Telegrafisch Weerbericht
naar waarnemingen verricht in den
morgen van 7 Septen/ber 1917, mede
gedeeld door he; Koninklijk Neder-
tandech Meteorctlogieoh Instituut t<v
De Bildt. Hoogste barometerstand
boven 767.7 m.M. te Haparnnda*laag
ste 750 te Den Helder. Verwachting
van den avond van 7 September tot
den avond van 8 September zwakke
tot matigen veranderli/ken wind, la
ter uit Zuidelijke richtingen. Gesteld
heid van de lucht meest droog weer,
behoudens kans op onweer. Tempera
tuur vrij warm overdag.
BAROMETERSTAND TE HAARLEM
uur 765 m.M. Vooruit.* Vorige stand
763 m.M.
OPGAVE VAN
JOH. M. SCHMIDT - Optioien
QED. O. GRACHT 47 - HAARLEM
Therraometerstand
7 September
Hoogste gisteren V. 79
Laagste heden naeht. F. 59
Hedenmiddag 13 uur P. 67
BOMMEN OP EEN HOSPITAAL.
Reuier meldt, dat gedurende Auaus-
tus 100 Dersonen in een hospitaal bü
Vadelaincourt gedood of gewond ziin
door bommen, die door Duitsche vlie
gers od dit hosnitaal geworpen zijn.
EEN DUITSCHE TERUGTOCHT IN
VLAANDEREN? Aan de Telegraaf
wordt gemeld. dat de Duitschers
maatregelen nemen voor een terug-
tocht in Vlaandern. Burgers worden
gedwongen te helpen bii het aanleg-
gen van nieuwe verdedigingswerken.
LEGER-INSPECTIES. President
Puincaré, minister Painievé en gena-
raal Pétain hebben een bezoek ge
bracht aan liet Amerika&nscne lioold-
kwartier. Daarna begaven zij zich
naar Champagne, waar Ribot, Chau
met, Bourgeois, Joffre en generaal
F'och zich bij lien voegden.
OVER DE SCHULDVRAAG VAN
DEN OORLOG, in verband met de
onthullingen in het proces te Peters
burg. wordt uit Londen aan de Te
legraaf geseind:
..De Duiischers zouden DOKt doen
onheldenng tp geven over de volgende
Dunten:
le. Waarom heeft Oostenrijk de ar
bitrage geweigerd, die door Servië
was aangeboden, nadat hei de essen-
tieele eischen van Oostenrijk had in
gewilligd?
2e. Waarom lieeft puitachland niet
geantwoord od het voorstel van deD
tsaar od 29 Juli. om de geschillen aan
arbitrage te 'e-Gravenhage te onder
wpjuen?
3e. Waarom is de mededeelifig. w)
30 Juli. dat Oostenriik instemde
met het ook door Frankrijk
en Rusland aanvaarde voorstel van
Engeland, niet naar Londen doorae
zonden en niet geDubliceord?
•Se. Waarom is er een VaJsCh voor
wendsel gebruikt voor de oorlogsver
klaring aan Frankrijk?
5e. Waarom heeft Duitschland den
Inval in België voorbereid?
Een antwoord od deze vragen zou
vrii- wat interessanter ziin dan het
ioneste diplomatieke offensief van
Duitschland.
GEDEELTELIJKE DEMOBILISATIE
IN DENEMARKEN. De Deensche
regeering heeft besloten het aantal
troeoen dat tiidens den oorlog onder
de ,wanenen is gehouden, te vermin
deren. Er waren thans 25.000 man on
der de wapenen.
TEGEN SOECHOMLINOF. Van
de Russische grens wordt aan het
„Acht Uhr Abendblatt" gemold, dat
toen de oud-minister Soechomhnof,
na ean zijner verhooren, \iit liet pa
leis van justitie per auto naar de ge
vangenis in de Peter- en Paulvesting
werd teruggebracht, de auto op straat
door een w oedende volksmassa werd
aangehouden en omvergeworpen. De
woedende menigte haalde den oud
minister uit het voertuig en wilde hem.
lynchen; het werd echter belet door
een kozakkenpatrouille, die den oud
minister het leven redden en hem naar
de gevangenis terugbracht.
AMER'IKA EN DUITSCHLAND.
Naar aanleiding van den eisch, door
Wiison in zijn antwoord aan den
Paus gesteld, dat bij niet wil onder
handelen niet een onverantwoordelij-
de Duitsche regeering, doch met het
Duitsche volk, zegt de „Berliner Lo-
kal Anzeiger" „Wij hopen, dat de
Rijksdag de zaak zal omkeeren en dat
geëischt zal worden, dat wij slechts
niet Amerika over vrede willen on
derhandelen. indien het Amerikaan-
sche volk grondwettige waarborgen
geeft, dat zijn presidenten voortaan
niet meer als autocratische dictators
kunnen optreden."
AL ZIJN WINST WEG. Een ge
weldige boete van 5500 pond werd op
gelegd aan een landbouwer te Spal
ding in Lincoln Shire wagens het
verkoopen van aardappelen boven
den offioieelen maximumprijs. Do
landbouwer had meer don 1300 ton
aardappelen verkocht tegen 15 p.st
per ton. terwijl de maximumprijs, dfie
geoorloofd was 1116 Pond bedroeg,
zoodat hij een onwettige winst
maakte van meer dan 5090 pd.st.
TEGEN DE ANTI OORI-OGSPRO-
P AG AND A IN DE VERBEN IGDE
STATEN. Het departement van
justitie etrit een onderzoek in naar
uitingen van Duitsche bladen 'n
Amerika en naar de schrifturen van
de z.g. vredesvereenigrngen. Men
vermoedt zoo seint Reuter dat
dit onderzoek tot vervolging in som
mige gevallen aanleiding zal geven.
LUCHTVBRBLNDIINtG TUSSGHEN
ZWEDEN EN FINLAND. Naar men
in „Politiken" leest, heeft de beken
de vlieger, kapitein DahJbeck, de
Zweedsche regeering voorgeslagen,
een geregelde vedbindang met v]ieg-
booten tusschen Finland en Zweden
Le openen. De regeering had het voor
stel ter overweging toegezonden aan
den chef van den general-en staf. Het
plan was, dat de verbinding zoo zou
worden, Ingericht, dat het gedeelte van
Stockholm tot Norrtelje per epoor zou
worden afgelegd, van Norrtelje tot,
Marieham op Aland) zou de verbin
ding dan met vliegbooten: worden on
derhouden, terwijl dé reis van Marie
ham tot Abo in Finland per motor
boot zou worden gemaakt. Volgens
berekening van Dahlbeck zou de ge-
hee'e reis 12 uur duren, terwijl thans
voor de reis over Tlaparanda 3 dagen
noodig zijn. De kapitein was voorts
van meening. dat de oorlog geenerlei
beletsel voor de uitvoering van het
plan behoefde te zijn, daar men de
vliegbooten van Zweedsche neutrali-
teitsteekenen kon voorzien en deze bo
vendien alleen passagiers en post zou
den vervoeren.
Vervolg Stadsnieuws
„WINTER 1917".
Ter aanvulling van het elders n dü
nummer opgenomen verslag over de
vergadering van bet Comité „IAinter
1917' schrijft men ons:
Uit het comité Winter 1917 is een
aizonderlijke commissie gevormd, wei
k© het onderwerp keuken'1 afzon
derlijk zou uitwerken.
Voorioopig nemen daarin zitting
de dames: Mevrouw de Weduwe Al
ting van Guusau, mevrouw Harkomu
r.n inej. van Hunteln, benevens de
heeren W. A. J. van de Kamp en H.
A. Kooij, In de hoop, dat meer ge
schikte hulp zich nog zal aanb'-eden.
Onmiddellijk na het sluiten der ver
gaedering van het comité bleef deze
comjniasie achter met ettelijke b
landstelende dames. Aan de voorïoo
pig© bespreking werd met het meeste
aniimo door al>c*n deegenomen en me
nige goede wenk ten bc-ste gegeven
Op voorstal vau een der leden werd
wethouder De Breuk bereid hervonden
reeds dadelijk de commissie te onl
vangen, zoodat de bespreking aan
sionds 'n meer' zakelijke lijnen werd
voortgezet.
Als voorlooiiig resultaat kunnen wij
medexleelon, dat de hoofdgedachte Is
centralisatie van bereiding met ver
schillende distributie, in dien thx dal
de mogelijkheid zal worden overwo
gen samen ie koken met die gemeen
lelijke central» keuken, tot vereen
voudiging van hot bedrijf, teirwijl dan
in de extra behoeften afzonderlijk zal
moeten worden voorzien. D© prijs
van het eten zat uit den aard der zaak
dus hooger. worden dan die van de
centrale keu keu, terwijl ook nog moet
gedacht wonden aan het bezorgen
Een practrisch denkbeeld om het eten
warin te houden wend door een der
dames aan de hand geaan, nL om dit
te bewaren in eenvoudige kookzak
ken.
Verdere medeieelingan kunnen uit
den aard der zaak niet verstrekt wor
den alvorens de afloop van de be
aprekingen In het college van B. en
W. bekend zal zijn.
Inmiddels stelt de commissie het op
hoogen prijs een zoo groot mogelijk
aantal bewijzen van instemming (b.v
visitekaartjes) te mogen ontvangen
aan een der hierbovenverme'.de adres
sen, waardoor zij een basts krijgt,
waarop een mogelijke vereeniging kan
wordèn opgelicht De adressen en te
lefoonnummers zijn: Mevrouw -*e
Wed. Alting van Geusau, Koning inn©
weg 67. Mevrouw Harkema, Schoter
weg 20, Tel. 608. Mejuffrouw von
Hunteln, Schnoevoogtstraat 10. W.
A. J. van de Kamp, Jansweg 11, TeL
403; II. A. Kooij, Floraiplein 28, TeS
843.
PICNIC VOOR - HARDHOOREN-
DEN OP GROEN END A AL.
Heden heeft, begunstigd door prach
tig weer de biieenkomst van hard-
hoorenden od Groenendaal plaats
Vanmorgen om ongeveer 10 uur kwam
mei. Tine Marcus uit Soest te Haar
lem. om (le verschillende personen
aan het station welkom te haeten:
Vervolgens begaf het aezelschafi zich
naar Groenendaal. waar een picnic
gehouden wordt.
TRAMBOTSING. Woensdagmid
dag om vii uur stond een driewa-
centrein der E.S.M.. komende van
Haarlem, stil bii de halte Bilderdiik-
straa te Amsterdam.
De wagen van den 'volgenden
dienst uil Haarlem volude kort ach-
iter den drie wagentrein en had bil
de halte aan de Bilderdiikstraat het
ongeluk met de voorgaande tram in
botsirar te komen. Alhoewel on elke
manier genoogd werd te remmen. Bij
de botsing Hep laatstgenoemde wa
gen lichte schade op. De motorwagen
no. 29 werd echter zwaar beschadigd,
en da wagenbestuurder licht gewond,
waarschiinliik door glasscherven. De
ruiten van het voorbalcon werden
ingedrukt en het balcon zelf verboeen.
Nadat de biiwaaen was losgek<^meId
en teruggevoerd. werd de zwaarbe
schadlgde wagen naar de remise te
Halfweg aereden.
Een vouweliike oassaBier. wonen
de te VoorburB werd door glasscher
ven aan het hoofd gewond en moest
naar haar t'JJeliik adres in de Ge
rard Doustraat te Amsterdam ver
voerd worden. De oorzaak van het
ongeval ia te witten aan Bladheid van
de rails
H. AL DE KONINGIN.
Hedenmorgen om kwart vóór negen
13 II. M. de Koningin per trein in de
richting Amsterdam Haarlem gepas
seerd.
Hot college van B. en W.
De functies van B. en W. zijn ver
deel 1, zooals het voornemen wa». De
heer Joh. de Breuk bleef Openbare
Werken, de Waterleiding en de Ge-
meenteremiging behouden, Mr. J. N.
J. E. Heerkens Thijsscn behield de af-
dejhng Financiën, Mr. A. Bruch kreeg
de afdeeling Onderwijs en Mr. J. iB.
Bomuns de Lichtfabrieken en het
Sluchthuis.
Na afloop der vergadering van B.
en W. zijn de chefe der betrokken se-
cretarie-afdecllngen aan de nieuwe
wethouder;, voorgesteld.
PERSONALIA.
Ds. H. C. S. Wanting, predikant bij
de Vereeniging van Vrijz. Hervorm
den alhier, ia benoemd tot redacteur
van de Nieuwe Rott. Ct.
Voor het diploma van bet conser
vatorium te Amsterdam (zang) slaag
de onzo sladgeuoote Moj. Rep Ploeg.
De JancLstormplichtige sergeant
L. van der Woude van liet 10e Regt.
Infanterie is aangewezen tot het vol
gen van een vaandrigscursus te
Breda.
Zaterdag 8 September a.s. zaï
de heer iKOaas de Joub. 25 iaar
werkzaam zijn bii de firma P.Schouws
Ged. Oude Gracht 26. te Haarlem.
Voor dien itlid was liii reeds 7 laar
werkzaam Beweest bii den vader van
den tetrenwoordlBen firmant.
TEMPERATUUR ZWEMINRICH.
TING. De temperatuur van het wa
ter was hedenrooraen om 6 uur 63
eraden. hedenmiddas om 12 uur 66
Braden.
VEREENIGING WELDADIGHEID
NAAR VERMOGEN. In de Don
derdag gehouden vergadering is be
sloten de koninklijke bewilliging op
de statuten aan te vragen, voor een
tijdvak van 29 jaar en 11 maanden.
Rubriek voor Vragen.
VRAAG: Waar is de ligplaats van
de boot van Amsterdam naar Zwi-
te an wanneer vertrekt diie en wat
zijn de kosten? ANTWOORD; Te Am
sterdam, de Ruyterkad© steiger no.
5 en 6, vertrekt dagelijks, bohalv©
Zondags voorm. 9.30 uur en 's nam.
9 uur. De reiskosten zijn 1ste k'asse
i 1.75 en f 1.25 2de klase.
VRAAG: Is de uitvoer van wuilei-
auinzand aardappelen in het binnen
land toegestaan? Bij wien moet ik
anders consent aanvragen? ANT
WOORD: Neen. Vraag daarvoor con
sent aan bij den directeur van hel
Levensmiddelenbureau uwer ge
moente.
VRAAG: De heb vooildurend kies
pijn en reeds ve'© kiezen laten trok
ken bij een tandarts, doch die pijn
gaat niet over. Is hier ook een mirt
dei tegen? ANTWOORD; Mliddé'er
zijn er wel, doch niet afdoends; he-
eenlge doelmatitge middel is u lo
v enden tot een kundigen taiidaris.
VR'AAG: Bestaat er hier te lande een
cursus tot opleiding voor die Deü (la
hak)? ANTWOORD: Wij raden u aller
eerst aan diengen e die in den tabaks
handel wil gaan, als volontair te
plaatsen bij een sigarenfabrikant m
de industrie te loeren kennen, van
daat* kan inen te Amstei-dam naar een
makelaar of handelaar overgaan:
doch dit is pas wonschelijk na afloop
van den oorlog, daar er thans weinig
tabak aan do markt komt em dJe kan
dol stil is.
Uit de Omstreken
HAARLEMMERMEER. Een ion-
sren die in de Hoofdvaart aan hel
henaelen was. sloea inolaats van een
visch zicthzelf aan den haak. De dok
ter moest er aan te nas komen om
den haak die in een vincer Bedroncen
was. daaruit te verwilderen.
—Met het mooie weer is het alle
hens aan dek om den oosst binnen te
krilBcr. Blllft het noB enkele rtaaen
drooB dan zal de ooest 1917 wel voor
het eroctste deel Bcboreen ziin. Heeft
de eerste reirerinTiode vooral schade
san rocce en haver toeeebracht. de
laatste heeft vooral veel erwten ver
loren doen caan. vooral doordat de
snelcredrooBde peulen b" het ooesten
opepsnrJnBen en haar inhoud "uit
strooien den crond bezaaiende. Dat
vele kinderhanden, vooral in dezen
tïid ceiled ziin het verlorene biieen
tc lezen spreekt vanzelf en in sommi-
ee Bwinnen wordt dan ook een aardi-
ee voorraad verzameld.
IBENNBBROEK. Beechik-
baarstelling v.an me .1 k. Met
ingang van 10 September wordt al
hier melk tegen verlaagden prijs be
schikbaar gesteld wor zieken, zwak
ken en kinderen
VELSEN. Het meel van de
J. Pz. C o e n. Het Levensmiddelenbe
drijf te Veisen heeft op van hooger
hand gegeven bevel beslag gelegd op
het onvermengde meel aan boord van
de 0. Pz. Coen, welk schip daar als
'drijvend hotel heeft gelegen.
Z ANDVOORT. Inbteker
aannehouden. De Haaasche
Politie heeft on het etrand te Zand-
voort aangehouden en naar Den Haae
overadbracht een 2l-1nricen Duitsehen
deserteur. dio verschillende Inbra
ken te Schevenlnaen Benleetrd heeft.
POSTERIJEN. Lijst van onbe
stelbare brieven enz., over de 2e 'helft
der maand Augustus 1917.
Binnenlandsche brieven: BodhoP.
Groningen. Mr de Boer, Overveen. F.
Bolt. Hoek van Holland» G. A. Bosch,
Amsterdam. L. Bonman Jr., Den
Haag. A J. v. d. Brink, Den Haag.
.4. Dekker. Schoten. J. Dekker, Wor-
merveer. G. Delia Faille de Lever
ghem. Den Haag. J. J. Dijkhuis,
HaarWn. F. Echelaar, Amsterdam.
J. F. W. Engels, Den Haag. J. Glorie,
Castricum, JJ. de Haan, Amsterdam.
B. Hokzwedel, Amsterdam. B. IIolz-
wedet, Amsterdam. Kinman, J. C.
Laterveen, Amsterdam. Mei kan, Am
sterdam. D. Negriju, Laren. Fa. Ne
ville Hart, Den Haag. AL Poortenaar,
Amsterdam. T. Posch, Baarn. 6. v.
d. Raadt, Haarlem. Pkardo's Adv.-
Bur., Amsterdam. P. Roosen, Den
Haag. G. Schera, Haarlem. F. Smit,
Arnhem. J. -Thoenis, Halfweg. M.
v. Veen, Gouda. R. Veerman, Hik
veisuin. Voigt, Amsterdam, v. d.
Vossen, Amsterdam. v. d. Weijer
Schobbemakeare, Simpelveld. H. Wijk
huizen Jr., Haarlem. II. Wijkhuizen
Jr., Haarlem. Distributiebuneou, den
Haag. Gemeentebestuur, Schoten. A.
G.rimsborg, Haarlem. D. N. Ilouwang,
HaarJiem. Roeters van Lennep, Haar
lem. Rijkskoiendistributie, Den
Haag.
Binnenlandsdhe briefkaarten: J.
Aardenburg, Veldilagor. Aigtgenboek,
Amstcrdiarn. TIl Alders, Zöita W. v.
d. Berg, Breda. P. Benink Zwijnen,
Amsterdam. Th. Blonswart, Haar
lem. M. Bongenaar, Amsteinidm. M.
de Boer, Groningen. J. Borst, Wou-
biugigen. v. d. Bosch, Rotterdam. J.
R. Breek, Amsteixlam. S. Breemen,
.Amsterdam. CoJien ter Vaert, Haar
lem. M. Colmans, Amsterdam. G.
Crombeen, Enkhuiaen. P. v. Deenen,
Veldleger. B» Deutsabman, Zaandam.
T. Doerse, Amsterdam. C. Draijer,
Amsterdam. A. Eiser v. Leeuw©n, Am
sterdam. Hannes Ermerus v. Thije,
Don Haag. AL J. C. v. Eijck, Den Haag
L. Goudsmit, Den Haag. Groen Bran
ca Davids, Amsterdam. R. Hartlooper
Amsterdam. Haatter, Amsterdam, v.
Hees'Laacks, Zand voort V. Heester
man, Co. H. Horn, Schoort A.
Jannink, Amsterdam. J. de Jong.
J. de Jong, Amsterdam. C. Ko'es,
Stad. D. Keizer, Amsterdam. M. Kel
der, Amsterdam. A. Kilsdonk, Am
sterdam. Kinderhuis, Zandvoort L.
Kooiman, West IJsselmonde. C Koot,
Valkenburg. Kriwance, den Haag. G.
Lautenslagjer, VaüJanburg. K. v.
Loon, Haarlem. H. Massa, N. J.
Mol, Mollenkamp, Groningen. J.
Moreon, Amersfoort. P. Negrijn, La
ren, Gol. Fam. Menkem, Amshndam.
Personeel Fa. Krooienga en Ferwer
da, C Püuak, Amsterdam. D. v. d.
Plas. Haarlem. J. PiiinB, Rotterdam.
E. Pot, Gouda. Rino Zuster, Shof
far? M. Smits, Den Haag. C. Stof
fels, Amsterdam. AL Tranenrat,
Nunspeet L. Tück, Rotterdam. S.
v. d- Waag. Zandvoort. A. ter Wee,
Amsterdam. M. Weber, Alkmaar. C.
WÜIemse, Zandvoort J. Zandbergen,
Noordwijk. J. Zwart Den Haag.
Zijlstra's, Hier. Twaalf briefkaarten
zonder adres.
Buitenlandse!»e brievenH. Slint
hout, Dusseldorf.
Buitenlandsche briefkaart: G. Falhn,
M'inderi i/W.
INGEZONDEN
Van ingezonden stukkeu, geplaatct of
aiet geplaatst, wordt de kopie den inzender
niet teruggegeven.
Voor den inbond dezer rubriek stelt de
ttcdoorie zioh niet aansprakelijk.
DIERENMISHANDELING
M. de R..
Is er noa nooit een stem uit de
buraerii ooeesaan om verzet aan te
teekenen ^(reu de dierenmishande-
Jincr. waaraan -een j! industrieel
lichaam nl. de Holl. Soooxwe» Maat-
scha.noii zich daeeliiks schuldig
maakt?
Zoo neen. dan wordt het m.i. hoog
tiid dat die stem zich. eens laat hoo-
ren. Vaak reeds stuitte mii dat be
schamend verschijnsel in onze stra
ten: een lange, logee kast. reeds
zwaar door eigen makelij, noe ver
zwaard door een vracht goederen en
de Dersonen van koetsier en besteller.
En dat alles getrokken door een enkel
©aard. een oud. mager dier: getrokken
al tiid in den draf.
Dit is wat men in de wandeling
moordwerk noemt: en wanneer die
Spoorweg MaatschanDii eens moest
oobiechten hoeveel Daarden ze in een
befrekkei.»'. korten tiid versliit. 'V
lioud het er voor dat het een droevige
statistiek zou wezen. Gistermiddag
zag ik er twee, een ln draf ln de
Schouwtieslaan en een voor het be
stelhuis oo den Wagenweg; belden
waren toonbeelden van-ellende en ge
leken veel od de knollen van den vrek
Haroagon. waarvan eezegd werd:
Dat ziin geen Dao'—dat ziin
slechts ideeën van naaiden!"
Het is mogeliik. (ofschoon lang niet
zeker) dat di© martelaars van het
goederenvervoer na korten dienst
worden verwisseld- r-^ar ook dan
wordt ec, van zulke miserabele trek
dieren veel te veel gevorderd. Mocht
men nu verband willen zoeken tus-
sehen de ontvleeschte schonken van
(lie Daarden en de hooee voederDrü-
zen. dan zou men daartegenover kun
nen stellen de niet minder lioo£.e. en
zelfs verhoogde tarieven dor Maat-
schanoii. die haar waarliik wel zou
den veroorloven zoo'n zware kost. wel
ke de gansche stad rond moet dra
ven. met twee in nlaats van mei één
naard. te besnannen.
Du armes Tier! zou Heine zeggen:
ee.wis hebben "'"e voorvaderen ln het,
naradiis verboden haver gegoten!
Maar voor een Maa(schaoDii. die ha
ren transnortdienst \zoo karig ver
zorgt (en dat was reeds vóór den oor
log het. geval) is het. waarliik lammer
dat er geen wet schiint te wezen om
zulk ^en afkeurenswaardige zuinig
heid 1» «oen onhouden.
S. K.
'Heemstede. 4 September.
(iBii onderzoek bii de H.IJ.S.M. werd
ons medegedeeld, dat de bespanning
der vrachtwagens geleverd wordt door
de Rotterdamsche Tramweg Mii.. Do
^rtegenwoordiger dier Maatschannll
hier ter stede liet ons den stal. waar
een 40 Daarden stonden zien cn deze
dieren maakten een goeden indruk.
Het leken ons eoed doorvoede dieren.
Het paard waarover Inzendpr klaagt
n.l. dat dienst doet oo den Wagen
weg en omeeving. werd ons aangewe
zen. Het. naard dat men ons -:"n liet'
is een drleiarie welgebouwd dief én
m hei eeheel ceen tooniieeld \an el
lende. De dieren iiiden overigens geen1
gebrek. e!L nnard krifgt Der dag:
K.G. haver. 2 K.G. erwten. 2 K.G.
kanarlczaad cn 10 K.G. hooi. Deze die
ren kriigen n.l. vol voer. volgens een
overeenkomst mot do reaeering. in
verband met de diensten die deze
dieren eventueel in Rijksdienst moe
ten verrichten. Red. H.'s D.)
Burgerlijke Stand
HAARLEM. Bevallen: 7 Sept. D.
H. Giltoijt-lDoeland, d. 7 W. Pre-
nende Vries, z.
j Overleden: 6 Sept. J. J. Hoes, 67 j.,
Nauw© Geldeloozepad. 6 C. A. G.
Gorter—de Haan, 60 j., v. d. Vinna-
straat» 6 J. J. 1 m. z. van J. de
Graaff, Kampervest. 6 E. M. Dreijer
—de Meij, 67 Raveling®teeg, 6
A. M. v. d. Bunt—de Swart, 42 j.,
Dubbele Buurt.
Stoomvaartberichten
KON. HOLL. LLOYiD. Gooiland
Rijnland, en» Zaanland vertrokken 6
September vah Amsterdam naar Bue
nos-Aj res.
Amsterdamsche Beurs.
HOLLANDSCHE HANDELS
BANK.
Openingskoersen van 7 September
1917:
STAATSFONDSEN.
5 net» Nederland 101 3/16; M dcL
Nederland 101 3/4: 4 Det. Nederland
04V»; 3 oct. OM. N. W. S. 73; pet.
cert N. JJ. S. 72 15/16: 5 Dct» Nederl.-
Indië 1915 101: 5 net Nederl.-Indië 1916
101:
TABAKS AA ND E E I.E N.
Amsterdam Dell 230: Deli Maat-
schaDnii 486: Rotterdam Dell 230; Se-
llfmhtili 494.
RUBiBERAAiNDEELEN: Amsterdam
Rubber 219, Nederl. Rubber 108, In
terconi Rubber 16 1/4.
PE TROLE L'M.AAND EELEN: Ge?.
Holl. Petroleum 175 3/4, Koninklijke
NederL Petroleum 540, Orion Patro
leum 63 1/2. Perlak 66 1/8.
SOH EE P V A ART AANDEELENGew
Marine 31 3/4, Pref. Marine 90 1/2
6 pet. Marine 87, Ho'J. Amer. Lijn
340, Kon. Boot 231. Hold. Lloyd
107W.
AMERIK A ANSCHE \L\IRKT.
Sporen
Atchison Topeka 99 5/8, Denver 10,
Erie 23. Kansas City Southern 20 1/2,
Missouri Kansas Texas 6. Southern
Railway Zi 8/16. Union Pacific 134.
Industrieelen
Anaconda 155 1/2, American Car Z
Foundry 70 1/2, Hide Leather 57 1/2,
Centra' Leather 861/2, United Cigar
86 1/4, Studs-baker 55, United States
Steel 105.
DIVERSEN.
Comm. Mia xwell 36. Inc. Maxwell
45. ILappetn Maxwv-JI 941#2, Comm.
Pittsburg Coal 44 1/8.
Marktnieuws
JIOQFiDiDORjPGraanmarkt.
Noteerin# van 6 Sept. 1917. Iiarwij-
z-and f 37 25 a f 37.75, Br. Mosterdzaad
f 56 a f 58. Geel idem f 31 a f 36.
Vervolg Binnenland.
TOEZICHT OVER DEN WATER
STAAT. Bij den stormvloed van 13
lot 14 Januari 1916 is den minister
van Waterstaat gebleken, dat het op
pertoezicht niet bij voortduring ge
noegzaam gegevens bezit den toe
stand van de niet bij het Rijk iri be
heer zijnde waterstaatswerken vol
doende te beoordeelen. De minister
acht het derhalve met het oog op het
groote belang dezer zaak aangewezen
dat hierin verbetering worde ge
bracht. In verband daarmede heeft de
Minister de Gemeentebesturen uitge-
noodigd hem alle verslagen, rappor
ten of andere stukken van aanbelang
welke In staat etellen den Water-
staatskundigen toestand in groote
trekken behoorlijk te o\ rzien, toe te
zenden.
REIZEN NAAR «DUITSCHLAND.
-- Ten einde het gebruik maken- van
vervalsche paspoorten zooveel moge
lijk te bemoeilijken, heeft de Duitsche
.regeering besloten van 1 October 1917
af de toelating in 'Duitschland onder
andere afhankelijk te stellen van de
navolgende voorwaarden
lo. de paspoorten mogen niet ouder
zijn dan één jaar. te rekenen van den
datum der afgifte van het paspoort.
Daar de Nederlandsohe paspoorten
een geldigheidsduur van een jaar be
zitten, voldoen in het buitenland ver
lengde Nederlandeche paspoorten niet
aan bovenstaande voorwaarde
2o. pastooekje6 mogen niet van een
verlengstuk zijn voorzien:
3o. indien paspoorten, die op een
enkel vel papier zijn gedrukt, van één
of meer verlengstukken zijn voorzien,
moeten deze verlengstukken op zooda
nige wijze aan het origineele paspoort
zijn bevestigd, dat vervalsching on
mogelijk is, terwijl liét aantal verleng
stukken officieel op het oorspronkelij
ke paspoort moet zijn vermeld.
'Paspoorten die aan bovenstaande
voorwaarden niet voldoen, z.ullen door
de bevoegde Duitsche overheden niet
worden voorzien van het vereischte
visum, ten dienste van het overschrij
den der 'Duitsche grens, van 1 Octo
ber 1917 af.
VAN ONWEDER GEPROFITEERD.
Men meldt ons van. de Zeeuwsch-
Vlaamscliü grens: lieden woedde een
hevig onweer boven Zeeuwscli-Vlaan
deren. Tijdens het onweer werd de
electrische stroom in den draad op
Belgisch grondgebied afgesloten. Van
dozo gelegenheid maakte een Duitsch
schildwacht gebruik op Nederland9ch
grondgebied te komen,, waarna hij
geïnterneerd werd.
De Toestaud
Economie van brand
stoffen.
In „De Natuur" van deze maand
wijdt ae hoer D. Stavorinus een arti-
-kcl aan do economie van brandstof
fen, waarin de schrijver heel wat leer
zame bijzonderheden mededeelt om
trent het warmtegevend vermogen, in
I rrorien "uitgedrukt. Onder calorie
verstaat men, gelijk bekend is, die
hoeveelheid warmte welke noodig is
om eon liter of kilogram water van
kamertemperatuur écu graad Cel-mis
in temperatuur te vorhoogen.
De heer Stavorinus gaat o.a. na,
hoe de verhouding is tusschcn gas,
steonkolan, eiectiiciteit en petroleum
op het stuk van verwarming,
„Gesteld", schrijft hij, „dat cr oen
zekere lioeveelheid spijs moet worden
toebereid en dat het koken en bakken
enz. in het geheel een warmtehocvcel
lieid van 10.000 oaloriën ©ischl. Di«
warmtehoeveelheid is onder alle om
standigheden benoodigd, wil de spijs
gaar zijn en is dus onafhankelijk van
de brandstof. Nu hebben moderne,,
goed ingerichte gastoestellen een nut
tig effect van ongeveer 60 pCt., clec
trisch© toestellen, hebben somtijds 80
pCt., doch meestal lager, echter na
men wij ze op 80 pCt economie aan.
Petroleumstellen werken met. een nut-
tig effect van 30 pCt, terwijl zelfs de
beste fornuizen voer vaste brandstof
fen het niet hooger sturen dan 10
pCt. Dit lag© cijfer zal menigeen ver
wonderen, doch tal van proeven heb
ben het bewezen.
Wanneer wtij nu het eten op gas
gereed maken, dan hebben wij voor
die 10.000 cal. die aan do spijs moe
ten worden toegevoegd 100/410 maal
10 000 is 16.600 cal. in gasvorm noo
dig. Tegen 4500 cal. per M3. maakt
dit 3.7 M3. gas en aangezien 1 M3. gas
uit netto 1.41 K.G. kolen bereid wordt,
komt deze hoeveelheid 'overeen mot
5.2 K.G- steenkool.
Gaan wij nu hetzelfde menu c-ëc-
trisch toebereiden, dan zijn er 12.500
oal. noodig, hetgeen met 14.4 K.W.U.
stroom overeenkomt, welk© voor hun
opwekking in totaal 21.6 K.G. steen
kool verbruikt hebben.
Gebruik ik e©n fornuis voor vaste,,
brandstof dan zijn er 100.0X) calor.
noodig. omgerekend op steenkool
maakt dit 13.8 K.G. kool.
Ga ik cokee gebruiken dan is er
zelfs 15.3 K.G. cokes noodig, die ech
ter weer met een grootore hoeveelheid
kolen moet worden bereid.
Hoe ik de zaak dus ook wend of
kec-r, wij krijgen het laagste kolenver-
bruik bij het koken op gas, koken op
vaste brandstof kost 2.5 maal zooveel
kolen als bij gebruik van gas, e'ec-
trisch koken kost ruim 4 maal zooi-
veel kolen als bij gas.
Bij gebruik van petroleumstellen
zijn 33.300 caL in petroleumvorm noo
dig, die door ruim 3 K.G. of 4 liter
petroleum kunnen geleverd worden.
Rekenen wij de verbruikte hoeveel
heden in geldswaarde om, dan krij
gen wij bij 3.7 M3. gas A 8 cent een
bedrag van 30 cent, petroleum 7.5
cent per L.eveneens 30 cent, stroom
k 10 cent per K.VV.U. een bedrag van
144 cent Koken op electriciteit is dus
niet alleen een gruwelijke kolenver-
kwisting, doch bovendien oen zeer
dure zaak.
Gas en petroleum komen dan alleen
even duur, als de eenheidsprijzen ge
lijk hoog zijin, dus b.v. gas A 7 ct. pei
M3., petroleum A 7 cent per liter
(thans is de prijs van petroleum 25
cent per L. red. H. D.) W'aar wij
dus zien, hoe het koken op gas de
kleinste hoeveelheid kolen verbruikt,
daar is het alleszins duido'ijk, waar
om van overheidswege zulk eon krach-
tigen drang ter bevordering van het
koken op gas wordt uitgeoefend.
Laten wij nu tot slot nog eens een
.gelijksoortige rekensom maken voor
de kamei-verwarming. Hier nemen wij
voor electrische kachels eon economie
van 1(X) pCt. aan. Een goed gebouw
de gaskachel moet 80 pCt. nuttig ef
fect hebben, terwijl de vulkachels en
haarden het hoogstens tol 25 pCt.
brengen.
Nemen wij wederom aan, dat aan
een kamer gedurende een zeker tijds
verloop een warnitehoeveeihoid van
10.000 cal. moet worden toegovoei"d
ten einde een woonbare temperatuur
te hebben.
De electrische radiator zal hiervoor
10.000 864 is 11.6 K.VV.U. stroom
noodig hebben, te produceeren met
17.4 K.G. steenkool.
De gaskachel zal in gasvorm 12.500
cal. moeten verbranden, dus 2.8 M3.
gas bereid ut 4.0 K.G. steenkool.
De vulha&rd zal 40.000 cal. In vasten
vorm eischen, overeenkomende met
5 1/2 K.G. steenkool of 5 K.G. anthra-
$iet of 6.6 G. cokes.
Ook bij de kamerverwarming ver
bruikt dus de gasvormige brandstof
de kleinste hoeveelheid steenkool, ter
wijl uit een financieel oogpunt de
toepassing van cokes de laagste kos
ten meebrengt. Alleeoi bij kamers, die
slechts gedurende korten tijd ver
warmd worden, komt het gebruik van
gas goedkooper, omdat men het brand
stofverbruik op ok willekeurig tijd
stip kan aanvangen en beëindigen.
Voorshands is dus de meest econo
mische toepassing van steenkool, daar
uit gas te bereiden, dit te gebruiken
voor spijsbereiding en waterverwar-
ming en voor de verwarming van. die
verwekken, welke maar zeer kort be
hoeven te worden verwarmd. De ge
produceerde cokes is dan met de an-
thraciet een economische brandstof
voor voortdurend*} verwarming.
Het stoken van gashoudende steen
kolen, zooals wij zo dezen winter heb
ben zien distribueeren, is in strijd met
alle begrippen van economie, omdat
daarbij tevens tal van waardevolle bij
producten verloren gaan.
Bereiding van olectrlschen stroom
uit steenkool en omzetting van don
stroom in warmte voor koken of ver
warmen, beteekent een verspilling van
steenkool, die in deze tijden van
schaarschto niet genoeg kaai worden
afgekeurd en zei'fs in gewone tijden
afkeurenswaardig is.
De gasindustrie is dus een belang
rijke factor in het bevorderen van de
economie van brandstoffen en met het
toenemend bosef, dat er mot de brand
stoffen economisch moet worden go-
werkt, zal ook de gasindustrie zich
uitbreiden, waardoor tcvons de gelde
lijke economie belangrijk zal toene
men".
De inkrimping van
den treinenloop.
De groote tooneelgezelschappen en
concertvereonigingen hier te lande
hebben zich tot de directies der spoor
wegmaatschappijen gewend met een
ernstig verzoek. Naar aanleiding van
de te verwachten aanzienlijke in
krimping van den treinenloop vreezen
zij zeer bedenkelijke gevolgen voor
meer dan 2000 geSngageerden, ac
teurs, actrice*, zangers en zangeres
sen. musici, koristen en technisch
personeel. Het laten vervallen van 'ie
.uatste treinen on h.-t uitschakelen
