Iifiurs Dagblad
tweeoe blad.
bn decoratieve vrouw
De Oorlog.
Donderdag 3 Hel 1917
ge- -■
OM ONS HEEN
No. 2306
((dichten over oorlog en vrede
In bet Februaii-nummer van het
(jdicbna „Vragen van den Dag",
ik door omstandigheden nu pas
Bai-deu krijg, komt een stuk voor
Tjn den heer F. Kroon te Breda, „De
Wachten over oorlog eu vrede in
den loop der eeuwen", waarin ver-
suilende merkwaardige dingen over
•orlog en -vrede worden gezegd. „Zoo-
Ijog de mensch oorlog heelt gevoerd,
polang moei hij noodwendig ook de
pjnrhte over do waarde van den
«ede gekend hebben", aldus vangt
ld artikel aan. Maar ofschoon hel
Individu den oorlog vermoedelijk
üeeds meer als oen geesel hoeft bo-
(thouwd, dit is blijkbaar niet in staat
«weest, het menschdom van don
«dog t« bevrijden. In den loop der
lijden is op de vraag, of hij niet zou
binnen verdwijnen, velerlei antwoord
«weven, dikwijls volkomen togen-
irijdig en zoo is er ook groot verschil
ian meening over wat de oorlog
eigen ijk is en wat hem veroorzaakt.
De schrijver stelt aan hen, die van
wrdeel zijn, dat het verdwijnen van
den oorlog afhangt van de verbcte-
„ug van den mensch zelf, eemgo
vragen over die verbetering, welke
iuj ze t niet beantwoordt, dan alleen
aet de opmerking, dat 'l moeite kost
m te doen ,,not gevaar os groot
dat men zichzelf troosteloos gaat be
kennen, dat er geen ware vooruitgang
van het menschdom geweest is, en
a waarschijnlijk in de naaste toe
komst ook geen verbetering verwacht
mag worden". Gelukkig laat hij er
dadaijk op volgen: „dit pessimisme
m ecluer verkeerd zijn, want al zien
-rij misschien goen grooten, in 't oog
j[iringcnderi vooruitgang, er zijn toch
lichtpunten die op hooger menschelijk
rotten dulden".
Na oen overzicht van de middelen
voor den eeuwigen vrede, coöperatie,
statenbond en zoo meer, gaat de
Schrijver na, hoe vroeger over oorlog
co vrede gedacht wordt, 't Klinkt
vreemd, dat een wijsgeor als Arato-
teles behalve den verdedigingsoorlog,
ook den oorlog gewettigd achtte die
gevoerd word om slaven te verkrij
gen, maar Aristoteles was een kind
van zijn tijd c-n kon zich een maat
schappij zonder slaven niet voorstel
len; een andere wijsgeer, Euripides,
veroordeelde den oorlog 'tusschen
Griekscho volken, maar achtte dien
tusschen Grieken en barbaren volko
men gerechtvaardigd, „omdat de bar
baar van natuur tot slaaf bestemd
wasl"
Geschiedenis lezen, dat ik al vakor
kb aanbevo en, is daarom zoo goed
on nuttig, omdat het doet zien, welke
denkbeelden wij achter den rug heb
ben, dus hoever wij al gevorderd zijn.
Maar eigenaardig is het, dat Hendrik
de'Vierde van Frankrijk al het denk
beeld heeft gehad, aan Europa vrede
cn vrijheid te brengen door een zeker
maclus-evenwicht te doen ontstaan en
daartoe de Staten te vereetugen tot
een bond. Do moeilijkheid vvus even
wel, dat de koning voor dit evenwicht
noodig vond om F rankrijk te vergroo
ien met een stuk van Oostenrijk on
zijn eerste stap tot het verkrijgen van
den Statenbond zou dan ook zeker
een oorlogsverklaring aan Oostenrijk
geweest zijn, wanneer niot voor dien
tid de doJi van Hnvaillac een eind
aan zijn leven had gemaakt.
De beer Kroon wijst or op, dat dit
denkbeeld van een „laatsten" oorlog,
voordat de vredesgedachte lot uitvoe
ring kan komen, telkens weer terug
gevonden wordt en tot op den huldi
gen dag in velerlei vredes-idea'en oen
rol speëlt. Meer en meer kwam in de
zeventiende eeuw het denkbeeld van
ttn Europeesch evenwicht op, maar
do meeste machthebbers, ofschoon in
theorie veel gevoelend voor een toc-
fsnd van evenwicht, rust en vrede,
meenden dat aan hun land nog juist
iets ontbrak, terwijl dat van hun bu
ren juist iets te groot was voor een
lenekerd evenwicht. De meeste oor
logen werden dun ook gevoerd ouder
bet motief, dat men liet evenwicht tn
Europa wilde vestigen, of wel belet
ten, dat liet door anderen verstoord
ton worden.
Hei p.an van Hendrik IV, een sta
tenbond met minnelijk overleg, werd
hoor den bekenden abbé de St. Pierre
opnieuw ingediend, maar zonder den
ÏMneusen „laatsten" oorog, waaruit
"ij zien, dat or niets nieuws is in do
moderne plannen voor een Staten
bond of een onderlinge aaneensluiting
met oen internationaal poliUeleger,
tal zou hebben te waken tegen in-
fouk op de gemaakte afspraken.
Feuilleton
d oo t
WILLIAM LOCKE.
18)
Er zijn niet veel meisjes in Lon-
die hij haar vergeleken kunnen
Wrden, zei hij en daarop voegde hij
de hem eigen arroganten toon er
**0 toe: en ook weinigen, die haar
«tad genoeg zouden zijn.
- Neen bijna geen, antwoordde
Jimmie.
- Je schijnt nog koningsgezinder te
tijn dan Moreland King, antwoordde
ta gelukkige verloofde lachend. lk
"tide dat ik evenzeer den overtroffen-
tan trap kan gebruiken, als de artis
an, zooals jij dat doen kunt, Jimmie.
bij voorbeeld zou jij, als je het
roodste voorwerp, dal er ooit bestaan
taft, zou beschrijven er een zeer
Onaardige uitdrukking voor best
en, terwijl ik alleen zou kunnen zag-
00. dat het vreeselijk rood was. Be-
Ftyp je wat ik bedoel?
.--Wat men zegt, doet er niet toe
041 komt slechts op het gevoel aan en
Wont ook de St. Pierre verkondigde
de stelling, dat do bond tegen onge-
hoorzamen of tegen gevaar van bui
ten met de wapens zou kunnen optre
den. Maar hoewel er ook aan de ho
ven veel instemming was met het
plan, tot uitvoering kwam het niet.
Roussoau heeft het plan later om
gewerkt, maar scheen er overigens
zelf niet veol van te verwachten; ten
minste hij betoogde, dat wanneer de
vredesgedachte onuitgevoerd bleof,
dat niet gebeurde omdat zij onuitvoer
baar zou zijn, maar omdat de men-
schcn zoo onverstandig waren. Het is
eigenlijk dwaas, zei de oude cynicus,
om te midden van al die .gekken een
wijze te wi len zijn.
Kant wil in zijn werk „Zum eivigen
Friede" vooral eerlijke vredesverdra
gen, zonder bijgedachte aan een nieu
wen oorlog, het verbod dal een ©taal
grondgebied van een anderen staat
zou krijgen, afschaffing van slaande
legers en dus ook van goldlecuingeu
voor militaire doeleinden. Geen enkele
staat zou zich met de binnenlandsche
aangelegenheden van een anderen
mogen bemoeien.
Czaar Paul van Rusland wilde de
geschillen doen 'uitmaken door een
tweegevecht tusschen de vorsten ze.l,
waartoe hij zich persoonlijk bereid
verkaard©. W aarschijnlijk was deze
Paul oen stevige kwant. Maar hoe
zonderling in onze oofen zijn voorstel
ook klinkt, er zit in the offervaardig:
lieid van den persoon van den vorst
heelwat meer sympathieks, dan in de
figuur van den liedenduagschen heer-
sciier, die ver van het slagveld blijft
cn alleen in de govaariijke zóne wordt
toegelaten, wanneerer geen ge
vaar is. RidderJijker was de vroegere
vorst-aan voerder, die aan 't hoofd
van zijn mannen optrok en ince over
won of mee sneuvelde. Was dat nu
nog gewoonte, misschien zou menige
oorlog achterwege geh.even zijn.
Eigenaardig is ook de gedachten-
gang van de mannen der Fransche
revolutie, die aan ieder vrijheid, ge
lijkheid en broederschap waden
schenken, zoo niet vrijwillig, dan
maar niet geweld. Alweer het
droombeeld van den „laatsten" oor
log. Hoe Napoleon de stichting van
een wereldrijk zocht en op welke wijs
dat mislukte, is voor ons nieuwe ge
schiedenis en ligt ons verscli in t
geheugen. De Duitsche vrijheidsheld
Arndl, die een van zijn grootste vijan
den was, trachtte den oorlog te ver
klaren uit de tegenstelling tusschen
het individu, dat vrede verlangt en
do gemeenschap, die tot den strijd ge
neigd is. In ieder geval een ietwat
zonderlinge tegenstrijdigheid, omdat
tenslotte de gemeenschap uit indivi
duen bestaat het is misschien dui
delijker om er bij te zeggen, dat de
menigte vaak tot daden en handelin
gen overgaat, waartoe do enkeling
stellig niet in staal zou zijn.
Nog eenmaal is naderhand, toen
na het Napoleontische tijdvak Europa
snakto naar vrede en rust, hot denk
beeld van Hendrik IV aan de orde
gekomen in den vorm van de Heilige
Alliantie, door do vorsten van Rus
land, Pruisen en Oostenrijk begonnen
en waarbij z,ij overeenkwamen, hunne
volkeren volgens Christelijke beginse
len to regeeren en geschilpunten op
specia'e congressen te beslechten. Met
uitzondering van den Paus cn den
Sultan om godsdienstige en den En-
gelschen Regent om conslitioneele be
zwaren, sloten zich de andere volke
ren hierbij aan. Maar het bleef bij eau
alsprauk tusschen de vorsten, tot een
vast verdrag is liet niet gekomen en
toen de naues zich wat hei-steld had
den van de Napoleontische ooriogén
kwamen do oude bol an gen-botsingen
weer op.
Dan komen St. Simon en Fourier
met hun tlieorieen over communisme,
waarna in'1837 Sartorius pleit voor
een internationale volkenrechtbank.
Amerika sticht in 1843 een Liga van
aigomeouaj; broederschap, socialisten
willen de Vereenigde Staten van Euro
pa stichten, maar over de manier
waarop dat gebeuren moest, konden
zij het niet eens worden omdat de
moesten nog altijd den vermaarden
„laatsten" oor'-og noodig vonden, om
de verhoudingen zuiverder te- stellen.
Dan schetst de heer Kroon den toe-
stand na 1870, van gewap enden vrede, j
die zich steeds sterker w apende. Toen
kwam 1914. „De omstandigheden, on
der welk© deze oorlog uitbrak", meent
hij, „maken op den objectieven be
schouwer zóó bij uttstok den indruk
van fataliteit, van niet anders ge
kimd hebbenhot was, alsof ai.es
wat voorafging wel noodwendig moest
uitioopen in dat ée-ne punt, de cata
strophe van Augustus 1914, daar toch
ieder der partijen van goeden wille
scheen om de ramp te voorkomen. Het
tragische van den krijg als maat
schappelijk verschijnsel uit zich in
dezen krijg ook weer in het feit, dat
elk der partijen, blijkbaar oprecht,
meent te strijden voor een verheven
doel, voor een hoog ideaa„Het is
natuurlijk zeer wel mogelijk", meent
Kroon, dat ze allen ongelijk hebben,
doch zóólang er inenschen zijn die
zich zoo offeren voor idealen, zoolang
is het menschdom niot verloren".
En met dit hoopvolle slotwoord zou
degenen, die zich weinig uiten, gevoe
len somtijds het diepst
Denk niet dat er e>en vulkaan in
mij brandt, schertste Moreland. lk
ben een doodgewoon mensch, die he.
meisje veroverd heeft waar hij aijn
zinnfen op had gezet en natuurlijk
acht ik haar hoog, anders zou ik mijn
zinnen niet op haar hebben gezet. Er
zijn meisjes genoeg te krijgen, dat
weet jij ook weL
En weet je wat ik ook nog zoo
prettig vind, ging Moreland voort,
dat is dat ze zooveel met jou opheefL
Het is grappig, maar ik heb haar nog
nooit over iemand zóó waardoerend
hooren spreken als over jou. Zij uit
zich niet gauw iemand, misschien heb
je al wel opgemerkt.
Het doet mij bijzonder voel ge
noegen dit te hooren, zei Jimmie, den
gelukkigen jongen man oprecht aan
ziende. Ik heb je vroegor trouwens
al gezegd, hoe lk over miss Harda-
ere denk.
Morel and maakte een buiging., bij
wij-ze van waardeering van dit compli
ment aan zijn meisje.
Ik dacht even na over mij ze'f,
zei hij. Ik zal verscheidene vrien
den moeten laten schieten, als ik ge
trouwd beii. Norma zal hen niet in
huis willen hebben. Anderen weer zal
zij op proef ontvangen. Nu zou ik niet
graag zien, dat Jij zoo op proef kwam
ig het vluchtig overzicht van dit ar
tikel. dat io zijn vergelijkingen an
ders lang niet altijd zich aan hoop te
buiten gaat, wi-'len eindigen.
j. c. p.
Overzicht.
Wachter, wat is er van den nacht*
Er i s iets, maar w a t?
De Duitsche Rijködagpr&sident ver
klaarde „Wanneer niet alle teexe-
ren bedriegen, nadert de beslissing
in den oorlog".
De Engeische minister-president
L.oyd George is onverwachts voor be-
langrijke zaken naar Frankrijk vor-
trokken.
De Duitsche Rijkekanselier zal he
den volgens een gerucht via Ame
rika, dat evenwel door verschillende
geruchten uit Duitschland gesteund
wordt in den Rijksdag den oorlogs
toestand bespreken en een nieuw
vredesaanbod doen.
De tarwe-markt in Canada is, op
grond van vredesgeruchten, gedemo
raliseerd.
Geruchten over minder goede ver
standhouding tusschen Duitschland
en Oostennjk-Hongarije.
De vredesconferentie der socialisten
te Stockholm.
De werking der vredesgezinde ele-
menten in 't nog niet geheel tot kalm
te teruggekeerde Rusland, zoo fel be
leerd door revolutie-stormen.
Er is iets, maar wat? De lucht is
aan alle kanten zwaar bewolkt, maar
vele lichtplekken bieden kans, dut
binnenkort de zon zal doorbreken. De
vredeszon?
Op de oorlogsfronten is 't thana
betrekkelijk kalm, ook op 'T WES
TELIJK OORLOGSVELD. De laatste
aanvallen der Engclsche en Fransche
troepen werken nog na. Blijkbaar
wordt nu nieuwe kracht voor de vol
gende krachtproeven verzameld.
Wat 'T FRONT BIJ ATREOHT
aangaat, deelt de Duitsche staf
inede „Ten Zuiden van Ype
ren nam de vuuractfe tijdelijk
toe. Op het gevechtsterrein .an
Alreoht mislukten aanvallen der En-
gelschen ten W. van Leus, bij Mon-
chy en Fontaine. Van Dinsdagmid
dag af is het artillerie-gevecht weer
toegenomen en ook gedurende den
nacht sterk gebleven."
De Engeisoho staf merkt op, dat
de eigen en de Duitsche artillerie-ac
tiviteit op tal van punten van 't front
St. Quentin—Lens, aan de Scarpe en
bij Yperen groot was. Duitsche aan
vallen in de nabijheid van Fauquia-
sart en ten N. van Arieux-en-Gohelle,
zijn afgeslagen.
Van Duitsche zijde wordt nog ge
meld, „dat .de verliezen van de En-
gelschen op 28 en 29 April buitenge
woon zwaar zijn geweest. Alleen op
het smalle front tusschen de dorpen
Oippy en Roeux bedroeg, volgens een
telling van de lijken, die het gevechts
terrein bedekken, het verlies der En-
gelschen aan dooden en gewonden
ruim 20.000."
Over 't front SOISSONS—REIMS
verkondigt de Duitsche staf
„Hevige vuurgolven werden gevolgd
door verkenningsaanvallen van do
Franschen bij Cerny en aan do Ais-
ne. Do Franschen werden afgesla
gen. '6 Middags begon het vuurge
vecht over hef. geheeie front weder
met volle kracht. Nachtelijke onder
nemingen van Duitsche aanvalstroe-
pen ten N. van de Aisne brachten
winst aan gevangenen en machine
geweren. Nieuwe aanvallen van de
Franschen aan den Chemin-des-Da-
meaheuvelrug zijn in een gevecht
van man tegen man afgeslagen. Bij
de gevechten in Champagne op 30
April zijn rujm 400 man in Duitsche
handen gebleven."
De Fransche staf„In de streek van
den Chemin des Dameö groote activi
teit der beiderzijdsche artillerie op
het front Cerny—Hurtebise—Craon-
ne. De Duitschers deden herhaaldelijk
partieele aanvallen op loopgraven en
kleine posten. Zij werden echter af
geslagen. In Champagne was de ar-
thlerie-strijd hevig, ln de sectoren
Mont Corniller en Mont Haut leven
dige handgranatengevechten Ln de
bosschen ten westen van den Mont
Corniller, waarbij de FTai^ohen vrij
groote vorderingen maakten."
Reuter's correspondent bij het
Franêohe hoofdkwartier zegt, dat de
Duitschers de gevechten ten O. van
Reims natuur.ijk weder zullen
voorstellen als een nuttelooze poging
der Franschen om hun stellingen te
doorbreken. De correspondent heeft
den dag vóór den aanval tie kaart
mogen zien, waarop het terrein, dat
ae Franschen zich voorgesteld heb
ben te nemen, was aangegeven, en
kan verklaren, dat zij inderüuaa niets
anders beoogd hebben dau wat zij
oereikt henben, n.L de eerste lime der
Duitschers te nemen. Iu de Duitsche
communiqués wordt dit veroveren
der eerste linie altijd voorgesield als
eer. onbeteekenerid iets maar aar> 't
front is dit zoo merkt de corres
pondent op anders, lilt bij gevau-
ik zou geen gevaar willen loopen,
dat mijn vrouw je met graag of nok
misschien al te graag zag je be
grijpt wel wat ik bedoel. Maar jij bent
zóó verschillend van aile anderen.
Jimmie. Ik ben niet zoo bijzonder ge
voelig van aard maar wij zijn sa
men opgegroeid en hoewel wij u kan-
der later een tijd uit het oog hebben
verloren, beschouw ik jou toch altijd
als een deel van mij zélf. Ziezoo, nu
weet je het, besloot hij met een zucht
van verademing, Jimmie de hand toe
stekend.
Het schitteren van Jimmies oogen
was oen bi ijk, dat hij diep geroerd
was. Moreland moest wei zielsveel
van hem houden, dat hij aldus sprak.
Als hij een vrouw was geweest, zou
hij in tranen zijn uitgebarsten, maar
een man mag hoogstens een paar tra
nen aan de wimpers hebben. More
land was voor hem ook een deel van
zijn leven. Oprechte vriendschap tus
schen mannen is dikwijls het mooiste
wat er op aarde gevonden wordt!
De pleister op de wonde kalmeerde
de pijn in Jimmies gemoed. Hij was
nu bijna dankbaar te moede, en hij
besioot nu, dat hij zich gelukkig
moest gevoelen in het geluk van deze
beide inenschen, die hem dierbaar
waren. Dit zei hij dan ook aan More
land op zulk een oprechten toon, dat
deze er geen oogonblik aan twijfelde
genen gevonden order? blijkt, daf dó
troepen bevel hebben, de eerste linie,
die de voornaamste gcvcchtsllnlo ie,
vast te houden.
Het Duitsche legerbestuur stuurt
enorme reserves naar Atrecht en
Champagne om het Engelsch-Fran-
sche offensief tegen te houden. Hin
denburg heeft dan ook, ten gevolge
van het offensief der geallieerden,
deze reserves voor een geheel ander
doel moeten gebruiken, dat hij be
oogde. Hij moet deze RESERVES zoo
danig VERBRUIKEN, dat herstel
niet meer mogelijk ia. De Duitschers
schijnen aan liet Westelijk front een
6tiatcgiscbe reservé van 44 divisies
gehad te hebben. Hiervan zijn reeds
bij den aanvang van hc^ voorjaars-
offensief 33 naar de front.inie gezoti-1
den eu voor do helft teruggetrokken,
(eueinde de verliezen aan te vullen.
Hopend op een afzonderlijken vrede
mei Rusland, put Duitschland op het
Westelijk front zijn menschenmate-
riaaï uit, alsof er geen einde aan kan
komen. Uit op het 6lagvcld verza
melde gegevens blijkt, dat de Duit
sche bataillons, die in 1914 uit 1000
man bestonden, thans in theorie nog
6lechts 750 man tellen in de prac-
tijk is dit cijfer echter niet hooger
dan 600, van wten ongeveer 100 non-
ccmbattanten. Een Duitsche divisie
telt thans op papier 7500 bajonelten
en tusschen 10.000 en 12.0C0 combat
tanten van olie wapens. In werke
lijkheid is dit aantal veel lager.
Er zijn goede redenen om aan to
nemen dat 'Duïtsohland thans over
219 divisies beschikt, waarvan er 143
aan het westelijk front en 76 op Je j
overige fronten staan. De Franschen
"cn Engelschen 6amen hebben sedert
liet begin van het offensief reeds zoo
vele gevangenen gemaakt als zes di
visies bajonetten tellen. De Duitschers
zijn door het geallieerd offensief ge
dwongen tegen hun wil slag te leve
ren op een terrein dat de geallieer
den gekozen hebben, om hun reserves
uil te putten. Het initiatief is hun
ontnomen en zij zullen het waar
schijnlijk niet weder krijgen.
Havas zendt een overzicht van de
resultaten, welke de Frantchou van
16 tot 27 April hebben behaald. De
Fransche troepen hebben hun front
tot aan den Cbemin doe Dames, d. w.
z. op sommige punten tot oeu diepte
v&n 10 kilometer vooruitgebracht, on
danks den hardnekkigen weerstand
en do vruchtelooze tegenaanvallen
van de Duitschers, die hen slechte ge
weldige verliezen hebben berokkend.
De Duitschers lieten in handen der
Franschen 20.799 gevangenen, lïïi
kanonnen, 412 machinegeweren en
119 imjnenwtrpere achter.
Van de andere Europoesche fronten
geen nieuws.
De Turksche staf meldt over AR-
MBNIé, dat de Russen Moesj ont
ruimd hebben, welke stad door de
Turken bezet is.
Er zijn geruchten dat Sir Edward
Carson DE EN'GELSQHE ADMIRA
LITEIT zal verlaten.
De Engeisoho correspondent van t
Algemeen Handelsblad seint daar
over nog „lk kan .geen bevesti
ging krijgen van de geruchten dat
Sir Edward Carson af zal treden ate
eerste lord van de admiraliteit we
gens de critiek op de werkzaamheid
van het departement, maar op goed
gezag wordt wel verklaard, dat eoa
belangrijke reorganisatie, zoo wei van
het personeel als van de methoden,
zal plaat© hebben, met het oog op een
krachtiger optreden ten aanzien van
de duikbootaanva'ien. Minister Uoyd
George wijdt aan de zaak zijn per
soonlijke aandacht en was Maandag
den geheelen dag op de admiraliteit
met Sir Edward Careón cn de afdco-
lingscüiefs bezig. Men meent dat bo
tere resultaten bij' de bestrijding der
duikbooten verkregen zuilen worden
door een reorganisatie van do admi
nistratieve inrichting. De afdeel'ing.
voor uitvindingen onder lord Fisher
zal waarschijnlijk worden gereorga
niseerd en er zuilen hoogero beloo-
ningen worden gegeven aan uitvui-
dor3 van nieuwe practijken en aan
lieden, die nieuwe denkbeelden oppe
ren. Ook zai de leiding van liet ver
keer ter zee in handen werden ge
nomen".
Aan de N. R. Ct..wordt eemeld. dat
HET SPANT IN-ZWEDEN. On ver
zoek van de nolitie te Stockholm, die
liet meermalen hii relletjes te kwaad
liad cekresren. was er een buraer-
wacht onscricht. Dat wekte de ver-
or.twaardieinE van de arbeiders. Z.ij
dreinden met wapeninc van de arbei
ders over het heele land. en namen
er reeds maatrenelen toe. Politiken"
(liet.- blad van de revolutionaire socia
listen) schreef, dat de arbeiders ae-
waoend zouden worden ter verdedl-
ainn van de orde cn hc-t volk 'exen
de reactionaire bandietenIn den
ltiiksdaff vielen-er"over de bureer-
w acht scheroe woorden, in de Tweede
Kamer vooral bil monde van Bran-
tintr. den leider der socialisten. Mi
nister-nresident Svvartz zei toen. dal
hii od ontbindlnK van de burgerwacht
zou aandringen, indien BranÜOK er
of het was de waarheid.
Ik vergat nog je te zeggen, dat
ik een brief voor je heb. Hij is van
morgen juist gekomen^ei Jimmie nu
weer.
Moreand nam de enveloppe aan,
die Jimmie uit zijn zak haalde. Toen
hij het adro» „David Uendell" las,
slaakte hij een kreet van woede.
Ik dacht, dat dit ellendige zaakje
al lang uit was, zei hij.
Hij scheurde hei couvert open, las
den inhoud en keek toen Jimmie aan
met een wanhopig© uitdrukking ln de
oogen. Om eerlijk te zijn moeten we
zeggen, dat ae booz© bui nu over was.
Ik veronderstel, dat je wel weet
wat dezo brief beduidt? zuchtte hij.
Ik bemoei mij nooit met de za
ken van een ander, zei Jimmie. Je
vroeg mij om je een dienst te bewijzen
en ik heb dat gedaan. Jij bent niet
iemand om iet© oneervols to doen. lk
veronderstelde, dat je redenen had
om te handelen, zooals Je deedt en dai
het van mij ongepast zou zijn daar
naar te vragen.
Het is con doodgowoon Iets, zei
Moreland „een meisjo".
Een liefdcszuuk, dat dacht lk
wel.
Moreland sprong op.
De horael vvcot hoe het begonnen
is, zei hij„ ze was arm en stónd al
leen op de wereld en ze wa» mooier
voor Con Instaan, 'dat «Ie orde ntet zou
worden verstoord. Dat deed hij.
In Norrland ziin de arbeiders
uiterst roeriir. In de atreek der hout-
znzerhen hebben de arbeiders, naar
Finach voorbeeld, zelf maiimura-
nriizen voor de levensmiddelen vast-
gesteld en dwingen zit boeren en lian-
j delaren. daar genoegen mee te ne
men. De overheid heeft 200 man sol
daten en een afdeclin" inachinegewe-
ren aangevraagd. In het Aadai heb
ben de arbeiders geéischt. dat hun
kameraden, die door de ..klasse
justitie" ziin gevangen gezet. Zondag
1.1. on vrile voeten zouden worden
gesteld. Anders zou er bloed vloeien.
Inmiddels worden er nog od verschil
lende Dlaateen betoogingen gehou
den. waaraan ook militairen deelne
men zóó te Karlskrona. Tc Stock
holm ziic vrouwen in oDtocht door de
stad getrokken om goedkooner melk
te eischen.
Het bestuur van do revolutionaire
socialisten heeft zich tot de besturen
der vakbonden geric1-' om een ge-
ir.eensehnDneliiko belooging od touw
te zetten voor coedkoooer levens
middelen en huishuur, vrijdom van
belastingen voor kleine inkomsten,
hooger loon en aen acht-urigen werk
dag. algemeen gemeentelijk kiesrecht,
amnestie voor alle Dolitieke gevunge-
nen en vrijheid van straf voor allen,
ook militairen, die aan hongerbetoo-
ginaen hebben deelgenomen of zullen
deelnemen. Deze eischen zouden met
een bedreiging van algemeene werk
staking doorgezet moeten worden.
Branting wil in de Tweede Kamer
de regperlne vragen, of zii bereid is
mede te werken tot een democratische
grondwetsherziening met invoering
van algemeen, golilk en recht-
streeksch kiesrecht voor de Tweede
Kamer. De interoellatie te tot nader
uitgesteld.
D« conferentie <s Stockholm
DeDuiteche i
socialisten.
Naar aanleiding van den eersten
Meidag bevat de „yorwiirts" een ar
tikel, waarin het blad do bijeenroe
ping van de sociaal-democratische
conferentie te Stockholm toejuicht als
de opstanding van de Mei-gedachte.
Desniettemin maant het blad aan ge
duld te oefenen en zegt „De toe
komst kan 6leohts kwaad voor ons
zijn, indien wij, ln plaat© van gelijk
tot dusver door kalme vastberaden
heid en duidelijk inzioht, ons voort
aan laten leiden door zenuwachtig
ongeduld. Het is verkeerd, Indien wij
de fandamenteele waarheid vergeten,
dal de toekomst wortelt in het tegen
woordige. Het is thans de tijd waar
op hot er nog- steeds op aan komt het
bestaan van hel volk te verdedigen."
Wat den oproep betreft van het so
cialistische bureau tot de conferentie
te Stockholm, zegt het blad, ,,dat
geen enkel lichaam te beslissen heeft,
wie moet worden uitgenoodigd, dan
dit .bureau. Wie uitgenoodigd is
moet ook een pns hebben en het blad
meent, dat de Duitsche minderheids-
vertegenwoordigers niet oen weige-1
ring zullen ondervinden van de Duit
sche regeering, indien zij om een pas
vragen, n.l. in aansluiting met de
mogelijkheid, dat ook Fransche verte
genwoordigers van de minderheid
zullen deelnemen."
H u y a m a n s.
Het blad „Social Democraten" be
richt, dat Huysmans in Gothenburg
aangekomen is. Hij maakte de reis
als keilner op een Hollandsoh ko-
lenschip. Hij verklaarde aan een ver
tegenwoordiger van het blad „So
cial Democraten" het standpunt
van het Internationaal Bureau, dat
is oorlog zonder annexatie teneinde
te brengen en zulk een vrede te ver
krijgen dat alle oorlog onmogelijk
was.
Uit den Oultschen Rijksdag*
Woensdag kwam de Rijksdag sa
men. De voorzitter verklaarde „Een
nieuwe machtige vijand heeft zich bij
het aantal tegenstanders gevoegd.
WilfeOn verklaarde op 2 April in een
Boodschap aan het Congres, dat hij
den oorlog tegen Duitschland in het
belang van de menschheid op grond
van het recht zou voeren jgeroep r
hoort, hoort.) Wilson verloor bet
recht dit te verzekeren, nadat hij geen
vinger heeft uitgestoken om Enge
land tegen te houden, toen dit den,
niet allo inenschen- en volkeronrecnt-
slrijdige uithongoringsoorlog tegen
Duitschland aunkondlgde en begon.
.Instemming.) Wilson verloor 't recht
zoo te spreken, toen hii bet Duitsche
voorstel afsloeg, om voor bepaalde
wegen het leven van Amerikanen op
Amerikaansohc, geen contrabande
vervoerende, schepen te waarborgen
cn daardoor zijn eigen landslieden
aar, doodsgevaar blootstelde. 'Op
nieuw instemming.) Wilson stelt het
Duitsche volk voor als willoos, door
een groep eerzuchtige lieden Ln uen
oorlog gedreven nutie, niaar hij
spreekt geen woord over de jarenlan
ge insluitingspinklijken tegen ons,
geen woord over de onlangs krachtig
iiitgesjuokeu wil van den vijand om
ons te vernietigen. (Geroep Zeer
en voel ontwikkelder dan de meeste
meisjes van haar stand.
Ik zweer je, dat tk in het begin veel
van haar bied. Jij weet wal dat is.
Jij luidt destijds in Parijs ook een
meisje, niet waar? Dat vertelde je
mij toen althans.
Ja, antwoordde Jimmie, op de
tanden bijlend.
Morel and ging voort:
Sommige vrouwen zijn buitenge
woon slim, zooas jij ook wel weet
Zij maken van de mannen een speel
pop. die zo aan een touwtje op en
neer laten dansen. Ik deed dat ook.
Zij kan het misschien niet helpen,
da; ze zóó was. Jelui nrlislen noemen
dm een temperament, geloof ik. In
iedor geval, meende ik het in het be
gin ernstig cn later te laat, zooals
gewoonlijk zag ik pas in, dat het
oen voorbijgaande opwelling was go-
dozo had je evenals eon voor
bijgaand rijtuig met modder bespat.
Hoe staan de zaken nu?
Lees dit maar.
Lieveling, stond er geschreven.
Het oogonblik is nu gekomen, dut
je mij kunt toonen of jo van mij
houdt. Jonny.
Dat was alios. Jimmie stak More
land het papier too en keek hem ver
wijtend aan.
ilot oogonb ik Is uu gekomen,
Onze Laclihodc
EEN' MOEILIJK GEVAL.
Het was een gelukkige avond. Isa
be! la had ,,ja" gezegd. Isabella's va
der had „ja" gezegd en Isabella's
verloofde was gelukkig evenals Isa
bella zelf.
l>e minuten verliepen terwijl zij
hand in hand zaten, zonder behoefte
aan conversatie, innig tevreden zoo
dicht bij elkaar te mogen zitten. Maar
plotseling werd de jonkman onrus
tig. Hij begon angstige gezichten te
trekken cn onrustig heen en weer te
schuiven totdat Isabella bezorgd uit
riep.
Wat is er, lieveling? Zeg het
maar aan je Isabella? Ben je onge
steld?
Neen, och neen! zei de jonge
man bedarend. Mijn lorgnet dreigt af
te vallen en ik wil je teerbeminde
handjes niet loslaten!
waar.) liet Duitsche volk verhief zich
op 4 Augustus 1914 als één man -bij
val), en strijdt nog heden vcor de \er-
dediging van zijn vrijheid, onafhan
kelijk en leven (bijval). Wilson 7."gt,
dat Amerika niet in strijd is met het
Duitsche volk, maar daarvoor slecbia
sympathie en vriendschap ge.oelt-
(Gelach.) Met dat gezegde zijn zij'n
handelingen echter maar weinig in
overeenstemming. (GeroepZeer
juist.) Wilde Wilson met zijn bood
schap tweedracht in Duitschland
zaaien, dan heeft nij zijn doel r.i«t be
reikt, Als president van den Duitechca -
Rijksdag, de door het vrijste i ics-
recht van de wereld gekozen is, acat
ik mij als vertegenwoordiger van het
Duitsche volk verplicht teverkteron,
dal dat pogen za! af-Tuïten op de ge
zonde opvattingen van ons volk en
dat Wilson met deze poging op gra
niet zal bijten. (Stormachtige toejui
chingen.) Met het trouwste harteolued
van het volk hebben wij het Duitsche
keizerechap opgericht, met de groot
ste kracht strijden wij voor Keizer
on Rijk. Ook het maohtwoord .an
Wilson zal niets verloren doen gaan
van hetgeen onze voorouders heb
ben nagestreefd en bevochten en wij
op de slagvelden hebben gewonnen.
Zooals de hoogste ambtenaar van
hel Duitsche Rijk verklaarde, mengt
Duitschland zich niet in de binnen
landsche aangelegenheden van Rus
land, maar wij wenschen ook geen
ingrijpen van een vreemde regeeri.ig,
welke dan ook, in onze binneniaud-
6Che toestanden. (Levendige t->e ui-
chingen.)
De president vervulgue W ;i n-
neer niet alle teekenen
bedriegen, nadert de be
slissing in den wereldoi r-
1 o g. Wij zien onze heidhaftigo «roe
pen stand houden tegen de •anvaden
van een in aantal sterker vijanden.
Onze duikbooten en hare den «lood
niet vreezende bemanningen zuilen
Engeland toonen welke vergelding
Duitschland kan oefenen wegens utn
schandelijken uitnongeringsoui.ug.
Wij hebben opnieuw onze financieel©
kracht getoond door het schitterend
success van de zesue oorlogsteeniug.
(Toejuichingen.) Ondanks ai.e moei
lijkheden trotseeren wij de ontberin
gen, die de strijd ons oplegt. Wij hier
in het huid blijven vertrouwen op t
onwankelbare geluk van het Duitsen©
vaaerland, (leveuuige toejuichingen),
op een vrede, die ons veiligheid en
een gelukkige ontwikkeling waar
borgt voor mans en altijd. (Storm
achtige toejuichingen.)
Het Huis zette daarna da tweede le
zing van de begrooting voort.
D« Engetschd óegrooiing.
Bij de indiening der begxooting ver
klaarde min ster Bonar Law in 't
Ëhgelecbe Lagerhui, dat de uitga
ven iu het aigeloopen jaar de schat
ting 372 mijnoen te boven waren ge
gaan, hetgeen grootendeeis toe ta
schrijven «a aan de kosten voor mu
nitie en ae leeningen a&n de bond-
genooton en lie dominions. Aan da
Londgenooten is in liet totaal 8*28 mil-
1 oen vooigeschoten, aan de dominions
142 mdhoen. De na Li on ale
schuld ithans gestegen
t o t 3S54 mi llioea
De minister w&ss er met nadruk
op, dat de inkomsten bevredigend
waren eu <lat het bedrag der uitgaven
uit de inkomsten gedekt kon worden
en verklaarde verder, dat geen enkel
oorlogvoerend land op zulke bevredi
gende cijfers kan wijzen.
De minister stelde geen nieuwe be
lastingen voor, maar wei een verhoo-
ging van de belasting op de vermake
lijkheden, welke naar schatting nog
anderhalf mill «oen zou opbrengen en
een verhooging van de tabaksbelas
ting met 1 sh. 10 p. per pond, die op
ze© millioen wordt geraamd en een
veihooging van de oorlogsbelasting
van 60 tot 80'proc. van 1 Jan. 1917 af,
die nog 20 millioen zou opbrengen.
dat je kunt toonen of je van mil,
houdt. Hoe verbazend aandoenlijk.
Aim kindje. O Moreland, j© zult haar
toch helpen, niet waar? c
Ik zal alle© doen. wat ik kan.
Ik zeg je immers, dat ik geen on
mensen ben. Andere menschen zou
den er geen zier om geven. Zij zou
den haar zeggen, dat zij naar den
duivel moest loopen, maar ik ben zoo
niet.
Dat weet ik ook wel, zei Jimmie.
Moreland stak e«n nieuwe sigaar
op met het voorkomen van iemand
wiens deugden be'oond mceten wor
den.
Deze brief kan maar één bedoe
ling hebben, zie je dat niet in?
Wat dan?
Is er nooit sprake gewoest van
een huwelijk?
Neen, nooiL Verschil van stand
en al liet overige. Zij zag dal zelve
wel in. He; was juist zoo iets als jou
Qu artier-La tin-zaak.
Jimmie stoot op.
Dat was geen Quartie-r-Latin
zaak en ik zou met dai meisje ge
trouwd zijn. maar zij süerf. Zeg mij
nu echter wat je van p'an bent. Mo
reland.
(Wordt vervolgd.)
