Htiu's Dagblad
De Oorlog.
tweede blad.
Zaterdag 12 Mei 1917
Tot 'opvolger van den afgezettên ge
neraal Roeski is als opperbcvelheb
ber van 't Russische Boorderleger be
noemd generaal Drajouvlrof.
In obis vorig •nummer is onder 't
Laatste Nieuws unog mödlegedeoM,
dal Lloyd George in die geheime zit
ting van 't Engelsclie Lagerhuis
nogmedegedeeld, dial Lloyd George
in d6 geheime zitting van 't Engel-
sche Lagerhuis heeft medegedeela,
dat bet onnoodig was DE OORLOOS
BEDOELINGEN DER GEALLIEER
DEN opnieuw aan te geven, daar deze
bekend zijn en al herhaaldelijk zijn
meegedeeld. De raad van de „Westm
Gaz.". die in verband met de jongste
gebeurtenissen in Rusland (naar we
meedeelden! op eep nadere preeiere
ring van die eischen der geallieerden
ïkDrf^ aandrong, ls dus niet gevolgd en wn
maand. Over het algemeen komt een blijven doen met de
tiidDerk van een maand met in aan- ?ag(? a;gernee,i;,eden, die het aller-
Overzicht.
Het Encelsclie offensief AAN HET
WESTFRON'T duurt
merkine voor een terugblik.
eenvoudigst aldus kurmen worden ea-
hier geldt het een uitzondering. De lnejlgevatzul[en Dultechland de
Bevechten, die hier geleverd worden i nf:<»€riaag toebrengen ten einde het
ziin immers de verwoedste en zwaar- ,1f)2C voonwaarden te kunnen opleg-
ste van den aeheelen ooi lotr. Daarom g(>lI De }ieer A«rtiith was het hler-
geeft men van Engelsehe ziidc een volkomen met den eersten
overzicht. Daarin wordt o. u. onee- lf.inister eens. En mem mag hieruit
merkt ..Onmiddellijk vóór dat offen- ^us Wordt aan 't Alg. Hande s-
sief was Hindenburg ziin stratcgi- blad gemeld concludeeren, dat
when terugtocht beeonnen. die. vol- 2u0Wel de verzekeringen omtrent den
gens de Duitsche berichten. den ge- duikbootoorlog als de mededeelingen
allieerden het initiatief ontnam en c.„>trent de mlitaire positie der geai-
Hmdenburc de gelegenheid zou «even ijeer<jen en dc toestanden ln de cen-
om met ziin strategische reserve de trajt landen beslist genoeg waren om
geallieerden od een door hem gekozen j„ bet Lagerhuis den indruk te wek-
ciunl aan te vallen. Deze reserve was jte]li dat het gestelde oorlogsdoel zal
in den winter biieengebracht en ge- kunnen worden bereikt,
oefend. terwijl de mannen hiervoor i
vrii werden gemaakt door Delgen. I jj,e „Westminster Gazette", t in-
Polen en Roemenen tot arbeid i'i vloe^rijke blad, betoogt dat ENGE-
Duitschiand te dwingen. Duilschland LAND ZICIl NJET MaG LATEN
heeft echter het initiatief niet behou- OVERWINNEN DOOR DE DUIT
deri. zooals blijkt uil de Duitsche SCHE DU1KBOOTEN. Al6 deze oor-
'communiaué's. die alleen van „mis- i0g eindigde met een overwinning
lukte doorbraakpogingen" en „nood- van de duikbooton, zou geen natie, die
lottige nederlagen" der geallieerden bultenlandsohen handel drijft of voor
surekeru „De geallieerden" (merkt haar bestaan en bloei van ovorzee
Reuter ondeugend on! zullen met ge- sclion toevoer afhankelijk is, veilig
noegen nog heel veel van die „nood- Zjj,j tegen een on verwachten aunvul
lollige nederlagen" lilden." Reeds ruet dit wapen, of over eenig mlddei
weken vóór de Duitsche terugtocht er tegen beschikken. De kleinste nn-
hegon. hadden de geallieerden de ties zouden het evengoed als de groot-
tweede week van April uitgekozen als ete kunnen gebruiken en alle naties
tiidDerk uur hun aanyol. De Duit- zouden terugkeeren tot epn toef tand
sche terugtocht heeft dien dus nietvan isolement, inplaats van vrijelijk
met baar naburen ruilhandel te drij
ven. Het is de taak der geallieerden
om deze ramp voor de handhaving
tot eiken prijs te voorkomen en aan
d«>n Duitscbeu admiraal en zijn re-
geering moet worden meegedeeld1, dat
wij, verre van door de duikbooten ge-
intimioeerd te worden om vrede op
hun voorwaaiden te sluiten, nooit
méér vastbesloten waren om vol te
houden tot er een remedie gevon
den is."
Zijn wij DICHT BIJ -DEN VREDE?
Do Parijsclie correspondent van „de
Tijd" schrijft en de Fransclie cen
suur liet dit schrijven passeeren
d.d. 18 April o.a.: „Het woord „vrede"
uit te spreken op het oogenblik, dat
de meest verschrikkelijke slag gele
verd wordt. lijkt het verkondigen van
een paradox. En tocht ln kringen
waar men de gebeurtenissen breed
vertraagd. De EneelscJien hebben
les bereikt wat zii wenschten en
jneer dan dat Alleen Fresnoy hebben
z-ii niet kunnen vasthouden, maar
voor de herovering van dit dom heb
ben de Duitschers drie divisies reser
ves moe^i aanvoeren. Men kan ver
wachten. ^.at de striid od nog reus
achtiger schaal dan lot dusverre zal
worden voortgezet, want de gealiieer
den zullen al de troeDen en kanonnen
aanvoeren, die zii noodig hebben om
hun dool te bereiken."
't Stafnieuws da. ueden van 't West-
front gekomen is brengt niet veel ver
andering. De Franschen hebben bij
Chevreaux een verdedigingswerk ver
overd. Verder wordt, ook in 't Engel
sclie en Duitsche stafberichl, alleen
melding gemaakt van wederzijdsche
mislukte aanvallen van de tegenpar
tij. Toch is vooral uit 't Duitsche staf-
bericht op te maken dat zoowel de
Franschen als de Engclschen nieuwe 1 genoeg opvat, om het wereldconflict
in zijn moreel worden en gioeien te
beschouwen, daar vestigt zicli meer
en meer de overtuiging, dut de mili
taire gebeurtenissen van invloed, doch
geen hoofdzaak zijn. De stemming
hier in inlellectueele kringen voiint
als het ware een echo op de bewonde
renswaardige redevoering van Lsoyd
George, den 13den April j. gehouden.
Het licht, niet alleen in den oorlog,
maar ook in de geesten, wordt lang
zamerhand helderder te midden van
de duisternis, waarin we 0119 lot nog
toe bevonden.
Indien mijn collega, de Duitsche
correspondent van „De Tijd" (d.d. 29
Maartj, een langzame deuiocratiseo-
ring van Duitscinand constateert en
den wensch van de stichting van een
Bond der Volkeren, dan schijnt men
ook in Duilschland (in sommige krin
gen althans; den huldigen toestand te
beschouwen gelijk in Engeland,
Frankrijk en Amerika. Zooals Lioy*<
George zoide, doorloopt de wereld
soms in weinig tijd een loopbaan van
vele eeuwen. Hoeveel tijd? Dit kan
niemand voorzeggen. Op het oogen
blik i9 de minste politieke gebeurtenis
misschien van méér Invloed dan de
grootste veldslag'
Voorts wijst de correspondent er op,
dat nu niet zoo zeer meer de nadruk
gelegd wordt op de militaire hulp van
Amerika maar wel op steun inzake de
levensmiddelenvoorziening en muni
tie-aanmaak. omdat 't Amerikaansche
leger pas over twee jaren gereed zou
aijn tot vechten. Daarna besluit de
groote aanvat en voorbereiden.
Over liet offensief dor geallieerden
IN MACEiDONIë meldt de Duitsche
staf ..Nieuvye aanvalsnogingen van
Franschen en Serviërs tusschen
Tserna en Wardar konden aan. den
door de Entente verloren slag niets
meer veranderen. Zii werden alle af
geslagen. Uit de rapporten blilkt, dat
de viiand in ziin driedaagsche ver-
geefsche aanvallen biizonder zware
verliezen heeft geleden."
De breedsnrakisé Bulgaarsehe stai
heeft weer een 1000 woorden noodig
om orecies hetzelfde te vertellen. Uit
de ODsomming van namen van ste
den. doroies en rivieren bliikt. dat de
geallieerden ongeveer on het a fi
ll e e 1 e front aanvallen. Od en
kele Dinten wonnen zc terrein, maar
althans volgens de berichten via
Sofia de Duitschers en Bulgaren
wonnen het verlorene even later weer
terug, waarbii een 270 gevangenen
ziin gemaakt. Teekenend is de con
clusie aan het slot van het Bulgaar
sehe stafbericht. namelijk „In het
algemeen overtroffen de gevechten,
die zich Woensdag en Donderdag on
het Macedonische front hebben ont
wikkeld. alle andere, die tot dusverre
od dit front ziin geleverd, in omvang
en hardnekkigheid. Het vuur van
den viiand bereikte een ongekende
kracht."
Men kan er dus wel van op aan.
dat de artillerie-voorbereiding der ge
allieerden heftig is geweest.
Tljd-correspondent: „Ook" opmerkelijk
ls het. dat op de conferenliën van de
Geallieerden besproken zal worden
het eventueel te geven antwoord op
een vredesvoorstel van ee.11 der Cen
trale mogendheden, Eén? Ik kan hier
geen details geven, mijn schrijven
zou stellig niet overkomen.
Do meening hier over het algemeen
ls, dat we ons dicht, misschien heel
dicht bij den vrede bevinden en
bij de vrijheid van Europa. God geve
hot! Is Zijn hulp niet het dichtst nubij
ais de nood het hoogste ia?"
Tot zoover de Tijd-correpondent.
Hij schreef 't 18 April. Nu zijn we bij
na een maand verder en, voor zoover
we van hier kunnen oordeelen, la de
vrede niet veel jiader gekomen. Toch
heeft zijn uiting voor 't overwegen
van de vredesmogelijkheden wel
waarde.
De „Daily Newsmeldt uit Petere
burg dat het denkbeeld, dat aan óe
vorming van EEN COAILIT1EMLNIS-
TF.R1E IN RUS-LAND ten grondslag
ligt, is de vermijding van misver
standen, zooals met de nota van Mil-
joukof is voorgekomen. Eenige In
vloedrijke leden van die gematigde
partij, die in den Raad van Afgevaar
digden van Arbeiders en Soiduten de
meerderheid heelt, zijm er voor, dat
vertegenwoordigers van de arbeiders
meer dan één zetel in het kabinet zul
len kipgeii. ten aanzienlijk deel va/i
de burgerlijke pers verdedigt de vor
ming van een coalitie-kabinet, daar
het een einde zou maken aan de zoo
genaamde dubbele regeering. Miljoe-
ltof wordt nu genoemd ais minister
van onderwijs, dus geen buitenloncr
eche zaken meer.
Verspreid nieuws
DE GEHEIME ZITTING VAN 'T
ENGELSCHE LAGERHUIS duurde
ook Vrijdag nog voort.
In DUITSCHLAND worden do isilvc-
ren en nikkelen munten door zinicon
vervangen.
j TUSSCHEN TWEE STEMMEN.
i Een Duitsch officier, die de zwaarste
gevechten mee maakte bii Verdun,
aan de Somme en nu aan de Aisne,
en die door een schamDschot gewond
werd aan den -arm. vertelde een nic-
i dewerker van het ..Berliner Tage-
hlatt" het volgende „Luister eens
naar het trommelvuur. Dat Is de rich-
line Vauxaillon. Van hier uit heeft
men eigenliik een barometer voor ,1e
nlannen van den viiand. doordat men
elk oogenblik met den verrekijker
kan vaststellen hoeveel kabelballons
de Franschen laten onetiigen. Men
hoort en ziet dac en nacht de colon
nes voortui ratelen. De toeter van een
automobiel haait een mensch onmid
dellijk uit den zwaarsten droom. Alles
ls er nlotseling weer de granaten,
het sterven, het stormen van de in
fanterie. waarin mïin mitrailleurs
kogels snuiten, de slem in m>ï en ue
stem onder mïi. Wat voor stemmen
Eiaenliik is het niet te vertellen. Om
dat het meest innerlijke niet onder
woorden gebracht kan worden. Het
verschrikkelijkeIk wist er tot
eergisteren ook niets van. Vroeger,
als men van een groot mijnongeluk
in de kranten las. van het onder nuirt
en steen bedelven van een paar hon
derd man. die stikten, dacht men
even aan de --""eliike laatste ooeen-
blilcken van deze mensehen. die do
zon nooit meer zouden terug zien.
Trommelvuur dat ie wannzin. Dagen
lang en nachten lang. Maar dan komt
een noc veel grootere waanzin zoo
dra de vliandeliike golven onze zooge
naamd stormriip gemaakte loopgra
ven naderen. Te voren, dagenlang en
nachtenlang, slechts de ééne stem
ziin al ie mitrailleurs in orde, voor
de enkele beslissende oogenblikken,
dat ze tot geen oriis dienst mogen
weigeren ?- Deze stem in het levende
hart zweeot alle zenuwen op. al staat
men on het nunt. van moeheid om te
vallen, niettegenstaande het sterven
en het trommelvuur rondom. Het be
hoeft geen stuk iïzer te,ziin. een zand
korrel is reeds in staat het zoo on
schuldig liikende machinegeweer on
bruikbaar te maken, ls alles in orde 1
Steeds weer moet men van granaat-
kuil tot granaatkuil ziin patrouille
afkruinen. Is alles in orde De dans
zal stellig beginnen. Misschien mor
gen al n isschien onmiddellijk. Op
den uitersten rechtervleugel de mi
trailleur. De mannen hier hebben van
der. eersten dac van den slag af ver
schrikkelijke verliezen gehad. Men ls
reeds ietwat biigeloovïc geworden.
Juist deze mitrailleur. Ik ben er nog
niet dicht bii gekropen. IJzer en steen
vliegen door de lucht, Eén dooda,
twee zwaar gewonden, alle anderen
licht 'gewond. Hospitaalsoldaten
Redden wat hoc in leven Is. Wie be
dient den mitrailleur Onmiddellijk
ordonnansen naar achteren. Reserve
moet korren. Onmiddellijk De ge
wonden achter in de schullholen Dan
moet lk alleen hier blijvenWat?
Waar Komt de viiand nu al Ik al
leen moet den mitrailleur bedienen.
Tot de reserve er ls. Miin hart Is plot
seling volkomen rustig. De stem in
mii zectDoe je plicht. Natuurlitk.
On dit oocenblik is er voor mii niets
nntuurliikers. Nog een sulzen en kra
ken. een granaat ontploft achter mii.
Precies on den onderstand, die bedol
ven wordt. Schreeuwen en roepen.
Uit da aarde, uit de diepte. Steen en
aarde hebben vroeger reeds bloedend
leven bedekt. Een tweede stem laat
zich booren naast de eene rustige ln
mii. een tweede, die lk eigenlijk in
bet geheel niet moest hooren. maar
die zich opdringt, omdat daar in de
diepte dood en leven worstelen net
zooals hier boven, maar verschrikke
lijker. Intusschen heeft miin goede
mitrailleur de eerste roode streep ge
trokken in de eerste aanrollende gulf.
De golf wordt uitéén gescheurd, is
reeds verdeeld ln kleine golven, die
terug vloeien. Goed. goed 1 zegt de
stem In mii. Hulo I Hulp I steunt de
andere stem uit de aarde, gruwelijk
benauwd. Dat verscheurt miin hart I
in twee trillende helften. Dat doet
rneer Diin dan de verschrikkelijkste
wond. Het is werkelilk waar. lk
moest miin lichaam met alle energie
dwingen od deze plaats te blijven.
Dwaasheid zou het ziin. uaar de ge
wonden te kruipen. Schieten, schie
ten. Na de eerste golf moot de tweede,
die reeds door btofwolken zich tee
kent. terug geiaacd worden. Deze
tweede golf komt'al veel onzekerder.
draJender dan de eerste, omdat zij
weet. dat haar hetzelfde lot wacht.
Kalmte, kalmte. Kalmte. Mijn hart
wok alleen naar de eene stem luiste
ren. niet naar de tweede. Die. ach
al iooveel zachter geworden is, niet
meer zcoveel kracht heeft, omdat de
aarde er. de steenen zoo zwaar ziin.
Schieten, schieten, schieten. Tak-tak-
tak-tak-tak. Dat is het rhytme van
liet ooaenblik. En niets anders. Tak-
tak-tak-tak. Hoe lang duurt dat al
Iloe lang moet dat nog duren Steeds
nieuwe "golven spuwt de hel uit-
Steeds weer nieuwe menschen. dood-
dood-dood. Kleine heuvels doode
mensclien slaan overal, het worden
barricades, beschermende wallen voor
de later komende colonnes. Gruweliik
en steeds gruwelijker. Slechts de eene
stem beveelt. De andere is dat
mogeliik. kon men haar werkelijk een
naar seconden niet hooren de an
dere stem is verstomd, zwijgt, gaat
on In het rumoer hier ljoyen. gene
den in den grand is een striid uitge
streden. de striid hier boven duurt
voort. Zal voortduren tot de vijand
uitgeput is. Tot-tot maar daar is
voorlcoDig niet aan te denken. Niet
denken, schieten, schieten."
De luitenant zweeg. Hii trilde op
ziin voeten. Tranen vloeiden uit zijn
ougen. groote tranen, steeds sneller.
Wat kan ik nog meer vertellen De
aanval werd afgeslagen. Dat lk zelf
licht gewond werd merkte Lk later
nas. Zoo'n kleine schram is niet van
beteekenis. Maar de stem. de andere
stem dien onder den grond, die is er
nog steeds en die zal weken lf
steeds terugkomen, wanneer al' het
andere reeds lang genezen en verge
ten ls. Hoort ge dan die stem onder
ons niet Uit de aarde wordt tferoe-
Den. geschreeuwd en gesteund 1 Ik
6taar naar de verceet-mii-nietjes, die
voor me staan en zoo heerlijk, donker
blauw bloeien. En die nu plotseling
lieel donkerrood worden, purper,
bloed. En ik hoor roepen. 6Chreeuwen
en steunen tril zelf en ween als een
kind.
DE STRIJD OM FRESNOY. De
Engelsche oorlogscorrespondent Gibbs
seinde Woensdagavond uit liet Engel
sclie hoofdkwartier in Frankrijk Op
Fresnoy en het naburige terrein
heeft de vijand alles samengetrokken
wal hij in dit -vak van het front aan
artillerie kon bijeenbrengen. Behalve
de gewone brisantgranalen en gra
naatkartetsen slingerde hij een storm
van gasprojectielen naai' de plaatsen,
waar hij maar daclit dat wij batterij-
stellingen hadden. Fresnoy zelf is een
moeilijke plaats geweest om bezet te
houden eedert de Canadeezen het op
8 Mei namen daar wij niet Acheville
ten N. ervan en Oppy ten Zuiden er
van hadden, stak het uit als een vier
kant bastion met open liggende zijden.
Ten tij-do van zijn vermeestering,
moesten de Cauadeezen defensieve
flanken vormen. De vijand had het
uitgekozen voor een aanval én ver
scheidene dagen achtereen deed hij
krachtige etooten aan weerszijden van
Fresnoy om te verhinderen, dat. de En
gelsche troepen vooruitkwamen om de
Unie te vensterken. De Engelsclie
troepen moesten bij hun verwoede ge-
ounoentreerdie aanvallen hel. spit. af
bijten. De staf vam het Duitsche leger
corps had blijkbaar besloten een aun-
val met zoo groot mogelijke strijd
krachten op een smal front te doen,
waar de beete troepen van de Duit
schers al etonden. Ten N. en ton Z.
van Acheville hadden zij dc vierde
garde-divisie en ten N. en ten Z. van
Oppy de eerste reserve-divisie der
garde. Om Fresnoy heen lag de vijf
tiende reserve-divisie. Als voorzorgs
maatregel legen mogelijke wakheid
van de vijftiende reserve-divisie, die
reeds door ons artillerie-vuur geteis
terd waren, werden plotseling verscho
troepen van de vijfde Beiereche divi-l
sle aangevoerd, nadat de eerste aanval1
van de En gel schen Dinsdagochtend 1
door de linlee van de vijftiende dlvi-1
ee heen was gegaan. In een dichte ko-
lonne werd de nieuwe folmatie als
een stormram vooruitgeworpen tegen
de Engelschen, die a! onder het al
lerhevigste bombardement geleden
hadden. De Canadeesche officieren
zijn vol lof voor de hardnekkgheid
van de Engelsche jongene uit het Zui
den van Engeland, die ondank* het
verschrikkelijke vuur stand hielden,
hun machinegeweren tot het laatst too
bedienden en pas terugtrokken; toen
Fresnoy een puinhoop was. Evenals
al die dorpen op het slagveld- was het
een val des doods geworden, waarin
geen man het leven kon houden. Zij
hebben reeds een gedeelte -van het ter
rein herwonnen en houden op het
oogenblik dat ik dit sein, een linie be
zet, die bij den noordwestelijke!! hoek
van hot bo6Ch van Fresnoy begint, en
vandaar verdier loopt. Het is een klei
ne tegenslag, dien men van tijd tot
tijd moet verwachten, nu de vijand
besloten- ls, stand te houden en 6l-ug te
leveren liever dan smadelijk aan, gene
zijde van de Hmdenbunglimo terug
te trekken.
MUNITIEVEiRBRU'IK. Een
Wolf/telegram geeft enkele cijfers
uit een gevonden Engelsch legerkorps,
bevel oveir de artilleriemassa, waar
mede de aanval op Paaecb-Maandag
werd voorbereid Op een aanvalsfront
van 5 K.M. vuurden dagenlang niet
minder dan - ongeveer 1000 kanonnen
en mijn werpers, waarondér van het
zwaarste kaliber.
MAJOOR MORAHT OVER DEN
TOESTAND. De omzettende strijd
ln het Westen duurt voort en wij moe
ten in het oog houden dat de beide
tegenstanders hunne pogingen tot hel
laatste einde zullen voortzet ten,
schrijft Majoor Morabt in de „Dcut
6C-he Tagoszeitung". Dit eindo zal
door twee factoren worden beetóst;
door de uitputting der vijandelijke in
fanterie en artillerie en door de uit
komsten van den duikbootoorDe
ernst van dit gevaar wordt thans al
gemeen erkend zelfs in Engeland. De
verbindingen ter zee ziet Engeland
ernstig bed refigd, de aanvoer van
oorlogsmateriaal uit Amerika onder
gaait, oen sterke vermindering alraok.
de Import van ruwe grondstoffen,
die voor de oorlogsnijverheid onmis
baar zijn. De levensmid del eiir
9chaarschte neemt sterk toe. terwijl
Frankrijk met dezelfde moeilijkheden
te kampen heeft.
De Engelschen hebben tot dusver
in vier zeer omvangrijke aanvallen
niet minder dan 44 divisies tegen 011s
ln liet veld gebracht, aldus ongeveer
700.000 man. In een tijdsverloop van
nog geen maand heeft het Engelsclie
leger circa 200.000 manschappen ver
loren, waartegenover een terreinwinst
geboekt kan worden over een front
van 30 K.M., d:e op het breedste ge
deelte npg geen 10 K.M. dien is Bii
eene veigelijkizig met den stag aan
de Somme blijkt dat de Engelschen
toen te zomen gemiddeld 200 000 man
por maand verloren, terwijl in hot
tijdvak 9 April tot 5 Mei niet minder
dan 380.000 onzer tegenstandei's hui
ten gevecht gesteld werden. Dc Fran
schen hebben bij hunne aanvallen 53
divisies, met een oorlogssterkte van
400.000 man op ons laten aanstor
men, Aanvankelijk dachten zij op een
frontbreedte van 60 K.M. voorwaarts
te rukken. Hun laatste aanval van 5
Mei had echter slechts over een front
van 35 KM. plaats. De conclusie ligt
I voor de hand, namelijk dat de geleden
Onze Lachhoek
Wi-Heni: Pa, wat zijn monumen
tale leugens?
Vader: Wat op de grafsteen en ge
grift staat, Willem,
EEN MIDDEL, 1>AT ZEKElR HELIM".
De gelukkige jonge man sprak on
langs met zijn vnend Bruin over
ziin woning en vroeg hem raad.
Je moet weten dat mijn eetka
mcr het. warmste vertrek is, dal ie
maar kunt bedenken zei de nas ge
trouwde. 's Zorhere is het bijna 011
dragelijk! Weert je ook een middeJ
om het vertrek wat af te koelen?
IMt ervaring weet ik een hem
goed raiddel om een verandering in de
atmosfeer aan te brengen, merkte do
jaren getrouwde vriend op, en oen
dart nooit mist; breng een vriend meo
ten eten als je vrouw zach niet geheel
wel voelt en zij geen gasten vee-wacht
verliezen niet zonder invloed zijn gei-
weed op deze frontvericortln'-'.
DE ENGELSCHE HANDELS
\'J/)OT. In t Engelsche Hooger-
huis beeft Lord Curzon belangwekken
de mededeelingen gedaan aangaande
de Engelsche Handelsvloot. Wat aan
gaat schepen van 100 ton en meer op
't einde van Juni 1914 deelde hij
mode Engeland en zijn dominions
bezaten toen 10.124 van die schepen
met een gezaraenlijken inhoud van
20.523.700 t In December 1916 waren
deze cijfers 9757 schepen rnet een
tonnen-inhpud van 19.705:516. Dc ge
zamenlijke' andere naties bezaten in
December 1916 13.749 vaii die sche
pen mei een temnenumiat van
24.002.943. Uit deze cijfers blijkt, dat
Engeland in Juni 1914 45.3 pCt. en in
December 1916 ruim 46.2 pCl. van
de geheele handelsvloot der wereld
bezat Aan schepen van meer dan
1600 ton bezat Engeland op 30 Juni
1914 er ongeveer 3900 met een gez.i^
menlijken Inhoud van 16.900.000 ton.
Dit was meer dan de helft van d« ge
zamenlijke lonnenmaat der wereld. In
Maart 1917 bezat Engeland er ruim
3500, earner nietende 16.000.000 ton
nen. Door Lord Curzon werd aan liet
Huis verzekerd, dat de Engelsch.' re-
geering zeer krachtige maatregelen
neemt om de l»andelstouriöge uit te
breiden. Maar aldus zeide hij de
each, dat dc Engeteche handelsvloot
ra den oorlog krachtiger zal zijn dan
die van alle andere natie* samen. i«
een ideaal, dat voor den oorlog r iet
bereikt kon worden en het zou dwaas
heid zijn te denken, dal het nu of in de
toekomst verwezenlijkt zal kunnen
worden.
GIFT VAN EEN NEDERLANDER.
- Aa 11 't Alg. Handelsblad wordt ge
meld De Fransche minister-preei-*
dent Ribot ontving van den heer II.
W. Deterding een bedrag van een 'niL
lioen francs. De schenker, een Ne
derlander, wilde, aooals hij zeide
„deze som geven ter verlichting in
alle opzichten, van de ellende die in
de bezette streken wordt geleden".
Hij weo-schte dat dit bedirag verdeeld
zou worden door een commissie onder
leiding van de parlementaire groo!»
der bezette departementen, waarvan
de heer Cu vino t, senator van 't Gise-
departement, president ie.
DE VERHOOGDE SOLDIJ. Oö
verhoogde soldij welke thans aan de
Russische soldaten wordt uitbetaald
vertegenwoordigd een bedrag van 42
miliioen roebels per maand.
EEN OORDEEL VAIN HARDEN'.
We lezen in Het Vaderland: I11 te
genstelling met vele stemmen in
Duïts-cbJand, houdt Harden do n-
menging van Amerika voor bedenke
lijk on hij leest Zimmermami over
zijn bekende voorstellen aan Mexico
de les op een wijze, dat men CVei de
meegaandheid der Duitsche censuui
in deze eenige verbazing gevoelt.
Harden vind. Zimmermami'* fout
nog grooter dan die van den hertog
van Gramont in 1870, die weigerde
het afzien van den Spaan schen tioou
alg een ovens inning der FranoCtio
diplomatie te beschouwen en daar
door den oorlog uitiokte. En Zim-
mennami's domheid heeft plaats in
een oorlog, „die, op zijn lOOOen dag,
nog veel verder van een militaire "uo
aliseing af is, dan op zijp 30eol". Har
den verwacht, dat Wilson's oorloge
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVOND-PR A AT JE.
Do Amsterdamscho tram stond
klaar. Ze heette de sneltram, want zo
bestond uit drie wagens. Do chef van
hel. eindpunt bil het Spui wuifdo af.
de conducteur gaf het sein en de
wagenbestuurder draaide aan de
handvatten. We reden weg. bedacht
zaam. want er moet in Amsterdam
toch telkens gesloot worden. Einde
lijk was dan de stad achter den rug.
Onze .trein schoof over de brug van
de Kostverloren vaart, den Do Ruiitcr-
weg op. maar de snelheid kwam niet.
Een slak probeerde ons bii te houden,
maar hield er gauw mee op. daar er
geen aardigheid aan was toen het
beest al halfweg Halfweg was had de
tram net Sloterdiik bereikt. Een
manke landiooner. die eerst aan deze
halte had willen instappen, zei tot
den conducteur..nee. ga je gang
maar. ik Iood wel mee. dat is niet zoo
duur en beter voor de sDiisvertee-
ring." Toen we in Halfweg aankwa
men. verwelkomde hii ons voor de
deur van Conoee met zijn tweede
biertje, dat hij naar 't zeggen van den
kastelein, op ziin gemak besteld had.
Het was zoo lang geleden dal de trein
uit Amsterdam vertrokken was. dat
een heer in de rookcoupé Inmiddels
vergriisd was en drie romans, die
Jonge meisjes zaten te lezen, totaal
verouderd. Toen we bii de Ameter-
damsche poort kwamen sprong het
Jongste dochtertje van den wagen
bestuurder hem tegemoet, maar bij
herkende het lieve kind niet meer.
Naar uit goede bron bericht wordt,
tul bti de eindpunten Spuistraat.
Temuellersstraat en Zandvoort een
lokaal worden biicebouwd, speciaal
bestemd \oor familieleden, die van
hun bloedverwanten welke met de
E. S. M. on reis traan, afscheid wen-
echen te nemen. Ook wordt overwo
gen. buffetten ln de wagens in te
richten, daar het al meermalen moet
ziin voorgekomen, dat nassagiers on
derweg een aanval van geeuwhonger
kregen.
Hot zal ook wel in de kolen-
schaarste Ugcen. dat de E. S. M.
met zoo'n zoet vaartje uit Amsterdam
sukkelt. Dezelfde reden is oorzaak
van de geduchte nriisverhoogihg van
de snoorjveginaatscharmiien. Lang
zamer riiden doen de treinen niet. ze
halen ons alleen met grooler snelheid
dan te voren het geld uit de norte-
monnaie. Of die tarief verhooging ten
gevolge zal hebben dat er minder ge
reisd wordt ben ik zoo vrii te betwij
felen. omdat we tegenwoordig niet
zoozeer vragen, wat iets kost. maar
of het noc te krijgen is. Toen de ge
meentebesturen bepaalden, dat het
gas boven een beDaalde hoeveelheid
veel duurder moest worden betaald,
leverde dat Immers ook geen succes
00. de menschen betaalden eenvoudig
en daarmee uit. zoodat do maatregel
van rantsocnecring werd ingevoerd,
met de bedreiging van afsnijden, als
le meer gebruikte.
Zal de rantsoeneerinc misschien
binnenkort ook 00 de spoorwegen
worden toegepast Zullen de kilo
meters ons worden afgepast, geliik
ons nu het brood wordt toegemeten
Dan stel ik voor. dat neef Woyter.
die toch rentenier Is en dus niet voor
zaken de stad uit moet. een heel ka
rige reisoortie krtlgt. bijvoorbeeld
niet meer dan viiftig kilometer
's laars, om met tante Koosje ten
minste een Daar keer naar Zandvoort
te gaan. Hupstra. die ln den handel
ls. kan dan wat méér kllometenj krij
gen en Hornna. omdat hti ln den laat-
sten tlld wat aan de zenuwen sukkelt
en dus rust noodig heeft, m"" heele-
m&iil niet meer reizen. Als er voor liet
reizen zulke distributiekaarten wor
den uitgereikt, zullen we het spreek
woord Oost west, thul8 best eens in
practiik kunnen brengen. Nu is het
maar een leege klank, want de inen-
schëu doen alsof er staat: noord zuid.
oost west. altiid uit en thuis het lest.
Wie dan toch naar Amsterdam wil
en geen kilometers rneer op ziin
spoorweg-distributiekaart heeft, moot
maar loopen of met een vervoermid
del gaan. dat niet door paardelu-acli-
ten gedreven maar getrokken, wordt.
De trekschuit I Het mag dan niet
gauw gaan. maai' dat is des te heter.
Geen afdoender middel tegen zenuw
achtigheden dan liet vanouds ver
maarde roefje in de schuit.
Nu zou ter elfder ure de man nog
geliik kriigen. die toen er sprake was
van SDOorwegen. dus zoo tusschen
1830 en '40.-voorstelde, in vollen ernst,
liever een geasnhalteerde baan aan te
lecaen. waarop tramwagens, door
oa«rden getrokken, de reis van Am
sterdam naar Rotterdam zouden af-
iegeen. natuurlijk elkaar telkens af
lossende. Nu is het wat laat. al was
het alleen omdat er ook al geen as
phalt meer te kriigen ls en tot dus
ver daarvoor geen surrogaat werd
uitgevonden.
Want we leven in het teekeu van 't
surrogaat Het vervangiuscsarUkel.
Aardappelmeel in de plaats van tar
wemeel. taptemelk aanbevolen voor
volle melk en een nieuwe minister
van oorlog, die géén krijgsman ls.
Ten minste, wanneer de parlemen
taire iegel wordt toeaeoast. dat een
Kamerlid, wanneer hii oorzaak ls dat
een Minister valt. zelf ziin porte
feuille overneemt. Dan wordt Mr.
Merchant minister van Oorlog.
Een advocaat
Od de plaats van den soldaat
Inderdaad
Alles is manv surrogaat.
Maar zoover ziin we nog niet en als
ie waagt aan ie vrienden, wie er nu
minister van oorlog moet worden,
zeggen ze allemaal „'t kan me niel
schelen, als hii maai zorgt, dat we
geen oorlog kriigen." Waaruit volgt,
dat een minister van oorlog eigenlijk
een minister van vrede wezen moet.
Var. surrogaat gesproken een
O. W.'er had een prachtig huis ge
bouwd en liet dat aan ziin vrienden
kijken. Ze kwamen in den tuin.
„Zoo", zei een van dc vrienden,
toen hii ev een hok zag. „ga je kippen
houden
„Ja", antwoordde de O. W.'er.
„maar"en bii zette een hooge
borst..ze hoeven niet te leggen 1"
Surrogaat-kippen zelfs 1
Het is weer een tiid. die ie denken
doet aan stoffelijke voorrechten. Om
het eenvoudiger te zeggen r.an dui
ten. Aanstaanden Maandag l>egiiit de
viifde klasse van de Staatsloterij cn
komt dc Staat weer aandragen met
ziin hoofdprijs van honderdduizend
gulden, die als ie hem uitbetaald
kriigt maar vijf en tachtig duizend
bliikt te wezen. Surrogaat van een
ton 1
Dan Jiebben we een t>uar dagen ge
leden de gewone lijst van hoogst
aangeslagenen in de Riiks directe
belastingen van Haarlem en omstre
ken in Haarlem's Dagblad kunnen
lezen. ..Ikbesriio eigenlijk niet goed",
zei mii een van de gelukkigen, „waar
om bet Riik die lijst ieder jaar ln de
Staatscourant zet" Toen begreep lk
het ook niet. maar sedert dat oogen
blik heb ik -er over nagedacht en In
gezien. dat het Riik daar opvoedkun
dige bedoelingen mee heefthet ls
toch In elk geval, zoo niet een ver
dienste. dan toch een onderscheiding
om ln die lUst te ziin opgenomen (de
meeste menschen ziin het niet! en nu
redeneert het Riik blijkbaar zoo -. de
Nederlanders moeten er naar streven
die onderscheiding deelachtig te v
den dan vergrooten zii het nationaal
bezit en ik krijg, in den vorm van bc
lastipgen. er ook miin deeltje van."
Misschien komt er nog de stille
wensch bii om de Staatscourant een
beetie od te vrooliiken met deze na
men! list, waar het Dubliek heusch
•eel belang ln stelt. De Staatscourant
namelilk is het saaiste orgaan van do
wereld, als Ie ze om formeelc redenen
niet af en toe noodig had zou geen
sterveling haar ooit irüüiken daarna
legt hii de Staatscourant evenwel zoo
gauw mogeliik weer weg. „Zorg toch.
zorg toch", zoo roen lk daarom de
Nederlanders toe „dat Minister Treub
nooit de dagbladen overneemt, zooals
bti 't nu het verzekeringsbedrijf doen
wil. Dan eeen artikelen meer. geen
kunstverslagen, heefeniaal geen grap-
les. nooit of nimmer critiek on aulori
telten. niets dan de grauwe eentonig
heid van de StaatscourantStaats
courant van Haarlem, van Leiden,
van Rotterdam, van Uitbuizermee-
den
Maar 't is zoover nog nieL Laat ons
eerst, wanneer het tenminste zoover
komt, het Ritks-echec met de verzeke
ring maar eens afwachten, en ons in
afwachting daarvan er over verwon
deren. dat er in ons aan vereenigin-
gen zoo riike land nog geen organi
satie van riike lieden bestaat. „Vcr-
eeniging van hoogstaangeslagenen"
zou long niet slecht klinken en dan
met een insigne om od Zon- en feest
dagen te dragen. Het zou bovendien
zoo gemakkelijk wezen voor de dui-
zende mensclien. die voor honderde
doelen (het eene nog nuttiger dan het
andere! neld noodig hebben die zou
den dadeliik weten, waar ze terecht
kunnen. Een briefle aan den pen
ningmeester van de ..Vereeniging
van hoogstaangeslagenen" en ner
keerende post komt er een cheoue
van duizend gulden, want minder kan
zoo'n vereeniging het toch niet doen.
In Iedere provincie zoo'n vereeniging
en de hoofdzetel natuurlijk in Den
Haag. Wie bindt deze kat ('k vru ig
wel vorschooning voor dit woord om
hoogstaangeslagenen aan te duiden)
de bel eens aan Lang hebben wc
gezocht naai' het ..boompje schud-
geld". maar nu is het dan toch ein
delijk gevonden. Eu hoe wonderlijk,
dat we daar niet eerder aan geducht
hebben
Wat de viifde klasse van dc Staats
loterij aangaat., die is wel een middel
oni tot de hoogstaangeslagenen te
gaan beboeren, maar een veilige weg
is hei niet. Te onzeker. Jarenlang
kun ie er voor gewerkt hebben, altlid
goed gezorgd voor staartnnmmei
(want die geven vast de meeste kans'
en eindeliik. eindeliik. nadat ie vijf
en twintig maal er in de viifde klasse
met een krats uitgekomen bent. zit ic
er tot aan den alleriaat^ten dag sa
men met do honderdduizend nog in.
„Nu kan hii me toch biina niet moer
ontgaan", denk ie en ic maakt al
ruimte in je Dortcinonnaie daar
ooeens doet de honderdduizend tóch
weor een ziisorunc en verdwijnt in
den zak van ie buurüaan. Zal het de
zen keer wéér zoo gaan Altijd weer
dc mooiste nriis voor een ander
Nu ik toch dc Rijksbelastingen en
dc Staatsloterij in één adem noem.
zou ik we! eens willen weten of do
hoogstaangeslagenen, wanneer zo be
lasting betalen, ook viiftieu procent
mogen aftrekken, zooals dc Staal bij
het uitbetalen van dc hcoge prijzen
in de Staatsloterij doet. Zoodra ik
zoo'n geslagene, ik bedoel aangesla
gene. tegen kom. zal ik daar toch
eens naar onderzoeken dc uitslag
van het gesprek wordt behoorlijk Jp
deze rubriek meegedeeld.
FIDELIO,
