4 O =40-40-40 •40-40 40-40-40- 40-40= 40
VEERTIG CENTS per plaatsing
Wecrtericlit
Bureaux GR. HOUTSTRAAT 93, Tel. 724
De Oorlog.
MededeeHng van het Koninklijk
Ncoerlandech Meteorologisch Insti
tuut. (Opgemaakt des voormiddags to
10.50 uur). De Bïldt, 12 Mei 1917.
Hoogste barometerstand 778,1 m.M.
te Stockholm: laagste 761,8 m.M. to
Vlieringen. Verwachting tot den
avond van 13 Mei: wind: zwakke tot
matige winden uit Oostelijke rich
tingen. Gesteldheid van de lucht
meest licht lot hall bewolkt, waar
schijnlijk droog, behoudens kans op
onweer, vooral in het Zuiden. Tem
peratuur warm weder.
cent Loosjes, die aan de beurt van
aftreding was nis commissaris her
kozen.
De Toestand
BAROMETERSTAND TE HAARLEM
Barometerstand hedenmiddag te 2
ttur 764-m.M. Achteruitgang. Vorige
etand 764 m.M.
OPGAVE VAN
JOH. M. SCHMIDT -Opticien
MD. O. GRACHT 47 - HAARLEM
ihermoraeterstanü
12 Mei
Moogste gisteren 73
Laagste heden nacht V.
HeSon middag 12 aur T. 70
Vervolg stattsnieaws.
A. .J VAN ALFEN. Heden is op
de begraaipiaató te „Meerenberg"
ter aarde hesteld hel stoffelijk over
schot van tien heer A. 3. van Allen, in
leven werkend lid van de muziekvor-
semging „Harmonie", die in de in-
ricuiiiig is overleden. Een deputatie
uit het bestuur was tegenwoordig
sn legue als laatsten groet een krans
ap het gral.
Het lieiuadigheidsconcert Zaterdag
avond j.l. door de inuziekvereenl-
ging „Harmonie" gegeven ten baia
van liet gezin van A. J. van Allen,
heelt als batig saldo 126.92 opge
bracht.
OVERREDEN. Vrijdag wilde de
losse werkman P. W. op de Westen-
gracht op' een in beweging zijnde
steenkolen wagen springen. Hij sprong
mus, kwam te vallen en kreeg hot
imkervoorwiel van den wagen ovor
den linkervoet. De inau die eon
acheurwond had verkregen, is per
brancard-naar het Gasthuis gebracht.
KAMER VAN KOOPHANDEL.
In een buitengewone zitting met
gesloten deuren van do Kamer van
Koophandel te Haarlem, is besloten
instemming te betuigen met het doel
van de door de Regeering op te rich
ten Export Centrale en te verzoeken
bij de uitvoering overleg te plegen
met de vertegenwoordigers van han
del eu nijverheid.
Bij dien dienst der directe be
lastingen enz. is yeiplaatst de com
mies kl. B. C. van Zutplien van
Beverwijk na-ac, Zandvoort (lijdelijk)
16 Mei is de lieer Joh. van der
Laan, Boekhouder der Kon. Haarl.
Brood en Meelfabrek 25 jaar bij bo
vengenoemde inrichting :n dienst.
EEN GOEDE VANGST. Door on
ze recherche is een goede vangst ge
daan. Opgespoord is S. die vei dacht
is van diefstal van een aantal rijwie
len. Eenige der ontvreemde rijwielen
zijn reeds in beslag genomen. Opmer
kelijk is dat sinds de opsporing van
S. 't met dri rijwieldiefstallen in
Haarlem in eens uit was.
RAADSSTUKKEN. Op de voor
dracht voor directeur der geaicuke.ij-
ke Bank vair Leening zijn gep natst
de heeren H. B. W eylajid, hoofdad
ministrateur en secrearis oer N. V.
Electriciteitsfabriek „lJsseicentrjile"
te Zwo.le en J. F. Cramer, commies
ten kantore van den gemeentc-oiuv an
ger a.hier.
Eervol omslag vragen als onder
wijzeres aan de school voor U. 1. o.
Ie iter C, mej. M. C. Samson eu als
ouderwijzer aan de school voor ge
woon L o. no. 7, de heer G. W. van
Brink.
Door den heer D. Huender YYzn.
is inet ingang van 16 Juni eervol ont
slag gevraagd als adjunct-directeur
van openbare werken.
B. en \V. sia jen voor hen te mach
tigen, de perceelen Gedempte Uude
Gracht, lioek Raaks no. 18, Raaks no.
28, L'-ia, ZO, 26 r en 24 b, onder nader
door iien te steden voorwaarden, le
verhuren, achtereenvolgens voor min
stens f l'iw eu i 23!) per jaar en t 1.80,
f 2.05, f 2.40 en f 1.40 per week, in
weike prijzen liet wa.ciieibruik mei
is inbegrepen.
B. en NV. vragen aan den Raad
een creuici van hoogstens f 10.000 ter
betaling van dc kos.ea noodig als ge
volg van de oprichting der gemeente
lijk© centrale keuken. Zij de-jlt-u mede
oat sinds 5 April den eersten dug
waarop de verstrekking vuil voedsel
plaats had, toi eu met Mei verstrekt
zijn 28.671 porties en z^j herinneren,
dat door liet Kon. Nat. Steuncomité
nel drievierde deel van de niet ge
dekte kosten zal worden bijgedragen.
De gelden zijn noodig als kasgad voor
de betaling, zoowei van de nocdige
levensmiddelen, ais van aanschaffing
en uitbreiding der instaLalién in „de
Sjhjsfcokerij", welk© particuliere in
stelling overigens belangeloos, wel-
wi11 ;nd voor dit doel beschikbaar is
geste'd, als ook van de kosten van in-
rich.ing der loi.aien. waar de distri
butie plaats heoft.
H0LLANDSCHE VOORSCHOT
BANK. Op de Vrijdag gehouden al-
gemeens vergadering is het dividend
op 11 vastgesteld en de heer Vin
Centrale Keuken.
De spijskaart voor de a.e. week ia
als volgt samengesteld.Maandag,
groentesoepDinsdag, zuurkool met
aardappelen Woensdag, snijtboonon
mei aardappelen Vrijdag, bruine
boonensoep en Zaterdag haché met
1 aardappelenpuré.
PERSONALIA.
-Bij het examen vanwege den
Bond van Accountants, 13 geslaagd
voor accountant de heer Th. Hoogen-
doorn van hier.
Op het drietal voor predikant
bij de Ned. Herv. Kerk te Leiden,
komt voor dr. H. T. Oberman, van
Heemstede
Met ingang van 15 Mei is be
noemd bij het reserve personeel der
landmacht bij de infanterie der
landweer bij zijn tegenwoordig batal
jon tot reserve eeiste luitenant de re
serve tweede mitenant J. Bongertman
van het 4e bataljon.
HAARLBMSGHB HANDELSVER-
EEN1GING. Woensdag 16 Met,
op den dag van het 25-jarlg bestaan,
houdt het bestuur van de Haarlem-
sche Handelsvereeniging receptie
van 2 tot 4 uur in het vereen igings-
gebouw, Jansweg 11.
Prins Hendrik In de stad.
Hedenochtend met den trein van
11.18 kwam alhier aan Z. K. H.
Prins Hendrik lot bijwoning van da
algeineene vergadering der iiolland-
sche MaatschaDoii der Wetenschap-
oen. Z. K H. werd aan het station
ontvangen door den Commissaris der
Koningin. Jhr. Mr. Dr. ROell. Per
auto werd naar de woning van den
Commissaris der Koningin gereden.
Nadat daar eenige oogenblikken was
vertoefd werd een bezoek aan het
Stadhuis gebracht, waar de Prins te
10 minuten voor twaalven aankwam.
Dc Burgemeester. Jhr. Mr. Sandberg.
ontving hier den Prins. De Prins be
zichtigde de hal en de oude raadszaal
en daarna vergezelden de Burgemees
ter en de Commissaris der Koningin.
Z. K. H. naar de algeraeene verga
dering der HoU. Maats. der Weten
schappen.
Omstreeks 5 uur zal do Prins weder
naar Den Haag vertrekken.
VERDUISTERING. - Te Vïaardin
gen is aangehouden de varensgezel
G. .T. v. d. B., die een rijwiel, dat
door hern alhier was gehuurd, te
Leiden had verkocht.
De Bloembollen.
(Zie ook lste pagina).
Bennebroek.
Door de zon zijn de laatste dagen
de bloemen zooda/nig uitgekomen dat
de meeste hyacinthen werden afge
sneden. Ook vole tulpen ondergingen
dat lot. Toch is voor Zondag nog veel
te gonieton, aungozieri enkele tulpenr
velden met hun kleurenpracht goed!
uitkomen bij het jonge groen det
boomen.
- MUZIEK IN DEN HOUT. Pro
gramma voor Zondag 13 Mei, half 3
1. The Picadore, Spaansche Marsch,
Sousa. 2. Ouverture Der Wossertrö.-
ger, Cherubini. 3. Hourida Valse do
Concert, Gillet. 4. Fantaisio de l'ope-
ra Werther, Massenet. 5. Ouverture
Jeanne d'Arc, Verdi. 6. Espana Wal-
zer, Waldteufel. 7. Finale 3o act de
l'opera Vitiery PLsani, Peri.
BADEN. In het douohebadhuis
aan het Leidscheploin zijn gedurende
de afgeloopen week 2049 baden ge
nomen, in dat aan den Schotersingel
1335 en in het douchebadhuis aan den
Koudenhorn 1895 baden.
Hollandschc Maatschappij
tier Wetenschappen.
(Zio ook 2de üiad).
In zijn openingsrede verwelkomde
Jhr. mr. dr. A. Koell nog den Burge
meester van Haarlem, Jhr. mr. W. B.
Sandberg.
De voorzitter herdacht de in het
afgeloopen jaar gestorven directeur
en leden, o.m. den heer A. van Roa-
sum, wiens pracfisclien zin en aaii-
genainen omgang algemeen werden
gewaardeerd. Verder werden hcrUachi
Mr, Tydcman, Dr. A, van Diesen,
Prof. dr. H. P. ijsman en de bui-
teniajulsche leden.
Door dit .1. P. Kuenen, die eon voor
dracht hield over het relativileiisbe-
ginsei werd, nadat door hem een toe
lichting was gegeven door een aantal
voorbeo.den en ec:i eenvoudig© demon- j
stratie van hei begrip van re-auevc
beweging; het beginsel besproken, dat
voor den mensch absolulo beweging
geen beteekenis heeft eu dat men van
beweging alleen kennis kan nemen als
relatieve beweging.
De toepassing van dit beginsel op do
mechanica levert, betoogde spr., een
firmuleering, die afwijkt van de klas
sieke van Newton afkomstige zooais
o.a. bij do aswenteling van de aarde
duidc ijk uitkomt. Ze leidt op na
tuurlijke wijze tot de onderstelling
van een middensof, een aether.
De proeven van Michelson (1881) en
andeten .eerden, dat de bewoging van
de aarde x:ch niet in onze licht en
electnciloits proeven afspiegelt- Deze
ontdekking werd in rlo door Loientz
tusschen 1880 en 1905 opgebouwde
aether-theoria belichaamd. Zo voort
lot eenige zeer ingrijpondo gevog
trekkingin.-in hit bijzonder wat be
treft onze opvatting van tijd duur on
gelijktijdigheid, zooals door spreker
met behulp van eenige teckeivngcn
werd aangetoond.
Door Einslein word do theorie in
1905 in een anderen vorm gegoten,
waarb het relativiteits beginsal ais
uitgangspunt genomen wordt én geen
aether ondersteld wordt, terwijl <lo
theorie in 1915 door Einslein tot een
algemeene alle verschijnselen ook
de zwaartekracht omvattende werd
uitgebreid. Het verband tusschen
zwaartekracht en traagheid, waarvan
Einstein gebruik maakt, werd door
eenige mechauische toestellen ver j
duidelijk^.
Besloten werd met goud te bekro
nen het door den lieer M. W. Woer
deman, med. .and. te Zaandijk, inga
zonden anljvoord op de prijsvraag
omtrent den aanleg en ontwikko'ing
van het gebit bij reptielen.
I De Maatschaiwii vraagt eene
nauwkeuriae beschntvina van den
irtwendiaen bouw en van de levens-
wnze van minstens een vijftal in ons
land voorkomende soorten van Thy-
sanontera (Phvsonodn). die on ge
kweekte gewassen worden aangetrof
fen. alsmede eene uitvoerige beschrij
ving van de door deze insekten bii de
nlnnten te weeg gebrachte misvor
mingen.
II De Maotscha-—u verlangt een
overzicht van de thans bekende
hybride nlnnten- en diervormen, met
duidelijke ongave of de bastaard-
natuur dezer organismen oi> bloote j
veronderstelling, on gedocumenteer
de veronderstelling of on experimen
ten berust. Bii deze ongaven is de
literatuur zo- -vuldic te vermelden.
Er bestaal bii de MaatsehaDoo «een
bezwaar legen het beantwoorden de
zer nriisvraag door meerdere samen
werkende personen,
III. Het is een feit. dat de zooge
naamde ..knolvoet" der koolplanten.
veroorzaakt door Plasmodionhora
Brassicae. hoewel in het algemeen
het sterkst optredende on terreinen,
waar de teelt van kool te vaak terug
keert. iuist bii voorkeur zich vertoont
od weidegrond, die voor liet eerst voor
de teelt van kool gebruikt* wordt. Men
vraagt de verklaring van dit ver
schijnsel od te sporen.
Benoemd werden tot binnenland
se he leden de hoeren J. Schroeder van
de Ivoik te 'a Gravenhage en Prof.
dr. G. C. van Waïsem, directeur van
Meerenberg.
Benoemd werd tot builenlandsch
lid Pr. dr. Augusto Riglii. Hoogteer
aar in de Physica aan de Universiteit
te Bologna. Daarna werden de nieu
we Drnsvragen vastgesteld. Prof.
Pekelharing dankte namens de Ne-
derlandsche nhvsiologen voor den
steun der maatschaooii aan de nieu
we uitgave der archives.
Na aflooD der vergadering had een
deieuner nlaats. waaraan Prins Hen
drik ook deelnam.
OUD-KATHOLIEKE KERK. Mgr.
G. 'Gul, aartsbisschop, zal Zondag zijn
25-jarig jubileum vieren. Mgr. Van
Vlijmen, bisschop te Haarlem, zal
Zondag bij de kerkelijke feestviering
te Utrecht, de feestrede houden.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE. -
In de plaats van'wijlen mevrouw de
wed. A L. Dyserinck—VVijnands is
benoemd tot regentes van het wees
huis, mevrouw de wed. C. I. H. Wijs
man— Roelants. In dé Woensdag 1.1.
gehouden veiygadering van den Groo-
ten Kerkeraad der Vereenigde Doops
gezinde Gemeente te Haarlem is be
handeld een voorstel van het college
van dienende diukenen, dat beoogde
een verandering te brengen in de re
geling der armenzorg. Besloten is, dat
ö.a. mettertijd zal worden aangesteld
diacomVe huisbeaoekster, die dia
kenen behulpzaam zal zijn.
VOOR DE MILITAIREN. Men
schrijft oris uit de Vlasakkers Het
zoo gunstig bekende gemengd d'ubbel
kwartet „Onder Ons", directeur de
heer Ilenri Pielage, uit Haarlem, heeft
hier 10 Mei een keur van liederen ten,
gehoore gebracht. Dat de militairen
hebben genoten van den heerlijken
zang, behoeft zeker geen betoog. Vele
nummere werden ten beste gegeven,
waarvan genoemd worden o.a. Twee
Oiid-Hollandsche Liederen,- Salve Re-
gina, Do Mu6schen (van Wierts),
Wenn der Lenz. beginnt en het Wie
gelied (van Brahms). Keurig gezon
gen werd alles wat ten gehoore werd
gebracht. De heer Pielage heeft eer
van zijn werk. Bovendien vergastten
de dames Nelly v. d. Raadt en Jo
Maarsen ons op eenige solo-nummars
aan het. eind waarvan het applaus
niet soheen te zullen ophouden. Laat
het don leden van „Onder One" een
voldoening zijn, te weten dat zoo ve
len, die reeds iu Haarlem en ook el
ders naar hun zang hebben geluis
terd, hier wederom hebben genoten.
Voor de pauze" werd door den com
mandant onder eenige welgekozen be
woordingen, aan de dames een bloem
stuk overhandigd. Tu^chen de -num
mers door liet échter ook een mando
line-ensemble zich niet onbetuigd. Met
gretig oor werden de stukjes, door
dit reeds zoo gunstig bekend zijnd
ensemble gegevein, door een dank
baar publiek aangehoord.
Ook voor hen is een woord van lof
hier zeer zeker op zijn plaats.
Aan het eiudo der voorstelling gaf
de commandant den heer Pielage on
den leden van het meergenoemd kwar
tel zijn dank te kennen. Hij wees er
op, dat door het te genieten geven
van dergelijk schoons een niet te ge
ring te schatten invloed ten goede op
de hoorders wordt uitgeoefend. Een
woord van dank aan den comman
dant daar hij ons in de gelegenheid!
stelde om te genieten van den heer
lijken en beschaafden zang.
Is de prijs van een Aoht Stuivers-Advertentie,
groot 5 regels, van
VRAAG EN AAMBOD IN „HAARLEMS DAGBLAD"
Die Aoht Stuivers zijn welbesteed, want de
Publioiteit en dus ook het Suooos van deze
Advertentlön zijn groot.
wordt Het puikje komt dan ook
Zondag op 't Haariem-veld, waar ze
ker genoten zal worden.
Uit verschillende plaatsen komen
de korfballers op naar onze Bloemen
slad, om hun clubgenooten toe te
juichen. Haarlem verwacht een zeer
di uk bezoek, vooral als het weer
Wiift, ais deze week. -Talrijke maat
regelen zijn genomen om de menigte
bezoekers goed te ontvangen.
De wedstrijd zal waarschijnlijk drie
uur beginnen om de voetballers, die
den strijd Haarlem III—Haarlem
boys gaan zien, in de gelegenheid te
stellen, ook eens naar het korfbal-
spel te komen kijken. Dat ze daar
eens gebruik van maken!
Verschillende sport enthousiasten
zouden we in het bijzonder nog eens
willen aanraden: loopt eens naar het
H. K. C. Haarlem-veld aan den Dood
weg, miseohden zult ge na den strijd
niet zoo vreemd meer staan tegen het
korfbalspcl als voorheen!
In verband met den strijd Noord
Zuid zullen de wedstrijen voor de
eerste rond© voor den Zilveren N. v.
d. Dagbal hoogstwaarschijnlijk dea
morgens gespeeld worden. Haartem
II zaïl een zwaren dobber aan A. W.
uit Amsterdam hebben. Een volledig
twaalftal is in de le plaats hard noo-
"dig.
Advendo I moet ziïch meten met den
kampioen van Noord II, nl. D. V. D.
II. Een niet te versmaden tegenstan
der! Maar niet het oog op de presta
ties van Advendso te Hilversum heb
ben ze een vrij goeden kans.
Onzer heat© wenschen voor de Haar-
lemsche korfballers!
Vervolg Binnenland.
De Toestand.
Marktnieuws
BEVERWIJK, 11 Mei 1917. Markt
bericht. Spinazie, per K.G. 21—
23 cent. Raapste.en, per 100 boe f 3
f 4. Had ijs, per 100 bos f 5—1 6. As
perges, per bos 3060 cl. Uien, per
mand f 1.50. Prei, per b<.s 25 cent.
sla, per 100 korp f 4—16. Rabar
ber, per Kilo 15 cent. Pieterselie, por
bos 10—12 cent. Selderie, per bos 20
oent. Appelen, per Kilo 30—35 ct.
Sport en Wedstrijden
CRICKET „HAARLEM". Het
ólftal van Haarlem voor het aan
staande seizoen, zal woiden gekozen
uil de heeren: Healy, Kruseman, Van
der Lee, Murray, Pearson, Deckers,
Angcncnt Bijleveid. Van der fïtadt,
Lindner, Maan en Thomas.
KORFBAL
In de korfba.kr ngen is men vol
van den strijd, die morgen op 't H. K.
C. Haarlem itorreln plaats zal heb
ben! De beste korfballers uit Zuid-
Holiand zudlen ach meten met die
van Noord-Holland. De strijd Noord
tegen Zuid is een evenement in de
koifbaiwerold, dat weken lang bespro
D« zeevaart.
Do stoomtrawlers
VI aar dingen 195 e n 199.
,üe Duit-sche admiraliteit deelt het
navolgende mede: De stoomtrawlers
Vlaardingen 1% en 199 werden beiden
circa vijf zeemijlen binnen het ver
sperde gebied tot zinken gebracht.
Wederom valt een aanmerkelijk ver
schil waar te nemen in de berekening
van de Duitsche duikbootcommandan-
ten en die der Hollendsche visschers.
Van Hollandsche zijde wordt natuur
lijk verondersteld, dat de visschers
gelijk hebben, terwijl men in Duitsch-
iand uiteraard de duikboolcomman-
danlen gelooft. Ten einde een defini
tieve beslissing te verkrijgen, zou ech
ter moeien worden vastgesteld: lo.
Met welke hulpmiddelen de plaatsbe
paling plaats .had; 2o. Wanneer de
plaatsbepaling geschiedde; 3o. Welke
zeevaartkundige en andere kennis,
degene die de berekening gemaakt
heeft bezit, want het is in ieder geval
nief aannemelijk, dat de schipper van
een trawler op het oogenb'ik, waarop
zijn schip door kanonschoten wordt
aangehouden, nog den tijd vindt eijne
ligplaats nauwkeurig vast te stellen.
De beslissing in deze aangelegenheid
zou natuurlijk slechts door deskundi
gen kunnen worden gegeven.
Trawler vergoed.
De reederii W. den Duik Jbz.. le
Schevenlneen. deelt mede. dat zii be
richt Leeft ontvamzen dat de Duitsche
reKoerine haar zal vereoeden de od
15 Juli 1916 door een Duitsche duik
boot in der. grond ceboorden stoom
trawler ..Geeitruida Sch. 103".
Allerlei.
Vlieser zeiand.
Mor. meldt ons uit Cadzand He-
denmoreen landde de Entrelsche een-
dekker ..Firchlv 5154" vlak bii de
kust. onder St. Pieter. aem. Nieuw-
vliet. De twee inzittende vlleeenlers
ziin geïnterneerd.
Haren borstels.
Rc-uter seint uit Londen; OfficietJ ie
bekend gemaakt, dat de beperking
van den uitvoer van haren borstels
naar Nederland opgeheven is.
Het drama te Amsterdam.
IZie ook Tweede Blad).
Nader meldt men ons uit Amster
dam Mr. Frölich. die hedennacht
zich emstisr verwondde, nadat hi|
ook on ziin moeder eenisre schoten
had eelost. is eveneens overleden. De
overledene was een ione advocaat,
die in den eersten tiid on een advo
catenkantoor alhier werkzaam was.
maar sedert eenieen tiid zelfstandig
ontrad. Hii ivas een werkzaam man.
die in verschillende comité's arbeid
zocht. Hii was secretaris van het Ser
visch Comité en 2e secretaris van de
Vnderlandsche Club. Overicens leefde
hu ere; oo zichzelf met ziin moeder,
die hii buitengewoon vereerde. Er
moet dus zeker f> "©dacht worden
aan een vlaae van verstandsverbiiste-
riruz. Aleemeen wordt deelnemend
over liet treurig «eval gesproken.
Berichten ons gezonden door hel
Haagseh Corretvondenlitburtau.
PINKSTERVERLOF AAN MILI
TAIREN. Door den Opperbevel-
bebbe rvan Land- en Zeemacht is be-
uaald. dat in verband met de Pink
sterdagen aan ieder militair, die in
liet tiidvak van 22 Mei tot 22 Juni on
ziin beurt met algemeen (periodiek)
verlof aaat. eenmaal een da« tan eter
verlof zal worden verleend, waarbij
tevens benalinsren ziin gemaakt,
■vaardoor de verlofsreKellnK zoo zal
ziin. dat het snoorweeverkeer tij
dens deze feestdagen en de aanslui
tende werkdagen eenieszina zal wor
den ontlast, o. a. door het verlof, dat
Zaterdnss te voren eindigt of begint.
resDectleveliik te verlengen of te ver-
vroeeen.
Amtterdamsche Bears
HOLLANDSCHE HANDELS-
BANK.
Opeuingsiioers vau Zaterdag 12 Mei.
STAATSFONDSEN:
5 pCt. Nederiand 101 3/4, 4 1»B pCL
Nederland 100 1/4, 4 pCt. Nederland
94 1/2, 3 pCt. Obl. N. W. S. 73 3/4, 3
pCt. Ceit. N. W. S. 73 5/8, 5 pCt. Ne-
derl.-Indië 1915 100 1/4, 5 pCt. NederJ
Indie 1916 100 l,i4.
TABAKSAANDEELEN:
Amsterdam Deli 230, IDeli Maat
schappij 512, Rotterdam Deli 224, Se-
nembah 501,
RUBBERAANDEELEN:
Amsterdam Rubber 236, Nederl.
Rubber 100, Intercont. Rubber 15 3,14.
PETROLEUMAANDEELEN:
Gecons. Holl. Petroleum 174, Ko
ninklijke Nederl. Petroleum 546, Orion
Petro eum 63, Perlak 68.
SCHEEPVAARTAANDEELEN:
Gew. Marine 30 1/1 Pref. Marine
84 1/2. 6 pCL Marine 88, Holl. Amer.
Lijn 360, Kion. Root 228, Holl. Lloyd
175, Oostzee 280, Bothnia 350.
A Molt IK A AN'SOHE MARKT. S p o-
r e n: Atchison Topeka 100. Denver
14 3/4. Erie 25 3,4. Kansaa City Sou
thern 21VL Missouri Kansas Texas
6 7/8. Southern Raiilwa-y 25. Union
Pacific 137.
(Industrdeelan: Anaconda
166. Ameria Car Foundry 68Vi. Hl-
de Leather 57 3/4. Central Leather
87 1/4. United Cigar 42. Studcbaker
89Vz. United States Stee.1 110 2/4.
DIVEDSEN: Comm. Maxwell 39,
Inc. Maxwell 48, Lappen Maxwell 94,
Comm. Pittsburg Coal 42 1/4.
Gemengd Nieuws
EEN EEUW VERLICHTINGS
TECHNIEK.
Electrisch licht en iras ziin met
de grootst moceliike zuinitrheid te ee-
bj-uiken. petroleum is niet te kooD.
kaarsen ziin schaarsch en duur.
Waarmee moeten de stakkers, die
ueen gas en seen electrisch licht heb
ben. nu toch hun huis verlichten
Zou het werkeliik zoover komen,
dat we onze snotneuzen moeten te
voorschijn halen
Een knap mensch. die ons helpt aan
een verlichtinHsmethode. die niet
duur is. waarvan het Gebruik binnen
afzienbaren tiid niet. verboden wordt
en waarvan de Grondstoffen in vol
doende mate voorhanden ziin.
Van snotneuzen Gesproken do
men8Chen. die ze nu het meest noodix
hebben, de dorpelinGen. hebben er
niet meer. Al lanG verkocht aan rond
reizende antlcruairs. Ze staan nu In
de stadshuizen te pronk. Doen. wie
eet. al dienst in het een of andere
heerenhuis. waar weaens verkwts-
tinc van sas de Ga=leidlnG werd
afeesneden.
De uitvindinG van liet lichtgas ïs
ouder dan een eeuw. Toch werden de
eerste Gasfabrieken pas in 1815 Ge
bruikt. terwiil het toch noG tot 1855
alGemeen Gebruikeliik was om kaar
sen en olielampen te Gebruiken.
NauwkeuriG ziin die jaartallen na
tuurlijk niet te Geven. Want er ziin In
ons land zelfs nü hog Gemeenten,
waar ceen gbs Gefabriceerd wordt en
de menschen het met petroleum moe
ien stellen.
In den tiid van de kaarsen en olie
lampen verbruikte een familie van
vijf personen uit den middenstand,
leen Arrerikaansche. want we ontlee-
neii deze Getallen aan het Franklin-
inslituut. wat echter niet weGneemt.
dat zo evenGoed voor ons land kun
nen Gelden! ner iaar onGeveer 9000
kaarsuren en dat kostte 22 dollars.
Tusschen 1855 1865 kwam de pe
troleum. maar de lamoen waren noG
slecht en de petroleum was duur.
1'ocli stee» het Hchtverbruik tot onGe
veer 13.000 knorsenuren. terwijl de
uitcaven hetzelfde bleven.
In de iaren 1865 tot 1875 beson de
Gasverlicblinct zich in de wonlnGen
in te bnrGerpii. Het Hchtverbruik
stee» tot 30.000 kaarsen uren en deze
werden betaald met 34 dollar, terwiil
dezelfde hoeveelheid licht, ten cevolGe
van de verbeterinG der petroleumlam
pen en het Roedkoone." worden van
de petroleum slechts 20 dollar kosten.
In 1S75 tot 188') eina men met de
lichtsterkte tot 76.000 vooruit. In 1895
,ot OO.OÜU kaureenuuM oer iaar.
i \s iil de kosten noR maar 25 dollar ba
droeaen. De Grootste voornitKanj
bracht het gasgloeilicht in de jaren
1895 tot 1905 De behoefte aan licht
stee« tot 200.000 kaarsen per jaar.
terwiil dc kosten. nietteRenslaaude
deze GeweidlGe stüGinG. tot 20 dollar
daalden. In dien tiid beRon men al
c-lectrisch licht in de huizen te RCbrui-
ken. al stond het noR bii het Gas ach-
tei De electrische verlichlinG aal
51.000 kaarsenuren ner i iru- en kostu
25 dollar.
Omstreeks 1905 kwamen de snei v—
beterende electrische Gloeilampen ca
tecenwoordiG betaalt men in Phila-
dephia in een familie van vijf perso
nen bii een verbruik van 125.0(1
ka.irsenuren 17.5 dolla.- ner jaai.
Uit deze Getallen blijkt, dat da
lichtsterkte de laatsie eeuw met 1700
oCt. is GcsteKcn. terwiil de kosten 31
pCt. daalden. Tot het kaarsuur als
lichteenheid omgerekend is de ver
mindering in oriis natuurlijk n
veel Rrooter. De prijs van e._
kaarsuur bedraaRt nu dog maar 1.8
DCt, van dien van een eeuw Geleden.
Geen enkel ander iets van dauo-
liiksch Gebruik is in die tijdsruimte
zóóveel Roedkooper Geworden.
Niettecenstaande dit xroote succes
van de verliclitinRstechniek kunnen
we van de toekomst hor meer ver
wachten. De olielamp zet slechts liet
vijfduizendste deel van de in brand
stof vervatte enerGie in licht om
ever, slecht was het nuttie effect bij
de kaarsenverlichtinG. Ook bii het. od
het ooRenblik meest Goprefereerdo.
electrische licht wordt slechts het vijf
tiende deel van de in den electrischen
stroom vervatte enercie in licht o
Gezet. AnnRezien de verliezen bii liet
omzetten van kolen in electrischs
enerKio noR veel Rrooter zijn. wordt
in de beste lamp van den laatsten
tiid slechts liet. honderdste deel v
do ltolen-enorgio Gebruikt.
Dat moet en zal od den duur beter
wor'der. I
(„Hbld."),
Burgerlijke Stand
HAARLEM.
Bevallen: 11 Mei. A. PiRmans.
Rt*b. v. d. Wouwer. d. F. Vloemans
geb. Van der Ploeg. 2 z. P. AL
Wassenaar, geb. Crobbe. i. J. A.
Duiveman. gob. Van Halm. z. C.
F. Krouwels, geb. Lubbers, z. 12
Mei. A. E Rieu. geb. Verputten. z.
Overleden: 11 Mei. E. VVielarL
geb. Mattle. 29 1.. Lange Raamstr.
UIT RUSLAND. Reuter seint uit
Petersburg..Generaal Goetsjkof
heeft in dc Doema een redevoering
Gehouden, waarin hii zeiöe. dat
anarchie in Rusland heerschte tenge
volge van de'splitsInG der macht, die
veel van een nolvarchie had. Het le
ger leed aan dezelfde ziekte in nou
erger male. liet was nog niet te laat
voor herstel, maar dan moest er ook
seen oocenblik ongebruikt verloren
gaan."
HET ONDERSTE U N 1NGS WERK
Ex' BELGIë. Van half-amblelijk
Duitsche zijde wordt gc-meld: Nadat
de Vereenigde Staten de neutraliteit
opgegeven hadden, werden ten op
zichte van de ondersteuning der an
beidere Belgia nog lange onderhan
delingen gevoerd. Dc verzorgingen
der bewolking van België en Noonl-
Frankrijk kunnen als gewaarborgd
beschouwd worden. Hollanders o
Spanjaarden zulten de Amerikaan-
sche beambten vervangen. Het bu
reau le Rotterdam zal door een Ne
derlandsch direetour geleid worden.
T TREFFEN IN' DE NOORDZEE.
De Duitsche marinestaf deelt ma
de ..Bij een aanval van lichte DniU
sciie strijitkruchten in de Hoofden
werden oj> 10 Mei ten Westen van het
lichtschip Noord-Hinder vijandelijk*
strijdkrachten ontdekt. Het war n J
moderne Engeische kleine kruiseisen
vier torpedojagers. Eerst ntwikkelde
zich een gevecht in de verte in tl»
richting van do Vlaamsche kust, Oni»
kruisers matigden hup vaart om dea
vijand onder vuur te krijgen. Eea
vijandelijke torpedojager zonk. "I
een aanval op de overige torpedoja
gers gingen deze de vlucht. Op den
lOden Mei werd Zeebrugge door w
bommen uit de lucht gebombardeerd-
Er werd geen militaire schade aa"S®"
richt, een vliegtuig werd nar bene
den geschoten."'
De conferentie te tstockhelm
Uit Stockholm wordt gemeld: Dei
Nederlui.dsch-Scandinavisch com'»
is vastbesloten het werk voort te ze
ten. Het comité besloot definitief de»
15en, lCen en 17en Mei met de Du»J
sche minderheid, en den 18den
19dan Mei met de Finschc soclousw
te veigaderen.
