luiiun ÜAGBUfl
De Oorlog.
TWEEDE BLAD.
Zaterdag 19 Hel 1917
OM ONS HEEN
No. 2815
Nabetrachting ran den
Gemeenteraad.
Het iB een wonderlijk geval. B. en
W. dienen verscherpte voorstellen tot
besparing in, waaraan rij zelf (hel
blijkt uit de opmerkingen van wet
houder Modooj niet recht gelooven
en de Raad vindt de minima, die de
burgerij mag gebruiken nonder prijs-
verhooging, te laag en verhoogl ze,
waardoor de maatregelen nóg weer
gebrekkiger worden. De heer Nagt-
t&arn had natuurlijk gelijk, toen hij
zet. dat het gebruik van gas en elec-
trischen stroom gerantsoeneerd moet
worden, zoodat niemand méér krijgt,
dan wat bij onverbiddelijk noodig
bee>K. Maar acht hij zooiets mogelijk
voor een bevolking van zeventig dui
zend zie'en, waarin onophoudelijk
verschuiving er. verandering ie, als in
de golven van de zee? in Heemstede
heeft het gemeentebestuur het niet
aangedurfd 1 En dat ziet toch ook niet
tegen wat moeite op. B. en W. van
Haarlem zullen op verzoek van den
heer Nagtzaam dezen zomer de ge
gevens Vwr persoonlijke rantsoenee
ring verzamelen, maar ik vrees, dat
he. dossier van de eerste groep al
niet meer bruikbaar zal zijn, wanneer
het derde wordt samengesteld. Om
van het tiende of twaalfde niet te
spreken.
Ik ben (eu daar kom ik rond voor
uit) aitijd geneigd om wat B. en W.
voorstellen te doen tot besparing en
tot regeling in deze moeilijke tijden,
aan te bevelen en te steunen. Om de
eenvoudige reden, dat deze hoeren er
beter van op de hoogte zijn dan wij,
die als stuurlui aan den wal tot el
kander zeggen: .zo moesten dit en ze
moesten dat natuurlijk allemaal
dingen, die het gemeentebestuur al
huig overwogen en om de eene of
andere reden afgewezen heeft. Dit
moet wel In 't oog worden gehouden
In verband met de volgende opmer
king: Onder de muntgasverbruikers
•xijn er, die meenen dat de geringe
minima die voor kookgas werden toe
gestaan, verband hielden met den
wensch, dat zij hun middagmaal in
de Centrale Keuken zouden gaan ha
len; dat er dus op hen een zekere
drang werd uitgeoefend ln de richting
van de C. K. Zij vroegen toen: „waar
om wij alleen en anderen, die meer
voor hun gas betalen kunnen niet?
Wij ook kiezen liever zelf \vat we wil
len eten, koken het liever zelf". En de
goedhartige hoor de Braai, waarlijk
geen opposant van nature, verkondig
de toch, dat de aardappelen met sla,
die hij thuis gegoten had, heter
smaakten, dan het toch wel lekkere
eten, pas in de Centrale Keuken ge
noten. De sla was versche groente, de
C. K. leverde stamppot. Ja, we zijn
individualisten, wij Nederlanders en
gehecht aan de jango groente van den
vadarlandschen bodem.
Maar moet daar nu uit volgen, dat
do Centrale Keuken dient opgedoekt?
Juist het tegendeel. Wanneer do ko-
lenaood zoo groot is, dat een doel van
't publiek zijn eigen eten niet meer
kolien kan, dan liever de maatregel
algemeen toegepast en hot
maximum gas zoo geregeld, dat er
a-leen nog wat water op gekookt kan
worden en een uurtje lang licht ge
brand, zoodat iedereen zonder uitzon
dering zijn middagmaal moot gaan
halen bij of laten bezorgen uit de Cen
trale Keuken. Dun moet liever nie
mand meer thuis koken. Dót zou be
sparing geven. Heusch: is 't geen
weelde, dat wij in dezen tijd van
scli aars te allemaal ons eigen potje nog
willen koken?
Mij dunkt, dat ie weelde. En niet
de eenige. De tramdiensten in de stad
bijvoorbeeld zijn weelde, want de
menschep kunnen loopen. Dat nog
tientallen treinen en trams ons naar
en van Amsterdam vervoeren, la weel
de: als dit tot het uiterste beperkt
werd voor de menschen, die er inder
daad zijn moeten voor hun werk,
dan word de dienst Ingekrompen tot
yler treinen daags: 's morgens twee
én 's avonds twee en 'daarmee uit.
Maar 't trampersoneel dan! Moet dat
op straat komen? Natuurlijk dient
voor die menschen gezorgd te wor
den. We hebben (het is eindeloos her
haald) minder gebrek aan geld, dap
aan kolen. Tegenover de mogelijx-
heid, dat er dezen winter niet genoeg
kolen voor verwarming zouden zijn,
kan zelfs iederen dag warm eten
weelde worden. Dat klinkt hard, maar
X is waar. En niet voor één categorie
van personen, maar voor iedereen.
Koffie en thee zijn ook weelde. Neen,
ik si a nlel door, 't Is hooge ernst. De
tijd kan komen, dat we het moeten
stellen met een stuk brood en een
dronk water. Dan zal blijken, dat de
rest weelde was.
Maar wanneer nu al van ons ge
vorderd wordt, dat we van veel af
stand zullen doen, dan diem daar
aan iels vooraf te gaan, een
uiteenzetting van den toestand,
van onze werkelijke „kolenpo-
sitie". Er is ach aars te, wordt ons
gezegd, er is nood. Goed, zeggen wij,
vertel ons dan hoe groot de nood ls,
behandel ons niet als kleine kinderen,
hcht one in, zoodat we er van door
drongen raken wij Ho landers zijn
eenmaal (en Ik zeg Goddank) geen ge
drild en gedresseerd ras, we zijn be
reid om mee te werken, maar we wil
len weten waarom. Is werkelijk de
kolenvoorraad zoo klein, het vooruit
zicht voor den winter zoo slecht, de
creteert dan, mijne Heeren in Den
Haag, ln Nederland een algemeen
verbod van zelf eten koken, verplicht
ledereen, maar dan ook zonder uit
zondering behalve voor zieken en
zwakken, om van de Centrale Keu
ken te eten, beperkt den spoorweg
dienst, schaft af de plaatselijke trams.
Moeten er maatregelen zijn, dan ste
vige, maar algemeen.
Na dit alles behoeft niet meer ge
zegd, dat ik %an de nieuwe regeling,
die de Raad Woensdag heeft vastge
steld, weinig heil venvacht. ,.Nu kan
ik weer een bad nemen", zed een ge
middeld gaagebruiker. Dat zal hij mis
schien toch wel niet doen, omdat hij
sterk voelt voor de algemeene belan
gen, maar de prijsverhooging zou hem
daarvan niet terughouden. Wat be
duiden die paar centen ln een tijd als
deze en ln een stemming als de onze!
Ja. als Iedere MS. boven het geoor
loofde minimum met een gulden moest
worden betaald
Maar ten slotte: een nieuw dringend
verzoek aan iedereen: wees toch zoo
zuinig mogelijk, let voortdurend op
uw gebruik; bedenk, dat wat gij nu
verkwist, dezen winter op u gewro
kep kan worden, wanneer gij voor
den bitteren oostenwind, die door de
ruiten giert, rit te huiveren bij een
kachel, waarvoor geen brandstof
meer is.
Bij het debat over de quaestie met
de Hoarlemsche Bank heeft de wet
houder van financiën gesproken over
een toelichting in een Haarlemsch
blad, die geschreven was met een
handige pen.
Als daarmee bedoeld is, wat in onze
courant werd gezegd, dan wil ik niet
in beleefdheid achterblijven en den
weihouder verzekeren, dat hij het
standpunt van B. en W. heeft verde
digd met oen handige tong. Niet met
nieuwe argumenten, maar met vuur
en verbolgenheid en daarvoor Ls de
Raad netjes in zijn schulp gekropen.
De voorstellers trokken htm motie van
afkeuring in en de zaak wae afgeioo-
pen. In tegenspraak met het spreek
woord over de vliegen kun je Raads
leden dikwijls beter vangen met azijn,
dan met honig.
Komiek genoeg kwam de hoofdzaak
niet tot haai- recht. Het vorwujt van
onbeleefdheid in den vorm scheen de
sprekers meer te treffen, dan de mo
gelijkheid, dat de combinatie van de
Haarlemsche Bapk een voordeeliger
bod had kunnen doen, dan de Ban
ken, aan wie de leaning nu gegund ia.
Het argument van Mr. Bruch, dat
volgens de redeneering van de Bank
hot gemeentebestuur, toen het een
maal advies aan de Bank gevraagd
had, voortaan altijd verplicht zou
zijn, deze om haar voorwaarden te
vragen, heb ik niet begrepen, ook niet
toen de voorzitter daarbij zeer nadruk
kelijk knikte. Waarom zou de gemeen
te dat niet doen. wanneer er kans la
op een voordeelig bod? Iedereen die
wat noodig heeft van belang, vraagt
rechte en Mnks prijsopgaaf; is een
gemeentebestuur daarboven verheven?
In deze quaestie hebben beide par
tijen gewonnen: B. en W. omdat de
afkeurende motie is ingetrokken en de
Haariemeche Bank, omdat zij wan
neer er weer geleend moet worden
(let maar op!) Heusch biet wéér zal
worden voorbijgegaan!
De Centrale Keuken!
Een onbreede discussie Het eene
Raadslid becijfert, dat er te weinig vet
ln 't eten Is, 'n tweede schetst uitvoe -
rig den begintegernjyoed, diep niemand
verholpen kan, een derde, die liet eten
•inds gisteren gebruikt, vindt het niet
warm genoeg. Waarom toch die klei
ne critiek? dat meepraten met moppe
rende menschen? waarom niet liever
In breeder opvatting een aansporing
aan T publiek, om niet over leder
strootje te struikelen?
Natiiurlljk eten de menschen op
dit oogenblik liever versche groente
dan stamppot, natünrlijk koken ze
liever hun eigen potje, maar toch is
en blijft de Centrale Keuken een
voortreffolijke Instelling, die, ik durf
het vrij voorspellen, nog veel meer
diensten zal bewijzen, dan wij op dit
oogenblik durven denken.
Kwartier over zessen was de ver
gadering afgeloopen. En nog werd
de halve agenda aangehouden.
„Sinds anderhalf uur heb ik nergens
naar giehiisterd", zei een van onze
scherpzinnigste Raadsleden. Natuur
lijk. Wie kan bijna vltf uur lar^r zijn
aandacht op vaak onbedudende de
batten concentreeren? De Raad wordt
te half vijf al vermoeid, de leden rib
ten slap en lusteloos neer, Bleken
een sigaar op als prikkel, luisteren
niet meer naar de sprekers, babbe
len liever wat met elkaar als in de
sociëteit. Lange vergaderingen zijn
uit den booze en toch komen er tel
kens maar weer agenda's, die met
kunnen worden afgeliandeld.
J. C. P.
Overzicht.
Wat 't WESTFRONT aangaat geeft
't Engelschc legerbestuur in 't gebrui
kelijke weekoverzicht eenige opmer
kelijke dingen. Allereerst wordt vast
gesteld, dat „de 'operaties weliswaar
tot stilstand schlj'nen gekomen te zijn,
maar deze toestand past toch volko
men in 't strategisch kader der gealli
eerden". Verder wordt opgemerkt, dat
de Duitsoher» alle beschikbare reserve
naar dit front samentrekken om te
genaanvallen te doen, die evenwel
mislukken. Dan - en dit ie 't opval-
lend6te „dat er niet aan te twijfe
len valt, dat Hindenburg van plan
was, zijn front veel verder terug te1
trekken dan tengevolge der actie van
do gealleerden mogelijk is geweest. 1
Het zou den Duitschers thans echter
niet mogelijk zijn om verder terug te
trekken, niet, alleen wegens den voort-
diurenden druk, dien do Fransohen en
Engelschen op het Duttsche front uit
oefenen, maar ook omdat zulk een te- i
rugtocht bij dc burgerij in Duitsch-
land den indruk van een nederlaag zou
maken." Tenslotte wordt, in ver
band met de verklaring van den Duit-
schen rijkskanselier, dat de militaire
positie der Duitschers zoo goed ls ais
nog nooit, te voren gedurende den oor
log, vastficsteld dat de Duitschers ln
een maand verloren 52.000 gevange
nen, 440 kanonnen, 1200 machinege
weren en loopgraafinorlicren en eon
ontzettend aantal dooden en gewon
den.
De stafberichten van heden bren
gen niet veel nieuws. Er blijkt uit,
dat op verschillende punten van het
front partieele gevechten geleverd
worden. De meeste aanvallen gaan nu
uit van de Dultschere. Verandering
van beteekenia Is ln den loop van de
Btrijdlmlo niet te constateeren.
De Duitsche stof erkent liet verlies
van Bullocourt in do volgende bewoor
dingen: „De pulnhoopen van het vroe
gerë dorp Bullocourt zijn volgens het
bevel zondes- dat de Engelschen dit
trachtten te verhinderen, ontruimd,
Hij nestelde zich daar pas 24 uur
later".
Wordt 't levendiger op t OOST
FRONT? De Russische correspondent
van 't Alg. Handelsblad seint uit Pe
tersburg, „dat de Russische coldaten
op het Rigafront, niettegenstaande de
bedreigingen van de Dultschere, wei
geren verder zich te verbroederen met
den vijand rij hebben aan alle vriend,
schappelijke outmoetingen met de
Dtritechers een einde gemaakt. Met
het gevolg, dat de Duitschers thans
op geduchte wijze de Russische stel
lingen beschieten."
De Duitsche staf verklaart„Afge-
zlén van plaatselijk* oplevende vuur
actie geen gebeurtenissen vau be
lang."
Over 't offensief der geallieerden
IN MACBDONIë deelt de Duitsche
staf mede, dat nieuwe aanvallen der
geallieerden, nu in de bocht van de
Tsjerna ondernomen na een vuurvoor-
bereiding van 6 dagen, zonder succes
zijn gebieven. Alle aanvallen werden
algeelagen, zoodat de geallieerden op
nieuw een échec leden. De verliezen
aan dooden onder de geallieerden was
groot, op een klein dael van 't front
werden 500 doode Franecben gevon
den. De Duitschers en Bulgaren
maakten een gTOOt aantal machine
geweren buit.
Inzake 1 1TAL1AA.NSCHE OFFEN
SIEF erkent de Oosteurijkache staf
terrein verloren te hebben. Na twee
dagen verwoede gevechten is de hoog
te Kuk, ten Z. O. van Plava, opgege
ven. De Oostenrijkfiche troepen liggen
nu eenige honderde meters tan N. Van
deji berg. In 't gebied van Görz werd
een hernieuwde aanval der Italianen
met verliezen afgeslagen. Thans ie 't
aantal Ln dit offensief gemaakte Ita
liaans ;he gevangenen reeds tot boven
de 3UX) gestegen.
De Haliaansche staf meldt, dat ten
O. van de lsonzo door de Italianen
opnieuw terrein gewonnen ie. Het
aantal gevangenen &inds 14 Mei ie ge
slegen lot 6432.
Van Engelsche zijde wordt medege
deeld, dat Engelsche zware artflerie
de Italianen bij hun offensief bijstaat.
Do keizer van Oostenrijk heeft het
lsonzo-front bezocht.
't Kost den Italianen veel moeite
in dit berglandschap terrein te win
nen.
De correspondent van de Times in
het Italiaansche hoofdkwartier meldt:
„De opmarsch van de Italianen was
een eenig schouwspel. De troepen,
staken de steile kloof van den lsonzo
over langs smalle bruggen zonder zich
te bekommeren om den hagel van
granaatkartetsen. De eerste linie loop
graven van de Oostenrijkers viel on
middellijk. Daarna bestegen de Ita
lianen de steile helling van den Kuk-
berg. De tweede linie van de Oosten
rijkers op een hoogte van 800 voet
was vol gepropt me: machinegewe
ren. De slag woedde den ganschen
dag en nacht, toen hadden de Italia
nen de heeie stelling omgetrokken en
vermeosterd; de toppen van dan Kuk-
berg op een hoogte van 1800 voet wer
den latei- venneesterd, maar er volg
den verwoede tegenaanvallen liegen
beide kammen. Na zwaren strijd wer
den de Oostenrijkera. teruggeslagen
en was de Kukbcrg voor goed ver
mees terd".
urr RUSELAND wordt gemeld, dat
de socialistische partijen zich bereid
verklaarden in de voorloopige regee
ring zitting te nemen onder de vol
gende voorwaarden lo. De leiding
der buitenlandsche politiek moet er
vooral op gericht zijn, zoo spoedig mo
gelijk een algemeenen vrede te slui
ten, een vrede zonder annexaties of
schadeloosstelling en dlie alle natio
naliteiten beellB&en. 2o. Er moeten
beslissende etappen gedaan worden
om het leger op democrattechen grond
slag te reorganiseeren en het front ter
verdediging van de vrijheid te verster
ken. So. Er moet een reeks rodioale,
6ociale, economische en financleele
hervormingen worden ingevoerd. -4o.
Zoo epoedig mogelijk moet de con-
etitueerende vergadering te Peters-
burg bijeen worden geroepen. 6o. De
vertegenwoordigers der socialistische
partijen ln de voorloopige regeering
zullen verantwoordelijk zijn jegens
een AuRuosleoh congres van den Raad
van arbeiders- en soldaten-afgevaar
digden, en totdat dit congres bijeen
geroepen zal rijn, aan den Raad te
Petersburg.
'T RUSSISCHE COALITIE-MINIS
TERIE La er. Do regeering en do de
mocratische partijen zijn tot overeen
stemming gekomen omtrent de vol
gende vordeoling der portefeuilles:
prins Lwof, minister-president en mi
nister vau Binneniand8che Zaken.
Virirdltjenko, minister van Buiten-
lajideclio zaken; Konowalof, minister
van Handel on Nijverheid, Godnef,
Btaatscontroleurde socialist Skobolef
vice-president van den R&od van
delegeerden van arbeiders an soldaten
minister van Arbeldjde advocaat Pe-
revaraef, minister van Justitie; de so
cialist Tsjomof, minister van Land
bouw; de nat socialist Piesjkebopof,
minister van Proviandeering; Kerens
ki. minister van Oorlog en Marine;
SJingarel, minister van Financiën;
Theretelli, minister van Posterijen en
Telegraphie; Nekrassof, minister van
Verkeerswezen en Manoeilof, minis
ter van Openbaar Onderwijs. Boven-
dien zijn prof. Grimro en prins Sja-
kowsky, secretaris van de eerste Doe
ma, resp. benoemd tot minister voor
de zaken betreffende de Constituee-
rende Vergadering en minis;-:-: van
Armenzorg.
De correspondent van de ..Daily
Express' seint. dat. hoewel de Raad
van arbeiders en soldaten het denk
beeld van een afzonderlijken vrede
verwerot hli een onmiddellijke echik-
klrur met den vijand wenscht. en be
reid is te luisteren naar een compro
mis uit de Hohenzollern bqxendien
tracht hil eiken hinderpaal van zulk
een compromis uit den wes te rui
men. Vandaar de leuze ..Geen an
nexaties. eeen echattlneen". Kr gaan
Keruchten. dat eeneraals en oud-leden
van het ministerie naar Moskou wil
len traan om daar een nieuwe retree-
rintr in te stellen. Petersburg willen
ze dan van voedselaanvoer verstoken
houden om het in ziin eiiren sop te
laten gaarkoken. Alles is hier moEe-
lilk zoo vervolgt de correspondent.
De toestand is wanhopig en het
echiint of alleen het ingrijpen van
een er.kele krachtige persoonlijkheid
Rusland zal kunnen redden van de
ontbinding, die het bedreigt. Ruslaml
staat voor de poorten des doods. Het
beschikt over geneesheeren. maar
niet ove- heelmeesters en het behoeft
het ingrijpen van den heelmeester. Op
een boerer.copgres ls meegedeeld, dat
sedert Paschen geen graan meer* is
vervoerd naar de spoorwegen en op
slagplaatsen. dat er geen fourage is
voor het leger, dat de steden ln de
noordeliike provinciën aan den rand
van den hongersnood staan en dat
hongeroproeren worden gevreesd.
Over vrede.
Een vredesa anbod aan
Roemenië?
Volgene de ..Odesskv Listok" zou er
onlangs een geheime briefwisseling
hebben plaats gehad tusachen eenige
invloedriike Roemeniérs te Jaesy en
anderén. die te Boekarest rijn geble
ven. ln verband met een afzonderlij
ken vrede met Duitschlarid. Men zegt
dat er afschriften dezer brieven aan
Milioekof gezonden werden, terwijl
graaf Goetskof eveneens vóór zijn be
zoek aan Jassv hiervan op de hoogte
werdgeoteld. Roemenië is evenwel or
het Duttsche aanbod niet ingegaan.
D® conferentie te Stockholm
Do heer Albarda, die met de overi
ge hoeren van het uitvoerend comité
van bet Internationaal Socialistische
Bureau te Stockholm vertoeft, is voor
enk ei e dagen te Den Haag aangeko
men. Aan een vertegenwoordiger van
het Haagsche Correspondentiebu-reau
deelde de heer Albarda mede, goede
verwachtingen omtrent de kansen van
vvelslugen der conferentie te koeste
ren. Het voorbereidend werk der
conferentie vordert zeer goed. Na
drukkelijk verzekerde hij dat het uit
voerend comité rich stellig niet laat
intimideeren door de opzettelijk ver
spreide geruchten over mislukking
of liever, de voorspellingen, dat het
op een mislukking zal uitloopen.
Er wordt te Stockholm rustig, maar
met kracht voortgewerikt.
Verder dealde Albarda mede, dat
de Belgiische leider Van der Veilde ten
slotte verklaard heeft volkomen ver
trouwen te bteken in de bedoelingen
van de Nedeo-laiudsohe delegatie en
achtte baar bevoagd tot bandelen.
Verspreid nieuws
T VLOOTGEVBQHT IN DE ADRIA-
TISCKE ZEE. Van Engelfiche zijde
wordt thans erkend, dat bij 't treffen
in de Adriatische Zae door de Oosten
rijkers 14 Engelscho drifters tot zin
ken gebracht zijn. De" EngeLeche krui
ser „Dartmouth" werd getorpedeerd,
maar kon in een haven terugkeeren.
(Men weet da( de Italiaansche mari
ne erkende dat ook een Itaiiaan6Che
torpedoboot gezonken ie.) Verder 9telt
't Engelsclie berioht vasf, dat op twee
Oostenrijfcsche kruisers zware be
schadigingen zijn waargenomen, ver
oorzaakt door 't vuur der Engeleche,
Franse)te en Italiaansche oorlogssche
pen.
ENGELSCH TRANSPORTSCHIP
GETORPEDEERD. De Briteche
marinestaf deelt mede dat het trans
portschip „Camerouia" met troepen
aan boord, den 15den April door een
vijandelijk en onderzeeër in het ooste
lijk gedeelte van de Middebanasehe
Zee getorpedeerd ie. Eén officier en
128 manschappen, benevens twee
Onze Lachhoek
HU BEDACHT ZICH
De landlooper was vermoeid en
had pijnlijke voeten. Hij beide aan
verscheidene deuren, maar kon ner
gens gehoor krijgen. Eindelijk kwtun
hij aan een hu» waar een Jonge
vrouw bezig was de sloep schoon te
maken. Hij ging over het hekje han
gen en zei op heel dreigenden toon:
Och, juffrouw, geef mij wat melk
te drinken of anders....
Voor hij uitgesproken had, riep er
m mannenstem van binnen;
Of wat andere?
Of anders wat water, klaagde
de landlooper.
scheepsofficieren en negen man van
de equipage worden vermist.
DE AMERIKAANSCHE EN' DE EN-
GELSCHE VLOOT. On een lunch
van de ..Navv Leasrue" te Londen
bracht minister Careon een dronk uit
de vloot der Vereeniade Staten,
waarin hit o. a riin vrewrde ultanrak
over het feit. dat de lunch samenviel
met de aankomst van een Kedeelte
d.T Amerikaansche vloot, om rntdc te
werken aap de vreeseliike taak die af
gedaan zal moeten worden De vraag
in dezen oorlog is wie het zai uit
houden. Het antwoord js wil met on-
bondsenooten. Er bestaat geen
zweem van twifie) wij zullen de
overwinning behalen voor de geheele
beschaafde wereld.
MILITAIRE HULP VAN AMERI
KA. Het eerste contingent van 't
Amerikaansche leger, n.l. een afdee-
ling sanitaire troepen, kwam in En
geland aan.
STAKINGSLEIDERS GEARRES
TEERD. Reuter ©e!nt uit Londen
Verschillende leiders van de machi-
nistenstaking te Sheffield. Liverpool,
Coventry, Mancheeter en Londen zijn
gearresteerd onder beschuldiging de
voorziening met munitie te hebben
belemmerd.
DE AANVAL OP HET ENGELSCHE
CONYOOT. Van officieren van de
.Amsterdam" vernam dc ..Telegraaf'
eenige nadere bijzonderheden, waar
uit blijkt, dat het Engelsdre convooi.
dat uit 10 a 12 scheven bestond, ach
ter een viertal torn- ^anvocr.
Tecen middernacht vielen cr. toen
men ten Oosten van den Noordlundcr
en ten Westen van het lichtschip
Maas was. schoten, die uit Noord-
Oosteliike» due vermoedelijk
van Duitsdien kant. beantwoord wer
den. Doordat het zeer mistig was.
kon men van de ..Amsterdam" af niet
zien. waaruit de Duitsche strijd
krachten bestonden. Het eenige wat
van dit schln af werd waargenomen,
was. dat om 5 minuten voor 7 een
alllerlievigste ontploffing op een der
schepen Diaals vond. die vermoedelijk
veroorzaakt werd binnen in 't schip
uit de plipen stegen althans zwnre
stoom en vlammen. Tegelijkertijd
werd gedurende een kort oogenblik
hulpgeroep uit het water vernomen.
Toen werd het. stil. ook aan den kant
waar de ontploffing had plaajs gevon
den. De officieren vermoedden daar-
i. dat een van de schenen van het
convooi gezonken was. Dat er ook een
Duitsche torpedoboot tot zinken zou
ziin gebracht, was hun geheel onbe
kend.
Nadat er 10 12 schoten waren ge
hoord. zette het convooi den tocht
voort, zonder dat er verder iets werd
vernomen.
HET ENGELSCHE IMPERIALE
OORLOGSKABINET. Lloyd George
deelde in het Lagerhuis mede. dat de
imperiale oorlogsraad in ziin laatste
zifting den wensch te kennen had ge
geven. dat er eenmaal ner jaar bijeen
komsten moesten worden gehouden,
naar gelang van de noodzakelijkheid.
Het voornemen bestaat, dit in te voe
ren. De imperiale oorlogsraad zal be
staan uit den Engelschen premier en
de Engelsclie ministers, die bii de te
behandelen vraagstukken betrokken
ziin. de premiers der ..Dominions" of
bijzondere vertegenwoordigers, als
mede een vertegenwoordiger voor In-
dlë. die door de Indische regeering
benoemd zal worden.
DE GEALLIEERDEN. De Fran-
ache minister van oorlog, Painlevé,
verklaarde aan een Journalist: „Er
bestaat tus&dien de Engelscho en
Haariemmer Halletjes
BEN 7ATRRDAGAVONDPRAAT.TE.
Een van mijn lezeas heeft maju be
schouwing in het vorige Zaterdeg-
avondnuinmor over hoogst aangesla
gen en gelezen en schrijft mij nu een
brief over de ervaring die hij als
hoogst aangeslagene heeft opgedaan.
Als ile lijst in de Staatscourant ge
publiceerd en later in de dagbladen
overgenomen werd, dan hoorde Je<
waar je kwam:
„Ik heb je naam gelezen. Hoeveel
betaal je well Kwam ik op visite, dan
kwam de groote belastingbetaler op
de eereplaats; in het clubje in 't café
werd ik geluk gewenscht en in het
dominoclubje 'e middags, waar nog
een hoogst aangeslagene kwam, het
zelfde. Natuurlijk moesten we trac-
teenen. Telkens hoorde Je dat „hoogat-
aangeelagoneKennissen die Je za
gen of in gezelschap ontmoetten zei-
oen: „zoo, hoogst aangeslagene, heer
rijkaarden zoo meer. Ik heb het
altijd beschouwd als een emmerking
om maar iets te zeggen of als jaloezie
en mijn antwoord was steeds: „het
zal een abuis zijn, misschien heeft de
belastingcontróle er ©en nul b j gezet"
of: ,,ls u jaloersch?" enz. Een jaar of
wat geleden komt ons dienstmeisje
binnen met Haarlem "e Dagblad in ae
hand: „mijnheer, u staat in de krant!"
Ik vraag- „waar?" en ze wijst op de
lijst van hoogs', aangeslagenen. Een
8aar dagen later vertelde mijn vrouw,
ai winkeliers in de buurt het haar
ook gezegd hadden en wanneer ik
daar voorbij kwam; zij zeiden natuur
lijk: „daar gaat een groote belasting
betaler rijkaard" of zoo ieta.
Ik vermoed, dat ons dienstmeisje het
.prettig vond en verbond haar, hel te
'vertellen. En nu kwam ik In 1916 en
1917 op de lijst niet voor, men wis;
dat ik er niet op gesteld was. Ik ben
van nature noga! niet ijdel, maar
(wivoudig aangelegd: 'k geloof, dat
ais u om te beginnen de hoogst aan
geslagenen van Haarlem en omstreken
vroeg, of zij er op gesteld waren,
tachtig procent „neen" zouden ant
woorden. Maar hujine echtgenooten
(houd mij ten goede) vinden het wel
aardig; die rijn dikwijle wel ijdel en
houden er van, dat haar vriendinnen
en kennissen het lezen.
Zoo omstreeks 30 a 32 jaren geleden
(ik ben Amsterdammer van geboorte
en afkomst) toen het kiesrecht nog
niet zoo uitgebreid was als nu, kon je
in het adresboek zien, wie niet in de
termen viel voor kiezer van den Raad
of voor de Tweede Kamer. Stond ei
niets voor je naam, dan was je géén
kiezer, betaalde weinig belasting. Die
een sterretje voor rijn naam had. be
taalde meer en had je een kruis Yoor
je naam (alsof je dood waa) dan was
je ook kiezei voor de Kamer eu be-
taa'de veel belasting. Mijn vader had
een kruia voor rijn naam, maar waa
er ais vete anderen, volstrekt plet op
gesield. Ik heb het publiceeren van de
hoogst aangeslagenen altijd be
schouwd:
lo. als een aanwijzing voor jonge
lui, die een gefortuneerde vrouw-
zoeken.
2o. ais een aanbeveling voor de
openbare liefdadigheid.
En krijgen we straks vrouwenkies
recht, dan komen ook de dames er bij
en de weduwen een goed vooruit
zicht voor de jongelui bovenbedoeld
of voor bedaagden.
Ook prettig voor iemand, die op
huwelijksvoorwaarden getrouwd ia,
wanneer zijn vrouw meer belasting
betaalt dan hij.
Als u neef Wouter, die immers rep
tenier is (en dat be'eekent in deze
dure tijden vee') of vriend Hupsti-a,
die als koopman wel O. W. gomaakt
zal hebben, of Hopma weer ontmoet,
vraag hun dan eens, maar in 't^>ij-
zijn van hun echtgenooten, of zij
graag ieder jaar eerst in de Staats
courant en later ln de dagbladen ge
noemd willen worden".
Tot zoover vermeld ik het uitvoe
rig schrijven van onzen iezer. Kan ik
helpen, dat onwillekeurig mijn ge
dachten terug gingen naar den Hon-
gaarscheu schrijver Maurus Jokai, die
jaren geleden een roman uitgaf onder
den titel: ArmeRljken. En toch:
een paar dagen geleden kwam bij
onze redactie een ingezetene zich er
over beklagen, dat de woschvrouw
voor 't beschikken van zijn boordjes
een dubbeHJe meer had gerekend,
„omdat mijnheer op de MJst van
hoogst aangeslagenen stond X kon
due wel tijen!" En het merkwaardige
was, dat hij er per abuie was op ge
zet.
Intusschen leek de raad om de
krans er eens over te spreken mij
piet kwaad en toen dan ook cnlangs
het gezelschop bij elkaar was, bracht
lk het onderwerp ter tafel. Natuur
lijk kwam onze waarde neef, die over
aiie mogelijke dingen dadelijk een
vaste meening beeft, die hij voor de
ware houdt, ofschoon anderen er niet
altijd zoo over denken, het eerst ln
aanmerking.
„Wouter", vroeg ik, „waarom sta
Jij toch eigenlijk niet op de lijst van
de hoogst aangeslagenen
„Omdat lk niet wil", txi Wouter.
Dit antwoord verwonderde ons geen
van allen Als je Wouter vroeg, waar
om hij geen president ls van de Clti-
neesche republiek, zou hij precies
hetzelfde gezegd hebben. He! ia een
opvatting, ale aan te bevelen is voor
afgunstige menschep, ze is misschien
niet altijd juist maar ze beschermt Je
yoor ialoerie.
„En Jij Hupetra?"
Omdat, ik niet kan", antwoordde
de voorzichtige Hupstra, dien we een
parig verdenken van stevige oorlogs
winst gemaakt te hei-ben. „Lang en
lang en Jang niet rijk genoeg".
Ik meende op te merken, dat me
vrouw Hupetra haar man even aan
keek, maar dat kan ook een vergte-
sijig wezen, want ze loenscM een
beetje. Mogelijk was due haar blik
voor Mozarts buste op onse piano be
stemd.
„En jij Hopma?"
„Wat heb je er aan?" zei Ho-pma.
,'t Geeft maai- gezeui met bijdragen
voor dit en dat en lid van de Eerste
Kamer word ik toch nooit
„Neen, daar heb je wei gehjk in",
zoi Wouter me; een nadruk, die altes-
behaJve vleiend was, zoodat mevrouw
Hopma haar man te hulp meende te
moeten komen en niet zonder scherp
heid zei: „Mijn man zou er evengoed
in passen ala honderd anderen".
.Dat gaat niet", antwoordde Wou
ter onverstoorbaar, „er kunnen ei
maar vijftig ln".
Tante Kooe, die een echerp ant
woord voorzag en afleiding wou go
vep, Informeerde naar den titel van
oen lid yan de Berste Kamer.
„Hoogedelgestrenge", zei ik.
„En zijn vrouw?" vroeg mevrouw
Hopma.
„Mevrouw Eerete Kaam ster", ant
woordde Wouter.
Dit was nu zoo verschrikkelijk
flauw, da: er een algemeene kreet
van pretest opging, die Wouter even
wel lp"t minst niet van zijn stuk
bracht, maar hem Integendeel (zoo te
hij) goed scheen te doen. Het gesprek
kwam nu op de onbillijkheid, dal een
getrouwde vrouw nooit van haar le
ven een mooien titel krijgt, a! heeft
imar man ook nog zoo'n hooge po
sitie. Al de dames vonden het onbil
lijk, zelfs tonte Koosje scheen er yoor
te gevoelen en zat zachtjes te knik
ken.
„Eerst zelf een positie veroveren
ii Hopma plagend, „dan krijg je
zelf een titel".
„Er te een vacature voor Minister
van Oorlog", zei Wouter en keek me
vrouw Hujjstra aan, die hij omdat ze
wat strijdlustig te niet goed tijden
kan.
„Ate ik daar ooit voor in aanmer
king kom", antwoordde ze slagvaar
dig, „dan mobiliseer ik je vast en
zeker".
„Geen kans", zei Wouter laconiek.
,."k Ben lang boven de Jaren"
„O, dat is tegenwoordig niete. Een
nieuw wetje is gauw gemaakt'
„En bij wek wapen wordt hij dan
ingedeeld?" vroeg mevrouw Hopma
vol belangstelling. „Genie?"
„O neen antwoordde mevrouw
Hupstra. „Mei genie heelt Wouter
niets te maken".
„Infanterie dan?":
„Hij kan niet loopen
„Cavalerie?"
„Ja, zoodra er een stokpaardenbri
gade wordt opgerichi, want daar kan
hij het best mee terecht".
„Maar waarbij dan?
„Bij de marine", zei mevrouw Hup
stra. „ate stuurman aan den wal".
Het antwoord had 6uccea. Wouter
zat zichtbaar over een paesend en
verpletterend antwoord te denken,
maar kon niete anders vinden dan de
slappe aardigheid, dat wanneer ooit
eet: vrouw minister van oorlog werd,
ze den halven dag op haar bureau
nieuwe uniformen passen zou. En dK
verwijt van IJdelheid herinnerde me
aan de veronderstel!ing van dep
briefachrijver-hoogstaangeslageric, dat
vrouwen trotsch zijn op de vcmic'-
ding in de courant.
De opmerking lokte een algemeen
protest uit en een storm van uitroepen
volgde:
„Wie willen altijd in 't openbaar
een rol spelen?"
„Wie houden te pas of te onpas ver
valende redeweringen?''
„Wie jagen naar lintjes en onder
scheidingen?"
„Wie hebben zichzelf allerlei titois
toebedeeld?"
„Mannen", zeiden de vier dames
met geweldigen nadruk en als uit één
mond.
„Wij vrouwen", zei tante Koos,
„zijn wel een beetje ijdel en dat we
ten we. Maar mannen zijn zóó ver
schrikkelijk ijdei, dat »e liet niet eens
weten. De; is héél erg!"
Wouter zei eerst niets. Toen keek
hij naar zijn zwarie jas, sinds Jaren
van dezelfde stof en snit, monsterde
de blauw zijden blouse van mevrouw
Hupstra, de groene zijden van me
vrouw Hopma, de diamanten broche
van tante Koo6 en het keurig opge
maakte haar, waarop mijn trouw to
recht zoo trotsch is en rei toen:
„Jullie hebt gelijk!''
De vier damet. schenen duerop haar
triomfantelijke houding te verhezen.
Twee minuten heexschlc er algemee
ne stilte. Toen begon onder dc man
nen een gesprek over he: bij uitstek
ïjdeie onderwerp: evenredige verto-
gejiwoordiging en onder de vrouwen
over het ernstige vraagstuk van de
nieuwste zomennodes. Hoe zij denken
over de publicatie van de namen der
hoogs; aangeslagenen in de couran
ten heb ik evenwel niet vernamen en,
om de waarheid*t« zeggen, ik geloof
ook niet, dat we het ooit te weten zul
len komen. Wie de opinie van zijn
vrouw op dot stuk wil kennen, nteet
eer>. maar zorgen, dat hij hoogst aan-
geslagene wordt. Voor ltericht hou ik
me vriendelijk gerecommandeerd.
FIDELIO.
