Iaaaums Dagblad
De revolutii in Rusland
TWEEDE BLAD.
Zaterdag 17 Haart 1917
OM ONS HEEN
No. 2284
la gevaar brengen via de
onnjnniieid.
.Oe eerste cn de laatste maal, dat ik
dcu beer Schroder heb gezien en ge
sproken, de eea.ge muiU diufl, was ''ij
wielerwedstrijd op Zecbuig. Hij
jat daar op liet hekje van het midden-
teireui, sl.ugerdie inet zijn becnen en
muakte tiaintekentngen van den wod-
stnjd, waarvan nij verslag geven
moest,. Hoelang dat al geleden is kan
jk met zeggen, tnoar seuert hebben de
jat en zich opgestapeld, Schröder ver
slaat de spoil niet moor, maar heeft
tenderen gezocht en gevonden als too
Deoivei'slaggevej en schi ijver van t
jDagboek van een Amsterdammer".
Mei zijn beschouwingen ben ik 't vol
strek! u.et alijd eeua, zijn woorden
keus is de mijne met on zoo kom ik
t>jl de conclusie (waarvoor deze in
leiding dan ook dienen moet) dal mijn
,onzijdigiie.ddoor het over hem
jitgcsptokeu voums niet „in gevaar
s gebiacht".
Wie de behandeling van zijn zaak
rooi het Haagsche Hof gelezen heeft,
moet wol ouwiliekeur.g aan een de-
bütmg club genacht heMan, «aar im
mers v«eiat theoretische strijdvragen
beuuiidüid worden. De beschuULgutg
luide, nat de bekiaagde opzeUclijk ten
handen ng heeft verricht, waardoor de
cnzijUdjheid van den blaat in gevaar
iwordi gebiacht en het stuk, waarop
de vervolging berusi, is geschreven
in Juin i9J5, dot is dus een en twintig
maanden geleden. Een oorlog met
een ander land is er zeker niet op ge
vo.gil ikon et trouwens ook nret op
volgen, en de tol, die hel Hot noest
vervullen, was dan ook hoogstens die
van eau vader, d e tot zijn jeugdigen
zoon een vermomng richt, omdat bij,
een jauc en negen maanden geleden,
een biaiidende lucifer zorgeloos in een
papieimand heeft gegooid, „Gelukkig
neeit hetgeen brand veroorzaaktzal
rtan ile vader zeggen, „we zurlen er
dus met verder over praten, maar
wees voortaan voorzichtig met je iu-
cifers". De zoon heeft daar stel
lig op geautwoord, dot vaders on
gciusmeid oveibodig is geweest: „de
luciler brandde mei meer en in de
papiermand lag alleen niaur een stuk
caiton, dat n.et zoo gemakkelijk ia
brand raakt'.
Daarmee is 't gesprek tussohen va
der on zoon natuurlijk uit.
Voor 't Haagsche Hof is 't anders ge
gaan. Daar heeft men zich uitvoerig
verdiept, in de vraag welke eohade de
iucilei had kunnen aanrichten, i ii-
n hij nog gebrand liad en i n-
d 1 e n in de mand met petralleum door
trokken vloeipapier aanwezig was go-
woest. Do procureur-generaal heeft
(ïk stap hier van.de boelspraak af)'
zells aanieidng gevonden oxn nog 6en
„Sehenhieb" te geven aan den teeke
naar Raemaekers, (die niet terecht
stond), in een afkeurend oordeel van
dieiis werk, dat volmaakt overbodig
was en de zaak waarom hei ging
evenmin raakte als het ooideol va.n
dien ambténaar bijvoorbeeld over het
vegetarisme orf de Irrigatie op Java
tou hebben gedaan.
Zeer terecht beeft de verdediger,
Mr. Kappeijrie, de zaak ook van dezen
practischan kant bekeken en er op ge
wezen, duit in September van dat,zelf
de Jaar de troonrede de zinsnede in
hield: „de betrekkingen met onae na
buren bleven van donzelfden vriend
schnppe.ijken aard'Deze eenvoudige
verklaring alleen had het Haagsche
Hof tot ontslag van rechtsvervolging
moeten brengen. Het wees integen
deel een voroordeelend arrest, maar
zoo zwak gemotiveerd, dat we er ver
wonderd van staan. Hoe aarzelend en
slap klinkt Kiel; „betëaagdo dodr iiet'
„doen opnemen van dat onderschrift
„ook moet gezegd worden voor die on
„zijdigheid, zoo niet een dreigend, dan
„toch eenig gevaar te hebben doen
ontstaan!"
Wat is dat voor eeu gevaar, dat
niet „dreigend", maar dan toch .eenig
gevaar' wordt genoemd? In de
werkelijkheid overgebracht is zoo'n
gevaar niet goed te begrijpen of te
omschrijven en zeker niet de moeite
waard, om iemand voor het teweeg
brengen van zoo'n weinig tastbaar ge-
vaai te straffen met drie maanden
ec-nzame opsluiting.
Bij deze beschouwing mag een woord
over de vraag, of een particulier in-
detdaad de onzijdghe.d in gevaar kan
brengen, niet ontbreken. Dit is niet
een quaestie voor rechtgeleerd debat
aiiee-u, maar ook wei degeiijk van
piaci-schen aard, waarover dus een
leek zijn meemng zeggen mag- De
Staaf wordt vei tegenwoordige, door
zijn© veioutwooiraelijke dienaren:
hunne Uitlatingen alleen kunnen hem
dus in een geval ais dit in gevaar
brengen. Maar de uitlatingen van
pai uculiereu? Ik weet wei dat gezegd
vvoidl: „dia hoofdredacteur van een
groot dagblad is in d.t "opzicht niet
gelijk te stellen mei een patticuuer,
omuat zijn oordeei komt onder -ié
oogen van vele duizenden", maar dat
dit standpunt rw turner door een reoh-
ta..ijk codege mag worden ingeno
men, is gemakke.ijk genoeg aan te
loouen.
Ais een particulier zij" meeniug
over een van de oorlogvoerende par
tijen uitspreekt tol een viieud m een
gesprek ouder vier oogen, dan zou
Inj dus voor wie cüt onueischeid ma
ken, de ouzijoigheid niet m gevaar,
kunnen brengen; maar hoe aan,
wanneer h.j netzeilde zegt in -.en
volle tram ten aunnoore van twintig
meiisciieii, op de Beurs voor hon-
ilerd' of op den Daui voor tweehon
derd.' V\ie zich de moeite wi geven
even door te denken, begrijpt dal
luur een quaestie rijst van meer of
inuider, die bij ue beoordoe mg niet
in aaiimeraiug. komen mag, maar nij
komt uan ook, de hjn van Qeze gc-
daune consequent doortrekkeuUc, tot
de overtuiging, dat een pa. ucu-ier,
onversciiiiUg of zijn woord gespio-
kou is tot een of gedrukt wordt voor
vij.iuaa, honderuuuizeiid meiisclieii,
de unzijdigueid van den Staat met
in gov aai Oi eiigSu kan, omuat Uij
van uien Staat geen verantw,oorde-
Iijk woordvoerder is.
Een Regeemig, die deze opvatting
niet deelt, heeft de kens tüsschen
twee dingen:
zij moei aan de redactiën van cou
ranten en tijdschriften volstrekt ver
bieden, eeiug oordeel over sirijdvoe-
icnde partijen neer te schrijven of
zij moet de regelmatige censuur
uitoefenen.
Het eerste is iu.ons land, waar het
recht van de vrije geuachte Goddank
nog bestaat, ondenkbaar en het
tweede bovendien nog daarom al' le
raden, dat de censoi, dat is de. Re-
geermg die hem aanstelde, zich aan-
sjvrakèiijk stelt voor de uitingen die
zij toelual, hetgeen dus voor; de on
zijdigheid van den Staat hééhvat go-
vaar ijker kan zijn.
Maar iedereen voelt, dat hiermee
de draad der redeneering nog niet
is afgewonden. Het llaugsche llof
had beliooren te bedenken, dat elke
vei vo.gtng van dezen aard, zoo die
niet opzettelijk tegen een bepaa.de
courant of een bepaalden journalist
is gericht (hetgeen ik wegens de
hoogheid van het recht in geen geval
weusch aan te nemen) altijd l stem
pel der toevalligheid draagt. De uit
drukking, waarover de vervolging
werd aangespannen, is waarlijk iiet
Ue eenige heftige in onze pers ge
weest, zij hel dan ook- dat andere
een slag deden in tegenovergestelde
richting. Juist het ontbreken van re-
gei matige censuur ia oorzaak, dat de
eene beschouwing wordt opgemerkt
en de andere geen aanstoot geelt;
(«recht zeide dan ook de beklaagde,
dal fel e uitdrukkingen ook in an
dere bladen waren voorgekomen,
maar dat hij al.één terechtstond.
Ook dit toevallige, dit ongewisse had
tot een andere uitspraak moeten lei
den.
En nu zegge niemand, dat een
voorbeeld tot waarschuwing gesteld
moest worden, want er zijn andero
krasse uitingen voorgekomen uok no
Juni 1915 en van verdere vervolgin
gen is niet vernomen. Mag duu uit
niet worden afgeleid, dat de hoofden
van justitie inzagen, een verkeerden
weg met deze vervolging te zijn in
geslagen? Zoo ja (en ik geloof het)
dan had de lange lijdensgescliiedenis
van deze vervolging een geheel an
der einde moeten nemen.
Ten slotte: men spreekt over de
heftigheid van de vervolgde
uiting. Ik heb al gezegd, dat ik 't vol
strekt niet auijd met den heer Schro
der eens ben en dat zijn woorden
keus de mijne niet is. Maar wordt
daarmee beweerd, dat in het alge
meen, dus afgescheiden van het on
derhavige geval, een andere stij'
geen reden van bestaan zou hebben
Voor zink oen pedautrf benejrenheid
zou ik mij schamen. En hier komon
wij aan de hoofdzaak van d.t gehee.c
proces, het vrije woord, dat in alle
omstandigheden moet gewaarborgd
blijven aan iedereu Nederlander, hij
zij journalist of niet, omdat die vrij
heid nu en voorheen het kostelijke
voorrecht van ons volk is geweest.
Of het gaat legen do eene of tegen
de imdere partij, vrijheid van ge
dachte b.ijve ons alen verzekerd en
daarmee levena het vrije woord, dat
er onafscheidelijk aan verbonden is.
Wie in de pruiesien van de laatste
dagen énkel een strijd ziet tusschen
justitie en pers vergist zich zoer: het
ge.dt hem zelf, zijn vrijheid van
denken, spreken o:i schrijven.
Een oud-vadei '.uidsch dichter Dr.
J. P. Heije heeft het zoo voortreffe
lijk gezegd:
Vrij „Denkenmag je in ieder
Land
Gelukkig, dat geen mensch kan
vinden
Eon hand
Waar men „gedachten" nte© kan
binden:
Maar in Ons lieve Vaderland
Is zelfs het „Spreken' vrij me vrin-
denl
Uw V-aders hebben, met hun bloed,
Dat kost'lijk goed
Verworven,
En zijn er voor gestorven!
Bewaar dat erfdeel als uw kracht.
Gij volk der vrije Nederlanden-
Geen macht
Omstrikke uw Woord met s aafscho
bandon!
Neen! waak bij dag on waak bij
nacht,
Dat Hoog noch Laag heit aan kan
randen,
En wierp men ooit die vrijheid
neer
Gij moet ze weer
Verwerven
AI zoudt ge or ook voor sterven!
En om al doze redenen, wil ik
maar zeggen, is d© uitspraak vun
het Haagsche Hof een ernstige fout
J. C. P.
De Tsaar tooh afstand van
den troon gedaan?
Ook grootvorst Miohaöl
stond zijn rechten af. -
Bijzonderheden over 'I
verloop der revolutie.
Er komt een stroom van telegram
men over de gebeurtenissen in Rus
land Toch bieden ze nog slechts een
vaag beeld van hetgeen in Petersburg.
i» Moskou en vooral in het Russische
hoofdkwartier is voorgevallen.
1 6 de Tsaar nu afgotre-
(1 o n o f n 1 o t?'
Een tegenspraak kwam van twee
kanten. Ten eerste heeft de Engolsche
minister Bonar Law (dezelfde die
Donderdag het eerste bericht bekend
maakte) in 't Lagerhuii® medegedeeld,
dat van de Emgelsahe ambassade te
Petersburg een telegram was ingeko
men met het bericht, dat hot vroegere
telegram, omtrent 't aftreden van den
Tsaar en de benoeming van groot
vorst Michael tot regent, niet geheel
juist schijnt te zijn. De aftreding van
den Tsaar en de benoeming van oen
regent is namelijk nog geen feit, 't Uit
voerend Comité heeft echter daartoe
besloten.
Verder ontving do Engetecho regee-
ring nog een telegram mot de mede-
deehng dat niet bekend la waa r de
Tsaar zich bevindt.
Reuter seint uit Petersburg, dat de
Tsaar te TJarskoJe Sélo (1 paleis van
den Tsaar te Petersburg, waar ook
de Tzarin.a, en de prins en de pril
sen zijn',, verwacht wordt, waarheen,
naar men meldt verschillende regi
menten artillerie marcheeren. 't Ant
woord van den Tsaar aan de Doerna
wordt met ongeduld verwadhl.
De Engeische ambassade sein
de, dat het aftreden n o g g e e n
feit is, waaruit afgeleid zou kun
nen worden, dat hel wel verwacht
wondt. Bovendien wordt er bijge
voegd. dat 't Uitvoerend Comité tot
hel aftreden van den Tsaar besloten
heefL Dt is evenwel weer in tegen-
si-raak met het bericht van Reuter uit
Petersburg, dat het antwoord van
den Ts.ia- op de voorstellen en ei6chen
van de Doema met ongeduld verwacht
wordt De Doerna eischte na ha3r
offic eele ontbinding instel! ng van een
nieuwe regoering on vole andere her
vormingen, rnaar niet hel aftreden
van den Tsaar.
I En verder wettigt de Reuter-mode
doding, dftt de Tsaar naar Tsjarskoje
Selo onderweg is, evenals vereclUUen-
de regimenten infanterie, dat hij met
kirachl iiet bulioud van den troon j
tegenover de anders eischend© revo- j
lut.onnaiien wil verdedigen.
Echter worth on® hedenmorgen^het
volgende geseind:
Uil Petersbunr wordt «emeld. dat1
de
de Tsaar toch afstand
van den troon heeft
gedaan
ten behoeve van trrootvorst Michael,
die echter afaezïen heeft van de
rechten van den troon. De Tsaar j
heeft het bevel van de Russische le-
cere aan trrootvorst Nicolaas omre-
drairen.
Hetzelfde uersbureau deelt verder 1
mede. dut uit New-'iork aan de Asso
ciated Press uit Petersburg jreseind
wordt, dat urootvorst Michael afstand i
itedaan heeft, waardoor aan liet be
stuur van de Romauof-dynostie een
einde ceknmen is.
Over
de aanleiding tot ile
revolutie
trekt in het bijzonder de aandacht een
artikel in de Dailv Chronicle, xeschre
ven door den heer Michael S. Farb-
man. den Londenschen correspondent
van de ..Beurscourant" te Peteisburir.
Hii schetst allereerst den strijd, die
de laatste jaren in Rusland tcaen de
reactie ttevoerd werd. ..Hof en bu- I
reaucratie hadden dan ook slechts
één vrees de komende revolutie, en
ook één doel een contra-rovoJution-
naire beweirina te verooi-zaken en te
j steunen Een heele reeks vun ininis-
lers van binnenlandsche zaken, altijd
de feiiellike hoofden der rececruiK in
Rusland, volgden elkaar snel od.
Ieder van hén beloofde bii de benoe-
mins den Tsaar, dat hii middelen zou
vinden om de aovrtjesde revolutie te
voorkomen. Toen kwam het regime
va.ii de uitbarstfna: dat
't regime van
ProtoooDof
wa9. Hii zag. dat de - olutio onver-
miideliik was en de eenicre wee was
nu. haar ontiidiir uit te lokken en in
bloed te smoren. Hii ontwikkelde een
volledie proeramma van provocatie
een zeer wetenschappelijk en ma-
chiavillistisch plan. Maar steeds weer
werden ziin Doeincren niet succes
tegengewerkt door de Russische
Zemstsvos. de Russische stadsraden,
de Doerna en last but not least door
de Russische oers. Toen speelde Pro-
tnpoiDof ziin laatste troef uit. Deze
was om het volk. uit te hongeren en
tot vertwijfeling te brengen en aan de
Doema te boletten te hulp tc komen.
Er was aeen werkeliike moei lij kheidr
om Petersburg en Moskou van brood
en voedsel te voorzien. Met een wei
nig organisatie zou dit hebben lom
pen ceschleden. De provocatie slaag
da Het volk lie in de straten te
hoon hongerend en r- --end oin voed
sel. Protononof had de Kozakken ee
reed om de ..aderlating" te beginnen,
eeliik men in Rusland zegt Toen
echter kwam de Doema naar voren.
Zij" besloot om de levensmiddelen
voorziening van volk cn leger uit han
den te nemen van de reaeering en op
te dragen aan de vereeniging van
Zemetavos en sterfelijke radtri. het! Wie door van de daken der huizen te
meest geschikte lichaam voor dit doel. schieten, hare schuilplaats n bekend
Dit besluit werd Vriidag genomen en maakt Vele licduri worden nnu -v.:, u-
Dinsdag zou over de wet gestemd rjg onderzocht en wanneer onder Inm
worden. Mumidaa echt«r werd de polliiJieMnbleii ontdekt
Doem, verfloaad. No W4. er revoh,.„aiü[l me, koru
Overal ziet men roode linten dragen
lill had wel de eleehtsie iniet sedan» I ken"*'"™» van de aanh,„u
voor ziin doeL De voedingsouaestie der revolutie) o.a. ook aan de lansen,
moe3t wel de laatste ziin om te pozen geweren en petten der soldatci
tie. Een ontijdige revolutie.
zooverre had Protononof succes. Maar I
liet leger tegen hel volk op te zetten.
Hii Is in ziin poging gefaald, als geen
revolutiemaker in 's werelds histo
rie."
De schrijver besluit dan ook
..Voorlaan is Rusland in hart en ziel
voor den oorlog en de geest van het
volk zal od het leger terugwerken, het
lecor dnt thans voor het eerst zal ge
voelen. dat het knn rekenen op de
ach tervebl evenen.
Gebrek aan voedsel.
De Hamburger Korr. meldt uit
Stockholm Op last van den minister
bint enlandsche zaken. Protopo-'
nof. kwamen in den tiid van 2 tot 6
Maart daceliiks ~emidrle!d 90 spoor
wagens met levensmiddelen naar Pe-.
tersburg. hoewel ten minste 370 noo-
dig waren, om aan den vreeselijken
nood ook maar halverwege tegemoet
te komen. Deze lévensmiddelen wer
den doos ambtenaren uitgedeeld aan
arbeiders en minderbemiddelden. wel
ke de politieke politie als ..betrouw
baar" had aangegeven.
Voortdurend hebben or optochtei
allerlei aard, zouwel van troepen der
land en zeemacht al® van burgers,
plaats. Veelal dragen dezen vlaggen
met het opschrift: „vrijheid, gelijkheid
en broederschap' mede. Dage.ijks
verzamelen zsen massa's burgers m
militairen om het Doema gebouw".
He
't D o e m a-C omité,
dat de leiding in de revolutie-dagen
od zich n:
leden. Er n twee socialisten, twet
conservutieven. drie gematigden en
if kodetten en nrocressisten onder.
De leider Rorfziariko is een groot land
eigenaar uit Jekaterinoslaw. die vroe
ger de functie bekleedde van oreal-
dent van den raad van dat gevvesu In
1912 werd hii gekozen tot president
van de Doema.
Uit. de berichten over
ooireden vun
Rodziaii Ivo.
Itodzianko spraK veie troepen, die
zich bii de revolutie aansloten, toe.
Hii hield vlammen-Je ualrioUi^cuQ
redevoeringen, waarin nil nauruk le-:-
de ou de eenheid van volk en leeer.
waardoor Rusland s macht en zege
praal-zouden worden vei-zekerd. Tot
een troep garde-aoldulen zei bii o. a.
..lk wensch u te danken vo ir het ter
hulp komen van de leden der Doema.
om de orde en veiligheid, om de eer
van ons vaderland te vestigen. Onze
kajneraden vechten in de loopgraven
voor de macht en de heerschannii van
Rusland en ik ben blil. dat miin zoon
sedert den aanvang vun der. oorlog
IU ue revenuue-naeen dient 'n uw «klederen. Maar. opdat
erd gevormd door" 12 a" 'n staal zult ii,n- °m de l>c|flr,K(in
era gevorma door iz behartieen die (!e Do,.mil voop.
staat, moet eli de orde in uw celede
ren. handhaven." ..Onze eerste taak is
een nieuw eezae te vestigen, waarin
ii allen kunnen gelooven en vertrou
wen. dat onze moeder Rusland kan
icdden en groot maken." -
De soldaten iuichten Rodzianko le
vendig toe.
De andere leden van het Doema-
^comité spraken ook od verschillende
de straatgevechten punten der stad de soldaten toe.
bliikt. dat te Petersburg veel Woed ge- De socialistische leider Kerenski
vloeid is. maar Engelsche bladen bezocht de artillerieschool van
makei. de opmerking nat de offers. Mikhailofski. met eeliik doel. Alle
die nu vielen, niet talrük waren \C-r- reaimenten keerden na het bezoek
geleken bii revoluties, in andere lan- aan de Doema naar hunne kazernes
den voorgekomen, t och zijn er Jion- mot volle muziek en slaande
derden gevallen. Op een straathoek trom en vliegende vaandels, te raid
waar hei tot vechten kwam werdea dcn van het geestdriftig juichendo
lül» dooden cn gewonden getold. En vrJ"i-
Govangen genomen te
g e o r Lo g 9 p e r s o.n o n.
Itouter seint uit Petereburg:
Het huis van baron Frede
ricks, do minister van het keizerlijk
hof, is in brand gestoken. Onder de
gevangen genomen autoriteiten be
vonden zich ook do metropolitaim
van Petersburg Pitirim, Koerlof, da
adjunct van den minister van bin
nenlandsche zaken, de oud-minister
van oorlog Soekhomlinof. De minis
ter van binnenlandsche zaken, Pro-
topopof, begaf zich zelf naar do Doo-
ma en gaf zich aan het Coiniié over.
Het Comité van do Doema liet den
oud-minister van handel prins Sjak-
hoosky gevangen nomen. Het comité
gaf eveneens ast den oud-ministoc
van oorlog, Soekhom.iasf gevangen
te nemen' en naar de Doema to bren
gen. Toen d© soldaten die de Doema
bewaakten, de aankomst van Soek
homlinof vernamen, eischlen ze mot
heftigheid dat hij aan hen zou wor
den uitgeleverd opdat zo met hem
zouden kunnen afrekenen. De afge
vaardigden hadden de grootste moei
te om de soldaten te bedaren. Intus-
schen hieven deze er op staan, da: do
epauletten van Sockholmlinofs nni-
fora zouden worden gerukt en hier
aan onderwierp d© oud-minister zich
zeer lijdzaam.
De berichten
over de vermoording
van Protopojofl
S t r m er,
tegenwoordig en oud-minister, zijn
niet bevestigd. Deze bericliten kwa
men uit Duitsche bran. Russische be
richten vermelden alleen dat deze
heeren door de revotutïonnaiien ge
vangen genomen zijn. Daarom ver
melden we ook onder reserve een do
rjcht uit Duitsche bron, dat uit Ilapa-
randa, via Stockholm geseind wordt,
dat de
Engelschegezantte Pe
tersburg vermoord
z o u z ij n.
Engelsch gezant is Sir Buchanan.
zoo is in vele straten gastreden. In
allerijl worden maatregelen genomen
om de gewonden hulp te verleenen.
Hulp was spoedig aanwezig, want
Petorsbuig "Leeft in déze oorlogsdagen
veel hospitalen. „De militairen scho
ten.de burgers, die de bakkerswinkels
plunderden, als dolle honden neer" -=-
zoo seint men via Kopenhagen aan
den Berliner Lokal AnzetRer. Er bliikt
evenwel uit de bescb- injzen van de
straalizevëchteu. dat de' revolutionnai-
ren cauw de overhand kreizen. voöral
doordat vele militairen zich bii hen
aansloten. In een relaas van een oo«-
cretulse lezen we: De bevolkintr toonde
zich niet viiandia teeenover de solda
ten. IirfeeendeeU het riep.,"t spijt
ons \oor iullie. maar jullie moet je
plicht doc-n 1"
Uit te Londen ontvancen berichten
bliikt, dat de troeri- uitEezonden ter
onderdrukkinn- van den opstand, zich
bii de nart» van de Doenia aansloten.
Zoodra ze vernamen, wat het doel
was. In enkele aevallen werd op de
officieren eeschoten als ze bevel saven
en bet volk in de straten te schieten.
Over de berichten over de straatge-'
vechten zijn in velé opzichten met «1
kaar in tegenspraak. Een bericht stelt
't voor alsof in Petersburg maar 600
soldaten aanwezig waren, maar dit is
aJ zeer onwaarschijnlijk voor de
hoofdstad van een oorlogvoerend rijk-
Wel stemmen de berichten daarin
overeen, dat de politie en de gedarmen
meer tegen de revolutie-makers op
trokken dan de soldaten. De bestrïj
dere der revolutie hadden machine
geweren op daken van huizen ge
plaatst om daarmee de opstandelingen
te bestoken.
Gemeld wordt, dat de orde Donder
dagmorgen, voor een deel althans,
hersteld was. De treindienst was
toen hervat. Ook de branden, .die bii
de straatzevechten ontstonden. w;aren
toen Bebluscht Post. telegraaf en
telefoon stonden onder contróle van
de voorloopiE^rceeerinz.
Donderdagavond w eid evenwel door
Reuter geseind: „Nog steeds wordt
er in de straten gevuurd, daar de po
Haariemmer Halletjes
EEN Z A TDR'D AG A VONDP R A AT J E.
De lozers van dit blad weten dat
Woensdagavond de vereeniging Bloe
mend aa Is Bloei een vergadering van
hoofden van gezinnen gehouden heeft
over de Haarlemsohe annexatieplan
nen. Voor de besprekingen is geheim
houding opgelegd, dat wil zeggen
het bestuur heeft aan de aanwezigen
doen weten, dat mededeelingen aan
anderen als een zeer ernstige indis
cretie zouden worden beschouwd- Na
tuurlijk namen toen ai:« aanwezigen
fieli heilig voor, dat geen woord aan
hun lippen ontsnappen zou. Hun
vastberadenheid zou spoedig op de
proef worden gesteld, want 276 vrou:
wen vroegen' dienzelfden avond nog
aan 277 terugkeerende mannen één
van de vrouwen was uit logeeren bij
haar zuster in Boekoop) wat is er in
de vergadering besloten?", waarop zij
allen, als uK één mond antwoord
den „dat is geheimTweehonderd
vrouwen werden toen boos en hielden
besliste beschouwingen over het the
ma -. „man en vrouw zijn een", maar
wnder succes. De zes en zeventig an
dere vrouwen zeiden niete, maar na-
menzich voor, onder het motto „oen
vrouw is duizend mannen te erg" er
tóch wel met een zoet lijntje achter
to komen. Een van haar. de slimste
van allen, zette haar man de duim
schroeven zoo aan, dat hij het huis
ontvlood eaj aan den voorzitter van
H.uemendaals Bloei, Mr. Lioni, ging
vragen orn raad. „Het geheim," zei
de urm© man, „zweeft me. op de lip
pen en mijn vrouw ondervraagt me
zóó scherp, dat ik het op den duur
niet zal kunnen zwijgen. Toch wil ik
gemoenschappe ijk geheim bewa-
len nis een man. Geef mij raad!"
Mr. Lioni alfi bekwaam rechtsge
leerde, begreep dat het Romeinsche
recht, de jurisprudentie en dé nieuw
ste schrijvers hier niet konden hël-
Pen hij deed dus, wat eik goed ad-
wena: in moeiPfko gevallen doethij
hield een conferentie. En met wie an
ders, in dit -geval van grensregeling,
dan met de officieele adviseurs in
deze. Prof Meijere en Mr. Tidemanï
Gezamenlijk kwamen zij op de ge
dachte, hem een hangslot voor den
mond te geven, te dragen wanneer
zijn vrouw in de nabijheid is Met
j spanning wordt afgewacht of dit mid
del helpen zal. Uit voorzorg draagt de
arme man het ook 's nachts er zou
I hem in zijn droomen iels kunnen ont
vallen en dan was Bloemendaal voor
I altoog verloren 1 Naar ik gehoord heb,
i geeft de vrouw het evenwei nog niet
opzij vleit hem nu. om het vreese-
lijk geheim op te schrijven, zoodat de
man waarschijnlijk binnenkort ook
nog oorkleppen zal gaan dragen, om
ook de verzoeking langs den weg des
joors te kunnen weerstaan.
Maar genoeg over dezen ongeluk
kige* lid vaneen bekende Bloem en-
daalsche familie, die beschouwd mag
worden als het eerste slachtoffer van
Haarlems armexatiegeest Ofschoon
ik, dank zij de bewonderenswaardige
beginselvastheid der vergaderden, due
ook niet in staat ben, te verte len wat
daar gebeurd is. kan ik mededeeling
doen van een korte cantate, die in de
pauze van de vergadering is uitge
voerd cn wat daadbij nog is voorge
vallen Iedereen weet, dat Bloemen
daal. volkomen In staat geheel z©!f-
s.andig te bestaan, zich ook o.a. ver
heugt in een ijverig kunstleven. Wat
jaar in jaar uit wordt ten gehoore ge
bracht door de gemengde zangvere
niging „Park en Duinen", door het
mannenkoor .Bloemendaala Kracht"
en door het artistenquartet ..Met z'ti
vierenis overbekend welnu, de di
recteur van deze drie, de heer Hugo
Strijk ren Sangen, heeft een Anti
annexatie cantate geschreven, die on
der leiding van den componist is uit
gevoerd Ik ben zoo gelukkig geweest,
den tekst daarvan voor een paar da
gen te leenen.
Die begint met een zeer eigenaar-
digen optocht door de zaaL Alle zan
geressen en zangers loopen achter el
kaar en houden halt bij elk raam.
Sopranen en alten (zingen):
Wij sluiten ze buiten
Alle schavuiten,
Ténoren en bassen:
Zij willen de duiten,
Wij stoppen ruiten..
Daarna worden al de kieren zorg
vuldig dichtgeplakt en begeeft het ge
heel© koor zich naar buüert, pianissi
mo zingende
Do buurt ie toch veilig.
Ons doel is ons heilig I
waarbij de slotwoorden veilig heilig,
fugatisch bewerkt, een buitengewoon
grooien indruk maken op he; eenig
levende wezen In de nabijheid, den
keeshond van de buren, die onder
luid gehuil de vlucht neemt.
Wanneer zij weer in de zaal zijn
teruggekeerd begint een imisonokoor,
met begeleiding van kwartet aldus
Het was in Haarlem, achter ge-
(ëlo' n deuren.
Dat er oe vroedschap goed durfde
(te. keuren.
Pm Bloemendaal, vermaard sinds
(jaren, dagen,
Te spannen aan haar wrakken
(zegewagen.
Men -.vilde ons, o de onzedelingeo.
Veranderen in dure stedelingen,
Maar God zij dank, men wil daar
(niet alléén
Wij willen óók wat is uw ant-
(woord?
De vergadering: Néén I
Sopraan:
O dierbaar Bloemendaal» ontiwoo-
(kerd aan de baren.
Tenor.
Nooit valt gij als de prooi van
(Haarlem aan het Spareo,
Alt
Wij zullen onze kracht aan U,
(inijn dorpje, wijden.
Bas.
En onzen laats tan bol voor uw
(behoud versnijden.
CDe bas vergiste zich hier. wam cr
staat in den tekst duidelijk „En vast
ons laatste bloed voor Üw behoud
verstrijden 1")
De tenoren, die de vergissing op
merken, zingen nu den volzin zooqjs
die wezen moet Er ontstaat nu onbe
schrijflijke geestdrift in de zaal. De
vergaderden klimmen op elkanders
schouders, wat heel gemakkelijk gaat
en geen gevaar oplevert, omdat de
zaal toch overvol was en niemand den
grond ziet, dus ook niemand vallen
kan. Sommigen roepen„Naar de
Nieuwjxiorl!" Anderen uiten den
strijdkreet„Voor Bloemendaal en
Kennemerlandl Op naar Haarlem!
Op!" Een der aanwezigen haalt plot
seling een kanon uit zijn zak. De
geestdrift is Onbeschrijfelijk. Stilte
wordt alleen verkregen, wanneer de
dirigent-compmust, Hugo Strijk van
Sangen, zijn dirigeerstok kap.t gesla
gen hoeft om opnieuw de aandacht te
verkrijgen voor een geestig
Lachkoor, afwisselend vier
stemmig voorgedragen
Haarlem te annexeeren
Zou ons convenieererx,
Hi, iva, hop,
Slikken wij haar zelf maar op.
Burgemeester Backer,
AHijd vlug en wakker
Weihouder de Waa! Malefijt
Steeds tot onzen dienst bereid,
Wethouder Koolhoven,
Mc-t de vdag van boven.
Komt, wij pakken", één van zin,
Haarlem zoo maar even in!
Laat ons zien, hoe onze Raad
Aan de spits van 't leger gaai.
Ha. ba. ha, ha. ha.
Bloemendalers, volgt hen nat
Luid applaus en gejuich. Drie en
twintig forensen vormen een krlngr er.
zingen
O, wat zijn wij heden biij.
Blo-mond aai weert zich, Bloemen-
(daal keert zlcb,
O, wat zijn wij lieden blij, -
Bloemendaal weert zich en wij
(siju er bij
Bij dit aandoenlijk taf reel loopen
den geboren Bloemendalers de tranen
over de wangen gelukkig wordt deze
aandoenii-g gestuit door een sextet,
dat optraodttwee stollen villabewo
ners voor, Iwee behooren tot de bur
gerij en twee tot de arbeiders.
De villabewoners- (zingen):
In parken en in duinen.
Daar leven wij te vree.
Tot naar de hoogste kruinen,
Daar klauteren wij mee.
Het is hier billijk wonen,
De lasten zijn niet groot.
En onze dochters,- zonen,
Die worden d'k en rood.
Gaat men ons annexeeren,
Dan gaan w© bloeden, hoor,
Maar" vóór we 't tolereeren.
Gaan we er fluks van door!
De Burgera
In straten en aan wegen.
Drijven we onze zaak.
Die brengt ons mi!dsn zege®,
I? ons een levenstaak.
Wij blijven Bloemendalers,
Zoo3ls tol heden toe.
Als belastingbetalers
-Voelen we ons wel te moe.
Gaat men ons annexeeren.
Trekt dan de portemonnaie.
Wij kuur.en 't niet begeer«n,
Wij doen er niet aan mee.
De Arbeiders.
In Bloemendaalsche dreven
Verdienen wij ons brood,
Maar kunnen er niet Sven,
Want er is woningnood.
Rn onze coöperatie
Marcheert hier a'6 een slak.
Wij komen bii de gratie
In Haarlem onder dak.
Wil men ons annexeeren.
Wij noemen het een kruis.
En blijven Bloemdaal eeren,
Want daar hoeren wij thuis.
"De samen
O Bloemendaal. o heerlijk coro
Hoe worden wij doer u bekoord!
De vergadering juicht cn jubelt, dat
do wanden kraken. Hier en daar be
swijken stoelen. Hel enthousiasme
Stijgt tot zijn toppunt, wanneer bet
sextet meedeelt, bij monde van den
heer Strijk van Sangen, dat bet bij
elkaar xaï blijven on door gezamen
lijk optreden met antl-annexionlatt-
sche liederen, trachten het gevaar ta
koeren
a werd de vergadering voort
gezet, maar zooaïs ik al heb meego-
dseld de uitslag is diep geheim en
'k kan er dan ook niets van zeg'-on.
Alleen heef; een van mijn vrienden,
die op den bowusten avond voorbij
hol Bloemendaalsche kerkje kwam,
tot zijn verwondering een lange rij
z\rer:e gestalten gezien, d:c- ui; Hötel
Vreeburg slopen, elk met een slip van
zijn winier-overjas voor zijn gezicht
en zachtjes, mnar vierstemmig zin
gend?-:
Wij sluipen en wij slingren
Voort.
In '1 liefelijk en landlijk
Oord.
Wij zweren en wij zwammen
Dat,
Heï nimmer en nooit wordt wu»
Stad
Wij begrijpen, dat het de leden van
he t mannenkoor. ..Bloemendtinls
Kracht" moeien zijn geweest
Vage- berichten melden van een
strooptocht, die het kwartet „Met z'n
vieren" ondernam naar Haarlem,
me; de bedoeling om den burgemees
ter te schaken en ais gijzelaar gevan
gen te setten in Hötel Vreeburg, tot
dat de gemeenteraad van Haarlem do
plannen tot annexatie zou hebben in
getrokken. Maar in het Kenaupark
ontmoetten zij een waker van den
nnohtveüigheidsdiene*. öie qp >-"'n
veeibeteekenepden toon goeien
avond"' zei. dal de eerste viool tot da
piano fluisterde: „wij zijn ontdektI"
waarop de eerste naar Overveon
vluchtte met ue Noordzu":dholland-che
van 'i Verwulftde tweede viool met
de E. N. E. T. via den Verspronck-
weg en de cello met de eersie Bloe
mendaalsche" door 't Kleverpark. Do
piano nam, a's do bemiddeld*:?. n
taxi.
Nooit heeft burgemeester Sa n i borg
vernomen, aan welk gevaar hij ont»
komen ia.
FIDELIO.
