De Oorlog.
pertjc den >l.n t- ontspringen. Doch
dal hij dit koor zich zoor heeft moe
ten haasten, blijkt uit hel doode ma
teriaal, dat hij achter liet. kanonnen,
ammunitie, gaveren, auto's pantser-
wagens. driuJiwniertvagcus, proviand,
t AFTREDEN VAN MtNlüTEK li® de weg. dien hij nam, toekendo
Overzicht.
verdedigingHet taai
I stormend i
ich niet alleortaf door vuur en rook,
door brand en plundering, maar ook
door den vaak niet oens onbruikbaar
gamaakten, den vijand zeer welkomen
buit".
NicttoafonsUiaiK^o eon 'felle vjruxljö-
sen on Roemenen gaan
do centra ion aan t Roemeen
se li e front nog gorogekt vowuit.
ói'dedigtle Pacin werd
HENDERSON kan verstrekkend
volgen hebben. De „l>aily News" ver
klaart, dat indien <ie arbeidereconfe-
rentte van 2-1 Aug. Henderson sh unt,
de iiudere arbeiders-minibtera uit de
Kngeische regeering moeten treden.
Gemeld wordt, dal die premier al«-j
duu een beroep op het land ',r"',n ti'
door algemeene verkiezingen.
Honderson heeft. Maandag in 'i En-
gelscho Lagerhuis een ve
van zijn houding in deze aangelegen
hcid («ma. "IJ ontkende, Jat l.ij M i^.,, ,1,0 i.ol Jnl
zijn collega-ministers misleid zou
hebben. Hij was niet van plan ge
weest, aan het congres <F>r arbeiders- wer
partij eenige inlichting te onthouden zeL
en had dan ook medegedeeld, dat er
een wijziging was gekomen in do hou
ding van de Russische regeering
Teivslotte verklaarde hij, dat hij
ook de voortzetting van den o«riog
wenschte tot 'l zegevierend einde.
ister-presideut Lloyd George
beheeraclH-n
coinplei
/an de Trotus
N. van Focsant
van dorpen be-
verdedigd® ook zijn houding. Zijn be- j 3e*iHieordcii bi
toog komt ongeveer overeen met den1'
inhoud van den brief dien hij aan
Henderson zond (zie ons vorig over-
Hij wees verder or in 't bij
Verspreid nieuws
1>F. KATHEDRAAL VAN SL QUiEiN-
T1N is naar de Duitsclie staf rnekiC
Zondag vu\-- toor 25 Fransche
j uroieclielen Betroffen. ..'t Is of de
own zijn de onschat
bare kathedraal gohéol tc vernielen"
aldus de Duitsohe stafberichttg&vur.
LUGIITG-E VECHTEN. - Zondag on
vrede
geii eel
zonder op, dat de allerlaatste dagen Maandag is, de acttivitcdt in de lucht
een verandering in den toestand in .,ow m()t
Ru-iand is ingetreden. Men probeert n
De Bntech© udlinimKteit dleelil me
de, dat Zondag op zoo 2 Duitsche
vliiegmacflvines torugtooanend van de
raid boven Engeland) verndeld zijn.
lieu grout. aantal Eugotscli© vlieg
tuigen raakten lxoven ze© dlaags met
li eg tuigen. zonder dat
liet tot een beslis-sandan uitslag kwam.
Vaststaat evenwel dat een Duiifcoh
watarv&gltuig tot zinken gébracht
is. Een der Kngensche vliegers lever
de een gevecht od 18.000 voet
lmogte.
De Enig Aselic dt&f verklaart: In
luchtgevechten worden negen .Duit
sclie vliegtuigen neergeschoten, waar
van twee binnen de lingelscüie Ünies.
Verder wenden acht andere Duitsclie
machines buiten ons bereik tot diaJc-sn
gedwongen Zeven Einigefeclie maidhii-
nes wonden vermist.
Do Fransche eta.f: rn dan loop i
don Zondag zijn twee vliegtuigen
een kjahélbailton dar Dniitgchers dloor
Franaehe vtieg.-ra geweld. Drie an
dere Duitsclie toestellen moesten,
loetijk gisQiavond, landen.
De Duitsclie staf gsoeft op, dat Zon
dag 14 vliegmachines en 1 kabelbal
lon der geaihoc-rrten neergeschoten
zijn.
Vorder deeli te Duitsclie staf me
de, dat in Juli het verlies aan lucht
strijdkrachten van de geallieerden
bedroeg 31 kaiiel ballons en ten min
ste 213 vlieertuigen. waarvan 98 ach
ter de Buitertio linies, 115 aan gene
zijde van de linies brandend vielen.
De Duits diers verloren 16 vliegtui
gen en geen enkelen kaholbadflbin.
DE LUCHTAANVAL OP FRANK
FORT. Het Wolffbureau meldt,
dat bij dozen aanval 2 QiEmnem, 1
vrouw en 1 lund g'odood zijn, 12 per
sonen werden gewond. Sohadie van
militairen aard werd met aangiericlit.
De Frans olie vlieger (lie den. aanvalt
deed werd neergeschoten.
DE LU-OHTA A NV AIL OP ENGE
LAND. Reuter meldt nogTo
Southend werden 27 huizen besolia-
17 m één straat. Een bom, wel
ke te midden van een dichte menigte
viel, maakte de meeste slachtoffers.
De ontploffingen van luobttorpedo'?
waren vrceselijk de meeste ruiten
in de Hoogstraat werden vernield,
maar er brak. geen brand uit. Een
born doodde een meisje op straat, do
kleeren werden het kind van het lijf
gescheurd, het lichaam werd geheel
verminkt.
Engelsche vliegers joegen de inval
lers spoedig naar eee.
Do Duitsche staf meldt, dat oen
Duitsclie vliegmachine niet terugge
keerd is.
de tucht in 't Russische leger te her-
dellen. Niets kan in deze omstandig
heden Jiocdiottiger zijn dan een con
ferentie met den vijand te houden.
Daarop deelde Lloyd George mede,
«at de regeeringen van DE VER.
LENIGDE STATEN, FRANKRIJK
ITALIC EN ENGELAND BESLOTEN Duitsche
HEBBEN GEEN PASSEN VOOR
STOCKHOLM TE GEVEN.
Hij verklaarde: „De Vereenigda
Staten beslisten, niet te kunnen ge-
de gen. dat afgevaardigden naar
Stockholm gaan. Dat is een groots
deun oratie. De Fransche republiek
kwam tot dezelfde gevolgtrekking
evenals Italió en de Britscho regee
ring (luide toejuichingen-),
geallieerdo landen zijn nu
meening, dat indien over vredesvoor
waarden moet beraadslaagd worden,
de vertegenwoordigers van de lieele
natie dat moeten doen. Ik ben de
iaatete om de -macht der arbeiderspar
tij te verkleinen, de laatste om iele
ten nadeel© van haar imaoht of in
vloed te zeggen, maar ze vormt
de heale gemeenschap. Als de
komt, moet de natie a'_
haar tot stand brengen.
Verder deelde Lloyd George nog
mede, dat hot hem duidelijk is, dat de
Russische regeering niet veranlwoor-
dclijk te voor de conferentie van
Stockholm en stelde vast. dat Enge
land zijn plicht jegens de bondgenoo-
ttn er-zaken zou, en dat het aller
minst zijn plioht jegens Rusland zou
doen, indien het andere handelde dan
't nu deed.
D. cx-premier Asquith voerde ook
't woord. JLj constateerde o.a. „Ik
geloof, dat de urbeiderspartij. een
onbeduidende minderheid daargula^
ten, tlians even vastbesloten is als bij
bet begin van den oorlog, oru liet
zwaard niet op te steken, totdat wij
een middel zien tot het verkrijgen
win een aannemelijiken en duur/,amen
vrede.'1
De Engel-sehe pers wijdt breedvoe
rige beschouwingen aan do quaestie.
De houding van Lloyd George wordt
niet algemeen goedgekeurd. Vele bla
den oorduelen, dat bij, als bij de
qyuestie van Stockhlom tot een zaak
vun groote politiek had willen ma
ken 't niet aan Henderson had moe
ten'overlaten om een mededeeling te
doen over de veranderde houding van
Rusland. Een officieel bericht zou
beter geweest zijn.
Dc thans tn Londen vertoevende af-
g-aardigdeu van den Raad van Ar
beiders en e-Maten in Rusland heb
ben een uitvoerig rapport eamtnga-
sleid, waarin zij verklaren, niet te be-
BTijpen waarom herensky tegen
Stockholm zou zijn. Nog electits een
week geleden seinde hij de Raad van
Arbeiders en Soldaten, dat 'zo
dc voorbereidselen voor Stockholm
moesten verhaasten.
De Daily Telegraph vernoemt uit
Petersburg: „De Arbeiders- en Solda-
lenraad heeft zijn taktiek gcwijzr^d.
Dit is een van do merkwaardigste tco.
kondn van de verandering üi de '..tem
ming, die door de jongste gebeurte
nissen in Rusland teweeg w gebracht.
Toen het uitvoerend comité van dien
raad zug, dut er een catastrofe dreig
de, heeft bet een vadcrlandlieyei.de
houding aangenomen. -VI tien dagen
lang hebben de raad, zijn leiders cn
zi.it organen gezwegen over het yre-
desi raagstuk. De .gedachteuwusseUng
over de Stoekhohusche conferentie is
zoo goed u-i opgeliouden. Telegram
men en mdties uit het buitenland over
de vredesconferentie worden zonder
commentaar vermeld. Aan den aude-
ren kant wijdt de raad al- zijn energie
aun het horstel van de slagvaardig
heid van het leger. Hij noemt dit werk
in redevoeringen, artikelen, oproepin
gen en moties de hoogste taak van het
oogenblik. lüj heeft een fonneolen
wapenstilstand in den klassenstrijd
afgekondigd en betoogt, dat allo,
klassen gelijke offers moeten brengen
voor de bereiking van de nationale
doeleinden".
Er is thans niet veel kans meer,
dat DE CONFERENTIE TE STOCK
HOLM zal slagen. Er zullen nu alleen
dc socialisten uit de centrale en neu
trale landen komen. Misschien dat
de Rotsen ook nog komen, maar dit
wordt nu ook twijfelachtig.
't Amerikaansche arbeidersver-
bond heef: besloten om niet aan de
conferentie deel te nemen, omdat
deelneming nadeelig geacht wordt
voor de zaak van den bestendigen
vrede en van de democratie.
VAN DE OORLOGSVELDEN ia bo
den weer weinig nieuws. Op tWest-
front zijn 't weer afzonderlijke aan
vallen, <lio vrijwel op niels uitliepen.
Op 't Oostelijk front staat do
strijd thans vrijwel stal.
Een correspondent van 't AJ&. Han
delsblad bezocht de Duilsch-Oosteii-
rijltsche tegers in Galicië en schrijft
o.u_: „Do Russen hebben nu weer in
Galiciö bewezen, dat zij meesters aijn
in de buitengewoon mooilijko kunst
van zicli terug te trekken, zich bijtijds
te redden mt een omsingeling, liet
aantal ge va.genen door do Doi lachers
gomaakt is :-—ring in verhouding tot
het terrein, dat zij wonnen. De Rus
weet nog precies op het laat^U» nip-
- iat om bemiddelend op to treden,
ïtia.ir dat men later op Wilson's vrien
delijk aanbod tertig zou kunnen ko
men.
l)e keizor bleaf daarna nóg eenigen
tijd niet den Amerikaanse hen gezant
in gesprek en zetto hem de gebeurte-
nlsseii uitoon, die tot het uitbreken
van den oorlog hadden gö'eid. Spe
ciaal woes de keizer daarbij op de
dubbelzinnigo houding van Engeland,
waardoor de hoop op een vreedzame
oplossing te loor was gegaan.
Do rnededeelingeu, die Gerard in
zijn memories doet, schijnen dit igb-
sprek weer te geven.
Lndicm de pers der vijandelijke lan-,
den daarin onthullingen ziet. bewijst
dit a leen, dat zij het Dultschc Wit
boek niet kent, waarin vrijwel het
zelfde wordt verteld. Het is mogelijk,
dal de keizer tijdens het gesprek nan-
teekeningen voor den gezant heeft ges
maakt. run te voorkomen, uat verkeer
de incdedeöMngen naar Washingtcoi
gi-zond. n zouden worden.
In dij geval zou er echter slechts
sprake kunnen zijn van anntoekenin-
gen, die bodootden het geheugen van
Gerard op to frisschen en niet van eon
in<ded'."ding van den keizer aan Wil-
VFTREDEN VAN POfN'OARé
Hot ,/Berner Tagéblatt", een
Duit^-hgezind blad, verneemt uit Pa-
rijs, dat Póincaré aan Ribot zou héb
ben medegedeeld ,diat hij van plan
was alu president der Fransche repu
bliek af te treden en dat, na overleg
mei zijn ambtgenooten, Ribot den
president had verzocht de quaestle uit
ra stellen totdat de kamer weer bij»en
is, hetgeen op 18 September zal zijn.
Dit besluit zaf worden aaugaplakt
ii: Eindhoven, Stratum, WmmiscI,
Strijp, Gestel. Blaartliem eji Tongelr©
zulks iugevolg opdracht gegeven aan
de burgerncost&is van die gemeenten,
door hei iniUtair gezag.
De redactie van h®t „Eindhoveii6ch
Dagblad'' toekont hierbij o.a. aan:
dat zij reeds vroeger dan de waar
schuwing in Mei jl. ontvangen, wis!,
dat de kans bestond van dit verschij
ningsverbod, Zij wist dat zij den airte.
.rit ei ten een doorn in het oog won, en
dat zij bespied werd; dat hare woor
den werden gewikt en gewogen, om
haar te betrappen.
Zij gaal dan verder voort als volgt:
„Maar hoewel het Daanocleszwaard
boven ons hoofd zweefde, hebben wij
nimmer geaarzeld, nooit gedraald, en
nooit ge.hu ivord om voor de waarheid
uil 'ie komen, maar waren wij er bij,
als dit werd aangerand.
„Waardoor misdeden wij dan wel
Aan welk laakbaar feit maakten wi,
ons toch wel schuldig?
De heer Hoefnace's, Directeur van
he. „Eindhovensch Dagblau" hoeft,
naar wij meedeelden, dadd'ijk gopro-
tesicard tegen het besluit bij de mi-
nislers van Oorlog, Justitie" en Bin-
nenlandsche Zaken en bij den Opper
bevelhebber. Deze ln as te beloofde on
derzoek, Inmiddels heeft de vice-voor-
zittcr van den Ned. Journalisten Kxi»g
de heer D. Hans (do voorzitter is -on
gesteld) het volgend schrijven ge-richt
tot den Minister van Oorlog).
„Excel Icvl/ie, Ondorgeteeken d o
oorlooft zich bij Uw Excellentie met
kracht op te koimn tegen het bedult
van den commandant van het veldle
ger van 'J Augustus 1917, waarbij het
■Ook <h> Duitsche en Oostenrij'ksehe „Einliovensch Dagblad"
den tijd
bladen bevatten een gelijkluidend be- j van achtdugen is geschorst, op grond
nar dat is blijkbaar uit dit van eenigo, in een artikel van 30 Juli
IS ONTHULLINGEN VAN GE
RARD. De „Daily Telegraph" pu
bliceert opnieuw een gedeelte van
Gerard's boek.
Eenst h&d de keizer geweigerd
Gerard te ontvangen, .maar op 22 Oc
tober 1915 werd hy toch ontvangen.
De keizer zoido aan Gerard, dat iiij
indien hij er van geweten liad, het
torpedeeren van do „Lusitania" niet
zou hebben toegestaan. Geen „gentle
man" zou zooveel vrouwen en kinde
ren kunnen dooden.
Gerard veiktaardo voider: De kei-
ir toonde grOote verbittering jegens
e Vereenigde Staten en zeide her
haaldelijk „Laat Amerika maar op
passen na dezen oorlog I" eu „ik zal
van Amerika geen nonsens verduren
na dezen oorlog I"
Verder sprak Gerard nog de bewe
ringen van den keizer tegen, dat een
aantal duitóbootan in Amerika ge
bouwd, onder bescherming van de
Amerikaansche marine naar Enge
land gebracht was.
Gerard merkt verder nog op „Ik
was zoo bevreesd voor het overbren
gen va,u het gevaarlijke geifeeltc van
dit gesprek, van wege do massa spi
onnen, Tiiet alleen op mijn eigen am
bassade, .maar ook op het departe
ment van Ruitenlandscne Zaken, dat
ik maar zeer weinig woorden langs
een grooten omweg door een koerier
direct aan den president Het over
brengen."
De Norddeutsche AUg. Zlg. schrijft
over de, vroegere onthulling van Ge
rard over 't telegram van den keizer
aan president Wilson
Wij zijn in staat te constateeren,
dat oen telegram van den keizer aan
Wilson zooals Gerard onlangs ver
klaarde niet bestaat. Juist is, dat
Gerard deri lOden Augustus een au
diëntie wercl toegestaan otu hom in do
gelegenheid te stellen den keizer het
bemiddelingsvoorstel van president
Wilson mede te deolen.
Dit voorstel werd dus godaau op een
tijdstip toen de beide legers do gren
zen reeds hadden overschreden, en
hot spreekt wel van zelf, dat daar
door gebeurtenissen, die reeds hadden
plaats gehad, niet ongedaan gemaakt
konden worden. De keizer kon pre
sident Wilson dus ftllfeon zijn dank
voor hel aanbod laten overbrengen ea
daarbij doen opmerken, dat het nog
niet de tijd was voor een neutralen
MÊÊËJÊÊM
blad overgenomen.
We deden 't onder reserve mede.
Uit Frankrijk is nog geen bericht ge
komen. dat reden geeft om aan 't ge
rucht waarde toe te kennen. Boven
dien word', uit Londen gemeld, dat
daar niete bekend is van een
staand aftroden van Póincaré.
DE TÏPOGRAFENSTAK1NG
FINLAND GEéüMDIGD. N
staking, die vijf weken geduurd heeft,
hebben do typografen bij do burger
lijke bladen in Finland don arbeid
hervat. Gedurende die vijf weken zijn
slee hls de 'kleine socialistische bladen
verschenen.
T ENGELSCHE MINISTERIE.
Officieel wordt meeg-edeefd, d-at Bar
nes Henderson als vertegenwoordiger
der arbeiders in het Engelscha oor-
logs kabinet opvolgt.
- Niet-officieel - meldt men, dat
andere arbeiders-leden der regeering
de benoeming goedkeurden.
STAAT VAN BELEG LN SPANJE.
Reuter sein', uit Madrid: De regeo-
ring heeft besloten, den staa', van be
leg in liet geheele land af te kondigan.
Te Madrid hebben zich onbeteekenen-
de voorvallen voorgedaan, die gemak,
kol ijk ouderdruki zijn. Er heerscht
daar u-u volmaakte orde.
JAPAN EN AMERIKA. In New-
York wordt een Japansch atgezant-
scluip verwacht om verschiïiende
vraagstukken die voor beide landen
van belang zijn, te behandelen, 't Doel
der inissfo is te lijveren voor een
vriendschappelijk Isamenwerken van
Japan en Amerika
Binnenland
De Toestand.
De Schorsing van het
„cindftovensch Dagblad."
Hel artikel, dal de ueuouk was
an de schorsii^g van het „Eindho-
onsch Dagb.ad' door de Militaire
Autoriteiten luidt als volgt:
„Hoe luaig nog? De beul hoeft zijn
werk weer verricht. Zaterdagmiddag
bereikte ojis de tijding, dat door de
Duitsclie marine opnieuw een aantal
ïtsschersschöpen tot janken werden
gebracht. Trots alle verzekeringen, en
toezeggingen; alio verklaringen en
overeenkomsten ten spij't, worden niet
minder dam (j üoggera onzer Scheve-
ningsche vloot in den grond geboord.
Behalv do materiale schade, die ver
oorzaakt werd is aan een gedeelte van
ons si'oore, dappere visschersvolk weer
de gelegenheid benomen om den kost
te verdienen en werd angst en aohrik
«■spreid onder de bevolking.
Immers wat zal bet lot zijn der
overige zestig tot tachtig schepen,
welke nog buitengaats zijn? Zal de
ramp wellicht nog vergroot worden
doordat ook rnenschenlevens verloren
gaan? Wam da» men zich niet be
kommert over het lot der schipbreu
kelingen, welke maar moeten trach
ten een goed heenkomen te zoeken, is
ulgemoen bekend.
Hoe lang nog, vragen we, zal
Duitscldand voortgaan ons op die
wijze te sarren'? Hoe lang nog za» de
strijder voor de vrije zee onze rechten
krenken en ons belemmeren in- onze
vrijheid?
Honderden Duitsche» kinderen wor-
don iedere week liefderijk door Neder
land opgenomen en alzoo aan den
hongerdood ontrukt en als belooning
koelt de marine hare machtetooze
woede op het eenvoudige, arme vis-
schersvolk. Wordt het niet hoog tijd,
dat we die ergerlijk©, laffe daden
straffen en dat we ons'wreken, als is
het juist niet met het zwaard?
Duizenden krijgagevangonen zullen
binnenkort op ons grondgebied wor-
«•gebracht om onze armoede
nog '-e vérgrootesQ en inmiddels be
rooft meu ons van do middalen om
een voornaam volksvoedsel te betnach
eigen. Wanneer zal de Regeeriag ein
delijk eens optreden om aan die
rechtsverkrachting voor goed oen ein
de te maken? Waarlijk liet wordt
moer dan tijd, dat men den zeeroo-
ver eens op echt Duitsche wijze toe
spreekt en heon aan het verstand
brengt, dat ons geduld ten einde ia".
ommandant van het veldleger
acht in bovenaangehaald artikel on
toelaatbaar, oen der strijdende par
tijen te betitelen mei namen, als daar
ln voorkomen, met bet oog oip do
strikte neutraliteit die Nederland go-
durende den ganschen oorlog heeft in
acht genomen. Daarom werd het blad ,.v
met h dagen schorsing ge straft. Reeds eerste maal een zoodanpg sc'norsings-
i9l7 voorkomende ..namc-n'' aan het
adres van „één der strijdende par
tijen" {in casu Duitscliland). De com
mandant beroept zich ter motiveoring
op de .strikte neuraliteil", die Neder
land steeds in aclit lieeft genomen,
maar da beroep gaat m dit geval niet
geheel op.
Inderdaad locli komen in bedoeld
artikel eenige krasse uitdrukkingen
voor '.namelijk de woorden „beul" en
zeoroovers"), doch aanleiding daartoe
voind liet „Eindhovensch Dagblad"
niet in een oorlogsdaad van Duitsch-
|:and jegens een der bellugerenien, doch
"ui liet optreden vun de zeemacht v-atn
dat rijk jegens 't „strikift neutrale"
Nederland, in casu het in strijd met
eik reclrii in den grond boren van zes
onzer weerloos» visschersvaarfcuigen.
Het gold hier dus vvèl „één der strij
dende partijen", maar in dit geval
streed deze partij tegen ons. het neu
trale Nederland. Het artikel van het
„Eindhovensch Dagblad" was aan
die» aanslag pp onze visschersvloot
gewijd en daarom moeien de scherpe
uitdrukkingen eenigszins anders wor.
den beoordeeld dan wanneer de redac
tie partij had gekozen tusschen de
oorlogvoerende landen.
Ond-crgetoekende wil hiermede niet
zeggen, da; hij in liet aatste geval hgt
besluit gerechtvaardigd zou hebben
geacht, maar in ieder geval vindt hij
het thans ongerechtvaardigd. Bedoel
de uitdrukkingen kunnen voor den
commandant van het veldleger geen
voldoende reden zijn tot het nemen
van eon zoo vérstrekkende beslissing.
In «gevallen als dlit moet bet recht
van -onbeperkte meeningsuiting zoo
ver mogelijk gehandhaafd blijven en
vrijwel onze geheele pers heeft ten
opzichte van bedoelden aanslag een
zeer schorpen toon doen hooren.
De commandant heeft voorts opge
merkt, dat het „Eindhovensch Dag
blad" reeds in Mei gewaarschuwd
Die waarschuwing echter was
niei gegeven op grond van een redac-
tioneele beschouwing, maar naar aan.
lading van het verslag van een inter
view met een Duitsch deserteur. De
uitdrukkingen daarin waren niet van
de redactie, docli van dezen Duitschen
soldaat afkomstig. Ook dit is een on
derscheid, hetwelk in het oog springt.
Er is in de wet van 23 Mei 1899 geen
enkel artikel, dat metzooveel omzich
tigheid moet worden toegepast als ar.
tikei 37, waar aan den commandant
naar -ondergetcekende meent zijn
bevoegdheid ontleedt. Naar het oor
deel van ondörgetcc-kende mag een
dergelijk optreden tejgen een dagblad
alleen in het alleruiterste geval ge
schieden. Dit ia ook de meening der
regeering. Immers in de Memorie van
Toelichting tot het bij de Tweede Ka-
er der SUiten-Gcueraal aanhangig
wetsontwerp tot wijziging van de wet
in zak© den saat viin oorlog en beleg
schrijft de regeering met betrekking
tot den inhoud van bedoeld artikel:
„Het spreekt vanzelf, dat van do bij
dit artikel verleend© bevoegdheid
stechts in uiterste gevallen ma? wor
den gebruik gemaakt".
Het wil ondergeteekende voorkomen,
dat zulk een ui tere t geval hier iu geo-
nen doé'© aanwezig is en dait de ge
wraakte uitdrukkingen in het „Eind
hovensch Dagblad" (hoezeer onderge
teekende toegeeft dan er omtrent de
enschelijklienl, om dergelijke woor
den te gebruik-eu, verschil van mee
rling kan bestaan), niet wettigen eon
besluit, waarbij aan dit blad een niet
onbeiaaiigrij-ke schade van moreeJen en
materieelen aard wordt toegebracht
de drukpersvrijheid onmoodig aan.
gerand. Hij is vast overtuigd, dat de
overgroote meerderheid der Neder-
iandsche journalisten dit optreden
van het militair gezag afkeurt en ter
wijl hij zich met liet oog op den spoed
dien de zaak eischt, tot deze enkele
opmerkingen moet bepalen, veroor
looft hij zich bij Uwe ExceTentie
krachtig tegen deze beslissing van
den commandant van het veldleger te
protesteeren".
Nadat de minister van Oorlog
Maandag van dit schrijven had ken
nis genomen, had in den loop van
den dag nog een onderhoud tussohen
hein en den heer Hans plaat3. De mi
nister verklaarde. dat formeel de
rechtmatigheid van het militair ge
zag, om het betrokken besluit te ne
men, niet kon worden betwist. Het la
er toe bevoegd. -Men kan alleen van
meening verschillen voor de doelma
tigheid er,van. Door den heer Hans
werd in er den van het onderhoud de
nadruk op gelegd, dat een zaak als
deze voor alle journalisten van groot
principieel belang is, ook als antece
dent en dat zij daarom, nu voor de
in Mei jl. was door den veldfegercom-
mcindnnt gewaarschuwd tq'-'en ontoe-
lantbare artikelen, hetwelk deze in
zijn - vboiLsbesluit nogmaals rele
veert!
besluit is genomen. alles zouden
prc-bc-eren om in het vem'olg een der
gelijk ongemotiveerd optreden en
misbruik van macht te voorkomen.
De minister, «te van het geval ook döUijk afname, in verband, met uwe
eerst uit rt: dagbladen had kennis
nomen, zegde toe aanstonds ct-u -
derzoek te zullen instellen.
Brood.
Het bureau voor medcdcelingen om
trent de voedselvoorzienintr schrijft:
Van 17 Maart tol 5 Met j l. zijn 29
schenen uitgevaren om in 'Amerika
broodgraan te halen. Ze ziin alle in
Nederland teruKtzekomen.
Van ,25 Mei tot 1 Juli zijn 06 sche
nen gevolgd ora onnieuw lading uit
Amerika te halen, doch van deze is
er tot dusverre slechts een tweetal te
ruggekeerd. Ten aanzien van het ver
voer naar Nederland der overige te
verschenen ladingen doen zich moei
lijkheden voor. die het vertrek van dé
schenen beletten. De minister van
Öuitenlandsche Zaken heeft, zoowél
te Londen als te Washington ernstige
nocingen gedaan om deze moeilijkhe
den oo te lossen en ook de Nederland-
aclie Overzee TrustrnaatschanDü
heeft steeds benroefd om te verkrijgen
da', de goederen naar hier kunnen
worden verzonden; tot nu toe is dit
echter niet gelukt en er moet rekening
worden gehouden, dat er geen zeker
heid bestaat omtrent de hoeveelheid
broodgraan, die van uit Amerika. Ne
derland in de eerstvolgende maanden
zal hereiken. Onder deze omstandig
heden heeft het een nunt van zeer
ernstige en nauwozette overweging
b ilde reaeering uitgemaakt, of zii er
oo dit oogenblik reeds toe moest over-
caan het broodrantsoen te verminde
ren. De vraag, of zulks een daad van
wiis beleid zou ziin. is oi> steekhou
dende gronden zoowel in bevestigen
den als tn on'tkenneuden zin te beant
woorden.
Voor een vermindering od dit oogen
blik zoude oleiten. dat waar. zooals
gemeld. e« hoegenaamd geen zeker
heid bestaat over nieuwe aanvoeren
en de voorraden onvoldoende ziin om
met het bestaande ranstoen ook maar
in de verste verte den oogst van het
volgende iaar te halen, de voorzich
tigheid zou gebieden, dat men he*
rantsoen tot zoodanig cijfer terug
bracht, dat het kon strekken tot or
liet oogenblik. dat de in 1918 te ver
wachten oogst zou ziin binnenge
ho aid.
Tegen een vermindering van hrt
broodrantsoen ziin 'ook zeer sterk
■ekende argumenten aan te voeren
Zonder deze alle te wililen opnoemen
komt hier in de allereerste plaats
naar voren dat een vermindering
van het broodrantsoen in de allereer
ste plaats hen zou treffen, wien het
xnoeiliik valt zich van andere voe
dingsmiddelen 'te voorzien en wier
•oeding toch reeds niet overvloedig
genoemd kan worden, zoodat zli. die
het minst kunnen draeen. het zwaarst;
zonden worden getroffen.
De regeering heeft met verschil
lende nersonen. voortkomende uit ge
heel uiteen loonende kringen der
moatschauDii. over deze zaak uitvoe
rig overleg gepleegd en daarbij is
haar gebleken, dat een vermindering
an het broodrantsoen door de bevol
king wel zou worden begrepen en
aanvaard, doch dat zii slechts als
noodmaatregel mag worden toegepast
In verband met het feit, dat de regee-
rlng niet kan en mag aannemen, dat
in hel. eerstvolgende half jaar. dat
wii tegemoet gaan. elite aanvoer van
andere stoffen, die. met tar
we verwerkt een bruikbaar brood op
leveren. ten eenenmale achterwege
zat (blijven, heeft zii gemeertd oo dit
oogenblik er nog niet toe te moeten
overgaan op de bevolking van Neder
land den last te leggen .die een ver
mindering van Ihet broodrantsoen
tengevolge heefk
Dit sluit allerminst uit. dat zij ieder
oogenblik daartoe gedwongen zal
kunnen worden.De reaeering wenscht
in de eerstvolgende wéken den 'oop
der gebeurtenissen af te wachten.
Mocht het blijken, dat de verwachtin
gen die zii koestert, dat eentge invoer
nog steeds mogöliik zalblijven, niet
wordt verwezenlijkt, dan moet men er
on bedacht zün. dat de harde maatre
gel toch zal moeten worden genomen,
ïntuaschen kan on dit oogenblik reeds
n groote gedeelte van do bevolking er
het hare toe bijdragen om de taak der
regeering te vergemakkelijken. Op
hen. die door hun financieelen toe
stand in staat ziin zich een andere
voeding te verschaffen dan die door
middel van brood, rust de verplichting
zoo zuinig mogelijk te ziin in het ge
bruik van brood.Ieder, die geen brood
behoeft te eten. doch daarvoor wat
anders kan kriigen. is verplicht in
het algemeen belang ook geen brood
te gebruiken. Wilt gii uw land een
dienst bewijzen, wees dan zoo zuinig
mogeliik met het broodverboilkf
De zeevaart.
Scheepvaart op
N o <L-I n d i
Mén aeont uit Batavia aan die N.
R- Ct.; In handjelskrirugan heerscht
groote verontwaardiging, dat Neder
land in weerwil van de da-ingondie be
hoeft© van Indië arux sëheepeiuumtë
do Ophiir ©n die Dj amber uit de Indi
sche scheepvaart heeift opgicéiischt
M en ia zeer possim is lisdh over de toe
komst, vooral van de inboorlingen,
wier bestaan badireurxl wordt, wan
neer d© uitvoer bijna stop gezet
blijft. Ook herinnert men aan de
Indische petitie, uit Buitenzorg naar
den Haag ges eind, waarin er op werd
aangedrongen geen scheépsruïmta
aan Indiö 'te onttrekken, terwijl
stoomschepen op Indië in Nederland
opgelegd zijn.
De Voedselvoorziening
De aardappelen-
quaeetle.
Ai# een proteat op het besluit van
den Minister van Landbouw, mliou-
d-endo het verbod van verkoop van
vroeg© aardappelen, hebben een zes
tal aamdiappelverbouwèrs uit Axel eox
Ter Neuaan Zaterdag het volgende
telegram verzonden aan den Minister
van Landbouw te 's Graveiubago:
„Op bedien gehouden veiling alhier
(Ter Neuzen, red.) zijn vroeg© aard
appelen onverkoopbaar. SteMt
uwer beschikk4ng 100.000 KG-
aardappelen tegen maximumprijs van
f 6 per 100 KG. Lev.-ring Maandag 13
Aug. franco schip. Neuzen. Onmid-
bc'oHcn dit voorjaar in dc StaaSs-
conranl g^eblioctQl, wordt g©.
yisctiL Zoo nic-t wordt vervo ering we.
geus woordbreuk ingesteld."
Eieren.
Aan de grens slaau, naar men aan
de IN. R. Ct. meldt, mi-MSocnen edeien
voor DuSteohland bestemd, dJn
haudieLaars luier te lande niet- door
zonden, omdat betaling in gioudl door
DuitscMnnd geweigerd wordt.
Kolennood.
Wégen* gebrek aan steenkolen is-
de lautete ©van van Van Üoventcrfl
Glasfabrieken te Delft -gedoofd: moe
ten worden. Hel geheele bedrijf staat
thans stil.
'T GAS. De gemeenteraad \an
'o-Gravenhago hoeft een voorstel Hoe.
jonbos aangenomen, B. en W. uitnoo-
digend vóór 15 September met een
'oorstel tot gaaranlsoeneering te ko-
men, als o;-k oen voorstel-Hoejenbos
een sluitingsuur voo rkoffiehuizen
en openbare vermakelijkheden Om 1!
uur. De bepaling van de gasafsluiting
al'e dagen van 4 tofc 9 uur n.ni wc-ra
gehandhaafd.
liet Volk meldt dat te Amsterdam
do-*- 't gemeentebestuur wordt; over
wogen om 's middags van 6 tot 9 uur
minder druk op 't gas to geven als-'
ook om do koffiehuizen des nvondk
vroeger te sluiten,
Door gebrek aan carbid is de gas.
fabriek te Ried1 (Fr.) die voor parti
culiere en straatverlichting zorgde,
stop gezet.
De stopgezette gasfabriek ic Wom-
mele is weer met gaslevering begon-
M3 teS*n den Prij3 vaTl f 1 Pcr
Allerlei.
Korenmolen*.
Men meldt, dat het in het voorno
men der regeorlng ligt, d© koranmo-
len* ondier haar rechtetreeksclio con
trole t© stoKlen, ten einde het maten
van graan voor partiicuMc-rcn onni'i-
gelijk te maken.
N u t r a I i t e l 18.
schending.
(Officieel). Het departement
van marine deelt mede Met betrek
king tot de n-eutraliteitsschendinig
Duitsche watervliegtuigen en een
■Duilscihe torpedoboot op 7 Augustus
j.l. in den mond van de Westersc-hel-
de, wordt het volgen-de medegedeeld
De eerete aanhouding van het zcil-
aartuig VH. 59 door het Duitsche
watervliegtuig 938 moet plaats hebben
gehad ongeveer op of nabij de tounen-
lijn, die in d^n mond van de Westcr-
schelde de lijm aangeeft van het ge
bied, waarbinnen de Nederlandsche
reeeering de onzijdigheid handhaaft
Door den inkomenden vloed was. in
venband met den zwakken wind, do
Vli. 59 naar binnen gezet, zoodat,
toen het Nederlandsche ondarzoe-
kingsvaartuig Donau in da nabijheid
kwanx, het scheepje zich, blijkens liet
gehouden onderzoek, binnen de bin
nenlijn, dus in het evengenoemde ge
bied, bevond. Even-eens wao dit liet
geval met de Duitsche torpedoboot,
die ov-en later uit N.O. richting
aankwam, en hot verongelukte Duit
sche watervliegtuig aan b-Oord heeft
genomen. De Vli, 59 is mot zijn be
manning naar Vlissin-gen terugge
keerd.
QUARANTATNE-SGIATION. In
tegenwoordigheid van verschillende
autoriteiten is te Enschede liet Rijks
quarantainekamp geopend. Er is
plaatst voor 136 gasten, die zullen be
staan uit krijgsgevangenen enz., wel
ke in Groningen, Drente co Over-
ijsel over de grens komen. Elke gnst
moet er minstens 16 dagen verblij
ven, alvorens hem de gelegenheid
wordt gegeven zich v.roolijk in ons
land te begeven of. zooate met do
ontvluchte krijgsgevangenen ge
schiedt, maar den consul van hun
land tc worden opgezonden.
De mlltaire (bewaking zal bestaan
utt 14 man en 2 sergeant-s.
SMOKKELWAAR. Zaterdagavond
hebben de douanen te Milliingen én do
waterpoCitio een onderzoek ingesteld
op liet schip Johanna, schipper H. v.
W., to Milling-em, d-at "s namiddags
was aangekomen. De douane had een
buitengewoon succes, want een groo
te hoeveelheid smokkelwaar werd ge
vonden, ml. 50 autobanden, 2 zakken
x'ubber, benevens een aanzienlijke
partij wollen en katoenen garens. Al
les is in beslag genomen en de schip
per is aangehouden. De waarde van
de goederen wordt geschat op f 50.000
OPLICHTING. Een juwelier 'n
Den Haag is opgelicht voor een gou
den tasch en een rmg met brillant,
ter gezamenlijke \s-aarde van f 1550.
Pers-Overz!cM
DE SGI HORSING VAN 't ETND-
HOVE-NISOU DAGBLAD. Daarover
schrijft 't A 1 g. Hand et s b 1 a d
o.a.
„Wat de commandant van het. veld
leger gedaan- heeft, is een vrijwillig»
abdicatie van rechten, een nutteloos*
en Nederland verlagende strijkage je
gens een der oorlogvoerenden, dié
juist don commandant van het veïd«
leger zeer hijzonder misstaat."
Het „Eindhovensch Dagfoiad"
zoo betoogt 't Ilbld. verder is niet
om locoal-militaire. maar om alge
meen politieke redenen geschorst
Het betrof een artikel op den Duit
schen duikbootenooTlog. „De com
mandant van het veldleger acht. het
om politieke redenen niet gewensoht
dat een Nederlander schreeuwt als
hij geranseld wordt."
't Hbld. besluit„Maar als dw
schorsing nu gesohied is om redenen
van algemeene politiek, wat helpt dié
schorsing dan als andere bladen in
even krachtig© termen zich uiten
Immers niets. Niets dan d-at aun dé
Duitsche regeering wordt kenbaar ge
maakt wij-, lxet Nedierlandsche leger
bestuur, of misschien wel, ik, do com
mandant van het veldleger, zal. waar
mogelijk, verbieden den geachte®
Duitschen duikboot-bestuurder en
duikbootregeering eenige onhoffelijk
heid te zeggen. De commandant van
het veldleger moge daarop prijs stel
len wij gdooven niet dat eenig
werkelijk Nederlandeoh belang daar
mede gediend is. Wij gelooven nel
meest volstrekte tegendeel."
