ÜMLEVS DAOBUO
De Oorlog.
Het mistakte Bedrog
TWEEDE BLAD.
Woenidag 28 Maart 1917
Overzicht.
Nog altijd ie de terugtocht der DuU-
(Chers nog niet geëindigd, DE GEAL
LIEERDEN BLIJVEN OPRUKKEN
0« Fi arische staf meldt ate terrein-
mnsi 't Noordelijk deet van 't ba»:h
uu Coucy, waardoor de D uit-
ie hors teruggeworpen* ij n
o t voorbij de Unie B a r i 6-
11 sS ervaii». Ten 'L. van het
icech is, in oen schitterenden stoon-
t dorp Coucy-l e-C h a-
t»a u veroverd. Ten N. van
buoons is een boerderij, door de
kiiischens als steunpunt krachtig ver-
Ifdagd. door de Fcnneoheu veroverd.
De Engelsche staf deelt mede, dat
fa Engelechen do dorpen Lon-
ftivesnes, Lloramond on
ill uan court bezet hebben
OoK verklaart de Engelsche staf dat
je D uitschei® voor den derden keer
«mi tegenaanval deden tegen Engel-
eb* pooien ten N. van Beauraetz-dea-
CarrvbraL Tijdelijk hadden ze succee,
naar even later verdreven de Engel-
icheu ne aanvallers weer.
De DuKscne staf erkent, dat Rotsol,
tan de Coiugme beek, nadat verschai-
Jene vergeefsciw voorwaadteobe be-
regtugen door de Duitsohers afgesta
an waren, door do geallieerden be-
Rt la.
Terwijl dezer dagen van üuitsche
lijuo oord aangegeven, dut de terug
tocht vo.bracht was, doch zonder
tonige bepaling van de njn, waai in
iie Duilbchers waren teruggegaan,
«orden in het ontruimde gebied
voortdurend achterhoeden-gevechten
«everd, zeifis worden op enkele pun-
ton iogenaanvallen gedaan om t op
rukken der geallieerden te venra-
pru, en daaruit maakt de deskun-
iigo medewerker van het „Peilt
tourna, ue getuigireaking, dal de
tootdverdedigingsliuies der Duit-
Khoi-s nog meer achterwaarts moeten
aju gelegd. Ook de „Times" zegt, dal
1e grens van den terugtocht door de
geai. teerden nog mei ie bereikt. De
„Timeszegt: Tot den terugtocht
lijn de Duitschers gedwongen, dat
weten wij en dat weten zij ook weL
Wij zullen nu moeten afwachten, of
lij in staat zullen zijn, zich op de
nieuwe zelfgekozen lijn, krachtig ie
terschansen".
Aan 't Alg. Handelsblad wordt ge-
Dela
lin de jongste berichten blijkt wel
Jat in het zuide'ijk dee dier zelf ge-
lezer. stelling ue nieuwe Iraie der
Duiischcr? is aangelegd ten o. van
Soissons, in een gebied, dat van Couy
tot het fort Cendé loopt, een terrein,
lat met diepe ravijnen doorsneden is
m met een krachtige artillerie, vol-
komen Voor üe verdediging is inge
licht. Het noordeiijk deel steunt op
llrecht en do daaromheen liggende
«tellingen. Maar het centrum is nog
«leeds vlottend De rechte lijn tus-
Khen Atrechi en Soissons is reeds
door de geallieerden overschreden,
toodat het nu den schijn krijgt, of de
Duitsche linie, in p'aats van een
bocht in westelijke richting een bocht
fa oostelijke richting zal krijgen.
Of in dit centrum een contra-offen-
«el tegen de oprukkende Engelsche
va Fransche legers zal plaats heb
ben, dan wel of ook daar een vaste
linie zal werden, of zal zijn aange
legd, dat is nog steeds het raadsel
vtr) het westelijke front
Aan oen vertegenwoordiger \an
,.Aï Est" verklaarde de Pruisische
minister van Oorlog, Vom Stein, o.a.
het volgende„Onze militaire toe-
nluiul is aan alle fronten goed en
geeft alle reden tot de schoonste hoop.
liet schijnt dat de vijand (hij verkon
digt hel ten imnste) op het offensief
worbercid ia. Wij. zullen echter ook
au de krachtigste aanvallen weer-
«Uno bieden, niet alleen aan b«<
irtuit, maar ook in het eigen land.
Wat gebeuren zal, weet ik tuei, maar
V3i ook moge gebeuren, wij zullen
«iles onwrikbaar weerstaan. Dat er
veel zal worden geleden, offers
tuten moeten gebracht en krachts
inspanning noodig zal zijn, wij ntoe-
tan dit geduldig verdragen, om juist
daardoor liet zedelijk reobt te verwer
en op het genot van de overwinning
en om de wereld te toonen, dat wij
una nationoail bestaan waardig zijn en
de ware drager® der cultuur. Ons lij
den is groot, onze offere zijn enorm,
maar juist daarin komt de ware groot
heid der natie tot uiting. Overwinnin-
C, die gemakkelijk behaald zijn,
ngen geen «gen aan.'
Generaal Von Stein iaet zich daar
na uK over de gevechten aan de
fcmme verklaarde „De bewering,
bt aan Duitsche zijd© gebrek heeewnt
FEUILLETON
n a a F h e t Engelschvan
EDGAR PICKERING.
3*}
Een bijna uitgebrande kaars stond
»P eeu tafel bij liet raam en venicht-
j» bet raam en dc kamer gedeeltelijk.
2'j zag hel bleefce gelaat van Severn o
achterover op de rustbank lag;
waarop hij neergevaKon was. Een
urn hing naar beneden, de andere
lag onder zijn hoofd. Zij kroop naar
w rustbank toe eri keek naar hem.
Zijui zware overjas was.open on zij
DOhtte de eene hand voorzichtig op.
Er et&ken papieren uit den binnenzak
zij haalde ze or ut. Do portefeuille
tf' dieper in den zak en zij ©tak haar
'Ingers er in en nam de portefeuille
w vöorzchlig uit. Severne bewoog zich
te'rii en mompelde weer iets, ntoar
Elsa hoorde niet meer wat hij zede
7 *ij was heftig geschrokken en
•warde als vastgr-nngeid naar het
nam. Tegen den buitenkant aango-
•ruk'. zag zij het gelaat van eon man.
«te haar recht in do oogen keek.
-Het was Gerald Leigh en een paar
aan muniifé, te in dezen tromt on
juist. De voorraden waren steeds be
vredigend, maar onze kanonnen, ver
geleken bij dóe van den vijand, onvol
doende. Wij stonden daar tegenover
«en groote overmacht aangezien de
Engelschen hun geheebe leger op een
front van 30 kilometer konden con-
cóntreeren.
Op t OOSTELIJK FRONT is meer
levendigheid gekomen. De Duitsche
staf verklaart o.a., dat de op den
westelijken oever van de Sjtsjana ge
legen Russische stellingen tusschen
Darowo en Labuaay bestormd zijn.
Ruim 300 Russen zijn gevangen ge
nomen, 4 machinegeweren eo 7 mijn-
werpers werden buit gemaakt
Uit Rusland komen nog steeds be
richten dat er aanwijzingen zijn voor
EEN AANSTAALVD DUITSCH OF
FENSIEF IN DE RICHTING VAN
PETERSBURG, wat niet onwaar
schijnlijk lijkt, gegeven de oude voor
liefde van Hindenburg voor het Oos
telijke front en de kans, dat «en ver
niet: gen de slag voor de Ruosen op
dit oogenbl'k bij den nog altijd on-
zekeren poLitieken toestand in dat
land, ver strekkende gevolgen zou
kunnen hebben. De Duitschera zullen
daar echter nog wel mee wachten,
tot het seizoen voor zulk oen offensief
gunstiger is geworden, aangezien ook
hun vloot bij zulk een beweging me
dewerking zal moeten verleen ai,
zoo merkt de militaire deskundige van
de N. R. CL op.
Van de andere fronten geen belang
rijk nieuws.
Er heefl blijkbaar tn Engeland on
rust bestaan OVER BEN AANVAL OP
ENGELAND. Uit Londen wordt al
thans aan de N. R CL geseind: Bo
nn r Law heeft een verklaring gogo
ven van de geruchten nopens een in
val die in de drie laatste dagen in
het land hebben geloopen. Zij waren
het. gevolg geweest van bevolen aan
de Engedsche verdedigingsmacht, om
ai-oh voor a'de eevallen gereed te
houden. Zoo alg dikwijls het geval la,
waren de geruchten bijzonder hard
nekkig. Ik hoorde veiecheidene plaat
sen aan de Oostkust on in Schotland
noemen als punten die bedreigd zou
den. Maar geen verstandig metisch
geloofde er natuurlijk aan.
Duitschland en Amerika.
De correspondent van de ..Daily
Chron.' te Washington spreekt van
de stijgende gevoelens. om den oorlog
on de meest volmaakte wiize te voe
ren. en van bevoegde ziide vernam
hiï. dat uresident Wilson zelf van
meenintr is. dat Amerika al ziin hulp
middelen. ook ziin mannen, in de
schaal zal moeten wemen. Vdlen
vreesden, dat de nrpsident zou trach
ten om de deelneming aan den.oorlog
te beiterken tot de bescherming van
de scheepvaart, maar tiet is nu waar
schijnlijk. dat hii over zal gaan tot
een bepaald verbond en dat hii met
de Entente-mogendheden een over
eenkomst zal aangaan om geen af-
zonderliiken vrede te sluiten.
Door bemiddeling van deat Spaan-
sohen ambassadeur te Berlijn is door
de Ver. Staten geïnformeerd, of er
onder de zeelleden d-ie alg gevange
nen aan boord van de Möwe naar
Duitschland zijn vervoerd, Amerika^
nen zijn. Men achte het zoo goed als
zeker, dat, ait het geval is, en in dit
geval zal do regeering handelen als ut
het geval met de „Yarrowdale" en
de onmiddellijke vrijlating eischen.
"t Fransche persbureau Havas
meldt, dat er te Buffalo een coinpiot
ontdekt zou ziju om zich van de mu
nitiefabrieken aldaar meester ie ma
ken. De gouverneur van den staat
I heeft krachtige bescherming door de
i militie tbegeoogd.
Httva6 meldt uit New-York, dat er
uit Mexico dagelijks verontrustende
berichten konten en weet te vertellen,
dar in Mexico oen groot leger van
Duitisdhem 150 a 200.000 man
wordt bijeengebracht. In elk geval
zou Mexioo (Can rau-za?) tham muitair
eu ftaanc'ieel onder Duitschen invteod
staan.
De Duitsdve minister Von Stein ver
klaarde aan een journalist„De
eventueele deelneming van Amerika
aan den oorlog verontrust ons u.eL
Heden kan gezegd worden Wat kan
Amerika in tiet belang van den vij
and meer doen dan hertot dusver ge
daan heefl. Van grondstoffen, muni
tie en ge.d heeft bot onaen vijanden
ook tot nu toe rijkelijk voorzien. Of
de Amerikoansche vloot de Engelsch»
zal steunen, weet ik niet. Van het
uitzenden van ceu ojopediitleleger kun
in den naasten tijd geen sprake zijn.
Over Amerika maak ik mij niet be
zorgd."
Verspreid nieuws
EE2v' TOCHT DOOR HET BEVRIJ
DE GEBIED. De Parnsche corrss-
pondent van 't Atg. Handelsblad seutl
o.a. Gedurende den tocht, dien tk
minuten lang verloor zij de macht om
zich te bewegen en om te denken
HOOFDSTUK XXIV.
Op den eenzamen weg.
De zon stond al vrij hoog aan den
hemel toen Seveme wakker werd met
een vagv» herinnering aam oen 'be
nauwden di oom dien hij gehad had.
Hij was stijf door hel ongemakke-
lijike liggen eti toen hij van de harde
rustbank, waarop hij geslapen had,
opgestaan was. rekte hij r.ich" eens
31 ink uit.
Ik zou kunnen zweren ilai er
iemand In de kamer geweest was,
mompelde hij. Zeker de «touw «an
den hotelhouder, die mij mijn geld af
wilde nemen, en h.j voelde in een «ik
aat) den binnenkant van zijn vest,
waar hij altijd zij geld bewuai de Al
les was er nog en hij borg de beurs
weer op. Toen voeJde hij m al de zak
ken van zijn overjpas en vloekte he
vig toen hij merkte wat e-r verdwenen
was. Het zou hem mete hebben kun
nen scheien als men zijn geld had ge
stolen. maar liet verlies van zijn por
tefeuille met al zijn papieren, was veel
ernstiger. Het zou kunnen zijn oat
do portefeu.Ue uil zijn zak gevallen
was toon het rijtuig zoo hard door de
vallei reedhij herinnerde zich dat
hij opgestaan was in het rijtuig om
den koetsier te zeggen waar hij he«-n
moest gaau. HU beftoot er dodelijk
a.K.f de heroverde Fransohe geMed- n
heb mogen maken en waarbij ik
Noyon, Ham. Guiscard en Roye be
zocht, heb Ik kunnen conawvtceren,
hoe verheugd de bewoners waren,
dat de Franschen teruggekomen en
weder meester zijn In t.c; land. Ons
bezoek samen me: dc eerete re.s
van den president der lO.^Xdiek naar
het bevrijde gebied. In vo vent*elde
efteden en dorpen, waar de Fransche
vlaggen in den kouden Maart-wind
wapperden, juichten de eaamgostroom-
de bewoners onophoudelijk den stoet
van den president, waartoe behoor
de de ministers van ooiVog, binnea-
laudsohe zaken en van arbeid, gene
raals ea senatoren en afgevaardigden
van de heroverde gebieden, levendig
toe Overai klonken de kreten „Leve
Frankrijk, leve de bevrijding." De
plechtigheden op de groole pleinen,
toen de troepen in veldtenue de ge
weren presenteerden, waarbij men da
menigte etuk geschoten vaandels zag,
ea ziekendragers de Marseillaise epeef-
den, waren «oer roerend en ontloxten
tranen aan de bewoners, die van een
nachtmerrie, die hen 30 maanden lung
had benauwd, waren verlost. Do pre
sident bracht zijn gelukwonschen aan
de burgemeesters, die gedurende de
bezatting voortdurend: dikwijls ni6t
gevaar voor hun leven en hunne vnj-
hed de rechten der bevolking haddon
verdedigd, en reikte hun decorates
uit
De toestand, in weikou de vijand tie
gebieden, waaruit hij toruggetroOKen
is, heeft achtergelaten, ie verse brik-
kei ijk. Overat zijn door tnijncn out-
angdij ke trechtem in de at raten ge-
stagen, waardoor de oatiingieude bui-
*o"i zijn ingestort. Sommige dorpen
werden ua de ontruiming totaal ver
brand. Er staan nog sleciits oeuig©
i.y-oiakord« muren op het puni \an
uittorten. De krachtigste eu de jonge
bewoners zyn~ gevaukelijk weag^-
voerd, benevens een groot oan-iai ,ua.
go meisjee, onder het belaclielgke
voorwendsel, dat zij ander» -ïcuurue
zouden maken voor het Fransche le-
gei ik ontmoette drie moeders, uie
zich leder op deze wijze drie doch te re
zagen oatrukt van wie w nu twet de
inaiaie tijding kunnen ontvangion. On
danks ai die ongelukken is hei moreel
der inwoners, waarvan hel ntoeren-
deei gedurende twee jaar sJeoht werd
gevoed, en «toe aan alles gebrek had-
déit, bew u n d er ens waa rdi h Zij «itb-
bt-n nooit gewanhoopt en de vlaggen
verborgeu gehouden lot den dag dar
bevrijding. Thans dorejen zij zeer be
grijpelijk naar wraak. En deoe wraak
zucht heeft zich meegedeeld aan alle
Pianeche troepen, die het hartver
scheurend schouwspel van de vernte-
litigien door de Durlsoher» hebben ge-
zieii.
KLACHTEN OVER HET OPTRE
DEN DER DUITSCHERS. Uit Lon
den wordt aan de ..N. R. CL" ue-
seind: De oorloascorresoondent Gibbs
heeft van den pastoor van Voyennes
het relaaa n ah oord van het leven ón
der de heerschaooii der Duitschere cn
hel verbranden van ziin kerk. De
plaats was door het sr&naatvuur cte-
spaard eebieven. omdat het te ver
achter het front lae De pastoor ver
telde dat de ntenschen van zlln dom
in ceen iaar vleesch of wiln hadden
cenroefd: enkel slecht water, dat door
de Duitachers was bevuild, werd ver
strekt. ..Zli saven ons brood van
weerzinwekkende dualiteit, slechte
boonen en aardappelen, maar niet
voldoende, zoodat de kinderen slap
en de vrouwen zwak werden. Het
Amerikaanache volk zond ons eenig
voedsel maar de Duitschers hielden
het beste voor zich. In ieder geval,
.wii hadden altiid honcer. Maar die
din een komen er niet od aan wat er
wèl ou aan kwam was het ueesteliik
liiden Miinheer. wii hebben creestelilk
zóó treleden. dat wü er blina het ver
stand bii verloren werden er btlna
idioot van en zeis nu non kunnen
wii ternnuwerrood denken en rede
neeren. U zult beviioen. wat het
voor ons Fransche mensehen beteo-
kend heeft Nadat de Duitschers tto-
Lomen waren, werden wii slaven. Do
Duitschers kwamen, vestigden zich
en zeiden ..Wil ziin thuis, alles hier
is oris eivendom". Zii bevalen onze
menschen om t.; werken en straften
hen met d- cevanttenls voor elk klein
vererito. Zii waren heer en meester
over onze vrouwen, zii brachten onze
meisïes or.der hun soldaten. Zli
streefden er met opzet naar. onzo
seeslkracht te fnuiken, ons door vrees
te overwinnen, ons naar hun wil te
buigen, door een Tzeren regime. Zij
slaacden er niet in en waren ver
baasd. De Duitschers vroesen voort
durend ..Wanneer denkt arii. dat de
oorlosr aedaan zal ziinf' Wü ant
woordden ..Misschien over vijf jaar.
maar ten slotte zullen wii Jullie ver
nietigen." Dat maakte hen heel boos.
Onze menschen liepen rond met opge
heven hoofd, en minachtend weiger
den wii ons te beklagen over welke
gestrengheid, welke ontbering ook. In
het geheim, als wil onder ons waren,
was het anders. Maanden lang kon
den wil geen nieuws kriigen. behalve
leuvns Wii wisten niets van wat er
voorviel, de verhongering kwam na-
derbii Wii waren omringd door de
naar te gaau zoeken.
De hotelhouder en zijn vrouw wa
ren blijlkbaar nog niet op toen hij de
deur ïiutgnng. Het was koet buiten
en hij 6ro"k zijn overjae dichter om
zicli heen, terwijl «hij naar den weg
wandelde, die zich door hel dal slin
gerde Niettegenstaande het verlies
van zijn portefeuille kwam er oen
glan6 van voldoening op zijn geflaat
toen. hij aan Etea dacht
Het plan is beter geslaagd dan
ik dacht, mompelde hij. terwijl hij
links en rechts om zich heen keek. in
de hoop de verloren portefeuille te
zteii. Elaa heeft zich hoe! verstandig
gedragen. We zullen maar dadelijk
doorreizen naar Keulen. Ze kan nu
niet meer naar mevrouw Jerotyn te
rug gaan, dat heeft zij zdlf ook al be
grepen.
Hij was nu op het punt gekomen
waar hij opgestaan was in het rijtuig
om met den koetsier te opreken on hier
onderzocht hij een paar minuten
lang olk plekje van den weg waar de
portefeuille had kunnen '.tggan maar
tevergeefsch. HIJ wandelde somber ge
stemd naar het hotel terug. Nu kon
zelfs de gedachte aan Etea hem niet
troosten voor het verlies van zijn pa
pieren. Hij hoopte nog wel dat hii de
portefeuille ergens In het hotel had ta.
ten liggen, maar dat leek hem itch
heet onwaarschijnlijk.
Toea hii terug fcwaxa waa de oudo
vu«u» tier hel. Ons dom Het aan den
buitenzoom van het eroote Somme-
slaeveld en eedurende 50 uur aan één
stuk donderde het treschut vlak om
ons heen. Weck oo week en maand
na maand was er een aloed aan den
hemel. Na de Duitsche nedorlaaa aan
de Marne waren w» bevreesd voor de
fctemminst der Duitsche officieren. En
nft de slatten aan de Somme waren
de Duitschers als een «cwonde
leeuw, wanhooie en wreed. Ofschoon
wii ons naar huiten mocdltt voor
deden. vreesden wii voor wat zou Ge
beuren. wanneer de Duitschen» terua
moesten. Dat eebeurde ten laatste,
en na al wat wii hadden doorstaan
en wat er aebeurd wus. waren deze
daaen der verechrlkkine moeilijk te
drnGen. Uit alle dorpen in den om
trek één voor één. werden de men
schen uitaedreven. Vrouwen en man
nen tot zestia jaar werden weaae-
voerd om voor de Duitschers te wer
ken. Er beaon een svstcmatlsche ver
nieling die werd voortgezet tot zelfs
het omhakken van onze kleine boom-
aaarden. Overal was het eene vernio-
llnar. Voordien was de Duitsche com
mandant een zoede en fatsoenlijke
man. die luisterde naar God en ziin
Geweten. Hit zeide Ik keur deze din
eren niet aoed; de wereld zal hel récht
hebben ons barbaren te noemen. HII
vroeo- vereevinc. want hii moest doen
wat hem was omredraeen. Ik schonk
hem vergiffenis. Verleden 7-ondaz,
zoo iuist een week Beleden, terwijl al
le menschen oo bevel in hun huizen
waren, od strikt bevel van de mili
tairen. en terwijl overal in de buurt
de dor&en in brand stonden, kwam
een troen soldaten naar buiten met
kannen petroleum, die zii in do kerk
brachten en toen aanstaken. Zii ble
ven kiiken hoe mlin kerk ate een
vreuadevuur opvlamde. Dien nacht
trokken de Duitschers wee. en L>en
ik 's moreens vroea uit miin zolder
met miin kltker waarnam. zaB ik vier
ruiters het dom binnenrijden. Het
waren Envelsche soldaten, en de dor-
ne'.inuen stroomden hen teeemoet.
De revolutie In Rusland:
't Opperbevel.
,.De Temps" meldt, dat de nieuwe
regeering 't opperbevel zal reorguni-
eeeren. Er komt een oorlogsconPti,
waaraan de oppertbevelhebber onder
geschikt is. al'.een behoudt hij volko
men vrijheid wat nwütaire operah-ee
betreft
Bc-tooaina tot voortzet
ten van den oorloa.
De Wolvnski-Barde het eerste reet-
ment dat zich voor de revolutie ver
klaard heeft. Is naar het Taurische
nnlels onaemarcheerd om ziin trouw
aan .de reBeerintr te beuiitren en te
wilzer on de noodzakeliikheid. den
oorloa voort te zetten tot een zeaevie-
renrt einde. De muziek sneelde de
Marseillaise, terwiil oen aantal roo-
do vlat'aen weiden meeBedraaen met
opschriften, als ..Verraadt niet de
kameraden in de loouaraven en
maakt pi oiectielen". Pocinaen van
enkele Daciftsten. om zich Beltoor te
verschaffen, werden dadelijk ver-
iideld.
Onderzoek lezon vroe-
Bere minietera
Reuter seint uit Petersbura Er Is
een bulteinsewone commissie he-
naemil die thans het onderzoek is be-
Bonnen" naar de onwettlcheden. door
de vroeGere ministers, departements
hoofden en andere burizerllike en
militaire ambtenaren bed roven.
R as p o e tl n.
Volirene de ..Beurscourant" zou het
liik van den monnik Rasooetin In de
nnhiiheid van Petersburc verbrand
zlln.
Finland.
Het nieuwe rcBeerinGslichaam In
Finland zal zes socfaal-democratische
leden en zeo verietrenwoordlsrers van
andere nartlien tellen.
To Is toï.
Een Broote meniate boeren, solda
ten en arbeiders heeft zinaende en
juichende naar Loo Tolstoï's woning
Yasnaln Polyana beaeven en een
deputatie Eezonden. om de weduwe te
rroeten namens het Russische volk.
en haar te verzoeken zich met Tol
stoï's portret aan de meniate te ver-
toonen. Toen de Gravin verscheen,
zonken allen zinaende op de knieën.
Stadsnieuws
Het Tooneel
„3 I n t J a n 8 v u u r". tooneel-
soel van Hermann Suder-
mann. Het Nederlandsch
Tooneel".
Romantiek ietwat slap. ietwat
sentimenteel, zooate de romantiek in.
h«Hr nadfiGori. waaruit 't stuk stamt..
(1880—'901 was. Maar toch wel boel
end en vooral met mooie stemminKS-
mom enten.
Zóo zou ik het stuk van Sudermatm
willen karakteriseeren.
De handeling soeeit zich af od een
landgoed ergens In Oost-Pruisen,
waar nog velerlei biigeloof leeft on
der het volk en niet alleen onder
vrouw al druk aan 't werk. Zij vroeg
hem of hij en „madame" den heelen
dag zouden blijven.
Dat moet ik vooruit weten, zeide
zo. met het o<ng op het diner. Anders.
Wij vertrekken na hot ontbijt,
viel hij haar in de rede, zoodra ik een
rijtuig kan krijgen Madame mag nog
met gestoord worden
De oudo vrouw mompelde iets dat
hij niet veretond en Sovorne gtng te
rug naar de kamer waar hij den nacht
doorgebracht had. Hel was er be
dompt hij gooide vlug een raam open
en b'.oof er voor ataan. eentet'end Tan
de friosehe luoht Onder hei laam
was een smal bloemperk en toen bij
er aandadhtig naar keek. zag htj daer
voetstappen Tn de vochtige aarde lo
mand had op de bloemen getrapt, en
hij bracht <ffo voetetappen oogenblrk-
kelijk in vedband met zijn portefeuil
le. Het raamt kon gemakkelijk van
buitenaf geopend worden, daar het
stecthts een meter boven den grond
was. Hot zou boei gemakkelijk rijn
om in do kamer te komen plotseling
kwam er een idee in zijn hoofd op,
dat hij niet van zldh af kon zetten,
hoewel hij sijn beet deed er om te
lachen.
Geen menocto woet dat wij hier
zijn, mompelde hij, en ate or van
nacht lomand in doze kamer cow eest
was. zou hij zeker mijn geld meege
nomen bobben. Aan de paptersn beeft
het volk Waar bédelende zwerver»
uit het land van Llthauen langs de
weuen trekken en waar mèt de oud-
heidensche aebruiken rcinlniscensen
ziin gebleven van heidensche gevoe
lens en heidensche overieteringen.
He? vuur. dat ln den Sint-Jansnacht
(20 Junli wordt aangestoken als svm-
boo! van den aonnebrand. die daaaa
over de korenvelden laait, wordt te
vens tot svmbool van de oplaaiende,
onstuimige verlangens in jonge har
ten. die een oogeubiik hel opvlammen
en dan weer gedoofd Hceen onderden
dwang van het gewone leven.
Maar dal ééne oogeubiik mogen zii
vrlt opvlammen om daarna misschien
tot een nliild schrijnende herinnering
te worden.
Zóó wil Suderrnaun het ons laten
voelen en al schiet hii le kort in
kracht van uitbeelding, met wat goe
den wil voelen wii ziin bedoeling wol
mee. Vooral waar wit geholpen wor
den door zulk een uitstekende voor
stelling als die liet Nederlandsch
Tooneel van Sint-Jansvuur gaf.
Vogelreuter. landionker. cn ztin
vrouw hebben een dochtertje. Trude.
zoet. gevoelig meiske zir is de bruid
van haar neef. Heinz von Hartwig.
Heinz Is in het huis van de Vogel-
reuters opgevoed, nadat ziin vader
«zich ln een iaar van tegenspoed had
doodgeschoten. De Vogelreuters heb
ben nog een tweede nleegkind. Marik-
ke. biigenaamd Krekeltfe. de dochter
vsn een Lithausche bedelvrouw.
Heinz en Marikke belden bewelda-
dlgd en wat hen als een ondrage
lijke last drukt belden telkens her
innerd aan de weldaden, die over hen
ziin uitgestort. Heinz, onstuimige,
trotsche iongen. is al meermalen in
opstand gekomen tegen zijn oom
KrekeRie verdraagt de vernederingen
geduldi" want zii weet. dal niemand
ooit oczetteliik haar krenkt.
Zii Is de hulD en vraagbaak voor
leder in huis. brengt de woning
voor het aanstaande jonge paar in
orde en werkt letterlijk dag en nacht,
om het leed in haar hart ten onder te
houden.
Want ook zii heeft Heinz lief. Er
was zelfs een tiid. dat zii sterven wil
de. omdat zii die liefde onbeant
woord geloofde.
Nu. uit een toevallig gevonden dag
boek van Hetnz. leert ril dc waarheid
kennen hoe ook hii haar heeft lief
gehad. maar. toen zii geen toennde>
ring toende. heeft gezwegen.
Krekeltle ts een zwerverskind in
haar hart sluimeren wilde verlan
gen» als het Sint-Jansvuw oplaait,
geeft zii aan die verlangens de vrij
heid en voert Heinz mee.
Eer. oogenblik meenen zij samen
het geluk te zullen vinden. Maar de
SinLJansvuren ziin gedoofd, het rus
tige denken herneemt, ziin rechten.
't Bliikt onmoireliik. hun weldoe
ner en vooral Trude dat BTOote leed
aan te doen Krekeltje zal haar eigen
weer gaan Heinz gaat met Trude
naar de kerk om te trouwen.
Van het laaiende vuur blijft niets
dan de schrijnende herinnering.
Er was stemming in de voorstelling
en dat hield ons ..er ln".
Re-tie ate Heinz en mevrouw Éobo
als Krekeltle hielden door hun sa
menspel van bedwongen en eindelijk
uitbarstenden hartstocht de aandacht
Ik za« ook de première in Amster
dam cn het viel ml' od. hoeveel meer
belde»- zich nu lieten gRan, Reule was
onstuimiger, longer dan bit die eer
ste voorstelling, mevrouw Lobo liet
mee" van den wilden aard van het
zwerverskind naar buiten komen.
Voaelreuter stel ik raii barscher.
minder goedmoedig voor. dan Jan C.
de Vo- hen. gaf het was zóó wel een
aardig tvoe van een goedigen ouden
brombeer, maar niet de man van
wten Krekeltje zegt: ..ie weet hoe
wii allemaal voor hem beven." En die
met een paar woorden ziin lieve doch
tertje aan het schreien maakt.
De rol van dat dochtertj. Trude.
was In goede handen bii Mientje van
KerckhovenKling dat was precies
wat het wezen moest.
Mevrouw Schwab deed door haar
uitbeelding der figuur van mevrouw
Vogelreuter duidelijk voelen, wit
Krekeltle in hare pleegmoeder gemist
had mevrouw Ewvk—Coerdes «uf
een genoegeliike hulshoudster.
Nog bleven twee personen onbe
sproken de landloopster. Krekellje's
moeder door mevrouw Betsy van
Berkel met verrassende scherpte ge-
tvpeerd en Haffke. de vrooliike. fijn
gevoelige hulpprediker. Hier maakte
Van Dalsurn Iets heel moois van. ge-
hèel In den toon van het stuk. maar
van wiider menschelukheid. dan de
figuur bii ODDervlakV'~e beschouwing
achtint te hebben. Dit zou een geval
kunner. ziin. zooals wit het soms ge
noemd vinden, waar de schrijver van
een stuk verwonderd is over wat een
herscheppend kunstenaar uit z it n
oorspronkelijke scheontng weet te
maken.
Ove 't geheel dus een voorstelling,
die He Nederlandsch Tooneel tot eere
strekt. Een kleine opmerking met
den tulpenboom. verscheidene malen
genoemd, wordt meen ik. de M a g-
nol I a bedoeld. In elk geval maakt
het een lach wek ken den indruk, dat
nietnand iute.
Hij had iemand naar e»?n naburig
dorp gestuurd om een rijtuig «oor
hem te bestellen. Na een half uur
kroeg hij do boodschap, dat het rij
tuig oan tien uur voor zou komen. Se
vern e riep do oudo vrouw.
Zog aan madame dat wij over
oeo uur weggaan, zo!de hij, an dat ik
op haar wacht met het ontbijt.
De vrouw ging naar boven on bij
luisterde, of hij E tea's stem niet hoor
de Hij verlangde er naar hsar te
zien. haar in zijn armen te nemen cn
te kussen. Daar had hij nu hert i echt
toe zeide hij verrukt tot zicbzeM 7ijn
gevoel van voldoening over het -dagen
van zijn plan maakte dat hij con
oogenblik het verlies van zijn papie
ren vergalt. El so en htj zouden «vtl
heartijfcen tijd hebben na hun huwe
lijk zij zouden met in deoe streek
blijven en het was ook niet noodig "tn
naar Engeland terug te gaan. Er
waren redenen genoeg voor hem om
liever vooifloopig niet ln Engeland
komen, want Ferryman zou
Do oudo vtouw kwam vlug de trap
af en verstoorde plotseling zijn gc-
dachteugang. HJJ gtng naar de aeur
en zeidec
Heeft madanu u geantwoord?
De oudo vrouw keek hem verschrikt
aan en hief haar handen op.
Madame is niet In haar ka-
uier. Ik krijg goeu antwoord.
onze Hollondschc ailoen ol - .M«r" rQg
van dien exotische') V'On» Video
binnengebracht
ANNA v. G'RiVi -KALI.- •-.ij.
OVER DE URGENTIERADEN. -
Dlnsdagavcmd hi« d 't Revolulionnair
Socialistisch Vrouwencomliè alhier
een vergadering waarin mej. V'ao
Zelm van Amsterdam en mevrouw
Thiol—Wclirbein van Haar em nis
spreeksters traden met 't ondervveip:
„Waarvoor zijn de Urgeuiimaden.'
Mej. Van Zelm, die 't eerst het woónj
had, zeide er een voorstands'—' "van te
zijn in beginsel tl», .p» vrouw zich
begeeft iu t inaatschnppe ijk n eco
nomisch leven, maar tod. meenen
legen de t'rgenUeraüen U moeten
ageeren. Zo gaf als haat* meaning ie
kennen, dat <ie oorlo* alleen er ie lor
willé van het kapitalisme en dut do
Urgentieraden zuilen dienen om uls
handlangers va», de Regoerlog op ic
treden. Immers, aldus spr.. door do
Urgenlieraden zuilen meer mannen
i door 1 mi h airisme vrijkomen om to
dienen als kanonnenvleeoch. Da.irora
wie voorstandster van t antl-militni-
risme is. kan niet zitting nemen in
comités voor Urgen tier aden Spr.
meende dat men de Urgentieraden op
een andere manie: moet benutten,
nf. om.aan de arbeiders to brengen,
wat zij oogenblikkcliik noodig t"«b-
bon, dat zijn de eerste levensbehoef
ten. Dat is voor de dames van de I"r-
gentloraden oen vrij wat nuttiger ar
beid. Dan kan rntn komen tot oen an
dere verdeellng von <!e levensmidde-
Ion. Daarna trad mevr. Thiol—
Wehrbein a's spreekster op. Zii ging
na hoe zij van een instinctmatig te
genstandster van den Treen fi©raad
langzaam was gegroeid tot etsi koiai
on beredeneerd voorstandster er van,
iioewel zij jaren tang aan de x redes
beweging hoeft deelgenomen. Na ©et
onderzoek van voor- cn tegenstanders
van de Urguniieiaden, was spr. ge
komen tot de conclusie, dat men met
de werkelijkheid moet rekening hou
den en dan was tiaar oorace. aat oen
daad omerzijds niet aan den wereld
brand een einde kan maken. Voor do
handhaving van onzo neutraliteit
door de Regeering niets dan lof.
maar niemand kan zeggen dat wij
niet buiten onze schud iu den oorlog
zullen worden geaicagii. En mochten
wij in den oorlog worden gemengd,
dan is t veel waard dat niet heel 't
maatschappelijke organisme wordt
ontwricht. Daarvoor dienen de Ur-
gentieraden. liet is wenscbelijk dat
de groote bedrijven hun gang kun
nen gaan. Op dien grond verdedigde
spr. de Urgentieraden. Zij deed dat
rerder orndat de Urgentieraden do
vrouwen kunnen opvoeden in ge
meenschapszin en solidariteit. Boven
dien, kunnen door midde; van de
Urgontieraden indien 't noodig mocht
zijn velen zich aan den arbeid der
verpleging wijden. Als eersie middel
om do vrouw te loeren zich te orga-
niseeren had spr. de Urzentiereden
leeren beschouwen en daarom had zij
medegewerkt om ©r hier oen op ta
richten. Nadat mej. Van Zelm nader
nog tiaar meening had verdedigd,
werd do vergadering gesloten.
HAARLEMSCHE REDD1NGSBRI
GADE. Voor de Reddingsbrigade
voor drenkelingen alhier heeft dr. J.
R F. Hennivoort. secretaris van do
Haagsche Vriiw. Brigade tot redding
van drenkelingen. Dinsdagavond ia
De Kroon een lezing gehouden over
De kunstmatige ademhaling in deo
Iood der eeuwen" Na een kort od«.
ningsweord van den voorzitter, den
heer A. J. Meiierlnk. deelde dr. Han-
nlvoort allereerst hot een en ander
mede over de ODvattingen die men
een oaar eeuwen voor. omstreeks en
ua het begin onzer jaartelling over
den verstikkingsdood waartoe ook
cle dood door verdrinking werd ge
rekend had. Algemeen werd iie
dood zeer smadelijk geacht ln oude
geschriften vindt men den verdrin
kingsdood daarom weinig vermeid.
Drenkelingen trachtte men weder I i]
te brengen door hen met het hoofd
naar beneden te lianeen. ze prikke
lende stoffen ln te seven, warme doe
ken on den hals te leggen, aderlatin
gen te doen. drukking oo dc maag te
oefenen, onderbinding van de lede
maten. blaast rekkende stoffen od «ie
heenen te leegen. enz. Van 400 tot om
streeks 1750 heeft men zoo goed als
niets gedaan od het gebied van red
ding van drenkelingen, bleef men bi|
de oude-methoden, die tot doel had
den het water uit het lichaam der
drenkelingen te verwilderen. Dit ge
schiedde on meestal zeer ruwe wiize.
soms zelfs zoo. dat de drenkelingen
zich een naar dagen na hun onvrij
willig bad als geradbraakt voelden.
Eenige andere methoden tot opwek
king van de levensgeesten werden
door spreker nog behandeld. Uit alles
bleek duideliik de verkeerde en ge
brekkige wiize van huloverleenine.
Van l«t>0 tot ongeveer 1800 zocht men
helt biï het aanwenden van tabaks
rook. het verwannen van den drenko-
•ing kunstmatig en natuurliik
electriseeren. Eerst in 1779. 12 laar
na de oprichting van de Mii. tot red-
Severnc- duwde haar op zii en ren
de de tirappen op naar Elsa 6 kam or.
Hii klopte luid op de deur. maar pr
kwam geen antwoord. Toen gooide
hij de deur open on staarde om zich
heen in dc verlaten kamer. Hij was
woedend. Do hotelhouder kwam ach
ter hem aan en zeide iets in gebroken
Emgtetech, maar hij nam geen notitia
van don man. Etea waa gwiocht ea
met een uitroep van woede ging So-
verne naar beneden.
Etea was nog eenige oogenbUkkea
stil blijven staan in de kamer, sta
rend naar het gelaat voor het un
ster van de kamer waar Severn e ag
te slapen, en hoewei hij .zich bewogen
had was alio angst, olie gedachte »aa
hem verdwenen. Zij had den man
gezien tLe haar kon redden ui', den ge
vaarlijken toestand waarin zij zich
bevond den man dien zij liefhad.
Het was Gerald, die gekomen was otn
haar te redden, en zonder er aan ta
denken dnrt Severe e wel eerie wakker
Z..U kunnen worden, vluchtte zij do
kamer uit. Z was nu .buiten, en
Duchtte in bet donker den weg paar
den tuin te Mnden. Zo wi6t niet waar
hei pad waa maar en zij den hoek
van het hms otnltep zag zij het schijn,
sel van de kanra d in Severn©V ka
mer stond. Dat wees haar de plek
waar Goraid goe an had.
(Wonii vervolgd).
