Haarlem's Dagblad | 1917 | 25 mei 1917 | pagina 1

Agentschap te ZanM

CENTRALE KEUKEN

HoSeadistribatle

REGEERIHGS-EIEREN.

De Veenbrand In Drente

34© Jaargang No. 1042©

Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.

VRIJDAG 25 MEI 1917

Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem In dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA,
Warmoesstraat 76-78, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. De Verzekering dor (per week) geabonncerden wordt gewaarborgd door „The Ooean" Rokln 161, Amsterdam.

ABONNEMENTEN per 3 maanden t Voor Haarlem en de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd
ja (kom der gemeente) f 1.75. Franco per poet door Nederland f2.125. Afzonderlijko nummers 10.15. Geïllustr.
Zondagsblad, voor Haarlem f 0.45. Geïllustr. Zondagsblad voor de omstreken en frui.co per post f 0.52'.
Uitgave der N. V. Lourons Coater, Directeur J. O. PEEREBCOWi, Tololoon 30B2

ADVEKTENTIEN t Van 1—f> regels f 1.j Iedere regel rnser 20 Cte. Reclames 80 Cta, per regel. Bij abori
nemeiit aanzienlijk rabat. Achtstuivers-advertentiSn van Vraag en Aanbod, ven I—ft regels 40 Cis. per
plaatsing, elke regel meer 10 Cts. A contant. Bulten bet Arrondissement dubbele prijs.

Directie en Administratie: Qrooto Houtstraat 63. Telefoonn. der Redaotlo 600 en der Administratie 734

DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN.

EERSTE BLAD.

Het agentschap van ons blad te
Zandvoort gaat op Woensdag30Mei
a.s. over aan den Heer

K. SZWENiiVilER

Koninéstraat 3@.

Aan den heer HOV1NGH is na
melijk op zijn verzoek eervol ont
slag uit deze betrekking verleend.

TIJSdBrngiaaill van Haaa-Sem's
Dagblad.

In onze Tijdingzao), Groote Hout
straat 03, zijn heden o.m. zes groote
foto's tentoongesteld, van den Veen
brand in Zuid-Oost-Drente. Daarop
zijn uitgebeeld de punten, in het ar
tikel van onzen red acteur, in ons blad
van Donderdag, beschreven.

Burgemeester en Wethouders van
Haarlem maken bekend, dat de
aflevering van spijzen door
de centrale keuken met ingang vau
Dinsdag 29 Met a.s. voorloo-
pig zal worden GESTAAKT.

District Haarlem en Omstreken

(gemeenten Haarlem, BloemendaaJ,
Benncbroek, Heemstede, Schoten,
Spaarndam en Haarleamnerliede en
Spaarnwoude).

De Brandstoffen-Commissie voor
Haarlem en Omstreken maakt be
kend, dat pension- ca hotelhouders
voos Eoover zij niet op gas
koksn, de voor spijsbereiding
in de maand Juni noodige brand
stoffen kunnen aanvragen.

Evenzoo kunnen sigarenhande
laars, die verwarming in hun win
kels noodighebben,zulks verzoeken.

Aanvragen als bovenbedoeld rijn
per briefkaart te richten aan het
Brandstoffen-Bureau te Haarlem,
Oed. Oude Gracht 18.

De Directeur.

REITSMA.

Zuinigheid met brandstoffen wordt
dringend aanbevolen.

De Directie van het Levensmid
delbureau te Haarlem brengt ter
kennis van

Winkeliers,

Houders vaa inrichtingen tot
het verstrekken v. maaltijden
Hoofden van ilekeibuizen.
Bastuurderen van inrichtingen

van liefdadigheid,

Bakkers en leiders van indu
strieels bedrijven.

dat ten zijnen bureel in de Jaco-
bijnestraat Wo. 3 kosteloos ver
krijgbaar worden gesteld
de voorwaarden verbonden aan
den verkoop en het kunnen ver
krijgen van Regeerings-eieren,
benevens de bepaling voor welk
gebruik die eieren bestemd zijn.
Verder deelt hij mede dat als
grossiers in dit artikel zijn aange
wezen

ds brHESHt üzn, Bierstraat II an
da lirmil. W. DIMMERS, lamstraal 3D

US*vo®riai0s voorschriften
Disfributieregeiinghuidan
en leder.

Burgemeester en Wethouders van
Haarlem doen te weten, dat ge
drukte exemplaren van de uïtvoe-
ringsvoorschrrften omtrent
tie dfstnbutieregeiing van
buiden en leder tegen betaling
der kosten verkrijgbaar zijn aan het
gemeentelijk levensmiddelenbureau
(jacobijnestraat).

Haarlem. 25 Mal 1917.

AGENDA

ZATERDAG 26 MEI.

Schouwburg, Janswcg; Biosc, voor
arte Ui ng.

Bioscoopvoorstellingen; Cinema-Pa
lace, Gr. Houtstraat. Biosc. Theater,
Gr. Markt. Apollo-Theater, Barteljo
risstraat,

Apolio-Theater, Matinée, half drie.

D® Centrale Keuken stop
gezet.

f.n overleg met de Commissie is
Donder dag besloten om tegen Dinsdag
de Centrale keuken stop te zetten,
wegens het geringe gebruik, dat er
van gemaakt wordt.

Weliswaar waren er voor Donder
dag weer 500 aanvragen voor boonen-
soep, maai1 een dergelijke instelling
zou, wil zij reden van bestaan hebben,
duizenden porties per dag moeten af
leveren. Ook de oproep voor thuisbe
zorgen heeft weinig resultaat gehad.
Er kwamen maar aanvragen voor
honderd porties in, waarvoor een
dergelijke bezorgdienst niet kan wor
den ingericht. Indien het noodig is
zal de keuken tegen hot najaar weer
worden opengesteld.

AVONDSCHOOL VOOR HANDELS

ONDERWIJS HAARLEM.
Na Kehouden examen zijn bevor
derd van de eerste naar de tweede
klasse J. Aarse. A. Boon. Hendrika
R. Bus. L. Knop. Alida C. VcrhaKen,
J. H. de Vries. H. W. E. Zegwaard.
G. J. Backer, J. F. G. van den Bérgh,

G. van Eek. M. Keizer. Maria G. van
Oorschot. L. Radsma. W. J. C.
Schmitz. J. II. Snoiiink. Josina M. de
TeLIo. J. van Vliet, Wilhelmina J. de
Vries. F. G. J. van den Berg. J. G.
van den Berah. Petronella Bertholóe.
Jansie Blok. J. E. C. Braams. W. J.
Brakel. Maria M. Bruining. P. Dek
ker. Theda van Donselaar; J. van EI.
Cornelia H. M. van Emmerik. Anna
C. Erdtsieck, F. Chr. Flurij. Suzanna
C. Covers. Anna F. M. do Graaff. A.
de Groot. Cornelia J. Meyer. Wilhel
mina S. Hazelaar. H. Hazevoet.
Kiaaske li. Hoekstra. G. J. Hoogland.
J. van der Horst. D. de Jong. J- C.
Jer.ker. E. H. Kerkhoven. K. Klerk.
Gerritie Kok. Th. Kolderie. J. G.
Leibbvandt. Jantien A. Meereboer,
C. van der Meulen. Anna M. E. Möh-
rincr. Johanna H. van der Moolen.
Catharina Perry. H. J. M. Pielage-,
W. Duim. Cornelia E. Langeveld.
Maria J. Mever. J. J. Mertens, Maria
E. Chr. Sala. NeeltJe Smit, D. C.
van der Velde. Maudalena M. Velt-
huvs. Sophia J. Versrav. G. P. Vroom.
J. Vrusrt. H. F. v. d. Wateren. Ba-
rendina J. Weber. D, West. Sjoerdi-
na. H. van Wouden. A. Zwaneveld.

Bevorderd van de tweede naar de
derde klasse Pleuntie Baars, Maria

B. Cl. Botti, Johanna M. Innijn.
Gerdidina Kaaks. Catharine M. Mis
set. J. Piso. C. J. H. Poppe. Doetje
van der Velde. Johanna, van Steen
bergen. Wilhelmina van Alphen, A.
R. J. de Bruin. Anna E. Deiilius. J.

C. van der Kaaii. H. W. Meester,
A. J. E. Pielage. W. A. Smit. L.
Smits. Maria A. Stamhorst. C. J. van
Vliet. Sara M. de Wilde. J. de Wit.
A. C. Wijkhuizen. Johanna M. Ames.
L W. van Beek. F. Berkemeyer. A.
Blemond. Geertruida AL v. d. Booren,
Anna M. Brake!, F. Brandt, Johanna
E. Brandt. Th. Cramer. Grietje H.
Dijkstra. A. J. M. van Emmerik. J.
Femer. J. J. de Geus. Carolina A.
H&nseler. C. P. Heystek, II. Hille, N.
van der Holst, A. Brandt. S. Jacob-
son. J. J. de Jong. G. Koers, J. Kot
ten. Ti. Kramer, J. van Leersum, J.
Moov. P, H, S. Mos. Geertruida. van
der Miie. F. Oeverhaus. A, Onken-
hout. C. J. C. van Oiie. Trijntje Pet,

E. M. Pronk. Alida Rikken Paulina
A. Slatenis. J. Smit. Gerardina van
der Ven. P. Visser. P TL van Vliet.
L. Vosshard. H. A. Weber. Sophie
C. van We'lsenes. Engeltna Wen-
sink. F. A. v. d. Wetering. Trijntje
Wit. Anna Witlam. W. van Wunnik,
J. H, van Zonneveld. Christina W.
de Zwart.

Bei orderd van de derde naar de
vierde klasse: J. G. Boeree. J. H. Bos-
se. M. Ch. de Graaf. Catli, J, van He-
mert. W. F. van Honschooten. Anna
L. Langeveld, L. J. Anderson. H. A.
Bank. J. H. v. d. Booren. F. A. van
Braam. F. C. Hage. C. van der Heii-
de. Jolianna Chr. Keijzer, C. Kwan-
tes. Jenneke A. M. Langeveld. L. G.
Max. Helena M. M. Mühren. Annie
J, Vergers. J. Verheem. W, C. N.
van Vliet. H. J. P. Vooven. Wilhelmi
na J. J, Beilschmidt. B. Biersteker.
J. Biersteker. 11. Blauw. Ch. Boeree.

F. G. L. Botti. J. F. Buissink. Nico-
lina Bcrineke. A. van Diemen. M. J.
Felix. G. v. d. Have. J. P. van He-
mert. A. Hendriks. J. A. Henning.
R. W. van der Heiiden. Alida Kam-
meiier. II. C. van Keulen. C. B. de
Laat. Petronella Langerhuiszen. An
na van der Molen. B. J. Moolenaar,

H. Munniksma. Maria H. Rees. H.
Riedeman. H. van Riet. NeeltJe Smit.

G. Sniiders. Maria A. Spleet, Geertje
Tierie. J. Verton. J. C. Verton.

Bevorderd van de vierde naar de
vlifde klasse Ciir. W. M. Lobrij, S.
Smti. C. Spaargaren. D. Spaargaren.
P. Tuiitel. H. Uittenbosch. R. Vellin-
ga. Elisabeth Voorn. J. A. Voss. A.
Vreein. Elizabeth J. de Vries, Anna
P. M. Wessellnk. C. J. Westera,
Arendie A. van Wouden. Johanna
van Zanten. J. J. Antonlsse. A. Blok I

D. van Doickum, Jeamijne F. Hey-
danus. J. Wensiuk. A. Brandon. An
na E. de Bruyn. Anna Dekker. J.
van Essen. P. J. A. van der Heide.
J. Horsmeier. C. Kaptiin. Chr. Klerk.
J. II. Kocli. G. J. Kuiiken. D. van
Leeuwen. Berendlna Metz, Jacoba
Mcnnhout.

DE BLAUWE WEEK. Evenals
in vela andere plaatsen van ons land
is ook hier ter stede, en wel door een
14-tal Onthoudersvereenigingen, een
actio ingesteld voor het houden van
een Blauwe Week, waarin de propa
ganda voor de onthouders-idée wat
intensiever zal zijn dan gewoonlijk
De Blauwe Week werd Donderdag
avond ingezet met een Kunst-Propa-
ganda-avond in den Schouwburg aan
den Jansiweg. De avond werd geopend
door den heer J. F. Dietvoret, van de
I. O. G. T., die wees op het belang
van deze week en de eensgezindheid
van de commissie, samengesteld uit
leden der verschillende ontlhoudere-
vcreenigingen,

AIq spreker trad op De. G. West-
meijsen, uit Wildervauk, die in een
bchoone, gevoelvolle rede over: „Een
Blauwe W eek in Bloedroode tijden"
den hoorders, die in ademlooze stilte
naar hem luisterde, op het noodzake
lijke van onthouding van alcohol
wees. om le komen tol een samenle
ving", waarin minder leed zal zijn
dan in de onze.

Door mej. Bets Bertiing werd
viool-solo, met piano-begeleiding van
mej. Mien Boakeema, gegeven. Zij
voerden uit „Air op de G-snaar" van
Mastheson, „Chansonetta" van d'Am
brosia, „Scherzo" vaii Dittersdort
Kreister, „Romance" van J. F. Tierie
Jr. en „Hejre-Kati" van Huboy. De
vertolking was zeer kunstvol en de
bloemenhulde, de heide dames aange
boden .alleszins verdiend.

Voorts trad het géheel-onthouderB-
koor „Kunst Adelt" met eenige Liede
ren op. Hoewel het koor met sterk
is, stond de zang op zeer hoog pijl.
Hel zorgde dat 't zijn aloude». room
(herhaaldelijk in een nationaal con
cours enkele jaren geleden met den
eeroprijs bekroond) handhaafde. De
heer Kalt, de dirigent, heeft alle eer
van a'ijn werk gehad.

Als nummer 6 van hot programma
vermeidiie, Tilly Sylon, aolo-danaeres
en het Tableau-goze.sciiap „Narcis",
onder leiding van den kaar CL E. van
Eykern. De sctodansen en de tableau-
vivajits werden begeleid door piano
muziek van den heer Jan Booda. De
tableaux voldeden het publiek zeer.
Vooral die verschillende gekleurde ba.
lichting verhoogde het effect. Do dan
sen van de dame onder het pseudo
niem Tilly Sylon begrepen we niet
goed.

Nadat Kunst Adelt' nog een drie
tal liederen ml.: „Banierzang van
Beyerlé, „Naar Oostland wil ik va
ren" en „Bondslied' van A. W. Se-
venhuyzen te genieten gaf, sloot de
heer Dietvorst met een woord
dank aan alle medewerkenden
goed geslaagden avond.,

VOOR DE MILITAIREN. Dootr
de Kon. Liedertalel „Zang en Vriend
schap" is Donderdag aan de militai
ren alhier in garnizoen een aangena-
men en gezelligen avond bereid. Hel
concert dat door haar in den tuin van
't Brongebouw werd gegeven, werd
blijkens het hartelijk applaus, dat na
elk nummer opsteeg op hoogen prijs
gesteld. Er .was voor oen afwisselend
programma zö»g gedragem De lieder
tafel opende den avond met 't ten ge-
hoore brengen van het Wilhelmus.
Nadat daarna door haar was gezon
gen „In 't Bosch" en „Mijn Hof trad
als soliste op mej. R. Duyvis, sopraan,
die met haar mooie en frissche stean
op zeer muzikale wijze een paai' aar
dige liederen voordroeg, waarvan wij
noemen „De roode dans" van Joh.
Wagenaar en „Lied" van B. Zweers.
De heer V. Loosjes Jr. vergastte we
der de militairen op keurig vioolspel.
In de nummers, die de heer Loosjes
deed hooren „Romance" van Svend-
6cn an „Tliaïs" van Massenet, viel
weder te roemen do warmte van de
voordracht. De begeleiding op de pia
no was bij den heor Br. van der Vel
den in goede handen. „Zang en
Vriendschap'' had voorts vooral nog
veel succes met „Soldatenkoor" en
„Matrozenlied"; juist liederen voor
een avond als deze. Dait het bekende
„O Pepita" er insloeg, behoeft wal
niet vermeld. Behalve door een vrij
groot aantal minderen, werd 't con
ceit ook door eenige officieren bijge
woond,

VAiN DEN" KRIJGSRAAD. De au-
ü'ittiur-miiiiitaLr bij den Haagschen
krijgsraad vorderde tegen N. J. IL,
milicien der infanterie, aJkomsiig uit
IJmuiden, wegens diefstal in de
chambree, 1 maand militaire gevan
genisstraf; J. H., milicien der infan
terie, afkomstig uit JJmuMen, we
gens 2e desertie, 15 weken militaire
gevangenisstraf en G. J. R- en A.
B., mil'tciens der infanterie, afkom
stig uit IJmuiden, wegens 2e desertie,
reep. maanden, millbadre (fietenitie
en 15 weken militaire gevangenis
straf..

STRAATSCHENDERIJ. Tegen
twee jongens van onderscheidenlijk
10 en 11 jaar die aan de Houtvaart
met eteenen naar een voorbijgaanden
trein hadden geworpen is wegens
straatschenderij proces-verbaal öpge-
maakt»

EEN GOEDE VERBETERING.
Nadat herhaaldelijk klachten waren
irigokomen over het verkeer door de
AnthoniesLrattl, dat in gevaar kwam
door '4 rijden van de wagens dei' E.
S. M. door die straat, werden verle
den jaar een 5-tal perceel en in die
straat aangekocht om die te sloopen
en zoo te komen tot een wegverbree-
ding. Tevens werd besloten tot het
verbreed en van de brug over de Lieve
Vrouwengracht om aldus daar een
langer wisse! voor de E. S. M. te
kunnen verkrijgen, wat vooral met 't
oog op de drie- en vierwagentrelnen
van vea) belang le» Nu die perceelen
weggeruimd zijn en de brug is ver
breed ia daar ter plaatse een flinke
ruime verkeersweg ontstaan, wat «en

foede verbetering mag genoemd wor
en. Van gemeentewege is verder aan
't Zuider Buiten-Spaarne een wolbe-
schoeling aangebracht en is 't Zuider
Buiten-Spaarne flink bestraat. Door
een en ander te 't zuidelijk stadsge
deelte hoel wat verfraaid en 't verkeer
is er. medo gebaat. Vooral door de
aanmerkelijke verbre&dlng van de
brug over de Lieve Vrouwengraclu te
een mooie entrée tot de Anthonie-
eti-aat verkregen.

BESMETTELIJKE ZIEKTEN. In
do week van 16 tot en met 22 Mei
kwamen voor te Haarlemmermeer: 1
geval van roodvonk en te Velsen: 1
geval van diphtberitis.

verve, g kt&asmeuws op pag. t)

Uit de Omstreken

&BAARNDAM.— Donderdagavond:
vergaderde dc Raad alhier voor dia
laatste maal onder teiding van den
heer A. G. L. F. Baron van Frld-agh.
De ingelcornen. stukken waren een
groot aantal verzoeken van ingezete
nen omtren t belasting en schoolgeld
een request van den Burgemeester
om ontslag als ambtenaar van
den Burgerlijken Staaid, wegens zijn
benoeming als burgemeester te Gei-
dermateen, hetgeen verleend wordt.,
Eeu tweetal' aanvragen oin ontslag
als Raad-sleden, van den wethouder
K. Mux an den heer W. Kok, beiden
om gezondheidsredenenDe Voorzit
ter spreekt waardeerende woorden, in
't bi /Zonder voor den heer K. Max,
die meer dan een halve eeuw raaus-
lld Is geweest. Namens den Raatf
spreekt hij zijn hartelijken daaik uit,
hij wenscht beide heeren nog een rij
van gelukkige dagen toe. Voarte een
schrijven van Gedeputeei'de Sta ton
dïo kennis wenschetn te maken met
de verordening Woningbedrijf, enz.,
ook een ecltrijveui over het herhalingB-
onderwijis linel 'het verzoek het sa
laris te verhoogen. Een schrijven
van deai directeur-generaal -dier Post
en Telegraphic om het loon van den
kantoorhouder te brengen op 175.
Bij stemming staaikten do stemmen. Er
zal in een volgende vergadering 'beslist
worden.

De boekhouding van den gemeente
ontvanger en drrceteur levensmidde
len- en distributiebedrijf is nagezien
en in orde bevonden. Thane komt aan
de orde de benoeming van een tijdelijk
wethouder'. Van de drie Raadsleden
was niemand in staat, de benoeming
aan te neinen, zoodat Dr. Nrje ais
wethouder alleen voor alles komt te
staan. Dit zal aan Gedeputeerden ge
meld worden. Punt 4 benoeming van
een secretaris, komt in behandeling.
De heeren F. R. C. Rijkene en J. H.
Bouwmeester zijn sollicitanten. De
benoeming jwordlt lecktcr aangehou
den met het oog op den nieuwen bur
gemeester, die benoemd moet wor
den. De verordeningen op het be
heer der .waterleiding- en woning
bedrijven worden voorgelezen en
goedgekeurd. Punt, 6 .voorstel om
een bedrag vaan 600 voor die water
leiding en d-rktenswoning, te vinden in
een geldleeniug, wordt aangenomen.
Punt 7 boete aannemer J. Rol. Deze

aannemer verzoekt ontheffing van
de boeten. De Voorzitter zegt uat hij
zacb vergist, de poete is niet l ifcd,
maar f 630 (46 dagen J15). B. em W.
stellen voor de boete te berekenen
naar de schade die de gemeente beeft
geleden. Dit bedraagt 198. in kas
18 nog teruggekomen 330. De Raad
stemde bet voorstel van B. en \V. al
en besliste de 330 als boete te bere
kenen. Punt 8 Vermindering borg
tocht directeur van het Distributie
bedrijf. Besloten wordt de borgtocht
van 1000 te brengen op 506. Punt
9 Geldleening waterleiding 18000.
Besloten wordt aan te vragen deze
leeuing te mogen, storten loopemd over
40 jaar met jaarlijkse he aflossing
van f 450 tegen een rente van hoog
stens 43/4%. Punt 10; Vermindering
percentage Hoof delij ken Omslag.
Hierbij spreekt de Voorzitter zijn leed
wezen uit, dat er een vergissing te be
gaan. De 4 1/2 moet- zijn 4 met
/a00 aftaek. Besloten wordt een 1/2
onthefHng te verleenen.

in de Commissie van reclames wor
den benoemd de heeren Breda,
Zwaan en Schouten. Deze heeren
worden ook benoemd in het stembu
reau voor de a.a verkaeaiitgen, ter-
wijf ate plaatsvervangende leden,
worden aangewezen de heeren van
Borstelen en S. A. Balion,

Afscheid van den Bur-,
jze meester.

Voordat de Raad overgaat
te vereadeien met gesloten deu
ren. spreekt da Voorzitter zijn
afscheidswoord. Onverwacht is de
ber.oeminK naar Geldermateen ge
schiedt» Hoewel zlin werk meer is
ondergegaan 1n den ambtenaar, be
houdt spreker toch aan Spaarndam

een dankbare herlnneriiiR. Waren
de geldmiddelen maar beter* geweest,
dan had hij meer kunnen doen. 'Hij
waard,eort de aangename samen
werking met den Raad en spreekt
zijn hartelijken donk daarvoor' uit.
In veel te hij te kort geschoten. Men
vargeve bet hem! Spreker eindigt
met den wen ach dat het alten goed
moge gaan,; wethouder Nije beant
woordt m&t éen hiai-teflijke toespraak.
Gij hebt te veel gewerkt» Veel is
sinds 1913 tot stand gekomen.
Gemeentehuis, telephoon, waterlei
ding. Ben groot herwaar was voor
u de ellende van den oorlog, vee)
werk hebt gij moeten doen dat u niet
lief was. Spreker eiindilgide namens
den Raad zijn hartelijken dank uat te
spreken voor alles wat burgemeester
van Fridagh heeft gedaan voor- de
gemeente. Mogo Spaarndam voordeel
trekken van hetgeen gij hebt gedaan.
Hierna wondt do openbare vergade
ring gesloten.

binnenland

't K o n i n k 1 Ij k bezoek.

Ter aanvulling van 't bericht in
ons vorig nummer, ontieenen we nog
aan 't Alg. Handelsblad: Donderdag
morgen heeft de Koningin, verge
zeld van Prins Hendrik, een bezoek
gebracht aain de Dremtscbe veenstro-
ken, waair het vuur dezer dagen zoo
groote ramp heeft aangericht. Van
morgen vroeg waren H. M. eu Z. K. H.
van Meppel naar Assen vertrokken,
van waar zij per auto verder gingen
over Gieten en Stadskanaal naar den
Valüremwnd, de meest geteisterde der
veenderij. Voor 't café Schuringa
werd halt gehouden. Behalve het ge
volg waren daar de Commissaris der
Koningin in Drente, de heer Linthorst
Hornarn, en baron Van dei- FeJtz, voor
zitter van het comité voor nationale
rampen in Drente. Na een korte be
groeting begaf het gezelschap zich
direct naar de terreinen van de ramp.
De iKonlnjzon liet aioh door burge
meester Vriend, van Valthermond,
uitvoerig inlichten omtrent de plaat
sen waar de brand het felst had ge-,
woed «n stond er op juist die punten
te bezoeken. De eerste, ontreddering,
welke H. M. in het oog kreeg, was
een aan den overkant van het Diep
slaand huie, dat niet was verbrand,
maar waaromheen allerlei huisraad
en gerei lag verspreid van lieden uit
de verbrande huizen, die daar onder
dak hadden gevonden. H. M. wilde
van de tijdelijke bewoners een en an
der vernemen omtrent hun vlucht.
De brug over het Diep was echter
verbrand De buurtgenooten hadden
een zeer primitief noodhruggetje ge
maakt, twee planken breed, vlak op
het water liggend, zoodat bij het gaan
er over <Ac- planken in het water door
zakte». H. M. zag daan- niet tegenop
en begaf zich kordaat langs het schip
bruggetje over het Diep. Zij trad liet
huis binnen en vroeg er uitvoerig
naar de omstandigheden. Het viel
eenigszins moeilijk het zeer plat Gro-
nïngseh dialect te verstaan. Een van
hen, die tijdlelijk onderdak had ge
vonden in de woning, was echter een
gemobiliseerde öoldaat met verlof, die
H M. in goed Hollandscii wist te ver
tellen dat zijn huie aan den overkant,
van liet Diep was afgebrand dat hij,
behalve zijn huis, ook een deel van
zijn huisraad was kwijtgeraakt als
zoovele anderen, maar dat. gelukkig
hij au zijn vrouw er het teven had
den afgebracht en dat zij onderdak
hadden gevonden bij zijn moeder.
Dankbaar deelde hij aan de Koningin
mede dat hij, toen het 'bericht van de
ramp In zijn garnizoen ergens in Zee
land beleend was, onmiddellijk ver
lof liad gekregen.

H. M. ging weer terug over het von
dertje en begaf zich in het verbran
de veen. Over het verasohte terrein
begaf zij zich naar de verbrande hul
zen en schepen. Zij liet zich vertellen
waar do bewoners onder waren ge
bracht in de naburige gespaarde hul
zen en ging dtan daar navraag doen
naar de omstandigheden, waaronder
de ramp de menecnen had getroffen,
en de manier waarop zij zich hadden
weten te redden. Toen H. M. hoorde,
dat twee gezinnen waren onderge
bracht Jm een tjalk, die in het Noord-
diep lag, ging ziij terstond daairiieen.
Over de smalle loopplank kwam zij
aan boord en langs het kippentrap-
petje daalde zij af in het ruim om te
zien hoe de menschen het. daar ha<T-
dien. Zij sprak langdurig met de ge
troffenen en betuigide oen schipper
haar voldoening over zijn menschl'ie-
vandheid. Zoo diepen indruk maakte
dit alles, dat de vrouwen met tranen
"in de oogen tegen elkaar er over fluis
terden, dat H. M. toch zoo nederig
was, toen. de Koningin het schip weer
had verlaten.

Het gezelschap begaf zich dan
naar den anderen kant van liet Noord-
diep om een bezoek te brengen bij
vluchtelingen, die daar in de buizen
onder waren gebraoht. Steeds vroeg
H. M. aan burgemeester Vriend naar
bijzonderheden en eigenaardigheden
van de streek en van het veen-bedrijf,
en alle veenarbeiders en hun vrouwen
en kinderen liepen uit om het vreem
de geval aan te zien de Koningin,
die zoo maar daar rondliep over de
asch, over het veen, tusschen de bul
ten turf door, en dte daar kwam kij
ken naar hun nood en ellende. Zij
stonden er verbaasd over en het
maakte diepen Indruk dat H. M. zich

door niets liet afschrikken, over grip
pen en kuiten wipie, tegen do heu
veltjes klom, en fluisterend word het
voortgezet, toen men uit den mond
der Koningin het woa toen zij
over een greppe» was gewipt, waar
van burgemeester Vriend gezegd he dl
„Majesteit 't kan niet" de woordeni
opving „meneer de burgemeester,
er is niets dat niet kan.'' Tot hele
maal achter ln den Mond wandelde!
H. M. doorzij etand daar eai zag uit
over het Valtherveon aan den over-
kant, dat nog zwaar lag to smeulen.
Burgemeester Vriend legcte II. M. ui?,
dat het Valtherveeit Woensdag
van den braaid geleden had; dal de
bulan van Wocvnedogmacht e:i Don
derdagmorgen wel iete haddon ge
holpen, maar toch niet afdoende wa
ren dat hij, toen 't Woenedagavond:
in hét Valtherveen ernstig dreigde ceni
motorbrandfipuit uit Aaseoi had aan
gevraagd, die Donderdag»n
vroeg was aangekomen. Langs dei
blokken ging H. M. weer liet
Zuïddiep en toen terug naar het G>iM
Prat, waar de auto's wachtten. Tel
kens onderweg sprnk H. M. nog met
de menechen en vroeg aller'»! bijzon
derheden. Iu de sctwnrr van iiet café-
Prat onderhield zij zich met de le
den van hei. lanigingscomité, dat zich
daar gevormd had en informeeide
naar de maatregelen, weLke waren
genomen.

Ergens in de menigte zag de Ko
ningin eon man, die zijn geheel® ge
zicht en zijn handen verbonden had.
H. M. vroeg of hij verwondingen had
opgedaan bij de ramp. Op bet be vos.
tigend antwoord Het zij mn maa bij
zich komen en vroeg hem naar zijn
ervaringen. De man, Smit genaamd,
verleide dat hij voor den brand uit
mot zijn kinderen was gevlucht. Hij
had nog wat uit zijn huis willen nee-
naman ear had in da verbouwereerd
heid maar een paar stukken spek ge
grepen. Abe moeite had hij gehad om
zijn kinderen voort te krügen en eows
moest hij da kleertjes, d'lê vuur had
den gevat, blusschen. Toen hij dat
weer had gedaan en de stukken spek,
die hij op den grond had gelegd, op
raapte, spoot, hem ineens van ancter
de stukken 6pek een golfgloed in -het
gezicht, waardoor dit fel was ge
schroeid. Gelu'kkg had hij zich nog
kunnen ireddlen, maar 't had liem
veel moeite en angst gekost.

Deze en dergelijke verhalen hoor
de H. M. mot groote belangstelling
aan en duidelijk Het zij bHjken, dat
zij met de rompen van de zoo diep
getroffen bewoners meevoelde.

Na een tocht van anderlvalf uur
begnf het gezelschap zich weer ln <ïe
aiuto's op weg naar Emroercompos-
cuurn.

Eerst laat in 'den namiddag keerde
het gezelschap naar Assen terug, waar
de trein gereed stond, waarmede II.
M. en Z. K. H. dien morgen aldaar
aangekomen waren.

Dé regen.

De regens van Woensdagnacht, en
Donderdagmorgen hebben /.oo
meldt 't Hbld. yerder op de ve
nen, waar de brand vrijwel had uit
gewoed en 't nog maar wat smouï-
de, wel blusechend gewerkt. Waar 't
vuur echter nog jong Is, was liet
beetje regen onvoldoende. Er wordt
dan ook hard gewerkt om het vuur
daar, waar het nog woedt tegen te
gaan door het opwerpen van zands
wallen. Soldaten en burgers wisselen
elkaar geregeld uf bij dat werk.
Woensdagnacht hebben in het Ex-
loërveen en het Valtherveen soldsIon
gewerkt, die daarheen waren geve-
quireerd op verzoek van den burge
meester van Odoom. Donderdagmor
gen om 8 uur werden de burgera van
Exlo en de andere dorpen opgeroepen
door hoornsignalcn om de soldaten te
gaan aflossen.

Hulpverleenings

Bij den burgemeester van Assen
ie ontvangen 5000. voor de slacht
offers van den brand in de venen, vau
Van Staay'e Baconfactory.

In deal Valthermond is een groote
zending ondergoederen en linnengoed
aangekomen, afgezonden door het
hoofdoomité van het Nederlandsche
Rooue Kruis te 's-Gravenhage.

STEENHOUWERSSTAKING LEB-
DEN'. Woensdag is tusschen ver
tegenwoordigers van de atdcehng
Leiden van den Bond van Steen
houwerspatroons en de Centraio
Bond van Bouwvakarbeiders, op
verzoek van eerstgenoemde over do
voorwaarden tot. opheffing van do
staking geconfereerd. Overeengeko
men werd: een ioonsverhooging van
3 cent direct, en met October nog 1
cent. Voor het bewerken van nieuwe
zandsteen is het uurloon 2 cent hoo-
ger gesteld. Bij ziekte zal het loon
gedurende ten hoogste 6 weken wor
den doorbetaald, onder aftrek echter
an de uitkoerng die de arbeidór van
zijn Bond ontvangt. Ingevoerd wordt
voorts dc vrije Zaterdagmiddag, ter
wijl een-en ander'zal worden vast
gelegd in een coWeetderve overeen
komst voor den tijd van 1 jaar. De
staking heeft 4 1'2 week geduurd.

BRAND AAN DE HEMBRUG. j
Donderdagmiddag werd een bazin
van brand ontdekt op dc arhiHerie-
werkplaatsen aan de HembrUg. Eenige
vonken waren gewaaid op rookver-
wekker.de stoffen, zoodat in eon oogon
blik een dikke rookwolk zichtbaar
werd. De brandweer werd gealar
meerd. De drijvende stoomspuit Jasoa
uit Amsterdam was spoedig ter plaat
se. Het brandje was evenwel ven on
schuldige» aard en werd spoedig ge-
bluschU