DE BAGDAD-SPOOnWKG. De
.Morning Post" schriift..In een ver
gadering van de Roval Geographical
Societv te Londen hield Charles
Woods een rede over den Bnada«'
snoorweg. Sprekende over de toe
komst van dezen spoorweg iel Wooda.
•dat deze enkel spoor heeft. De spoor
breedte is de in Europa «ebruikellj-
ko de z.g.n. normaal-spoorbreedte,
ïn de ooi-mronkeliike overeenkomst
vas bepaald. dat, zoodra de lijn tot
nen wordt ..dienat-ceda&n". Officie-
ren-controleura zullen daarbii toe
zien. BH wangedrag kunnen de mijn
werkers naar het front worden terug
gezonden.
EEN CHIRURGISCH WONDER is.
naar wtl in de Entcelsche pers lezen,
het geval van den zoon van het En-
gelsclie parlcmentBlld O'Gradv. voor
zitter van het algemeen verbond van
vakvoreenlgingen. die eenitre maan-
AIgddo zou doorgetrokken zijn. er den geleden ernstig gewond werd.
wekelijks een expvestrein tot die stad Het bleek noodig een van ziin armen
zou loooen en vervolgens een veer- af te zetten. De chirurg, die de odo-
tiendaausche tot aan de Perziacho I pitie uitvoerde, verwijderde eenig
Golf. De leis van Konstantinopel nuar j (blijkbaar versplinterd) been uit den
Bagdad kan in Si uren. die van de i afgzetten arm. zette den arm weer
Turksche hoofdstad tot Basra in 66 aan den romo en naaide de peezen en
uren volbracht worden. Neemt men j spieren aan elkaar. Thans is de arm
den tiid, die vóór don oorlog noodig zoo aoed. dat de ionge man hem kan
was om met de Orient-Express van i aobrulken en In staat is. om een kop
Londen naar Konstantinopel te reizen thee langzaam naar zijn mond te
tot grondslag, dan zou Basra van brengen. Alleen is de geopereerde
Londen uit theoretisch in ongeveer
zes dagen te bereiken ziin. Van Bas-
va naar Bombay is een afstand van
iets m^er dan 1900 Eng. millen, welke
in ongeveer tachtig uren zouden kun
nen afgelegd worden. Onder de gun
stigste omstandigheden zou de Bag-
dad-sDoörweg 'lus het hulpmiddel
arm ongeveer 7V4 C.M. korter dan de
andere.
KEN LEERAAR VEROORDEELD.
- Een leeraar aan het gymnasium to
Holzmtnden is door de Strafkamer
aldaar veroordeeld wegens ..verboden
i verkeer" met de gevangenen van het
kunnen ziin om passagiers cn post In iuterneerir.g-skamo aldaar. Hem werd
onaeveer negen dagen er. zeventien ten laste gelegd, dat hij conversatie
uren van Londen naar Bombay te onderhield met vijandelijke buiten-
vervoeren. inplaats van dc dertien of landers uit het gevangenkamp cn
•-.ertien dagen, die de reis door het sommigen hunner nieuwsbladen ter
Snezkanaal duurt. Mettertijd zal do lezing had gegeven. Hii bekende deze
l::u voltooid worden en do vraag, wie feRen. doch voerde ter zijner veront-
die zal bezitten en er de controle over schuldiging aan. dat hii met deze ge-
zal voeren, zal niet zoozeer van do vangenen conversatie had gevoerd,
reeds bestaande overeeuKoinsteu. ais ym ma talenkennis te vermeerderen.
we! van het resultaat van dezen oor-I ©ri dat hii de couranten aan hen ter Dg JOESTVND TE LENS Ello
log en vooral van liet lot van Turkije lezing had verstrekt uit medelijden R,,llina1,„ directeur der miinen
»m«."reo. Jaren vlen rceOs hefi- „»i Uim Ireuru lol. Ife «chtbunku d conJool Here-
beu de Duiischers hot oog op het Oos- was echter van oordeel, dat een ver- n^,rirtftrdiln u, Parü, aangekomen.
ok op de ontwikke- ;..,r met vUandeluke buitenlanders j!™",.18 krachtlg^Sh^t
ifldsfeer. waarvan -i» tree» «nst voor nursnncn tol I r>? j
me fabrfel&dc 'én reeds den votge-nuen
dag vertrok oen» missie naar Ame
rika, waar zij a'le benoodlgde machi
nes en gereedschappen, tet een be
drag van 10 mil Hoen franca kocht.
Vervolgens kocht Louoheur te Lyon
een aantal groots nieuwe gebouwen,
die voor oen monstorabatioir bestemd
waren en twee» maanden later waren
die tot munitiefabrieken ingericht.
Dertig dagen na de verscheping dor
machines "in Amerika draaiden zij
reeds in de fabrieken te Lyon.
Op ditzelfde tijdstip vyerd in tien
der voorsteden van Parijs een bijna
half zoo grooto fabriek opgericht. In
deze beide fabrieken werken thans
rneer dan veertien duizend arbeiders
en nooit zijn er In Frankrijk fubrio-
kon met zoo grooto productie geweest.
Alles wat met de projectielen-nijver
heid ln verband staat, wordt hier
gemaakt, niet alleen de granaten,
maar ook de oiïtstekfcngslnrichlingen
en hiervoor zijn ©en groot aantal be
werkingen noodig. Het grootste dèel
van een granaat Ia oen tamelijk grof
stuk werk, maar de ontstekingsin-
richtlng bestaat uit 22 doeltjes, die
met zoo groote nauwkeurigheid moe
ten afgewerkt worden, dat hot oor
spronkelijk slechts op machines voor
de lucifersfabricage kon verricht wor
den.
Daarna ontstond de noodzak© ijk-
heid, om, in navolging van den vijand
stikgaseen te maken. Van don dag
af, toen besloten werd dlo te fabrl-
ceeron en uien, waarop de eerste in
richting hiervoor in werking was,
verliepen Juist twee maanden.
hij, hoewel hij bijna jaar oud is,
gedurende 2 1/2 jaar de harde ontbe
ringen kunnen verduren cn het phy-
sieke on moreelo iijden van de
bevolking kunnen xleeJen.
De stad ligt zoo dicht bty het
gevechtsterrein, dat ©en weg naar
de loopgraven er door heen aange
legd '3. d.w.z., dat zeelendig heeft
geleden van het bombardement. Aan
de te Parijs verblijvende kolonie uil
Lens deelt hij allerlei bijzonderheden
moe. In de eerste maanden zorgde de
gemeente, op het voorbeeld van den
ten zeslazen
liuu' van een invloedsfeer, waarvun in seen geval past voor personen, tol
de HamburgBerlunBncdad spoor- den mcei ontwikkelden stand behoo-
ivec de as zou uitmaken. De geallieer- j rende, en vooral niet voor hen. die
den zullen daarom alles in het werk besteld ziin. om Duitschlands jeugd
moeten stellen om. welke voorraden ou te voeden en hooger ontwikkeling
hun ook in het Westen mogen aange- bli te brengen. Omdat zijn handel-
boden worden, te beletten dat een wii*e giller geen nadeelige gevolgen
vrede wordt gestoten, die den vijand voor het onderwijs aan zijne discipo-
nog in het bezit zou laten van een len had geuad. werd een milde straf
overheerschende contróle over een on- van slechts 500 Mark boete toegepast,
derneming, die. eenmaal ontdaan van
hare politieke beteekenia. gemakkelijk DE AANSLAG TEGEN DE ENGEL
Op een internationalen voet zou kun- SC HE MINISTERS. De Eugelsche
nen gereceld worden. Er zouden bladen bevatten uitvoerige verslagen
overeenkomsten moeten gesloten wor- over het verhoor van mevrouw., - -
den. die Engeland. Frankrijk. Rus- Wheeldon. die tot 10 jaar tuchthuis is wakkeren burgemeester Bacy, voor
land er. Italië do veiligheid hunner v.-roordecld wegens poging tot moord de ,v
respectievelijke positie in die streken. 1 op Llovd George en Henderson. Zij z!c,lt van fen Konimandantur, zorgt
waar elk van hen een bijzonder hc-doelde mee. dat de geheime agent Z;i voor. ,lio AV0 \rorzlenmg van-
lang heeft, gewaarborgd wordt." die in de reebtzaul Gordon wordt ge- Amorikaansche Comité.
i.i,eind. O,schoon dal zi,n naam niel I Croont, uit de dorpen in de on,8»vn«
DE FRANSCHE BEVELHEBBER achiint te ziin na met haar kennis aangevoerd, is ln overvloed; maar
GENERAAL NIVELLE. De Males hebben gemaakt, liaar meedeelde. versch v.cesch, melk en boter zijn
schrijft in de „CorreaDondcnt"- Een 'lat hii dienal Iwti mweiicrd uit ne- I onvrndbanr. De sterft» onder deikto-
iceudc is om hem heen gewevêiL M-n wetensbezwaar en zich eenigen tijd deren is danook groot. Van de *0.000
to0euac is om hem heen geweven. Men vcrboreeR had eehouden. maax nu inwoners v^don oorlog zijn er
door ziin huisheer, die verdenking
legen hem kreeg, ou straat was gezet,
maai hebben m zijn onmiddellijke na Zii vu.k,liarde zich bereld hem to
nijheiri de nietesparande granaten heliren om een ander kosthuis te vin-
dood en vernietiging gezaaid. Hij is den en ook orn 9omrnige geïniemeer-
loteeds gespaard gebleven. Omkijken den uk een kamp te bevüden. Gordon
doel hij daarbij niet eens. Zijn koel vertelde haar. dat hii al drie geinter-
bloedighe.d en zijn platon sine tegen- heerden had hel/pen ontvluchten,
over den dood geven hem de vredige, !"'}ar, er ware" er n0H meer. die uit
souvpreioe'kaimfp in rit.n aintj *r. In "et kamp wilden ontsnappen. Het
fi?. M?- i i-ifSL v ki"an wc,'a e^'er bewaakt door po- boschadlgd, dat zo verlaten moesten
u.j meest tiaigiisono ooganbhkkon. Een jttiehonden en om die van kant te worden. De helft van de opbrengst
liicme trilang om zijn oogleden, dat is 1 maken, had hii vergif noodiso. Daar- der naburige mijnen wordt verdeeld
al de emotie bij den geweldigetcn orn had zii hem dé üeschies raetonder do bevolking; de andere he.lt
len worden geheven, door 'de wet een
maximum is gesteld, maar niet voor
de tweede. Indien nu ou de bedrufs-
onderdeelen. waarvan het gebruik
verplicht is. geen winst gemaakt
wordt, dan mag dit volgens den heer
Van Oiien zeer zeker wel op alle ove
rige onderdec-len van het bedrijf.
Schrijver bepleit ten slotte het stre
ven naar een batig saldo, een bloc-iend
abattoir dus, en wel omdat de over
heidsorganen, volgens hem, wol oer
der geneigd zijn verbeteringen voor
bloeiend© inrichtingen too te staan
dan voor andere en ook do amtotena-
beter te bezoldigen. Dut kan
de Commfssfe voor dé verzoekschrif
ten, betreed dat voorstel cn bepleitte
overgaan tot de orde van den dag, om
dal t aangehaalde heeluit niet sloeg
op hen die op verzoek zijn ontsiagen
en wijl dc belofte van den oud-auu'e-
ter Colijn niet bindend was. Hert voor.
stel-Jlelsdingen werd met 82 tegen 21
stemmen verworpen.
De goheele zitting van gisteren
ward overigens ongeveer ingenomen
door de rede, waarin dc Minister van
Koloniën, d» heer Pteyte, de sprekers
bij bet algemeen debat over de 1 n-
discheBegrootingvoor 1917
beantwoordde. Hij verdedigde zijn
beleid uitvoerig, vooral tegenover
slechts hot nut der inrichting, dua verwijt van den" heer Heerèri. dat, hij
der hygiëne, ten goede komen. De te'weinig gedaan, to veel uagoiaieu
heer Van Oyen zou het liofst alle door haa en tegenover de woorden van den
hem aangewezen punten door een lis*r Botósevain, dat 't b'oed in Djam-
commiasie onderzocht zien, waarin I 8®vl°eld, op zijn hoofd neerkwam,
l»n«, dc bedrijfaocounlAiit en een
ninnv,.h,,i~-nei„.„,il. um... S^d, hom sUipetooz© nacoteü zou ver
oorzaken, om den indrink in -de wc-
sLachthuisdeskundig» zitting hebben.
Arr. kectitbank
reld cn do nawerking Ln imdië. Het
beweren dat 't den Minister aan
v r, kracht, energie en beslistheid ont-
i1! 11 F00 1 bto Euam- brak, steumde niet op feiten, de critiek
mer,. H. 1. was in uet beklaagden-. r>l> 2i,,n fiaauoieole poUtiek was onbd-
baaaj© gekomen, omdat hij een dorps- ljjk OI1 nJ6t grootmoedig, waar bij
g-enoot geslagen getrapt en op den rundör baat- of oerzuofit, tot vergel-
grond gegoout had. 1. zelf vertoido dln van wat ir-dic hem sotmuk, zijn
dat hg oen howuaten jongen aüeen [üak opgevat en volvoerd had. Hij
uiaar oen gooi geyéven luid ieta bad daarbij zelf de leichug behouden,
nlel e'K Von<f.'. 0,°- maar voorlichting gezocht waar ze
dat hij zeif zoo vaak „een gooi ge- „oodig scheen, Ln dat zou hij blgven
nad nad w daar toch n-ooii uangme dijcni zonder bijstand te vragen van
van nad gedaan. Hij was lot deze bal- secr©tar^sen-generaal. Dat de begroo-
2lieiü oVei«€>ttaan. omdat ru* iiim- - - -
dad.gtieid o vei gegaan, omdat dc mis
handelde jongen licm valscuelgk be
schuldigd had een kat halfdood te
hebben gestagen. Wegens deze nns-
handeang eisohte hol O. AL f 6 boe'.e
subs, b oagen hechten^.
De manna m-p njiei
eiooft aan de geheimzinnige onver-
wondbaarheid vun Ni veile, llondeid-
A 8000 overgebleven. Velen hebben
vóór dc komst dor Duitsohera de
stad ver aten; andoren zijn door de
Duitschers geëvacueerd naar Doual,
Valenciennes en België. De overgeble
venen huizen Ln kelders of tuinen. De
heelgebleven hulzen zijn gerequireerd
voor huisvesting van militairen. Eliè
Roumaux leefde al die 2 1/2 jaar ln
een hofje. De mijnen zijn zoo ernstig
gaat naar Duitschiand.
Kinderen boven de 15 Jaar en man
nen beneden de 60 worden gedwon
gen tot den arbeid aan wegen, stra
ten en spoorwegen. De militaire auto
riteiten hebben al, wat ze bruikbaar
achtten, de hulzen uitgesleept. Meu-
gaan naar de loopgraven.
storm. Zijn regelmaat wordt door strychnine en curare bezorgd. Zij
niets gestoord; mets kan zijn wei- hield vol. dat met de ..honden", die
overwogen beschikkingen veranderen. I 'n de met Gordon gewisselde briefjes
Hij Is een eerste opUm-at, maar niet voorkwamen, echte honden warén
e«n villi die soon,' die met gelirulsle >!cd<"ild nlet "oyd üeoree en Hen-
„nnen n zakg nieiodoen aiwachl, tot vriaa v>„ den oroo„eur.
allee neb wee, sotiikt. tiet 1» liet aeMrMl e,kende beklaimde. dal zil - -
optimisme van den man van actie, die Llovd Georue en Henderson haatte, i bevolking draagt al dit leed met ge-
,n staat voor de gebeurtenissen, omdattieorgc 0111 de invoering van den j totenheia, maar mot £on vost cn ze
de gebeurtenissen voor hem waar-1 dienstplicht, waardoor hii schuldig ker vertrouwen op een naderende be-
borgtn bevaatèn. Hij heeft het geloof stond aan den dood van duizenden 1 tere toekomst
van den vermetele en de zekerheid van ionge mannen. Henderson omdat hij i
den getoerde. Hij gelooft aan het sue clf: 7f,ak jjcr. arbeidersklasse had ver-een OPROER IN SEiRVIë
ces omdat hij n ets verwaarloost om, Zii hield echter vol. hen niet Naar „De Nederlander' uit betrouw-
ha» rakkeren. Un Mn snol voor J0,1l,e"en willen dooden. Z, waren bare bnn verneeim, ii«Jt in Serw.e
trillnssvermnsen parvrt lilj ven tMi»; M *""r±~' j WOW plaala gehad itol he n«
ï!d iS g""1' KLBEMNG VW1R DE GEALUEEB- z"u„ g^moSrd. (X d! oproerige
zij wordt gesteund door een koel DEN. - De „Daily Chromo.»schrijft beweging, die vrij ernaiig moet zijn ge
hoofd en een ijzeren hand. Zijn ,.Dns jaren geleden stelde het depar- vvoest_ te Belgrado plaats rend of ln
pionnen iaat hij geduldig rijpen, cn tement, dat het „verachtelijk kletneJe- nog meerdere plaatsen, wordt niet ver-
hij voert z© uit met aandrang. Hij sertj©als de bes: uitgeruste strijd- rae d wi; niet wat dc oorzaak !s ge-
bczil de methode en de volliaiding, die !I1acQt wr werexl uitzond, zich tevie- weest Uit het .feit, dat hoofdzakelijk
alle hinderpalen verkamen, en in j
drang van de jeugd, die voor de for-
i voor honderdduizenden Make
1 s:inmige ariitoelen, die tegelijk besteld
hun roo aniKWUU Zl|n pensor.n ,.vsrtt,J lU,d daikpeeld
lijkheid ademt gezag en geeft den vormen van de enorme afmetingen,
nieesten vreee. Overruns geen stug- i d.e dat departement in den Joop van
bd d, geen gestrengheid. Nooit spreekt •-den oortog heetft aangenomen, bij het
rouwen aan liét oproer deelnamen,
vau echter af te leiden, dat het ont
staan wellicht te wijten is geweest
aan lovensmiddelengebrek. dat, altijd
echter volgens Entenle-bericüten, in
ernstige mate m Servië moet hcer-
ilien. Wat ook onzeker muge zijn,
tiug laat betiandeld de rec»rganisatie
van 't Binneniandsch bestuur, cio
Djontöi-concesóteö ni»t waren afge
daan. lag eenvoudig aan ue vertraging
die 't overleg met Indiê ondervond
door den oorlog. Wat betreft de de-
fens-.c van iudre trad de Munster iri
W. O-, te Wormerveer, had m strijd uitvoerige historische beschouwingen
mot den door den minister van land- «i hij kwam uiei kracht op tegen de
bouw onz. vasigesielden maxunum- houding van den oud-Gouverneur Ge-
prije. oen baif pond epek yerkoclit neraal Van Heuiü, die rusi en waar-
vuur 3b centoe prijs was bepaald op digheid aan de deur wijzende, thans
30 cent per 1/4 h..G. Beii. besendc; ageerde voor dadelijke ©chopping van
by had net echter meer gedaan ia 't een ir..andsolie militie terstond bij 't
belang van z'n klam dan van zich- leger ui te lijven wat hg vroeger zo:?
zelf. daar hij de zwoord ian het spek ontraadde en schadelijk achtte. De
liad gesneden en liet bovendien m Minister wi.de voor d© defensie in üi-
auune schgfjes gesneden nad, oru hel dié t mogelijke doen en zou dat ook
zou geschikt voor de boterham te ma- door daden wonen. Dat er in de R-
ken. Spek met zwoord was voigena noncioele politiek geen perspectief
liorn niet te nuttigen, 't CHienbaar Mi- lag, ontkende de Minister. Hij toonde
ntsieri© was van oen andere opinio, aan dat tiet tol 371/2 miihoen geste-
voioens item zou ïu iiuaileiu hei oiit- gon tekort door de oorlogswinst- en
byu>poa wel met nwooru worden var- verhooging van inkomsten en orer-
kocui en het zag xnei m waarom winst^lasling moet - worden gedekt
\vorilierveerscne clientele tot üet e.eu en dat, op den duur versterking van
vau zwuuruioue» spott gonoouzaaat middelen voor rente en aflossing,
zounwu moeten woruen. Datu, "volgen© voor hygi&ne, onderwijs, hovioeungs-
d© verkiOiing van tien nuigeuiöeiier ©n andere productieve werken moet,
van Vvoruierveei, beA. niut al te nestworden gezocht in plaatselijike heffm-
benend staat, en hg ui eens 14 «lagen gen, met unificatie van t beiastiug-
v«i-stuken u» geweret vuu iööoorm0s-1 stelsel voor Java cn Sumatra, met
varheus, meenne tte olticier een thime! verhoogui-g vart' inkomsten-belasting
straf t© moeten en>chen un requireer-1 voor de hoogere imkomens, van de
de uij 50 situs. 50 dagen heoiuenis. i peraoueele belasting, door mvoeruig
eeuer groiuuoelastnig un vei'beteruig i
Hoewel de ruaxjinumprija van door I der zogelbelasting, terwijl daarnaast1
«ie regeeriiug verstrekte kurkeierftn op oen speciale defensie-belasting zou ko-
7 com pea- stuk was uejniaitl, had men voor hea. die belang hebbeui bij
K. iv., te LiaaiKiaw, in Nuveuibor j.i. de koloniën en voor degenen die met
kalkeieren verkocht tegen 8 i/2 cent. in 't leger dienen. Eindelijk zou oo«k
BeKl. zeide niet t© Weten, dat de do Manster op uitvoerrechten bedaolit
eieren die hg op de vrije markt had zijn. De Minister constateerde, voor
ingekocht au zon had lugeiogu ou die zoover hij althans nader was inge-
lioni op 7 cent waren ltoinuu te staan, 1 licht, dat de onlusten in Djanibi niet
niet hooger mochten worden verkouuu Ln verband stonden met belastmghef-1
lig was nog steent© 14 aagou wuike- fiug op lieereadtcnsten. Het lag in de
lier en dus met ah© uiaxiinuinprgzea bedoeling de voorgedragen sa lans-
eimei zoo goed op ue hoogte. Te verhoogingeu met 1 Januari 1917 te
dezer zak© reyuuoerue het Al. 15 doen ingaan. De Minister verdedigde
boete of 15 du gen neoutenia. d© methode om in voldoende perso-
itozeLfdo beki. hud z'ch daainu te neel voor Indiê le voorzien door uit-
verautwooi-den wegén© oeu tweede breiduig van studiebeurzen m door
oveiarodiuig tegen o© uisiributiewet. verbreiding van meer kennis in Ne-
Op 21 Noveniibor had hg verscho ei©- derland van Indié. Daarvoor deed iiij
ren verkocht tegen 15 cent per stuk, ados wat binnen zijn bereik lag. Wat
terwijl ue maxjnmnprijö op 10 oeut de opiuinbesirijding aangaat, meen-
wos uepaa^L Dat gold ecuier alleen de Minister Plc-yte dal regie ©n uit-
voor geiueonie-etereu. zei beki. liij bretding der verboden kringen do
zelf had voor de bewuste eieren 14 1/2 eenig jinste weg was om 't doel te
cent betaald om üus voor 10 cent her eiker.. Wijziging van art. 123 Reg
ie eikuopen was hem niet niogvKjk R©gl. (opheffing van 't voorafgaand
geweest; Bovendien iiud beki. u-n verlof va.wesiigiug wor zendelingen)
paai uagen uier, op 23 November, bleef hij afraden. Over de reorgaoi-
nog rt^eermgseiercit ingokoclii voor satie van 't Binne-nlandseh bestuur
12 cent per siuk. Hij legde daarvan was het overleg met den Gouverneur-
quitanue over. Veracr dv-o.de hg me-1 Generaal nog gaande. Zoowel voor de
ce, dal eieren op de vrije markt ge-1 Kegentsehape-nulen als dén Volks-
kocht, met aan maxunum i>rgaeu \sa- raad was de Minister voor een verte
len gebundeu. Het M. acniie deze genwoordiging van alle groejven der
-zaak zoo duister aal het uils'.e. vroeg bevolking, zonder overwicht voor 't
oin een nader onderaoc-K in te stollen, miandcch element. Hij' beloofde spoe-
desi-rlia dige hencenlng der regie.ing van het
Wegens deerne yweeniging en vergade-
iJi, recht v
riniz De Minister wees op de groo.e
zou zonder reden en zonder waarscnu- ««aerwiiR.
hij met stemverheffing; hij spreekt en <.>.K>ru-z©ji van de officieele „statement bet feit, dal er een oproer heen plaais
dat ia een bevel. Zijn wil weet hij té of quantities" d;e ivet rnini&tcne van gC.vónden en dat het -militair beteugeld
omkieeden in bekoring. Hij vraagt poriog van 4 Aug. 1914 tot 31 Decern- werd moet buiten twijfel 6taan.
o?r 1916 üus in 29 maanden, bij con- j
tract Besteld heeft. De daarin opge-1 pOKKEN TE BERLIJN. Sedert
somde goedereu waren niet alleen de vonge week zgu 5© nieuwe gevallen
Stadsnieuws
Oletfl dan aan het verstand en aan
het hart; zoo weet hij zijn wil
-r niakkn. De aa^erdjr U». I ^örde8TSibr'irMrcSk,,V»ï 1
ook steeds den 'lie[L30h uitschijnen, j de g^aui6erde troepen bestemd Pan- t düodelijk©n alloop. lit he. geheel
Een of hei er trok zich de gestrenge, -„.ons, katoenen, 5.689.000 stuks, dit© "f „Jaj^n voorgekomen.
aanteekemngen van Nivelle op zijn wollen 20.959 000 stuks, dito iianellen v£a 12 doodelijkon afloop,
rapport zeer aan. Hij werd in gehoon 1037.600 stuks, dito korte) katoenen
ontvangen door Nivelle; dezelfde stren-en wollen 1.584.000 stuks Vesten, woi-
gé woorden, hetzelfde streng© oordeel !,:n, 9.401.000 stuks, dilo flanellen
- maar dadelijk we, de hiRerbeii. "OeM O-tTSOIJ m.
d; smart verdwenen. Dj vH.nd.UHie; pSS^Z^LStS
eiitvangetde w.lwilleDde toen ver- 8.3SiUM paren, üoklmi
anderden de stemming van bitterheid f53.5G0.ooo paren Laken voor tunie-
in die van bekoring. Hij ie onvarbfd- |;^n 12.330.000 yards, dito voor broe-
dellijk voor één fout; dé zwakheid. ken 23.687.000 yards, dito voor over- 9HL«
Hij heeft de gave om het talent te on jassen 21-558.000 yards Barathea kan(ie ejiz"* eön"'besciiö'uwBiR -j i:e«e-
dersclieiden en uit ieder zijn vollo 2.360.000 yards Bedford cord 2 305.000 VüM ox'er jwee vraagstukken betref-
waarde te halen. Lof Onthoudt hij yards; Whipcord &06400Ö yards;fende dd fjnancieele verhouding tus-
nooit aan wie het verdienen. Hij ver- lancl voor hemden lre.l(/2.000 yards; sc)ien 0Der,i,are slachUmizen en se-
llot het 3de corps, maar hij zou het m Xm If meenten" deze beschouwing is door
uiel vergeten. Toen lil) gen. Nerwin 'tï SKJ' £ïïen^o 870 000 vert» 'le" direc,0"J' ooreeronkeJOk Begeven
voorstelde ea„ pr^t Peineer*. ÜSSeSSÏSS JïïSj'rSïïSiuïïL.'
Desertie.
was ten slotte gedagvaard D.
iv.ug Lel WeriuhM SoinecL'.p ie™??-
„liernisse vv aarop- hg s morgen» voor de industrieel© opvoedsig
had gemonsterd, te Ummdon hebben d^ b^1Dg moöten óe noodig©
verlaten. Beki. noch de kapitein van ^er vommzlü ook
het schip, die als getuigo inuost ojr-
treaen>- was verschenen. Om deze ro
den werd de behandeling voor onbo-
paaiden tijd geschorst.
gevene nóg worden verzameld, ook
voor coöperatieve fabrieken, bereiding
van copra, steenbakkerijen, enz. Om
trent de pestbestrijding waren .de
laatst© berichten gunstiger. De Minis
ter was deligent in 't nemen van au»
hygiënische maatregelen, doch er is
veel le doen wat vroeger is verzuimd.
Ann Soewardl had de Minister op
TWEEDE KAMER. Banka een positie en steun loege-
Over 't verzoek van den hoer Klee- a>gd. als hij 2'ca rustig en ordelijk
rokoper om den Minister van Oorlog wildo gedragen. Hij had er niet nader
te mlerpeUeeren over de handelwijze vaT1 gehoord. Waar de getijen ver-
DE FI-NANClêN DER ABATTOIRS.
Onze stadgenoot de heer C. F. van
Oiien. directeur van liet Openbaar
Sluchthuls alhier, heeft in het „tijd
schrift voor vergelijkende genees-
zeide hij; ,,Ziel*i©r den generaal, die örijzo katoenen stof li.óëi.lAü yaidsj bedoefd^vraawuntan zlhtt'rnoet
m vyfuon -dagen elf aucceevoüé »(a- .Katoenen keper 46.833.Dod yards Fla- twee Deaociue viimki
gen geleverd heeft". j neleite, katoen 23.3©i.ü00 yards.
Weinig :a hij bekeod bij hot poibliok, 1
dal mo plotselmj lijn militairen "OK FR.ANHKLIK WGSXTlt MAAKT
loem op nel hoogw. punt Hel: maar - fc"» AmenEaansoL joon» 'si lieoit
B oen interview uenau met ueu neer
uh« lugur «lijn populariteit^ wou Louctwurj de F ranse he ondei-soore-
derbaariijk. De soldaat, the hein ge
kend heeft als kolonel, gene rival-ma
joor, generaal; -ie soldaat van Ver
dun, die „weet", houdt van hem, be
wondert hem en gelooft aan zijn goede
gesternte.
een slachthuis beheerd worden als
bedrid of als dienst 'i en moet de
exnloitatie zoo ziin. dat geen batig
saldo wordt verkregen l Als men ua-
gaul. wat in een abattoir wordt ver
richt. komt men. volgens aciirljïer,
tot de conclusie, dal hel abattoir als
een bedrijf moet worden beschouwd,
un dat hei financieel beheer ook als
van een bedrnf uioet worden gevoerd.
Volgens de art. 254 i.o. 2iH der Ge
meentewet mag geen winst worden
gemaakt od inrichtingen, waarvan
het gebruik bii svot of verordening
voorgeschreven is; Voorgeschreven is
nu hot sluchten en verwerken der »ro-
ducten van de geslaclite dieren, het
keuren en steriliseeren van vieesch en
- smelten van vet als gevolg van het
die te werk zuilen worden gesteld ln '"JZbnUer© K«oneven voor ncizeilue kei,ren gr Kescluedt echter nog uiéer.
de miinen. om liet aleenkoicngebrck i "tot-ï'en opgéi'icni woraen. Jlameijjk slacliten voor exnort. stallen
té helDen verminderen. In die aan- i Mnuutor Millerand aroeg hom op, van vee< wegen van vee en vieesch.
schriivlna wiist de minister er op. vwr d0 «nodige- Amerikaansch» ma-
dat zii militair blijven en nlot moeien chinerietn zorgen, in November
denken, dat zii teruggekeerd ziin tot j i'B4 toekende Miüwand de coutrac-
Lun vredeswerkkring. Ook in de mii-1 ten voor do uitrusting van twee enoi-
SOI.DATEN-MIJNWERKERSIN
FRANKRIJK. De minister van oor
log. generaal Lyarhev. heeft ©en
culaire gericht tot de van het front
arid voor muintie.
De „Daily Express" publiceert een
verslag van du interview, dat o.a.
do voi^eim© boJan^vvekkena» bijzon
derheden beval:
„Roods dadelijk bij het begin van
dêu oorlog vermaarae Loucheur, dal,
alhoewel Frankrijk ai het aoodigo
piuriotismc kou .©wren, d© draaiban
ken van Amerika zouden moeien -
men; en voorts, dat or naast de staats
teruggeroepen soldaten-mijnwerkers. munitiefabrieken m
het koelhuis, de iisfabriek. enz. alle
vriiwillige bezigheden. i>e conclusie
is. dat wel voor de rechten, die voor
Ue eerste groeo vau bedriifsonderdee-
--o-iuuyp 11 k.ij'u ----
tiur. op de openhar© straat in Den moesten worden, wilde ook de Min's-j
Haag, is gisteren niet definitief be-' ter mot do beweging van de Sarikat'
slist. Met 27 stemmen vóór en 27 te- ielanx die ffcen onlusten otf verzet
gen (rechts legen links, met twee of- t0g<yn ons gezag beoogde, rekening
wijkingen, die van de hoeren Bichon houden on de ontwakende publieke
en IJzerman, die met de tegenpartij 0pjnie leiden. Daarna verdedigde hij
etonidan) 6laaklen do stemmen en zoo jn i)reede zijn mijn-politiek. Er wa-
zal hedenmiddagnader worden be-jren sedert 1913 nog 28 concessies uit-
slist. Een vrij lang debat ging vooraf, g-egeven, maar hij bleef, ook na het
De beeren Duymaor van Twist, Lob- i vet/urn der Kamer, tegen Staats-ex-
man. Beumer en Loeff wilden de ui-pioltatie van "de Djambi-petrolcurn-1
terpêilatie - vooral in dezen lijd van veid0n. Hij meende echter een oplos-
mobilisatie niet toestaan voordat, de &jn(, je hebben gevonden opdracht
feiten geconstateerd en door den Ml- van d,e goheele exploitatie aan een
nister erkend waren. Eerst dan kon Nederlandsche onderneming, met
men vragen wat er gedaan was 0111 staatscontrole en winstaandeel, op
eventueel onrecht te herstellen. Maar de. wiiae als 't octrooi van do Ned.
met den heer Kleerekopcr vonden «la ganik jn dien geost bad hij een,
hec-reD Eland en Marchuiil dat 't juist nicuvV v-ooi-slel in bewerking,
zaak was terstond, ter bevrediging der jsj0_ »s Ministers red© vingen de ra-
publiek» opinie, de quaestic te be- j pjjeken aan. dié nadat de hoeren
spreken,-natuurlijk na voorafgaande De Meester, Knobel en Soheurer aan
inlichting des Ministers over d© feiten, wrtord zijn geweest hedenmorgen
en getuigenissen tot staving van het j 2j;,n voortgezet.
door den heer K. waargenomene. Men
meeaide (ook de Voorzitter) dat de aan
vrager vrij was in de keuze van bet j BE W lghelroede. Dr. D van
middel: Interpellatie of' eenvoudigo (jyjik. leeraar aan dc Hootrere Land-
vraag. bouwachool te Waaeninnen. heeft
Nog een ander incidenteel debat >s voor do Koningin-Moeder en een zeer
gis.eren gevoerd. De heer Helsdmgen talriik nubliek in het Natuurkundic
vroeg n.L een adres van oud-werk- Genootschap t* 's-GravenhaKe het
lieden der werf te Amsterdam, die Woord cevoerd over ..de wichelroede",
vergoeding vroegen in verhouding hot vennocen. dat sommiKe men-
tot hun diensttijd, aan don Min.sijr ^chen zt-uizen te bezitten om met een
van Marine te zenden om inlichting. fltaaf of roede in de hand de aanwe
Hy grondde zijn meening da: zij recht tiBheid I11 den grond van bruikbaar
er op hadden, op een koninklijk bo water vast te stellen. We ontleenen
sluit van 13 jMei 1914 en op e©n bclot- aan het verslas in de „N. R. CL" het
te vroeger door Minister Colijn go-" volwende De roedeloopera of rhabdo-
1 daan. Doch de boer Boumor, namens manten (naar de Grieksche woorden
rhabdos. roeclc en mnnfoo. voorspel
len Isooren dus do plaatsen op. waar
men met vrucht nuar drinkwater kan
boren. De roede ie ccn Haffeivörmlize
twiiir vai. den hazelaar. tecronwoordii<
veeltlids vervaneen door een lus-
vormia aeboaen metalen roede. De
loooer hanteert die óf in de boven- "f
in dc bcncdencrcen waarbii dc roede
eeniaszins aospannen moet ziin. zoo
dat ze in een toestand van weinia
standvastia evenwicht verkeert en al
snoedia moet omslaan als er een wer-
kina on uit geoefend wordt. De rocde-
looDer wordt niet nlotselinc aowaur-
schuwd bii de aanwezigheid van wa
ter. maar al toepende voelt lui reeds
eenlaen tiid, dat er iefs aaat gebeu
ren. Hieron rust de diepfeschattina.
Bovendien moet de roede ook 011 an
dere zaken reaaeeren. bliv. op petro
leum. on ertsen, steenkool, kalizou-
ten. meikwaardia aenoea iiiist op
stoffen die voor den mensch nuttia
ziin. Vroeger waren het ook niet-
materieele dinaen. die de roede op-
snoordo. b.v, zil wees de onherken
baar geworden arena aan tusschen
landeriien en voorkwam daardoor
processenzij wees het spoor van
misdadiaers. en hot nieuwste heeft
nu weer de oorloa eobracht. want in
een brochure van nrof. Benedick
wordt de roede als het werkzame aD-
naraat aanaewezen om granaat
splinters op le snor.-'" in het lichaam
van een acwonden soldaat. Elke stof
openbaart zich on eigenaardige witzo
aan de roede en wat zii onder ver
schillende omstanddeheden zoo aJ
vennaa Ls onderhoudend Inschreven
in een Duitsch wichelroede-handboek,
eetiteld ..l.eitfnden zur Ruthelehre"
van prof Leonard Wcber. Daar leest
men b.v hoe arcot de draaiitia van
de roede is bii verschillende stoffen
zii doet c-en halven siua ais zii water
aanwiist. 3(4 slaa bii het aanwijzen
•van steenkool, en slaat bii ijzer weer
anders aar. zelfs In teaenoveraosieJde
richting dan bii staal. Er ziin verkla
ringen van het verschilnsel eeeeven.
Prof. v. Rijnberk noemde ze in het
Ned Thdschrift voor Geneeskunde
Dseudc-ratuurkundiue denkmoceliik-
Iieden van verbeeldinariikc dilettan
ten. Maar liet ziin niot altijd dilettan
ten. Daar is b.v. in Duftsehland prof. -
Benedick, daar is in Nederland dr.
Nnber te Hoorn, die ïn allen ernst
zelfs de heilige Graal mei de wichel
roede oDtrezocht wtl hebben. v0orloo-
nie waaet spreker zich dus niet aan
verklaringen men kan nooit weten 1
Hii meende, dat vóór olies omlerzocht
moest worden, of de vermeende fei
ten voldoende vast staan om een ver
klaring te behoeven Dr. Vun Gullk
had zelf met de roede proeven geno
men cn ontdekt, dat reeds een lichte
handbeweging voldoende is om haat
te laten overslaan. De roede slaat n!t
haar zeer labiel evenwicht van zelf
eeds bü de. minste onwillekeuri
ge spierbeweging. Geen andere dan
de handbeweging is oorzaak van de
beweging der. roede daaromtrent
heerscht thans geen twiifel meer: aan
de rechtstreeksche werking van da
roede on liet water hecht men geen
geloof meer. -Blilfl alleen over de
verrassende roedebewecing die den
toeschouwer overbluft, maar hein bii
•ceniz'nadenken tot do vraag moet-
brengen zou "hier geen suggestie in
het soel ziin. - de rocdeloooer. zon
der dat hii nog een bedrieger behoeft
te ziin. hier niet liet onbewuste slacht
offer wezen van zelf-suggestie. di®
hem de onwillekeurige beweging met
de hand doet maken lioe licht wordt
die beweging gemankt, als men zijn
aandacht er ten volle on heeft samen
getrokken. Intussehen wordt hiermee
de moeilijkheid slechts verschoven.
Men kan een oplossing hebben gevon
den voor de handbew—tog wie zeg^
dat het onderaardscho-water ceen in
vloed uitoefent on den rocdcman f
Daarvoor dienden nu de reeks proo
ven met rhohdomnnten. die spreker
achtereenvolgens beschreef. Hii en
©enige andere proefnemers hadden
daarvcor specialiteiten in het roede-
loopen genomen. Vooreerst do man
van Twickel. een van da ervarensten
in Nederland in de kunst van water
aan te wirzen. Bii dézen deskundige
kreeg soreker al gauw de overtuiging
dat de man onbewuste -bewegingen
uitvoerde Overigens deed zich bii de
proeven het bezwaar voor. dat spre
ker en zfln collega's «leeraren en in
genieurs) altiid gewend waren op de
natuur te ©xpcrimenteeven en niot op
den mensch. Men had er een ïieuro-
loog of medicus bii moeten 'nomen,
die vertrouwd met de psyche van den
mensch beter ziin handelingen kon
controleéren in verband met ziine
waarschiinliikheidsoverwogingen cn
waarnemingsvermogen. Dit heeft pro
fessor v. Rijnberk gedaan en hii is tot
de conclusie gekomen. ..dat de proe
ven ln belanerïikheïd winnen als ze
aaken betreffen, die aan de roede-
looners bekend ziin". Maar nu de
proeven van spreker c.s. Zii waren
tweeërlei proeven mot een kunst
matige waterleiding ©n met natuur
lijke water-aderen. Bli het looDen waa
«le proef on de som. «lat ook do terug
wee genomen moest worden en de
aanwijzingen dan precies overeen
moesten komea met die on den heen
weg. Een ionge dame-pronagandiste
ging het. eerst in 't vuur. wees ergens
on den weg een ader aan en wel een
zeer sterke adet bhikens de beweging
van de roede, maar on den terugweg
Hen zii over de plek heen. zonder
centge aanwijzing van de roede Op
andere plekken, waar on de heenreis
ceen aanwijzing was geschied, rea
geerde haar wiebel on de terugreis,
niet on water, maar op een waar
schijnlijkheids overweging van do
rhabdomante. Een tweede bekende
roedeloonor wees 00 de heenreis op
een naar plekken aders aan en vond
die od de terugreis beide terug met
de nauwkeurigheid van een meter.
Dit liikt knap. Hier rees nu de vraag.
of de man kenteekqnen 00 ziin weg
onthouden had of dat hii het water
werkelijk had gevoeld. Bii een herha
ling van de proef loste zich het raad
sel 00. Dï aanwijzingen on de heen
reis weren nu gemerkt en vóór de te
rugreis werd aanvaard, werden de
merken weggenomen, maar de plaat
sen. waar zii hadden gelegen, waren
aan de commissie bekend. Od de te
rugreis vergiste dc loooer zich sterk
on eer bepaalde nlck. doordat daar
een stuk napier toevallig niet was
weggenomen. En nu de proef geblind
doekt Nu moest hel natuurlijk ook
gaan daar de rhabdomnnt immers
alleen 00 het gevoel werkt Welnu,
het ging nu in het geheel niet. De
man Hod de plaatsen, waar vroeger
xiin roede, toen hii er met open oo«en
