De stand van den gasmeter.
De Oorlog.
Feuilleton
jacht naar millioenen
lOEtsSDAG 26 SEPTEMBER 1917
Dd belangstelling welke da teekening van den gasmeter in onze Tijding-
inl be «ft genoten, bracht er ons toe, twee meer uitgewerkte teekeningetjes
ten toelichting in de krant af te drukken.
De lezer vindt die hieronder.
Als de lezer het klepje van den gas-
icler oplicht, ziet hij bovenstaand
guur (zie figuur I): een groote wij-
jrplimt, die liet aantal g«bruikte ku
lde decimeters (liters) aanwijst en
ior kleinere wijaerp;aatjes, (soms
ijn er drie), we k er vier (of drie)
Sjzers de aantallen gebruikte leub me-
1 aanwijzen. Om dus te weten,
„„.oei kubieke melere de gasmeter
anv.'ijét, moet nagegaan worden, op
■elke cijfens do vier (of drie) wijzers
taan. Daarbij wordt er op gele', dat
e wijzers achtereenvolgens aange-
6n de duizendtallen, de honderdtal-
id, de tientallen en de eenheden.
l&AStLEM'S DAGBLAD
TWEEDE BLAD
Op bovenstaand figuur staan de
vier wijzers nu op 4 duizendtallen, O
honderdtallen, 2 tientallen, S eenhe
den. De stand van dezen meter is dus
4023 kub. meter. Wanneer de wij
zers niet precies op een cijïer staan,
moet men er op letten, dat de wijzer
van de eenheden en de hondertallen
van link6 naar rechts (juisl als de
wijzers van een klok) draaien en de
wijzers der tientallen en duizendtal
len juist andersom. Is "een wijzer dus
een cijfer gepasseerd, dan neme men
het laagste van de twee cijfers, waar-
tusschen dc wijzer etaat.
fanneer "de stand van den meter deze
dan staat do wijzer der duizendtal-
'uiechen do 4 en de 5 en wijst dus
an 'iOW, de wijzer der honderdtal-
n staat tusschen de 5 en 6 en wijst
X), de wijzer der tientallen tusschen
j 5 en du- 6, dus 50 en de wijzer der
inheden op 5. Dc meterstand wijst
us mi aan 4555 kub. M.
We hebben :ot nu-nog alleen maar
vier kleir.o wijzers bekeken, die
men hei aantal gebruikte kubiek©
utors aangeven. De groote Wijzer-
ant (zie figuur I) geeft aan, het
inta.' gebruikte kubieke decime-
>rst waarvan er 1000 in een kub.
eter gaan. Dit wijzerplaatje is van
e! gemak, wanneer men het gas-
rbruik in een kleine tijdruimte wil
iiitroleeren, 't geen thans van veel
lang is, nu zoo zuinig met het gas
oei omgegaan worden. Wanneer de
Bvcrbruiker b.v. per uur of half uur
t verbruik aan lichtgas of kookgas
I ccntroleeren, kan hij uit het ver
lui der wijzerstanden eenvoudig
maken hoeveel gas er gebruikt is.
eat de wijzer bv. om 9 uur op 20
"om half 10 op 90. dan is er dus in
1 halve uur 70 dM8 gebruikt.
Het gasverbruik dan dus in een uur
M3.
Ter toelichting diene. dat op een gas-
estel één kookgat per uur ongeveer
0 liter kan bedragen. Wat het ge-
uik voor verlichting aangaat, deelde
n vakman ons hei volgende mede;
Een normaal lianglicht verbruikt
ir uur 120 liter; ©en hanglicht inge-
pht met verkleind mondstukje 118
Lcr; oen hanglicht ingerioht voor
ÜndusUchl 103 liter; een l'iliput-
mglidit per uur 84 liter; oen nor-
aal staande brander 144 liter; de-
■jfde met verkort© pen tot op die luelft
h de spuitgaatjes verkleind 120 ti
er. Mier blijkt dus uit, dat do zuinig
je verliclit.ng voor de huiskamer .s
en liliputhangbrander, daar deze nij-
t iitor per uur nog wel 80 kaarsen
fehl geoft, voegt de schrijver er aan
ee. Als deze brander moo.lijk is aan
e brengen of te kostbaar wordt ge-
pt, raadt hij aan de pen van den
penden brander in te korten, waar-
por ook ©en lichtsterkte van onge
ler 80 kaarsen licht verkregen wordt,
de spudtgaatjos worden ver-
uniL Het gosgebruik is dan een
liter, De Jiiluputhanghrander kan
bijna 12 uur van 1 kub. Metor
branden, én een verkleind staand
iht 8 uur 20 minuten.
blikje met een gaatje or in maakt
!t licht deinend on "somber en be
de lucht, moeait ook deze vak-
Hij raadt daarom aan om
iputliangéicht te nemen of Yoor
{root* kamers MunduslcliL
[Tot zoover zijn advies. Ook kan
hen door den meter oen weinig dicht
te draaien, vooral voor llichfgebruiik
belangrijk© besparing krijgen, waar
door bv. het gaagiebruiik bij hangilioht
tol ongeveer 100 liter pea- uur wordt
teruggebracht Wie zijn gasmeter
behoorlijk wi'l controleeron, en
dit moet vooral degene doen, die
het koken enz. aan personeel moet
overaten, legigc een lijstje aan, waar
op cikon dag wordt oaagetoekend,
hoeveel het dag-gebruik is geweest.
In een kolom daarnaast kan van don
dag van d© moteropneming voor de
geheelc maand vooruit worden inge
vuld hoe de stand van den meter
mag zijn. EJken dag Icon dan ge
makkelijk nagegaan worden, of al
dan niet te veel is gebruikt.
Op deze vvijz© kan het mogelijk te
voel worden ingehaald door minder
gebruik in do volgende dagen. Bij
het vooruit berokenen van het ge
oorloofd gobruik, dient in het oog
gehouden, dat een gesmoand kon be
staan uit de kalendermaand pil us 2
dagen. De maand hoeveelheid moet
du© verdeeld worden over 30 of 31
piua 2 dager».
Zoo n lijstje ziet er b.v. bij ©en ge
oorloofd gasverbruik van VA kub.
M. per dag als volgt uat:
Stand Geoorloofd©
Stand,
15 Sopt 72 72
IC Sept. 73.75 73,50
17 Sept. 75 75
18' Sept 75.75 75,50
19 Sopt 77,26 77
enz.
In zoo'n lijstje kunnen de honderd
tallen on duizendtallen buiten be
schouwing blijven en_ teek©ne men
alleen do eenheden on tientallen aan.
Daar d© meter goen decimalen wijst,
moeten bij het aflezen van den stand,
ondcideelen als ha!ven, derden, kwar
ten enz., op 't oog geschat worden.
Overzicht.
De Duitse hers zijn 't ten opzichte
van d© vrodcsquaeelies niet met el
kaar onus, 't Bleek rcods uit de pers-
boQordot-ling©ii ©verbot antwoord van
Berlijn en Wocnen op, de voorstellen
van den Paus. De Ab-Duitschers zijn
geweldig mui T sputteren gegaan. De
Vaderlandsche partij een nieuwe
organïsutie der Al-Duitschers heeft
voor 't eerst te Berlijn een openbare
vergaöermg gehouden, 't Werd oen
groote demonstratie voor een Duit-
schert vrede. Tweo groote venjader-
lokalen konden de belangstellenden
niet allen bevatten.
De secfotaris-gcneiaal Kapp zotte
allereerst het doel der partij uiteen,
er» wekte allen, dio een sterken Duit-
schen vrede wonschten, op tot aan
eensluiting. Hij zeide: ,,De partij wil
een vaderlandsch blok vormen en een
machtige factor zijn, waarop een stei.
ko regeering kan steunen; zij vul de
kunstmatig neergedrukte stemming
wec-r doen ontvlammen en bewijzen,
dat de Duitsche kracht en bet Duit-
sclie zelfbewustzijn ziel» niet willekeu
rig aan de heerschappij van Erzberger
en Scheidemnnn willen onderwerpen.
De vergadering nam een motie aan
tegen dc tyi'aniui© van de tegenwoor
dig© Rijksdagmeerdorheid, de slappe
houding der regeering en den „ver
zicht©"- en hongervredc.
Hertog Johan Aibrecht van Mecklen
burg oordoe do, dat de tegenwoordige
leiders en vertegenwoordigers van hot
publiek niet altijd tegen hun taak zijn
opgewassen. Als hot zoo doorgaat als
tot nu toe zou het Duitsche volk daar
door de vruchten van een sterxen
Duitschen vrede verliezen. De nieuwe
partij wil aansturen op een edit
oiuwschen vrede.
Ten slotte nam admiraal von Tir-
pitz (die door een stormachtig applaus
werd begroet) hot woord. Hij zei: „In
duizend en harten brandt de zorg, dat
Duitscliland aan den rand van den
afgrond stuaL De politici zijn hiervan
de scnu d". Hij richtte zich heftig te
gen Engeland on verklaarde, "dat de
onderzeeërs Engeland vnl&irekt zeker
zutlcn overwinnen. „De zegepraal
wenkt reeds. Een maand eerder of la-
ter komt or niet-op aan. Dc vijand
weet dit on tracht nu het Duilscbc
volk te verslappen door oneenigheid
Over Wilson zpi de admiraal, dat
nooit hoogmoediger en beleedigender
tegen een vo k is gesproken dan W il
son gedaan heeft-" Verder betoogde
hij nog, dut de duikboot-blokkade
van Engeland geen vergeldingsmoat
regel, maar ecu» wettig recht is.
Over België aeidc von TirpKz woor
delijk: ,-,Kon voor zijn dood hoeft de
cliel van den goneralcm staf Moltk©
mij verklaard, dat hij op de hoogte
geweest is van 't partijkiezen van Bel
gië in don oorlog. Den staat Beigië
is wegens zijn houding recht geschiëd
en geen onrecht. Dit, moet nu oens
duidelijk worden gezegd. (Stormach
tig applaus).
De oorlog moet aan a'le volken het
bewijs lcvoren, dat Engeland Duitsch-
land niot boeit overwonnen. Dit kan
alleen geschieden, als Duiitschland
zijn machtspositie behoudt en die kan
slechts gered worden door dc juiste
oplossing van dc Belgische kwestie.
Be gië is nooit neutraal geweest, liet
was altijd oen bmggchoofd van En
geland op het vaste land. Nu moet
Duitscliland, met Engeland de be
schermende macht van België wor
den".
Ten slotte eischte von Tirpitz, dat de
vijand oor.ogsschatting zou betalen.
Hij eindigde mot de woorden; „De
militaire zogcpraal hebben wij r&cds
de politiek© zul en wij behalen als wij
het willen en als wij één zijm. O,
Duitschinnd, wordt wakker nu dc b&
slissin.g is gekomen!"
Op de rede van von Tirpit» volgde
een onstuimige bijval, die aanhield
tot de hertog en von Tirpitz de zaal
verlaten hadden.
j Tot zoover 't verslag van deze bij
eenkomst van de Duifeohe Vhdlorfand-
sche partij.
In Duitschland zalf zal tegen t op
deze vergadering beweerde wel criiick
opgaan. Nog dezer dagen wezen we
er op, dat do Ail-Deuisohera wel veel
lawaai maken, maar zij slechts een
groep van 200.000 personen vormen
wat dus slechts een klein percentage
is van de Duitsche bevolking, dae niet
ver von de 70 millioen becijfert.
Twee groot© vergaderingen kunnen
wel veel mcnschen bevatten, maar 't
is.toch geen manifestatie van "t Duit
sche volk.
Bovendien is 't standpunt nu door
admiraal van Tirpitz ingenomen ten
opzichte van, België al hooi eigenaar
dig. Erkend© de Duitsche rijkskanse
lier niet in t. begin van den oorlog,
dat aan België onrecht gedaan werd,
dat evenwel van Duitseh standpunt
verdedigd weid in verband met ie
m'litaire noodzakelijkheid? Dat is
evenwel lieel iets anders dan von
Tirpitz nu vertelt.
De partijen die in den Rijksdag voor
da vredesrosolutie gestemd hebben,
slaan natuurlijk tegenover de All-
Duitscliers. De Duitsche «^jeering
blijkens het antwoord op dc voorstel
len van den Paus evenzoo.
De Duitsch© socialisten koeren zich
scherp togen d© nieuwe Vaderlanders,
't Partijbestuur heeft een manifest te
gen de ALl-Duilsc-hers verspreid. „Wie
.zijn do „Aü'l-Duitschenvraagt het
i manifest, en iiet antwoord vangt aan
als volgt: „Do Abdeutschen zijn te
meest typische vertegenwoordigd s
Ivan het Du.tsclie imperialisme. Hun
bijzonder keutoeken is de verheerlij
king en aanbidding van het naakw
geweld cm van de bintale zdlfzuclit,
I welk© zij beschouwen als de ©enige
1 beweegkrachten der wereld. Dat geldt
j zoowel voor hun innerlijk al3 voor
hun uiterlijk. Nog steeds willen zij
mat lielzetfde ruw gev.eid de omhoog
strevende arbeidende klassen en de
democratie omlaag drukken'
In het manifest wordt voorts or op
gewezen, dat het oorlogsdoel der AJ1-
Dultochers slechts kan leiden tot een
eindelooz© verlanging van den oor
log. Zij hebben allo mogolijk© voor
spellingen gedaan omtrent een spoe
dige nederlaag dor vijandon, doch
geen dier voorspellingen is bewaar
heid.
Verder spreekt het manifest over
den aard van hot aM-Duilsche „pa-
taiiotismeom ton slotte te betoogen
dat hot opvolgen van het All-Dinitsolie
program ge-ijkstaat aan zoiifmoord
Yan dc Europeesc'he beschaving.
De Duitsche rijkekanselier zal Don
derdag in de Rijkedagcommissie het
woord voeren, waarschijnlijk over de
vredesnota en andere politieke quaes-
ties.
Uit Heulen wordt gemeldErebor-
ger heeft Zondag te Ukn voor een ver
gadering van 2W0 penson&n een rode
gohou'lm, waarvan de puMicatie in
de -bladen verboden is.
Het Spaanscilie gezantschap te Lon
den publiceert een verklaring omtrent
de houding van Spanje ten aanzien
vnji de voorstellen van den Paus. ltoe-
wel Spanje de hooge beweegredenen
van don Paus op prijs steil, is het
niet Ln de gelegenheid te beoordeelea
of de oorlogvosmicien in zijn voor
stellen een gesohikten grondslag kun
nen riii'icn voor een rechtvaardige on
een vredelievende oplossing van J»et
canilict. Derhalve aoht Spanje het
niet mogelijk, zioh bij deze vooratel-
lon aan te siuiten.
Het Russisdie minister;© van bui-
toni auhsclte zaken vindt liet nooddg
bekend te maken, dat „de geruchten
die den laatsten tijd door de bilden
van vor&ckiihende landen verspreid
worden en die betrekking hebben op
v redeso iKlci'han d elingesnwaartoe
zekere mogendheden het inihitttiaf
zouden genomen hebben, gehoed en al
valsch zijn".
Dozo goi-ucliton zijn blijkbaar niet tot
do NoiLorlandsohe pears doorgedron
gen. D© tegenspraak is evenwel van
belang voor zoover daaruit komt vast
tc staan, dat or geear vrodesondor-
liandelingen plaats hebben.
Ook beden weinig exieuwB van de
frontcu. Aai. de Maas waren 't dc
Diiitscbers die aanvielen. Volgens ddi
Fi-atiKcheii slaf werden ze algoaia-
gen, maar de Duitsche staf meldt, dat
ten Z. van Beaumont 400 M. Frana:.h©
loopgraaf genomen zijn. Bij Bezon-
vaux werd er. 350 Fransokcn gevan
gen genomen.
Rcutcr's correspondent bij liet
Fransche logor seunt: „De kradnt
van hot Pr au seiHEmg-ols ch-e bombar-
demenl, dwingt de Duitsche iogeriot-
dxngi lianr verdodJgkngsuuctiek aan
'het Westelijk front to herzien. Een
paar maxuiden geleden nog vertrouw
den ei© Duilschars op aardwerken,
loopgiaien ©n ondergrondsohe solmd-
ptaatsen.
JLn een dezer dagi&n aan dc Engel
schen in tianden gevaren Du-tsohe
!©geroi\ter ei'kent <j© Duttsohe leading
dat dut onjuujl ia.
Het document vermeldt het feit.
dat do Duitsch© frontlinies geregeld
zijn m elkaar geschoten door de ar
tillerie, voordat het gevecht werke
lijk begint
De oidcr aagt, dat de kracht van
hot defensie! afhangt van de moge
lij k'beiid, orn do verdedigingsmiddelen
te kunnen verbergen. Loopgraven,
ondergroiulstbe goh uitplaatsen on de
plaatsen, waar de batterijen worden
opgesteld, dlie oenmaal door do Brit-
sche vl.ngers zijn gefotografeerd, zijn
aan een zekere vernietiging door dc
Engid'sciio artriieria blootgesteld. Er
'is ©en geheel nieuw beginsel voor .to
verdediging noodi'g.
In de oidcr wordt voorts uiteen ge-
ze., dal hot oüde systeem van stellin
gen, waarop de vijand zich kan in
schieten, vervangen moet worden
door eau verdodigingszone met zoo
veel mogelijk vorboigen versterkingen,
waarbij de eerste linies dun bezet
zijn on moor naar achter geleide
lijk sterker worden. Hierdoor is het
mogelijk van hot defensief tot het
offensief over te gaan.
Dan wordt in de order gezegd, dat
de manschappen zich aan liet oog
moeten onttrekken door de loopgra
ven te verlaten en naar de granaat-
kuilem en kleine posten terug te
l trekken, d»o als de velden op een
schaakbord moeten Eggen, zooveel
mogelijk aoor houten gangen verbon-
den. Van boven gez.en onderscheiden
zij zich in niets van d© duizenden
ieuiiten, welke door granaten gesIa-ILORD DERBY OVER DEN VREDE,
gen zijn- I Keuter seintuit Londen. Lord
Het Duitsche document is oen or-1 Derby, dc m nister van oorlog, n -eft
kenning van hot goede work van onze J te Folkestone con red.' gehouden, llij
artillerie on vliegers, zoo besluit
Engelscfte correspondent.
Verspreid nieuws
"T GEHEIM GESGUONDBN.
verklaarde dat bet laatste Brilsch.
offensief een groot succes was, dat
met betrekkelijk geringe verliezen
was behaald. „Alle doeleinden wer
den l>e:eikt. Van verr.issing was geen
De sprake. De Duitschers waren volko-
.Echo de Paris" bctc-ogt, dat diege- men voorberoxl. Zij wisten dat do
nfen. die 'l in de Fransohe geheime aanval zou komen en ondanks hot
Kamerzitting behandelde aan den voordeel, dat ze aldus bezaten, werden
Duitechen njkekcuasehar hebben Over- 7i. nr,.,, m
(rtncM. a« aooiteuat rerflenen. II»l i'° J"™ Hat
is een onomstootelijk feit, dat men te s ^n voorsplling van de overwin-
Parijs op den avond, volgende op den T"!''.s ,za' komen
dag, waarop de geheime Kamorzit-te hebben gesproken over zijn
tlng gehouden werd, een volkomen j bezoek aan hot Italiaansche front,
juist verslag van de verhandelingen zeide lord Derby: .Uw voorzitter
kon koopen voor 100 k 150 francs. j sprak over cou ontijdigen vrede- en
GROOTVORST MIGHAèfL NAAK ^n°"™^fciljkh'sid dat ons tIla'ld rf
HET BIMTENLAIMD. Volgons een V z'-'u aannemen. Ik ben het
bericht uit Berlijn beeft grootvorst o01'661 hc-m eens. (Toejuichingen).
Miohaél van de Russische regeering Er is in dit land geen man, vrouw
de geviaagde verguonmg verkregen of kind die geen vrode wensclien,
om voor Jierete! van zijn geschokte maar zij vrillen een werkelijken ton
Eezandieiil Bualand U v«l». Zijn duurzame,, vnfe. Ik l.: i, ben 'co'nser-
j gemalin is het echter venboden hem te vnL;pf en ««n i
j vergezellen. De grootvorst gaal waar- j aft'ihangcr van
Ëohtjnlijk naar Engeland. dc monarchic. (Iwj.) Maar ik weet
ook dat de tijd voorbij is dat een
URUGUAY. Te Parijs zijn be-1 monarchie oorlog kan maken, dat
richten ontvangen dat Uruguay zi/ob-ecn regeering oorlog kan maken, De
binuenkort bij de Entente zal aan-conige autoriteit die oorlog of vrede
aansluiten. kan maken as een wreemigd. volk
i DB NIEUWE' LUCHTAANVAL OP <tat
ENGELAND. Uit cüe nadere be- e' np h0t °°g®nbhk m Duitschdand
riciuen blijkt, dat totaal 15 men schen S^sn partij is, dl:o Engeland kan
gedood en 73 gewond.' zijn. i overtuigen dat het de natie ig en
De Duitsohe etaf d-ealt mede, dat n et de monarchie die vrede zou mar
de vliegtuigen hoven 't hartje van ken. En men moei ix op staan dot
Lo-nden geweest zijn, waar vele bran-de komends vrede niet liet stomnel
den door bommen^ecrasteteee-d ahn. vua uumsrdx uf kaoscaer zal dra-
Volgens de Bngeleche benohton ura
reeds in ons vorig nummer opgeno- ue nabe. Anders
men is de muterieele echadie gering. ZlJUi 'lie- vredosverüiag stoclUa ©en
j .vodje papier' zijn. Op zulk een vre-
ARGHNTrNle BN DUITSGHLAND de moet men aansturen en zoo lang
Aan de Associated Press wordt uit die met kan worden biroikt, moeten
Buenos Airea bericht, dat de mobJna- de geallieerden doorvdtten(Toej.)
tie van do Argentijnsclie vloot is ge-
Jast en dat er oen ongewone rrmhia/ire
bedrijvagheid is, schijnbaar tengevol
ge van de spoorwegstaking, maar dat
een hooggeplaatst ambtenaar verze
kerd had, dot do generale staf roke
ning luield met „andere noodzak ei ij k-
heden
•BURGEMEESTER MAX. Naar
de Figaro mededeelt, zou eerlang te
wachten zijn dat de vroegere burge
meester Max, van Brussel, uit zijn
gevangens-hap in Duitschland zaJ
worden ontslagen.
ES.VDELUK ZELF GEDOOD.
Wolff seint, dat de Doitsche reserve-
1 luitenant Vosb in een luchtgevecht
met zijn 50aten tegenstander naar
beneden gestort en om het leven ge
komen is.
KONING ALBERT hield bii Verdun
mei Poincaré een wanenschouwinit.
DE BEHANDELING DER KRIJGS
GEVANGENEN. Reuter seint uit
Londen: Er is een klein witboek ver
schenen, waarin mededeeüng gedaan
wordt van - de slechte behandeling
waaraan de Dudtachers de Engeache
krijgsgevangenen, kleurlingen zoowel
als bianken, in Duitsch Oost-Afrika
onderwerpen. Wreedheden, afgespeeld
in het kamp bij Tabora, worden daar
in geschilderd, de Engtechem werden
bijna nog slechter behandeld dan de
inboorlingen.
VAN TURYN NAAR LONDEN IN
RUIM ZEVEN UREN. Reuter seint
dat twee Italiaonsche vliegers, kajti-
tein Laureati en de waarnemer Pon-
zo, Maandagmiddag te Londen aan
kwamen na een onafgebroken tocht
vanTuryn. Zij verlieten Turyn 's mor
gons 9 uur 38 I-taiaansehe tijd eai
kwamen te Londen te 2 uur 50 's mid
dags. Zij hadden 650 mijlen afgelegd
in 7 uren en 12 minuten. De vliegers
vlogen over Modane, Culoz en over de
Fransche linies tot Kaap Grisnez,
toen over het Kanaal. Bij den toclrt
over de Alpen hadden de vliegers last
van hevig© windvlagen, regenstormen
en wolken en boven de dalen van
„luchtzakken". De vuegers waren hier
op een hoogte van 105Ö0 voet, zij ver
minderden de gemiddelde snelheid von
Turyn tot Culoz tot minder dan 70
mijl per uur. Zij vlogen over het Ka
naal ter hoogte van 200 voet. Boven
Stadsnieuws
MXJZIEK. IN DEN MOUT, Pro.
gramma voor Woensdag 23 Sept. .- 1.
SïPicadore' ^Paanuciie maruch,
Söusa. 2. Ouverture der Wasserlrd-
gar Cherubini. 3. Ballet dcTop^
^retna Green, Guiraud. 4. Fantaisie
de 1 opéra Cinq Mars, Gounod. 5. Ou
verture -der Könlgsiieutenanit, Till 6.
Inlmtung Ungerische Tanze, Bralims.
i. Parisienne Valse. Wesly. 8. Fan-
taiaie ae J opéra Comiqué ie Grand
Mogoi, Audran.
Brulnkoc! en Giatcokes.
Daar er den laatsten lijd allerwegen
veel gesprek e i wordt over bruin
kool de nieuwe brandstof, die- ©ok
in Zuid-Jjruburg wordt gevonden
en gietcokes, is 't niet ondienstig over
beide eenige wetenswaardige bijzon
derheden mede te deelen
Bruinkool dan is een brand-
ba.-e delfetef van het tertiaire üjdvak
der aarogescliiedenis, die im kommen
of bekkens opgehoopt en doorgaans
door nog latere lagen bedekt on sa
mengeperst zijn. Men kan haar be
schouwen a's de verbindende schakel
tusschen de oudere steenkolen en de
niourwere yeenvormingen. Ze heeft
een matte tint of vctglans em is some
zoo zacht, dat ze gemakkelijk fijn
gewreven kan worden. H-et soortelijk
gewicht is a 1.5. Het gehalte aan
koolstof (50 k 75 is geringer, het
gehalte aan iuurslof (19—26 wa
terstof (3—6 en 6tikstof (0,2—2
en meestal ook het aschgehalte (1—
grooter dan dat van steenkoleo.
Kleur, bouw en samenstelling dor
bruinkool i6 zeer verschillend. Ze
vertooat zich als bitumineus (haia-
aohtig) hout, bastkooi, aard kooi, ge
wone bruinkool, turfkool, pelclcooL
papierkoo' enz.
De bruinkool wordt overal gevon
den in de tertiaire formatie, die daar
naar ook den naam van. bruin kool-
formatie draagt en over dan geheolan
aardbodem verspreid ligl.
Bruinkool wordt zeer algemeen als
brandstof gebruikt. De aardkool
wordt, evenals leem, uit de vrij© hand
of met machines ontgonnen in recht
hoekige «stukken of ln stompe kegel
vormige kluiten. Ook vervaardigt men
veel briketten van bruinkool. Som
mige soorten worden verwerkt tot co
kes voor ijzersmelterijen en chemi
sche fabrieken andore worden ge
bruikt voor gasovene.
Bitumineus© pekkool dient lot be
reiding van roet. Van een bepaalde
het Kanaal verloren zij het vliegtuig zwarte, fluweelachtige soort, gagaat,
dat uit was gezonden om hen deji I worden sieraden vervaardigd. Lic-ht-
weg te wijzen, tut het gezicht en zon bruine bitumineuse bruinkool wordt
i der gids moesten zo dus den weg vin- voor de vervaardiging van
den. Laureati bracht brieven over j a"n?ra,eif» 1'ara^1.n'e"
-voor de Itahaansche autoriieiten te
dien echttnd Voor het eerst ln de ovanB Otn-ermengd met andere
cescluedcms dus werden de ILdman i)rttt,JstoHen kon rij aiel m getvon.
se ut baden van denzdtden dog met kachels, baseden el Innni.ren wsni.n
j rul ©en te Londen verspreid, maar j gestookt.
zelfs verspreid kort na lunchtijd. Met Hete cokessoort wordt voonnamelijk
grooie geestdrift werden de vliegers i„ Du:tóc.*i!anU in de mijnen bereid,
in het vliegkamp door de Itahaansche en wei ui; magerder kolen dan vooi
autoriteiten en Britsdie officieren bo [de bereiding tan Hohtgas woiden ge
groet.bruikf. De bereiding is ongeveer de-
D. C. MURRAY.
Prickett verzonk in somber gepeins
het meisje zas nu duidelijk dat de
gngerkuur en de pijnen hem veel
wder hadden gemaakt. Hij had er
W nu toe altijd zoo flink uitgezien,
lij was een veie rami van den arbeid
P nog wel een verantwoordelijk ar-
roer. Hij was al boven do vijftig en
dien leeftijd staat op het gelaat
fan den man veelal diens karakter
jKgedrukt, van daar misschien dan
K>k dat er in de oogen van Marie iets
P 'e lezen was wat haar bewonde-
inS, haar vereering afdwong. Me-
tetiw Perks, die ook wel opgemerkt
a dat de oogen nu gr-ootcr leken
an oen paar weken te voren, en dat
wangen hun ronding hadden inge-
°°l, oowoorde dan ook dat haar huis-
ciion er de laatste dagen zoo voor-
wam uitzag cn dat hel geen hij had
pagemaakt hem beslist in zijn voor
jtei lmd doen veranderen.
LU,I s'°cg even later zoo plotseling
R o"g .'n op, dat het haar niet tfe-
P!e '1 blik af te wenden en hij
■f- hoe zo hem bewonderend aan
staarde. Nu was Prickett van urt
zich zo f en door zijn beroep, veelal
tot wantrouwen geneigd, maar dezen
blik dwong hem nu om haar oprecht
te zeggen wat hij wist.
Wij weten al beslist dat de plaats
Vancouver heet, zei hij, maar of
met diion naam het eiland of dc stad
bedoeld wordt, weten we niet trou
wens dat beteekent ook niet veel daar
hot slechts oen klein eiand is. Mor
gen vertrek ik daarheen.
Is dat do weg die gevolgd moet
worden? vroog zij in «ademlooze span
ning.
Ja, dien moeten wij nemen, wil
len we hen inhalen; zij hebben we'-
een voorsprong van acht dagen, maar
dal inaakt niets uiL Ik ga morgan al
vroeg weg. U kunt uw vader zeggen,
dat ik Engel achterop reis en hem in
Amerika achter slot zal laten zetten,
ik weet moer van hun aangelegenhe
den af dau zij vermoeden, dat heb ik
hun ook gezegd, voegde hij er aan
tob met een opwelling van zijn ge
wone bod ach tza amtheid en u waagt
hetgeen ik zei aan niemand te ver
tellen dan aan uw vader, bedenk 'dat
wel.
U kunt mij vertrouwen, mijnheer
Prickett, gaf zij hem hoog ernstig ten
antwoord. Indien ik u vroeger ook
trachtte te misleiden, dan deed ik
dit alleen ter wille dan mijn vader,
maar nu' u op zijn hand ia. zal ik u
blindelings gehoorzaman.
Goed, wilt u de vriendelijkheid
hebben om aan de hospita te zeggen,
dat ik voor een paar weken van huis
ga. Meer bohoeft zij niet te weten. Ik
ga nu mijn boeltje pakken".
Mario begreep dat zij met doz©
woorden haar congé kreeg. Zij stond
dan ook op, maar kon niet besluiten
de kamer uit te gaan.
Mijnheer Prickett, begon zij aar
zelend, u reist toch over New-York
Daarheen wordt mijn vader uiig©
leverd. Zoudt u_ zoudt u niet een
goed woordje voor hem willen doen?
Wat zo ik in zijn voordeel kun
nen zeggen?
Dat hij zich bijna vrijwil'ig heeft
•aangegeven en dat u hem voor on
schu.dig houdt.
Heeft luj dat gedaan? En geloof
ik dal hij onschuldig is?
Een trek van smart kwam plotse
ling op haar gelaat, toen hij rlex©
scherpe woorden uitte.
Ik loochen geenszins dat ik wel
geneigd ben om aan zijn woorden ge
loof te hechten, volgde Prickett cr nu
vriendelijk aan toe, maar wat vooi
nut zal het hobben als ik dat zeg-? Jk
kan toch zoo maar niet verklaren: ik
voor mij go'oof dat dez© man onschui
dig is en men zou daar trouwens ook
geen waarde aan hechten.
Maar a'.e u nu cons aan de po
litie zei. dat u do ware schu'digon
achtervolgt -- als u nu eens vroeg
om het verhoor uit te sleUen-, totdat
u lien bereikt hebt?
Wie weet hoe lang dat- kan du
ren.
Maar, zou mem hem op uw voor
spraak niet wat zachter behandelen,
mijnheer Prickett? Hij is -al met jong
moer en heeft veel geleden. U kunt
niet golooven hoeveel.
Nu ja, baat het niet, dan. schaadt
het niet, gaf Prickett toe. Ik wil
wel ton oud Amerikaansch collega oen
wenk geven.
O, lioe dank ik u, mijnheer
Prickett.
Voel zal lie: echter niet geven,
hernam Prickett, die bang was moer
t© beloven dan liij volbrengen kon,
wat ik boreikoQ kan is hoogstens
dat men hern met kalmte aanpakt.
Hij wilde nu naar de deur gaan,
maar Marie hield hem tegen.
Mag ik nog iets zeggen, smeekte
zij. Hier kon ik in geheel niets
voor mijn vader doen, maar in New
York mi&schion wel, mogelijk zou ik
daar iemand kunnen vinden die borg
voor bent sprak. Hebt u er iets tegen
dat ik mot dezelfde boot a's u naar
Amerika ga?
Prickett trok dc wenkbrauwen nu
zoo haastig op, dat zij er verlogen en
blozend aan toevoegde:
Ik zou u in 't geheel niet in op
spraak brengen, zelfs niet tegen u
sjireken en bovendien reis ik ook met
een goedkoopere klasse, want ter wil
le van vader moet ik müu kcM bii
eikaar houden. Het zou mij echter
zulk een gevoel van kalmte geven,
als ik wist dat er iemand aan boord
die mij kent. Zeg nu ronduit of u
er iets tegen hebL
Mijn lieve julfrouw, handel ge
heel naar uw eigen goed vinden, zei
Prickett,
En u is dus niet boos, als ik het
doe?
Daartoe heb ik immers geen
recht. Het is uw zaak.
Dan ga ik mee naar Amerika, be
sloot zij.
TWAALFDE HOOFDSTUK.
PrickeU kreeg inderdaad geduren
de de overvaart weinig van Marie
Harcourt te zien. Hij ontmoette haar
slechts twee malen, maar vertoefde
nochtans in gedachte veel bij haar.
Zij had de vermomming van de wo
duwvrouw afgelegd, en droeg nu een
blauw reistoilet Haar plan om Uis-
schendekspnssagïer te zijn had zij op
gegeven daar, ondanks het voordeed
ge voor haar beurs, do inrichting
daar voor een dame te ongemakkelijk
is. Zij reisde dus tweede klasse cn
Prickett had spijt dat hij in zijn po
sitie eerste had moeten nemen, want
hij gevoelde zich bijzonder tot haar
aangetrokken.
Het jong© ding is waschecht, mum-
pö'de hij in zichzelf, al wilde ze
mij ook knollen voor citroenen ver-
kooor-n. Dit zei za immers alleen uit
liefde voor haar vader gedaan en zoc
aardig ongekunsteld bovendien. Toen
zij met ncijn geldkistje er van dooi
ging, waagde ze er het tuchthuis aan
en de menschep, zijn veelal zulk© heet
hoofden dat negentig van de honderd
haar van diefstal zouden beticht heb
ben. Zij en stelen! Dan ben ik ook con
dief!
Merkwaard :g hoe taai zulk een
meisje aan haar plannen vasthoudt,
overegde hij verder.
Müjn vader is de meest eerbied,
waardige man op dezen aardbodem,
zei zo. Daar gaat hij failliet en in
plaats van de soep geheel uit te lepe
len, gaat hij er voor zijn schuid-
eischers van door. Maar dut is noch
tans eerbiedwaardig, hij is immers
haar vader. Hij verbergt zich onder
uileriei namen en duldt de overmacht
van iemand als van Engel. Maar ook
dat is eerbiedwaardig omdat het haar
vader isl Hij is een lafaard maar eer
biedwaardig, Men ziet we: dat zij zijn
kind is, aan haar geheel e houding,
men hoort het aan de epraak. Natuur
lijk en eenvoudig is zij gewoon slechts
met nette mcnschen om te gaan. Tot
deze reis naar New York behoort ook
moed, zij moest daar immers verschij
nen voor menschen, die haar en haar
vader hebben gekend toen zij nog wel
gesteld waren. Een borg zoeken! Groo
ve genade, wal is liet leven som'.ijd*
hard. vooral voor vrouwen!
i fWnnii TfiPtdivil
