrijdags le 1 1/2 uur
gebouw der rechtbank.
VRAAG: Ik heb met Nieuwjaar
mijn dienstbode een fooi gegeven, nu
zegt zij haar dienst 4 Februari met
een week op, mag zij de fooi nu be
houden. ANTWOORD: Neen.
VRAAG: Mijn man is door ziekte
niet in slaat brood te verdienen. Zijn
mijn kinderen nu verplicht ons ;e
ondersteunen? ANTWOORD: Ja
VRAAG: Ik ben op aie.ier en word
per weck betaald. Nu ben ik ziek ge
worden. 1. Heb tk recht op mijn loon
en op hoeveel weken. 2. Heelt mijn
patroon hot recht mijn loon op chris
telijke feestdagen af te houden?
ANTWOORD: 1. Wanneer uwe be
trekking niet is opgezegd gaat uw
loon door. 2. Neen.
VRAAG: lk beu 2 1/2 jaar in be
irekking geweest om een kantoor te
onderhouden. Nu ben ik ziek gewor
den en niet meer in staat de betrek
king waar to nemen, lk werd per
week beiooid, op hoeveel loon neb
ik recht, daar ik toch bovendien al
mot de umand myn dienst opgezegd
had. ANTWOORD. U hebt recht op
loon zoolang de dicnsibetiekking
duurt.
VRAAG: Myn zusier dient als twee
de-meisje en moet ook tafel dienen.
Heeft zij nu recht op verval of is dit
alleen voor het keukenmeisje. .ANT
WOORD: Ja, ale zij voor dag en
nacht dient, wordt het verval ge
deeld.
VRAAG: Ik word einde October 70
jaar, wanneer en waar moet ik mij
vervoegen om inlichtingen te beko
men voor (ie Ouderdomsrente. ANT
WOORD» Ten postkantora
VRAAG: Ik wensch te trouwen,
doch krijg van mijn ouders geen
I toestemming, omdat mijn aanst aan
de en ik niets aan het geloof doen.
Mogen ze ons nu verbieden te trou
wen.' ANTWOORD: Ouders kunnen
hel huwelijk der kinderen belette»,
totdal zij 21 jaar oud zijn; blijven zij
daarna nog weigeren toestemming
j te geven dan geelt cle kantonrechter
permissie; zijn do kinderen ouder
dan 30 Jaar, dan Is geen toestemming
meer noodig.
heeft hy ei bijgevoegd: „lk kan u
echter met verzekeren, dat ook Na
tuur zich neutraal zal houden, zoo
dat ge goed doet een oogje in 't zeil
duM«md> evanKelisntte le houden. >e.'110dds". m tooiden ont
werd besloten tos Veiidturavond een j mttelingivorin op het oog tobt".
1 Bij den art 192-slryd liep do ge-
heele vraag hierover: „Moet er een
oog in t zeil gehouden worden en
zoo ja, door wie?"
De strijd is beslist: ik heb geen re
den tot napleiten. „Wat is, moet
zijn" en „Ondervinding Is de ecnigc-
leermeesteres
A! is nu echter Onderwijs Opvoe-
van volmacht voorziene commissie
daartoe te benoemen. De heer V.
Bierei broodsnol ontvimz verdunning
tot het houden eener collecte voor den
reciasseeriiiKsnrbtid. welke inzame
ling f 3 06 onbrnchL
Vervoer Aardappelen.
Door dt agenten van politie Burry
en Steen is le Haarlem aangehouden
zekere B.. die te Zandvoort anrdap- i dinK geworden, bij het Lager On.ler-
nelen had opgekocht en deze per auto wijs b.ijlt het „aanleeren van ge
had vervoerd. B. werd betrapt, toen paste eu nuttige kundigheden" oen
hü ou hel punt stond 3 ILL. anrdap- zuak van groot l>elnng voor het inaat-
pelen van de hand te doen. Van een schapjve.ijk leven; het onderwijs
ander ls proces-verbaal opge
maakt.
1 I) r a a k. Alhier Is aange
houden en gevankelijk naar Haar
lem overgebracht Je. T.. als verdacht
dwijnt niet geheel in het licht der
opvoeding. Het Voorbereidend On
derwijs daarentegen is geen onder
wijs, het „aanleeren" kan de L. S.
hoel goed af. Als hei onderwijzend
de Inbraak in den horlogewinkel van personeel geen lust van zijn geweten
C. Hovingh te hebben gepleegd. T. I duchtte, zou het die „kundigheden"
zal zich tevens te verantwoorden heb- in een paar jaar wel den jeugd in
ben wegens desertie bii het korps pompen,
Ju ae Omstreken
BLGEMENDAAL. Statuten.
De Staatscourant bevat de statu
ten der N. V. D. Hogenbirk en
i Zoon's Smederij. ConstrucUevverk-
plaats. Machinefabriek en Draad-
vlechter ij. te Bloemendaal. De ven-
Inootschan heeft ten doel het fabri-
ceeren. construeeren en repareeren
van alles op het gebied van ijzer- en
draadwerk en het drijven van handel
daarin, eon on ander in den uitge-
breidsteö zin genomen.
SCHOTEN. Kamers van
vestingartillerie te Amsterdam.
Ingezonden
Van lngeiondan nukken, geplaaUt of
aiet geplaatst, wordt da kopte den inlander
aiet teruggegeven.
Voor den Inhoud deser rubriek stelt de
Redaolie zloh niet aauaprakel.jk.
NL de R..
In de iciiKSle vergadering van de
afdeeling Haarlem der Vereeniging
Volksonderwijs" werd door den
heer G. H. van Daalen het onder
werp „Voorbereidend Onderwijs"
op duidelijke wijze ingeleid.
Daar dit onderwerp ook buiten den
kring der genoemde vereeniging aan
dacht verdiént, neem ik de vrijheid,
u te verzoeken het. door het opnemen
van ds inleiding in uw blad. aan
uwe talriike lezers ter overweging te
willen geven.
Met voorloopigen dank heb ik de
eer. hoogachtend, te zijn
De voorzitter van genoemde afdee
ling
A. VAN DER VOORT Az.
IS HET WENSCHELIJK. HET
„VOORBEREIDEND ONDER
WIJS' TE BEVORDEREN
Voor korten tijd is er. voorname
liik in onderwijs- en onderwijzers
kringen. heftige strijd gevoerd naar
aanleiding der wijziging van art 192
der Grondwet
Het schiint mii toe. dat men den
strijd meer principiëel. en dus min
der heftig, zou hebben gestreden, zoo
de formulecring van het geschilpunt
wnt nauwkeuriger wnre geweest.
Mogen ook voor enkele paedago-
gisch aangeleeden de begrippen „on
derwijs" en „opvoeding" samenhan
gen zoo Innig als zonnelicht en zonne
warmte. bii de groote meerderheid,
ook der politici en voormannen, werd
die samenhang nauwelijks gevoeld.
Ho; kind voor te bereiden tot het
ontvangen der lagere schoolopvoe-
dig is even overbodig: ons onder wij
zend personeel heeft getoond ook met
het onvoorbereide kind goed werk
:e kunnen leveren.
Het „Voorbereidend Onderwijs" is
dus geen onueiwijs, ook bereidt het
ni-ei voor; overigens is de naam goed.
Om misverstand te voorkomen zou
het misschien qvervveging verdienen
„V. O." te lozen als Voor-Opvoe
ding".
„Is het bevorderen van V. O. wen-,
schel ijle" vrongt „Volks Ond."
Ik antwoord: „Als het doel is, ge
pas:© en nuttige kundigheden aan
te brengen, dan neen.
Als hét doel is, het kind pasklaar
te maken voor de lagere school,
eveneens neen.
Maar als hot doel is Neen, voor
af iets andere!
Als ge een 'boompje vindt op de
armelijke heide, waar het een groot
deel van zijn levens energie moet
bruiken ora zijn worteltjes te door.
reiken naar het karige voedsel, als
ge flat boompje overplant naar rij
ken grond waaraan zijne ontwikke-
lingsvoorwaarden ruim is voldaan,
dan zal het boompje u loonen -net
vrucht en vreugde.
Juist, als ge het kind brengt onder
de meest gunstige onlwikkelirugBVoor-
waardin voor hart en verstand, dan
bevordert ge zijne opvoeding en be
wijst het een weldaad, diie der maat
schappij oeninaa!, onbewust met rento
zal wowien vergolden.
Als het V. O. die voorwaarden kan
scheppen dan is de bevordering van
V. O. wenschelijk, plichtmatig, nood
zakelijk.
Welke zijn die voorwaarden? Wat
is opvoeding? „Met twee woorden
spreken", „in vreemde talen babbc-
En elkaar bestrijdende onder de len", pianotokk.len, het zijn slechts
leus„Openbaar of bijzonder o n- minimale aanwijzingen van opvoe-
d e r w ii s" was het den meesien niet dingspogingen.
heldor, dat or bedoeld werd „Open
bare of bijzondere opvoedtn k",
of iets nauwkeuriger nog „Opvoe
ding zónder of mét een vooruit
v a s t (t c 9 t e 1 d .doel".
Zoo spiekend In verschillende taal,
en dat nog wel onbewust daarvan,
ontstond er strijd enargwaan.
Toen omstreeks 1800 de vraag om
onderwijs in. ruimer kring klonk.
Neen, oudere, laat die opvoedings-
boeken nog een poosje in de kast en
gaat de natuur in. Daar zult ge leeren
inzien de waarheid van het oude
woord: „Het is Paulus, die plant en
A'poUos die natmaakt maar God, die
den wasdom geeft".
Laat Paulus het boontje brengen,
vaar de onlwikkelingsvoorvvaai-den
zeggen, zuiver materialistisch verhan
gen het verlangen namelijk, de ge
leeenheid te Vinden, zich die kun
digheden eigen te kunnen maken,
welke op de markt de3 levens st o f-
f e 1 ij k e waarde bezaten.
Daar die behoefte door alle ge
zindten od dezelfde wijs werd ge
voeld. was het tot da vertegenwoor
digster van allen, tot de Overheid,
dat men zich wendde. Er ontstond
A r b c 1 d. De kiezerslijsten voor een algemeen verlangen naar de
de Kamers van Arbeid, bevattende I „Overheidsschool" en 's Lands Re
de namen van één patroon en negen gee ring voldeed aan dat verlangen
wurldicdon, ls heden vastgesteld. i tot aller bevrediging.
Allengs echter bleek het, annvan-
was ze de uiting van een. om zoo te aanwezig zijn; laat A poll os aanvullen,
1i wa{) naar zijn beste weten, nog ont-
i lc voegen een belasting op ije v<-r-
Geef dus het kind speelgoed, \voar- mogeusvermoeidrr ng; oen bo!.-o-;wig
mede het worstelen moert,, maar ook van hen die niet wi-sens den groud-
laat het worstelen mei dc hoop op 1 slag oer huui waard.- m do personc.-lo
overwrnmng, want al is met „in hot belasting zyn aangeslagen. Het laat
snijden der padie de vreugddan toch ste om ook de kamotbcwoneis in do
„in hel suijden der padie, die men kosten van Staatspensioen te doen
geplant heeft. Dus padie moet er toch I bijdragen
te snijden zijn.
Geef het kind echter ook speelmak
En ten laatste oen Paulus A pol los;
't mag ook een Martha zijn; een
voogdes, die een beetje toeziet; een
juffrouw van hot V.O.; een bewaar-
sclioolhouderesjo.
Mag ik even de aandacht vragen
voor deze figuur.
Ze is geen imponeorende persoon
lijkheid, die andeien haar wil oplegt,
maar het vrvervdelyke zonnetje, dat
helder het doel vei licht, waarna allen
zich richten, zoodat de wilsuitingen
niet botsen.
Ze is geen geloeide, 'die vele tlteo
rieën verkond gen kan; alleen lioeft
ze zoo diep in haar eigen ziel gelezen,
dat ze ten naaste bij in 6taat is do
kinderziel te begrijpen.
Ze is geen schoon leze res, maar wat
in het wenkbrauwfrons^, in het tin
telen der oogen cn het trekken der
mondhoekje3 le lezen is, begrijpt ze
best.
Ze verstaat licht geen andere vreem
de taal dan die. welke de jeugd in
klank en'beeld cn daad onder elkan
der gebruikt, en die voor volwassenen
zoo moclijk ;s, dat slechts een moeder
lijk hart ze leeren kau.
Ze is waarschijnlijk slecht op de
hoogt© van Romemsch, Geimaansch
of Canoniek recht, maar wat onder do
jeugd voor recht, of reehtvaaid g
geldt voelt ze bij intuïtie»
mmm
scheen deze raad ii»j niet meer dun
een schouderophalen waai tl, maar
toen mijn laatste turf verstookt was
en myn brandstoffenhandelaur liet
weten, dal hy mij cr voorloopig geen
kou bezorgen, heb ik do proef eens
genomen. De uitdlag was verrassend
en daar velen met mij lotgenooieu
ziju fn turfgebrek, luai ik. voor hëo
hier een handleiding volger-
In een cminei ihcl koud ..atoi,
waarin een beetje zout werd gedaan,
duwde ik, langzaam aan, uitgevou
wen couranten. Zoodra dc emmer ge
heel hiermee 'gevuld was, „karnde"
ik de couranten niet oen stok. totdat
allo bij het induwen meegenomen
lucht, uit het water verdwenen was.
Ik liet het mengsel toen een paar
uur staan. Nadat het een goede pap
geworden was en de couranien zoo
doorweekt waren, dat de stok zon
der moeite lot op oen bouem van ue
c in mei gestoken koi. worden, gooide
ik a.lês iu een vergiet. Na lint uit
lekken maakte ik van de pap ballen
ter grooue van een goeden sneeuw
bal, na zooveel mogelijk water uit
geknepen te hebben. IX-ze ballen ver
vangen de turf hoel aardig.
Staal de kachel goed warm, dun
moet een bal op het vuur gegooid
wordeiL Do couranten vlammen
niet, maar gloeiden door tendat de
bat -geheel verkoold is. liet vuur
blijft ia tusschen aan; oen weinig toe
voegen van anthirack'l verdient aan
beveling.
Met drie bul.cn on eén schep an-
Ze is niet de volijverige, die ziolithraciut heb ik al een paar uucinon
verdienstelijk zoekt te maken, maar lang een vulkachel aangehouden,
de wijsgeer, d e baseft dat haar groot- j Men neme de proef eens; couranten
ste lof s, dat men baar niet opmerkt» zijn er genoeg en een emnv-r v o.-r
Ze is Paulus Apotlos, maar bovenal is ook nog te kri'?--
Martha, de Martha der zelfverlooche-Steenkool,
rung en den dienende liefde. Heenen meldt men Naar wij
Volgens onzen beproefden, maat- vernemen, zijn de directies der parti-
sciiappelijken belahngsragel: culierc miinen niet voornemens, toe
-Gtof m»r loon I Jü Tr l",ta-k„Zdt.r(but™
des Zon
aarde is' behoort ze onder de
slechtst-gesalarieoi den.
We kennen nu de ontw.kkelinge
voorw aaiden:
1. Arbeidsstof ook speelgoed ge
naamd;
2. Medearbeiders, geestelijke even
knieën, speelmakkers.
3. Een arbeidsterrein.
4. Een voogdes, de zeer groote
mensch, die kind is.
geoefenden aandrang, om
daas te laten werken. Zoowel om
deneri van bedriifstcchnischen aard,
als in hel welbegrepen belang- van
het opzichters- en arbeidersperso-
neel achten zii hot noodzakelijk, dat
althans de kolemlelvim: één dag in
de week stil staal. Een noemens
waard grootere hoeveelheid steen
kool zal trouwens hoogstwanrschim
liik door den arbeid op Zondag 'niet
j worden verkregen. Allicht toch zal
een aantal arbeiders tot het verrich-
worden
Waar viiwDen we deze gegevens i ten daarvan niet bereid
bijeen? vonden, terwijl bovendien te vreezen
Niet in de gezinnen, waar de beurs j valt. dat de overige dagen van de
een b-r-scheiden diepte heeft; niet in de' week het effect beneden het normale
gezinnen, waar de eerste levenskreten zal biiiven. indien het cros van het
«tedu in klein oral fehoord ü|n; njgonMl van de noodznkeliikc nut
niet in de gez nnen, waar de moeder
geen tijd heeft om moeder te zijn of
waar ze ,haar tijd wel beter kan ge
bruiken'.
on Zondag verstoken bliifL
de sas-
Wenken voor
besparing.
De directeur van het gasbedrijf
Noodig is dus het V. O. voor al do Rotterdam heeft du volgende wenken
gezinnen, die 61 m zijn nan geld, I gegeven om Mi het gebruik vnn gn«
arm nan ru.nite, arm.aan m.; OtoWuKtewte
Ai aan kinderen óf arm aan ziel. "acruen
Voor zcover het aas voor
r» - i v.». ,i a ,..,vi i vooi ZLUver ma a
De overige kunnen het V.O. v el i (jnc. wordt, zal men het aan-
missen. 1 tal lichtpunten tot een minimum
Hel V.O. is geen philantropie; het j moeten terugbrengen en den brand-
is geen lapmiddel om Sen der veie duur tol liet strikt nondrot.-.-i t, v .c-
maatschappelijke wonden te omzwach-ten bekorten.
telen; het is geen middel om sommige, Voor zcover het sas 1 r c-
zwaar gedrukte nroeders wat te ont- ming dient, zal men door vermin-
lasten- het ie «een m ddcl om moeders d" <r verwarmen ruimten.
B .4l, ho, van dei. verwarmingsduur of \er-
vry te maken voor de;fabnek. het is.arn.inescraad dienen te bezuinigen,
geen middel om de kmdm-en van deR;; het j-oken ou Kas men Veel-
ii:ceder te vervre-ennten; het is geen a! bezuinigen door toepassing van
partijzaak. i de volgende reaelsZorg. dat dc
Het is het middel tot bevredigingsamenstelling van het middagmaal
van den arbeidsdrifl van het kind; eenvoudig is. Hoe minder gerechten,
het middel om zonnelicht te brengen hoe minder gasverbruik. Mank bij
breekt en laten ze be den dan wach
ten, met eenïg vertrousven zeker,
maar met geduld.
En de Eeuw ge Scheppingskracht
zal zich openbaren en wondoren doen.
Als straks hot boontje opkomt niet
gebogen rug. „Handen thuisPauliie;
wilt ge wijzer zijn dan Moeder Na
tuur. Als het straks tegen uw waar
heid in links wil winden met zijne
ranken, „Handen thuis" Apollos,
wilt ge wijzer zijn, dan boontjes
schepper».
in de jeugd van het kind, dat het,
tot warmte gecondenseerd, kan mede
brengen voor moeder.
Bij de organ is eer ing van-het V. O.
zullen fouten gemaakt worden zooals
we nu al vijf kwart eeuw bij het L.O.
doen maar...
.VI worstelend komen we verder en
al dwalend vinden we het spoor.
Haarlem, Januari 1917.
G. H. v. DAALEN.
het koken gebruik van kookkist,
kookzak of kranten. De spijzen wor
den dan o» het gas aan den kook
gebracht, een bepaalden tijd doorge
kookt en daarna »n een slecht gelei
dende stof weggezet, die de door net
gas verkregen warmte vasthoudt en
ile spijzen gaar maakt. Zet niet meer
water op dan noodig is. Dikwijls is
een half gevulde ketel voldoende voor
het verlangde theewater, terwijl een
volle ketel wordt opgezet. Zorg. dat
3/4 van den bodem van de pan of den
ketel door de gasvlam bedekt wordt;
grooter vlam bcteekent gasverlies.
j Draai, zoodra iets kookt, de vlam
laag. Hard of zacht koken maakt
DE KOSTEN VAN STAATSPEN- geen verschil uit ten opzichte van het
SION-NEERING. Verschenen is een verlangde'effect Plaats, indien het
rappori der commissie, benoemd door gasfornuis twee boven «'kaariieleKen
i SM
Binnenland
tot onderzoek naar da vraag' welke
belastingen dienen to worden goho-
I ven tot dekking van de kosten ver-
l bonden aan dp invoering van Staats
Delen, groenten, enz., die daarin aan
den kook komen. Gebruik voor uw
bad niet meer water dan strikt noo
dig is.
