Swslem's Dagblad
De Oorlog.
Feuilleton
naar miiliaenen
TWEEDE BLAD.
Dinsdag 11 September 1917
Overzicht.
De Zweedsohe TeUgram-
menzaak.
Ook zeita de meesHiezadigde pers
stemmen In de neutrale landen de
1 Duitsche en Oostenrijkse!» bladen
nog komen daarin wel
dat net heel erg ia, wat er in
I zwijgen
f overeen, (lat
Zweden ie voorgevallen.
De neutrale diplomatie bezit ook in
oorlogstijd een vrijgeleide voor baar
t geheime telegrammen. Geen censuur
bemoeit zich daarmee. Het is daarom
een eerep licht, dat dit verleende voor-
recht in geen enkol opzicht worde ge
bruikt, dan voor de telegrammen ten
bate der eigen regééring. Nu hooft,
naar we melidden, bet neutraio Zwe
den, althans haar diplomatie zich .ge
leend om de telegrammen tusschen
Berlijn en den Duitschen gezant in
Argentinië, dus van eon oorlogvoe
rende natie, onder haar eigen neutra-
Je onschendbaarheid door te zenden.
Dit is natuurlijk een daad, waar
voor geen verschoonend woord te vin
den is. Te minder, omdat de Duitsche
gezant in Argentinië, dus iemand, die
de gastvrijheid van dezon Zuid-Amen
rikaansehen staat, op dezo veilige ma
nier via Zweden—Berlijn uitnoodigt,
om de Argentijnse!» schepen met
man-en-muis in den grond to doen
boren, omdat liet anders gemerkt zal
worden, wat de Duitsche duikbooten
hebben gedaan.
De tekst der ijferteieg; amnion, die
door de regeering van do Vcreenigde
Staten zijn openbaar gemaakt luidt
als volgt:
„Mei 1917 no. 32. Deze regeeriug
heelt thans Duitsche en Oosten rijk-
sche schepen, waarop tot nu toe een
wacht geplaatst was, vrij gelaten. Ten
gevolge van een schikking ten aan
zien van de Honte- (Protegido-) zaak
ls er een gToote verandering in de
openbare stemming gekomen en de re
geering zal in het vervolg in Argen
tijnsehe schepen s'echts uitklaren tot
Las Palmas. Ik verzoek, dat de kleine
stoomboot ,,Oran Guazo" 31 Januari
(die beteekent: dien den Sisten uit
voer), 39) ton, die thans Bordeaux
nadert, met het oog op de verandering
van dé vlag, zoo mogelijk gespaard
zal worden of anders in d m grond zal
worden geboord, zonder dat eon
spoor achterblijft (spurlos verzenkt).
(Get.) LUXBURG".
3 Juli 1917 No. 59. Ik verneem uit
betrouwbare bron, dat de waarne
mend minister van buitentaudsche za
ken, die een beruchte «zei en unglo-
phiel is, in de geheime zitting van den
senaat heeft verklaard, dat Argenti
nië van Berlijn do belofte zou vragen
'niet weer Argentijnsehe schopen tot
zinken te brengen en dat indien men
'ev niet moe instemde, de betrekkingen
zouden worden afgebroken. Ik geel in
overweging te weigeren en zoo noodig
Spanje s bemiddeling in te roeipen,
get. Luxburg.
9 Juli 1917, No. 64. Stel zonder eenl-
gen schijn van concessie hot ent-
woord op Argentini'ës nota uit, tot
ontvangst van nadere berichten. Mi
nister wisseling 's mogelijk. Wat
Argoutijnschon stoomschepen betreft
raad ik .aan ze öf te dwingen terug
te keeren óf zonder eenig spoor tot
zinken te brengen öf door te laten.
Zij zijn alle klein (get.) Luxburg,
De „Daily Chronicle" meldt uit
New-York, dat het „Provincial Jour
nal volgens Reuter, e>en der best in
gelichte bladen, van Amerika, den
heer Ekougren, den Zwóedsclien ge
zant te Washington, beschvu'digt, dat
hij eigenlijk het middenpunt was van
do Zweedsche medeplichtigheid in
Amerika. Hij was het, zegt liet blad,
die. de handelingen bestuurde wan de
Zweedsche gezanten in Zuid-Amerika
in het belang van Duitschland.
Nordvall, lid van dc speciale Zweed
sche economische missie, verklaarde
hi verband met de onthullingen, dut
C*G. E. baron Löwen, de Zweedsche
gezant in Argentinië, waarschijnlijk
zal teruggeroepen worden.
Hij zeide verder, dat Zweden
dergelijke laffe praktijken geen deel
zou willen hebben, dat Lowen's ge
zondheidstoestand te wenachon over
liet, wellicht geon acht heeft geslagen
op den inhoud der code-telegrammen
en ze misschien heeft aangezien voor
onschuldige zakenmededeeimgen. De
Zweedsche zaakgelastigde te Washing
ton baron C. E. AkorhieLn liet zich op
dezelfde wijze uit.
Dr. Romulo S. Nuón dc Argentijn
sehe gezant in de Vöreenlgdc Staten,
werd Zaterdag op het departement
van Buitenkindsche Zaken ontboden.
waar hij de copieën in ontvangst nam
van Luxburg's te'egrammen. Hij wei
gerde ©enige mededeelingea te doen.
Heulers agentschap vernain In offi
cieels Britsche kringen, dat de goal--
ieerden geen enkolen stap behoeven
e doen ten aanzien van de Zweedsche
ontliullingen en dat geen optreden ge
zamenlijk ol op andere manier, ln be
raad Lc Ds feiten spreken voor zich
zelf gelijk ze zijn meegedeeld. Dit is
geen twistpunt der geallieerden met
het Zweedsche volk, doch een kwestie
van individueel ingrijpen van offt-
cieele personen ieder voor zich, het
geen het Zweedsche volk, naar men
ast gelooft, streng zal afkeuren en
■erloociienen. Men kan niet twijfelen,
of Zweden zal do eerste aangelegen
heid aangrijpen om den toestand op
te helderen on men hoopt, dat dit de
atmosfeer zal zuiveren en zelfs tot een
dieper begrijpen leiden. Men weet
heel goed. dat er in Zweden een klei
ne militairistische groep bestaat, die
zulke bemoeiingen, als nu aan 't licht
zlijn gekomen, zou kunnen goedkeu
ren, maar men verwacht vast on ze
kor, dat het gros van het Zweedsche
vo>'k zich op het standpunt van het
grootste deel van het menschdom zal
plaatsen ten opzichte van de zondIgo
barbaarsche kuiperijen van Duitsch
land.
Telegrammen uit Buenos Ayres too-
non, dat de onthullingen erge opwin
ding hebben gaan'de gemaakt maar
er wegens de afwezigheid van den
Duitschen en den Zweedsclien gezant
overigens niets is geschied. Naar de
meeniug van op den voorgrond tre
dende Argentijnsehe staatslieden zal
het noodig worden, dat de regooring
ernstige maatregelen neemt.
Onder de ambtenaren aan het
Zweedsche gezantschap heerseht de
vaste overtuiging, dat de Zweedsche
regeering geen kennis droeg van wat
voorviel. De indruk is, dat Löwen, de
zaakgelastigde te Buenos Ayres, door
Luxburg, den Duitschen gezant, ora
den tuin werd geleid en dat onder
geschikte officieren in het ministerie
van buiteniandsche zaken te Stock
holm door Duitsch goud werden ver
leid, p'icht en eer te verzaken.
Nopens de onthulling over Zweden,
schrijft de Evening Standard: met be
trekking tot Zweden's overtreding van
dc onzijdigheid moet in de eerste
plaats worden aangeteekend dat on
derscheid tusschen de koninklijke re
geering en het volk van Zweden be
hoort to worden gemaakt. Het volk
kan natuurlijk met de regeering één
fijn trekken ten aanzien van haar
verraderlijk en hoogst onbehoorlijk
gedrag, maar de geallieerden zullen
zoo lang niet duidelijk is vastgesteld,
dat het Zweedsche volk met volle keiu
nis van zaken het optreden van de
legeering door de vingers ziet of zolfs
goedkeurt, van over eg blijk geven
door na rijp beraad te handelen, zij
het ook recht op het dool af. De ge
allieerden kunnen Zweden natuurlijk
niet hun wil over zaken van binnen-
landsch beleid do wet ste'len, maar
het Ls hun recht en zelfs hun
(plicht? Red.) het Zweedsche volle ln
te prenten, dat indien het in gebreke
blijft om orde te stellen op hun diplo
matieke aangelegenheden, alles to
hunner verantwoordelijkheid komt.
Luxburg's raad tot het „spoorloos
doen zinken" besprekend, schrijft de
Westminster Gazette do duivelachtig
heid, die in dit voorval, los van alles,
6teokt, dringt de rol op den achter
grond, die de Zweedsche regeering at
of niet bewust daarin heeft gespeeld.
Wij bemerken, dat de duikboot-metho
de logischerwijze leidt tot een toppunt,
waarop 'de Duitsche regeering koel
bloedig aan het moorden slaat, 'Zoo
wel ten opzichte van onzijdigen als
oorlogvoerenden. Wij vertrouwen or
op, dat het Zweedsche volk, dat in
aanleg vriendelijk en loyaa! gezind is,
en zelf aan dezelfde buitensporighe
den blootgesteld, maar van het gebeur
de op de hoogte hoeft te raken om
daartegen in verontwaardiging te ont
steken.
In eon hoofdartikel zegt de Norld.
Argentinië's rechten en belangen zijn
rechtstreeks aangetast. Dit iand dient
zijn eigen koers vast te stelten, doch
afgescheiden van elke daad, kan het
landen in oorlog met Duitsch'and
brengen. Het kan de bewijzen, die
thans nopens Zweden's geheime ver
standhouding met Duitschland in on
ze handen zijn niet ontkennen. Er
moet tusschen Stockholm en Berlijn
worden gebroken of aan de voorge
vende Zweodscho neutraliteit moet
suel eon einde komen. Zweden kan
zijn rol van oorlogvoerende in Argen
tinië niet volhouden, voor oen beioo-
ning uit Berlijn afkomstig en voort
gaan met bij de geallieerden op voor
rechten aandringen, welke behooren
bij de rechten der neutralen.
De New-York Times zegt; Er is geen
opheidenng noodig, waar het de eer
en dc goede trouw van Duitschland
geldt, doch er Is wel opheldering van
noode aangaande Zweden's spel in
den oorlog. Dat 'Duitschland in staat
is de hedtige onschendbaarheid der
diplomatieke correspondentie te go-
bruiken met het doel om de data van
het vertrek der koopvaardijschepen
aan de wachtende duikbooten te zen
den, wisten wij af. Het weed aange
toond in liet gov ai van Noorwegen.
Doch dat deze niet achterdochtige
schepen door middel van de zorgvul
dig geëerbiedigde corresj>ondentie van
Zweden naar hun noodlot werden ga-
"cid, wisten wij niet. Thans weten
wij het. Veel van Duitschland's ge
heimzinnige kennis omtrent hetgeen
In andere liuide geschiedt, is duide
lijk voor ons.
DE TOESTAND IN RUSLAND.
Kerensky heelt in c®u proclamatie
medegedeeld dat Kornilof hem ver
zocht heeft do geheeld burgerlijke
mtliUuro macht in handen van den
opperbevelhebber te leggen,
daarop oen nieuwe regeoring
vormen.
Kerensky itooft dit geweigerd
Kornilof van het opperbevel onthe
ven.
Do opporbev olLobbor van het Noor
delijk front generaal Clembowsky zal
voorioopig als opperbevelhebber op
treden mot Pakof ola hoofdkwartier.
Kerensky hooft don staat van belog
voor do stad en het district Peters-
burg afgekondigd1..
DE BUIT OP HET RDGAFRONT.
Wolff meldt Steeds meer stijert de
buit. tonirevolKG van het groote succes
hii Rian. fu de arooto bosschen en
moerassen bevinden zich nou Russi
sche troeuen wien do terugtocht af
gesneden werd. Maar al ia ook het
aantal gevangenen in verhouding tot
den sbrateaischen winst betrekkedilk
eering. do Russen bereikten dit door
dat zii alles achterlieten. De wegen
waarlanaa liet geslagen letter in vol
ledige ontbinding terugtrok, vooral
de arooto etraatwea Riga—Wenden.
iS volkomen bezaaid met reusachtige
hoeveelheden In den steek gelaten
voertuigen. Dantserautonjobielon. ba
gage. doode paarden. wanens en uit
monsteringsstukken,Deze liggen over
al langs de wegen. Oo de moerassige
ouden ln de bosschen ligt ook nog veei
isnterieel.
Roode Kruisafdeeliiuren en treinen,
drauots uil magazijnen van genietroe
pen vielen in Duitsche handen. Mu-
nitiee dio niet meer tot ontploffing
kon worden gebracht, bleef in groot
aantal achter. Voorts duizenderlei
oork«r?aerei. ö.a. talriike veldkeu
kens bleven achter. In Riga werd o.m.
een groot pionnieroark buitgemaakt.
Ook de buit van geschut is inderdaad
vees grooter. dan oorsoronkfiliik' werd
•erondersteld. In "Dunamunde wer
den door een onkel regiment grooten-
deels slecirts zware stukken geschut
veroverd en van 9 van c.M.9 van
10 c.M.. 10 van 13 c.M.. 2 van 21 c M..
4 van 30.3 c.M. en 4 van 32 c.M z
In Riga is het leven alweer nor
maal.
DF. KABINETSCRISIS IN FRANK
RIJK. De socialisten verklaarden
Ribot niet te kunnen steunen, bij het
vormen van een Ministerie. Ribot
heeft daarvan nu afgezien. Daarop ia
de kabinetsformatie aan den minister
van Oorlog P am levé opgedragen..
Pain levé heeft zijn antwoord voor
behouden en zal, ten einde een twee
de mislukking te voorkomen, overleg
plegen met zijn candidaton, alvorens
officieel zijn taak te aanvaarden.
Pain Levé is een zeer hoogstaande
figuur in de hedlendaagsche Fran-
acho politiek. Hij werd. 5 Dec. 1863
zoon van een Parijsch arbeider
geboren. De studie trok hem zeer aan
en hij wijdde zicfli daaraan geheel
in het bijzonder do wiskunde was
zijn gieüiefdie wetenschap zoodat hij
i'eeds op Jeugdigen leeftijd door zijn
talrijke' geschriften en ontdekkingen
een grooton naam verwierf en zelfs
een eerst® plaats innam onder de
geleerden van Europa. Op 23-jarigen
leeftijd ontving hij een professoraat
te Rijssel en 5 jaar later bekleedde hij
een leerstoel aan de «Sorbonne. In
1900 kreeg hij zitting in de Academie
van Wetenschappen. Zijn studios over
het probteem zwaarder-dan-de lucht
hebben voor het vliegweren groot®
verdiensten gehad. Eerst, in 1910 werd
hij door het 5de Parijscbe arrondis
sement naar de Kamer gezonden.
Van 28 October tot 12 Dec. 1916 was
iiij minister van onderwijs; in het
Kabinet Briand was hij een der in
vloedrijkst® mannen. Hij trad op als
hoofd der oppositie, welke het kabi
net Briand ten val brac-ht en kreeg
19 Maart 1917 als minister van oor
log zitting in het Kabinet Ribot,
waarin hij een zeer groote rol
speeld heeft- De opdraaht, weiken liij
thans van Poincaré hooft ontvangen
is mod,- een bewijs van het groote
vertrouwen in zijn staaAemans-capa
citoiten.
DE TELEGRAMMEN VAN 1994.
De „Norddeutsehe Allg. Zeitimg" zet
zijn artikel over de telegram wisseling
in 1994 tusschen den Duitschen keizer
en den tsaar voort.
Het blad schrijdtTengevolge van
den Joegenomön handcVsnüd dor En-
gelsche scheepvaartmaatschappijen te-
gen de Duitsohe reederijen, die vóór
de overige mededingers van Russische
particuliere firma's een opdracht had
den ontvangen tot het leveren van ko
len aan de Russische vloot, in hot bij
zonder voor het eskader in de Oost
zee naar een neutrale haven, was
stroom van verontwaardiging gew
over deze z.g. niet-peutrale houding
van Duitéchiand, alhoewel Engrischo
firma's tegel ij leer lijd naar Japan in
groote hoeveelheden kolen vervoerden
en deze niet 3lechts aan neutrale ha
vens. doch zelfs onmiddellijk aan de
Japansche vloot leverden, Reeds toen
tertijd was men juist als thans in Lon
den van oordeel dat de vrijheid ter z®e
alleen voor Engeland geldig was. Men
poogde daarom Duitschland schrik
aan. te jagen tie pers uitte dreigemen
ten. Lord Lansdowne verklaaivle open
lijk aan den Duitschen gezant dat
wanneer Japan zich wegens oen ver-
meende neutraliteitssohcndlng van
Duitschland tot den oorlog tegen ons
genoopt zou zien, Engeland dit op Ja
pan's verzoek als een casus foederis
zou beschouwen. 'De Engelse lie rogee-
ring ging zoo ver den Duitschen sche
pen, die in de Engoloe.he havens kolen
innamen het uitloopen te verhinderen.
Zij steunde dezo handelwijze op het
voorwendsel dat dc neutruliteitplicht
dit vereischt. In Japan, dat door de
overwinning overmoedig was gewor
den, bedreigde men alle neutralen, die
den tegenstanders kolen leverden
openlijk met een gewapend ingrijpen.
Zoo bestond liet onmiddeLlijk gevaar
dat Duitschland, wanneer het niet
door deze pogingen schrikaanjaging
voor het uitoefenen zijner onaantast
bare rechten op de overzeescto han
delsvrijheid zou terugdeinzen, met En-
geland en Jupan in een door dezo mo
gendheden uitgelaktenoorlog zou wor
den .gewikkeld»
Onder deze omstandigheden waa liet
natuurlijk en ran zelf sprekend, dat
Duitschland bij dc verdediging van
rechten zij het inede neer gevoelig ge
troffen Rusland steun zocht, ge
schiedde op 27 September 1904 door de
volgende voorstellen
Departement vau Buiteniandsche
zaken. Telegram van den keizer aan
den* tsaar waarin om. de zinsnede
voorkomtLk betreur het ongcval m
de Noordzee. Als de vloot bang is voor
nachtelijke aanvallen, bea Kk van mee-
ïung, dat zoeklichten alleen al vol
doende zouden zijn, om de schepen
voor verrassingen, te vrijvaren, ak
alle sectoren «m het f
worden overstraald, maar de stuken
geschut moeten vooral in de Liiroie-e-
«che watereu zoo min mogelijk wor
den aangewend. Mijn inl tc t,tuigen uit
Londen behelzen, dat de pers en de
groote hoop nv-ord en brand schreeu
wen, dat de admiraliteit zich een
beetje opwindt, dat regeering, hof. en
voorname kringen het gebeurde zeer
bedaard als oen betreurenswaardig
ongeval besohouwen, dat uit eigen ze
nuwachtigheid is ontstaan.
Ik heb iiit (betrouwbare bron uit
Italië sehoord. dat do trust r°'m.
O der o en Orlando drie snella Dant-
serschooen voor de volle zee. rik v ..n
12.000 ton voor een vreemde, nio. uo-
noemdo mogendheid bouwt. Dat .a
waarschiinliik Janan. Dlt 'l.erlrtn"C|g
mii aan miin vroecer voorstel, dat ie
niet moet vergeten, eveneens meuwi
liniescbeDon te bestollen, om een «e
"aarvan gereed to hebben als de otu-
voodbli is. Ze zullen tijdens de
vredesonderhandelingen voortreiio-
llik de ovorredinufdcunst toepassen.
Onze Darticuliero firma's zouden m
Jiuu schik zlin.... (Dun volgen eeuise
onverstaanbaro woorden; hliikons liet
telegram dat in hei. Dinsdagoclitend-
blad van de vorig® week stond is de
bedoeling: contracten te ontvangen.
Red.)
Ik hen zeer dankbaar dat u vnen
deliik recht laat wedervaren aan mini
houding ieeens u en Rusland en ik
verzeker u dal u steeds on mnn cn-
,-oorwaardeliike en trouwe lovautcit
an kunt Beste groeten voor Ah*.
Den Stelen October 1904 deed do
tsaar den keizer het volgende ant
woord telegrafisch toekomen:
Je telegram komt oo zeer ernstig
oocenblik. Natuurlijk ken ie do eerste
bijzonderheden van het voorval o» de
Noordzee uit liet telegram van onzen
admiraal 'Het snreekt van zelf. dat
dit het karakter daarvan geheel en at
wiizigt. .Ik heb geen woorden om niiin
verontwaardiging over Engeland s
houding uit te drukken .Mogendheden
vau het vasto land schiineu in over
eenkomstige gevallen gevaar ta hamen
dat ziin (Engclands) openbare' mee
niiig een verstiuidiae houding van
ziin reseering overvleugelt.
De ministers dos lanas dedsn gewaag
de stauoeu. Ze zenden onbeschaamde
nota's met ten eenenmal® onaanneme
lijke voorwaarden. Dat komt ervan,
als men in de Ingeving van het O Ogen
blik handelt. Vandaag gelastte ik
Landsdorff. miin gezant t® f.mdcn. :e
oDneren om de l««le kwestie aan een
internationale commissie van onder
zoek te onöerweroen. zocala in het
protocol der Haazsch® wuiveniic us
benaald. Ik ga volkomen mat Ie be
zwaren over Engeland's gedrag mee
nonens de leveringen van kolen .''ar,
'.nuo scn-mon 'lo-u middel '-ei l.u'.t-
ecfie stoombooten. terwül het de
ziidiffheld on xitn eigen manier
od te vatten. Het is ongetwijfeld
tiid. daaraan een eind te maken. Wet
eenitre middel zou ziin. gelijk ie zegt.
dat Duitschland. Rusland en Frank-
riik zich dadeltik omtrent een af-
SDraak zouden vversioan. om de En-
gclocli-Jaoauschc aanmatiging en on
behouwenheid te niet le doen.Tk wild®
dat iii een voorloonig ontwerp voor
zoo'n overeenkomst zon opstellen en
het mii meedeelen. Zoodra wii het
hel>ben aangenomen, zal Frarikrrk
gedwongen ziin. zich bii ziin l ondge-
noot aan te sluiten. Dit samengaan
zweefde mii dikwijls voor den geest.
Dat zal geliik staan met vrede c-n rust
in de wereld. Beste eroeten voor Ai'x.'
Naar reeds werd gemeld, ontsproot
de boven weergegeven telegramwisse
ling rechtstreeks uit het uitdagen ri
en door niets gerechtvaardigde di'et
gen van Engeland eu Janan aan het
adres van Duitschland met oorlog De
tekst van des Keizers telegram toont,
dat do afzender ooenliik noch colt
maar an de wiiz© van een toespéümc
meer wilde bereiken dan Duitschland
t® beschermen tegen een mot do ha
ren orbii gasleepton aanval. Het ant
woord van den tsaar bevcrsligt. dat
ook do ontvanger niet anders uit dat
den Keizer heeft gelezen. Voor
hi-it slechlo geweten onzer tegenstan
ders pas bleek het weggelegd, de te
legrammen 13 iaar later tiidens den
wereldoorlog, dien ze moesten voor
komen. uit te leggen od een wiizo
die od de verlenging daarvan uit is.
aldue de niet onrnerkwaai-f'^c con-
llusie van bet Duitsche blad.
Er bliikt dus uit. dat Duitschland
toenmaals in den oorlog JananRus
land een neutraal land. Jïolen leverde
aan een der oorlogvoerenden en dat
toen Engeland, daarom aanmerking
maakte. Doeringen deed om een ver
bond met Rusland te sluiten teeen
Engeland en Japan en dal de keizer
tijdens een bezoek aan het Deensche
Hof daar met Rusland plannen be
raamde om met hit land. waar hii als
cast vertoefde eventueel te bezetten.
Van de grens verneemt de Tele
graaf dut ook Gheluwe, Udegean, Da-
dizeeie m West-VIaanderen, en Hal-
lui Itoucq, Saint André Lez Liiie,
Bousbesques in NOORD-FRANKRIJK
bijna geheel door de burgerbevolking
verlaten zijn. Deze bevindt zich ten
Zuiden van Brtiosel. rond Halle, Wa-
terioo en Nijvel. Veel mannen en jon
gelingen werden echter aan het. front
vastgehouden. Vele bewoners van
Rousselaere, Hooglede en Beveren
kregen toestemming om te vertrekken
en begaven rich naar Brussel en om
geving. Rousselaere wordt, zooals be
kend is, soms beschoten; granaten
sloegen in 't klooster der Redempto
risten en de gasfabriek, welke beiden
aan de spoorlijnen RousselaereKort-
ijk, Rousselaere—Meenen en Rousse
laereIeperen grenzen. Dat Kortrijk
nog bewoond is, bleek uit een bericht
over de vliegeraanvallen aldaar De
bwonors van de dorpen bij Lens
zijn wat Oostelijker opgeschoven. Het
brandweerkorps van Saint Quentin
wordt to Valenciennes vastgehouden
en moet daar diensten verrichten. De
mannen van Lens en omgeving wer
den oveneens tot militairen arbeid na
bij hun woonplaats gedwongen. In
oen groot burgerhuis van Maubeuge
zijn veel kunstschatten uit Saint Quen
tin afkomstig bijeengebracht, maar
liet meeste meubilair der bewoners
dier ontruimde steden is naar Duitsch
land of naar de loopgraven gevoerd.
Zoo is hot, een gestadige volksverhui
zing in Vlaanderen en Noord-Frank-
'ijik en talrijke vragen om inlichtin
gen van en naar familieleden in som
mige bladen van het bezette gebied
doen aan de bewogen dagen der groo
te vlucht naar Nederland in October
1914 donken. Tot de uit Meenen ver
jaagde burgers behoort ook de heer
Cflthé, voorganger der protestaiitsclie
gemeente aldaar, die na eenigen tijd
met gemeenteleden in een klooster te
Poucques bij Dein ze te hebben ver
toefd, thans van alles beroofd met zijn
gezin te Gent verblijft. Van Ostende
en andere kustplaatsen Oostelijker
rijn slechts weinige burgers vertrok
ken.
Duitsch© berichten, dat de commis
sie uit den Duitschen Rijksdag een
oorstel zou hebben besproton om
BELGIc IN ZIJN VOLLE ZELFSTAN
DIGHEID TE HERSTELLEN, worden
bevestigd door ten mededeeling, die
d® Weensche ..Reichspost" uit Berlijn
heeft ontvangen. Daarin wordt ge
zegd, dat de vele stemmen, die tot
dusver de Inlijving van België bep'eit-
ten, thans zijn verstomd. In steeds
wijder kring wordt ingezien, dat Bel
gië het voornaamste punt is van alle
moeilijkheden, welke oen vrede in den
weg staan, en dat, indien het mogeJijk
zou zijn, tusschen Duitschland en En
geland overeenstemming te krijgen
over de toekomstige positie van Bel
gië, de vrede niet meer ver af zou
zijn. Een Belgisch vraagstuk schijnt
nog slechts in zoover te bestaan, dat
©r waarborgen moeten worden verkre
gen, das België niet meer het vrije op-
marschgebied en het willekeurige
werktuig van de huidige vijanden der
Central® rijken kan worden.
Dc verlangde waarborgen zijn var
militairen, ecoiiomischen en politiek®!
aard. Eon mliitaire waarborg zou ook
daarin kunnen 1 «staan, dat Alle lan
den d© aansporing van den paus vol
gen en een alganieeue militaire ont
wapening mogelijk maken. Een oj>-
uicuw economisch krachtig België 2®u
ook een Duitsch voordeel zijn, onder
voorwaarde echter, dal België mei
Biju tegenwoordige boi:d#enooten geen
overeenkomst treft, welke Duitechland
schaadt. Do politieke waarborgen zou
den dan van zolf komen. Een voor
naam punt Is dat het heden reeds ten
uitvoer gebracht; nationale zelfbe
stuur der Vlamingen en Walen in Bel
gië blijft bestaan. In dit licht be-
«clxouwdi schijnt heft Belgischn pro
bleem niet meer zoo onoplosbaar, te
moer daar het daarom alleen reeds
zoo gewichtig is, dat Belgiiu, zooals
Erzbergor het onlangs in de hooftï-
commissie van den Rijksdag noemds
a's de „politieke hoveling der wereld"
behandeld wordt.
Het hoofdorgaan van hot Beiorscha
centrum, do „Augsburgor Postzei-
tirng", achrijft onder der» titel: „Onze
taak tegenover Belgi", een uih-oerig
artikel, waarin o.ft. wordt gezegd: dat
thans rneor dan ooit in de Belgische
quaesti© een eerlijke en onverbloemde
bekentenis noodig is, dat het Duitsche
volk er niet aan denkt België politiek,
economisch of zelfs militair to onder
drukken. Dat ie het beginsel, waarvan
alle onderhandelingen over schade
loosstelling c. q. onzerzijds of waar
borgen van Belgische rijd® doortrok
ken moeten zijn. In de plaats van
ecu politiek van geweld, moet eon
geest van ware verzoening on over
eenstemming treden.
„Ons, Duitsche katholieken, /.egt,
het blad verder - i» door de pauee^
lijto vredesnota een itieuwe, machti
ge aansporing gegeven, om den on-
Christel ijken geest van weerwraak en
gewelddadige waarborgen, waarnaar
ook velen onzer trachtten de deur tc
wijzen. Van dc houding tegenover
België haagt nu eenmaal door oen
tragisch noodlot de beslissing over
oorlog en vrede af, over de vraag <>t
d® wereld verder nood® oos z;il dood
bloeden. Wanneer hel Duitscho volk
het daarom me: zijn bereidwilligheid
tot den vrede eerlijk meent, moihef
op dit .punt het zijne doen".
Verspreid nieuws
EEN' NOTA VAN DEN ..M'BREÏ".
Prins Wilhelm von Wied, de voor
malige M'bret van Albanië, aan wiens
kortstondig® heerschersloopbaan bij
het uitbreken van den wereldoorlog
oen einde kwam, heeft den Duitschen
bondsvorsten eon a's manuscript go-
drukt gedenkschrift doen toekomen*
waarin hij de ontwikkeling der A'ba-
neesche aangelegenheden uitvoerig be
handeld on protest aanteekent togen
het door Italië afgekondigde protecto
raat over Albanië. Hij betoogt dat een
onafhankelijk Albanië den veiligs ten
grondslag biedt voor een duurzamen
vrede op den Balkan cn d»»t dit dus
ln het belang van Duitschland en Oos
tenrijk is Albanië kan slechts», steu
nende op de middel rijken tot ontwik
keling konven, daar deze de natuurlij
ke beschermend© rijken zijn.
De prins handhaaft zijn echten op
den troop van Albania.
ONTPLOFFING IN' AMERIKA.
De „Times meldt uit Washington, dat
2 menscheu zijn gedood en 30 gewond
bij een ontploffing in liet rogcering»-
arscnaal te Philadelphia. Er waren»
vroeg in don morgen een vijftal ont
ploffingen na elkaar die er op wijzen
dat de brand aan moedwilligheid is te
wijten.
KOlïNILOl'S OPTREDEN TEGEN
GEWELDDADEN. Völgops de Duit-
sche bladen heeft generaal Kornilof
naar aanleiding van het feit, dat sol
daten van het rifde leger bij de ont
ruiming van Tarnopol zich hebben
schuldig gemaakt aan plundering,
mishandeling van vrouwen en kinde
ren en moord op vreedzame inwoners,
bevel gegeven „zulke deugnieten zon
der vorm van proces (lood te schieten".
\an 14 soldaten is dit vonnis reeds
oltrokken. liet is voorts van toepas
sing verklaard op allen, die do gege-
en bevelen niet uitvoeren. „Ik zal
voor niets terugdeinzen", zegt Korni
lof. „om het vaderland té redden van
den ondergang, welke veroorzaakt
wordt door de ho»iding der verraders
en lafaards".
DOODSTRAF IX RUSLAND. Do
bijzondere commissi® van het denar-
tement van Oorloe heeft een wetsont-
wero incediend. dat zoo snoedig mo-
seUik aan den ministerraad zal wor
den voorcelead om den doodstraf in
te stollen ook achter h;t front, voor
dezelfde misdrijven, wuaron die straf
aan het front wordt toeaeLost.
DE DUIKBOOTENOORLOG. In
de Weekly Disnutch oublieeert een
i oBcetuiae nieuwe onthullingen over
het oDlreden van een duikboo'.
Kort celeden werd een reddincboot
waarcenomen in den Atlanthischen
Oceaan, omgeven door een troep
door
D. C. MURRAY.
10)
Toen mevrouw Harcourl met een
nieuw vervaardigd ontbiit verscheen
gak Prickett met genoecen. ilat zit
kalmer tegenover hem stond dan tot
nu toe. Hii begreep dadelijk dat zli
een plan de cauinagnc ln elkaar ht»d
gezet eu besloten l»ad daarnaar te
handelen. De uitvoering zou haar
licht en tremakkeliik gemankt wor
den.
Wilt u als 't u blieft aan me
vrouw Perks zeggen dat lk voor mid
dernacht. niet thuiskom, zei hii. en
dat hel, geheel niet noodig Is om op
te bliiven of on init te wachten. Do
huissleutel heb ik toch warempel!
Daar we ik bijna zonder geld uitge
gaan en bovendien nog wel naar
buiten! Verschrikkelijk, wal word ik
•lanezoiiuéïhand toch een verstrooi
de oude man.
Daarna green hii naar een naai
goudstukke». *tak ze in ziin vestzak,
wïern het overige hoooie benevens i'e
zilveren munt .weer in ziin geldkistje
en sloeg het deksel zoo hard toe, dat
hot knarste.
Zoo. dat Ls zeker .goed dicht, zei
hii lachend, terwül hii het sierliikc
sleuteltie omdraaide. Nu moet lk me
echter haasten! Goeden morgen, me
vrouw Harcourt!
Terwiil hii het Idstie onverschillig
oo den schoorsteen zette ging hii
schijnbaar Ln de vrooliikste stem
ming de deur uit. Mevrouw Harcourt.
keek .achter de gordiinen verborgen
door het venster naar buiten en zag
hem de straat uiteaan.Hii JteD zonder
om te zien vlug voort en op den hoek
zag zii hem de stevig ongeroldo para
plu ie in de hoogte steken en od een
drafi®' ziin weg vervolgen, iuist alsof
hii een aangeroepen riituic tegemoet
He». De slimme man had deze kleine
list uitgevoerd, omdat hii met zeker
heid kon aannemen, dat hii nageke
ken werd, want nauwelijks was hii
uit het gezicht of hii slenterde dood
bedaard verder door.
Geen mensch zou er iets van kun
nen merken —want het plan was gis
te ion reeds in elkaar gezet, het
dus niet meer noodig er nog verder
over te denken, zoodat eeuige straat
jongens die hun tiid met hinken door
brachten slechts od ziin komst ge
wacht hadden om dan hun speel-
plaatsen naar de -straat voor hei huis
dat hii- iuist verlaten had, te ver-
plaatsen en hun gang gingen. Pri
ckett trad iuist iu een net koffiehuis
merkwaardig in hoeveel rette kof
fiehuizen hii een vaste Jilant was
en ging met een kon koffie, een sigaar
en een oak couranten in een hoekje
zitten. Voor de deur stond een net
riituig waarvan de koetsier hem. ter
wiil hti voorbli ging. groette. Een
half uur verliep, 't riituig aloud nog
steeds voor hot huls. Prickett las nog
steeds in de courant, toc-n een van de
iongens de deur onenrukte en. terwiil
hii nog kuchte van het snelle loonen
uitliep: Do Barlowstraat af.
In pen riituig? vroeg Prickett.
Noen te voet. antwoordde de
longen.
Prickett nam ziin hood, ging naar
bulten cn stapte in het wachtende rij
tuig
Barlowstraat verwittigde hii den
koetsier en dan nog: Geen haast noo
dig.
De man knikte en hot paard rins
od een sukkeldraf!® voort. De Rar-
lawatraal was leeg. maar od elke
honderd schreden dook een ion
gen op en bii een kleine bocht van de
straat werd de gestalte der ionse we
duwe zichtbaar, die een zwart leeren
taschie In d® hand had en heel vlua
lien: het riituig was no« ongeveer
viiftig meter van haar verwiiderd.
Die iongens zal ik wakker schud-
jden als ik terugkom, zei Prickett in
ziohzelf .het ziin slaapmutsen.
Nader en uacter kwam het rijtuig
da vlug voortsnellende gestalte, totdat
od een teeken met de oaraoluie de
koetsier dicht langs tot trottoir reed.
Toen zjj de wielen in de onmiddoLijke
nabijheid hoorde knarsen, wondde me
vrouw Harcourt. dadelijk het hoofd
om en zag zij Prickett die uit het rij
tuig was gebogen, vlak voor rich.
Het rijtuig hield stil en zij stond ech
ter doodsbleek met (ie hand tegen het
hart gedrukt, voor den oud-inspecteur
van politie.
Goeden dag, zei haar kostganger
op vriendelijken toon. Ik heb mij
ter elfder ure bedacht en den tocht
naar buiten opgegeven. Mag ik u mis-
schien ergens toen brengen, dan doe
ik zulks met genoegen.
Den blik dien de in don val geloouQn
weduwe liem toewierp had hij reeds
od menig mensoheliik gelaat gezien,
hij had dien angst in verzot of wan
hoop zien overgaan, hij had ook wel
eens gedachten van moord zion opflik-
keien. In zijn Jeugd was hem dezo uit
drukking ter harte gegaan, had ze
hem diep geschokt, langzamerhand
echter had de gewoonte een ijskorst
om zijn hart gevormd, en zag hij de
zul ken roet ijskouiton blik aan.
Ik breng u gaarne naar de plaats
waar u moet- zijn, lierluuildo l»4 zacht.
Neen, 'dank u, antwoordde zij en
hij zag een straal van hoop in liaar
blik oen straal vau hoop dut hij
op het laatst toch niets kwaads ver
moedde en hij haar haars weegs zou
laten gaan!
Nu, ergens gaat u toch heen, dus
stap in, drong hij aan, terwijl bij
haar het leeren iaschje uit de hand
nam.
Zij stribbelde niet langer tegen,
maar kook hem nu angstig en smee
kend aan. Hij stak haar de hand toe
haar bij het instappen te helpen,
u- zij deed het al alleen en zelfs
bijzonder vlug.
Nu welk adres moet ik den koet
sier opgeven! vroeg hij. Het Is mij
volmaakt hetzelfde, weiken kant hot
uit is.
Weer zag hij het zwakke vonkje
hoop in haar blik opflikkeren, juist
alsof zij tot. zichzelf zei, dat zij feitelijk
slechts spookbeelden had gezien.
Charing Cros», antwoordde zij'
met oen Hauwen glimlach.
Goed, —Charing Cross, koetsier!
beval Prickett.
Hij ging naast haar zitten, terwijl'
hij het leerc-n taschje zoigvuldig op
zijn schoot hield. Dezo taech was zoo
licht, dat roe" 7-® voor leeg zou kun
nen gehouden hebben en slechts met
knip gesloten. Pi-ickeU streek
spelend met de hand over den beugel,
de tusch sprong open zijn eigen
geldkistje lag er in! Hij nam het er
uit-, wierp een blik op zijne gezellin en
zette liet kistje er toen weer iu. Me
vrouw Harcourt was in eikaar gezon
ken e»» bedekte het gelaat mot tl®
handen, haar geboeY lichaam sid
derde al» een espenblad.
Ik geloof, dat wij liever niet naar
Charing Cross móeten rijden, ver
klaarde Prickett en metoen riep hij
tot den koetsier: Naar huis.
Zijne gevangene bewaarde liet stil
zwijgen, als zij niet zoo gebeefd had
en haar borst niet «oo stormachtig had
op en neer gegaan, had men kunnen
denken, dat zij sliep. Hij oi'gorde zich
over zich zelf, dat haar toestand hem
zooveel medelijden inboezemde.
Je zult je toch door een paar
aardige oogen niet iu de war laten
brengen, oude ozei, zei hij in zich
zelf. Zij dringt zioh met unntovelln-
gen van zwendelaars iu het huis van
oen netto vrouw, is een handlangster
van do vuilste «liovenbendo die op
den aardbodem bestaat, neemt onder
allerlei voorwendsels, je geldkist moe,
omdat zij don inhoud gaarne wil heb
ben. Slechts een schaapskop zou
daardoor geroerd kunnen worden.
Met dergelijke redeneeringen bracht
hij zijn gedachten weer tot kalmte on
toen het rijtuig voor zijn woning stil
hield, was I» tj bijna weer over zichzelf
te vreden. Hij ging van den koetsier
weg zonder hem te totalen, deed za-f
de huisdeur open liet de weduwe
voorgaan. Hij zag wel dat zij zich
nauwelijks op dc ben kon houden.
(Wordt vervolgd.)
