Haarlem's Dagblad | 1918 | 15 februari 1918 | pagina 5

De Oorlog.

HAARLEM'S DAGBLAD

IR! 'DAu 15 FEBRUARI 1918 TWEEDE BLAD

1 UI

Schoten—Spaarndam.

Spaarnwoude.

floowel Schoten ia clou loop dor tij-
lea von ztjii lommerrijke buiteuplaat-
Moutdoau word, out plaats te ma-,
voor weide- ou teeJlaud, zoo biedt
nog tou opzicht© vau ©clit. Hol-
«dsch natuurschoon aantrekkelijks
Kttg in zijn weide- eu polderlaua
Het oude dorp Scnoteu met zijn vrij
'oote li- Nork on met -/''.Iuo ,au"
shjke buis we onder koog goboomte
inderdaad zeer schilderachtig gele-
n. po kerk werd in 1857 gebouwd
or dea snuiicmwr de Kof, later in
;?6 iverd het kleine torentje door
_o uu uog bee taanden lioogen slan-
kc toren vervangen, die aangebouwd
tsddoor do f.rina P. Bums, aan do
|w Gijzonvaarlwoouacutig. De
liMisoh Katholieke bewoners van do
lm Gijzeuvaarl behooron onder de
rorliio van Schoten.

Bij do groote openbar© school, slaan
rechts af den Vergierden weg in,
mtoiuoii er langs bet oude Raadhuis,
yjarscliter do Algemeen© Begraaf-
plwls ligt. Do Vergierdüweg komt.,
ia rich ook naar do zijde vau Sant
port gosplitst. te hebben, bij het fcol-
mis aan den Spaamdammerdijk uit.
toe Vergierdowog moet voor den
sanleg van tien nieuwen heir weg
laanem—den Helder, tijdens de re-
sering vau keizer Napoleon in 1811,
oorspronkelijke) weg geweest zijn
T3U Santpoirl over Schoten naar
ü&rlèm, dus con groot© omweg,
'rosg iu 't voorjaar reeds is d© Ver-
jfrdeweg e©n niet te versmaden wan-
aoor de weiueve.eieu eu langs
fuigc boerderijen on do groot© fruit-
iMkery van cl© firma Uebra. SipKee
Haamn». Reeds in Februari zingt
ue iejuwenk zijn bed, later komen
kieviten opgevolgd door do zwalu-
u, dm komt togen Mei het inelk-
en tater ziet men de hooirooken
.Tijzeu Rondom zoowel uaar het
teun als naar het Westen oen prai i
l vergezicht, ui liet Oosten on Zuicï-
Kieu de torens van Amsterdam en
sclera, in "t Westen on Noori-
feteu de boBCh- on duinstreek aan
gezichtseinder. Vóór oeuigo jaren
er ook vau Schoten af tot Spaarn-
esu voetpad door de weiden vrui
0 litis S p a arnd a inmerpolcier (de
Over oen der doorsnijdende
Itoringon bevond zich iu dat pad oen
ige' kwnkolbrug, die men tón lant-
'zoo liet vervallen, dat zo afge
kat diende te worden, daar zoo
dat meer gaat geen der eigenaren
iu de betrokken landerijen lust lm.
a de brug te laten heretellen. Zoo
mde werd luier Insloten dit lan I

op te heffen.

Aan het tolhuis bereikt men deu
ipcr- of Spaarndammerdijk, dio ons
Is van verre mot zijn vroeg en zou-
groen als een lange stroop tegen-
ikt,

w© dijk, -waarvan het gras telken
door hot Waterschap Rijnland
■tobt wordt, is inderdaad veel
:er met gras bezet dan cle omlA-
o lagere laddonde polders de
berbrook. do G rui terpolder t:n
irden het Sohotervlieland en dé
Ion zuiden van dezen dijk. Nabij
itpoorl hoeft men aan. don. Gcho-
taut een poel, het ,,SUt pergat" ge
wild, dat eens door oen doorbraak
ontstaan.

Hst dorp Spaarndam dat aan wears-
dsn van don dijk in do laagte ge-
pn is, bestaat iu hoofdzaak van do
ehvangst., soheepsreparatie, zoilrna-
tij enz. Spaarndam ia vermaard om
n gerookte paling on andere viaoli.
oen iiet Spaarno in de laatste jaren
er groote sohopon word bevaren on
Bral door die welke op do Moheops-
trrwi te Haarlem werden gebouwd
naar zee moesten worden gebracht,
wk de kleine Kolksluis to nauw on
ird «sa eind verder door het Rijs
grootere sluis gebouwd, wijd ge
es om vaartuigen vau gróoter soort
iJCTGtten. De Kolk t© Spaarndam is
u centrum van het dorp en hoéft
is een gezellig eu bedrijvig aau-
Daar is het Raadhuis en eau het
ad vau den weg langs hot Spaarno,
school en ook do pastorie dor Her
nia» kerk. Er zijn zeilmakerijen en
fwslsgerijeu o.a. van do firma Max,
zeer bezienswaardig zijn. Even
ten Spaarmïain stent de stoomws-
anchine, die het overtollige water
Rijnlttudsboezem wegmaait. Bij
neder is oen bezoek aan Spaarn-
B werkelijk aan t© bevelen. Na de
BRlegriug vau Wijkermeer en IJ is
grondgebied dor gemeente zeer tos
fcmeu, do drooggemaakte vrucht -
Zuid-Spaarndammerpolder kwam
hi, toch is deze kleine ge moon te
whjileud gebleven en wordt ©toads
w set Rijk gesubsidieerd. Haar al-
kerkgobouw, sinds jaren in vor-
UMi staat, werd ©enig© jaren filuk

go restaur oord on vond daartoe grooten
steun vun don heor Bredi.ua vau Zaa-
neu. Do Nod. Hervormde gomeente
van Spaarndam is gecombineerd mot
die van Spaarnwoucie, doch do kerk
van nel naburige Spaarnwoude wordt
&edert lang mot meer voor godsdienst
oefening gebruikt wegens d© weinige
protestanten dio daar .wonen. Niette
min heeft zo tocli oen bestuur van
Kerkvoogden on Notabelen, die haar
bezittingen admini3treeren, want de
kerk van Spaarnwoude lieoft veol
landbezit.

Als men zich langs den dijk door
Spaarndam beweegt-, komt men al
spoedig ongemerkt op bet grondge
bied van do aangrenzende zustergc-
meento Spaarnwoude. Ook de groote
sluis ligt daar reeds onder en bij het
.Rijnlands Huis" is inen de gezaiuen-
lijko huizenkom geheel cloor en ziet
spoedig den toren van Spaarnwoude.
Aau zijne huizen en verdere gebouwen
is t© zien, dat hot dorp Spaarndam
zeer oud is.

Het heeft hoofdzakelijk zijn ont
staan te danken aau Graaf Willem II,
die in 1253 octrooi verleend© om den
XJdijk t© maken van 24 voet. wijdt© eu
geschikt, voor een doorvaart. In 1285
werd volgons handvest van Flo ris V
de eerst© «pui of uitenterende sluis iu
dezen dijk gelegd op de plaats, waar
zioh nu nog d© Kleine of Kolksluis
bevindt.

Het. getal inwoners nam weklru zoo
iu aantal toe, dat men reeds iu 1328
gewag vindt gemaakt vau een kapel,
die ouder de parochie van Haarlem
behoorde en waarin Graaf Willem II
'ion geschilderd glas schonk. Omstreeks
1363 ontving de bevolking weder oen
aanzienlijke vermeerdering, toen er
voor die van Utrecht en Woerden me
de een uitwatering gemaakt, werd.
Het grafelijk Tolhuis stond hier tot
in 1517 aan de Kolk, maar werd toen
door de Zwart© Hoop' verbrand on
do tol naar Haarlem verplaatst. Met.
betrekking lot het. hoog en laag rechte
gebied stond Spaarndam onder de
grafelijkheid van Holland.

Spaarnwoude dat ook aan den
Spaarndainrnordijk ligt, is een plaats
die evenzeer vau overouden oorsprong
is. Zij komt op de lijst der UIreolrt-
sclio kerkgoederen voor, onder don
naam van Sperueroswald. Al deze na
men vun Hollandfiche plaatsen, die
eindigen op woud, woud© en hout,
duiden aan dot er hier eertijds veel
bosch ©u woud gcetaan heeft, zelfs iu
die stroken, die uu al sinds menscheu-
heugeuis niet anders dau vlak en kaal
land zijn. Zoo is het ook vermoedelijk
met Spaarnwoude, want auu de oost
zijde van het. Spe a ine, strekte zich iu
oude tijden het' zoogenaamd© ,.Soba-
kerbosofr" uit

Yan het Sclutkor- of Schapeuboscli,
dat- l>cgou uehter de voormalige hof
stede „Ooeter Spaarno" nabij net to-
genwoorilige slachthuis, ouder Schalk-
v ijk, zijn nog lungs het Znider Spaar-
ne cn verder eonsge nietige ovcrbliji-
seleu te vinden.

Achter deze bojschen die vroeger
uiet- meer dan 40 Heetexeu besloegen
(in 1865) loopt evenwijdig met- den
SchaU;wijkerweg, oen breed en onge
lijk pad, dat uog do Woudweg wordt
genoemd. Elzen en wilgen waren de
Hoofdsoorten dor boomen, later plant-
to mcu meer eesobeu, die meer ge
schikt zijn voor hakhout. Op „Ooater-
Spaarno" woonde vroeger de burge
meester van do groote gemeente Hnar-
lommerliedo on Spaarnwoude, waarbij
ook Schalkwijk, de lieer J. L. van der
Burch.

Te Spaarnwoude zoekt men tevor-

Ïaofs naar die bosscheu, die eens aau

at dorp den naam van Spernerce-
walde Rogeveu hebbeu Eenzaam staat
het protestant-echo kerkje met zijn
stompen toren hier, omgeven door zijn
kerkhof, dat weinig meer wordt ge
bruikt. Wij lozen daar op een uer
zerken den naam ,,van der ÏFijst" den
vroegeren eigenaar der heereuboorde-
rij in don Waarderpolder. Deze lx>or-
derij vormt een klein schiereiland fcus-
schen de wateren va-u het daar zeer
breed© Spnarne. Er is veel rietland
bij, vroeger ou wellicht nu nog een
goede suippen- eu eendenjaont.

In den gevel van de Spaarnwouder
kerk vindt men te>t aandenken van
den reus yau Spaarnwoude Olaea van
Kyeten, die daar omstreeks 1298 leef
de, de maat van dou afstand dio er
tussclien zijn linker- en r collier hand
was, wanneer hij met uitgestrekt© ar
men tegen den 1111101' stond in vade
men aangeduid.

Claes vau Kyeten was geboren uit
gewone oudere in het dorp Spaarn
woude bij Haarlem, zijn statuw© of
lichaam was bij andere inenschen niet
te vergelijken, want onder zijn uitgo-

strekteu arm ging öe lanSfite uvsn ml
het laud mot gemak door. Onder de
zool van zijn eoaoem kondon wet 4 voe
ten bedekt, worden. D© schoolkinderen
durfden keur wol van achter, uooh
niet van voor aan t© zien, doch de
reus was oen zachtmoedig on goeder
tieren man die niemand leed dood.
Men zegt dat hij geboren was iu oen
huisje nabij den Hoogen of Slaperzeo-
dijk. Bij deu landbouwer Dirk Dtjk-
zeul Jz. werd een verbazend groote
rozenkrans (Paternoster) bewaard, af
komstig vau dien reus.

Do Graaf van Brederode die iue«
andere edelen naar Eugoland reisde
om Graaf Jan I af t© halen, nam
iiem als curiositeit mede.

Dat zijn kracht geweldig moet go-
woest zijn, blijkt daaruit, aat hij eon
woedenden losgebroken stier van oen
der boeren, op gemakkelijke wijze wist
te overmeesteren eu zoo liet loven kon
redden vau een vrouw uiet küid.

Wij eindigen dit artikel in do vor-
wachting, iets te hebben bijgedragen
tot d© bcBchrij.ving van deze thans
zoo eentonige, doch vruchtbare weide-
streek van Noord-Holland, waarvan
de historie reeds in overoude tijden
gewaagde en waar nog toeken cn aan
wezig zijn (d© hooge «ijken, hot oude
Rijnlandshuis enz.) dat er voortdu
rend strijd tegen den waterwolf is ge
voerd. Do droogmaking van het 1
heeft hier het zijne gedaan. Spaarn
dam en Spaarnwoude kunnen tlians
gerust zijn.

Ckr. L. P.

Overzicht.

OP VIR'ED'E ie -b'ijlkbuar voorloop iff
niet voel ösanst Ln een groot doei on
zer vorige oplaag konden we nog- üio-
dodeelen. dat 't En®el«che Laganhiuts
een vrcdesmotic met. 159 tcge» 28
6temmen verworpen hooft. Een groote
tnoerdei'Jieid aizool

(Behalve Balfoitr, wieme rede wc. i n
't kort weergaven, epr.ak in die zit
ting ook Lord Rdbert Cecil. fBj ver-
Waarde o.a.-:

,,Het meorendeel der api-ekora Acoti
o-r den nudruik op gelogd, dat de mi
litaire methode niet de ©enigst© lx>-
licort te zijn, die moet u-orden aan
gewend cm den oortog Ie beëindiffon.
De regeering heeft die theorie nan
v.'ifwd on heeft hare verplichtingen er
kend, elke me'jhode to volgen om den
(loaloff tot. een oindo te doen fconvsn."

Alaar Balfour hod pvon ie ■voren In
denzoIMon geest ^uv-kond, or aan
toegevoegd ,,Er zijn menschen die
nieenon d>at men tot oen vrede kan
komen door do diplomaten der oorlog-
voorelfde landen aau de groene tojfel
bijeen te brengen. Maar zuKk een bij -
oenllcorast kan allesn tot vrede .leiden
wanne or er van bo voren een zekere
grendislftg \an vorstaiwllhoudlng go-
consOftteerd is. Dtt. nu ie avlot hrt ge
val."

ISeide fprekers, Cecil en iBalfour,
legden» er evenwel den nadruk op, dat
Engeland 't geheel eens is met. do po-
liliek van Wilson. Dit aan T adres
van menschen die meonen, dat- Enge
land m.nder vredelievend is.

Lord Rculiert Cecil zei de verdk'i nog:

..Snowdou heeft verklvard, dat Mil.
nor, toen hij in Husland •vertoefde, zou
hHijöeii bevestigd 011 goedgekeurd, dat
tusachen Frankrijk en Rusland een
ov-ereeivkouiet zou zijn getroffen 'ue-
trefifende i>DN LI MKöfteRlJNOEVEll
ïk acht deze verklaring volkomen on
gegrond. Do Engelscho regeering- heeft
zeo'n verdrag noch bevestigdnoch
goedgekeurd eu de wOorowefdérs
der Fronschc regeeriug heWbcu ver
klaard, dat zoo'n overeenkomst niet
bolieoide tot do politiek die door hen
werd hagestroefd,"

Cecil zei ook nog, dat hij „geon ge-
helm© verdragen wenocht© t© puibli-
oü&ron dat hij deze, al waren ze ook
door een vorige regeering aangegaan,
al6 volkomen gerechtvaardigd be-
eohouAvde on dat hij aan don woueoh
der pacifisten, om deze te vcribrekon,
niot kan voldoen, oirndat op doze wij-
zo de bog.Miödl&u geschonden werden
der eerlijkheid en de ibftsie vtwn d'en op
to rlcüiten volkMitoond."

Lord Cecil gaf verder uog oon be
strijdiug vau het Düitecbo staudpunt
inzake de v rijheid der zeeën. Hij vor-
eenigde zich mot hetgeen Lloyd Geor
ge dezer (lagen over de zee-quaeatie
gezegd heeft.

Er ie EEN' VRHOEclMANIFEST
VAN KEIZER KARDL naar '^n!ri
ding van deu Öakrainc-vrede.

..Dank zij Gods genadigea bijstand
hebben wij met de Oekraïne vrede ge-
s'otea. Onze zegevierecdo wupenen
en de <vredes-politiek, die wij mol on-
verfluuwde v -iharding utobben uage-
jaagd, fedbbeu de eerste vruolit ge-
plukt van den voor ons voortibe^tu&n
ge roe ivlcn verdedigingeocwlog.

..Tezamen met inijin zwaurbepi'Oof-
1I0 voikoren vertrouw iflc or ou>. dat na
dezen eereten toot ons zoo vreugde-
vollen vrodo, spoedig de ulgomoene
vredia aan de lijdende mansohliold
moge Kijn gegund.

„Onder den indruk van dozen vredo
met de Oekraïne richt zMi onze (b'iik
vol sympatihio naar het anbeidzanno

jonge volk in ivoihz hart hot const on
der al onze vijanden liet g-. wcl van
naast euiiefde lo onlmnakt,

,.Het heelt in tal van t'-ogwi ziju
dajip&ïlteid bewozou, doch bezul daar
bij voldoende voaHberadwali-eid om
metterdaad aan <io wereld blijk te ge
ven van zijn (betere overtuiging. Zoo
heeft het als oeiato de rijen onzer te-
gonsfcandei» verlaten, om ten behoev©'
van de zoo snol uiogolijko bereiking:
van het- nagestreefde gemö&nachappe- i
lijiko doel, zijn streven aan onze kraoht
te paren.

„Reeds van Rot eenste oogentoliik,1
waarop ik den troon mijner rocnn-l
ruehüge voorvaderen heb bestegen,
voelde ik mij óén met mijn volkeren in
liet rotsvaste bestuit den "lis ojige-
örorigen strijd tot hot verkrijgen van
een eervollen vrede uit te vechten
Thans voel ik mij nog zooveel te rnoer
é6a met hen, in dit uur waarin de
eerste schrede ter verweEonlijking van
dit doel gezet i«.

,,Met bewondering en waardeering
voor liet bijna bevarwncnschelijke uit-1
houdingevenmogon en de onvergelij
kelijk© opofferingsgezindheid van
mijn heldhaftige jonge troepen eu
voor aUen. die dagelijks thuis van
niet minder opoffering blijk geven,
zie ik vol vertrouwen een gelukkiger
toekomst apOedig tegemoet.

„Moge do Allerhoogst© ous verder
zegenen met kracht en uithoudings
vermogen, opdat wij niet slechte voor
ons en omzo trouw© borudgenooton,
dedh ook voor do geheel© nienschheid,
den Ibeelissendon -vrede mogen vor-

Uit Genève wordt aan duet. Ham
burger Frenndenblatt" geseind ,,üe
Matin'" meldtWilson heeft aan do
geallieerden een utnoodigiug gericüit
tot een gameonechappelijke confere<n-
tie over de vaststelling van de vredos-
voorwaarden.

I Volgens 't Fremdenbl&tt zal Ozor-
uiu binnenkort op de rede van Wil
son antwoorden.

In 't Oosten dreigt -- we wezen er
ln ons vorig nummer ook al op
OPNIEUW STRIJD. In T Duiteche
hoofdkwartier wordt thans foeruad-
•eUiagd over nit-uwo miiitaire maatre-
geien tegen de BotsjewLki-iRii'Seen. om
te voortkomen, dat doze do nieuwe
Oakrsine-repubiek, waarmede de cen
traten vredo gesloten hébben, aar.val-
Igu en in gevaar brengen.

Wat fs 't plan der centraion?

Gewapende onihtairo hujp mm de
.Oekr&ino te bieden of een nieuwe
1 aanval op de Bolsjewiki in de richting
van Petersburg, om hen a'-dus de ano-
gelijkheid te ontnemen troepen be
schikbaar te hebben voor vijandelijk
heden tegen de Oolu-aino?

Lr de iDultache pars wordt beweerd,
dat de 'Russiacho demobilisatie ,,eeu
wasso neus" Is. Do Bolöjewiki zijn lw-
»ig de soldaten in de Roodo 'Gardes op
j te neinen ('t iwoiutieltegor) om aldus
tegen Finnen en OeUcrame-rs op te tre>-
don.

j In een bericht vun 't ©fficièuee Weon-
sdlie 'persbureau wordt geoogd

,.'De onmogelijkheid ©ikenm-nde on
der de tegenwoordig© cuistuiidigiheden
den oorlog voort te zetten, had de
Sovtfet-regeering dar H-usaeoi er do
voorkeur aan gegeven snel oou zeker

kiiatefftsjt do wapeua neer i-> ieggeii 011
voor da wereld da pose vau evorwol-
di^de aan te nemen. De takttek der
Ruse-m schijnt, ©cider de elix-htet© voor
hen. want wij zija» aan hun veikla-
riugen in geeu enkel opzicht gebondea
Decentralen biviuileuzioh
ra e t Rusland volgens het
vo'kenrsciit nog steeds
'iu oorlogstoestand, z-;©r
•zeker gequalificeerd door de bestaan
de varklaringen van oen wapenstil
stand. De 'Russische regeering gaf ons
dus gelegenheid at naar do. omstan
digheden en <io noodzakelijtolieid den
wapenstilstand oj> te zeggen en den
oorlog voort, te zetten, of onzerzijds
dergelijke 'vredesverk'ariugon af te
leggen.

Voor het opzeggen van deu 'wiaipen-
tils tand beeft, da Oostemijlk«ahjHon-
gaDirsohe regeer mg ongotiwijteld gosn
reden. In Duitecluand schijnt men
sceptischer te oor doelen, 0 venwol zou
men spoedig opheldering der inzich
ten kunnen verwachten. Aan den en-
deren kamt zou het onzerzijds oen
groote fout zijn thans evenzeer den
vredestoestand af t© kondigen cm on«
daardoor de handen te binden.

Dat zou niet wcnscheiijk zijn voor
liet geval, dat wij bijvocnhee'd tot
steun van de Oekraïne tussöhemfeeMem
zouden moeten komen

Evenwel zijn onze Ibebrkkingen met
de Russische regeering niet afgebro
ken. Ook d3 Russan wenschen dat niet
on willen integendeel ouzo dijxloma-
litAe serbinding door draadloos ver
keer en door de thans le Petersburg
vergaderende commissie.

Mt Ibetrekking lot RoöïUOQtd ver
wachten wij iii deu eerst volgenden
tijd de •verklaring, dat hot bereid ie
met ons m ondertiamielingeu te tre
den."

't Wcdffbureau komt met oeu heel
lang telegram over do laatste onder
handelingen te Brest Litofak. I11 hot
kort. is de inhoud evenwel vroor te

geven.

T r o t z k y uitteziju ont

stemming over hoi vre-
doB verdrag tuaschen de
cent- rale, o eu de Oekraï
ne, dat do or zijn re»ee-
ring u i t r k e n d kou
word o n- Hij t wijfelde uu of do
centra leu wol tot eon vergelijk mot
de regoeriug van hel federatieve Rus
land wilden komon.
j Den volgenden dag legde Trotzky
daarop ziju bekende verklaring ef
over de beëindiging van den oorlogs-
1 toestand,

Von Küjllmana wilde nader© bij
zonderheden hooren, ten einde het
standpunt dor centralen nader le
kuuuen bepalen.

Trotzky verzekerde geen' nadere
mededeel in gen t© kunnen doen, daar
hij weer naar Peteraburg met zijn
delegatie® moest vertrekken. Wel
bleek uog. dat bevel gegeven is tot
demobilisatie van alle Russische le
gere die tegenover do centralen staan.

Dus niet de troepen die in het bin
nenland zija of die strijden tegen de
Finnen, Roemenen, Poten en Oekrai-
ners.

't Weeuscho persbureau deeit mede,
dat de centralen een overeenkomst
met de Oekraïne gesloten hebben in
zake de grruuivoorziening. All© graan-
verecheW.eu iu do Ookraine mogen
(moeten) tot 31 Juli uaar de oentrale
landen uitgevoerd worden. De cen
tralen zullen daarvoor technische e.u
militaire hulp verloeuen. ,,D© mili
taire steun zou voroischt kunnen wor
den, ingeval de staj>olplaat«en on
kuóoppunteu van hot laud tegen het
binnenvallen van bonden eu aanvallen
der Bolsiewiki beschermd zouden moe
beu worden. Het l>otreft hier geen mi
litair verbond maar eon gemeenschap
pelijke organisatie, teneinde de koren-
opbreugst te verzekeren".

Uit Weenon wordt medegedeeld, dat
devrodemetde Oekraïne
slechts verkregen kanwor
den op voorwaarden vau
toestemming inzake het
district Cholm (eeti deel van
Congres Polen, dat uu bij de nieuwe
republiek gevoegd is) Dit kon zoo
vervolgt 't Weensche bericht toe
gestaan wordeu op grond van 't er
kende zolfbeecliil'-k 11 ïgarecht der volke
ven. Cholm.is ethnografisch eon zoo
seer geroc-ugd land, dat van een bs-
hoorem bij Polen eigenlijk niet gespro
ken kan worden. Later kuruieu nog
©enige detail-begrenzingen vastgesteld
worden.

De vrede mot de Oekraïne hebben
de o&nt.ralen dus moeten koopen voor
de ontevredenheid der Poten, want uit
vroegere berichten weten onze lezers
dat a© polen nu heel boos zijn.

Alle troapen. der centralen in 't Oos
ten komen, du» nïot 'Virlj voor '4 often-
©lef in 't Westen.

Eigenaardig is, dat de Duiteche cen
sor tn pftrabarlchton hoeft laten staan,
dat 'L Duitecho greole hoofdlownrlier
in U-mHburg v. d. Ilöhe is, dus aan 'i
WestfrOftt. De keizer vertoeft daar
ook.

Van een aanvang van 't GROOTE
DUITSCKE OFFENSIEF meukt men
nog niets. Wel hébben de Fran&chen
ln Ohajüpagne met succes een k'.e'uicn
aanvat ondernonren (zie vorig num
mer). Maar deze Itrjjgsonderneml'ng
heeft racer T karakter van een ver-1
kenningsarvnval om de sterkte van d; j
Duits©!»© ©tellingen op dat punt te on-
derzotSien. Belangrijk militair voor
deel Ocan can stennteop over zulk ©so
geringe breedte (t Kil.) natuurlijk
niel opleveren.

De Franschen nisakten dan enk
slechts 150 gevangenen,

In de Frausche st uf berichten -.vordt
gemald dat. de Frainwhen bij dezen
aanval krachtig geholpen zijn door
Amerikaansche batterijen.

Langzaam aan begint men dus het
optreden dor Amerikanen op hot
slagveld te merken

Wdirapreid nBeuws

RUSLAND EN BULGARIJE.
Een blad te Leipzig meldt, dat do
diplomatieko botrokingen tiiaachon
Bulgarije eu Rusland hervat zijn.

OVER KRIJGSGEVANGEN i
Er is al weer een conflict t usschen
Duitechland en Rusland. De Rusraen
wilden de krijgsgevangenen die nu
te Petereburg verblijven overbrengen
naar het district Orenburg, maar do
Duit6oh© commissie die uu te Peters
burg vertoeft voor de regeling van
verschillende zaken heeft <b -.rlegen
ernstig geprotesteerd

UIT BELG te. - Volgons de Office
Beige was de activistische botf-oging,
die Zondag 3 Fte-br. te Antwerpen
werd geiioudcn, con volkomen fiasco.
Do afkeuring was algemeen. Do
Daitsch© patrouilles wttron totaal on-
machtig om do vijandelijke hetoogin-
gen te onderdrukken.

Verechilbeude OOtivisten en Duit-
achero werden gewond, üe jeugd,
zoowol van do bisschoppelijk© insti
tuten ais van het Athenaeum, koos
partij tegen do activisten.

Onze Lachhoek

OnderwijzeresKun jij me verlof-
bn, waaroiu de bliksem rooit voor dt
tweede maal op dezelfde -ijin
slaat?

Leerling: Omdat dio tw©y;Q j.Iuat»
er de t woede maal niet- rnesr

Eon dam© vau ouzokeren ieofcijd
moest voor do rechtbank als gelui-
go optreden.

- Hoe oud is ui vroeg de rrtsi-
Xleut.

Goon autwoord.

U moot uw le&ftijd zeggen*

Nog geen autwoord.

Waarom beantwoordt u d© vraag
niet? zei d© president. Hoe langer u
aarzelt hoe ouder u wordt.

Noor schatting waren iu d©
Beurs, waar do meeting werd go-
houden, slechte 400 7» 500 activisten
aanwezig, ofschoon de reiskosten
werden vergoed.

Het Boroejushof t© Brussel licrft
twee leden vau den Raad van Vlaan
doren wegens landverraad tloeu nr-
rcsteer&n. Do Duitsche overheid ii
dadelijk tuaschenbeide gekomen en
heeft de aangehoudenen iu vrijhoid
doen stellen en do rechters gevangen
gezet.

Nu staken allo Belgische rechtere
tot dat de Brusselsche collega's weer
iu vrijheid gestold zullen zijn.

Op de Grand Place te Brussel liad
ook een botsing plaats tusschen mili
tairen en burgers waarbij verschoi-
dene personen gedood verier,.

Uit Havre wordt gemeld: ,,Iu bot
bezette gebied van België gaau de
Duitsche re op steeds ergerlijke wijze
voort mot het- deporteereu der be
volking. Uit de stad Lokelen iu Oost-
Vlaanderen hebbeu de Duitechers ge
durende de tentet© weken 2700 man
nen naar het Wcetfronl gezonden,
voor het uitvoeren van militaire ver
ken."

Naar de Office Beige medele.'t, is
door den gemeenteraad vau Bruasel 'n
jjroteet gezonden legen de proclama
tie van don Raad van Vlaaaderen in
zake de oiiafhankcüjkheids-mrkkii'iuff
van hot VJnamschc »ebi?d v n Bel
gië-

'T OPTREDEN VAN EEN DUIK
BOOT. De Timee verneemt uit
Madrid idat 11a den ondergang van de
,,Coferino" de bemauning Ij or de
duikboot %ver<l gelast in vier sloepen
te gaan, waarop de duikboot de/o
naar Orchilla, op het eilaud lïiciro,
(Canorische eilanden). begeleidde,
waar de duikboot bemanning enkele
uren aan land ging. De «omman-
'laut vau de duikboot ischto vau de
plsaisdijk» autoriteiten uitlevering
van twee Duitscbcra, die, i car bij
meende, oj» bet eiland waren. D«
autoriteiten outkenden dit, v. i.irop
de commandant)- gijzelaars me;- nam
aan boord, tot telegrafisch bericht
kwam, ctet de vermiste mannen op
Teneriffe waren.

DE KONING VAN ENGELAND
.-Naar de Daily News verneemt
heeft de koning zijn paleis te Balmo
ral aangeboden voor gewonde solda
ten en het- Buckingham Palace 'e
Kensington voor de vestiging der
rijks bureaux. Deze aanbiedingen zijn
uog niet door de regecring -anvaaia.

FINLAND. Uit Haonrm.]*
wordt gemeld, dat. liet schrikbewind
der Russen in Finland voortduurt.
D.cgeÜjks worden er moorden ge
pleegd, de dooden worden zoo ver
minkt, dat de familieleden zo met
meer herkennen. Dé Roode Girdo
(Russen) beletten het Roode Kruis
om de gev.ondcn te verbinden.

Generaal Mannerheim heeft bij
proclamatie bekend 'gemaakt, dal
voor iedcren vermoorden Fin drie
Russen terecht gesteld zullen worden.

Ieder soldaat in burgerkleding
wordt nis sjiiou dood geschoten

Te Helsingfors i9 een levoVMeu-
itaire rechtbank ingesteld, die de
ambtenaren mot de doodstraf be
dreigt, zoo zij hunnen dienst niet
willen waarnemen

ROKMivNIü EN DE ENTENTE. -
l>s „Berliner Anzefger" meldt, dal
Maandag de Rootöeenfiche regeering
cfuor de gozauten der Entente c«p de
vc rel rékkende govolgen van een af
wijking van de gciiieausch&ppolijkt
politiek zou zijn gewezen. De nieuw©
re-geerlng van Rocnuniè zou do mo-
dedeoling voor konnisgeivrag aangeno-
ïnoj), auuar «Let beantwoord lielVboo

FEUILLETON

De glazen dolk

(Bewerkt uit het Engolaoh).

I

h8 moord iu Andlov-
e t r© e fc.

Jk, lluacau Brett, kapitein bij de
flne teken bij deze, dat ik zelf
Wen dee b de schuld beu vau aüe
™»jkhedon, waarin ik gewikkeld
N, na den afsohuwelijken moord,
■na.Q »k u t.liftuH de bijzouderhe-
f*il verhaieu. Dat ik toen ook
too geheel iu de war waslu
ik uuju gewone kalrat© had bo-
zou dit. voor allen zoo veol
aja geweest, maar op het ge-
de ongelukkige vrouw, die
'len door do hand van den moor-
1f.- uaar plotseliug voor mij ne-
KSi eu v,in Beotoa, dio met do
Kking van wanhoop op het ge-
}®h ®ver hunr heonboog. was ik

mot. meer.

6e» minuut achtereen, alcrnd
'verstijfd vau schrik, ik kon
>'g niét van hem afwenden, en
k »uj op zijn beurt vau ter zijde
15 j 2v,'ec"daarop barstte e&us-
°e s.orm bij mij los.

- Groote hemel, riep ik ontsteld
uit. --- Jij hebt dezo vrouw gedood!
Waarom heb je dat gedaan?

Georgo Feutou zag mij aan.

Duuoan, Duncan, riep hij uit.
Jij hier? Barmhartige hemel, heb
jij het gezien!

Hoe kou ik andere? Hou onge
lukkig gesternte voerde mij langs ao-
zeu weg eu maakte mij tot getuige
van dezen wanhoopsdaad.

Fentou untwoorade niets, maar zag
mij uog steeds aan. Daarop echter
dwaalden ziju blikken naar reu voor
werp, dat hij in de hand had, naar
iets blinkends, iets vau staal, dat in
een glazen punt uitliep. Had ik dit
voorwerp al niet vroeger gezien!
Maar waar eu wauuser kon «it ge
weest. ziju? Terwijl ik daarover iio<j
nadacht, richtte George Feuten zich
op, zuchtte diep barstte daarna, als
een angstig kina, iu tranen uit en
snelde iu de duisternis weg. De koek
hem 11a, tot liii den hoek vau de
straat omsloeg, daarna knielde ik ne
der voor dé ougelukkigo vrouw en
greep har© haucT De pols stond stil.
Ik voelde naar haar hart, ook daar
was alles stil, Eensklaps vond ik iets
wat mij wondde, als eeu splinter
glas.

Het was glas. Ik zag het, toen ik
mij nogmaals daarover heenboog, en
bliksemsnel dook d© herinnering op
aan het voorwerp dat ik in d© naad

van Fouton liod gezien. Ik wist uu
eensklaps wat het geweest was oen
Venetiaansche dolk waarvan het. gla
zen heft half afgebrokou was, on de
audoro helft zich in de borst bovond
van de ou gelukkige vrouw, dio daar
vóór mij lag. De dolk was mij goed
bekend, want ik had het prachtig©
kunststuk meermalen inFeuten V ka
mer bewonderd.

Mijue ontdekking ontetelde mij
zoozeer, dat ik ©en oogenblik niet wist
wat te doen eu maar voortdureud het
oog gericht hield op de vrouw, wier
gelaat beslist niet bleeker was dau 't
mijne. Daardoor lioord© ik ook de
voetstappen uiet die, van uit oen zij
straat, op mij toe kwamen, tot- ik
eensklaps uaosb mij een lang uuiger,
wooet uitziend individu ontwaardde,
van top tot toon iu een versloten
zwart- pak gekleed. Boven ziiu hoofd
hield hij ©cn groote parapluie, vol
gaten en uit de punten van ziju laar-
zou ötaken ©eu menigl© watten. Hij
sprak mij aan, in korte, stotterende
volzinnen.

Dame ia flauw govallou, Inte
ressant geval.

Pormibeor mij, mijnheer. II: beu
Dr. Fitzgerald uit Waterford bo-
roomd geneesheer zonder mij zelf
t© overschatten ofschoon ik mijn
praktijk heb opgegeven.

De zonderling uitziend© man was
intusschen op a© kaisën gaan liggoa

eu woelde met. ziju magere, Ian«e
1 landen in do kleederen der ongeluk
kige vrouw. Ik zag hoe hij het hor-
log© on d© ketting vastgreep.

Ik heb mijn eigen tiktak thuis
laten liggeu, ging hij voort, dames
horloges ziju ook veelal goed. Hoofd-

aokj bij polsvoélen.
Hij wil'

wilde juist liet horloge iu zijn
zak opbergen, toen ik zijn pol» vast
greep eu het hom ontrukte. Ik was
uu iu 't geheel uiet verschrikt of ver
ward meer, maar zog holder on dui
delijk in wat ik thans te doen had.

Ga onmiddellijk weg, snauwde
ik hem toe, of ik beu m «baat ceu
ollendigea soiiurk don hals om te
draaien.

Kom, ui au, antwoordao hij, ter
wijl hij mij loeueoh aankeek, lien
je nog uiet voldaan, is oen moord per
nacht niet genoeg!

Ik zal u zoo spoedig mogelijk aan
de politie overleveren.

En .ik wil geen beroemd genees
heer heeten, indien ik u niet o-on don
©ereteu den basten agent overgeef als
moordenaar- ja-ja een .moordenaar,
wieu het bloed nog aan do bandon
kleeft.

Bij deze woorden holde hij do
straat af met ziju hooge, schell© stem
moord, moord roepende.

Ik bleef naast do vrouw staan ou
bedacht wat ik doen zou: vluchten
of blijven. Dat, ik, ongelukavogul,

hier ook juist langs moest komeu?
Waarom moest, ik ook tot over de
ooreu verliefd zijuPas had ik het
bericht van mijn bevordering gekre
gen, of .ik was naar het meisje ge
sneld dat mijn hart reeds l>ezeten had,
teen zij nog korte tokken droeg ©n
had mij nu publiek met- baar geënga-1
gcerd. Dronken van geluk had ik een
kwartier golodou hare woning .villa
Vera" verlaten, ik voelde nog haar
kus op mijn lijtpan

Ik was afgestapt in bet Parkhotel
en kende mijn weg uitstekend, hoe
kwam het. dan, dot ik vau nacht juist
verkeerd liep!

Mijn noodlot had mij in deze een
zame Audleystroat gevoerd, alwaar
ik George Feuten cn ziin afschuwe
lijk© misdaad moest ontaekken. Toeu
ik nog steeds besluiteloos was wat te
doen, hoorde ik andermaal haastige
voetstappen en voor ik tijd had om
mij te berinnen, .stond een politic
agent naast mij oa achter hem ont-
waardd© ik dou langen, mageren man
met- do parapluie hoven liet hoofd.

Hier hebt u hem, zei doze op mij
wijzend, op hooter daad betrapt.
Moord met diefstal. Hij heeft, zooals
u ziet, het horloge nog in de hand.

De agent antwoordde nietst maar
schoof den man eenvoudig op zijde, or.
zei daarop mij aanzionde:

Ik ïuaak u attent, dat u later
verantwoordelijk rijt voor de verkla

ring, die u nu aan mij aflegt.

Ezel, schreeuwde ik hem toe,
gelooft go dan, wat die onnoozel©
bloed u wijs heefl gemaakt. Ik heb
niets mot dezen moord te maken, al
leen heb ik de vrouw hier vinden lig-
geu.

Do dienaar van Hermandad nam
geen notitie van doze woorden

Waarom hebt u dau het horloge
met ketting in uwe handen vroeg hij
ruw.

- D© eehurk, die u hierheen heeft
gebracht, wilde do arme vrouw bo-
rooven en daarom nam ik hem dit af,
verklaarde ik, ©r daarop aan toe voe
gend

Hier neemt u dc-zi* voorwcrj»»
maar rnedo, dat zal hot best© zijn.

De man tild© d© slippen van zijn
zware uniform op on liet het horlogo
in de zak van zijn broek glijden

Agent, ik zie mij genoodzaakt
dozen man ook nog wegens Kdecdi-
ging aan te klagen, begon de ander
nu weder. U hebt gehoord, wat ik ge
zegd heb. Ik bon dokter zelf* oon
beroemd dokter ik mag mij
niet maar kabn laten welgevallen.
Dr. Fitzgerald uit Waterford, zoonis
u roods woefc,

Luister eons dr. Fitzgerald,
zooals u heet, antwoordde do politie
man, neem u in aclit; anders mar
cheert u ook mede.

(Wordt vervolgd).