II mem's Dagblad
De Oorlog.
TWEEDE BLAD.
Zaterdag 11 AuQastus 1917
Overzicht.
Cum. Huysmans heelt 't enkele da
gen geleden gezegd DE CONFEREN
TIE TE STOCKHOLM zal wel slagen-
We zijn een .schrede nader tot de
vervulling van deze voorzegging ge
komen, want de E n g e 1 a c li e at-
Leiders part ij hee'ft met
1.846.000 togen 550.000 stemmen
besloten aan de conferen-
I t i e deel t e n e m e n.
Vrijdag werd 't groote congres der
Labour-Panjr te ï/uvden gehouden.
Met spanning werd de ulstlag tege
moet gezien.
I Behalve de 600 afgevaardigden
waren er de kopetukken van de par-
I tij. Ook waren Russische afgevaardig-
I don aanwezig.
Er is veel gesproken, ^maar 't be-
I langrij'kste is in weinig woorden ver
teld. De voorzitter, William Purdy,
Btekie eerst op den voorgrond, dut de
Russteohe noch de Engelsclve arbei-
I dors con afzonderlijken vrede wen
scheen, want, dat zou hen schijnvrij
heid onder de hiel van 't Pruisische
militarisme brengen. De Entente zal
schouder sac ©chouder strijden voor
I een billijken cn rechtvaardigen vrede.
De langste rede werd gehouden
door Henderson, maar dit was voor
3'4 een verdediging van zijn eigen
houding in deze aangelegenheid. De
kern van zijn betoog kwam hierop
neer, dat 'tgewenscht. is dat de Eri-
igelsche arbeiders ook in Stockholm
aanwezig zijn. De Russische aiïbeidors
hebben nu eenmaal hun zinnen gezet
iop deze conferentie. Het is niet ge-
vvemsebt dat zij in Stockholm alleen
neutrale en vijandige afgevaardigden
ontmoeten. De Amerikaanse be en
I Belgische socialisten hebben reeds
besloten niet aan die conferentie deel
to nemen.
Bovendien kunnen de Engelschc afge
vaardigden aan de socialisten uit de
v:,andige landen juiste inlichtingen
I geven over de oorzaken en 't. uitlokken
van den oorlog.
De Russen willen evenwel zoo
vervolgde Henderson de conferentie
binden aan de bespreking van vredes
voorwaarden. Hij heeft reeds aan do
Ruscsische vrienden gezegd dat de
I Engelse hen aan geen conferentie kun
nen deehiemen. waar tte onderhan
deling over de vredesvoorwaarden
aan ile orde zou zijn. Hij heeft zijn
rnoemng gemotiveerd door er op te
wijzen, dat de socialisten in Engeland
'en andere landen nog niet het gan-
sche volk uitmaken en dat slechts de
verantwoordelijke regeeringen van de
verschillende landen bevoegd zijn vre-
1 desondethandel-ingen te voeren. De
Engelsen© gedelegeerden konden
slecht? een conferentie bijwonen, om
van gedachten te wisselen, vail 't ne
men van bindende besluiten op de
conferentie kan geen. sprake zijn.
Robinson, van den bond van tex
tielarbeiders, stelde een resolutie
voor, waarin gezegd werd, dat de uit-
noodiging tol de internationale con
ferentie to Stóokholm aangenomen
kon worden op vaorwaarde, dat er
slechts overleg wordt gepleegd en
het er niet om te doen is, om tot be
paalde besluiten te konten.
Sexton, van den dokwericersbomi,
diende een amendement in dat in
geen geval afgevaardigden gezonden
zouden wierden, naar een bijeen
komst, •waaraan vertegenwoordigers
der vijandelijke landen deelnamen.
Minister Barnes, die dit amende
ment steunde, zeide ,,Wij hebben aan
den oorlog deelgenomen om zekere
idealen te bereiken, ik ben. or van
overtuigd, dat do voorgestelde confe
rentie slechts de ondergang van
deze idealen zou beteekenen. 't Con
gres moest, op misschien het meest
tragische moment in htm geschie
denis maar uitmaken, of het thans
de geschikte tijd was om over vre
desvoorwaarden te onderhandelen. Ik
hen van meening, dat dit niet het ge
val is."
•Seaton's amendement weid, niette-
genstaande dezen steun, met een
overweldigende meerderheid - van
stemmen verworpen,
Toen Ramsay Macdonald opstond
om de iceolutie te steunen, werd hij
door gejuich en gefluit ontvangen.
Het kostte den voorzitter eenige moei
te om de orde te herstellen.
Ramsay Macdonald zeide „Finan
ciers hebben in Zwitserland een con
ferentie gehouden en geen enkele re
geering heeft hun paspoorten ge
weigerd en geen vakvcreeralging heeft
hun reis bemoeilijkt. Doch laat ons
het verleden laten rusten. Ik vraag u
naar Stockholm to gaan (geroep
neen en. ja) om to overleggen, uw
meemng te uiten en irw zaak uiteen
te zetten. Kom dan terug met een
basis voor vredesomier ut ndel in gen
in den zak. Wat wij dem&craüeen
van Europa verlangen Ls een duidelij
ke verklaring van haar doeL (Toe
juichingen.)
Robert, de parlementair© secreta
ris van de Board of Trade, verklaar
de er tegen te zijn, dat Brilsche af
gevaardigden naar Stockholm gin
gen. Hij dacht er over als soldaten in
het veld en wilde gedurende den oor
log de D ui tee hers niet ontmoeten.
Zooals we reeds meedeelden werd
tenslotte toch besloten om gedele
geerden naar Stockholm te zenden.
De Engelschen zullen er evenwel al
leen heengaan om overleg te plegen.
In one vorig nummer gaven we
reeds enkele punten uit 't memoran
dum van 't uitvoerend comité van de
Engelsohe arbeiderspartij, dat als
basis bedoeld is voor de vredesvoor
waarden die de Engelache arbeiders
partij. gewenscht acht.
,,De socialisten van Groat-Brittan-
nië. Frankrijk en Rusland jagen ech
ter niet de politieke en economische
vernietiging van Duitechland na. Zij
voeren, geen oorlog tegen de Duit9ehe
en Oostenrijksche volken, doch slechts
tegen de regeeringen van deze lan
den, waardoor zij worden onder
drukt."
Verier wordt nadrukkelijk 't herstel
van de Socialistische Internationale
geëischt.
Als eac-cnlieele voorwaarde in 't
vredesverdrag wordt de onmiddellij
ke instelling van een statenbond ge-
eischt, waarin niet alleen de oorlog
voerenden zullen zijn vertegenwoor
digd, doch waarvoor op alle andere
onafhankelijke eouvereiuo staten ter
wereld drulc zou worden geoefend om
toe te treden. Een dergelijke Staten
bond zou dan onmiddellijk een inter
nationaal hooggerechtshof behoor en
in te stellen en een orgaan voor inter
ventie in geschillen die niet door dit
gerechteho* beslecht kunnen worden.
Ook dient een internationale wetge
ving te worden ingesteld.
Tegen de voortzetting van den oor
log wordt geprotesteerd.
Aanvaard wordt de Russische vre-
desformule; geen annexaties en geen
schadeloosstellingen. Men beschouwt
de volkomen demooratiseering van
alle landen, daaronder begrepen
DuitschJund en Oostenrijk-Hongarije
als den besten weg om toekomstige
oorlogen te voorkomen.
Volledig herhalen we hierna nog
eeus iu 't kort de vredeseischen
Herstel van en schadevergoeding
aan België.
De Pooiscbe qua es tie geregeld in
overeenstemming van 't Pooiscbe
volk'.
Teruggeving van 't grondgebied
aan ServiS en. Montenegro.
Inwilliging van de Italiaansche in-
rendentisclie eiscben.
Elzas-Lotharingen. teruggeven aan
Frankrijk.
•Gelijke t echten voor de Joden m
alle landen Palestina een vrije Jood-
sche staat.
Armenië Mesopotamia en Arabie
van de Turkse be heerschappij be
vrijd verklaard.
Konstantinopel eenneutnale vrije
haven.
De koloniën in Tropisch-Afnka zul
len beheero worden door een com-
missie die ondergeschikt is aan den
volkerenbond.
Na den vrede zal de economische
oorlog niet voortgezet worden.
Verder wordt verklaard „Hoewel
onwankelbaar besloten te strijden, tot
de overwinning befoaail'd ie, ?m
taafc van bevrijding ten uitvoer te
brengen, zijn de socialisten niette
min besloten, weerstand te bieden
aan iedere poging, die beoogt deze
verdedigingsoorlog om te zetten in
een oorlog, die veroveringen najaagt,
waardoor slechts nieuwe conflicten
zouden worden voorbereid, nieuwe
grieven geschapen en de verschillen
de volkeren meer dan ooit onderhe
vig zouden worden aan de dubbele
plaag van bewapening en oorlog.
Dit ontwerp-prograin zal o.a, be
handeld worden op de internationale
aecsartsnecne conferentie <te.- Kntén-'
te-lenden die 28 Augustus bijeenkomt.
De Fransche socialisten hebban ziel.
ulïaesDroken voor een teru««eving
van Elzas Lotharincen aan Frank
rijk. Verder eLschte 't congres van
I'ransche socialisten als voorwaarden
voor den vrede herstel en schade
loosstelling van België en Luxem
burg.1
Ou de oorlogsvelden is weer veel
striid
AAN 'T WESTFRONT zijn de En
gelschen na een hevige arUllerie-ac-
iie. een nieuwen aanval in Vlaande
ren begonnen. Uit 't Duitsche staf be
richt zou men oomaken. dat de aan
val geheel afgeslagen. Maar de En-
gelsche bevelhebber verzekert, dat En-
gelsche raids succes hadden en dat
o.a. terrein bii Westhoek gewonnen
is. Westhoek is thans u c-
heel in 't bezit der Engel-
s c h e n. Bovendien meldt de Engèl-
sche «taf. dat de Franschen ten N.
\an Bisschote terrein wonnen, terwijl
da Encelschen noe bii Monchy een
grooten aanval deden, die aan de
Duilschers zware verliezen kostte.
De Duitsche staf gewaagd van een
succes der Dultshers ten N. van St.
Ouieniin. Fransche loopgraven over
een front van 1200 M. werden bezet.
150 Franschen werden gevangen ge
nomen.
De Fransche staf erkent 't verlies
van er.kele loopgraven, maar wijst er
on dat de Duilschere zware verliezen
bii deze aanvallen leden. 01) fu
seliers werden gevangen genomen.
OP 't OOSTFRONT is 't betrekkelijk
stil. Hier en daar wat verwoede
olaatselüke gevechten, o.a. bii Duna-
bursr. waar de Duitschers 200 Russen
gevangen namen.
De ..NoWoje Wresneia" meldt, dat
de Russen in Podoliè de steden Pros-
koerow en Kaminez Podolsk ontruimd
hebben.
De Duitschers blijven de Russen
dus achtervolgen, ook al neemt hand
over hand de tegenstand der Russen
toe.
Een overzicht van den toestond,
door maioor Moralit in de ..Deutsche
Taeeszeitune" gegeven zegt. dat het
geheele Russische front onder den in
vloed staat van Kerensky. die het
noodzakelijk acht den tegenstand tot
het uiterste vol le houden. Hü meent,
dat hii er in slagen zal de verwar
ring. die in de Russische legers is ont
staan te doen ophouden, door den te
rugtocht tot buiten het bereik van de
viiandeliike legers. Daar wil Kornilof.
die door Kerenskv met het opperbevel
is belast, de reorganisatie van het le
ger ter hand nemen. Om dit te kun
nen doen. zegt Maioor Morakt. moet
Kornilof de zekerheid hebben, dat do
achterhoeden, wier taak het ziin zal
den terugtocht te beschermen, zoo
krachtig ziin. dat zii den oprukken.-
den vi-and kunnen 'tegenhouden, op-
da^ de verbonden Duitsch-Oostenruk-
sche leeers aan de Russische grens
bill ven.
Uit Duitsche en Oostenriiksche be
richten bliikt. dat de centralen. on
danks den tegenstand der Russen eii
Roemenen aan 't ROEMEENSCHE
FRONT terrein bliiven winnen.
De Duitsche staf meldt nog. dat fn
de twee laatste dagen 1400 crevanste-
netn ziin gemaakt en 30 machinege
weren veroverd.
De Russische staf erkent, dat de
Russen en Roemenen fen N. van Pe-
treslkani en Doaüga teruggetrokken
ziin.
Verspreid nieuws
•T FRANSCHE MINISTERIE, -r-
Cnrles Chaumet is' tot minister van
marine benoemd.
IN .EEN ZEPPELIN. De konin
gen van Builgariie en Wurttemberg
maakten in Friedrichshaven een tocht
in een Zeppelin.
De oorlogsverklaring van
China.
Reuter seint uit Peking De oor
logsverklaring wordt heden verwacht.
Waarschijnlijk zal ze ook Oostenrijk
gelden, maor in elk geval zullen de
betrekkingen sU Oostenrijk worden
afgebroken.
SMOKKELAARS. Reuter seint
uit New-York. Zes leden van de be
manning van een Belgisch Relief-schtp
en drie andere lieden ziin gearres
teerd. beschuldigd van het «mokkelen
van rubber en platina naar Duitsch-
land. De politie verklaart dat de ar
restaties het resultaat ziin van een on
derzoek van een iaar naar de clan
destiene wegen waarlangs Duitsch-
land koopwaren invoerde van 30.000
Viol 1 ar Der week. uit de Afflantische
havens van Amerika.
Uit de Omstreken
BLOEMKNDAAL. - Dordtsche
Padvinders. De afdeeling
Dordrecht van het Ned. Meisjes-Gilde
kampeert twee weken te Overveen op
't buiten van den heer Van der Vliet
Ter geleeenheid van haar verblijf al
hier gaf zif gister in hotel ..Vreeburg"
eenen feestavond. De leidster, mei.
Ouburg. ouende de bijeenkomst, waar-
bii zii ons nadere bijzonderheden over
dit gilde vertelde, onder installatie
en bevordering der teden on het too-
neel. Bi' de installatie moet de een
voudige belofte worden afgelegd. dat
men de wetten van het gilde trouw
zal naleven. Na de installatie is men
gezel derde klasse. Om te worden be
vorderd tot gezel tweede klasse, moet
men eenige kundigheden bezitten, o.a
de kachel kunnen aanmaken, poetsen
en schoonhouden, het bed opmaken,
een kon chocolade zetten, tien hoo
rnen aan liet blad herkennen. Voor ge
zel eerste klasse ziin de eischen weer
hcoger. Daarvoor moet men kleeren
kunnen herstellen, wat kunnen tim
meren. touwknoopen. verbandleggen.
in de plaats van inwoning enkele po
litieposten weten, benevens eenige
adressen van doktoren en apothekers.
Voorts moet men in het Morsestelsel j
met vlaggen kunnen seinen, een twin-1
tigtal wilde bloemen en vier in het
wild levende zoogdieren kennen.
Het kostuum der leden is een een
voudig. duch smaakvol donkerblauw
wollen nakie. De gezellen der 2de
klasse hebben een lichtblauwe streep
op de mouw. die der 1ste klasse twee
streepeiL Uit de leden der eerste klas
se komen de leidsters voort.
Na deze uitlegging kwain liet feeste
lijk gedeelte van den avond, dat be
stond uit vioolmuziek, zang. gymnas
tiek en tooneel. De verschillende num
mertje? werden aardig uitgevoerd en
de toeschouwers waren niet karig met
hun applaus. Vooral ..het Vogelnestje''
werd lief uitgevoerd, wnarbii de zang
van het ..vogeltje" zeer te loven viel.
Ook de standen bii de gymnastische
oefeningen waren keurig en het sei
nen ging maar wat goed. 0,u verzoek
an een der aanwezigen werd geseind:
.Wees bereid, is onze leus", wat zeer
toeseiuicht werd.
In de nauze verkochten de padvin
ders ansichtkaarten, waaron dc sroop
afgebeeld stond. Het fluitje van de
leidster kondigde het einde der pauze
au.
Het meislès-eilde had de mooiste
stukken voor het laatst bewaard. Eerst
kregen we een zeer gratievolle rei van
acht meisies. een moeiliik stuk. dat
echter zonder fouten uitgevoerd werd.
Een der nadvindersterties droeg nu
het gedicht ..De Nacht" van Marie
Boddaert voor. dat in adornjpoze stilte
aangehoord werd.
Het nummertie ..Wachter Ah or"
moest zelfs gebisseerd worden. Het
was dan ook mooi gevonden, het door
meisies gevormds, schio door de brug.
met meisies. die niilers voorstelden,
te zien varen. ..Een dag kampleven"
liet ons de genoegens, en ook weieens
de ondeugendheden, der meisjes zien.
als zii kamneeren. Zoo'n kampement
is als het ware een huishouden in het
groot, waar ieder ziin plichten ver
vult. onder toezicht der leidster. Het
lied onder het aardappelschillen werd
doo de toeschouwers uit volle borst
meegezongen.
Aan het slot sprak de leidster de
door iie toeschouwers uit volle borst
van liet rneisies-eilde zou opgericht
•orden.
'HEEMSTEDE. GetrouwdJ. J.
Eckhardt met M. W. Bauer. N. W. v.
Driel met M. G. Wienke.
Bevallen C. Giebels—Rijs, z.
SLOTEN. Toen de veehouder
Saieniïjn, té Osdorp, een rund naar
den Haarlemmermeer wilde drijven,
werd het, dier te Sloten (dorp) dol. Na
•eenige afsluiting-en an tuintjes ge
heel vernield la hebben, en nadat een
wilde jacht gehouden was, moest
men het dier met het oog op de open
bare veiligheid doodschieten. Dit
was een groote schadepost voor den
eigenaar, wijl het dier veel van zijn
waarde verloor.
IJMUIDEN. Verduiate-
r 1 n g en d i c f s t a 1. Lullenan D.
heeft aangifte gedaan, dat zijn op
passer een hom toevertrouwd bedrag
van ƒ50 heeft ontvreemd.
Ten nadeele van den eoldaat A.
v. d. B., van het fort alhier is een
bedrag van 46 gestolen.
Uitbreiding stoom
trawler-vloot Vrijdagavond
kwam in de Visschershaven alhier de
nieuwe stoomtrawler „Gerard" IJM.
319 aan. gebouwd voor rekening van
de Nationale Stoomviascherij, alhier.
Een goede vangst. De
IJmuidar stoomlreilers Gloria en
Antoon Cornells brachten elk een
groot vat wijn, welke in do Noordzee
waren opgevischt, te IJmudden aan.
Deze vaten waren zwaar begroeid en
luidden zeer zeker reeds kmgien tijd
in het water gelagen.
Gezonken.
De IJmnider moto rviasc h e rsboo t F In
zer Mar is door ander de remming
bekneld te raken in de Vteschershaven
te Umuiden geionken.
ZANDVOORT. Temperatuur
der zee. Temperatuur van het zee
water op heden CC gr. F.
Concertavond. Donder
dagavond werd. in het Palais d'Eté
een concert gageven. waarop Lies-
beth Meisuer en Jules Moens met
eucces aria's uil bekende opera's
zongen. Behalve dit vermelden we
gaanne .van den Laatste Massenet's
„Manon" en van de eerste Gounod's
,;Le Soirt'. Hot concert werd door
beiden besloten met het duo van
Furridi en Santuzza uit de „Cava-
leria Rusticana Na afloop van 't
concert werd nog gelegenheid tot ee«
dansje geboden.
binnenland
Ge Toestand
Da voedselvoorziening.
Melk voor zieken, zwak
ken en kinderen.
Met insaug van 1 September zal.
naar de ..Rolt." meldt, op aanvrage
van gemeentebesturen, onder behoor
lijk controle hunnerziids. volle, rau
we n,elk verstrekt worden ten behoeve
van zieken, zwakken cn kiuderen 'be
neden den leeftiid van zes jaar. tegen
dén nriia van 11 cent oer liter.
Negen tiende van het nadeelig ver
schil tusschen 11 cent en den in de
betrokken gemeente geldenden maxi-
mum-ccnsumotie- melknriis zal ten
laste van het Rlik worden gebracht,
terwiil één tiende van bovenbedoeld
verschil ten laste komt der betrokken
gemeente.
De medewerking kan worden inge
roepen van de medici, van plaatselij
ke vereeniaingen of van personen, die
zich in hoofdzaak op het gebied van
zieken en kinderverzorging bewegen,
•o.a.vereenigingen tot bestrijding der
tuberculose, vereenigingen tot steun
van behoeftige kraamvrouwen, ver-
eeniffincen betreffende verzorging va^
zuigelingen, enz.
De aanvragers ontvangen een bon-
boekie op naam. waarvan elke bon
recht geeft oo 1 (respectievelijk 2 of
meer) liter volle, rauwe melk tezen
11 cent oer litei.
De melkverkoopers kunnen de door
hen ontvangen bons inwisselen tegen
een bedrag. gelijkstaande met het
verschil tueschen 11 cent en den in de
gemeente geldenden maximum-con-
sumnticmelkprijs.
DE DUITSCHE VLIEGMACHINE
BOVEN EINDHOVEN. Om- de
Duitsche vliegmachine, die een ver
kenningstocht boven Eindhoven
schijnt gehouden ie hébben, meUlt
het IlbltL nog:
Na een paar uren over een wijden
omtrek rondgecirkeld te hébben,
zette het' vliegtuig eensklaps koers
naar liet centrum van Eindhoven,
waar richting gezocht werd langs fa
brieken cn groote gebouwen. Boven
de oud'e lucifersfabrieken aan den
Dijk werd door de aldaar gevestigde
militaire wacht toeschoten, zoo ook
op ander# punkn waar militair# pos
ten aanwezig waren.
Bijzondere aandacht wt-id door des
vlieger aan dc uitgebreide gebouwan.
comptexen der Philips fabrieken ge
wijd. Tot drie maten too werd daar
df omgeving verkend. Do laatste
maal was het toestel zoo laag, dat
het met den dakrand der fabrieken
gelijk waa De machine had oen
groene kleur en droeg drie kruizen,
zooals die op Duitsche toet»alien zijn
afgebeeld.
Na op zijn gemak nog wat rondver-
kend hebben, verdween hot vHeg-
lui g plots na aanzienlijk gestegen te
zijn, in Zuid-Zuid Wart'.- ijkc richting.
UIT ..OORLOGSNOODZAAK" DOOR,
GESTOKEN DIJK. Uit Ccstel
schrijft men aan de ..VH. Cf
in Geatel c.a. en omKevinc staan
de akkers in de buurt van Dommel
en Toneel reen op 6ommiee plaatsen
weQ nl.m. H2 M. onder water. We heb
ben den trehetlen dair uezocht naar de
oorzaak, die deze ratno veroorzaakt
heeft We ziin gereden van Gestel tot
aan de Belgische grens zooveel m<>
celiik den Dommel volgende, en eerst
bii den doodcliiken draad hebben wo
het .dek/" gevonden. De Duitsche of
ficier van wachtpost 6 Neerpélt, deel,
de ons het volgende mede
Ge weet., zoo begon hti. de reden
waarom wli de vesnerrlng hier lanes
de geheele grens gemaakt hebben, (ni.
orn Belgische burgers en deserteurs te
gen te houden). Door den kolossaleu
was der rivieren in België, was het
water zóó hoog gestegen, dat de deroo
draad der versperring onder water
stond, waardoor het mogeliik werd.
dat menschen zonder ongeluk onder
den draad door gingen uit oorlogs-
noodzaak werd hier een diik doorge
stoken. dicht bii het kanaal, waardoor
een massa water in zes uren is ver,
plaatst (en aan Nederland een kolos
sale schade berokkende, dacht ik;
Wordt het gewenschte doel &og mei
bereikt, zoo ziin wo bereid ook een
tweeden diik door te steken, besloot
de Duitscher.
DRANKBESTRIJDING. Op de tq
Utrecht gehouden jaarvergadering der
gereformeerde Vereeniging voor
drankbestrijding bleek, dat hei aantal
afdeelingen 78 bedraagt en 't aantal
leden ruim 2900. Ais lid van T
Hoofdbestuur werd herkozen ds. W,
H. Gisuen Jr. van Zwolle.
AFSCHAFFING VAN PREMIëN,
Op een te Utrecht gehouden verga»
dering van vertegenwoordigers vaq
Bonden van spoorwegpersoneel is be
sloten om met kracht bii de Regecrind
en de spoorwegdirecties aan te drin
gen om de premien van het locomo-
tiefpersoneel in ioon om te zetten.
GEMEENTERAADSVERKIEZING
ONGELDIG VERKLAARD. Gede
puteerde Staten van Ulrecht, beschik
kend oo het bezwaarschrift van S. I*
van Essen, raadslid der gemeente
Veer.endaal. tegen de toelating van
de heerer. J. H. Jansen. G. H.
Leeuwen en J. van Leeuwen als raads
leden dier gemeente, hebben genoem
de verkiezing ongeldig verklaard,
daar de kiezer W. Diepenveen, anal-
ohabeet. in strijd met de wet door een
ander is bijgestaan bii het uitbrengen
ziiner stem op den herstemroingsdag.
EEN NIET ALLEDAAGSCHE VER-
GISSING. Te Den Haag is een ze
kere v. D.. wiens straftüd nog niet
verstreken was. uit het huis van bo-
wariug ontslagen. Toen men de fout
bemerkte. was de vpgel natuurtük
reeds gevlogen.
WAT AL WAARDE HEEFT. Het
stroo van liinoliezaad. tot hiertoe van
fcetrekkeliili weinig waarde, trachl
men nidus wordt uit Land var.
Heusden gemeld on te koopen tegen
f90 en hooger per 100 K.G. Naar uien
verneemt met het doel om er voeder-
meel uit te fabriceeren.
ONWEER. Te Lunteren is da
bliksem ingeslagen in het herstel
lingsoord voor onderwijzers. Aanvan
kelijk waren twee patiënten bewuste
loos. Verder werden de kerktoren en
het woonhuis van J. D. Klomp «klaar
dor het hemelvuur getroffen. Brand-
werd nïèt veroorzaakt.
Haarlemmer Halletjes
EEN Z ATEIIDAGAVONDFRA'ATJE,
Mijn vriend, de directeur van dit
blad, heeft de aardige gewoonte om
wanneer in Augustus een gedeelte van
dc redactie niet vacante© ia, mij kleine
werkjes op te dragen, waarvan ik als
die lieeren weer terug, zijn verschoond
blijf. Hij zet daarbij dan oen gezicht,
alsof ik er noig meo in,genomen moet
'wezen en ik doe van 't zehdo. Overi
gens begrijpen w© eikaars gedachten
heet goed.
Een paai- dagen geleden gaf hij mij
©cn beekje met ©en circulaire en de
.woorden: „dat ia juist iets voor jou,
om een aardig stukje over te sc-lvrij-
ven". Deze aanbeveling ken ik, z©
beleekent, dat liet onderwerp extra
vervelend is en inderdaad was daarop
niets af t© dingen, want het ging over
do «ssurantieplanne-n van Mlinüster
-Treub, die, zooals wo wed allemaal
weten, het geheel© vereoktóringswezen
voor zoover er wat aan t© verdienen
is (de niet-winstgevende takken van
't bedrijf worden gaarne aan het
particulier bedrijf overgelaten) aan
jlen Staat brengen zak
Op de circulaire stond met vótte let
ters gedrukt: „Zeer gewichtig voor de
Nederland sche Pers". Dit begin bracht
me al aan 't schrikken. „Zeg, sou je
't niet liever aan een meer ervaren
man geven?'' Maar mijn vriend, die
directeur, is koppig en Iheéft de over
tuiging, dat hij in de meeste dJingcn
tpeiijk heeft, wat voor hem zeer go-
makkelijk ie. Hij blieef er dus bij en
liet mij met mijn boekje, mijn circu
laire en mijn zorg alleen.
'k Begon aan de circulaire. P. P.
!tond er "boven, waaruit blijkt, dat ze
niet voor mij bestemd was, want ik
heet W. G. F., WHtem Oorrit Fidelïo.
Of zou de bedoeling misschien I
dante Persman geweest zijn?
Dan vond ik zoo'n aanhef toch niet
aardig. Lntusschen veronderstelde het
begin al dadelijk een zekere mate van
kennis bij mij, hetgeen altijd vleiend
en aangenaam is.
„Zooab u bekend'las ik name
lijk, „heeft Minister 1'reuib met
zijn Assurantieplan een.© groote
verrassing aan duizenden en dui
zenden hier te 'lande, zoo wél aan
niet belanghefbbenden, aila aan be
langhebbenden, namelijk voor de
Binnen- en Buitenlandséhe Assu
rantie-Maatschappijen, Assurantie-
Mnkelaans en -Agenten, Taxateurs
(Bouwkundigen en Ingenieurs),
Bankinstellingen, H.nxdhaekban-
ken, Kooplieden, Industrieelen,
Landbouwers, Nedert Pers etc.,
bereid en hébben reeds bijna
a We Nederland sche couranten in
belangrijk® hoofdartikelen daarte
gen geageerd".
Had ik niet geweten, dat de zaak
zeer gewichtig was, dan zou ik dat
aan al dde hoofdletters zeker bemerkt
hebben, to van vet gedrukte woor
den niet te spreken. Maar waarom
gesproken van duizenden, wanneer
toch aan Tienduizenden of Honderd
duizenden de verrassing was bereid 1
Romers ook andere Belanghebbenden,
Aannemers, Apothekers, Bakkers, Bier
brouwers, Boekdrukkers, Colporteurs,
enzoovoorts hot geheel© Alphabet door,
behoorden lot de verrasten.
De circulaire vervolgde ahlusr'
Volgonsbijgaande brochure,
welke wij ter recensie beleefd aan
bieden, heeft de schrijver, de Heer
Eks van Ei jen, Branda«euranttó-
Technicus, die gedurende 29 jaren
in deze branche werkzaam is, een
belangrijk propagnnda-materiaaï,
in eene uitvoerige zaakkundige en
practische uiteenzetting, aan alle
belanghebbenden en vooral aan de
(Nertir'andsc'ue Pers, ter bestrijding
van het Nederiandsch Assurantie-
plan geleverd.
„Kijk", mocht ik doo denken, „we*
is ouze taaJ toch rijk aan bijvoegelijke
naamwoorden en bijwoorden. Belang
rijk, uitvoerig, zaakkundig, pmctfisch,
welk oen rijke taal toehP Maar mijn
bewondering steeg niet weinig toen ik
tot dien volgenden volrin overging:
Tengevolge van de groote voort
varendheid van den Minister, die
zoo spoedig mogelijk de insteïMng
van het Staatsmonopolie voor het
levens- en brandverzekeringswezen
aanhangig wenscht te maken, heeft
genoemde schrijver dit reusachtig
groot werk in een kort tijdsverloop
ondernomen on dank zijne groote
vakkennis, hetzelve kunnen vol
tooien.
De Minister is in zijn Assurantie-
schuit zeer snel voortgevaren, maar
de heer Eks van Ei jen is heao onver
vaard nagestoomd. Dót reusachtig
groot werk... ja, u sou wiel denken,
dat bet zes deelen, ieder van 1000
bladzijden telt? ja, dat denkt u, hé?
Volstrekt niet. Dc uitgever zegt zalf:
Deze brochure, welke onder den
titel: ..Staatsmonopolie der Brand
verzekering ill Nederland'' ver
schijnt, beslaat 86 Bladzijden druk
en biedt, niet tegenstaande de
enorm hooge papier- en drukprij-
zen en verdere hooge exploitatie
kosten, aan liet publiek in werke-
•lijkheJd een© belangrijke volksuit
gave, welk© tegen dien zeer garin
gen prij9 van W cent per Exem
plaar verkrijgbaar is.
Kijk. dat is nu wear een verrassing
voor Minister Treub, dat het reus
achtig groot werk niet méér dan 86
bladzijden beslaat. Toch kost hot maar
40 cents, ofschoon de kantoorhuur in
Sloten (want daar ia d« uitgever ge
vestigd) zoo buitengewoon hoog ia
Toen al deze beschouwingen waren
gehouden en ik nog maar aan de cir
culaire toe was, heb ik die met de bro
chure aan mijn vriend, den directeur
van dit blad, teruggebrachte „Spaar
me', he6 ik gezegd, „dit werk gaat
boven mijn krachten, dat kan alleen
worden verricht door een journalist
van routine. Zeg nu zelf, is het van
e©n bescheiden man, als ik bén, te
verwachten, dat hij antwoord geven
zal op oen moeilijke vraag, ate die
er op den omslag van dit iboekje ge
daan wordt; „Excellentie, waar gaan
wij heen?' Kan Ik weten, of d»
Minister zal zeggen: „Naar 't Gooi,
dunkt me, heeren, daar is 't heel aar
dig in Augustus! of misschien:
„Naar Bergen ©n Schoort. Dat is def
tig"!
Mijn vriend de directeur nam de
papieren met tegenzin terug. Maar 't
hielp niet, hij» xnoest wel. Daarop zei
hij „wacht even, ik héb daar pas
iete gekregen, dat buitengewoon ge
schikt voor j'e isl" Toen sloeg de
schrik ine om 't hart, want wat zoo
uitdrukkelijk aanbevolen werd,
moest we' extra buitengewoon verve
lend zijn ik ben dus gaan Ktopen en
ik loop nog!
We leven op dit oogènbltk weer
midden in de jaarltjksche groote
volksverhuizing. De Haarlemmers
zija overgeplant naar d© provincies
Gelderland, Utrecht, Overijsel en
Brabant en de Zeeuwen, Groningers,
Drentenaren en Zuldhollanders ko
men hier. Als je langs Haarlems stra
ten loopt te flaneereni en een beetje
vriendetijk gezicht zet, dan schiet er
al gauw iemand op je toe. die met een
vreemden tongval naar den weg
vraagt. Dat kan nog, maar o wee. als
ze wat willen weten van de trams
naar de gemeente Bloernendaal pro
beer maar niet om hun die verschillen
duidelijk te maken, want dat lukt
toch met. Je :aat ze. ten etnde raad,
maar gaan, denkende ,,Och. ze ko
men wel ergens terecht en. de rest
zullen ze zelf wel zien."
'Deze week heb ik, in verband met
vacuntie-aangetegenliêden, een merk
waardig staaltje gezien van wal we
gewoon zijn „hondentrouw" te noe
men. We kennen die voorbeelden,
nietwaar de hond, die het graf van
zijn meester niet wil verlaten, een
ander, die uren ver verkocht wordt
en niet de tong op zijn hielen naar
den ouden baas terug komt loopen,
Het le altijd weer treffend en aan
doenlijk. Maar ik lieb nog iets veel
sterkers meegemaakt, 'k Kom in- 't
stadhuis, boven, op <te groote zaal.
„Is d© burgemeester daar?" ..Met
vacantie." „De secret arte?"
„Ook met vacantie 1" Er heersohte
in de hal een ongewone stilte, waar
van ik aanvankelijk de oorzaak niet
begreep. Eindelijk werd. het me dui
delijk -. de klok stond. De ge
trouwe klok, gegroeid aan één roes
tig raadje, dat een speurend ambte
naar op den zolder had ontdekt, de
klok, die speelt en slaat, het uur
aanwijst, den dag en de maand, het
weer van overmorgen, kortom alles,
behalve het tijdstip, waarop einde
lijk het l^er, waaraan je 't liefst de
nederlaag gunt, verslagen zal worden.
Welnu, die klok stond. Ge begrijpt
het aandoenlijk feitnu de burge
meester en de secretaris beiden af
wezig waren, was d© klok van pure
droefheid Wijven staan.
In de verzending van papieren
kennisgevingen is daarom evenwel
geen stagnatie gekomen, 'k Heb er
ecu ontvangen, waarbij vanwege het
dagelijkse li bestuur een prijsverhoo-
gir.g werd aangekondigd, die ma ge
ruïneerd zou hebben, 't Liep in de
duizend© guidons I Eni dal, heel zui
nigje©, op een doodgewoon papiertje,
met de machine geschreven en daar
na vermenigvuldigd. Gelukkig kwam
al gauw de oplossing 't moesten geen
guldens wezen, maar centen
Weelderiger was «en ander rond
schrijven van de gemeende ingericht
precies dertien regels, op oen kwarto
vel dubbel, dus vier pagina's. F.en
briefkaart bad bet óók kunnen be
vatten. Op die manier geiooven de
menschen r.iet aan den papiernoodl
Evenmin als sommige bard koppen,
zoolang er nog een kraantje aan hun
gaslamp zit. zich hel geval kunnen
vorrstellen, dat je 't openzet, zonder
dat er gas uitkomt.
En toch zal da lichtnood in den
aanstaanden winter heusch geen in
beelding, xnaar droeve werkelijkheid
wezen. Zoodra de r in de maand
k-omt, zullen we 't wel gewaar wor
den. Eigenaardig toch, dat diezelfde
letter r een rol vervult in zooveel
woorden, die betrekking hebben op of
doen denken aan tekort. Eerst t e-
k o r t zeif, dan gebrek, gasfabriek,
centrale. turf, briketten, rantsoen,
narigheid, oorlog, Reitsma, Reus,
Snuiberg. secretaris. Wee tra, per-
centage. Heerkens Thijssen, hamst©
ren, rijst, brood, graan. Amerika,
vaargeul. Lloyd George, Hindenburg,
Rusland, Poincaré. Noordam en
fin. ik zou zoo nog lang kunnen
voortgaan om u aan te tooncu, dat de
r zit in vele woorden, waaraan wij
bij den heerschenden toestand van
zelf denken. Dit kan geen toeval zijn.
het is dc wReede betoovoRing van de
r. Ratelend rollen razende r's rond.
Waar moet het dezen winter beent
'ik Heb al meegemaakt, nog geen twee
weken geieden, dat de pachter van
een vergadergebouw tot vergaderaars
zei „denkt u er om, vóór donker
moet u er uit." Einde Juii gaat dat
nog, maar in October, November,
December gaat dat niet meer. Dan
zal er in 't donker vergaderd wor
den en de president <te aanwezigen
toespreken „Dames en heeren, ge
achte méde-dufelerlingen." Gloeiende'
sigaren, af en toe een lucifer, zullen
dan het eenige licht wezen en ate 't
wat lang duurt cn do aanwezigen zich
gaan vorve'en, voorzie ik kattekwnad
in den vorm van oen propje papier,
gemikt op 's heeren pmid- nt's cer-
biedwaardigen neus.
Ofik kan haant aan zooveel gc«
luk niet geioovenschaffen we,
uit gebrek aan üch:, <!e vergaderin
gen voor dezen winter mnar af?
FIDELIO.
