De Oorlog.
rweeering f 3 bij, maar schoenen van
f D zijn nergens to koop. Do aiter-
slcchtstcn kosten meer.
De rog1' i tug moet ook voor dc
bi iindstoffon zorgen. Do prijzen hier
van zijn viel to hoog. Eon H.L. ap-
tiiraoiet kost in Amsterdam f 2.50, Ie
Haarlem f 3 30. Sproker oordeelt, dat
Haarlem gr-.n goed g-euxee-ntobestuur
hoeft. Voor zulke prijzen kan de ar
beider zijn brandstof niet koopen.
Do regeering moet den prijs zoo zot-
ton, dat dc werkende klasse de brand
stof koopen krui.
Geen brood, rijst, peuilvruchten, de
loc komst ziet er donker uit. Do re-
gcering moet zorgen, «kit de prij
ten dalen. „Dan komen de boeren in
opstand'*, zegt dc Minister. Maar-,
aid us spr., er zijn meer arbeiders ian
boeren. Als de regiering ziel» onder
werpt aan do boeren, dan zal er ixiit
anders opzitten, dan dat de arbeidera
de regeer ing en do boeren bevo-chten.
Zoolang cr in Nederland nog wat s,
moet de eisch gesteld worden, d«t elk
zijn deel krijgt. Daarvoor moeten de
arbeiders zich krachtig organiseeren.
Na deze rede los de voorzitter dc
volgende motie voor:
„De vergadering, gehouden iu de
zalen van de So«'. „Vereeniglng*',
kennis nemende van de verdeeling
der brandstofeenheden,
betreumxle, dat deze vervloeiing
dei- eenheden een belangrijke verhoo
guig van dan kostprijs ten gevolge
beeilt,
protesteert tegen deze benadeeling
der inwoners van Haarlem en Om-
'fltreken,
en dringt bij de betrokken autoritei
ten ton sterkste aan op een wijziging,
d o meer in overeenstemming is met
de financieel© draagkracht der )«e-
voUting
i motto werd met applaus aan
genomen.
Vervolgens trad de hoer J. J. de
8.00de op, die dezen dag een dag van
machtige betoóging in Nederland
noemde. Meor dan ooit hoeft dio ar
beiderspartij tot het volk wat te zog
gen. Den Sen Augustus 1914 gaf do
Kamer aan de regeer mg volmaibt U>t
bandelen, zooals a> goed dacht. In dat
oogenblik van vrees vookl© ieder
sterk, dat hij kd der gemeenschap
was, en dat hij zoo noodig, zich to
samen met de andoren te weer *-ou
moeien stollen. Troelstra stelde toen
de osch, dat er m Nederland geen
honger mocht gaoden worvlen.
lKze had zijn hoofd bij «kaar ge
houden, toen ieder jammerend rond
liep en stolde toen de eiaohen, diionu
nog en thans door alten gesteld wor
den. De re-geering gaf toe aan dien
oisch. Do bourgeoisie wist, dat het
zonder bet volk niet kon. Maar toen
de Duitschers zorgvuldig onze gren
zen meden, verdween de eerste vrees
en begon do oorlog&wflnst Duiiitsch-
laixl had groots behoefte aan allerlei
landbouw- en tutintoouwprodukten en
betaald© meer dan de Nederlanders.
Dc boeren en koop'.-.edexx hebben een
politiek van egoïsme gevoerd.
Uu.tachhuxd en Engeland, zeide
spr., laten ons woekerprijzen betalen
voor die steenkool, maai- dit is nlots
dan revanche voor de woekerprijzen,
diio de Duitschers aan ons hebben be
taald voor graan eu vleescb.
Het zijn dus do boeren en kooplie
den uit ons eigen land, dio ons in
do misère hebben gébracht. De bour
geoisie beeft het gevoel van ©emeeu-
flchap afgeschud. Nu nog bezoeken
ze de winkels in de Jordaan, om hun
kelders en zolders to vuJlen. Do a.s.
strijd tusschen do boeren en den mi
nister is ook één bewijs van kiasse-
egoisme van do ergst© soort.
Do minister wikt en weegt veel te
lang, voor hij eon besluit neemt,
waardoor da belanghebbenden tijd
tobben, hun steg to steam Toch heeft
spreker nooit meegedaan aan de leu i:
„Posthuma moet weg".
Wanneer de arbeiders niet berei
ken, wat zo kunnen, komt dat,
doordat er nog slechts 15 hunner in
do Tweede Kamer zitting hebben.
Over oen jaar komt pas het algemeen
kiesrecht in toefpassing.
Posthuma voelt zich, door de
kracht der arbeidersorganisatie, ge
noopt, het graan aan do boeren te
ontnemen. Do laatston eösdhen echter
4500 gram, waai- een ander 2800
gram brood krijgt. Het zal den Loo-
renministor wel zwaar gevallen zijn,
dezen eisch niet te kunnen inwilligen.
Hij bleef er echter bij, dat over dezen
eisch niet gediscussieerd word. De
boeten moeten opgeven, wat z© heb
ben. In oostelijk Noord-Brabant wei
geren ze, de daartoe noodigo biljet
ten in te vullen. Dit is sabotage van
do distributie. Die boeren meenen,
dat ze met handetegowassen meer
kunnen verdienen aan d© Duxtsclxors
dan met do teelt van voedóngsgewas
sen aan de Nederlanders.
Posthuma staat echter nal en apro-
kor edachit. dat do minister dat zal
bliiven doen.
Hoolonc de oorlog notr zal duren,
weet niemand, vervolgde eor. Maar
wc vaan een slechten tiid tegemoet.
Eerst is 20 millioeri voor do distribu
tie beschikbaar gesteld. later 80 mil-
Uioen. Nu komt er straks een onf-
xvern waarbii 80 millioen een kleinig
heid is. Hoo dit ontwon» cr uit zal
zien. weet si>r. niet. We! heeft hij cij
fers liooren noemen. 200 millioen
was het gevoelen, maar dat ciifer is
nog onvoldoende voor wat er noodig
Is. Achter Posthuma staait echter
Treub. Het kon eens wezen dat de
actio over Posthuma heen zich tegen
Treub zou koeren.
Spreker raadde aan zich niet te la
ten onliitsen. maar ziin eigen wpst te
«aan. Als do S.D.A.P. er niet was ge
weest en niet zich overal in het touw
had gezet. met «eloof en trouw, zou
hot er nu. zette sor. uiteen, met het
volk ellendic uitzien. De toestand te
miserabel, maar wc moeten cr allen
met elkaar voor werken, dc toestand
roi» coed moaeliik t© doen ziin.
Echter moet niet gehandeld worden
tiuiligile sor. zooals door de lieden
van Wiinkooh in Amsterdam. Bloed-
badori cn w anorde :s koren on de mo
ten dor S.D.P.ors. die on «ebled van
organisatie niets treoresteerd hebben.
Wordt odder door bet roekelooze
égoïsme der bezittende klasse revolu
tie gabonen dan zid dut niet do schuld
der S.D.A.P. ziin. die ineenstorting
der maatschapoii zal tegenhouden,
zoolang zc kan.
Wanneer het volgend iaar do arbei-
dersklasse beter, vertegenwoordigd us
In hoi. narloment. zullen ochtei'
noodige wijzigingen worden gebracht
oDdat de arbeiders wat minder ver
waarloosd worden. Dit Is ook noodig.
ODdat na den oorlog de arbeider»
wat ruimer kunnen leven. Daarvoor
moet komen organisatie eu hoe eens
organisatie.
Bii d© sluiting raadde de voorzitter
aan. in orde te vertrekken. Rustig
ging dan ook de bctooffine uiteen.
Omtrent do betoogung in het Bron-
gebouw nog het volgende:
Dc heer M. A. Itoinalda, opendié de
bijeenkomst, en wekt© do aanwezigen
op na afloop naar het Gebouw Voor
uitgang, Smadestraat te gaan, waar
oen portret van den ouden banier
drager en agent van „Het Volk",
heer Dirk van Gelder, geschilderd
door de bekende Haarlemscli© scltil-
dere«, Mej. Bos3cha, tei- be-atobtóglng
werd gestéld.
Mevr. Wolff—Buys verkreeg daar
na het woord on wees op do ©Monde
dio thans geleden wordt in de ar bei-
dersgezinnen, waar moeder geen kans
ziet do kinderen te voeden en c
hongerig naar bed moet sturen. Ook
dc mannen ontvangen te weinig
brood. Er zijn spreekster gevallen
bekend, dat de mannen met 2 appels
hun ochtend maaltijd moeten do on.
Voider herinnert zij aan het bezoek
van do Soc.-Dem. Vrouwen club bij
den minister, waar werd aangedron
gen op hetero voarzriening.
l>o beer L. J. C. Poppe besprak
hierna wat thans moet geschieden,
wees verder op de moeilijkheden,
waarin de arbeidersgezinnen komen,
ook ten opzichte van de brandstof-
voorziening, waarvoor de prijzen
niet to betalen zijn. ,Nog herinnerde
spreker en- aan, dat de arbeudens do
ocrlog niet hebben gewild etn wekte
de aanwezigen op zioh to organiseeren
De hoer A. Nagtzaam besprak het
groote tekort aan hrood, en eisch to
dut dan ook maar verstrekt zal wor
den op do broodkaart de cakes, waar
mede de kapitalistisch© klasso rich
voedt, naast bet kléine broodrant
soen. Ook dc vetnood wordt hoog,
wanneer bv. de kaas van miudei- vet
gehalte worclt gemaakt, wordt veel
boter gewonnen cn de kaas wordt
goedkooper on is toch voedzaam.
Do volgende spreker, die hoer J- Wes-
tertiof te Alkmaar bespi-ak even-eens
de ellende en weer op de taak, zich
mobiel te houden, want nog is niet
veel bereikt en memoreert wat de
btedon meegedeeld hebben over het
geen de minister heeft dooi» publicee-
ren, herinnert ex* aan dat de rants oe-
neoriug in vetten ongewijzigd hlijft
en dus do arbeiders op niet meer heb
ben te rekenen.
l>e heer Reinalda - brengt daarna
de motio in stemming, welke met 1
slem tegen weid aangenomen.
Door de volgendo organisatie werd
deelgenomen: Af doeling Haarlem,
Schoten, Zand voort, Velsen, Spaarn-
dom, Halfweg, IJ mui den, Beverwijk,
Alkmaat en Enkhulzen dar Soc.-
Dem. Arb. Partij, S.-D. Vrouwendub,
Haarl. Best. 13ond, Coöp. Vooruit
gang, aid. Beverwijk, Tabaks- en
Sigaronmakcrsbond, benevens een
sympathiebetuiging van het bestuur
va» de plaatselijke coöperatie voor
Brandstoffen „Do Werkmansvriend".
Ook in de andere zalen werd de
motie aangenomen.
SCHOOL VOOR KUNSTNIJVERHEID
Men schrijft ons: Uit verschillende
plaatsen aai ons land werden in den
laatsten tijd bij herhailfing den (Mrtec-
teur der aan het Museum van Kunst
nijverheid to Haarlem verbonden
^chool werkkrachten gevraagd, die
den volledige» cursus van genoemde
school hebben d'oorloopen. Het is
voorall in Verband niet die artistieke
metaalbewerking, dat goed gjesohoo-l-
de krachten thans voolvuildlig worden
gezocht, hetgeen na de oorlogscnisis,
die wij thans doormaken, zeker zal
ïemen. Tol zijn leedwezen
kon do directeur slechts ge
deeltelijk aan dezo aanvragen vol
doen, omdat eon deel dei- teerlingen
hun ivo militaire plichten waarnemen
en een ander doel nog te weinig on
derlegd is om met vrucht in de prak
tische werkplaats werkzaam te zijn.
liet is zeker een gelukkig ver
schijnsel, dat het kunstambacht in
ons land meest- en meier in bloeil toe
neemt, en zijne beoefenaars, dtöe oen
grondige opleiding hobben dborloo-
pen, worden in staat gesteld, zich
eene behoorlijke toekomst te verze
keren.
Het moet daarom bevreemdiing wek
ken, dat tot nqg toe weinig degelijke
jongelieden rich geroepen voelen,
een kunstambacht te leereo en daar
voor eene behoorlijke opleiding to
dooi-kiopen.
Nu ons kunst- eax industrieel leven
op verschillend gebied begint te ent-
waken, moeten er maatregelen ge
nomen warden, dat ook voldoende
goed onderlegde krachten uamvezdg
zijn, ten einde dat teven tot hl'oei te
brengen en vruchtbaar te maken.
VOLKSONDERWIJS. De ater
ling Haarlem en Omstreken van dc
verc-éiiigisig „Volksonderwijs" hield
Vrijdagavond in het Nutsgebouav aan
do Zijlstraat een vergadering, waarop
de heer W. Swart do 'bespreking in
leidde over de stelling irHet is v
sehelijk, dal bij de aanstaande w
wijzigingen op iiet L. O. handenarbeid
onder de verplichte vakken wordt op
gei omen".
De lieer A. v. d. Voort Am. opende
de vergadering en heette de aanwezi
gen welkom, waarna de heer Swart
zijn onderwerp belvandelde.
Spreker deelde mede, dat de veree-
niging tot bevordering van Handen-
arbeid den minister verzocht had, be
doeld vak bij do verplichte loervakken
op to nemen. Tevens had dezo veree-
nigiiig „Volksonderwijs" om adhaesie
verzocht. Voorts gaf de heer Swart ëen
overzicht van wat de laatste veertig
jaar was verricht, om Handenarbeid
meer a.gemccn bekend te maken en
tot omwikkeling te brengen.
Een diploma voot Handenarbeid
wordt xeeds door <lo Regeering ver
elscht voor ecui benoeming aan scho
len voor achterlijke 'kinderen. Het
ligt op den weg van „WjUksondci-
wijs', het tot den minister gerichte
verzoek te steunen.
Er zijn ccht-.-r tegenstanders van
H?ndenarbci<i Deze zijn te vinden on
der de onderwijzers, terwijl de oud era
de zaak gunstig gezind zijn. De motie,
ven der tegenstanders zijn van per
soonlijken, oratorisohen- en (actischen
aard. Een tactisch bezwaar is, dat do
einuicn-eiechen weer verhoogd wor
de. i. Echter staat daar het belang van
het kind tegenover. Versterking van
dei» wil en vniu de scheppende kracht
in den inensob, nlocinde spreker als
voordeel van dlit onderwijs. Vervor
ming van staf tot nuttige voorwerpen
is een economisch voordeel. De paeda-
goog R. Casimir noemt Handenarbeid-,
naast gymnastiek, nuttig voor onhan-
dige mcnschen, terwijl het tevens de
opgehoopte energie tot uiting brengt.
Ook liet middelbaar en gymnasiaal
onderwijs zullen van dit onderwijs
kunnen profitceren. Sprekor oordeelt,
dat de hand der kinderen nu op school
stelselmatig wordt verwaarloosd. Oor
en oog worden zeer eenzijdig ge
oefend. Dc hand moet als derde in
den bond opgenomen 'wurden, voor
oefeping van den tastzin, die <1© hoog
ste zin is. Handenarbeid kan een
hulpmiddel zijn om het onderwijs
meeir vruchtbaar te maken voor alle
kuirleren. Dit weet spreker uit zijn
24-jarlgen praktijk in de Doopsgezin
de School aam de Ripperdastraat,
In Pruisen deelde de regeering aan
de onderwijzer»- mede, dat zij Handen
arbeid zeer goechikt achtte, om het
•kind plastisoti te laten weergeven wat
het geleerd had.
De beer Swart verklaarde, dat door
zijn school een frissche wind waait.
Papier- en klei-arbeid In de lagero
klassen, karton- en hout-arbeid in de
hoogere. De lust en do ij-ver der kin
deren wordt zeer door dit onderwij-s
bevorderd. Kinderen-, die bij de andero
vakken niet zeer vlug zijn, tooneiï
bij Handenarbeid veel lu§t en aanleg.
Ir. de wet op het L. O. stuat reeds
een vu'plicht vak voor Handenarbeid,
n.l. handwerken voor metres, ge-
noenvj bij artikel k, artikel 2 tier wet.
Hierbij zou een artikel k bis opgeno
men kunnen worden, dat Handenar
beid voorschrijft. Teekemen en schrij
ven oefenen de hand niet genoeg.
Kleine kinderen oefenen graag do
handjes. Later doen ze dat niet meer,
omdat hun kunstvoortbrengselen hun
niet meer voldoen, omdat ze geen lei
ding hebben gehad. Spr. eindigde zijn
rede met de uitspraak van Dr. Gun
ning, dat Handenarbeid niiiet is eem
n van den dag. maar zolter ko
men za\
Van do gelegenheid tot debat maak
te de lieer J. J. Francken -gebruik, die
meende, dat do school al lang zijn
portie te verwerken heeft. oefening
van oog en hand, ter uitbeelding van
wat de geest opgenomen heeft, noemt
-spreker ,een vage stokl-iin®. Er ffiijtn
meerdere vakken, die o-og en hand
oefenen, h.v. -schrij-ven en teekenen.
Zoo ie ook knikkeren een goede oefe
ning, maar moet dit nu juist in do
school gebeuren? Bovendien, is han
denarbeid een leervak of ©en leer
vorm? Als het moet «Manen, om te
laten zien, w-at do leerlingen n» den
geest opgenomen hebbon, is liet een
leervorm en leervormen worden tn
de wet niet voorgeschreven. Zo-o
wordt b.v. aanechouwiiigsoneerw'js op
alle scholen gegeven, hoewéi hec niet
ln de wet verplicht is voorgeschre
venwant het is een leervorm. De
waar te van Handenarbeid is met ge
lijk te stellen met di-o van Handw^1"-
-ken voor meisjes. Als voorbeeld n-oem-
de spreker het geval van- een jongen,
die na handen arbeidlessen- een pen-
houde-- maakte, waarover hij drie
uur werkte en die nog niet zoo goed
was als één, die men voor een cent
in «leu winkel kan koopen.
In het laatste half jaar heeft «pre
ker reeds vtoor zes (nleuiwe vlakken
propaganda zien maken, om toet otp
de lagere school in te voeren, n.l.
Handenarbeid, Esperanto, zwemmen,
roeien, Staatsinrichting. Daarom
meent de heer Francken, dat de Han
denarbeid maar moet overgelaten
worden aan het initiatief van de ver-
eeniging voor Handenarbeid. Op de
Rijkskweekschool wordt, Handenar
beid gegeven, inaa-r spreker heeft nog
nooit een onderwijzer, die aan deze
school zijn opleiding genoten had,
ontmoet, die enthousiast voor dit vak
was. Indertijd zijn de vrije- en orde-
oefeningen op school ingevoerd en
totaal mislukt. Als leervorm zal Han
denarbeid wel toegepast worden- door
de onderwijzers, voor zoover het noo
dig geoordeeld wordt. S-preker zou het
betreuren, als do afdeel mg besloot,
het verzoek aan de regeenng tot op
neming in de wet te steunen.
De heer Swart antwoordde, dat hij
al-echts vroeg Handenarbeid voor jon
gens iiv d'e wet en woeg, w-at daarte
gen was Als leervorm kan het na
tuurlijk niet in de wet opgenomen
worden het moet verplicht leervak
worden. Als de meisjes handwerken
hebben, moeten de jongens toch oc«
wat doen. Laat men hen rekenen, dan
gaan zo- de meisjes vooruit-
De heer Van Baaien oordeelde, «lat,
als Handen-arbeid nuttig is, het nxet
alleen aan de jongens gegeven moet
worden, maar ook aan de meisjes.
Wat de overvoering der vakken op de
school aangaat, daarvoor kan anen
dan aardrijkskunde en geschiedenis
gircotendeels afkoeren- van den les
rooster, om deze te doen vervangen
door Hand eai arbeid'. Maar toch
wenschl spreker toet niet dadlri-ijlk te
doen invoeren, -omdat dje onderwij
zers neg lang niet allen gesch-ikt zijn-,
dit vnk te on<terwijzen.
-De lieer P- Tideman. hoewel leek op
dit gebied, nam het word, omdat hij
in zijn jeugd van den heer b»wart kar-
tonsnijden on boekbinden heeft, ge
leerd, wat ham veel pJeizier heeft ge
daan. Spreker wees er op. dat juist lön
dit onderwijs de kinderen naet zoo stil
behoefden te zitten, waardoor een
minder gedwongen omgang onder el
kaar en met den onderwijzer plaate
heeft er. de leerlingen van elkaar af
zien, hoe ®o het best liet materiaal
kunnen behandelen'. Als men- de werk
gevers eens vroeg, dan zouden1 die ver
klaren, meende de beer Tideman. dat
de jongens van de school van den
heer Swart het meest voldoen in de
praclijk van liet leven. Do meeste
mensctoen weten in abstracte over
vee-I mee te spreken, maerr in de prac-
tijk zijn.- zc niet thuis. Er wordt te
veel voor het intellect gedaan, te wei-
1 nïg ian den arbeid, waardaar de
tic'.i- .-!. ook de hoogere, aan do eiecheo,
do*.»r ut burgerij gesteld, niet meer
vohioet.
De heer D. Peoreboom kwam op
tegen de meening van de» hoor Tide-
man, dat de leerlingen van de an
dere fccholen in toet leven minder zou
tten voldoen dun die van don lieer
Swait. Op d-e andere scholen ritten
ook do leerLingen niet den heelen dag
doodstil. Dat de burgerij niet met do
school tevreden is, blijkt nergens uit
de school verslagen«toe toch door
burgers, buiten de school, opgemaakt
worden. De kinderen van do andere
scholen voldoen evengoed aai
examen-eiaohen voor burgeravond- en
andere 6cholen voor voortgezet on
derwijs Voorts onderstreepte de heer
Peerebcom nog eens de opmerking
van den heer FrancJoen. dat de onder
wijzers, die handenarbeid beoefend
hebben, zoo weinig met dit vak op
hebbon. Het wijst, er op, dat deze on
derwijzers bet van- miinder waarde
oorducien. Daarom acht spreker het
beter, dit vak niet tot de verpliohte
t© maken.
De heer Swart beantwoordde
sprekers, waarbij hij op het genot van
Handenarbeid voor de kinderen wees.
De jongori6 moeten toch bezig gebouw
den worden, als de meisjes handwer
ken hebben.
Do voorzitter sloot nu -met een
woord van dank aan spreker en de
baters dezer bespreking, waarna de
beschrijvingsbrief voor de Algemeens
Vergadering op 3 en 4 November be
handeld werd. De afdeeling ging
steeds mot de meenin-g van het Hoofd
bestuur mede.
Tot afgevaardigden naar de alge-
me ene vergadering werden- benoemd
do heeren W. Swart en W. Kraak,
die de benoeming aanvaardden.
Overzicht.
Keher Wilhelm zei in een toesjxraak
tot de troepen in Roemenië „Wan
neer de oorlog voortduurt, is dit niet
Duftschland-'s schuld."
Dit is ook de opvatting van de
Duitsohe en Ooete.nrijikocho bladon in
verbond anet 'T ANTWOORD V.-VN
DF. OBNTRALEN op de vredesvoor
stellen van den Paus.
De Duitsohe pers is, op de Al-tDuit-
sohe bladen na, zeer ingenomen met
do n-ota's van iDuitschland -en. Oosten-
rijk-Hon-garije.
Enkele persstemman nog ter aan
vulling van die welke we reeda i»
ons nununer van Zaterdag gaven.
De „Vorwarts" In deze antwoor
den spreekt werkelijk een nieuwe
geest, die een nieuwen toestand
schept.
De „Vossieehe" Ztg." betoogt, dat in
't zwijgen ovetr elle territoriale pro
blemen de waar-de \o.n de antwoor
den ligt.
De ..Germania" is overtuigd, dat 't
overeenkomstig de bedoeling va» 't
Vaticaan is, dat geen vredesvoorwaar
den1 genoemd zijn, alleen de bereidver
klaring om over den vtrode te onder
handelen.
De „Berliner Lokal Anzeiger"
„Onze vijanden moeten thans erken
nen, dat hun opvatting van het karak
ter van «Xe Duitsohe rijkere&eerlng, die
uit het oorlogsdoel de vernietiging
van het Pruisische militarisme bleelk,
volkomen onzinnig ie."
't Al-Duitsche blad «le „Tageiazei-
tung" heeft een artikel van Ruvent-
low. Hij noemt „toet antwoord eau
nieuw vredesaanbod en meent, dat de
kanselier niet meer van «te/elfde mee
ning is als hij in den Rijksdag uit
sprak, n.l. dat wij, nadat de hand een.
maal in -het niet heeft gegrepen, niet
opnieuw eon -vredesaanbod zouden
doen. Ter heoooid-eeling moet er vooral
op gewezen wordeu, diat die pauselijke
nota era Eingelechen vredes-voelhocrrn
beteekent."
De Oostenxijik-Hongaarache bladen
juichen de antwoorden der centralen
algemeen toe.
't Antwoord, dei' centralen wordt
door de Kngelsche pers over 't alge
meen vrij gunstig ontvangen-.
De „Daily Ctorpntele" eenrijft in een
hoofdartikelHet is onmogelijk, den
ernst van het antwoord van den Kei
zer van Oostenrijk op de voorstellen
van den- Paus niet te eerbiedigen. Die
ernst spreekt uit elk onderdeel van
deze merkwaardige uitlating. Het ls
nu duide'ijle, dat die centrale mogend
heden in een veraoenlijker stemming
rijn dan «wit, sedert de oorlog begon
nen le, het geval is geweest. N-u de
centrale rijken geantwoord hebben,
zijia wij van meening, dat Engeland
en zijm bondgenoot-en hun antwoord
aan het Vaticaan moeten opstellen.
Do „Morning Poef' zegtWij kmin-
nen moet echeppon uit het feit, dat de
vijand meer voerdeel voor zichzelf be
gint te zien in echtkking dan in voort
zetting van den oorlog. Dat is stellig
de beste reden om een schikking te
weigeren.
De „Westminster Gazette noemtt
oen feit van de grootste beteekenie,
dat <ie tegenwoordige heersohere in de
centrale rijken in -principe toestem
men in ontwapening en arbitrage. Ver-
dor merkt "t blad evenwel op. dat van
Duitsctoland geëieebt moet worden her
stel van België en- desamnexatie van
ElzasLetharingen, H
De „Pali Mall Gazette" keurt *t
antwoord der Cen-traLen af, omdat
België en Eizas-Lothartogem nxet ge
noemd zijn.
De „Evening Standard" fs nog over
tuigd dat Duitsclüand aan een -Durt-
schen vrede blijft vasthouden.
D© „Sundaf Times* merkt op, dat
de centralen nog altijd niet 't eerste
woord gesproken hebben om den vre
de te verkrijgen, namelijk „herstel
Officieel Engeland is weinig gumet-ig
gestemd.
Reute rheeft de volgende verklaring
van bevoegde Engelsche zijde ontvan
gen: „He: schijnt nauwelijks noo«lrg,
vooral met- het oog pp Wilsons ant
woord aan den paus, om over het
Duitsohe antwoord uit te weiden. Ech
ter kon men er op wijzen, dat het geen
woord bevat aangaande herstel of ver
goeding. De Jongste geschiedenis, en
vooral de correspondentie tusschen
den kelzer en den gewezen tsaar, ge
eeai belangwekkende toelichting op
's kei-zers verklaring, dat deai vrede
te bowareax „rijn voornaamste en hei
ligste plicht" is geweest. De sympa
thie, die de Duitsohe regeering betuig
de nopens het begm&el der zedo'Jiike
macht van toet recht, ligt niet op den
weg van bon wiens mo bloed bevlekte
annalen de verwoesting van België,
verwoesting van vreiedzamle c-teden,
den moord op juffrouw Cavel) en ka-
plteln Fryatt, Het torpedeëien van
hyspitaalschepon, het bombard eer en
v<u» hospitalen, de deportaties uit Bel-
giè en Noord-Frankrijk, de toegevend
beid bij het uitroeien va» hot Arnuvn-
sche volk door rijn Turkechen bond
genoot alsmede tal van andere mis
daden tellen. Evenmin passen woor
den va» moreel en recht in den mond
van hen, die verantwoordelijk waren
voor het op touw zetten van de ver-
.spiedingaintngee in Amerika euxds
het begin van den oorlog".
De Fransen© bladen constaiteeren,
dat, 't antwoord der centralen een en
al woordenklinkklank en vaagheid ie,
die duidlliijk maken, dait Duiis«diltfnd.
en Oostenrijk zich aan bespreking van
de positieve vraagstukken onttrekken
wil.
Reuter seint uit Washington:
Ainerikaansche departement van bui-
tenLandscJie zaken geelt duidelijk te
kennen, dat de antwoorden der Cen
trale mogendheden geen aanleldin-g
geven tot eonige wijziging in de doel
einden en plannon van Amerika, noch
wat de oorlogvoering, noch wat do
©indelijke voorbereiding voor den vre
de betreft.
't Weonsche Freandenblail-t verklaart
tegenover ten bericht uit Roane, dat
er niets bekend is van een plan van
den Paus oin in 't eind van September
een nieuwe, meer in details tredende
iota tot de oorlogvoerende mo
gendheden to richten.
Te Berlijn hield de bekende publi
cist Harden een rede over 'T BELGI
SCHE V RA AGS UK, Hij zei o.a,: „Ik
ben overtuigd, dat de vrede nog in dit
jaar kan gesloten worden, indien
Duitschland verklaart, dat het in geen
vorm het Koninkrijk België wil on
derwerpen, annexeereai of behcer-
Bclien".
Dat -alle houders met deze uitlating
niet ingenomen waren, bleek uit luido
protesten, vele hoorders verlieten de
zaal.
De Kölnische tg. betoogd, dat een
annexatie va» Belgie voor Duitsch-
land niet noodig ie. De Duitsohe be
langen zijn ook wel op andere wij®e
te beschermen.
De Duitsohe staf meldt dat de Eii-
gulsclien Yriidag on het «tont IN
VLAANDEREN, tot een nieuwen aan
val olveruuuren. lüveral werden zii)
evenwel aideslaaen.
De Engelsdie staf gewaagd van oen
reeks mislukte tegenaanvallen der
Duitsohei-s.
Het ziin zware gevechten, zoowel
voor de Duitschers als voor de EngeJl
scJien. Een corresuondent van Beuter
seint o.a.: ..Notr nooit heeft het En-
gelsohe lccer een zwaarder taak te
vervullen gehad".
De Echo dc Paria meldt, dat do dag
viui Donderdag, volgens geloofwaar
dige inlichtingen, aan de troeDen van
kroonDrins RuDnrecilit ongeveer 22.000
dooden en gekwetsten gekost lieeft. en
de zes dagen van het voorafgaande
bombardement biina 10.000 dooden en
gekwetsten.
Do Duitschers hobben EEiN NIEUW
SUCCES BIJ RIGA bewerkt. Volgens
een Duitsch etafbericht ziin de Rus
sische stellingen over een front van
40 K.M. breedte en 10 K.M. diepte te
ruggedrongen. De Russen oi-lruimden
tiet brugeehoofd on den W. oever van
de Druna en vluchten iillngs naar den
lOosletifken oelver, JACOlkS'i'ADT is
IN HANDEN VAN DE DUITSCH,ER-S.
4000 Russen ziin gevangen genomen,
meer dan 50 kanonnen werden buit
gemaakt.
Nader méldt de Duitscko staf nog.
dat overal de Druna berecht is.
De Russische staf erkent: Russisch©
troftDen trokken onder dekking van
hun adbtehoede terug od do rechter
oever van da Dwina.
Do Russische minister van oorlog
betoogde ln een tntervieuw. dat het
het leger oganiseeren wil door on
der de soldaten en officieren gezonde
denkbeelden over discMine te bren.
gen. Van bloedige repressieve maat
regelen ls hii geen voorstander.
.Een andere, zeer. belangrijke
kwestie", zoo vervolgde de minister.
DE VERMINDERING VAN HET
EFFECTIEF VAN HET LEGER, wel
ke slerkt© niet in overeenstemming is
met de economische kracht van hot
land. Ons volk kan zulk een lecer niet
onderhouden. Dat is het geyolg van
de verkeerde technische samenstol-
ing. Feiteliik is slechts een tiende van
alio gemobillseerden aan liet front,
terwiil negen tienden in hot achter
land ziin. waar zii ontaagfliike som
men^ aan onderhoud kosten. Daarom
de receering besloten de ver
schillende militaire verbanden over
heit front en in het achterland met
derde te verminderen, zonder ech
ter het aantal actieve soldaten of den
kauormen en mitrailleurs in te krim
pen.
De Dailv Express meldt, dat er in
Petersburg oen schrikbewind he-erscht
De bolsiewiilü eischen 4© tevens van
Milioekof. Radaianko en twintig an
dere leden van de Doema. bewerend,
dat deze achter Komiloff stonden.
Krenski was even krachteloos tegen
over Korniloff als tegenover de bols-
lewiki. Korniloff ls 9leclits ln naam
gearresteerd daar Kerenskv niet be
reid ls of niet in staat te hem de
doodstraf OP te lecgep.
Een ander bericht uit Petersburg
imeldt. dat Kerenskv verklaard heeft,
dat generaal Korniloff uit zuiver va
derlandslievende redenen heeft co-
hand eM. zoodat de reeeer ine van do
tegen Korniloff ondernomen gerechte
lijke stannon zal afzien. Men acht het
zelfs moaeliik. dat, er een verzoening
Tusschen KomUoff len Kerertsk'y tot
stand zal komen.
Dultschland »n Argentinië.
Reuiter seint uit Buenos Aires, dat
de Duitsohe x-eig-eering in een offictede
nota aan Argentinië voldocaring go-ge
ven JieofL Dultschland hooft medege
deeld, dat de ex-gezont van Dultsch
land in Argentiniëgraaf Luxburg
(bekend uit de Zweedsche telegi-am-
men/aak) niet meer persona gi-ato. is,
dat de Dixitsche regeering 't gebeurde
zeer bereurt en verklaard, dat de be
doelde telégrammeix alleen denkbeel
den weergeven van den gezant, die
ge,en invloed hadden op de besluiten
en beloften der Duitsclie rogeeiing.
Deze nota van Duitschland is in «1c
Argentijnsclxc Kamer meegedeeld. De
Kamer h«x>ft nog geen beslissing ge
nomen in zake do motie door den Se
naat aangenomen -om de diplomatiek©
betrekkingen met Dutschland te ver
breken. Alleen verklaarde
tijuscho regeering: al» Ih
ons geen voldoende bevredig
tal tot de ui'crste maatregels
overgegaan, zoo noodig zuilex
soldaten zenden.
S FOOR WEGSTAKING.
gen-linie hebben do arbeiden
spoorwegen besloten om tot
lie staking over te gaan, die
beginnen zal.
OSTENDE GEBOMBARDEI
Engolsche patrouille booten
tuisen hebben naar dc
admiraliteit meldt Dultscli*
bij Ostendo met eucce.s
deerd.
Verspreid nieuvt
DE RUSSISCHE MOBILISj
't Wolfbureau publiceert w
rigc stukken over de vooi-go&
van den oorlog. O.a. een ven
eon onderhoud tusechen gener
Moltke, 'destijds chef van d»
schen generalen staf en maj«
Haeften, dat kort voor riet
plaats had. Daaruit zou mot
ken. dat Duitschland de rno
zoo lang mogelijk heeft willeii
leu, omdat wel begrepen wi
mobilisatie tot oorlog zou leide
toen vaststond, dat Rusland
gen Duitschland mobiliseerde
gegeven tot de mobilisatie van
schc leger.
Voorts word: nog afgedr
verkla,ring van den Duitschen
te Petersburg, dat de Ruesiscl
machten hem om den -tuin
ben door onjuiste verklaring*
leggen over de mobilisatie
land. Beweerd wex'd, Jat Ruk
leen tegen lüostenrijk jnobb
terwijl later bleek, dat die
ook togen Duitschland gericht
DEPORTATIES IN BELGIE
Belgische xexreeiixxa maakt
dat de deooiUaties in Bek
bliiven voortduren. De manm
den cedwongen achter het Dy
front t© werken.
ELZAS LOTHARINGEN
wftrta, 'tblad derDuitsclxe soci
betoogd, dat ixiemaiid
uiterste linkerzijde in Duilsch
aan denkt Elzas Lotharinf
Frankrijk af te staan. Alleen i
geheel verslagen Duitschlai
zoo'n eisch gesteld kunnen wo
INGEZONDEN
Vu» ingezonden stukken, gepit
Qiot geplaatst, wordt de kopie don t
ölet teruggegeven.
Voor den inhoud dozer rubriek -
Bedootie sieb niet aansprakelijk.
DE SCHILDERSACTIE.
M. de R.
Naar aanleiding der plaatss
't stukde Schildersactie, in
van 17 dezer, en van de openba
töstvergadeiing der 3 landeliji
nisaties van den Ned. Schilde
lexxbond, R. K. Bouwvakad
bond en Cbr. Bouwvakai'boide
wenschen wJj u het onderstaai
der uw aandacht te brengen.
Onze vereeniging telt hedet^
weerwil van alles wat te baa,
men wordt door andoren, om
lenigt den nood" te vernietig
leden schilders enkel in do 1
drijven werkzaam, dus niet zo
een strooibiljet door de 3 j
bonden aangeboden, wordt gea
Art. 3 B onzer koninklijk i
keurde statuten luidt: „Om d»
indienen vaxx verzoekschriften
bevoegde macht, het betuigen
haeeie aan d«x»r anderen ing
verzoekschriften, het houden v
gaderingen tot het onderling
ken van onderwerpen rakende
langen der leden, de etoffelijke
gen der vakgenooten te bevo
om iix de toekomst meer
rechten te verkrijgen".
Wij achten ouzo vereenigiii
ook, en voor de Haarlemsche
derspatroons en de Haan
ScliildersgczöLle» van belang
nu in de toekomst de stoffelijk»
gon der schilders te Haarien
menlijk te bespreken.
Inmiddels hoogachtend.
Het bestuur,
der Schilders en Behangers-
ging „Hulp lenigt den Ni
muiicniaiia
De Toestand.
Aanvullingsi
kaarten.
Door den minister van Lan
Nijverheid e» Handel is tot
meentebesturen de navolgende
laire gericht: Aangezien mij is
k©n. dat bij de uitreiking va
eerste aanvullhxgsbroodkaart
rouwelijke inwonende diens
xxiei door alle gemeeoitebostun
zelfde standpunt wordt inget
heb ik de eer u mede te deelt
slechts dan tot uitreiking kau
overgegaan, wanneer van zwa
chnmelijken arbeid sprake is!
werkgevers in verband met hurl
schappelijken welstand niet u!
zijn, op andere wij-zo in do
van hun personeel te voorzien,/
EEN VALSCHE QUITANT1E-
Amsterdam is een bed ie ik
Blauwhoeden v©em" aangft.
die bil een groot© bankinstelM
daar ©an valsche a ui,tan tie tott
riracr tvan f G700 had willen lal|
fien. De man die hii er op uitg»
iad zou f 5 voor zi'm moeite t
(Bii de bankinstelling kreeg met
Wel achterdocht en werd de
eewaarsclmwd.
ON'DERiHÖUD MET (MUM
POSTHUMA. In een onderha!
de vcttegearwiooivlagere va» de:
ren von het N. V. V., de S, D
en den Bond van Nederlands^
beiders-coöperaties, deelde de
ter mode «lat ten opzichte
maatregelen, te treffen fcx
met do voedselvoorziening get
het jaar 1918, d«x»r den MLniR
voeijtge nLededeelingen wendt:
daon. waa-ruit bleek, dat ver»'
de ingrijipende maatregelen, v»
gemoed komen aan de door de K
van N. V. V., S. D. A. P. c
van Nederiandsohc Arbeidt
tie«s gestelde eischen, in vc-rg«'
den staat van voorbereiding ri
deze inaalrcgel-en zullen zeer
sonxmen gelds zijn gemoeid.
