Hadrlem's Dagblad
De blinde Moordenaar
De Oorlog.
TWEEDE BLAD.
Woensdag II December 1117
OM ONS HEEN
No. 2407
Previitle en Gemeente alt
Koopman.
Tegenstanders van. do exploitatie
van bedrijven door openbare besturen
hebben indertijd wel als argument ge
bruikt, dat gemeente, provincie en
rijk als exploitanten niet op één lijn
konden worden gesteld met particu
lieren, omdat zij, als koopman optre
dende, toch ook overheid bleven en
dus bestemd waren hen, niet wie zij
een overeenkomst aangingen, te re-
goeron. Met andere woordenzij
stonden niet, zooals de particuliere
leverancier en zijn klant, met elkan
der gelijk de openbnro besturen be
schikten over machtsmiddelen, waar
tegen hunne afnemers zich niet kon
den verweren. In normale tijden
kwam dat verschil niet uit. Was de
klant eenmaal heen over een zekere
stroefheid, die den ambtenaar nu een
maal aankleeft, dan zag hij gocn on
derscheid tusschen den particulieren
gasfabrikant on de gemeente, tusschen
den particulieren stroomleverancier en
de provinciale centrale. Maar nu we
leven in critioker tijden, blijkt de
waarschuwing van de tegenstanders
der gemeentelijke, provinciale en rijks
exploitatie inderdaad gegrond; terwijl
we verwachten mochten, dat de open
bare besturen zich als leveranciers
met oen pijnlijke nauwgezetheid aan
de door hen aangegane overeenkom
sten zonden houden, worden we go-
waar, dat de verplichtingen die zij op
zich genomen hebben, hen niet zoo
danig drukken dat zij, wanneer een
derde zich daarin mengt, de rechten
van hunne afnemers tegen dezen derde
met alia macht verdedigen.
Het sterkste .staaltje van Ambtelij
ken dwang bobben wij beleefd in de
verschijning van de fameus© .navorde-
rings-circuhurc"die is nu ingetrok
ken, maar of dat geschiedde omdat de
schreeuwende onbillijkheid daarvan te
elfder ure werd ingezien, zou ik nog
zoo zeker niet durven zeggen. Als het
waar is, dat wethouder Wibaut's be
toog over de onuitvoerbaarheid den
doorslag heeft gegeven, dan zijn ad
ministratieve bezwaren oorzaak van
de intrekking der bepalingen geweest.
Tets dergelijks, maar dat veel min
der tot de verbeelding van het publiek
spreekt, is nu al sedert weken gaande
en houdt ook verband met do kolen-
distributie. Ho gemeentelijke centra
les hebben in den goeden ouden tijd,
toen kolen even overvloedig waren als
korrels zand in de duinen, allerlei
contracten gesloten met-afnemers, te
gen diverse prijzen, die niet alleen af
hingen van do hoeveelheid Stroom,
wellce men gebruiken wou, maar ook
van do uren waarop, van do ligging
der fabriek en waarschijnlijk nog wel
van andere zaken meer. Er hccrschte
dus grooto verscheidenheid, waarop
niemand '-"en kon hebben, omdat
ten slotue de gen. «nte of de provincie,
als k /opman handt..-«do, liet recht
had ie waar van de ban.. te zetten op
de rijzo zooals on tot den pi .j' dien
zi; verkoos. Hot is wel voorgekomen
r -t een gebruiker van oloctrischen
«'•room .bijvoorbeeld pruttelde omdat,
naar hij toevallig vernomen had, een
andore verbruiker een Iageren prijs
betaalde dan hij.
Iien ander crschll tusschen do con
tracten voor ■stjooanlevcriivg il-ag (in
do „kolenclausule". Heao bepaling, in
tijd van rust en vrede van geringe be
te eken-is kreeg "In do crisis eensklaps
een beo! andere ged-aanto. Zij iieeft
de bedoeling, dat de alroomprijs stijgt
of daalt naarmate de Joolewprijs hoo-
ger of Jager wordt en dat wel boven
of beneden een cijfer, hetwelk ais
nonnau- wordt aangenomen en ga-
woon'lijik f 10.— per hectoliter is.
Waarom de eene gebruiker de kolen-
clausule wol en de andero die niet in
zijn contract opgenomen zag, kan ik
niet zeggen, maar het feit is daar
cvonzoo dat eenige maanden geleden
een aJgemeene ciroulaire betreffende
etroomprijsverhoogrng geritffrt werd,
tot alle verbruikers zonder onder
scheid. Eerstdaags,, zoo werd er bijge-
voeg i. zou hun een niouw contract ter
tec-kening worden aangeboden. Dcso
ioezonding berustte gedeeltelijk op
een vergissing, zij had niet moeten
geschieden aan personen, wier con
tract nog niet was af-geloopen en toen
een hunner, wiens contract 'liep tot
31 December 1918, aan B. en W. van
Haarlem vroeg, of hij de kennisgeving
zóó had op le vatten, dat de prijsver-
hooging die het gevolg zou zijn van
de kolanolausule, pas zou intreden na
afloop van het Joopciule contract,
kreeg hij daarop een bevestigend ant--
woorh. Dat bericht was gedateerd 27
FEUILLETON
door
T. ARTHUR PLUMMER.
14)
En toen, alsof u nog niot ver
genoog was gegaan, doodde u hem?
Caleb Grantham haaldo dp schou
ders op.
U haatto hem 1
Ja, ik haatte hom.
Waarom'! Wal: had hij u ge
daan
Grantham stond opSoutar was
lang, maar do ander stak nog heet
wat boven hem uit.
Hij verdiende alios, wat hij
kreeg! zei hij hartstochtelijk. Ik
waoht-te er jaren op hij scheen nu
geheel tot zichzelf te praten maar
do kans deed zich eindelijk voor!
Grantham wist niet, dat Soutar
langzaam op hom toekwam, met ver
wrongen gelaat en flikkerende oogen.
Plotseling deed hij een sprong en om
klemde met zijn vingers Caleo Grant-
ham'a keel. Maar er gebeurde iets,
dat zoo onverwachts, zoo snol in zijn
werk ging. dat Soutor geheel hulpe-
Augustus 1917 en liet aan duidelijk
heid niets te weosoheh over.
Evenwel zou spoedig blijken, dat
een afnemer van den gemeentelijken
koopman. zelf9 na zulk een uitdruk
kelijke verklaring, «iet rustig slapen,
kan. Nu niet van 't Stadhuis, maar
van de directie der electristche cen
trale. kreeg de klawt in quaestie -hét-
laat ik zeggen verzoek, om alsnog de
kolcnolaueule te teekenen, die dan.
met 1 December 1917, dus dertien
maanden vóór het eindiigen van zijn
contract, daarin zou worden opgeno
men. Het baatte wiet of hij zich met
kracht van betoog en. verwijzing naar
de uiterst duidelijke verzekering van
B. en W., daartegen verzette, do di
recteur der centrale bleef aandringen
niet -voor zijin eigen genoegen en- blijk-
baar evenim-ln op last van -het gemeen
tebestuur al-leen, maar Onder den in
druk van .een dreigement van het, Ko-
len'bureau in den .lfaag, dat hij (do
directeur) anders geen kolen voor zijn
centrale meer krijgen zou. Het komi
sche clement ontbrak hier niét. Om
den -enkelen v dl houder, die op zijn
vecht stond, zoudten duw hond er de
elroompebrulkcrs, die ai lang onder
't ge lukkige .regime van, do kolonc-l au-
suie verkeerden, of pu9 zich, wegenis j
den -aandrang van den directeur dor
centrale daaronder gebogen hadden,
om dien enkelen doorzetter zouden zij
allen in 't donker werden gezet, of
hunne machines zien stilstaan! Het
was, of -het Koicnburea-u een -40 centi
meter kanon op. een muisje wilde af
vuren. In tusschen deed do afnemer
wat voor de hand lag hij riep de tus-
schenkom6t van B. en. W. in, zich be-
röepe-i.dc (de -lezer begrijpt het nu al),
op hunne aan duidelijkheid niets 'te
weitscken overlatende .verklaring van
17 Augustus.
Laaf ons aannemen, dat hel College
zich -in verbind!rug -stelde met hel Ko
len-bureau in den Hang. Er was ge-
reede aanleiding toe. Waarom." zoo
•had het gemeentebestuur kunnen
schrijven, bemoeit gij u met een
zaak. die niet tot uwe competentie be.
hoert? Het doel van uw bestaan is
immers, om de beschikbare voorraden
zoo billijk en nuttig mogelijk te ver
doelen, maar niet om u te mengen in
den prijs, dien wij daarvoor van onze
afnemers vragenE>n liet kan zeker
nimmer op uw weg liggen, afnemers,
d.e mei mij een overeenkomst hebben
aangegaan, te dwingen, tegen mijn
uitdrukkelijke toezegging in, een
'oiausule te aanvaarden, drie hen nood
zaakt tijdens den duur van het Ko
pende contract vele honderd© guldens
méér aan stroom te •betalen!"
Als deze brief, zij het dan ook m
eengszins andere woorden, -verzonden
is, dan heeft zij toch het hart van 't
Ilaagsche Rolenbureau niot kunnen
ontroeren
Want da klant krerg na eenigo da
gen een van die brieven, wien om
aandoenlijkheid gelijkt op die. van de
pui van 't Stadhuis.
„Naar aanleiding van Uw nevens-
„vermeld' schrijven hebben wij de
„ear, U mede te doelen, dat door don
„Directeur van het ela.tricitoitsbe-
„drljif n.et anders kon worden ge
handeld, daar het opnemen der ge
bruikelijke kolen clausule in do
„contracten, waarin die clausule nog
„niet. mocht voorkomen, door do
Rijkskoleridistributie als voorwaar-
„de voor verdere toewijztingon van
„kolen voor dolt 'béd-rijf is gesteld".
Gèen woord dus over de toezegging
van 17 Augustus, gieen s hijai cd scha
duw van een verontschiuldigbig: het
gemeentbestuur schuift ai c-h als 't wa
re uit do quaestie weg en laat den
afnemer tegenover den diirecleur
staan, die 't niot helpen kan en het
Kvfenbureau, dat verre is. Welke
slap kan hi; nu nog doon? Welk hoog-
gerechtshof in kolen- en stroom-
cpia-esties nog te hulp roepen? Aan
de mogelijkheid, dat door zijn vast
houden aan zijn recht alle amk-ro
Haarlemac-be stroomverbruikers geen
stroom meer zouden krijgen, gelooft
hij geen oogenblik. Er rest een ander i
middel van geweld. Hot vooruitoichtt
da&rvan heeft zeker al nvnigeen, mop-
peremde, doen blikken.
Als de lezer weten wil, waarom ik
hem zoolang bezig houd met dezen
eenen geplaagdem, maar tuaien,
stroomverbruiker, dan wil ik doen
opmerken,.dat hij maar een uit volen
is. De provinciale centrale tobt in
dezelfde richting. Een commissie uit
de Provinciale Staten s lirijft over
deze zaak: „Eerst langzaam aan kon-
„den de meeste gemeenten overtuigd
„woiden, dat het alleszins billijk
„was, dat de meerdere kosten der
„electrische energie aan hot Pro-
„vinciaal bedrijf werden vergoed,
„zoodat voor de meeste de Kol en-
„clausule eerst einde 1917 in werking
„kon treden. Enkele gemeenten, ge-
„noemd werd Alkmaar dat maandc-
„lijks aan de provin-ie f 2500.— kost,
„hebben de billijkheid en hun moreel©
„plicht nog niet erkend'.
Welke dikke woordenI En hoo on
juist gedacht en geredeneerd! Alsof
loos was. Zijn vinders werden vau deu
ander losgerukt, hij werd neergewor
pen en twee handen grepen zijn pol
sen.
Hij worstelde om los te komen, maar
de handen, die hem vasthielden sche
nen van ataal gemaakt.
En zoo duurde de worsteling voort
als het ten minste een worsteling
genoemd mocht worden. En onderwijl
lachte Caleb Grantham steeds, lachte
om de machteloosheid van den jongen
man. -
Dwaas, die je bent, zoi Grant-
hum, aJsof hij tob een weel-spanningen
jongen sprak. Merk je-niet, dat
worstelen met mij nutteloos is? Be
grijp je niet, dat dezelfde kracht, clie
mij. Jiet gezicht ontnam, mij in plaats
daarvan de kracht schonk van wel
drie mauf Schrale troost! zei hij bit
ter maar som» is liet van veel nut,
van zeer veel nut zelfsHij liet Sou
tar los en de laatste tuimelde achter
over.
U zult zich dit tooneel herinne
ren, mijnheer Soutar zei hij op
licht sarcastischen toon wanneer
ooit de tijd mocht komen, dat u weer
in de verleiding bent, een lafhart-igen
aanval te doen op een blinden en
schijnbaar mach tel oozen uiau!
Op Soutar'i polsen waren ocherp
afgeteekende vlekken te zien. Zijn ge
laat was ascligrauw.
Men is soma gerechtvaardigd.
liet niot evenzeer een billijkheid en
moreolc plicht is, om e;n®aaJ aan
gegane contracten na te komen. Aan
deze hoeren, die andermans ino-
reele pUchton zoo goed kennen, mag
gevraagd worden, „zou, zoo do oorlog
uitgebleven en de kolen prijs wellicht
gedaald was. aan de contractante»
dio géén kolenclausule iii hun con
tract hadden, een verlagiri'g van
den stroomprijs zijn toegestaan?"
Logisch denkende lieden kunnen
daar maar één antwoord op geven.- d.e
leveranciers zouden er niet aan ge
dacht liebbon. Maar met welk re ht
oisclien zij dan nu ontijdig .een hoo-
garen prijs? Met liet recht van hom,
die zich de sterkste voelt. Zie, met
welk oen innig welgevallen deze pro
vincial© commissie in haar rapport
durft neerschrijven: „Verwacht mag
worden, dat het ingrijpen va« het
RijIcökojendfetritoutie bureau aan de
zen toestand ^en eind© zal maken."
Hot volk zegt zooiets anders, maar
schilderachtiger: „pas op, of ik roep
mijn grooten broer, die pruimt!"
Al deze dingen zijn tefeu.stol
lend voor do voorstanders van de ex
ploitatie van bedrijven door gemeente
en provincie. Hun verwachting, dat
deze openbare besturen zouden zijn
als lichtend© sterren, uLs leidsterren
aan het firmament van do koopman
schap, ia niot verwezenlijkt. „Secuur!
als de Bank', is een term/die se
dert het falen van menige- bankin
stelling heeft afgedaan; „veilig als
do gemeente" kunnen we daarvoor
niet in de plant-- stellen. Pas later
zal b'ijken, hoeveel kwaad het open
baar gezag zichzelf heelt gedaan door
niet dwars tegen alle door anderen
Opgeworpen moeilijkheid in, de on
gereptheid te verdedigen van haar
cons gegeven woord.
J. C. P.
Overzicht.
A'.3 men nu de -bijzonderheden van
de onderhandelingen tusschen de Cen-
tra'en cn de Russen oyer don wapen
stilstand en do vredesonderhandelin
gen .verneemt over 't uitwisselen
van gevangenen, vanbroadering der
soldaten aan 't front, herstel van 't
posl- en handelsverkeer, onz.
vraagt men zich bijna af, of... 't wel
ooit. oorlog tuoschen Duitschiand en
Rusland ia geweest. Reeds komen 'er,
zelfs via de FrnnsCho cn Enge lach©
pers, geruchten over... een bondge
nootschap tusschen de Russen en
Duitsokers I
Aan t gesloten wapenstülstandsver-
drag is EEN BELANGRIJKE CLAU
SULE toegevoegd. Daarin is besloten
zoo spoedig mogelijk do uitwisseling
der burgerlijke gevangenen en voor
deu dienst ongeschikte -krijgsgevange
nen. ter hand te nemen. Allereerst zal
aandacht geschonken worden aan
vrouwen en ik-inderan bened'en 14 jaar.
Verder zal gezorgd worden (weder
zijds) voor de meest mogelijke verbe
tering in 't lot dor krijigsigev-anigonien.
Oiii de 'vredesand'erhaiwïal'ingieni te
vergemakkelijken en die wonden, wel
lce der beschaving door dien oorlog ge
slagen -zijn, zoo spoedig 'mogetlijk te
hee'-en, zullen maatne>geten gen-omen
worden tot herstel van -de foulturecle
en economische (betrekkingen tus
schen de contracteerende par bijen. Dit
doe! zal o.m. in de hand" worden ge
werkt door .- het herstel van het post
en handelsverkeer, hel zenden van
boeken, dagbladen e.d. binnen de bij
den wapenstilstand bepaalde grenzen.
Ten einde (leze détails te regelen
zal een gemengde commissie van ver
tegenwoordigers van alle betrokkenen
binnenkort to Petersburg bijeenko
men.
Tot zoover 't gesloten verdrag.
Uit Berlijn wordt gemeld, dat de
Duitse"'© gedelegeerden -voor deze be
sprekingen, end'-r leiding van den
oonsui-gcnwraal Von Hexnpel, naar
Petersburg zullen vertrekken.
In een vorig Overzicht meldden we
reeds, dat 't handeldrijv-*n tusschen
de Duitschers en Russen aan 't front
begoimer is. De Duitschers stoften
voor»' prijs op Jevensmiddelen.
Re centraten tzijJi nu met de Russen
OVER DEN VREDE AAN 'T ON
DERHANDELEN. De Deutsche mi
nister Von Kuhtmamü en de Oosten-
rij keche minister Ozemrin nemen o.a.
aan ae besprekingen deel.
Deze mannen, vooral Czermiv, zijn
een aanwijzing, dat de Centraten veel
zuljcn doem c<m den vrede met Rus
land tot stand te brengen.
7.al men alleen over vrede spreken?
't Fran-sche blad de „Temps" zegt
den indruk te hebben gekregen, dat
de onderhandelingen de stappen zijn
op den weg, dio naar een verbond
voeren. Re Duitsehs regeering wil
met de onzijdigheid, -maar de vriend
schap van Rusland verkrijgen. En nu
do onderhandelingen, over een afzon
derlijken vrede zijn geopend, acht het
b'-ud het sluiten van een verbond, met
wanneer men leeftijd cn gebrekkig
heid vergeetzei hij heftig. Thuis
binnen lioo korten tijd zullen wij dat
tehuis moeten verliezen is eon
vrouw, wier hart gebroken ris, die diep
treurt over den man, dien u haar ont
nomen hebt. Met ééu slag heeft u een
huisgezin uit elkaar gerukt. Wat be-
teokenen ouderdom en gebrekkigheid
in vergelijking daarmee? Hij strui
kelde over ziju woorden van opwin
ding. De tijd zal komen, dat u op
uw beurt
Caleb Granham glimlachte weer
hij strekte do hand uit en drukte op
hot kleine, witte knopje, dat Tree-
man berichtte, dat hij komen moest.
Do deur ging open en do bedieude
trad binnen.
Caleb Grantham schikte met vlugge
vingers ziju das recht en zei kort tot
Trecman Deze heer hoeft mij aan
gevallen
Treemau knipte met de oogen.
Waarom belde u mij dan niet ©order
mijnheer I
Om den eenvoudige reden, dat
hot onnoodig was! zei hij, met een
minachtenden blik.
Zal ik de politie laten halen,
mijnheer? vroeg Treeman zacht.
Waarvoor?
Deze heer
Die heeft, eeu lesje geliad. Tree-
man! Ik belde je, opdat je hem uit
kou lateuonthoud echter in het ver-
de economische gevolgen ervan,
slechte oen quacsiie van tijd-
De „Temps" meent daarom, dat het
oor de Entente verstandig zou zijn
zijn de houding, tot dusver tegenover
de MaxknalieMsche regcenng van
Rusland aangenomen, te wijzigen,
den Maximalisten geen nieuwe moei-
Üjkheden in den weg te leggen, doch
ze door ©er» practisclic politiek voor
ziob te winnen.
Iets dergelijks betoogt een Engelsen
blad. eu wel ite „Westm. Gazette".
Dit acht liet dwaasheid, zoo de En-
geteche staatslieden cn het Engelsche
voLk, in eeu bul van boosheid over
hetgeen in het Oosten gebeurt, slechts
verwijten slingeren naar liet Russi
sche volk," en slechte minachting zou
den toonen voor iten toestand, waarin
Rusland zich berin-dt, met het plan
met Rusland geen. rekening meer lo
houden voor de -voortzetting van den.
oorlog oit de toekomst van Europa.
Daarvoor is echter grooto staatsmans
kunst noodig, betoogt de „Westrn.
Gazette". Door opbouwende pollMek
en diplomatie -ie alios l© -winnen, door
kortzichtigheid en kleinhartigheid al
ios te verliezen. IIt. zou verkeerd zijn
Rusland nan zijn lot over te laten, en
het geen amdero keus to laten, dan
een afzonderlijken vrede te sluiten
met Duitschiand.
Want wat d;it, zou bekekenen is.
voor ieder duldélljk, zegt do „Wesfcm.
Gazette' „AH© graanvoorraden van
zuidelijk Rusland, alle grondstoffen
en het. oorlogsmateriaal! vqn het ge
heel© Russische rijk zouden dan ter
beschikking van iDuitaobtend komen.
Duizenden Engelschen zouden met
hun 'leven moeten betalen vd&r de mis-
s'agen, die de tliptomatiro zou begaan,
en de Engelsche invloed ln Rusland
zou geheel verdwijnen, terwijl de
Duitscne invloed het overwicht, zou
verkrijgen, dat later weer tot een
overwicht ln Perzië en China zou lei
den. Bovendien zou Duitschiand zich
meester maken van Koerland, Li-
tUauer. ?n Poten «i een bandvlsver-
drag sluiten, dat nog knel tender dan
dat van 1904 zou zijn, waardoor Rus
land is. economisch xipricht de slaaf
va,i Duiiedi-iund zou warden daar
mede zou dan tevens een ciridc komen
aan de commerch-ele positie van En
geland lp. Rusland. Daarom moet het
eerste dori d:-r geallieerden zijn, deze
catastrophe te^voorkomen." Het blad
is overtuigd, „dat wat er ook geben-
re, hei gc?ocp cm vrede niet meer zal
verstommen <-n dat dit de averheer-
eciionde factor m dm tegenwoordi-
gen toestand s. Iloe onjuist de opvat
ting ook -moge zijn, dat de vrede on-
'tii.adeUij.k vcfn'-'niischo welvaart zal
brengen, het leger en de meerderheid
van het Russische volk verwachten
dit toch. Re d'ipiomaten, die meen
den, dat <le glorie van de revolutie
allo gemoederen -zou vervuilen en den
wensch to voorschijn zou roepen om
de revolutie in de oogen van do we
reld te rechtvaardigen, hebben zich
enorm vergist."
Reuter seint uit Petersburg: Czer.-
nin eu Kühlmanu telegrafeeren, dat
zij Woensdag te Brest-Litovsk zullen
aankomen, Zij noodigen Trot-zky uit,
zich bij hen te voegen, ten einde dén
algcrpeenen vred0 in te leiden.
Czomin toegt, dat Brest-Lritovsk als
plaat» voor'een Euiopeesche conferen
tie in aanmerking komt.
VAN DE FRONTEN is geen be
langrijk nieuws Do Duitscbe staf weet
alleen te vertellen, dat tusschen de
Piave en de Brenta weer 1000 Italia
nen gevangen genomen zijn,
Uit Rusland.
Een opmarsch van
Eerousky naar Peters-
b u r g?
Uib Ko;>eiihageii verneemt de Któln.
Ztg.
Volgens berichten uit Haparanda
is Kerensky onverwacht in de buurt
van Petersburg opgedaagd. Hij trekt
met eenige duizouaen mannen tegen
de hoofdstad op. De regeoring heeft
troepen afgezonden, om hem t0 doen
arreeteeren.
Verspreid nieuws
ZWEEDSCHE HULP VOOR FIN
LAND In een te Stockholm ge
houden vergadering, die door meer
dau 2000 personen was bezocht, werd
beslotou (ie Zweedsche regeering te
verzoeken liet initiatief te nemen, om
steun to verleenen aan het door hon
gersnood bedreigde Finland en ook
ander© regeeringen te verzoeken
hulp te bieden.
Onder de aanwezigen bevonden zich
prin3 Eugenius en Karei, de laatste
als president van het Roode Kruis,
dat opdracht kreeg de verzending van
bijeengebrachte levensmiddelen ter
hand te nemen.
ARRESTATIES IN DUITSCH-
LAND. '.t Persbureau Vaz Dias
meldt, dal het bestuur dor onafhanke
lijke sociaal-democratische partij te
Keulen gea rerstegrd i3.
CONFERENTIES. Do Duitsolie1
rijkskanselier, graaf Hertling, en de
minister van Buitonlandsche Zaken,
von Külilmann, zijn naar bet groot©
hoofdkwartier vertrokken.
Voor Von Kühlmanu dus naar de
volg, dat je hem in geen geval meer
bij mij toelaat!
Jawel, mijnheerToen tot. Sou
tar: Dozeu kaut uit, mijnheer
Een tijdje later op donzelfden dag
fjing. Treemau naar de bibliotheek. De
ijzeren deur stond openliet was over
al donker. Toen de bedieyde de ka-
jmer binnentrad, versoheen Caleb
Grantham van achter de ijzeren deur.
Bij het daglicht, dat uit ïle gang in
de kamer stroomde, zag Treeman, dat
zijn meester gefen jas aan had en dat
zijn overhomdsmouwon tot over zijn
ellebogen opgestroopt waren. Ilij
droeg een paar handschoenen, die er
in heb vage half-duister uitzagen als
rubberhaudschoenon, zooals een chi
rurg ze draagt.
Maar het waren staleu handschoe
nen, die bijwijze van pantser dienen.
Trek zo uit! zei hij kortaf tot
Treemau.
Ja wol, mijnheer!
Caleb Grantham wierp Ze door de
ijzeren deur, zoodat ze met veel ge
rammel óp den grond terecht kwa
men, toen sloot Treeman do deur af
en schoof de gordijnen er voor.
Grautharn streek met de hand over 't
voorhoofd, dat nat van het zweet was.
G» zitten, Treeman, zei hij.
Toen Je hebt zooveel mogelijk on
derzoek gedaan t
Onderzoek, mijuhearl vroeg de
bedieude.
vredeaonderhandoliufren gaat wil hij
eerst eens met von Hindenburg over
leggen.
DE 7.AAK OAILLA.UX Uit
Parijs wordt aan 't Alg. Rbld. ge
sel ud
Bij do stemming over do opheffing
hooft geeoi der elf leden der commis
sie tegengestemd; de twee onthoudin
gen betroffen de stem van de tweo
socialisten. Dit resultaat is reeds een
eerste nederlaag voor Caillaux en zijn
vrienden, die sinds eenige dagen in iie
Kamer verklaard hadden, dat de
beschuldiging op zulke onvoldoeu-
dQ en onjuiste gronden berustte, dat
de commissie nooit de machtiging tot
vervolging zou verleonen, In tegenstel
ling met hetgeen gewoonlijk in der
gelijke gevallen geschiedt, heeft Cail
laux zioh niet aangesloten bij het ver
zoek tot opheffing der immuniteit;
hij had verklaard, dat hij bij ziju ver-
liooren wel heel spoedig de volstrekte
leegte der tegen hem ingebrachte'grie
ven zOu aantooneu. Hij is liieriu och-
ter niet geslaagd en vooral de Itnliaan-
sche rijde der quaestie scheen zoo
ernstig, dat zelfs zijn eigen vrienden
niet „tegen" konden stemmen. De
commissie heeft geen andere getuigen
willen hooreu, hoewel sommige leden
voorstelden Briand en Painlevé te ont
bieden, zij heeft zich er too bepaald,
zooals in vroegere ongelijke gevallen,
cjen beschuldigde en de regeering te
liooren.
Re commissie zal Dinsdag bijeenko
men om het aan de Kamer over te leg-
S.n rapport vast te stellenmen ge
eft, dat de quaestie Donderdag of
Vrijdag in de kamer zal kunnen wor
den behandeld, waat Caillaux oene
groot© rede zal houden over zijn poli
tiek, indien de Kamer de opheifing
der immuniteit toestaat, hetgeen niet
twijfelachtig is, daar Cleinenceau in
de coinmiaeie heeft verklaard^ dat hij
geen ogenblik langer minister zou
blijven, indien d0 Kamer hem een zoo
erii3tig verzoek in de gegeven om
standigheden niet toestond.
De quaestie voor welke rechtbank
Caillaux moet verschijnen zal in den
loop der instructie door de rechterlij
ke autoriteiten worden uitgemaakt.
De feiten, waarvan Caillaux beschul
digd wordt, ziju tweeërlei: nl. zijn
betrekkingen met Bolo en Almereyoa
welke al3 vallende onder verstandhou
ding met deu vijand, een krijgsraad-
zaak vormen en zijn politieke Siande-
iingen iu Italië, die als m-tedaad te
gen de veiligheid van den Btaat, door
het Hooggerechtshof moet berecht-
worden,
HET VREDESAANBOD VAN SEP
TEMBER. Naai- aanleiding van de
mededeelinsr van lord Robert Cedl
over hel vredesaanbod van September,
merkt het Wolff-bureau on: De
riiLling van lord Robert Cecil is in
ceftneriei oozlchl aschikt om de Duit
scho rcededeeUne te ontzenuwen. Is
bet lord Robert Cecil bekend, dat ©en
in ambteliiko Dositie ziindo Enjte'=
sche diDloinaat in Augustus een me-
dodeeliim betreffende d© Duitsche oor-
losrsdorieinden aan eon neutrale mo
gendheid richtte? Beweert, lord Ro
bert- Cecil, dat deze mededeelimr niot
namens en in oüdraclit van de Brit"
scho receerintr trescliiedde. of wil hii
beweren, dat deze rn&dedeeMrur niet
nriaatö had onder omstandigheden
voleens welke de neutrale receering
m-opst, aannemen .dat Engeland han
delde ïn afwachtine en met hel
vooruitzicht oo een u aas enden stap
van de rucutrafe mocendhetd bil de
Duitsch© reaeerine?
EEN -M.IiN':ISTiElRCRISIS IN ROE-
•MBNIë? Volgens de Tel. Un. meldt
de Djon, dat Bratianu na hot lteudan
van oen ministerraad aan den Ko
ning het ontslag van het geheel© ka
binet heeft aangeboden. De koning
h-eetft- nog niet beslist Bratianu word
tot dezen step gedwongen door do ant
woorden van Amerika ai Engeland
j op do hulpkreet von Roemenie,
l it Washington en Londen is nome-
tijkgeantweord, dat or absoluut geen
kans beeteat op een hulpactie. Ook
de financieel o bron der regeoiing is
uitgeput door het uitblijven van do
door de Entente aan Roemenië toege-
stane crpdieten.
O VER DE OORLOGSDOELEINDEN
zat lieden, Woensdag, in 't Engelsclic
Lagerhuis gedebatteerd worden. De
arbeiderspartij efecht herziening dor
coi logsdcel ein den.
DL 1NNE.M ING VAN JERUZALEM
De Paus heeft getast, dat de bevrij
ding van. Jeruzalem over de geheele
wereld plechtig moet worden gevierd.
DE OtfSTENR-DKSOHE SCHEPEN
LN DE AMERIKAANSCHE HAVENS
die, nu de oorlog verklaard is, in be
slag worden genomen, zijn olf in ge
tal en meten c;rca 50.000 ton.
DE VREDESGEDELEGEERDEN'.—
Reeds is bekend dat de Duilscho
'minister van buitenlandsch© zaken
Von Kühknann en zijn 0oslenrijk9oh©
-ra graaf- Czernin aan de vredos.
Naar den man, dien je laatst op
eeu nacht in deze kamer ontdekte
Dechaump
Alle mógelijke onderzoek, mijn
heer.
En je hebt niets ontdekt Er
klonk nu een lichte trilling in zijn
stem.
Niets. Bijna alles, wat liii bezat,
heeft bij achter gelaten, mijnheer!
Heb je ziju kamer en zijn bezit
tingen onderzocht?
Ik heb alles nauwkeurig nagezien
mijnheer
En wat heb jc gevonden?
Totaal niets, mijnheer!
Geeii teeken op een zijner lclcc-
ren, dat kan leiden tot I
Geen een, mijnheer!
Wat denk je er van, Treeman?
Grantham's gelaat zag nu lijkbleek.
De oudo man kwam vlak bij hem
staan. Ik denk, dat iemand hem
hierheen gezonden heeft om uw ge-
hoim te ontdekken.
HOOFDSTUK X.
Hot Huis in het Noorden.
Geloof je, dat iemand hom hier
heen gezonden heeft. Treeman?
Ik ben er zeker van!
Galeb Grantham stond op.
Trecmanfiuiaterde_ hij gespan
nen. Wie soud hem hierheen?
Onze Lachhoek
VOORDEELIG.
Mevrouw; tot kiDDonkooDman
Ala u me tvcer eens een mand iiici
kiuiKiu stuurt. 2orsct u dan a^iebloefL.
dat die aoed izealcrten i». Alle kippen
ziin «r uit uokrooen eu ik heb een
boelen tiid rioodig cohad om haar weer
te vaneen, ik moest de heele buurt
rondvaan en heb ©r niet meer dau
tién kunnen irriiuen.
Koopman: Ik hab er u maar zes
acstuurd. mevrouw.
onderhandelingen mot Rusland zullen
deelnemen
De trewazen iDuitsche staatssxci^;
taria Von Helfferioh is ook naar Brest
Litowsk vertrekken.
Graaf Czernin is vergezeld* van zun
deuartomentschef dr. Gratz.«len bui-
toiupewoon cezant on npvolmachtigd
minister, baron Mittau dr. Kiesmar.
de fffizantschausi-aden baron Adrian.
QToaf Colleredo en de lenatic'secrc-.
tarls. baron Gautsoh.
Voor Turklie nomen aan de on*
denhandelinaen deel d)o Turksche
minister van Binnenlandsche Zaken
Neasuni Bev en ziin fmderstaatssecro,
tri ris Rescbai'd Hibinct Bev. die od de
doorreis naar Brest J Rows!: «r. aan.
sekomen.
LEVENSMIDDELEN WOEKER. -
De burgemeester van Neuköln. een
voorstal van Berliin. heeft medeee.
dee!d. dat de levonsmiddelenwockor
c'— tfrooten omvantr uenomen heeft
Melk. kaas irraau. boier. vet. enz..
olies is in den smokkelhandel te
koon. maar ver boven de maximum-
•nriizen zoodat alleen de cegoeden
daarvan kunnen nrofHeereri. De bur.
'-'©meester drong aan oo krachtige
rnaattvsrelen van de regcorine tegen
dezen woekerhandel
Stsdmieaw:
NED. R.-K. METAALBEWER-
KERSBOND. Dinsdagavond hield
de afdeeling Haarlem van den Ned.
11.-K. Me la al b owp rk erabond een ver-
gadering, waarin al6 sprekers optra
den mr J. B. Bomans en E. Schaa-
per, hoofdbestuurder van den R.-K.
Met aa ibewe rkersbond.
De heer Schaaper begon ^net er
ann tc horijmeren, dat de afdeelteqf
a-ui 't einde van een propaganda-
mssm'. is gekomen, dio voor de af-
deeiing nrict onvoordeelig Is geweest,
daar izij aan de afdeeling een groot
aantal leden toebracht en weidde
daarna uit over de vbeteekenis van de
R.-K. s-akorgan-isatie, op stoftfelij-k en
1 zeri(-1 ijk-godsdtenstIg terrein.
Do vakorgKmtsatie, aldus spr., had
|ecn aanta' jaren geleden als hervor
mingsinstituut lang niet- zooveel ta
boteékenen als «u en de R.-K. 6tond
toen ten achter bij de z.g. moderne
vakorganisatie, die van 'het N. A. S.
Tootimoafe kostte 't een ©normen ar
beid om de R.-K. vakorganisatie tó
vestigen en haar te doen- groeien.
Thans lelt die R.-K. vakorganisatie
meer dan 70.000 leden en is haar be-
teckenis aan 't toemom en.
In dfe dagen, was er niet de mi-n6to
rogel in Joon en aifbeidsdu'uc en da
vakorganisatie stond vOor een moei
lijke taa.k om dal alles te regelen. De
R.-K. arbeidden, daar aan mede in dé
vakbonden, aangesloten bij -het N.
A. S. Maar al spoedig bleek aan hen,
dat ook op 't gebied vau de vakorga
nisatie neutraliteit ©en onmogelijk
heid is en dat zij op een andere ma
nier hadden fe arbeiden aan de maat
schappelijke hervormingen, -dau da
mannen van 't N. A. S,
De R.-K. traden uit en van dien lijd
af begon een bloei van de R.-K. vak.
organisatie. Toch, er waren vele be
zwaren te ©verwinnen. Een aantal
R.-K. waren nog wat schuchter om
zich in een vakorganisatie to organi
ser ret Echter vele geestelijken
schaarden zich reeds aanstonds aan
de zijde van hen, die aanspoorden om
zich te orgunisceren.
Men werd verder gewaar dat de te
genstanden* poogden om de R.-K-
vakorganisatie te onderdrukken en
betoogden dat van ©en R.-K. vak-
I ©rgjijiisatio voor den arbeider niets is
t© wachten. Zoo was 'teerst in de tij
den van. dr opkomst van dc R.-K.
vaicorgunisatic. Maar daarna dron
gen de mannen der soo.-dem. vakboiv-
den aan om met de R.-K. vakbonden
samer. to werken, mot. volgens spr.,
de bedoeling, dat de R.-K. dan zou
den zich gaan aansluiten bij de soc.-
dcm. Bonden.
Dit. gteig spr. voort, word ook ge
zien bij den Algem. Ned. Me taal be-
wcrkersboiitl. Toen echter de R.-K.
zich n et bij dien lïond aansloten,
werd door di n Bond de samenwer
king verbroken. Het Bestuur en ce af-
dee'ingen van den R.-K. B©nd gingen
daarnii aan 't werk en de Bond zag
•nu zijn ledental tot 7000 klimmen. Nu
weilcr dringt de Algem. Ned. Metaal-
bcwrrkereb'Mid aan i.-p samenwerking
met den R.-K. Bond. De R.-K. Bonden
in andere industrieën maakten een
zelfde gcscliicd-nifl mede.
Nu is 't gedaan met de alleenheer-
Ik weet het niot, mijnheer!
Denk eens na! Kapitein May-
nard? Hij
Kapitein Mayn.-ird is dood. Hij
verloor liet stuur ovor zijn monopla-
•jio hij sloeg er mee togen don grond,
en was onmiddeliik dood. Zijn machi
ne was verbrijzeld.
-"Liet. hij geen familie na, Tree
mau
Neen, behalve een weduwe!
En is liet niet mogelijk, Tree-
man, dal. zij zou
Heel kort. na Kapitein May-
niird's dood ging zij al weer druk uit.
Neou, mijnheer, ik kan me niet voor
stellen, dat- zij hem genoeg betreurde
om ©r werk van te maken.
Wie dan, Treeman?
Eu Richard Trecman kon slechts
horhalen: Wie, mijnheer?
Indien ons vermoeden juist is,
dat Dechaump in iemand's dienst is
en hij ontdekt heeft, wat achter die
ijzeren deur ia, kon dat hoogst ge
vaarlijk voor mij worden
Dat zou kunnen, mijnheer, vooi
ons, verbeterde de oude man.
Ik zal niet toeslaan, dat jij er
ook hij betrokken raaktoude vriend,
klonk het zacht.
U vergeet, mijnheer, dat ik op
de hoogte ben van allee wat u gedaan
hoeft!
(Wordt vervolgd).
