wsn iSrisssr i
ÜUSlilK BiCSUii
d-'gcr stoot te geven "aan ere' pogingen,
die dagelijks moer noodzakelijk wor
den. Die keuze sluit zich geheel aan
bij d® Jongste stemming in de Kamer,
waaruit blij kt, dat de Kamer zoo
spoedig mogelijk wil overgaan tot bot
onderzoek der schandalen.
De Telegraaf merk,*, op:
„Jusou'au bout!" Tc«t het bittere
eindel Heel Clemenceau's regeerings-
vcrklaring zal wol samengevat kun
nen worden in deze bijtende, gonade-
oze forn>ule.
Zijn terugkeer aan het bewind be-
teekent: Geen vrede zonder overwin
ning en den oorlog zonder erbarmen
aan alle3 wat den goeden geeet on
dereet Fransche volk bederft en zijn
weerstandsvermogen ondermijnt.
Over den toestand IN RUSLAND
zim noe ceen berichten ttekomen. Al
leen is er een vertraaed telegram uit
Pelersburw van 1? November. Dit
meld'.: De maximalisten hebben
J-.ead «remaakt. dat zii Tsarskoie Selo
hebben bezet en dat de aanhaligere
van Keienskv ziin teruezetrokken in
de richtine van Pawlow&k en Gateli-
na.
Verder beweren de maximalisten,
dak ier in een ««vecht bü het station
Atexandrowskv 1500 kozakkeu ge
dood of cewond werden, terwijl de
maximalisten, slechte 20 man verlo
ren.
UIT JAPAN wordt gemeld, dal
daar groote ongerustheid heerscht in
varband met den toestand ln Rusland
De minister raad vergaderde Vrijdag.
Men verwacht zoo seint Reutei u. i
Tokio belangrijke beslissingen.
Aangaande 'T OFENSIEF TEGEN
IXALIe meldt da Duitsche staf. da', de
ceniralen in het Brentadal oprukken.
■Cismonis is door hen bezet
1000"Italianen werden «revanxen geno
men.
Ook meldt da 'Duitsche staif dat de
cemralen op den Westelijken
oever van de Pi ave voortrukken. Zij
zijn dus de rivier overgestoken.
OP HET WESTFRONT ook heden
slechts kleine gevechten De Duitsche
staf meldt o.a.: ..De stellingen van de
Encrelsehen in Vlaanderen worden
door het aanhoudende slechte weer
steeds meer lierschaoon in een moe
ras. waar zii nu al maandenlang te
vergeefs trachten uit te komen en
waarin het roekeloos opgeofferde Ga-
nadeescha leger ziln graf gevonden
heeft"
AAN HET OOSTFRONT wordt in
het geheel niet meer gevochten. De
Russische soldaten hebben thans
mec-tr belangstelling voor do binnen-
landsche woelingen dan voor de Dult-
eciliers. En de Duitschers nemen
daarmee genoegen. De verbroede
ringspogingen beginnen weer. Maar
daarvan willen die Russen toch niot
weten. Er wordt alühans gemeld, dat
de Russen aan het 'Roemoensche front
herhaaldelijk gevuurd hebben op Duit
sche en Ooslemrijksche soldaten die
htm loopgraven verlieten mot witte
vlaggen, ten .einde zich te verbroede
ren.
De Brintscho troeoon .IN PALESTI
NA bereikten do liin ïóonende van
Er Raiiila-Locd tot 8 miil ton Z. .van
J affa.
•Verspreid nieuws
LUCHTAANVAL. De Engelsche
staf meldt, dat Engeleche vaegers,
gesteund door een Grieksch oorlogs
schip aanvallen gedaan hebben op
Galllipoii en Konstantnnopel. Do „Go-
ben" cn eeoidge torpedo- en duikboo-
ten werden ernstig getroffen.
OVE'R TERREINWINST. - .Een,
WoRf-Megralm wiist er on. daL de
Ertaelsohen bii hun herhaalde offen
sieven aan liet Westelijk front in den
tiid van vier maanden, en ten koste
van een verlies van meer dan te mail
lioen man. slechte 143 v.k. K.M. ter
rein konden veroveren, g rooien-
deels uit verwoeste trechterveldexi be
staande. 'De Centraion daarentegen
leaat het bericht verder) veroverden
in hetzelfde tiidvak in €alicië en de
Boekowina 25.850 v.k. K.M.. bii Riga
2840 v W. K.M bii JaCobsladt 470 v.k
K.M. on Oerel Daad en Moon 38DI
v.k. K.M in Italië tot aan de Plav c
12.200 v.k. K.M.. !»ii A si ago 800 v.k.
K..M. in totaall 45.550 v.k. K.M.
'gen. die de Rerfijners hebben, om hun
sigaar tc- krijgen, en behandelt de
oorzuak daarvan.
Duitschland gebruikte voor den
1 oorlog .aarlyks 114.000 ton ruwe ta
bak. d.w.z. een tiende deel van den
wereldoogstS-i.000 ton ter waarde
MOW.000.marl wto. to tet
HET DUneaHE
bJ^iy BZHJsst i k«,m u,t h,t b,=|<!n!»nd- ic°"°
Fulda hdM n de Dullwlie
gericht «n over de pUcWen teï
van vaderlandsliefde en verschillende f~~ V.„.rA,m 0-,er.
quaesties ln verband met den téllx- «n MterAun°rw
gen oorlog zou worden gehandeld. maifct Daarbeneden'
IB^-l' I Duitsche regeering den inkoop. Een
organisatie te Bremen verdeelt nu de
beschikbare ruwe tabak. De sigaren-
Terrwijl het oude Europa kraakt op
zijn grondvesten, wü hot Duitsche
Episcopaat de geloovlgen- orlénteeren
omtrent de plichten van bet heden
en de naaste toekomst volgens het
woord van Christus ..Geeft God wat
Gode en den Keizer wat den Keizer
toekomt."
Als^en hevigen smaad - aldus on
geveer het schrijven hebben de
Duitsche Katholieken het gevoeld, da'
fabricage in het binnenland beeft ze
al tot 40 procent beperkt.
In vredestijd bedroeg de productie
jaarlijks 8.5 6 9 milliard sigaren en
11.5 miiiard Bigareuen. De behoeften
van het leger tijdens den oorlog had
den tengevolge, dat in den zomer van
1916 de productie pot 10 en 11 milliard
i.ieKan ne; gevoe.u. <.a. •- terwijl de sigaretten-
men hun een vrede waagde aan te sigaren.«.weg, u f
Meden. die een Judasloon voor trouw- gf"* finS 1*80
breuk aan den Keizer en landverraad hiervan ward reor het leger
zou geweest zijn. Maar getrouw ur.n
hun verleden y.ijzen ze alles af, wat lrad dan verminde-
een aanvat beleenent oj» de overeen f 6igarenproductie tot 60
heerechende vorstenhuizen en de mb- ring vu» e us ^vcrerablik komt
I „arctoJe .toUtortehUig. Btonm d. "or-
builen de gremen liaan tl] steads se- dos toden
reen, nltear en trom te vented*™. ïïlKÏV»
j Ook tegen de «vohnlototolre kr.cl-oien „oeten iul.
ten. die op de ruines van het bestaan- J die w.:;ke nog overgeble-
de hun toekomststaat Villeff oprich- kunnen evenmin ai hun
j ton. of tegen de geheime ganootediap-1 bedienen. De winkels xijm nu
pen. oue dan ondergang zwoeren van eeaige uren per dag open.
altaar en Hoon en welker Lidmaat- *r"*r kooper worden niet xneer dan
schap aan de Katholieken ten streng- «jaa, en tegelijk geleverd. De
Bte is verboden, richten zij zioli. I 'n<ilI,|f.u naar het front worden in
Hel bisschoppelijk schrijven keurt wi®«-ele zeif behandeld en ook
v en eigens heit staatssocialisme ai. de niel meer dan 20 stuks
bandelooze kimst en de ombindende eeu beschikbaar.
machten van de heiligheid des huwe- E gevolg van dit alles is, dat de
j»-,* pojln»« om door htt «-kooperf ,ich du In luo ol»tel-
doezelen van godsdienst ge beginselen 1 de ^^«13, die nog betrekke-
1 en het do an van onmogelijke conces-1 vörkooipen en waar
sies «en valsclie vereeniging tuesclien „«..ton to verknie-en
Katholieken en Protestanten tot
te brengen, de confession oeic opper-
vlukklsl.eld te 6e-1 bevat „„toullinien Oto-
to .1 meuten wij de »od,-1 «M-
- - 'naar van Griokenlam -ooals men
weet is de ex-koniiumi Soohia een
tegen pogingen tot scheiding van zuster van (len keizari. Li <ziom-
Ke.rk en Statut, de hoop uitsprekend, men ir, aeheimsclirift tuss.henAthe-
dat ook ln de töekomrt Kerk en Staat-mi-**
ONTHULLINGEN.
.Daily
dienstige verdraagaaaniheid in
nomen jegens andahedtenkemdten.
Natuurlijk waaredhuwt het sclirij-
en Berliin aewisaettd. zouden ziin
ontciifeni. Zii bevatten nie„ alleen
onderliandolinoen over een leenuw
van Duitschland aan Griekenlarid.
maar ook aansoorincren van konine
Const a,iitii n en vooral van koninKln
Sonhiu. om liet leeer v-n S --ail aan
te vallen. Griekenland zou dan ten
bate van Duitschland tusschenbeide
komen. Do konincin zou zalfs sntonna-
Eedieri.sten hebben verricht, en door
piiddel van draadlooze installaties
deai keizer oo (le ïioosrte hebben «e-
bructht van hiizondorheden omfrenu
het lecrer der «ealiieerden- Hmdenburg
zou zich echter teaen de DLannen hen-
heji Mörklaard otuidai hii niet aan 't
--- welslamm der onderneunnu iroiftofdc.
aan liet Joodlsohe corrospodentie-hu- ,him, „nkaL(, van de ^le.
reau bericht Reu-terte agentschap e 11.i l Jlktu driüatlv
bevestigt officieel de verklaring van f^amnien vohzen. z.>oate zoin de Daily
Jabotirisky, dat hot Milnlsterle van Chronicle staan.
oorlog inderdaad, hoewel het zich het 0611 Deoembei seinde -
recht voorbehield! het reglement, vol- jtas. minister van buatenlan -olie za-
geius de eisohem der nilhtairo toestan- ken van Griekenland, aan den uriek-
den te gebruiken, voornemens is hetsoheu aezanl te Berm ..Wees zoo «oea
Joodeche bataljon maar Palestina te' de voleendo boodsclian aan den ge
zich in vreedzame samenwerking zul.
len ontwikkelen, en met name, dat de
rechtmatige vonsclion der KabhoHe-
ken cup het gebied van bet hooger con-
j teseloneel onderwijs worden vervuld.
WAT CANADA AAN ZIJN INVA
LIDEN MOET BETALEN. De
„Mail an'd Ennpire" meldt, dat Ca
nada voor het bogroo tings Jaar 1917,
oindigondo Maart a.s., niet. minder
dan 4.275.000 pd.st. - bijna 9 miMocn
gulden aan pensioen voor ver
minkt» soJdiaten moot betalen!
sturen. Voorts deelt het agentechap
mede, dat. de bevelen in'liet Engelse li,
Hebreeuivsch en Jiddisch worden, ge-
geveji. Enigelsche enbuitenlandsche
joden kuuiinoni tot het -rog"inient toetre
den. Het regiment draagt nu den
naam „Royal Punillere". Volgens de
officieel® verklaring izal Ihct later
een bijzonder en Joodischen naam krij
gen. De verklaring van do Engelsoh-e
regeering voor een Joodsoh Palestina
16 aanleiding geweest, dat vele jen
den zich bij liet regiment aansloten,
zoodat er nu meer dan éón joodsch
regiment is gevormd.
TABAK IN D'UmsiClHLAND. Het
„Berliner Togehlalt" vertelt van zor-
zant. te iBerliin te zenden voor gene
raal Von Falkeiüiausen: Door het
voortduren der blokkade hebben wij
noir maar voor eeu d.aar ria^on brood,
en andere levensmiddelen worden col;
schaarsch. Hot denlcbeeld van een oor-
locr tftoiin dc Entente is nu W ziide
xrezeL Er worden nu onderhandeiin-
«en sevoexd over de nota. Ik be-
sohouw het snel ah verloren. Als de
aanval niet dadeliik wordt eedaan.
zal het te laat ziin. (Gei) Sophia."
Den 12den Juni 1916 seinde koningin
Sonhia aan Tlieotokis. den Grieksdien
gezant te Berliin. dat hii het volgende
telegram in het Duitsch moes1», verta
len en aan den 3;eizer zenden: In
wanhoon. Ik boon. dal uw raad ons j
nog eenmaal wil lieiuon om don toe
stand se verboteren."
Den lOden Januari 1917 selegra-
oheerde ZaJocos.as aan den Gr^k
scben gezant te Bern: ..Ik verzoek u
het volgende telegram over te bren
gen aan deai Griekschen gezeur, te
iBerliin: Ik heb de eer cehad uw tele
gram te ontvangen. Het draadlooze te
legraafstation no. 1 ia afgebroken,
omdat wii vreesden, dal de ontman-
lel Lm? ervan zou worden geuischt
door de geallieerden Het te -wegge
haald en zal zoo noodig oo een ande
re nlaais weer worden ongericht. Wij
zullen ons aL:'met u in verbinding
kunnen stellen, zooala tot nu toe. Wii
hebben een vertrouweliike mededee-
ling ontvangen, dat er een aanval op
het Macedoniefront zal worden ge
daan zoodra de Roemeertscjte veld
tocht beëindigd is."
Zalocoatas fceindo 10 Januari 1917
aan eenzelfde: ..Wees zoo goed hel
volgende telegram over tc brengen
aan den Griekschen gezant te Ber
liin: Aan Z. Al. den keizer van H. AL
konirurin Soohia: Ik dank u voor uw
telegram: maar wii ziin verstaken
van voldoende levensmiddelen voor
den duur van zulk een onderneming:
en bet gebrek aan ammumk' er vele
andere dingen dwingen ons van zulk
een offensief af te zien. Un aunt u
zich mim oositie indenken. Hoe ltid
ik! Ik dank u harteliik voor uw zeer
welkome xnededeelmgen. Mogen da
scliandeliike zwiinen de bestraffing
kriizen die zii verdienen. Ik omhels
u harteliik. Uw ongelukkige, verban
nen zuster, die od betere .tiden hoont.
Sonhia".
Het Finsoha volk gaai den
hongerdood tegomoet.
De Finsche prof. dr. Georg von
Wendt, hoogïeeraar aan de Universi-
i toit van Heisiugfors, heeft Alaandar
te Koperüiase eon gesprek gehad met
een verslaggever van Poli tik on. Prof.
von Wendt is daar ter stede om te
onderhandelen met den Amerikaan-
scken gezant en anderen, ten einde
oogeiibl ikkel ijk levensmiddelen naar
Finland gezonden te krijgen. Hij zou
dien dag naar Stockholm teiug rei
zen om daar de onderhandelingen
me', de Zweodsohe' llegeerirug en het
Amerjkaansche gezantschap voort te
zetten.
Slagen deze onderhandelingen niet
zei prof. von Wendt, dan dreigt heel
hei, Finsche volk van honger om te
komen; de wereld weet niet hoe het
met ons staat Men wist dat Belgis
en Polen honger leden, maar ik kan
verzekeren dat geen van deze landen
zoo heeft geleden als Finland. Wij
liggen in een uithoekje ven Europa
en worden vergeten, men geeft niet
om ons. Men vraagt mij altijd naar
Finsche politiële, naar onzen zooge-
noamden strijd om zelfstandigheid,
naar het recht van een klein volk,
zooals Engeland* dat eoo verheven uit
drukt, de werkelijkheid ie. dat wij
in de eerste plaats strijden voor ons
leven, om niet van honger om ite ko
men. Van den zomer [hoopten wij
graan uit Rusland^ te krijgen, maar er
kwam niets, en ér zal ook nu niet
genoeg komen, ons brood, onze oenige
redding, logt nu aan. de overzijde
den Atlantósclvan Oceaan.
Waar door het ongeluk ontstaan
is? In den nacht van 4 op 5 Juli werd
Finlands noodlot bezegeld. Over hert
heele Zuiden van het land daalde de
thermometer tot 5 graden vorst, en
moer dan honderd millioen K.G. rog-
go van ons verbruik, dat SCO millioen
K.G. bedraagt werd verwoest, behal
ve wat ei' verder onbruikbaar werd
gemaakt. Ik heb een landgoed, waar
er gemiddeld jaarlijks 1400 ILL. rog
ge werd geoogst; van het jaar oogstte
ik 396 H.L. De aardappeloogst mis
lukte omdat de regen uitbrak. Het
gievolg was vreesolijk. Er zijn boeren
die niets geoogst hebben, rogge noch
aardappelen. Ik zelf pootte 82 H.L.
aardappelen en oogstte er slechte 84
stuks.
We zonden een extra-trein naar
Rusland om levensmiddelen te halen;
de trein werd gevuld, maar te Peters-
burg waar de honger ontzettend Is,
leeggeplunderd. Vroeger jonden de
boeren naar de. steden wat wij over
hadden, nu te er niote ft vei ad n.
Toen wij een bro'»d»Oifeoen Invoer
den, regelden wij ,v^t zoo. dut iedet
175 Gr. per dag; later werd dat ver
hoogd tot 200 Gr., maar nu kan me a
bij lange na dat rantsoen niet krij
gen.
Sedert long mengen wij boombnat
en rendiermos door hot meel; b
moei is er voor do helft mee ver
mengd en het smaakt niet goed maar
dat zou minder zijn, als wij maar
gwtoeg hadden. Wij hebben sedert
lang oen kata/Aro'e gevreeed en het
is mijn overtuiging, dat, zoo wij nled
geholpen worden, de bevolking onzer
steden voor niet meer dan 8 weken
te eten heeft. Ik spreek nu hier van
het allernoodzakelijkste; «die weelde-
voodlngstuiddelen zijn al lang op.
Aan melk kregen wij al een maand
leng niet meer dan eens ln de week
een goeden mond vol; nu krijgen al
leen kinderen onder de 12 jaar en
oude menechcn boven do 70 een wol-
mg melk. Er te niet veel hoop op
hulp.
Noorwegen Leef; one 2 nuilioen
K.G. Ingemaakte vtech boloofd cn
Zweden eon half millioen K.G. rijste-
meel, wij hopen dus eon korten tijd
an pap te kunnen leven.
Amerika moet ons helpen. De Fji-
tenie heef; zich tot woordvoerder
van de zaak der onderdrukte volken,
van de toekomst en hot recht van de
kleine volken gemaakt. Ik heb een
Entente-dipiomaa; gevraagd of het
mogelijk was, dat men nu Amerika'i
uitvoer naar Finland wu willen ver
hinderen. „Dat te voor ons", zei hij,
„een vraagstuk van hoogs pohuek'.
„Voor ons", antwoordde ik, „is hot
alleen een vraagstuk van leven".
Zweden, dat zelf aan zoo ontzettend
veel gebrek heeft, hoeft met ware
grootmoedigheid ons compensaties eu
doorvoertfacilitclten gegeven. Men
heeft daar ingezien, dat wij een strijd
om het bestaan voeren; Amerika en
Engeland kost bet moeite dat te ont
dekken. Het ls mij in liet algemeen
een raadsel hoe de Entente ons cn
de andere Noorsche landen in de ar-
m:-n van Duitschland wij drijven en
dit land daarmede een grooten dienst
wil bewijzen. Het te onbegrijpelijk,
dat de verlichte Engelsche politici
niet innen, waar dat heen moet liet
gaat er op aan dat heel Europa oen
elaaf van buiten-Europeescht mo
gendheden wordt.
Is csnze positie nu een straf omdat
onze gevoelens tegenover het oude
Rusland waren zoooJs rij ruoeeten
wezen? Nu zijn de oude onderdruk
kers vervangen door de Bolsjewiki.
Onze (zelfstandigheid wordt ons op
gelegd door den Raad van Arbeiders
en Soldaten in He!singfors en ik weet
niet hoe blij onze socialisten met die
dicteituiur zijn. Finland zal zijn eigen
leven leven, maar eerst moeten wij
brood hebben; voor dien tijd durf ik
niet aan de toekomst donken. Ons
dat brood te weigeren, zou de groot
ste barbaarschheid zijai die decv oor-
leg nog hoeft opgeleverd.
GRAAF LUXBURG. Uit Berlijn
wordt door 't Hol. Nbr. gemeld Vol
gens een bericht uit Buenos Ayres,
hooft de Argentijiische regeering een
torpedojager gezonden, om graaf
Luxbung af to halenvan het eiland
Martin Garcia, opdat „hij toebereid
selen kan maken <*m zich aan boord
van de „Hollandia" naar Amsterdam
te begeven. Graaf Luxburg zal fH aan
zijn vertrok bewaakt worden.
HET GEBREK AAN LANDBOUW
WERKTUIGEN IN RUSLAND. -
Naar de „Terg. Pram. Gas meldt ko
men uit alle deelen van Rusland
klachten over het gebrek aan land
bouwwerktuigen. In de drie oorlogs
jaren zijn de machines volkomen op
gebruikt. Voor den cnorlog werd er
ong-eveor evenveel ingevoerd als in 't
eigen land werd geproducerd. Gedu
rende den oorlog kaeld de invoer
echter bijna geheel op, terwijl de Itus-
sische industrie, tengevolge van het
gebrek aan metaal, evenmin in staat
was, in de behoeften te vooreien. In
de vier oorlogsjaren bedroeg de
vering van machines aan den land
bouw resp. in 1914 60 pOt., in 1915
25 pCt., in 1916 10 pCt. en in 1917
7 pCl. van de normale behoefte.
TWE£DE BLAD.
Ztlsriiag 17 SoyembBr 1917
De Oorüog.
Overzicht.
'T NIEUWE "FRANSCHE AON IS
TEU1E is er al. 't ls aldus samenge
6toid:
Ctemenceau, premier en Oorlog.
Niel, Justitie.
Pichon, Burtenlandsche Zaken.
Pams, Binoenlandsche Zaken.
Kioiz, Financiën.
Georges Leygues, Marine.
Clentontel, Handel.
Claveille, Publieke Werken.
l^iucheur. Bewapening.
Lafferre, Onderwijs.
Henri Simon, Koloniën.
Colliara, arbeid
Victor Borei, ravitaillcering.
Jonhart, blokkade en bezette depar-
tcmenten.
Lenige portefeuilles, o.a. van land
bouw, moeten nog vergeven worden.
Clemenceau had een moeilijke taak.
De meening, da*, een kabinet-Cle-
monceau in staat sou zijn de scheu
ring lusschen de socialisten en de re
geer* rig ie overbruggen, en de „union
eacrée" der partijen te herstellen
weid reeds dadelijk vernietigd door
de openlijke medadeelmgon van Jou-
haix en Ren au del. dat zij ui et Cle-
moncc-au en een ministerie onder rijn
leiding niete" te maken willen heb
ben. ln een bijeenkomst van de socia-
listisch-jxarlementaire groep, onder
leiding van den secretaris-generaal
der Confederation générale du Trai-
val, Jouhaix, werd eenstemmig be
sloten, oai een kabinet-Clemenceau
eiken steun te onthouden en Reuau-
del heeft in de Humanité verklaard,
dat de gi-kieele pociaiistesche partij
liet daarmede eens is. Dit is een
openlijke oorlógsverklaring van de
socialisten aan een kabinet-Clemen
ceau.
De vijandschap tusschen de socia
listen en Clemenceau dag toekent van
zijn ministerie in de Jaren 19061909
toen hij bij stakingen de troepen op
«le werklieden en hij de onlusten in
de wijnstreken op de wijnbouwers
liet schieten.
Onder die omstandigheden is voor
eon kabinet-Clemenceau geen lang
ministerieel leven to verwachten.
Aan 't.Algr Handelsblad wordt uit
Parijs gemeld: Door onmiddellijk- de
opdracht te aanvaarden om een mi
nisterie te vormen, in plaats Yan zich
zijn antwoord op de opdracht van
den president voor te beliouden, zoo
als gewoonte geworden is, heeft Cle
menceau getoond dat hij voornemens
was, ondanks dlie oppositie tot een
emde le korn.cn, en zich werkelijk de
„krachtige man" Le wonen, die het
land op dit oogeuibldk noodig heeft.
Het schijnt, dat die houding reeds
indruk heeft gemaakt op een deel zij-
jlci tegenstanders want hoewel de
gcunificerde socialistische partij zich
reeds beslist tegen Clemenceau heeft
uigesproken. waren de andere groe-
pen der linkerzijde veel minder ste-
ig in hun houding, en het schijnt
'dat zij tegenover de nieuwe combi
natie geen rielfsolimatige oppositie
zullen voeren, voordat zij die aan het
werk hebben gezien. Slechts de so
cialisten blijven onverzoenlijk en Cle
menceau zal zich van hun medewer
king moeten spenen.
Het „Petit Journal" waarvan de
politieke directeur, Pichon, met die
leiding van hei departement van
buitenlandsche zaken is belast
zegt, dat de aanwijzing van Ciemen-
Ccau is voortgekomen uit den wenscb
aan het hoofd der regeering een man
te plaatsen, die geen verantwoorde
lijkheid lieeft gedragen sedert liet be
gin van den oorlog, en dus grooter
vrijheid van actie heeft om een leven
Haarlemmer Hailetjes
EEN ZATF.IïDAGAVONDPRAATJE.
Er was ereis een Staat en die
heette Elephantia. Kijk maar niet in
den atlas, want daar is hij niet meer
tc vindei:. Die Staat is er niet meer,
maar volgens documenten, die in 't
Rijksarchief te Haarlem zijn te vin
den, moet Ji ij wel bestaan hebben.
Het merkwaardige van dat Rijk
was, dat het beheerscht en geregeerd
werd door olifanten. De grootste cn
dikste was koning, hij koos zijn mi
nisters uit de wijste olifanten en sa
men regeerden ze over Elephantia.
Er was geen Tweede Kamer, „want",
zoi de Koning, „in zoo'n ding wordt
maar gepraat over dingen van geen
boteekenis en voor gewichtige zaken
hebben de leden weinig of geen aan-
dacht".
Al de dieren in liet Rijk waren na
tuurlijk aan de olifanten onderwor
pen, zelfs de leeuw en de tijger, die
zich andere door niemand laten ge-
zoggen. Werden die een enkele maal
wat balsturig, dan werd de brigade
politie, uilsluitend uit olifanten be
staande, te hulp'geroepen. Die maak
te dan korte metten-en stopte ze in
een groot hok met sterke tralies, tot
dat ze weer bedaard waren.
In Elephantia leefden ook wezens,
'die zeldzaam waren. Menscli noem
den ze die. De olifanten hadden de
betrekkelijk weinige exemplaren in
hokken gezet en gingen er op Zon
en feestdagen naar kijken, ook wel er
naar luisteren, want er waren Men-
schen, dte heel mooi konden zingen,
véél mooier dan een van de dieren.
Alleen moest je goed oppassen, dat
te niet wegliepen, want als de deur
van hun hok maar op een kiertje
etond, floep, de bewoner duwde h^t
open en maakte dat baj wegkwam,
dc grens over naar een ver verwij
derd Rijk, waar zijns gelijken heer ep
meester waren.
Op zekeren dag had de koning een
buitengewoon wijzen eersten Minister
benoemd (de vorige was, in den
ouderdom van honderd veertien jaar
overleden) en zag me; spanning den
eersten Ministerraad tegemoet, omdat
hij vee! van den nieuwen raadgever
verwachtte. Maair op zooiels er-
wonderlijks als de wijze olifant den
eereten keer al voorstelde, had dc
koning tocli met gerekend. Hij ver
zocht niets meer of minder, dan dat
alle AlenscJikooien zouden worden ge
opend, zoodat de Menscli on vrij kon
den gaan waar ze verkozen.
Do koning was verbaasd over zoo n
nieuwigheid en, zooals hij altijd deed
wanneer er iets moeilijks aan de or
de was, snoot zijn tromp lang ei^met
nadruk om tijd te winnen. Intusschen
hadden de andere Alinistert hun oer-
deel al klaar. Ze waren zonder uit
zondering, diep verontvvaardgd. Had
den de Menschen het niet altijd goed
gehad? Hadden ze niet zooveel eten
en drinken gehad als zij lustten? De
eerste Minister bleef kalm en ant
woordde, dat hoven eten en drinken
de vrijheid gaat. „Als gij t niet ge
looft', zei de eerste Alinisler, „zet
dan hun kooien open. Blijven ze er
in, dan zal ik ongelijk erkennen".
De Minister van Orde 2»:i daarop
triomfantelijk, dat hij een Mensch
gesproken had die verklaard had,
nooit weer uit zijn kooi 1e willen.
„Dit is", antwoordde de eerste Afl
uister, „het ergste een wijze oli
fant zich voorstellen kan: een levend
wezen, dat zoo aan de gevangenschap
gewend is, da: het zijn vrijheid niet
meer weet te gebruiken. Dat onge
lukkige wezen is ontaard, door onze
ariiuld".
Toornig riep de Minister van schoo-
ne kunsten uit. terwijl hij mot één
steg van zijn rechter voorpoot de tafel
tot brandhout sloeg: „En we zouden
in 't laatst van December juist een
Menschententoonslelling met daar
aan verbonden zangwedstrijd hou
den!"
Inmiddels had de koning zijn ge
dachten verzameld en gerangschik'.,
wan,; aan alles komt 'n eind, ook aan
het snuiten van een ol if an! en tromp.
Dus schraapte luj zijn keel, dat het
daverde in de vergaderzaal, trom
petterde driemaal het waarschu-
wingssein dat liij spreken ging rii
zaide: „De eerste Minister heeft ge
lijk. morgen te negen uur worden alle
Menschk.ooien opengezet; de eerste
Minister wordt a's dank voor Zijn
edelen raad, benoemd tot Grootkruis
ir. de orde van den Kraanvogel met!
«le rood© pooten".
Aldus geschieddc.De MgüSChen wer
den vrijgelaten. Vier en twintig, die
bang waren voor do verre reis naar
hun geboorteland en vreesden dat ze
onderweg van kou en vermoeienis
zouden omkomen of door roovers
vermoord, verzochten to mogen blij
ven. Da anderen vertrokken verheugd
en dankbaar naai' de landen waar de
menschen regeoren en zoo kwam er
ook een in Sehoteij. Daar los hij een
biljet, waarop stond te lezendat er
een tentoonstelling zou worden ge
houden van de Eerste Ilaarlemsche
Vereerüging van Kanarieliefhebbers
en Vogelvrienden, met daaraan ver
bonden zangwedstrijd.
Dadelijk bezocht hij do bestuursle
den, verte'-de hun van zijn leven au
Elephantia, hoe de olifanten daar ook
een vereei«;güig hadden „die Vrien
den van den Mensch"', met werkende
leden en donateurs en 'hoe door toe
doen van den Eersten Minister al de
Mens tikooien waren opengezet, zoo-
dat de Menschen do vrijheid hadden
herkregen.
Het bestuur had, na dit vovliaal,
tranen in zijn veertien (er waren ze
ven bestuursleden) oogen. Den volgen
den dag zetten, op verzoek van l>et
bestuur, Alle leden do kooien open
en de vogek vlogen weg, op 24 na.
die niet me?r wisten wat zo me: de
vrijheid zouden beginnen en ach
terbleven.
Dit moe» een waar verhaal zijn.
Maar zooak ik gezegd hob: Ele.phan-
tla behoef j" niet op de kaart te
zoeken.
Wat mooi en wat leelijk is valt
moeilijk te zeggen. Wij vinden bij
voorbeeld witte tanden mooi en som
mige stammen ln keerkringslanden
verven de hunne zwuri. Schilders cn
beeldhouwers spreken wel eens van
het volstrekte mooi <n het volstrekte
leelijk, maar wanneer de leek op
merkt. dat dc beroemdheid van dc
negentiend© eeuw vaak de bespot
ting wordt van do twintigste, dan
vreest hij voor de ropututte van dc
hedendaagsche beroemdheden in de
oen en twintigste. Ik heb een^ aan
een overigens zeer verstandig jong
mens'h gevraagd, of hij in staat was
eon omschrijving te gevenvan wat
mooi en leelijk is. Hij zei: „mooiis
mijn Li -beth" en keek daarbij naai'
zijn meisje, dat er, ik moet het er
kennen, allerliefst uètzag. Maar een
antwoord op mijn vraag was het
niet. Toen heb ik de vraag gedaan
aan don eigenaar van een dames hoe
denwinkel. Hij bedadit zich geen
oogenbiik en zei. „mooi zijn de hoe
den die de dames koopen en de andere
rijn leelijk... voor mi)"". Ook dit loste
de moeilijkheid niet op.
Men moet niet denken, dat Ik de
vraag zóó maar zonder aanleiding
deed. Toen namelijk de Amslerdam-
echc Tooneelschool in den Haarlem-
sclicn Schouwburg onlangs een uitr
voeruxg gaf, hing er over de randen
van de balcons en van de loges ren
verzameling vloorkleeden. Beleefd
vroeg ik aan een suppoost, of er dien
dag een uilverkoop van een tapijt
handelaar was geweest, waarvan een
restantje was blijven hangen. Hij
Keek een beetje beleedjgd en gaf kort
af ten antwoord, „dat is voor versie
ring'" Het waren wezenlijk heel
nette vloerkleeden, maar ik dacht
dat vloerkleeden op den vloer be
hoorden te liggen' en niet over ren
balcon.and heen. Toevallig zat er in
de stalles een dame, van wie ik weet,
dat ze veel siuaak beeft. „Mevrouw",
vroeg ik, „vindt u die vloerkleeden
loer m<»i Zij gaf niet dadelijk ant
woord, maar keek aandachtig naar
Itot dichtst bij hangende vloerkleed
en zei toen: „ik geloof, dat dit een
heel raooi vloerkleed is". „Waar
om denkt u dat zoo?' vroeg ik.
„Aan den prijs zei ze openhartig
en toen zag Ik, dat het prijskaartje
cr nog aan hing. Intussch.-n vond ik
dit antwoord ook niet afdoend en was
juist van plan om nadere inlichting
te vragen, toen do muziek begon.
..Bestaat er", zoo Vroeg ik toen mij
zelf af, „ook iels van volstrekt mooi
cn leelijk in 'do muziek?" De uitvoe
renden waren niet zichtbaar, maar
het scliren me toe, dat er een pianist
was, -met eon "violist en ren ce'ilisi» Ze
deden zonder twijfel hun best, maar
het was niet altijd mood. Om met je
drieën mooie muziek te maken is
lang niet gemakkelijk. De vraag Js
nu, of het wel verstandig is om tue-
schen goed toonee'spel in minder
mooie muziek te maken. Laten we
ons het tegenovergestelde eens den
ken, namelijk dat op ean Bachcon-
cert tot afwisseling in. de pauzes min
der mooi tooneelspel te zien word ge
geven. Waarom moet er in den
Schouwburg altijd wat gebeuren? Zijn
de toeschouwers kleine kinderen, die
voortdurend bezig gehouden moeten
worden? Wij hebben heusch genoeg
te doen als "t gordijn neer is: eikaar
bekijken, zoo'n beetje praten en een
kopje thee «ürinken. Ale ik schouw
burgdirectie was, zou ik het publiek
eenvoudig rantsoeneeren voor mu
ziek en aankondigen- „Wegens ge
brek aan noten wordt voortaan al
leen op Zondagavonden muziek ge
distribueerd".
To«jn de muziek dien avond zweeg
gang het gordijn op en stond de voor
zitter van cb nieuwe afdaeCing van
het Tooneelverbond daar, die ons'in
een aardig speech je goetenavond zei
en hoople. dat we gezamenlijk lan-
go en goede leden van het verbond
zouden wezen. Daarna kwam de
directeur van de toonêelschool zelf
om ons toe te spreken. Daarop had
ik me bijzonder greictst, want de
directeur van zoo'n school dient ie
mand te wezen, die de incarnatie, de
samenvatting, het kort begrip is van
alles wat aan zoo'n school onderwe
zen wordt Zootets daeht ik als'het
volstrekte mooi in het tooneelonder-
wijs, de volstrekte welsprekendhcnd
en de volstrekte schoonheid ran ge
baar.
Het kwam niet pre Aks eoo uit. De
spreker zei heel belangrijke dingen,
maar hij las ze van blaadjes panier,
d:e hij in zijn twee handen 't.eld, als
op 'n presenteerblaadje en 't eonige
gebaar dat hl. maakt© omdat zijn han
den bezet waren, was dat hij nu cn
dan duim en vinger naar den mond
bracht, ze bevochtigde, en een b'aad-
je van het stapeltje nam. Hij had zijn
rol dus niet van bulten geleerd, zoo
als je toch denken, zou van een too-
neclsdhool-directeur en gebaar kre
gen we hce'.emaal niet te zien.
Op de vraag, of er werkelijk iels
bestaat als volstrekte sclioonheid had
ik dus op dien avond ook geen ant
woord gekregen en toch waren er dr;e
kunsten vertegenwoordigd: vloerklee
den, dat is.kunstnijverheid, muzikale
en tocmeeJkunsi.
Maar toen de pauze kwam, vond ik
de volstrekte schoonheid waar ik zo
niet zocht namelijk tn hot kopje
koföe dat ik kocht. Men is in aen
Haarlemsclien schouwburg do abso
lute schoonltoid in het koffiezetten
meester. Dat was onovertrefbaar.
We vragen ons zcJf en elkaar af
wat de toekomst brengen zal. S'-nJu-
begint er weer een nieuw jaar en dan
fehciteeren we elkaar met 'n zucht cn
de hoop op het einde van den oorlog,
zooals we dat ieder jaar gehoopt heli-
ben.
Een van onze lozers heef: er een
hoopvoUon kijk op. Hij schrijft ons
het volgende.
Wie er aardigheid in heeft, een
geluks- of ongeluksgetallen in jaar-
tallen te zien, lotte op de rol. die liet
gelukkige ge'-a] 7 speelt in het jaar
tal van 't oigond jaar. De eenheden
verminderd met tientallen of dui
zendtallen les eren 7. l>c honderdtal
len verminderd met de som van de
cijfers der tientallen cn duizendtallen
leveren 7.
De honderdtallen vermenigvuldigd
met de eenheden geven 72. Deze re.-,
mangevoegd 17. Het gohedc gotai is
deelbaar door 7 uitkomst 274. Hier
stoat de deugd ui 't midden; gedeeld
door 2 levert het 137. 1)e 7 op 't eind
en 't ongeluk 13 in 't begin. Het «tor
ste de:-! van 1918 blijk; dus ten «lotte
ongelukkig te zulten zijn, maar 1
laatste gelukkig. Of dit ook voor d®
Duitschers zoo zal ziin, die spreken
van een „böse Slebcn", volt tc be
twijfelen.
Tot zoover <lo Inzender Laat ons
er a c h t oj» «daan, of hij gehjk
krijgt. Natuurlijk zijn wo go n c 'g e n
dat te gdoevcn en dan de t i e n d van
onze waardeermg aan z'Jn scherpzin-
